S
8
i
I
8
aak.
jmsuvr
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
ladtriaiin Me
H. U. d. BIGGELAAR CO.
ff
KESf
m
li kMB
IN HOG SIGNO YINCES
PAPIER
genbank
nten uit voorraad
No. 3256
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1926
41ste JAARGANG
EERSTE BLAD.
vi
Op den Uitkijk.
El
li
n-gebiften.
[NE
i
NIEUW 5
200, rotterdam
SOmmELSDIJK"
miMIflHtlfHlliS
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Adminis tratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Het bouwen der
Profeten-graven
Reclame-Mededeelingen.
ROOSENDAAL.
I
I
II
September 1926 bij
15 September 1926
Is 7 uur (zomertijd)
i verzoeke van de
van der Slooi.
/AN BUUREN
9 September 1926
ten koffiehuize van
■en, bij veiling en
van
elhuis met schuur
imonshaven, groot
huis, schuurtje en
groot 06 aren, 35
:ober 1926. Te be»
a 8 September a s.
ir.
eer L. van Rij Gz.
te Zuidland.
taris C. LOEFF.
r te Stellendam in
ij inzet en Woens»
ndam in het Loge»
telkens des namid»
in 9-08*80 H.A. of
uwland te Stellen»
en aan den Lange»
can denEendrachts»
n Sectie B nos. 277,
1505 en 1506, tot
bij de Gebroeders
binatiën en massa,
loof 1926 door de
aarden.
en VAN GENDT
DEN BERG te
turns is de tweede
:iling en afslag van
L V. M bouwland
ksland, Kad. Sectie
st bij den heer P.
Dadelijk te aan»
ïLLEN te Utrecht
♦e Dirksland.
R S, Mee. Dent,
erdütm. Prijs per
Nieuwste methode.
—3, Dinsdag en
allerbeste. J
RAAT 73 g
Rb AM.
•ge prijzen.
TAFELLAKENS
Restaurants,
n Partijen - V
ruime sorteering
ot 10 M. lang, dito
tot 10 M. Groote
ALEN, IJZEREN
EREN SCHOOR,
n meer.
ÏROPPERT,
ordplein 19.
3elden aan leden
,-jaars. Ze neemt
Vio PCt- 's-jaars,
n. Voorschotten
ks aangevraagd
:r leden van het
heid tot inbreng
en gelden eiken
uodo van 6—8 uup
;assierlU8fPI8!L
•>WS
UI 1 I 1 I
n EIKEN, en GE»
JBELEN, LEER» en
.NITUREN, LIN»
FFETTEN, THEE»
NTEN, TAFEL, en
N, KARPETTEN,
z. Wij vestigen uw
>ude kussenstoelen
ima vaklui gestof»
Vlugge bediening.
:lend,
gelden aan leden
egen 3'/a °/o 's jaars.
nen dagelijks wor»
een der leden van
30RURENDonder»
ond van 6—8 uur.
LEMAN, Dirksland
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling,
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
F
Tijdens Zijn omwandeling op aarde
verweet de Heiland den leiders van
het Joodsche Volk dat zij de graven
der profeten opbouwden en hun graven
versierden, maar dat zij aan der pro
feten werk vreemd bleven.
Is het in onze dagen niet evenzoo
In enkele artike'en toonden wij aan,
dat het beroep op Groen onjuist is
en dat men daarentegen den levens
arbeid van Groen poogt af te breken.
Natuurlijk willen w i aannemen dat
dit niet wetens en willens geschiedt.
fcEen grove mate van onkunde ligt er
^aan ten grondslag.
Dat men zich op den arbeid der
vaderen wil beroepen heeft zijn goede
zijde. Het bewijst dat men de hand
des Heeren in den gang der.historie
ziet en wil eerbiedigen en waarde hecht
aan hetgeen onze vaderen aan geeste
lijke goederen ons nalieten.
Maar dan moet er ook een ernstige
wil zijn om het werk dier vaderen te
kennen. En juist aan dien ernstigen
wil schijnt het maar al te vaak te ont
breken. Men neemt van de vaderen
over wat men gebruiken kan om zijn
eigen wenschen te bereiken en de rest
laat men liggen. Als het zóó is, dan
is de eerbied voor het werk dier va
deren slechts schijn. Dan wordt het
een bouwen der profeten-graven, doch
staat men mede schuldig aan het stee-
nigen dier profeten
En nu nog eenswij gelooven dat
onkunde er de diepste oorzaak van is.
Maar is dit wel een verontschuldiging
Wat is er een oppervlakkig gepraat in
onze dagen l Een napraten van wat
anderen zeggen.
Waarom onderzoeken wij zelt niet
en overtuigen wij ons persoonlijk van
den aard der dingen
Zou dat niet de grootste eerbied aan
onze vaderen bewezen zijn, als wij per
soonlijk met hun werken bekend waren?
En juist daaraan feilt het.
Hoevelen onder ons zijn er die, al
was het maar met één werkje van
Groen bekend zijn Men komt er niet
toe, het napraten van anderen is zoo
veel gemakkelijker. Maar dit gemis aan
zelfstudie kweekt opgervlakkigheid. En
ook hier is het ernstige woord van den
profeet der oude bedeeling toepasselijk
„Mijn volk gaat verloren omdat het
geen kennis heeft."
In dit opzicht is ons geslacht er niet
op vooruitgegaan.
Wellicht heeft er de moderne tijd
geen goed aan gedaan.
Het leven is veeleischend geworden.
Het „ik heb geen tijd" ligt op ieders
lippen bestorven. Met zenuwachtige
gejaagdheid worden wij voort gedreven.
Over het algemeen zijn wij wat men
noemt „goed bij". We weten overal
„iets" van, juist omdat het volle leven
ons opeischt. Onze tijd met z'n cou
ranten, nieuwsberichten, radio, snel
verkeer enz., kan niet meer langs ons
heen gaan, zonder dat hij ons roert.
Maar hierin ligt dan ook het gevaar.
Dat overal „iets" van weten heeft
tot gevolg, dat we nergens „goed"
mee op de hoogte zijn. Wij blijven
aan de oppervlakte.
En dat was voorheen anders.
Zeker, het leven ging toen grooten-
deels langs de eenvoudigen heen. Men
leefde meer geïsoleerd van hetgeen
dichtbij en veraf geschiedde.
Maar was dat verlies
Zijn wij met onze tegenwoordige
°Ppervlakkige, algemeene kennis zoo
Veel rijker Wij gelooven het niet 1
Onze vaderen leefden hun eigen le
ventje. Ze wisten wellicht niet veel,
maar wat ze wisten, wisten ze goed.
Veel lectuur hadden ze niet maar ze
zagen er dan ook niet tegen op om
hun weinige, meestal dikke boeken in
de lange eenzame winteravonden tot
hun geestelijk eigendom te maken.
En dat verrijkte hen. Daardoor wer
den het mannen met ruggegraat, die
zelf wisten wat ze wilden. Mét zulke
mannen heeft God in onze landshistorie
wonderen gewrocht.
Zouden we niet eens tot dat goede
voorbeeld terug keeren
Al probeerden wij maar eens één
werk van Groen tot ons geestelijk be
zit te maken. Wat zouden wij ons ver
rijkt gevoelen
Neem b.v. zijn kostelijk werk „On
geloof en Revoiutie".
't Is waar, 't is geen lichte kost.
Maar hoezeer wordt de moeite beloond
als men het eenmaal onder de knie
heeft 1
Er moest eigenlijk niemand onder
ons zijn die dit werk niet kende. Het is
onmisbaar voor het vormen van een
eigen meening.
Vooral onze jongere menschen moe
ten er naar grijpen.
't Mag op onze jongelingsvereeni-
gingen en propagandaclubs niet ont
breken 1
Wij moeten kenners van Groen wor
den, eerst dan verstaan wij den aard
van de politieke worsteling, eerst dan
leeren wij de verhoudingen in het
staatkundig leven goed zien, eerst dan
ook wordt ons de beteekenis onzer
Anti-Rev. partij helder.
Wij bouwen zoo graag de graven
der profeten
Wij beroepen ons zoo graag op onze
vaderen
Maar zorgen we er dan toch voor
dat dit beroep niet valsch is, en dat
wij bij dat bouwen dier graven het
levenswerk dier vaderen niet steenigen.
En alzoo niet een oordeel over ons
halen
En het werk Gods, dat Hij nog doen
wil met ons volk niet tegenstaan
V Een waarschuwing van domlné Hu>
genholtz.
Dominé Hugenholtz van Ammerstol brengt
zijn »landgenooten« een ernstige waarschuwing.
Hoort wat Zijn Eerw. te zeggen heeft
Terwijl de gruwel en misdaad van den we»
reldoorlog ons nog vftsch in het geheugen
liggen, gaan de regeeringen in Europa voort
met steeds sterkere bewapening en milita»
riseering der volkeren.
Contlicten dreigen overal.
De samenstelling van den Volkenbond
toont nog van den ouden zuurdeesem van
imperialist!schen naijver der groote mogend»
heden doortrokken te zijn.
Internationale ontwapening licht nog ver
in 't verschiet.
De regeeringen gaan op haar heilloozen
weg voort, omdat zij zich nog zeker weten
van Uwe medewerking, van Uwe bereid»
heid om straks, als de wereldbrand wellicht
opnieuw uitslaat, de wapenen der barbaren
weer op te nemen.
Volk van Nederlend, wees op Uw hoede.
Ook in ons land organiseert het milita»
risme zich al sterker en driester.
Naast het leger staat daar het instituut van
den Vrijwilligen Landstorm en het nog
oneindig veel gevaarlijker instituut van den
Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm, dat
reeds 60 000 man telt, v.n. uit conservatief»
kerkelijke kringen.
Ja, het militarisme rekent op U> landge»
nooten.
Het vraagt Uw belangstelling en weet de
volksopinie stelselmatig te bewerken op een
wijze, die alle vredesvrienden beschamen
moet.
Dit geschiedt nationaal en internationaal,
door het houden van parade's, legerdaeen
landdagen, militaire schouwspelen, uitreiking
van militaire eereteekenen, die speculeeren
op de ijdelheid van mannen en vrouwen.
Dominé Hugenholtz erkent, dat er «overal
nog conflicten dreigen«, dat «de samenstelling
van den Volkenbond nog toont van imperia»
listischen naijver der groote mogendheden
doortrokken te zijn«, dat «internationale ont»
wapening nog ver in het verschiet ligt«.
Nu zou ieder verstandig mensch meenen
dat dus de tijd om ons landje bloot te geven
dus nog niet gekomen is.
Deze dominé meent echter, dat Nederland
zich^ als een lam onder de wolven begeven
moet.
Gelukkig dat het meerendeel van ons volk
er meer nuchter over denkt.
DatZijn Eerw onzen Bijzonderen Vi ij willigen
Landstorm rangschikt on'1 er het militaristisch
geweld, staat hem niet netjes.
Al behoort hij blijkbaar niet tot de »con»
servatief kerkelijke kringen», moest hij toch
ook het «gij zult geen valsche getuigenis ge»
ven» als tot hem gericht aanvaarden.
Want militarisme en Vrijwillige Landstorm
hebben niets met elkander te maken, evenmin
als dominé Hugenholtz iets gemeen heeft met
de «conservatiefokerkelijke kringen».
De Vrijwillige Landstorm wil slechts waken
dat het wettig en door God ingesteld gezag
niet aangerand wordt, wat volkomen overeen»
komstig Gods Woord is.
Het wil niet anders zijn dan een «zwaard
der Overheid«.
En Gods Woord leert ons, dat de Overheid
het zwaard niet te vergeefs draagt.
Wat verkeerds zou dan hierin schuilen
Neen, dominé Hugenholtz Uw waarschu»
wend woord is niet ad*rem Het staat U niet
nejes «militaristisch geweld» en de Bijzondere
Vrijwillige Landstorm over een kam te scheren.
Gij weet beter I Wilt gij een »vredesvriend«
zijn, hebt dan niet alleen den vrede, maar ook
de waarheid lief.
Zóó eischt Gods Woord het.
Maar 't is waar dominé Hugenholtz be»
hoort niet tot de «conservatief*kerkelijke krin»
gen», dus zal hem den eisch van dat Woord
wel niet zoo zwaar wegen I
40 cent per regel.
SERIE I.
Vanaf heden wordt door ons in om
loop gebracht eene serie zeer mooie
Plaatjes, betreffende de Vaderlandsche
Geschiedenis, vanaf 100 jaar v. Chr.
tot na den tachtig-jarigen oorlog.
De geschiedkundige toelichting op
de diverse afbeeldingen wordt gegeven
in bijbehoorend keurig album (Vader
landsche Historie, Serie I) hetwelk ver
strekt wordt na verzameling van 80
stuks.
Op elk half pond van-onze verpakte
koffie, of elk ons onzer verpakte thee
wordt door Uw winkelier een plaatje
verstrekt.
zoo geestig, vriendelijk aan, dat ik me binnen
enkele minuten geh el thuis gevoelde. Af
en toe bemerkte ik onder het spreken, dat
hij veel pijn had, doch hij trachtte het voor
mij te verbergen. We hebben samen gespro»
ken over hetgeen hij verder zou doen.
Hij nam op zich over dit en dat te schrijven,
maar het helderst staat mij nog voor den
geest, hoe hij getuigde van zijn Heiland
hoe hij God dankte voor de hem geschonken
krachten om door middel van zijn pen tot
ons volk te spreken, getuigenis afteleggen
van de heerlijke hoop, die in hem was:
Door de Stoomvaart*Mij. »Nederland« werd een proefvaart gehouden met het nieuwe
passagiersschip P C. Hooft op de Noordzee, welke proefvaart door tal van autoriteiten werd
meegemaakt. Een kijkje op het promonadedek van de P. C. Hooft tijdens de proefvaart
Van een gewillige dienstknecht Gods.
Meermalen hebben we reeds in ons blad
iets gegeven over het leven en sterven over
onzen Uitkijk»redacteur, den heer Brouwer,in
leven hoofdredacteur van 't Friesch Dagblad.
Ook het vo'gende willen wij onze lezers
niet onthouden.
De Redacteur van »Timotheüs« verhaalt van
een bezoek, dat hij eenige jaren geleden aan
den heer Brouwer bracht:
«Toen ik mij aanmeldde kwam Brouwer
mij niet tegemoet in de gedaante van mijn
voorstelling. Mevrouw ging mij voor naar
boven, naar een ziekenkamer En daar vond
ik op het ziekbed een grijsaard, die mij
herinnerde aan de patriarchen uit oude
tijden. De zieke moet wel aan mij gemerkt
hebben, dit ik een geheel anderen persoon
verwacht had. Hij maakte het mij dadelijk
gemakk lijk om te vertellen hoe ik mij
hem gedacht had. En toen begon hij te
lachen en dat was een hartelijke, gulle lach.
Zijn oogen tintelden van levenslust en hu»
mor. Van onder zijn calotje keek hij mij
«Als de Heere Jezus niet dagelijks zoo dicht
bij mij was, als ik mij niet voortdurend in
Hem kon verblijden, als ik niet zeker wist,
dat Hij het is, die mij dit lijden zond, ik
zou een ongelukkig mensch zijn«. Maar nu,
zoo zei hij ongeveer «ben in oprecht gelukkig
en hoop, zoolang het voor mij nog d g is,
mijn pen in Zijn dienst te gebruiken«.
Het uurtje, aan het ziekbed van Brouwer
doorgebracht, heb ik nooit vergeten.
Oud, te oud voor zijn jaren zag hij er
uit, maar jong was zijn hart.»
Hoe beschamend voor ons 1 Voor ons, die
God gezondheid gaf en de pijnen spaarde, en
wie het toch nog dikwijls reeds te veel is om
een vergadering te bezoeken, waar de chris»
telijke belangen van land en volk besproken
worden.
Geve God, dat bet geslacht van mannen als
de heer Brouwer was, onder ons niet uitsterft,
want dezulken zijn de hoeksteenen van het
gebouw onzer christelijke actie, de gewillige
dienstknechten des Heeren door wien God
ons volk nog leiden wil.
En*waar zulke mannen van ons heengaan
geve de Heere dan, dat er jongeren zijn, die
hun plaats kunnen innemen I
Nadruk verboden.
De bruidstijd van «Madame la
revolution».
II. Thèns en tóén.
Het is thans wederom een der gewichtigste
oogenblikken in de geschiedenis van de Lage
landen aan de Zee, even gewichtig als toen
in dit zelfde 's.Gravenhage 's Lands Staten
in 1561 hun handteekening zetten onder de
«Acte van Afzwering« waarin de gehoorzaam»
heid aan Filips II werd opgezegd.
't Is thans feitelijk de geboorteure van den
nieuwen staat.
Nu gaat men bewust over van het oude
tijdvak in den nieuwen tijd en de uit het
Fransch gecopiëerde «Rechten van den Mensch
van den Burger«, züllen nu ook in deze ge»
westen in toepassing worden gebracht.
Het is duidelijk, dat ook de vergadering
onder den indruk is.
In den kuil der zaal zitten de negentig afge»
vaardigden en achter hen hebben, eigenaardig,
de tegelijk met hen gekozen plaatsvervangers
zetels bezet. Niet alleen kan nu iemand die
uitvalt dadelijk vervangen worden, maar ook
kan zijn secundes dadelijk op de hoogte der
zaken zijn.
Als nu Pieter Paulus den voorzittersstoel
heeft ingenomer, verwacht ieder van hém,
dat hij het juiste woord zal weten te vinden,
de plechtige, haast zeiden we de sacramenteele
formule, om uit te drukken 't geen in de
harten leeft.
De gekozene tracht dan ook aan de verwach»
ting te voldoen.
Ziehier, hoe het min of meer officieele «Dag»
verhaal» dit historisch oogenblik beschrijft
«Thans heerscht er een diepe stilte in de
vergaderzaal. Aller oogen waren gevestigd op
den voorzitter, alles was eerbied en aandacht.
En geen wonder, thans moest die groote ver»
klaring gedaan en gehoord worden, waarbij
deze vergadering als de Soeverein der Bataven
bevestigd werd. Ik verklaar, dus sprak de Pre»
sident, in naam van het volk van Nederland
hetwelk wij hier vertegenwoordigen, deze verga»
dering te zijn het representeerend lichaam van
het volk van Nederland. Zoodra deze gewich
tige verklaring was afgelegd, weergalmde de
vergaderzaal van het gejui h en handgeklap,
zoo der leden als der aanschouwers. Allerwege
klonk de verrukkendste muziek Eenige trom»
petters kondigden uit de r men het gebeur»
de aan de op het Binnenhof vergaderde me»
nigte. Ook hier vertoonden zich de sprekend»
ste bewijzen van blijdschap. Een golvende
zee van hoeden vertoonde zich op de in de
hoogte gestoken bajonetten en sabels. Alles
juichte Vivat de Republiek
Nu zwijg ik maar over den gezwollen stijl
van dit »Dagverhaal«, dat met zijn «aan de
op het« en zijn «op de in degenoeg zijn in»
nerlijke onmacht verraadt.
We vragen direct alle aandacht voor en
concentreeren ze op de enkele woorden, die
Pieter Paulus sprak.
Ook zij zijn aan alle ware geestdrift gespeend,
't is waar.
Zoo ongeveer kan men zich voorstellen,
dat het begin luidt van een acte in den droog»
sten stijl van het notariaat opgesteld.
Maar 't komt thans op den inhoud aan.
Het »Dagverhaal« immers maakt er zelf op»
merkzaam op, dat hier «de soeverein der Ba»
taven« bevestigd werd.
't Gaat hier dus om de soevereiniteit.
Daarom staan we zoo opzettelijk bij deze
gebeurtenis stil.
Want het moet ook erkend, dat de voorzit»
ter met de hem eigen nauwkeurigheid, laat
het dan zijn dor en droog, toch ook juist en
precies heeft gezegd, wat hij op dit oogenblik
op de plaats, waartoe men hem verheven had,
zeggen móést.
De gedachten mogen dan van zuiver Fransch»
revolutionairen oorsprong zijn, er is naar 't
volkszeggen luidt «geen woord Fransch« bij
de vertolking dier gedachtenniemand kan
ook maar eenigszins in dwaling verkeeren
aangaande 't geen Pieter Paulus bedoelt.
Hij graaft hier met weinige woorden tot
het fundament.
Hij legt hier den hoeksteen van het revo»
lutionaire gebouw.
De «soevereiniteit» over het Bataafsche volk
komt op uit dat volk zelf. Dat volk heeft
het volste recht, om zijn eigen wetgever te
zijn Om dat recht uit te oefenen, heeft het
gekozen deze eerste Nationale Vergadering,
die dus van dit oogenblik af bezit de soeve»
reine macht en die macht ook aanvaardt,
welke het «volk» haar opgedragen heeft en
van welker uitoefening het te allen tijde aan
dat volk verantwoording schuldig blijft.
Ziedaar de duidelijke beteekenis van des
Voorzitters formule.
Daarmee is het revolutionaire staatsrecht
op den troon gezet.
En omdat de anti-revolutionaire partij lang»
1
11
1 ~"l
il 1
11
if
f
