Antire volui
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Miging 81
REN
IN HOC SIGNO VINCES
,EZEN.
ELEN
n&Zoon
otterdam - Tel. 5811
No. 3247
WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1926
'OOTMl&PPELEH
UNITIE
r
DE DUIF"
BEUJlfUCHTERS
aa TE6EN0UER DE
3Z OOSTERKERK
xtra lage prijzen,
en ver beneden
glas 1,25.
eelig.
bouwerij
5 - ft'dam
es voor
41ste JAARGANG
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
m MEIJDEN
-•-H.)
baar:
»e ^i,
>or de Hollandsche
27791
rage gaarne verstrekt
Rotterdam
DDELHARNIS
Tot Organisatie geroepen.
Land- en Tuinbouw.
Buitenland.
Binnenland.
alléén gevestigd
SINGEL 173.175
Telefoon 4645
F. 1005 en 1946
is
e Waschmachine
Wrbgmachlne
heel Nederland,
rtrouwdste adres.
sedert 1899.
e waard om naar
komen.
middagmalen in de
lamsche restaurants
ran vertrouwen is.
rtrouwen vindt in
faire
NT P. SIMONS
vischmarkt 12
verk, Telefoon 6341
3 kwaliteit en ook
geven wordt.
iudste zaak is van
dat u daar neten
matige prijzen kunt
ïentaar overbodig.
r-»v
Deze Coura it veischijnt eiken WOENSDAG en 7 ATERDAG.
ABONNEM -NTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDEKLIjKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten wordea berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
- Telefoon no. 82
M BRIEL.
UNTANT.
O. BOEKHOUDEN
de Praktijk en voor
•es voor Belastingzaken
ot gegarandeerd
9 en maandag 6-7 uur n.m.
,6
eren zoo zeer begeerde
den gaarne ten kantore
paren
derwaardige kwali»
k» en Veerenbedden,
en goedkoopst adres
22.-, 25.-, en hooger
Ledikanten vanaf f 10.—
derwaardige kwaliteiten.
ires -m*
ra. dakan cadeau
ZUMULATOREN
De misvattingen die er ten aanzien der vak.
organisatie bestaan zijn helaas nog vele. Voor
velen schijnt het nog altijd moeilijk te zijn,
zich een voorstelling te maken van de ont»
wikkeling van het Sociale leven. Hóé voor.
uitstrevend zjj vaak op ander gebied, meest
ook op het terrein van allerlei organisatie,
zijn, van vakorganisatie willen zij niet weten.
Dat er nog patroons zijn die uit practische
overwegingen geen arbeidersorganisatie wil.
len erkennen valt zeer te betreuren. In de
eerste plaats omdat zij het sociaahconflict
helpen verscherpen en in de tweede plaats
omdat zij zich zeiven onberekenbare schade
aandoen.
Hun poging tot boycot van de vakorgani.
satie is niet nieuw
Er is een tijd geweest, dat het den arbeiders
van overheidswege verboden was te vergade.
ren. Dat was het Coalitie.verbod, dat de eerste
kwarteeuw der vorige eeuw den arbeiders
was opgelegd. De overheid stond aan de zijde
der patroons, omdat zij meende hiermede het
economische leven te dienen. En toch niet.
tegenstaande de arbeiders deze dubbele macht
tegenover zich zagen hebben zij het pleit ten
hunnen gunste beslecht. Zij streden voor hun
belangen. Soms zonder helder besef van wat
ze wilden. «In den beginne zijn het geheel
vage onbestemde geluiden die wij vernemen,
en lang duurt het, voor deze geluiden tot
een roepstem en die roepstemmen tot gemeen,
schappelijke eischen, tot een pogram zich ver.
helderen«.
Waarom moesten patroons en overheid hier
bezwijken Heel gewoon 1 Hun Coalitiever»
bod was een wet die tegen het natuurlijke
leven inging. En wie de geschiedenis nagaat
weet dat dit zich altijd gewroken heeft. En
nu in de twintigste eeuw zijn wij zoover,
dat men in het groot bedrijf er niet meer aan
denkt de vakorganisatie te negeeren. Men zou
het algemeen een dwaasheid achten.
De patroons hebben dezen strijd om de
arbeiders individueel aan zich te binden, dus
verloren. Maar wat is nu de vrucht van deze
onzalige worsteling geweest Ditdat men
de arbeiders bij massa's in de armen van de
SociaaUdemocratie heeft gejaagdVooral in
Duitschland heeft de sociale actie zich toe»
gespitst op het politiek terrein des levens.
Werner Soubart heeft gezegdde type der
Ml Sociale beweging in Duitschland ishet
Marxisme. Wie thans naar het Oosten ziet
weet wie er de baas is.
Jammer dat men in het klein bedrijf, vooral
in het landbouwbedrijf hiervoor nog geen
oog heeft. Inderdaad denken velen, vooral
landbouwers, nog, dat zij de vakorganisatie
in hun belang moeten negeeren.
Grooter dwaasheid is er nietl
«Zulke landbouwers zijn onze beste propa»
gandisten® zou de Socialistische Kleerekooper
zeggen.
Neen wie meent uit practische overweging
tegen de vakorganisatie te moeten zijn, mis.
rekent zich en zal zijn foutieve berekening
duur betaald zienl
Dit uit een practisch oogpunt bezien. Maar
als wij nu eens deze houding toetsten aan het
beginsel Wat is dan de uitskomst
De gedachte om zich niet met het lijden
en de nooden van andere menschen in te
laten en zich niet om te bekommeren, be»
sluipt zoo licht elk menschelijk hart.
En eenmaal toegegeven aan die booze
Kaïnsgedachte wordt dan ieder die zich van
God geroepen acht om tegen elke ongerech»
tigheid, ook tegen die van het sociale leven
vromelijk t" strijden, een drijver, een beroer,
der van het volk, een verkopte socialist.
Altijd weer de aloude gedachte: Ben ik
mijns broeders hoeder altijd weer dat zich
terugtrekken in eigen kring waar men het
goed heeft, er warmpjes inzit, en van de jam»
merlijke nooden niet dan zoo nu en dan eens
iets te zien krijgt; altijd weer dat willens en
wetens zich blind staren op het verkeerde
beginsel en doel der socialisten, om daarmee
zichzelf van de sociale wanverhoudingen af
te maken, om niet te zien, dat zoovLel nood
en armoe metterdaad het gevolg is van on»
recht en verdrukkingaltijd weer de vergui»
zing van wie voor het recht der armen en
verdrukten opkwam en de booze poging om
fouten diens of gebreken waar ze ook maar even
waren te ontekken breed uit te meten, om
zelf de zonde van het conservatisme in vrede
te kunnen bedrijven.
Tegen al zulk pogen nu in het openbaar
of in het geniep in 't werk gesteld, staat nog
steeds als in de dagen van Kaïn het Godde»
lijk Woord tot elk en een iegelijk onder ons
die aan het Conservatisme voet geeft:
Waar is uw broeder Abel
Men kan echter ook principieele bezwaren
legen het vereenigen der arbeiders om hun
sociale positie te verbeteren, hebben.
Van een wonderlijk gehalte zijn soms de
argumenten, die men aanvoert de vakorgani»
satie principieel te bestrijden. Wij nemen na»
'uurlijk aan dat men het goed meent, doch
voegen er tevens bij dat wij het ons niet
anders kunnen voorstellen of de blik derzulken
is hopeloos beneveld inzake het Sociale leven
en zijn verhoudingen.
Wij geven een korte bloemlezing van hun
argumentatie.
Men zegtwat de arbeider overkomt wordt
hem van de hand Zijns Hemelschen Vaders
beschikt en daarom heeft hij zich lijdzaam te
onderwerpen. Vooral mag bij zich niet tegen
aangedaan onrecht verheffen want er staat
geschreven«Mij is de wrake I® Dan beroept
men zich op het tekstwoord van de Noachie»
tiesche Verbondsbelofte«zaaiïng en oogsten,
koude en hitte enz. zullen niet voorbijgaan«
en op dit woord«In het zweet uws aan»
schijns zult gij uw brood eten®. Christenmen»
schen moeten dus werken zoolang het dag is
en de luiaard zal geen brood hebben® Aldus
redeneert men.
Dit natuurlijk om het recht van staking,
dat iedere vakorganisatie in het uiterste geval
bezit, te ontzenuwen.
Tegenover de bovengenoemde redeneeringen
die zeker wel een schijn van vroomheid heb»
ben, houden wij evenzeer op principieele gron»
den vol, dat de arbeider niet slechts het recht
maar ook den duren plicht heeft om zich
tegen aangedaan onrecht te verzetten.
Immers wordt al zulk vroom redeneeren
slechts gedekt door den schijn der vroomheid,
inderdaad is het heel goddeloos geredeneerd.
Dat blijkt al direct hieruit dat al zulk gepraat
tot uitgangspunt heeft dat de mensch in de
eerste plaats om loon arbeid. Deze vrome men»
schen bezien het Sociale vraagstuk dus louter
als een materieele kwestie en dat is al heel
onvroom. Juist dat standpunt om het loon»
vraagstuk als louter materieel te bezien is oor»
zaak geworden van de namelooze verwijdering
tusschen patroon en arbeider. Het loon is
dan immers de eenige schakel die patroon en
arbeider verbindt I «Een kracht van zooveel
centen per uur«.
Men beroept zich heel vroom op den tekst
«In het zweet uws aanschijns zult gij brood
eter.®. Ja, daar hebt gij het nu juist. God
belooft dat den mensch brood zal eten en hier
over loopt het geheele conflict. Juist omdat
de arbeid nu geen brood geeft daarom rijst
het geschil. Het zwaard keert zich tegen den»
gene die het gebruikt 1
God geeft den mensch het brood. En daarom
is het een diep snijdend onrecht als de eene
mensch het den ander onthoudt.
Let hier eens op het vlijmscherpe anathema
dat de apostel Jacobus den rijken in het aan»
gezicht slingert«Ziet het loon der werklieden
die uw landen gemaaid hebben, hetwelk van
U verkort is, roept I® Het loon geeft God,
niet eenig mensch. Wat de mensch nu wel
doet isdat loon, dat God geeft «verkorten®.
Zóó moeten wij het Sociale onrecht bezien.
En alleen zoo krijgt het sociale vraagstuk een
schriftuurlijken grondslag.
Men gevoelt, dan is het geen materieele
kwestie meer, doch dan wordt het een zedelijk
vraagstuk. Het huwelijksformulier zegt het
zoo juist«opdat gij uw gezin met God en
met eerbaarheid moogt onderhouden en ook
wat daarbeneven hebt, om aan de nooddruf»
tigen mede te deelen«.
Dat Recht geeft God den mensch, die werkt.
En nu is het maar niet het recht maar ook
den plicht van den mensch zich dat Recht
te verzekeren. Aan zichzelf verplichtwant
hij is mensch dus beelddrager Gods, aan zijn
gezin verplicht want God vertrouwde het hem
toe.
Het broocbvraagstuk, het Zoon-vraagstuk, is
een vraagstuk van leven van menschelijk leven.
Een christen, die geijverd heeft voor de So«
ciale gerechtigheid, Ds. Rudolf, schreef eens
«Het is een zedelijk vraagstuk, hoe de mensch
door zijn naaste in zijn recht wordt geëer»
biedigd, om naar den eisch van het thans
geldende maatschappelijke leven, in ontwik»
keling en levensvorm, in kleed en spijze, in
woning en omgang, naar mate van zijn be»
teekenis, aan de menschelijke Samenleving met
eere deel te kunnen nemen. De werkman moet
aan die menschelijke samenleving kunnen deel»
nemen me? eere.
«Dat is zijn zedelijk recht als mensch. Als
man, die eerlijk werkt. Die mee werkt in zijn
vak en kring. En die daarom zijn brood, zijn
deel aan den menschelijken levensdisch en
zijn plaats in het menschelijke gemeenschaps»
leven waard is®.
Het gaat hier dus niet maar over een ma»
terieel belang. Neen 't geld een zedelijk vraag»
stuk het is een kwestie van gerechtigheid.
En nu tot slot, wanneer er nu Sociale on»
gerechtigheid heerscht, dan rust de plicht op
ieder dus ook op den arbeider dat onrecht
niet te dulden.
En nu gevoelt men wel dit kan niet anders
dan coöperatief. In den weg der organisatie.
Natuurlijk niet in de neutrale die in dienst
staat van den klassestiijd.
Daarom is het eischChristelijke patroons»
organisatie en Christelijke arbeidersorganisatie.
En dan samen alle ongerechtigheid in het
Sociale leven uitbannen als de melaatschheid 1
Gelukkig hebben wij in ons land Christe»
lijke organisaties die met eere genoemd mogen
worden, met mannen, die het Recht zoeken,
organisaties die heilzaam gewerkt hebben en
ook den Socialen vrede bevorderd hebben.
In die richting moet het nu. Het is de
eenige richting die het tot de oplossing bren»
gen kan.
Geen Sociale ongerechtigheid, maar ook geen
klassenstrijd.
De Sociale vrede blijve het ideaal. Moge
dit ideaal ons bezielen met heiligen geestdrift.
Tot eere van den Schepper, tot zegen onzer
samenleving I
De Landbouw«Onderllnge.
De maandelijkschë groei van de L. O en T.O.
Op 1 Juli 1926 trad per Provincie het hier»
onder vermelde aantal Landbouwers als lid
der L. O. toe.
Provincie.
Aantal
Loon.
leden.
10
f 6.600.-
58
36.139-
26
13.446.-
20
14.877.-
Gelderland
17
7.538.-
Utrecht
3
2.074-
Noord»Holland
20
15 074-
Zuid» Holland
10
4.297.-
Zeeland
5
3127.-
Noord«Brabant
5
2 495.-
Totaal
174
f 102.767.-
Per 1 Juli 1926 traden als lid der T. O. toe
37 werkgevers, uitbetalende aan loon f 37.061.—
Sedert 1 November 1925 vermeerderde het
aantal leden bij de
Landbouw»Onderlinge met 1116, uitbetalen»
de f 1.184 224 loon.
Tuinbouw»Onderlinge met 319, uitbetalende
f 385.863.— loon.
De Secretaris van de P.o.c. Overflakkee,
A. W. KEIJZER.
Vliegongeluk.
Vijf menschen gedood.
Te Heydenheim in Wurtemberg is bij een
vliegdemonstratie een zeer ernstig ongeval
gebeurd. Een der vliegers maakte een fout bij
de landing en kwam tusschen het publiek
terecht. Vijf personen werden door de schroef
gedood. Talrijke andere bezoekers werden
zwaar gewond. In het ziekenhuis der stad zijn
7 zwaargewonden opgenomen. Het vliegtuig
sloeg bij de landing over den kop en werd
geheel verbrijzeld. De vlieger zelf was slechts
licht gewond.
Een aanslag op Primo de Rivera.
Primo niet getroffen de dader gepakt.
Er is gisteren te Barcelona een aanslag op
Primo de Rivera gedaan. Belga meldt daarom»
trent het volgende: Op het oogenblik, dat
Primo de Rivera op weg was naar het station,
ten einde de terugreis naar Madrid te aan»
vaarden, slingerde een individu een dolk naar
de gesloten auto van de premier zonder hem
evenwel te treffen. Een politieauto, die ter
bewaking van Primo de Rivera achter diens
auto aanreed, reed den aanvaller omver, wiens
rechterbeen brak en die onmiddellijk gear»
resteerd werd.
Primo liet zijn auto stil houden en bekeek
den dolk gedurende eenige oogenblikken.
Daarna vervolgde hij zijn weg naar het station,
waar hij door de menigte werd toegejuicht.
De aanval'.er is een arbeider, een zekere
Domingo Massache Torent, die reeds eenmaal
veroordeeld is wegens verzet tegen de politie.
Tijdens zijn verhoor schijnt gebleken te zijn,
dat hij anarchist is.
Politieke arrestaties.
Gespannen toestand.
Naar aan de Dni gemeld wordt hebben, in
verband met het conflict in de communistische
partij, zoowel te St. Petersburg als te Moskou
geregeld arrestaties plaats. 25 Juli zijn te
Moskou niet minder dan 66 leden der com»
munistische jeugdbeweging en 143 roode»gar»
disten, leden van de communistische oppositie»
groepen, gearresteerd, terwijl talrijke personen
als lid der partij geschrapt zijn. In den avond
van 25 Juli bedroeg het aantal gearresteerden
alleen te Moskou 557. Te St. Petersburg is het
aantal arrestaties geringer, maar toch heerscht
ook daar een zeer gespannen toestand.
BRAND IN DEN PARIJSCHEN
DIERENTUIN.
Een groote troep apen ontsnapt.
Vrijdagavond brak brand uit in de perma»
nente tentoonstellingszalen van den Parijschen
dierentuin, in het Bois de Boulogne. Ondanks
het ingrijpen der brandweer zijn dez: zalen
g -heel uitgebrand. Eerst over half elf was de
brand gebluscht. Twee arbeiders werden licht
gewond. Het grootste gedeelte der apen en
andere dieren ontkwam in de Bois de Bou»
logne. De schade wordt op 500.000 francs
geschat.
Aardbeving op Yersie.
Op het Engelsche Kanaaleiland Yersey (te»
genover d: Normandische kust) is Vrijdag»
middag een sterke aardschok geregistreerd. Te
Saint Heiiers trilden de deuren. Eenige schoor»
steenen stortten in, miar er deden zie geen
persoonlijke ongevallen voor. Ook te I our»
nemouth werd on\ denzelfden tijd een aard»
schok gevoeld.
Wolkbreuk te Debreczin.
Het gebied van Debreczin in Hongarije is
door een orkaan, gepaard gaande met een
wolkbreuk, die 2 uren aanhield geteisterd.
De geweldige watermassa overstroomde weldra
de straten, van de stad. Het publiek dat in
de café was gevlucht, moest daar t<»t den vol»
genden ochtend blijven, daar ieder verkeer in
de straten onmogelijk was. Verschillende hui»
zen werden door den bliksem getroff n. Men»
schenlevens zijn echter niet te betreuren. De
brandweer moest verschillende kelderwonin»
gen ontruimen en had overigens druk werk
om de ondergeloopen kelders leeg te pompen.
Noodweer In Beneden»SIeeswijk.
Een hevig onwe Jer heeft Vrijdag in N der»
Sleeswijk groote verwoestingen aangericht.
Een windhoos verwoestte verscheidene ge»
bouwen, waarbij twee personen zwaar gewond
werden. De oogst is in vele districten gedeel»
telijk of geheel vernield.
De storm op de Bahama «eilanden.
Volgens een telegram uit Nassau is de draad»
looze dienst hersteld. allooze gebouwen te
Nassau, waaronder kerken, spinnerijen en ma»
gazijnen hebben schade opgeloopen. Verschi!»
lende schepen zijn vergaan, en een groot aan»
tal leden der bemanning en passagiers moeten
verdronken zijn.
Sneeuwstorm In het Berner Oberland.
In het Berner Oberland en in ander deelen
van Zwitserland heeft Vrijdag een sneeuwstorm
gewoed, die op sommige hatsen zeer hevig
was. Het autoverkeer met Andermatt en op
verschillende andere plaatsin moest tenge»
volge van de sneeuw worden gestaakt.
Een sensatloneele daling.
Boven de terreinen van Crystal Pal2ca te
Londen, hield mis Clive Stone Vrijdag haar
eerste paragute»daling. In plaats van op 't
open veld kwam zij evenwel boven de huizen
terecht. Terwijl zij een dak raakte, gaf zij
met den voet e -n klein zetje, waardoor de
parachute weer enkele meters steeg. Zulks deed
zij verschillende malen, totdat zij tenslotte
aan een open plek kwam, waar zij zonder
verdere strubbeling daalde. Behalve eenige
kleine ontwrichtingen had zij verder geen
kwetsuren opgeloopen.
Een erfgename zoek.
In 1925 woonde een Poolsche jongeman te
Weenen het optreden van een Poolsche dan»
seres, Emma Jedlicka genaamd, bij. De Pool
emigreerde naar Canada, waar hij dit voor»
jaar als een welgesteld farmer stierf. Zijn geld
liet hij na aan een buurman, 5000 pond, op
voorwaarde dat deze 1000 pond besteden zou,
om de danseres terug te vinden, welke hij
slechts eenmaal in zijn leven gezien had en
wier optreden zulk een indruk op hem had
gemaakt, dat hij haar met een douceurtje van
5000 pond gelukkig wilde maken. De danseres
is nog niet ontdekt.
De vleeschverglftiglng (e Herzfelde.
De vleeschvergiftiging te Herzfelde, in het
district Niederbarnim, ten Noorden van Berlijn
hebben een grooten omvang aangenomen. Don»
derdag bedroeg het aantal zieken reeds 170
en het s ;hijnt nog steeds te stijgen.
De ziekteverschijnselen openbaarden zich het
eerst in den nacht van Maandag op Dinsdag
en wel bij families, die Zondag en Maandag
bij den slager Reiszner te Herzfelde vleesch
gekocht hadden, in welken vorm dan ook.
De beide dokters van de plaats waren voort»
durend in het getouw; ze konden niet vlug
genoeg van huis tot huis ijlen, om hulp te
verkenen. Eerst toonden de verschillende ge»
vallen cholera»achtige verschijnselen, als harts»
zwakte, flauwten en hooge temperaturen. In
den loop van den Dinsdag hadden de beide
dokters reeds ongeveer 160 patiënten, van wie
er 8 naar het ziekenhuis te Kalkberge moesten
worden overgebracht. Ook in het ziekenhuis
zelf, dat vleesch van slager Reiszner betrokken
had, hadden zich reeds vergiftigingsverschijn»
selen voorgedaan bij de echtgenoote van den
chef»arts dr. Wolfif en bij zes verpleegsters en
leden van het keukenpersoneel. Donderdag
nam het aantal zieken nog toe en ook uit
naburige plaatsen kwamen berichten van ver»
giftigingsgevallen in. Ook daar evenwel slechts
bij personen die vleesch bij den slager Reiszner
hadden betrokken. Het verloop is over het
algemeen goedaardig; bij geen der patiënten
is levensgevaar aanwezig. De dokters stelden
verschijnselen vast, zooals ze tot dusver nog
niet bij vleesch vergiftigingen werden gecon»
stateerd, zooals vergrootiDgen van lever en
milt, gele gelaatskleur en sterke zenuwpijn in
alle ledematen.
Van de verschijnselen werd onmiddellijk
kennis gegeven aan de districts»autoriteiten en
de districts»geneesheer en de districts»veearts,
lieten den winkel van den betrokken slager
sluiten en op het daar aanwezige vleesch en
op dat wat nog in de woningen der patiënten
overgebleven was beslag leggen. Onderzee»
kingen in het bacteriologisch instituut van
Potsdam hebben nog niet tot een resultaat
geleid. In Herzfelde zelf gelooft men dat de
vergiftiging is veroorzaakt door de bacillen
van een rund, waarop noodslachting was toe»
gepast. De veearts van Kalkberge bad het dier,
hoewel het hooge koorts had, voor consumptie
goedgekeurd. De slager zelf heeft een ultmun»
tende reputatiezijn vleesch is altijd van uit»
stekende kwaliteit, en algemeen is de opinie
dat hij ook in dit geval geheel zonder schuld is.
DE AARDBEVING OP SUMATRA'S
WESTKUST.
Een beschrijving van de eerste aardbe»
vlngsemoties door een inwoner van
Fort de Koek.
Aan een particulier schrijven van Dinsdag
29 Juni, daags na de aardbeving, uit Fort de
Koek aan een familie te Semarang geschreven
is de Locomotief in staat de volgende beschrij»
ving van het gebeurde op 28 Juni te ontlee»
nen
't Was half elf des ochtends, toen de ramp,
die later op den dag het gebied tusschen
Fort de Koek en Padang zou teisteren, zich
aankondigde. Een lichte aardschok deed zich
gevoelen. De schok was niet zoo hevig dat
de menschen er zich ongerust over maakten.
Toch wel zoo, dat ik na afloop even binnen
ging kijken om te zien of er geen dingen
waren omgevallen. Het bleek dat alle vazen
binnenshuis waren omgetuimeld. Uit een ze»
kere voorzorg pakte ik de meest kostbare
dingen bijeen en stopte ze tusschen de kus»
sens van een divan.
Een half uurtje later weer een schok. Ook
nu weer licht. Toen bleef het een heele poos
rustig.
Omstreeks een uur, ik bevond me in de
achtergalerij van mijne woning, begon het
angstwekkend te schudden, alles bewoog en
het was me de eerste seconden bijna niet mo»
gelijk van mijn stoel op te komen of te blij»
ven staan op den schuddenden bodem.
Met behulp van een stoei, waaraan ik een
steun had, kon ik me uit de achtergalerij den
tuin in redden. De bedienden verlieten ook
ijlings het huis. Alleen een der leden van de
familie was niet te zien, die bevond zich in
de badkamer. Hij bevond zich in de zeer on»
aangename positie, dat hij niets zien kon,
aangezien zijn bril door het opgolvende wa>
ter van den rand van den mandibak was af»
gespoeld en niet te vinden was. Het waren
angstige momenten, toen ik me in de bad»
kamer begeven moest om te helpen
Toen we ons weer naar veiliger plaats be'
gaven, hoorden we uit den Chineeschen kamp
die vlak in onze buurt is en waarop we van
onzen hooggelegen tuin neerzien, een angst»
wekkend geschreeuw opstijgen. Heel het «da»
kenzicht® was gehuld in een wolk van grijze,
opdwarrelende stof.
Het was een somber, dreigend gezicht en
in onzen angst begrepen we, dat hetgeen hier
plaats greep een ramp beteekende
Hoe zal ik u den verderen middag beschrij»
ven, een middag van angst en vreeze.
Ieder oogenblik weer nieuwe schokken. Nie»
mand dorst naar binnen te gaan.
De daken der huizen voor ons lieten ons
zien, hoezeer de schuddende bodem had huis»
gehouden onder wat van steen was opgetrok»
ken in ons bergstadje.
Omgevallen gevels hadden aan verschillende
daken een of meer kanten den steun ontno»
men, zoodat ze gedeeltelijk uit elkaar zakten,
gedeeltelijk in grilligen vorm gebogen bleven
hangen.
Van de vier hooge huizen naast het groote
pand van het Padangsch Warenhuis, staat
nog slechts een deel der gevels en ook deze
kunnen ieder oogenblik instorten. Een groote
ruïne en ravage. Daken en zijmuren van vele
huizen zijn ingestort
Ook het Padangsch Warenhuis heeft ernstige
schade geleden. Er is ontzettend huisgehouden
onder de barang, die zich binnen bevond.
Voor zoover op het oogenblik bekend, heeft
de aardbeving in Fort de Koek weinig men»
schenlevens gekost. Tot nog toe is bekend
dat er een slachtoffer viel, terwijl twee an«
deren gewond werden.
Tegen half vijf begon het te regenen.
Toen bleef ons weinig anders over, dan
maar naar binnen te gaan. De regenjassen bij
de hand zaten we daar en bij iederen lichten
schok vluchtten wij naar buiten, den regen in.
Bij den luitenant der Chineezen hadden
zich een groot aantal mannen, vrouwen en
kinderen uit de vernielde huizen verzameld.
De menschen waren alles kwijt, want ook
