Auto
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
raai 2* - ttttrdu
i/ii ee&p. ie comie
Kleine Kinderen
IN HOC SIGNO VINCES
andelaren
SU
No. 3237
WOENSDAG 30 JUNI 1926
41STE JAARGANG
u BOER f
De Roode Zondag.
Bij
PtfROL
WIJGERS
37a Botterdam
VERIJ lil
E UlüSSGHERIJ
HS- DORDRECHT
JFFRtttttë - rflflOflRÏS
VITTE HUIS
jaar garantie
et <t PliiiiDSiampen
1 groote Luiöspraher /*j
190 uolts Batterij
10 spoelen
1 am Accu
n groote Eiken
Luxe Kast;]
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Adverteotiën en verdere Adminis tratle, franco toe te /enden aan de Uitgevers
itterdam
FOON 231
me sorteering dalmannen, eer
Eternit, Triple» en Houtgraniet.
i. LË COMTE.
De menschheid zoekt het Verloren
Paradijs.
Moeilijk zou het anders kunnen.
De mensch is geschapen voor het
geluk en voor het leven, en wat hij vindt
is feitelijk niet anders dan de moeite
en het verdriet en tenslotte den dood.
Geen wonder dat hij zoekt naar zijn
eigenlijke bestemming.
Maar wat nu zoo diep tragisch is, is
dat hij het steeds weer zoekt daar waar
het nooit te vinden is. In zijn blindheid
grijpt hij het niet waar het vlak bij ligt,
maar zwerft hij om en tast hij rond
dolend in de donkere diepten. Waarom
ziet hij toch niet naar Boven
In September krijgen wij den Rooden
Zondag.
Op 19 September zullen duizenden,
MSSiannen en vrouwen optrekken naar
Den Haag.
Die Roode Zondag wordt bejubeld i
lyrische poëzie.
De Roode Zondag moet worden de
dag van glorie, van overwinning, van
geloof in eigen macht en in eigen
strijd voor een betere samenleving.
In dien weg zoeken duizenden het
verloren Paradijs.
Hoor, hoe Het Volk, dagblad der
Sociaal-Democratie, den Rooden Zondag
in proza en poëzie aanbidt;
ROODE ZONDAG.
Het Lichtende Visioen.
In de Jesajaansche profetiën staat
de belofte geschreven
„Zij zullen huizen bouwen én die be-
[wonen, en zij
zullen wijngaarden planten èn derzel-
[ver vrucht eten
zij zullen niet bouwen dat een ander
[het bewone
zij zullen niet planten dat een ander
[het ete....
zij zullen niet tevergeefs arbeiden,
[noch baren
ter verstoringEn zij zullen hunne
[zwaarden
slaan tot spaden en hunnen spiesen
[tot sikkelshet ééne volk
zal tegen het andere volk geen zwaard
[opheffen, en zij
zullen geen oorlog meer leeren"....
Dat is het lichtende visioen, gebo
ren in de duisternis der tijden, het
visioen van een rijk van rechtvaardig
heid en vrede, waarheen hetmensche-
lijk|geslacht zich langzaam, langzaam,
door bloed en tranen, beweegt.
Maar het komt niet zonder strijd
zonder den strijd tegen de duistere
machten, van zelfzucht, geweld en
goud, die de wereld houden in hun
nen ban.
Dien wereldstrijd willen wij soci
aal-democraten voeren voor ons doel.
Wij strijden om de macht, in dienst
van recht en licht.
En in September houden wij wapen
schouw, dan roepen wij de duizen
den tezamen die het dichterwoord
tot waarheid willen maken
„De arbied knielt neer op den gevel
[der bergen;
Zijn oogen verpuren zich diep en wijd
De kleuren des hemels zijn slapen
[verven
Met eeuwigheidskransen wordt hij
[gewijd.
Ontwaken de bosschen, ontwaken de
[golven
De luchten verspreiden een purperen
[schijn
Een donk're cadans doet de aarde
[golven
Of duizenden drommen in aantocht
[zijn
Zij verlangen naar het Paradijs. In de
aanbidding van eigen macht en groot
heid snakt het verlangen naar verloren
geluk.
En om die macht en grootheid te
demonstreeren en om eigen geloof in
de zegepraal van deze macht en groot
heid te versterken komt men saam.
Dat deze demonstratie en deze ver
sterking van het geloof noodzakelijk is,
is licht begrijpbaar.
De werkelijkheid laat zoo weinig
ruimte over voor een groot geloof in
deze overwinning. Alles wijst zoo in
de tegenovergestelde richting. De feite
lijke toestand werkt zoo deprimeerend.
De actie loopt zoo vaak dood in het
zand der impotentie. Zoovele desillusies
moesten reeds worden geboekt, zelfs
in eigen partij-organisatie bleef zooveel
wat niet bevredigde. Twee stroomingen
schuren telkens weer langs elkander
heen. En dat, terwijl toch redelijkerwijs
verwacht mag worden, dat wanneer men
strijd voor den vrede en de eenheid in
de menschelijke samenleving, toch zeker
in de eigen korpsen die ontroerende
eenheid gevonden wordt.
Neen wonder is het niet, dat een
Roode Zondag moet worden dienstbaar
gemaakt om met nieuwe geestdrift te
bezielen, om met nieuwe impulsen het
geloof te sterken en om met nieuwe
machtdemonstraties het zelfvertrouwen
te bouwen.
En nu moet naast de mechanisch
geschapen werkelijkheid en de opge
schroefde realiteit, de visioenen van een
dichterlijke inbeelding suggestief op de
massa inwerken.
Daarom grijpt men naar het klassieke
woord uit de schoone profetiën van
Jesaja.
Jesaja, de prins onder de profeten der
oudheid, die in scherper vorm en in
helderder licht dan eenig andere profeet
de komst van den Verlosser der mensch
heid in het vleesch voorspeld heeft.
Maar naast de geweldige impressie
die van dit profetisch woord op de
massa moet uitgaan, krijgt aldus eigen
levensdoel en eigen strijd een religieus
karakter. En dat boeit de schare, want
God heeft „de eeuw", het niel-tijdelijke
in het hart des menschen gelegd.
Hier heeft men als bij uitstek sata
nische tactiek. De vorst der duisternis
in de gedaante van een Engel des Lichts.
Precies zoo deed Satan tegenover den
Zone Gods in zijn verzoeking in de
Woestijn.
„Daar staat geschrevenaldus
was de inkleeding en het is de gevaar
lijkste soort verzoeking, een soort ver
zoeking waartegenover maar één wapen
sterk en scherp genoeg is, het wapen
dat Christus zelf gebruikt: „er staat
wederom geschreven Satanisch
werk is het, 't Woord Gods uiteen te
rafelen en uit zijn verband re rukken,
Goddelijk werk is het de harmonie, de
samenhangen de eenheid van dat Woord
te laten uitkomen.
Dadrom is er voor den Christenwerk
man in de gelederen der sociaal-demo
cratie geen plaats, want de sociaal
democratie ontneemt hem zijn Bijbel,
scheurt hem aan stukken, neemt er het
voornaamste den Christus der Schrif
ten uit weg en laat hem dan datgene
wat hem in wanhoop vluchten doet
onder de vanen der Revolutie.
Ook op Flakkee kennen wij nog ar
beiders die trouw opgaan onder de
bediening van het Zuivere Woord des
Evangelies en zich toch gevangen heb
ben gegeven aan de sociaal-democratie.
De verlokkende sirenenzang heeft hen
geboeid. Maar vrede kunnen zij in de
Roode gelederen niet hebben.
De klove tusschen Christus en Marx
is onoverbrugbaar. Zij hebben dus te
kiezen.
Het Volk van Zaterdag j.l. bejubelde
den komenden Heilstaat in de volgende
woorden
„En wij willen bouwen een nieuwe,
heiliger wereldordeeen wereld van
menschenrecht en Volkenbond; wij
gelooven in de eenheid der mensch
heid in ons hart gloort een wereld-
ideaal van gerechtigheid en gemeen
schap wij voelen ons door heel de
maatschappelijke en zedelijke we
reld-ontwikkeling gestuwd en ge
dragen naar ons doel".
Maar de christen ook de christen
arbeider weet dat dien Heilstaat in deze
bedeeling niet komen kan.
Is dan de Christenarbeider zooveel
armer dan de sociaal-democraat Moet
de christenarbeider het dan zonder hoop
op de nieuwe samenleving stellen, moet
hij dan in leidzaamheid en onderwer
ping zich overgeven aan de ellende
onzer gemeenschap?
Neen, de Christenwerkman is niet
armer dan de Socialist. Integendeel.
De schoone Jesajaansche profetie
van den komenden heilstaat is voor hem
geschreven en niet voor de roode legers
der sociaal-democratie.
Juist omdat de Sociaal-democratie
den Christus verwerpt ontneemt zij aan
deze machtige profetie allen inhoud.
Want de vrede en het recht waarvan
deze profeet-dichter jubelt wordt ver
kregen voor hen die het Lam aanbid
den dat de zonde der wereld wegdroeg.
Dezelfde profeet wijst naar dat Lam in
het 53ste hoofdstuk.
En nu de tegenstelling
Den sociaal-democraat zegt: „dien
wereldstrijd willen wij voeren voor ons
doel".
En de christenwerkman zegt; „dien
wereldstrijd heeft C/trtsfas voor mij ge
streden voor het doel mij eeuwig ge
lukkig te maken!
En ja, in dien christenwerkman kan
soms den strijd branden, en de sociale
ongerechtigheid kan soms ook hem
drukken (en daartegen mag en moet
hij opkomen met al de kracht die in
hem is, natuurlijk ook hier in den
schriftuurlijken weg) maar hij weet ten
slotte toch, dat hij een Vader in den
Hemel heeft die voor hem zorgt, en
hem nooit doet ondergaan.
Dit voor den tijd.
Maar óók voor de eeuwigheid kan
hij het geluk reeds nu in beginsel heb
ben en weldra volkomen. Dóarop doelt
Jesaja in zijn heerlijke profetie.
Want het Verloren Paradijs komt te
rug Heerlijker dan het geweest is.
Dat gelooft de Christenarbeider.
En in dat geloof staat hij sterker dan
de sociaal-democratie in haar geloof aan
haar heilstaat.
Zij heeft machtsvertooning, sensatie,
opzweeping, noodig om het geloof niet
te verliezen.
Maar de christenwerkman die gelooft
heeft dat niet noodig.
Want rotsvast staat het geloof in dien
komenden staat van vrede en gerechtig
heid, en niets kan het volle vertrouwen
in dat nieuwe Paradijs schokken.
Het is hem alsof het er al is.
En als hij dan leest van den ziener
op Padmos die het machtige schouw
spel van de nieuwe wereldorde in
zinsverrukkende visioenen aanschouw
de dan is zijn blijdschap onbepaald:
„Zie, de tabernakel Gods is bij de
menschen en Hij zal bij hen wonen, en
zij zullen zijn volk zijn, en God zelf zal
bij hen, en hun God zijn. En God zal
alle tranen van hun oogen afwisschen
en de dood zal niet meer zijnnoch
rouw, noch gekrijt, noch moeite zal meer
zijn, want de eerste dingen zijn weg
gegaan. En die op den troon zat, zeide
zie ik maak alle dingen nieuw. En Hij
zeide tot mij„Schrijf, want deze woor
den zijn waarachtig en getrouw".
Reclame-Mededeeiingen.
behandelt men de roode
en smettende plekken met
Land- en Tuinbouw.
eschikt adres voor het
Uw lompen, stelt U
inding met
ROTTERDAM
en gewis
en steeds wat er is,
als uit Rivier,
die vindt men hier.
pt is u voldaan,
ndt u hier bovenaan.
VAN GELDER.
r tramstation hoek om
Rechts.
NKLIJKE g|B
Ilijk Franco terug
GDE PRIJZEN*!
dscheweg 166 en
kade 75, Rotterdam
Buijsse, Middelhar
h, Dirksland; P. v.
ender, Sommelsdijk
j, Ouddorp; H. Si»
TongeG. Verweij
e Tonge; J. Graaf»
sHelvoet.
dkoopste Ververij
ibaar, prima qualiteit
itoroliën en Vetten,
r, Ledersmeec enz.
Bruine Teer, Rooi»
irnish, Verfwaren enz.
ig uit voorraad,
ation bestemming,
inbevelend,
d. WENDE S'DIJK
TÏiÖËjj
1, f 50,— per heel gebit.
ijnloos. Spreekuren 9—4.
:fi 25 R0TTERDSD1
tM Telefoon 940
EKENS BIEREN.
TENBOGAARD.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentlën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
tfG 26 - -
de MEUBELEN
bikomen garantie. M
f 125,-, - Eiken f
Salonameublement 1
I,—Bureaux, 5®
tstoelen vanaf f 275,—
erflakkee der N.V.
n te Lekkerkerk.
VOORRADIG
DELEND,
De Souterliedekens.
In een onzer bladen werd een beschrijving
gegeven van de geschiedenis der «Souter»
liedekens®
Souterliedekens is een benaming welke is
afgeleid van het oude Fransche woord «Psau»
tier® of zooals wij tegenwoordig zeggen Psalmen.
Die Souterliedekens, waren nu niet altijd
van groote letterkundige waarde. De dicht»
kunst werd er niet in betracht. Meer dan rijmen
was het vaak niet. Trouwens in den tijd van
hun ontstaan stond het over het algemeen
met de «Const Retorieke® nog niet al te best
voor. Men hield zich aan den algemeenen
stelregel van een der letterkundigen uit de
15e eeuw: «Dat een regel duurt, ongeteld,
ongemeten, al so lange als 't eenen asem har»
den mag.
Toch bleken de »Souterliedekens« in een
behoefte te voldoen. Een groot gebrek was
dat men tobde met de zangwijs.
Sommige werden gezongen op de wijze van
straatverzen zooals: «lek heb een wijf getrout,
ende 't heeft mi niet berout«, of «Ter eere
van alle jonghelingen, die gaarne in Venus
armkens zijn®, wat nu juist niet heel stichtelijk
in de kerkgebouwen geklonken zal hebben.
Sommige liedekens waren toch van een bij»
zondere schoonheid en bekoring, zij het al in
alle eenvoud.
Het volgende is er een proeve van
Simions Lofzangh.
Nu laet, o Heere 1 dinen knaap.
Dat hij mag slaepen sinen slaap,
En sterven, zoo daertoe behoort,
In vrede, nae dijn heiligh woord.
Want mijn ooghen met claar bescheyt
Hebben ghesien U salicheijt,
Die ghy bereyt hebt ende shesticht
Voor aider menschen aenghesicht,
Een licht, tot een verlichting goet,
Dat voor die Heydens schijnen moet,
End dat tot glory wesen sel
Al voor U volck van Israël.
Te kijk gezet.
Even druk als ds. Kersten van zijn kant
poogt de A.R. partij afbreuk te doen, zoo
doen het de mannen der H. G. S. van hün
kant.
Dat zijn de mannen, die de Hervormde
Kerk tot Staatskerk van Nederland verheffen
willen.
Toch wil ds. Lingbeek geen door den Staat
gebónden Kerk.
De organisatie van 1816 is ook hem een
ergernis.
Daarom wil hij «reorganisatie®.
Die de Kerk weer Kerk maakt.
En dan de Overheid de voedsterheer van
die Kerk, die voor alles zorgt, maar niets in
die Kerk mag te zeggen hebbendan
breekt de dag van het schoon Jeruzalem aan.
Gelukkig, heeft hij in «De Waarheidsvriend®
een blad gevonden, dat de vele «vrienden®
elke week weer wijst op de dwaasheid van
zulk zeggen en streven.
Ds. Lingbeek geeft toe, dat in 1816 de Ned.
Herv. Kerk aan den band is gelegd en niet
meer doen kan wat des waren Kerks is en
dat de Staat dit heeft gedaan.
Dat duurt nu al 110 jaar.
Dat is een heele tijd.
Maar hij rekent uit, dat er vóór 1816 reeds
237 jaar lang aan den band was gewerkt,
Watvolkomen juist is I
De «politieken®, reeds bij 't begin der Repu»
bliek wilden dien weg op I
Nu komt de «Waarheidsvriend®
Als men nu deze woorden van Ds. Ling»
beek hoort, zou men zoo zeggen nu zullen
de Confessioneelen wel oog gekregen heb»
ben voor de rechte verhouding van Staat
en Kerk en zullen ze vragen nu. om de
vrijheid der Kerkom, onafhankelijk van
den Staat, vrij te mogen staan op eigen
terrein, onder het regiment van Koning
Jezus, Die bekleed is met alle macht in
den hemel en op de aarde maar niets
daarvan.
De Staat moet tractementen gevenkinder»
geldenontkosten voor kerkelijke vergade»
ringen nieuwe predikantsplaatsen stichten
de opleiding van predikanten bekostigen;
hoogleeraren in de theologie benoemen
enz. enzwaarbij dan de Ned. Herv. Kerk
de publieke Kerk moet zijn en blijven, met
negeeren van andere Kerkgenootschappen
Zóó blijft men een strik spannen, om de
vrijheid van de Kerk te belemmeren en men
gaat voort om dien strik te versterken, om
dien strik hoe langer hoe vaster toe te
halen.
We hebben nu al, mee door de dapper»
heid van Ds. Lingbeek, een Roomschen
Minister van Onderwijs, die de theol. hoog»
leeraren moet benoemen, noodig voor de
opleiding en vorming van Hervormde domi»
nees 1
Zal men nu misschien iets leeren, nu de
Heere hoe langs hoe meer, hier en elders
«aanschouwelijk'onderwijs® geeft
40 cent per regel.
Ons dunkt, zelden is iemand als ds. Ling»
beek zoo te kijk gesteld als in dit stuk ge»
schiedt
Wat brengen die menschen toch een ver»
warring te weeg onder hen, die toch allen
zeggen bij Gods Woord te leven en de Con»
fessie of Belijdenis hoog te houden.
Het is nu eenmaal onmogelijk,
Maar men zou wenschen, dat ds. Lingbeek
en zijn geestverwanten eens eenigen tijd het
bestuur van Kerk, School en Financiën in
handen kregen, om te laten zien, hoe zij hun
denkbeelden ten uitvoer wenschen te brengen.
Zie, din zou ik in de Kamer willen zijn,
als de algemeene strekking van zulk een pro»
gram, door roomschen, hervormden, gerefor»
meerden, vrijdenkers, socialisten enz., bespro»
ken werd.
(Nadruk verboden).
Norge en Chilie.
't Is een verblijdend iets, dat de landbou»
wer voor een snelwerkende stikstofmest niet
enkel meer is aangewezen op Chilisalpeter.
Stikstofmeststoffen zijn duur, en dat er nu
naast Chili ook andere zoodanige meststoffen
op de markt zijn verschenen, kan voor land»
en tuinbouw niet anders dan toegejuicht
worden. Norge» en kalksalpeter (het eerste is
van Noorsche, het tweede van Duitsche af»
komst) komen steeds meer naar voren en doen
Chilisalpeter een ernstige concurrentie aan.
Men heeft tegen Norgesalpeter gewaarschuwd,
zooals men dat jaren geleden, ook tegen
Chilisalpeter meende te moeten doen. Er
werd van gezegd dat het moelijk te bewaren
was, en bij het uitstrooien licht onteking gaf.
Denkbeeldig zijn die bezwaren niet, maar het
is reeds genoegzaam en afdoende gebleken,
dat door toepassing en inachtneming van een»
voudige voozorgsmaatregelen die bezwaren
geheel kunnen worden ondervangen of voor»
komen. Voorts is gebleken dat Norge op
sommige gronden de voorkeur verdient boven
Chili, omdat de eerste meststof niet, als laatst»
genoemde, daar een ongunstigen invloed uit»
oefent op de structuur van den gond. Om
dienaangaande gegevens te verkrijgen, zijn
vergelijkende proeven genomen in 1925 op
een groot aantal velden in Zeeland en Gro»
ningen. Er zijn over die proeven rapporten
uitgebracht door den Rijkslandbouwconsulent
den heer Stevens te Goes, en een der Direc»
teuren van het Groninger Proefstation, den
heer Maschhaupt. De heer Stevens ontving
van een 30-tal proefnemers een ingevulde
vragenlijst, meerendeels betreffende proeven
op kleigrond, zoowel zwaren als lichten. De
bemesting met Salpeter»Stikstof was afwisse»
selend en bedroeg gemiddeld ongeveer 6'/,
K.G. Chili en 7,8 K G Norge. De tijd van
aanwending bleek van grooten invloed te zijn
geweest op de korstvorming. Zij, die hun
stikstof als overbemesting hadden gegeven
vóór den sterken regenval van begin Mei,
hebben in 't algemeen groote verschillen in
korstvorming, ten gunste van Norge, gezien
tnsschen de beide perceeleD. Maar ook bij
vroegere of latere uitstrooiïng was soms wel
degelijk groot verschil waar te nemen. Op
gemaakte foto's van sommige velden waren
de verschillen tusschen Chili» en Norge»pei»
ceelen duidelijk waar te nemen. Het rap»
port van den heer Maschhaupt betreft een
veld der Vereeniging tot exploitatie van Proef»