mee]
Antire volut
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
USDIJK Upr"
i
meer dan
erdam
IN HOC SIGNO VINCES
ZATERDAG 24 APRIL 1926
n
n
duizenden
of wend U tot
No. 3218
W. BOEKHOVEN ZONEN
EERSTE BLAD.
Vast Accoord
Nogmaals: het jaar 1901.
De drie partijen ter rechterzijde had
den ontegenzeggelijk de meerderheid
behaald, al was die nu juist niet zoo
groot. Dit kon echter eer als een voor
deel dan als een nadeel worden be
schouwd, wijl deze partijen nu minder
aanvechtingen kregen, om eens tegen
fde Regeering in te gaan.
Dr. Kuyper kreeg de opdracht.
Hij zou trachten een kabinet samen
te stellen.
En nu heeft hij zelf, in later tijd,
uitvoerig verhaald, hoe hij daarbij is
werk gegaan.
We brengen 't in herinnering.
Hij begon niet met ministers te zoe
ken, maar met het ontwerpen van een
Regeeringsprogram, en allicht zal hij
daarbij voeling gehouden hebben met
de voornaamste woordvoerders van
Rechts.
Toen hij dat program klaar had;
Bracht hij het in de drie Kamerclubs
Roomsch, Anti-R. en C.-H.
En eerst toen hij van alle drie deze
'clubs ten antwoord gekregen had, dat
men met behoud van eigen zelfstan
digheid, op grond van dit program
een kabinet-Kuyper wenschte te steu
nen, zocht hij zijn ministers bijeen.
Het program dus voorop.
Dat was zooveel als accoord van
politieke gemeenschap.
J So-maar-So wilde Kuyper niet scheep
h Er moesten tenminste zekere vaste
punten zijn, waaromtrent de Regeering
zeker kon zijn, dat de partijen van
Rechts haar zouden steunen.
Dat was alvast wat gewonnen.
Een zuil gezet op den weg.
En men weet, hoe min. Colijn in '25
precies net zoo is te werk gegaan,
.behalve inzake dat ééne punt van het
Gezantschap, waarvan hij wist, dat
geen overeenstemming mogelijk was.
,Hij had dan ook, als nu elk wel weet,
weinig lust om een kabinet te vormen
en gaf slechts aan sterken aandrang
gehoor.
Maar toen later dr. Kuyper weer
gewoon voorzitter werd van 't Centraal
Comité, heeft hij 't ons gedurig inge
prent, dat we er met zulk een Regee
ringsprogram nog niet waren.
Er waren drie partijen Rechts.
En dén pas zou de samenwerking
wel wezenlijk op een Coalitie gaan
gelijken, als reeds vóór de stembus
een kort, gemeenschappelijk program
werd opgesteld, zoodat alle kiezers het
weten konden
Dat hebt ge aan ons drieën.
Meer dan één proef is iii die rich
ting genomen.
Onze partij wilde 't zoo wel.
De R.-Ratholieken waren er ook
wel voor te vinden. Maar de Chr.-His-
torischen waren er slecht voor te vin
den.
Die hielden niet van programs.
Hadden aan een program van be
ginselen genoeg.
Schoorvoetend gingen ze wel mee
Maar er moest vooral niet te veel
en 't moest vooral niet te precies staan
in zoo'n „verklaring".
Binden wilden zij zich niet.
Toen kwam 't Evenredig Kiesstelsel.
Wat toch was het geval
Waarom lieten èn de Roomschenèn
de Chr.-Historischen zich ten slotte
vinden, om vóór de Stembus een soort
accoord aan te gaan
Wijl ze elkander noodig hadden.
Als ze niet reeds bij eerste stemming
in elk district stemden op denzelfden
advocaat, konden ze wel vooraf aan
nemen, dat ze geslagen zouden worden.
Maar nu werd dit geheel anders.
Elke partij had alleen met zichzelf
te maken.
Zij had dus haar eigen program.
Keek naar de andere niet om.
Dacht aan geen Coalitie, was van
later zorg
Elke partij had maar één doelhet
aantal harer eigen stemmen zoo hoog
mogelijk op te voeren.
't Was dus in zekeren zin een stap
achteruit.
Elke partij stelde haar program op
met 't oog op eigen kiezersvangst en
zoo kwamen er "dan wel punten op,
die na de Stembus het samenstellen
van een Regeeringsprogram bemoeilij
ken.
Dus, een stap achteruit.
Wie echter bedenkt, met hoeveel
kunst- en vliegwerk het vroeger ging,
zai 't verlies niet groot achten.
Wij gaan nu enmaal graag een ieder
onzen eigen weg en dien trek in ons
karakter, daar móéten we, of we willen
of niet, wel rekening mee houden.
Zal er wéér Coalitie zijn
IJdele vraag voor 't oogenblik.
Die thans liever rusten moet.
De heer Colijn heeft het zoo naar
waarheid gezegd, dat de Coalitie, zal
ze ooit weer leven en levenskracht
verkrijgen, niet moet worden gemaakt,
maar dat zij groeien moet.
En groeien gaat langzaam.
En wij moeten een gezonden groei
ook niet forceeren in een stookkas.
Van roomsch-katholieke zijde is reeds
gezegdAls er weer Coalitie komt,
dan op „vast accoord", vóór de Stem
bus.
„Als 't kan", zeggen wij.
Wij zijn daar altijd vóór geweest.
Maar de Chr.-Historischen willen er
niet veel van weten en dat zal in de
toekomst wel net eender zijn.* En dan
is 't ook weer waar, dat de grootste
stevigheid eener Coalitie «niet zit in
een overeenkomst op papier, maar in
de stemming der gemoederen.
Die deugde de laatste jaren niet.
En dan helpen afspraken ozoo
weinig.
Eerst moet het inzicht hersteld, dat
we elkaar noodig hebben voor het
bewaren der christelijke grondslagen
van ons volksleven en dan komt de
rest wel vanzelf.
Kan het met gemeenschappelijk pro
gram, dan is 't best. Kan het, maar
zonder zulk een program, 't zij zoo.
Mits er dan na de Stembus maar een
gemeenschappelijk regeeringsprogram
wordt opgesteld.
Rsclannie-fcrieaetieeHngen.
Het goedkoopste, Het grootste, He! meest gesorteerd
Hoeden- en PeUenmagazijn
Op dein Uitkijk.
N
41ste JAARGANG
Deze Coura it veischljat eiken WOENSDAG en 7 ATERDAG.
ABONNEM NTSl'RIJS per drie maanden franco per post 75 cent bQ vooruitbetaling.
BIUTENLAND bij voo "uitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLljKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten woidt berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
All© stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
AERLANDSCHE
?TE VOORZIET.
K, TIJDSCHRIF»
TEVENS SIER.
DER PERS t
Ar r\
Courant Een*
voudig en prac.
actische mappen
irt op weinig or.
ontbreken
- Het is om zoo
van Columbus,
deze practische
Nederlandsche
ces
a eerst de behoefte,
kiglijk echter komt
eerst de behoefte,
er de behoefte. Als
choen met knoopen
:n en edelgesteenten
rduursel getooid en
werk doortrokken,
sch der weelde, dat
nd zij. Nu niets is
un weelde te doen
ng van een mensch,
eken, zoodat in de
ringertop zit. Maar
men ook weer te
ons, dat een mode.
e van het dragen
n aan al zijn vin.
dit droef geval u
koopt geen hand.
er, dat te laag is
gewoon is de ver.
dschoenen, althans
n door nommers.
aog niet iedereen,
in een winkel om
hoenen vroeg, gaf
ommer?» tenant.
twee hoog«.
:1de, dat men met
weging de hand.
a dat men, als men
schoen spelen wil,
pele. Toch vind ik
schoen vervelend,
een nicht gehad,
or van haar stoel
och maar een loos
het leven getreden
familie weet. van
Vordt vervolgd).
Gen. XXVII 16.
rbuch. Kleidung.
v. XVI. 5.
Uit was 't ineens met alle gemeen
schappelijke programs vóór de Stem
bus.
Groot gelijk.
De Prot. Chr. Vereeniging van Spoorweg»
personeel, wil er lazen we bij den mi»
nister op aandringen, dat de »Spoor« opboude
met het laten loopen van goedkoope extra»
treinen op Zondag.
Onlangs is dit wederom gebeurd.
Naar de «bloeiende Betuwe*, was het toen.
Gaat het op dien weg voort, dan kan men
er op rekenen, dat er dezen zomer héél wat
gelegenheden komen, om goedkoope Zondags»
treinen in te leggen. Men weet dan wel waar
't begin is, maar 't einde ziet men niet. En
tenslotte kan op deze wijze de Zondag nog
wel de kwaadste dag worden van de gansche
week voor een deel van 't personeel
Onze mannen hebben groot gelijk, dat ze
daartegen opkomen
Men kAn zich op 't standpunt plaatsen*t
Publiek, dat zich op Zondag aanbiedt, om
vervoerd te worden, moet geholpen worden,
en 't kan zijn, dat daarvoor op enkele drukke
dagen extra»treinen noodig zijn.
Maar hier is 't een ander geval.
Hier lokt de Spoor het publiek.
Dat nu is goed koopmanswerk
Als ze den Zondag er buiten houdt.
In de eerste plaats om 't beginsel.
Maar daarnevens om de Zondagsrust.
We zijn wat deze betreft na taaie inspan»
ning vele landen vooruit gekomen't is niet
te hopen, dat we onder een »gemengd« Ka»
binet weer achteruit glijden gaan. In elk geval
is 't de moeite waard, dat er in de Kamer
de Regeering eens gepolst wordt.
De heer D. v. Twist heeft alvast minister
V. d. Vegte vragen gesteldis het antwoord
niet geruststellend, dan kan een publieke be»
spreking worden aangevraagd.
Voorts had men een aparte commissie, die
zorgde voor de uitgave van een 14»daags week»
blad, hetwelk in 100,000 exemplaren huis aan
huis werd verspreid en waarin de geschikste
artikelen uit het bondsblad, artikelen over
opvoeding en zedelijkheid, en ook populaire
volksstukjes en .artikelen voor meer ontwik»
keiden voorkwamen.
Deze uitgave werd door advertentiën en
abonnementen gedekt.
Maarnog was de verteller niet aan het
einde. Er was ook een commissie van 6 broe»
ders, welke des Zaterdags op de drukste stads»
punten het blad «Patrimonium* colporteerden.
Bij bepaalde gelegenheden gaf men kleine
pamfletjes uit, of soms ook kaartjes met een
enkele korte actueelc vraag er op gedrukt.
Dien nacht droomde ik van een veldslag
Donderdag 15 April is op het terrein aan de Croeselaan te Utrecht de eerste steen gelegd
van het daar te stichten nieuwe Pharmacologisch Laboratorium van Prof. Magnus. Palmen»
bloemen en tal van vlaggen w.o. ook de Amerikaansche, gaven de plaats een feestelijk aan
zien. Een foto van Prof. Magnus, terwijl hij de steen metselt.
Een excursie naar
Patripolis.
(in Holland's binnenlanden.)
Het had ons vermoeid dien heelen dag
met een onderbreking om koffie te drinken
huis in huis uit, tuin door, trap op, in en uit
de auto, zoodat we dien avond ons rustig op
onze kamer hielden.
De voorzitter der afd„ welke ook den ge»
heelen dag ons had vergezelschapt, hadden
we gevraagd ons te willen opzoeken om een
en ander over het werk te vertellen. Wat hij
ons vertelde sprak van enorme activiteit. De
afd. vergaderde elke maand ter bespreking van
den arbeid of van een actueel onderwerp.
Men had iederen winter een aantal cursussen
loopen over economische, christelijk»sociale,
sociaahpolitieke geschiedkundige, zielkundige,
opvoedkundige en bijbelsch»sociale onderwer»
pen. Zaalhuur kostte dit niet, want in eigen
gebouw had 't plaats, de entrée»gelden dekten
vrijwel de kosten.
Men had een sportaf deeling, welke ten doel
had, onze jongelui onder eigen vaan te doen
oefenen en, om de Zondagsontheiliging tegen
te gaan. De elftallen speelden vrij goed. Ook
andere meer «edele* sport werd beoefend.
Een commissie voor beroepskeuze «zat* elke
week. Een lid arts van beroep vertaalde
uit andere talen de verschillende lijsten en
statistieken. Dit moet nog groeien, heeren,
lang niet alle ouders voelen het nut en lang
niet alle kinderen zijn «gecompliceerde geval»
len«. En dan dé economische situatie geeft
dikwijls duidelijk en kosteloos advies.
Wat het lectuuuvraagstuk betrof vertelde
de praeses ons behalve de centrale leeszaal
een biblotheek met 12,000 werken op gebied
van studie en ontspanning plus een 6»tal wijk»
filialen, waar men alleen in voorraad heeft
ontspanningslectuur voor jong en oudvan
studiewerken geeft men vooraf de nrs. op en
dan worden die aan het centraal punt afge0
haald.
Behalve deze bibliotheek» en leeszaal »arbeid,
welke zich zelf bedruipt uit leesgeld en con»
tributie, had men een afd. boekenkraam op de
markt des Zaterdagsavonds.
ik zag een leger oprukken van vele tiendui»
zenden soldaten in den vorm van kranten.
Zij rukten op tegen een burcht, die zich hoog
en trotsch verhief en welks fundamenten wel
in den afgrond schenen te rusten en uit dien
afgrond schenen geesten op te stijgen. De
legerscharen waren voorafgegaan door ver»
kenners, die heel veel weg hadden van kleine
witte kaartjes met een regel druks er op, en
achter hen kwam de cavaleriedat leek veel
op die pamfletten Heftig was de strijd, hoe
hij eindigde Ik ontwaakte, voordat de strijd
uit was en de spanning voelde ik nog op het
gelaat toen ik was opgestaan.
Dien morgen hebben we besteed om eenige
mooie stadsgedeelten te bezichtigen onder lei»
ding van den 2en voorzitter en wij zullen
maar alleen aanstippen waarover hij al wan»
delend alzoo sprakmen had afgevaardigden
op alle J.V.'s bij de behandeling van de sociale
vragen, een fanfare»korps dat krachtig en hel»
der blies, vrouwenavonden voor de echtge.
nooten der leden, naai» en knipcursus voor
vrouwen en meisjes, kunstavonden tot ont»
wikkeling van den smaak, een dokterfonds
om christelijke artsen te hebben bij geboorte,
ziekte en sterven. Niet dat hij vergat ons de
schoonheden der stad te toonen, want die
sociale arbeider in Gods Koninkrijk had zijn
stad lief, was trotsch op haar, roemde den
aanleg, en dit viel me telkens op, had deernis
met haar inwoners, zoover die buiten den
Heiland leefden en stierven en in den socialen
strijd ondergingen.
Toen wij des middags de bibliotheek en lees»
zaal bezochten, vraagden we hem, hoe zij dat
alles betaaldenvoor eeD groot deel uit con»
tributies, advertenties, abonnementen, leesgeld,
cursusgeld en voor 'n deel uit grootere bij»
dragen van vermogende vrienden.
En dan houden de kerken der Hervorming
eenmaal per jaar een deurcollecte voor de al»
gemeen christelijk»sociale actie, welke in de 20
kerken plm. f 12,000 jaarlijks opbrengt. Men
staat op het standpunt hier door aanhou»
dende propaganda dat Patrimonium een deel
is van de strijdende kerk, een deel waar de
kerkmuren niet worden gezien. En haar arbeid,
die geen arbeiders» of middenstandersfeeZang
als zoodanig beoogt, kan door de kerken
worden gesteund.
Des avonds namen we een kijkje op een
ledenvergadering en bezochten een bibliotheek»
filiaal.
Toen we op onze kamer kwamen, lag er een
telegram dat ons onverwachts huiswaarts riep.
's Morgens vroeg namen we onder den
indruk van zooveel gezegenden arbeid af»
scheid. En we verbaasden ons over de plaatsen
in ons goede vaderland, waar nog geen af»
deelingen van «Patrimonium* zijn. De lezers
van dit blad welke op zoo'n plaats wonen,
verwijzen we heel gaarne naar den secretaris
van het Verbond om over oprichting eens te
raadplegen. Waar bij u afdeeling bestaat daar
is u natuurlijk lid, dat begrijp ik. En begrij»
pelijke dingen daar houd ik van. Onbegrijpe»
lijke zaken, als «geen lid zijn, waar 'n afd.
bestaat« of «Patrimonium kan wel opdoeken,
haar taak is af* laat ik hier onbesproken.
W. HEIJNS.
40 cent per regel.
VOOS? CL.K KDUS
Kipstraat 85»87 S Rotterdam
ZIE DE 5 ETALAGES
Voor Hoeden No. 85. Voor Petten No. 87
Aanbevelend, J. HENIBER Jr.
Macbttk vsriwrdME
^«Begrijpen jullie dat nu vroeg er een.
r. «Wat bedoel je 't Gesprek ging over
een krantenbericht omtrent het luchtschip,
waarmee Amundsen naar de Pool hoopt te
varen.
«Zal ik je zeggen De winter hééft ook z'n
mooi's, ongetwijfeld 1 Maar wij zijn toch allen
blij, dat hij weer voorbij is en dat we den
zomer tegengaan 't is voor mensch en dier
een verkwikking. En nu gaan die mannen, en
zij niet alléén't lijkt wel een rage dit jaar,
opzettelijk de ergste kou opzoeken 1 Als ze
er nu nog 'n reuze'prijs mee konden behalen,
was 't nog wat, maar zoo
«Ze doen 't om de eer«, zei er een.
«Om de belangen der Wetenschap«.
«Dat is nu eenmaal hun genoegen.«
En zoo liepen de meeningen uiteen.
't Kan best zijn dat er van alles wAt onder
door loopt.
Doch hoe 't ook zij, 't is een merkwaar»
dig verschijnsel, die run naar de Noordpool,
De Zuidpool laat men met rust.
Toch zijn beide polen bereikt.
Daarvoor was ook wat de Zuidpool be»
treft indertijd wel geld te krijgen, maar nu
men er eenmaal geweest is en ook weet, dat
daar rondom de Zuidpool wel land ligt, waar»
aan echter, vanwege de eeuwige koude, nooit
iemand iets hebben zal, luwde de belangstel»
ling.
Daar komt nog iets bij.
Het Zuidpoolgebied zie het op kaart en
globe, is door wijde, verre zeeën aan alle kan»
ten van 't vasteland gescheiden.
Met 't Noordpoolgebied is dit anders.
Drie werelddeelen, kan men zeggen Amerika,
Europa en Azië kruipen er zoo dicht moge»
lijk tegenaan, schuiven eilanden en schiereilan»
den als voorposten vooruit en prikkelen daar»
door vanzelf de onderzoekers, om na te gaan,
wat er nu toch wel tusschen die uiterste ein»
den der bekende wereld, èn de Noordpool
ligt.
Daarop zijn al die tochten gericht.
Een belangrijke vraag zou zijn, in hoeverre
het deelnemen aan zulke, toch altijd eenigs»
zins gevaarlijke tochten, voor den christen ge»
oorloofd heeten mag.
Men is er natuurlijk niet af, door te zeggen,
dat men zich nooit in eenig gevaar begeven
mag.
Voor zijn dagelijksch brood doet zoo menig»
een dit.
Denk aan den duiker, denk aan den mijn»
werker, ja zónder gevaar is feitelijk geen
enkel beroep, al is er veel verschil in graad.
Zelfs de werkman die 's morgens uit zijn
woning naar zijn werk gaat, is niet buiten ge»
vaar, dat hem zou kunnen treffen.
In zooverre dus die Noordpoolgebied»onder»
zoekers daarmee bezig zijn, laat ik maar zeg»
