voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden.
Antire voluiionair
Orgaan
No. 3195
IN HOG SIGNO VINCES
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1926
40ste JAARGANG
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Uit de Pers.
Binnenland.
Plaatselijk Nieuws*
Üeclame-Mededeelingen.
Hoofdpijn
Deze Coura it veischijnt eiken WOENSDAG en 7 ATERDAG.
ABONNEM NTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BIUTENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel,
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten wordec berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Christus of Marx.
De sociaaldemocratische beginselen willen
er op Flakkee nog niet best in.
De bodem van dit eiland deugt daar niet
voor.
Niet dat er op Flakkee geen sociale wan»
toestanden zouden zijn. De verhouding tus»
schen boeren en arbeiders is vaak het bewijs
dat er iets hapert.
Maar dit geeft de groote massa onzer ar»
beiders gelukkig geen reden hun belangen bij
de S.D.A.P. te zoeken.
Zij zijn er van overtuigd, dat Christendom
en S.D.A.P. tegenover elkander staan. Christus
en Marx gaat niet, het is Christus of Marx.
Dat onze arbeiders dit beseffen ligt niet
aan De S.D.A.P.
«Godsdienst is privaatzaak» heet het in de
socialistische organen.
En wanneer oud»minister Heemskerk durft
te zeggen dat onze geloofsvrijheid bij een
^.socialistische heerschappij niet veilig zou zijn,
komt Albarda verontwaardigd vragen of de
heer Heemskerk dit bewijzen wil.
Ook het socialistisch hoofdorgaan Het Volk
kan soms zoo vroom doenl
Zelfs Kleerekooper heeft in zijn oproerige
krabbels soms vrome buien 1 Als men niet
beter wist
Toch kan hij niet immer zijn waren aard
verloochenen.
Zooals ook dezer dagen weer bleek toen hij
de vroedschap van een onzer badplaatsen
onder handen nam, omdat deze meende te
moeten ingrijpen om de onzedelijkheid tegen
te gaan.
Hoort hem zijn gal uitgieten
«Dit soort bravigheid is de verpesting der
volkszeden. Het is de innerlijkste verdor»
venheid, die haar viezigheid als maatstaf
voor ons allen oplepelt. Omdat Venus uit
het schuim der zee geboren werd, meent
men, dat het gevaar voor haar herrijzenis
aan alle stranden bezworen moet worden.
De valsche moraal eener farizeesche kaste,
die haar eigen naaktheid dekken wil met
het vijgenblad der «zedelijkheid«. Maar die
zélf, zoodra er wat te kijken is, met geen
verordening te bewegen is, om daar langs
te gaan «met afgewenden hoofde.»
Kijk, wanneer men een der socialistische
groot»officieren dan weer eens zóó hoort te
keer gaan, dan denkt men onwillekeurig aan
het woord van Izaak: Je stem is Jacob's stem,
maar je handen zijn Ezau's handen
Ook de kleine boeren.
Dezer dagen hield het gewestelijk bestuur
van de S. D. A. P. op het eiland Flakkee een
propagande»week. Vergaderingen werden ge»
houden in Ooltgensplaat, Nieuwe Tonge en
Goedereede.
«De belangstelling was groot» wist Het
Volk te vertellen, en, voegde het socialistisch
hoofdorgaan er bij «Ook de kleine boeren
schijnen op dit eiland niet afkeerig van het
socialisme en bezoeken in een groot aantal
onze vergaderingen».
«Ook de kleine boeren».
Wij gelooven niet, dat het zoo een vaart
zal loopen.
Zeker dit ligt alweer niet aan de S. D. A. P.
Haar propaganda is er op ingericht óók de
kleine boeren bij haar gelederen onder te
brengen.
Maar onze Flakkeesche landbouwertjes koo*
pen geen kat in de zak I
Zij beseffen heel goed dat het wezen der
sociaal»democratie en haar propaganda maar
al te dikwijls twee zijn.
En dat zij es 'n keer komen luisteren naar
een socialistisch spreker is heel goed mogelijk.
De lange winteravonden geven er aanleiding
toe, maar daarom zijn ze nog geen socialist
Democratie en sociaal-democratie.
Zeker er zijn op Flakkee schrijnende sociale
misstanden. Misstanden die dringend roepen
om verbetering.
Maar daarvoor hebben wij geen klassen»
strijdleer van Marx noodig en nog minder
hoonende Rabsaké»taal van Het Volk of De
Voorwaarts.
De sociaahdemocratie is een leugen.
Voor tijd en eeuwigheid brengt zij een vloek.
Lijnrecht staat zij tegenover het Christen»
dom.
En volkomen terecht waarschuwde de heer
Heemskerk tegen het gevaar der sociaal-demo»
cratie voor onze geloofsvrijheden.
Dat wil niet zeggen dat de democratie niet
deugt.
Integendeel. De ware democratie is een heilig
goed voor een volk.
Maar dan moet zij zich, zooals Ds. Talma
het zoo juist gezegd heeft, laten leiden door
den Christus.
Laten onze arbeiders dit goed begrijpen.
Maar óók onze landbouwers.
De Christelijke Landarbeidersvereeniging
te Middelhamis.
Jammer dat onze Christelijke vakorganisatie
op Flakkee niet meer van zich hooren laat.
Zouden onze landarbeiders de groote waardij
van deze organisaiie nog niet kennen
Een uitstekend woord sprak de heer Drevel
voor de afdeeling van Middelhamis. Zijn on«
derwerp heette«Christelijke organisatie roe»
ping en plicht van onze Christelijke arbeiders».
Daarmede zijn wij het volkomen eens.
Zeker, den socialistischen kant willen onze
arbeiders niet op, maar zij mogen ook niet
op zichzelf blijven staan.
De christendandarbeiders hebben een roe»
ping ten opzichte van hun gezin en óók ten
opzichte van de maatschappij.
In het Noorden, in Friesland b.v., zien
onze landarbeiders dat duidelijk in. Daar is
men ons dan ook een heel eind voor. Zooals
de heer Drevel vertelde verstaan de christe»
lijke landbouwers en arbeiders elkander daar
door middel der vakorganisatie. Zoover zijn
wij hier nog niet.
Toch moet het dien kant op.
Het verheugt ons dat de afdeeling Mid»
delharnis teekenen van leven geeft. Laat zij
zich zoo mogelijk ook over andere plaatsen
van Flakkee ontfermen. Laat zij het doen on»
der het devies«de democratie is veilig, als
zij zich laat leiden door den Christus.»
^Buitenaf* gegaan.
Dr. De Visser gaat of is buitenaf.
Dit is geen reisje voor de vaak:
Toen hij opdracht kreeg van de Koningin
stond hij juist gereed, vanwege den gezond»
heidstoestand zijner echtgenoote in 't buiten»
land eenigen tijd verblijf te zoeken.
De rust is hem van harte gegund.
Tegen dr. De Vissers daden als minister
hebben wij meermalen oppositie gevoerd, maar
in deze Crisis»dagen heeft hij, ook al mislukte
zijn werk, door de ondankbare taak die hij
vervulde op zich te nemen, zich zéér verdien»
stelijk gemaakt tegenover »Koningin« en «Va»
derland».
De coalitie ligt nu gebroken.
Maar het werk van Schaepman en Kuyper
en Lohman mócht niet stuk, voor het duidelijk
bleek, dat 't niet meer te heelen was.
Dat heeft De Vissers pogen getoond.
Hij heeft een noodzakelijk werk gedaan.
Al moet hij rekenen op weinig dank.
Tweeërlei gevoelen.
Dit is wel zichtbaar geworden
In de C. H. Kamerfractie, misschien ook
in de partij, worstelden tweeërlei strooming;
Ten eerste die, waarvan dr. De Visser en
mr. De Geer, misschien ook dr. Schokking,
vertegenwoordigers zijn en die 't liefst de
Coalitie zouden gehandhaafd hebben,
En ten tweede die van de heeren Snoeck
Henkemans en Krijger, vermoeden we, wier
anti»roomsche gezindheid boven de Coalitie»
liefde uitgaat.
Misschien wordt ons dit zeggen kwalijk
genomen 1
Maar zóó zien wij het.
Wij betreuren den gang van zaken 1
Maar elk staat en valt zijn eigen heer. Ds.
Lingbeek zou nu gevoegelijk in de C. H. Ka»
merclub kunnen worden opgenomen, hij
kwam, zag en overwon.
8
Geen fijne neus.
Mr. Marchant heeft geen fijne neus.
Tenminste dat blijkt, dunkt ons.
Hij heeft zich wel een weinig vergist in
de »mentaliteit« van de Roomsch»Katholieken,
toen hij de Crisis uitbreken deed in de ver»
wachting, dat hij met Nolens en Albarda wel
een driespan zou kunnen samenstellen.
Zoover is R. K. nog lkng niet.
En daér heeft Mr. M. zich in vergist.
Nu weer inzake dr. Limburg.
Volgens «Het Volk« moet hij te Sneek den»
zelfden avond dat dr. L. werd aangezocht en
't in beraad nam, gezegd hebben«dat kan
ik niet gelooven I« Van Mr. Limburg dan.
En toch wès het waar
«Indien hg dat doet, wenden we ons van
hem af«.
Aldus wederom Mr. Marchant.
Ze wonen beiden al jaren in Den Haag,
behooren tot dezelfde partij en zullen dus
geen vreemden voor elkander zijnMr. Mar»
chant en dr. Limburgmaar blijkbaar is
des eersten menschenkennis, of om bij zijn
neus te blijven, zijn flair niet groot.
Na het water, het ijs.
't Is net gegaan, als men vreesde.
Wat het water in 't overstroomde land nog
had gespaard, werd door het ijs vernield.
Het water had menig huis verwrakt
Het ijs heeft het gekraakt, vernield en op
sommige plaatsen zoo volledig, dat van gansche
streken en huizenrijen niets, maar dan ook
absoluut niets is overgebleven.
Woningbouw alléén kost millioenen.
En «rijke» boeren zijn 't er niet.
Huurders, die 't nét houden konden.
Naast de huizen zijn ook de vele boom»
gaarden, die 't van 't water nog houden kon
den, door 't ijs zwaar beschadigd.
Voor jaren is de welvaart geknakt.
Er is veel, veel, véél noodig 1
Neen, niet om de menschen alles terug te
geven, wat zij verloren hebben, dat zal allicht
niet mogelijk zijn, maar om ze tenminste straks
zóó in hun dorp en buurt en op hun erf
terug te voeren, dat ze met een kins op be»
houd weer beginnen kunnen.
Er is nog steeds alle reden tot milddadigheid.
De ramp van Burculo was erg.
Velen gingen zien en zagen het.
De ramp van Maas«en«Waal is minstens even
erg, even volledig maar strekt zich over veel
grooter oppervlakte uit.
Weinigen uiteraard zien het hier.
Maar uit de beschrijvingen en door de foto's
is toch elk genoegzaam op de hoogte,laten
de millioenen die van plagen verschoond ble»
ven dan deze tienduizenden heen helpen door
het ergste leed.
«De Tijda schrijft:
Dinsdag j I. had de algemeene jaarvergade»
ring van den Statenkring Hulst der Chr.»Hist.
Unie in de Herv. School te Terneuzen plaats.
De heer A. Simons van Zaanslag, hield een
politieke rede. Aan het verslag zijner rede in
de »Ned.« is het volgende ontleend
In 't kort behandelt hij de geschiedenis
van 't Gezantschap bij 't vaticaan en wijst
er op, dat een roomsch gevaar niet min»
erg is den een rood gevaar.
De heer A. Simons van Zaamslag had het
nog iets scherper kunnen zeggen. Want er
zijn nu eenmaal protestanten in de Chr.»Hist.
Unie en in de Ned. Herv. Kerk, die tegen
«het Roomsch gevaar» geweldig te keer gaan
en die tegelijkertijd hun kerk afstaan voor
een socialistische meeting.
Zoo had het Instituut voor Arbeidersont»
wikkeling te Veendam dezer dagen een wel
«zeer bijzondere samenkomst». In de Ned.
Herv. Kerk, welwillend door de kerkvoogdij
afgestaan, sprak het Kamerlid A. B. Kleere»
koper I
«Het Volk« zegt er o.a. van
«Met groote aandacht werd door het
groote gehoor naar onzen vriend gelusterd.
Scherp en gewijd tevens klonk het woord
van den spreker door het mooie kerkge»
bouw, nadat vooraf de arbeiders«zangver«
eeniging een tweetal liederen had gezongen«.
Een socialistisch Israëliet in een Hervormde
kerk als gewijde spreker«Welwillend door
de kerkvoogdij aggestaan«.
De heer A. Simons van Zaamslag, staat,
zooals men ziet, met zijn opvatting niet alleen
«Liever rood dan paapsch 1«
Wordt dat de nieuwe leuze der Chr.tHist.
Unie?
'n Kinderhand Is gauw gevuld
Ook een «roode» kinderhand.
De S. D. A. P. wacht allang niet meer op
een hoofdzakelijk »rood« kabinet. Zij is reeds
zoo ver, dat een «democratisch» ministerie,
al wordt het door Marchant of Nolens saam»
gesteld, óók al haar handslag krijgen kan.
Gaat ze nóg een stapje verder
Opmerkelijk is, dat ook dr. Limburg aan»
moedigend op den schouder wordt geklopt.
Toch zal hij geen kabinet»Marchant vor»
men 1
Maar och 1 als de man nu maar zijn toe»
komstige mede»ministers een héél, héél smal
rood biesje op de pantalon naaien laat, dan
is 't «Het Volk» al voor een groot procent
góéd 1
Als de «coalitie» maar krik»krak ligt.
Als er wat te hélen is i
Dan zijn de meeste menschen er als de
kippen bij 1
Ergens aan een onzer groote rivieren ligt
een provinciestadje, vanwaar stoombooten
varen op Rotterdam.
Kapitein en bemanning wonen in 't stadje.
Varen eiken dag meermalen naar de Maas»
stad en stappen dan, om de loopplank uit te
leggen, om goederen op of van den wal te
sleepen, weieens van boord op den kant.
Dat valt op zekeren dag een volijverig
stedelijk belastingman in 't oog en, waarlijk 1
deze bootsmenschen krijgen korten tijd later
in hun woonplaats een Rotterdamsch belas»
tingbiljet thuis als «forens», d.w.z. wijl ze
tenminste een deel van hun inkomen op Rotter»
damsch grondgebied verdienen.
Als nu elke tusschenliggende gemeente nog»
eens net eender doetdan kan 't een col»
lectie worden 1
De zaak is hooger»óp gebracht
Men kan 't ook al te gek maken.
Enfin, de belastingambtenaren garen 't niet
voor zichzelf, dat is ook weer waar.
«De trots van 't vrije Nederland»
Er zijn ook «jonge liberalen«.
Hebben zelfs een soort organisatie.
Ze werken met de film geven es een poli»
tiek avondjeplakken en straatschilderen in
dagen van verkiezingen en redeneeren over
de zaken des vaderlands, als jonge Thorbecke's
en Kappeyne's, pas uit den dop.
Misschien hebben ze ook hun vaandel,
'k heb niet de eer het te weten.
Maar ze hadden nog geen clublied, doch
nu is er een jonge Deborah onder hen opge»
staan, wie de dichtgloed naar 't hoofd sloeg
en die zoo'n dingsigheidje in elkaar heeft
gezet, dat aldus begint
«Wij zijn de jonge liberalen,
De trots van 't vrije Nederland
Thans vraagt men er muziek bij.
Is er niet ergens een onbekende Bach of
Hiindel, die dit lied toonzetten wil
Vooral dat «trots» góéd uithalen s. v. p. 1
Geen woord Fransch bij.
Wijze lieden waren bijeen
Vooreerst, 't waren rechtsgeleerden
Advokaten, professoren e.d.g., allen bekwaam
in het recht, en men weet wel, in den regel
kan een gewoon mensch tegen zulke heeren
niet oppraten.
Maar het ging ook voor hén hoog.
Want het was in de Vereeniging, die be»
oefent de «Wijsbegeerte van het Recht« en
al kan ik dat nu niet precies uitleggen, ieder
lezer voeltDat gaat hóóg.
Het was zelfs interessant.
De hoogste vragen kwamen aan de orde
Waar komt het recht vandaan
Hoe weten we, wat recht is en wat onrecht.
En een knap roomsch priester»geleerde stond
tegenover prof. Polak, die van geen openba»
ring weten wilde, hoe had ik gewild, dat
een kundig Calvinist de derde ware geweest,
want voorzoover ik het in de verslagen vol»
gen kan, was 'k toch met den katholiek ook
niet geheel eens.
Doch met den professor zeker niet.
En aan 't slot deed hij een samenvattende
uitspraak, die wij allen begrijpen kunnen en
die voor ons allen van beteekenis is.
Prof. Polak zeide n.l.
«Op de vraag van mr. Van Embden ant»
woordde spr., dat de eenige kenbron van
goed en kwaad is datgene wat in onszelf
aanwezig is aan bewustzijnsverschijnselen.
En al waren er duizend stemmen uit den
hemel, die dit of dat verkeerd noemen wat
voor ons goed is, dan geldt nog slechts
onze eigen onderscheiding
Duidelijker kan het niet.
Dit heet de leer»van»Links.
Hier .hebt ge de anti»these 1
Niet God in den hemel, al sprak hij met
«duizend stemmen«, maar de mensch op aarde,
bepaalt wat recht en onrecht is.
Hier hebt ge de klove die nooit wordt over»
brugd.
«De wereldhistorische religie»strijd«.
SOMMELSDIJK. Voor de lichting 1927
werden in deze gemeente 32 personen inge»
schreven voor den dienstplicht.
LI. Maandag stonden er 17 werklooze
landarbeiders bij den correspondent der ar»
beidsbemiddeling dezer gemeente ingeschreven
De echtgenoote van A. v. G. had het
ongeluk een stukje vleesch in haar keel te
krijgen. De geneeskundige moest onmiddellijk
worden binnengeroepen die het vleesch spoedig
had verwijderd.
De heeren L. v. d. Broek en A. Mans,
alhier, kochten ieder ondershands een huis
van den heer K. Th. Ie Comte, alhier, staande
aan den Dorpsweg
Vorige week arriveerde in deze gerbeente
een schip met kolen voor den Kolenbond
«Helpt Elkander» alhier.
Deze week wordt door verschillende
landbouwers uit deze gemeente een schip met
aardappelen, bieten, hooi en stroo naar de
door den watersnood getroffen gebieden ver»
voerd.
De heer P. Jongekrijg, alhier, heeft on»
dershands een woonhuis gekocht van den
heer Abr. Breeman, alhier, staande aan de
Weeshuisstraat en thans bewoond door J.
Kattestaart.
Vorige week werden uit deze gemeente
plm. 4000 balen uien en paardepeen benevens
1650 H.L aardappelen verscheept.
Dezer dagen werden er niet minder dan
ongeveer 4500 balen kunstmest voor de onder»
scheidene landbouwers aangevoerd
De prijs der paardepeen is steeds stijgende.
Thans besteedt men niet minder dan f 1,75
per H.L.
Enkele ingezetenen dezer gemeente heb»
ben het initiatief genomen tot oprichting van
een cichorei=drogerij Deze fabriek zal verrijzen
aan den Dorpsweg nabij de tram.
40 cent per regel.
bedaart spoedig door het gebruik van een paar
Mijnhardt's Hoofdpijntabletten.
Glazen buisje 60 ct Bij Apoth. en Drogisten
MIDDELHARNIS. J. van der Slik Mz.
werd zoodanig van een koe tegen zijn hoofd
gestoken dat hij een bloedende wonde bekwam
en dit was van zoo'n ernstigen aard dat ge»
neeskundige hulp noodzakelijk was.
Maandagavond is alhier van uit Utrecht
het stoffelijk overschot van de vrouw van D.
Huizer per stoomboot aangebracht.
Aan den milicien Beschier Broere lichting
1923 is wegens kostwinner een jaar uitstel van
den militairen dienst verleend.
Het straatschuren is voor deze gemeente
bepaald op Vrijdag 5 Februari.
Bij den correspondent der Arbeidsbemid»
deling hebben zich over de afgeloopen week
als werkloos doen inschrijven 42 personen,
namelijk 35 arbeiders, 6 zeevisschers en 1 si»
garenmaker.
Als bestuursleden zijn bij het Onderling
Begrafenisfonds aan de beurt van aftreding
den heer G. Ek, als commissaris den heer
Abr. Koote.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Ver»
gadering van de Vereen. Het Groene Kruis
op Vrijdag 29 Jan. j.l. des nam. 7 uur in de
zaal van M. Kaptein.
De opkomst was bevredigend.
De Voorzitter, de heer J. C. Elve opent de
vergadering en heet allen hartelijk welkom en
spreekt zijn blijdschap uit over de goede op»
komst.
De notulen der vorige vergadering worden
door den Secretaris gelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Verslag Penningmeester.
De Penningmeester de heer L. Braber JLz.
brengt verslag uit van de rekening over 1925.
Ontvangsten
Batig slot 1924 f 638,50
Contributief 124,50
Emmabloempjef 13,02
Spaarboekjef 28,10
Totaal f 804,12
Ontvangstenf 804,12
Uitgavenf 164,44
Batig slot f 639,78
Deze rekening wordt nagezien door de H.H.
W. J. de Wachter, I. van den Boogert en
C. J. Hendrikse en wordt op voorstel der
commissie besloten deze rekening onveranderd
goed te keuren.
De Voorzitter zegt de commissie dank voor
onderzoek en rapport en den Penningmeester
voor zijn beheer.
Verslag Magazijnmeester.
De magazijnmeester de heer Dr. P. Oosthoek
brengt verslag uit van den staat der goederen
en welke goederen in het afgeloopen jaar zijn
aangekocht.
De Voorzitter zegt den magazijnmeester
dank voor het uitgebrachte verslag.