Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
i
IN HOC SIGNO VINCES
vergadering der Hulp centrale
C
No. 3187
WOENSDAG 6 JANUARI 1926
40STE JAARGANG
Gemeenteraad,
De watersnood in het Land van Cuyk
Maas en Waal en Limburg"
fteclama-ftAededeelingen.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd» Advertentiën en verdere Adtuinis tratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Voor Allen die Sukkelen
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent hij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan,
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
D.V. zal op 13 Januari a.s. te Middelt
harnis de Flakkeesche HulpsCentrale van
AntiaRev. Kiesvereenigingen een vergaa
dering houden. Aanwezig zullen zijn de
Heer H. de Wilde, voorzitter van het
Prov. Com. en zijn secretaris de Heer
Wildenberg.
Besturen van Kiesvereenigingen houdt
dien datum in gedachten!
V 7n afwachting.
Zelden of nooit hebben we in de laatste
jaren een Crisis beleefd, waarbij de A.R. Partij
zoo volkomen in afwachting stond en er voor
haar zoo weinig reden was tot ingrijpen en
optreden, als thans.
Zij staat er naast en er buiten.
Zij volgt den loop der gebeurtenissen met
groote aandacht, met bekommernis als ze
denkt aan de mogelijkheid eener gemengd»
Tode regeering, met stil vertrouwen als ze
.ét oog slaat op haar God.
Of zij alsnog geroepen wordt
Of er kans van slagen zal zijn
't Is alles zeer, zéér onzeker.
De overzijde zou ons zoo wondergraag,
mèt de r.katholieken een partementair minder-
heids»kabinet zien vormen en dat is voor ons
al reden genoeg, om onzen voet te hoeden
voor dien strik.
Daar komen we niet in.
En een meerderheidskabinet, met de A.R.
partij er bij, wij zien de mogelijkheid nog
steeds niet in.
Trouwens, 't wordt ons niet gevraagd.
En laat er géén stem onder ons opklinken,
gelijk door sommigen ook in stilte gedacht
wordt, dat het vaderland verloren zou zijn,
als wij niet mee in 's Lands regeering waakten
voor zijn behoud.
Die 't Land behoudt, is God.
Zeker, Hij werkt middellijk.
Maar wij hebben thans geen hand uit te
steken, of Hij zelf moet ons door den
loop der gebeurtenissen duidelijk de middelen
doen toekomen.
God kan 't Land ook behouden, al hebben
wij niet den minsten politieken invloed. Aan
den eenen kant mogen we ons niet terug»
trekken, als Hij ons ook thans door de lei»
ding der gebeurtenissen, klaarblijkelijk riep,
maar aan den anderen kant hebben wij geen
hand uit te steken, om te grijpen, wat Hij
ons niet zeer duidelijk geeft.
Het is de tijd van vergaderen.
Ook onze kiesvereenigingen komen af en
toe weer bijeen.
't Hoeft nergens opzettelijk op de agenda
gezet, maar een gewichtig punt op elke ver»
gadering zal zijn, vertrouwen wehet ge»
meenschappelijk gebed tot onzen God en
Koning, waarin we Hem al de nooden en
behoeften van Vaderland en Vorstin, van
Maatschappij en Staat opdragen en de zonden
belijden, óók van onze eigen politieke partij.
Dat zou gaan 1
Er komen schepen op strand,
Zijnde, als steeds, bakens in zee
Er was, enkele jaren terug een krachtig ge»
Toep, dat zelfs onder ons nog wel es even
weerklank vond
De Overheid moet het doen 1
Met name die der gemeente
Zij moet de wasch doenzij moet melk
slijtenzij moet groenten verkoopen aard»
appelen leveren en vischom maar es iets
te noemen.
De voordeelen zijn immers groot,
't Volk wordt goedkoop bediend, want de
tusschenhand wordt uitgeschakeld en die graait
maar. Er wordt gezorgd voor prima waar en
alle knoeierij is onmogelijk gemaakt. De over»
heid treedt prijsregelend ten gunste der burgerij
op. En er zit een opvoedkundige zijde aan,
men kan het volk leeren wat het eten moet
en wat lekker is.
En tenslotte vlak dit niet uit
De verkoopers zullen nóg meer hun best
doen, dan in 't vrije bedrijf, want zij hebben
een vast salaris en géén belang bij de opbrengst
van 't bedrijf.
Ging niet hard
't Kwam even anders uit.
Slechts weinige gemeentelijke bedrijven, die
werkelijk bloeien, ik bedoel nu niet, die
waarvan de gemeente een monopolie heeft,
of ook die, zooals gas, tram enz. die de groote
levensbelangen der burgerij raken, dat is heel
iets anders,
'k Bedoel den gewonen winkeldienst.
Zelfs in Amsterdam is men aan 't gemeen»
telijke melkbedrijf nog steeds niet toeaan
aardappelen en groenten wordt niet gedacht
over meel en steenkolen weinig meer gespro»
kende wasch wordt door particulieren al
goedkooper gedaan dan door de gemeente, enz.
Andere plaatsen doen dezelfde ervaring op.
Zoo schaft Leiden per 1 Jan. zijn gemeen»
telijken vischverkoop af. Het werd een stróp.
En die kunnen we goedkooper krijgen, werd
er gedacht. En al ging 't dan met 16 stem»
men tegen 15, de visch moet straks ook te
Leiden weer particulier in den schotel zwem»
men.
't Lijkt ons de geordende weg.
En de anti's, die 't nóóit op al die over»
heidsbemoeiïng hebben gehad, krijgen zoo af
en toe van achter nog wel eens gelijk.
VERGADERING van den Raad der
Gemeente MELISSANT op Dinsdag
29 December 1925 v.m. 9'/2 uur.
De Voorzitter, de Edelachtbare Heer L. de
"Winter opent de vergadering met gebed, waai»
na hij eenige woorden wijdt aan de inge»
bruikname der vergroote raadzaal waarin voor
het eerst vergaderd wordt. Hij herinnert hoe
aandrang ook van den Raad is uitgegaan om
een voor Melissant behoorlijke zaal te ver»
krijgen voor trouwpartijen en raadsvergade»
ringen met publiek, waardoor thans een zaal
is verkregen, welke voor het tegenwoordige
geslacht wel voldoende zal blijken en vol»
doende ruimte biedt, zelfs al zou de gemeente
5 maal zoo talrijk worden. Hij wijst verder
op verbeteringen en verfraaiing beneden en
de verbetering der aangebouwde woning en
spreekt den wensch uit, dat het den Raad ge»
geven moge zijn, tal van jaren in deze zaal
re mogen vergaderen in de aangenaamste ver»
houdingen en eensgezindheid in het belang
gemeente.
Het spijt hem, dat hij hier een droeve taak
heeft te vervullen, namelijk te memoreeren,
hoe één der leden, de heer T. Kooman, die
zoo met hart en ijver aan deze plannen heeft
medegewerkt en zoo gehoopt had in deze
mimere zaal te mogen vergaderen, het tijdstip
van ingebruikname niet heeft mogen beleven
en welke op den 2en Kerstdag in tegenwoor»
digheid van den Raad aan de groeve is toe»
vertrouwd.
Omdat deze vergadering al uitgeschreven
was, heeft hij het beter geacht om niet op de
begraafplaats, maar van deze plaats woorden
van gedachtenis te spreken, hoe de heer Koo»
man zijn beste krachten steeds heeft gegeven
voor het belang der gemeente. 21 jaar mocht
hij als raadslid en 12 jaar als wethouder zieh
aan de gemeente geven, gedurende welken
tijd hij gestreefd heeft naar een goed en zui»
nig beheer. De Raad had gehoopt nog lang
van zijn arbeid voor deze gemeente te kunnen
profiteeren, maar het heeft niet zoo mogen
zijn, zijn tijd was toegemeten en dan hebben
wij menschen te zwijgen. Reeds dezen zomer
waren bij hem de verschijnselen van verval
te zien, maar hij had niet vermoed, dat reeds
zoo spoedig het einde zou zijn. Moge de
Heere de weduwe genadig zijn.
Bij de Raad zal de nagedachtenis steeds in
eere worden gehouden. Nadat de raadsleden
instemming met deze woorden hebben be«
tuid en aangehaald is, wat de heer Kooman
voor Melissant gedaan heeft, wordt besloten
aan de weduwe een brief van rouwbeklag te
zenden en in herinnering te brengen hoe de
Raad met dank aan het beleid van den heer
Kooman, als raadslid en wethouder terugdenkt.
Hierna worden de notulen der vorige ver»
gadering gelezen en goedgekeurd en worden
verschillende ingekomen stukken voor kennis»
geving aangenomen.
Aan onderwijzer Van Loo wordt voor 1926
vergunning tot uitwoning verleend.
Aan polder Roxenisse zal voor 1925 de
jaarlijksche bijdrage verdubbeld worden, met
het oog op de extra beharding van den Bouw»
dijk.
Op de gewone voorwaarde der gemeente
wordt de plaatselijke geneesheer tot weder»
opzegging herbenoemd.
De huur voor de woning van het hoofd
der School wordt tot wederopzegging vast»
gesteld op het bedrag van het vorig jaar.
Aan P. Zooge wordt voor 7 jaar verhuurd
een perceel grond aan den Bouwdijk voor
f 1,50 per Roede.
De nog restende tuintjes van Kwak zullen
worden verhuurd a f 0,50 per Roede, met
bepaling van onmiddellijke opzegging zoodra
er gebouwd wordt.
De Rijksveldwachters Voogt en de Reus
wordt f 15,— gratificatie verleend voor be»
wezen diensten over 1925.
Het kostenbedrag per leerling der O. L.
School wordt vastgesteld voor omrekening
aan de Bijz. School.
Besloten wordt in de volgende vergadering
te komen met een voorstel tot meubileering
der Raadzaal.
Gesproken wordt, verder over afpaling en
betere regeling op de begraafplaats en ook
voor het maken van een draaigelegenheid
voor lijkkoetsen meer dichterbij.
Besproken wordt het bouwidee op het land
van Mej. Goekoop.
Nadat nog was gesproken over den dijk
van Kraaijer, de Straatverlichting en voorko»
ming van gladheid wordt de vergadering ge»
sloten. T.
DE WATERSNOOD IN ONS LAND.
f
v..
:ncn\v:V
De Maasdijk tegenover Grave is op een afstand van plus minus 100 Meter doorgebroken.
De sterke stroom, die ontstaat door het groote niveauverschil tusscken buiten» en binnenwater,
veroorzaakt in het midden stroomversnellingen en kolken en liep het water er als een wilde
zee uit. Aan de kanten wordt de dijk sterk aangetast, vooral van onderen, waardoor voort»
durend groote stukken wegslaan. De foto's 1, 2 en 3 laten duidelijk zien welke ontzettende
toestand door deze dijkbreuk is ontstaan.
DREIGENDE RAMP BIJ GUYK. - DE SPOORDIJK BIJ RAVENSTEJN BE
ZWEKEN. - DE RAMP BIT GRAVE. - VENLO OVERSTROOMD - DE
VLUCHT VOOR DEN VLOED. - HET WATER VALT.
Drelgegde ramp bij Cnyk.
Men meldt uit Cuyk
Bij Cuyk is de toestand hachelijk. Het water
dreigt op minstens tien plaatsen den dijk te
doorbreken en stormt onder groot geraas de
huizen binnen
De bevolking neemt naar de hoogere ge»
deelten van het stadje de vlucht. Elk oogen»
blik wordt een doorbraak verwacht. En er
wordt niets gedaan, want de menschen willen
niet werken tegen een kwartje per uur Boven»
dien is er doorloopend gebrek aan materiaal.
Op verschillende plaatsen ouder den dijk bruist
het welwater op. Men tracht een en ander te
voorkomen, doch alles bezwijkt. Even buiten
Cuyk waadt men tot de knieën in het water.
Zoo even hoor ik dat de dijk bij Stevens»
weert bezweken is, wat naar het oordeel der
bewoners hier voor Cuyk verlichting zou
brengen.
H. M. de Koningin is te Nijmegen aange»
komen en schijnt naar hier te vertrekken.
Minister Colijn en oud»minister König zijn
uit Mook hier aangekomen.
Megen en Dieden in de Betuwe aan den
overkant worden ontruimd.
Uit Maastricht wordt 2 c.M. val gemeld.
Men meldt ons nog
Bij Ravenstein is Vrijdagnacht de spoordijk
doorgebroken. Wychen, dat aan den overkant
ligt, is geheel geïsoleerd. Doorloopend wordt
over de brug over de Maas vee vervoerd.
Rond Den Bosch staat alles blank door het
water van Dommel en Aa. De weg van Den
Bosch over Boxtel naar Eindhoven is onbe»
gaanbaar, zoodat de bewoners van Vught en
andere plaatsen omwegen moeten maken.
De Koningin in de watersnoodgebieden.
Uit Nijmegen werd Zatermorgen geseind
H. M, de Koningin is in den afgeloopen
nacht hier aangekomen.
H. M. werd Zaterdagmorgen te 9 uur te
Altena nabij Wychen door den burgemeester
van Wychen in een sloep afgehaald. In deze
sloep heeft H. M. in den loop van den ochtend
de meest geteisterde punten van de overstroo»
ming in dit gebied bezocht.
De Koninklijke sloep werd gevolgd
door een sloep met levensmiddelen, welke
aan de bevolking zijn uitgereikt.
De ramp bij Grave.
Omtrent de ramp bij Grave wordt nog het
volgende gemeld
De Maasdijk tusschen Grave en Nederasselt
is over een lengte van 200 meter doorgebro»
ken. De breuk is niet meer te dichten.
De brug bij Wijchen is doorgebroken en
nu ligt het geheele land van Maas en Waal
open voor den waterwolf.
Een algemeene vlucht van de bevolking
met vee en huisraad vond plaats. Menschen
en dieren werden per roeiboot van de bedreig»
de boerderijen gehaald. Van den zolder van
det huisje van W. Willems, vlak voor de door»
braak gelegen, heeft J. van Krefeld per roei»
boot 8 menschen gered, die anders reddeloos
verloren waren geweest. Gelukkig zijn er geen
menschenlevens te betreuren. Wel verdronken
bij J. van Haren 35 stuks vee.
Honderden koeien stonden op dijken en
werden grootendeels met de solide Graafsche
veerpont naar Grave vervoerd, waar eenige
honderden zullen worden ondergebracht.
Zeer klaagden de autoriteiten over de slechte
medewerking der menschen, wat toegeschreven
werd aan moedeloosheid.
Algemeen wordt deze waterramp toegeschre»
ven het ophoogen van de Kade van de Beer»
sche Maas.
In allerijl zijn vletten en pontens en barak»
ken voor de bevolking aangevraagd.
Druten werd als het ware overstroomd door
vluchtelingen met koeien, schapen en varkens.
De doorbraak bij Nederasselt.
Door de doorbraak bij Nederasselt zijn er
veel paarden, koeien, varkens en andere die»
ren verdronken.
Wychen, het betrekkelijk nog hoog gelegen
dorp, werd een van de vluchtheuvels waar
de menschen heenstroomden om veiligheid
te zoeken en waar ze hun vee heendreven.
Auto's en wagens konden uit Nijmegen het
dorp niet meer bereikende trein liep des
avonds nog en vormde met booten het laatste
verbindingsmiddel met de stad.
Van Wychen naar Ravesteijn te komen was
ondoenlijk. De doorgaande treinverbinding
tusschen Nijmegen en Den Boch moest zelfs
gestaakt worden.
De bewoners van het overstroomde land,
dat een oppervlakte beslaat van meer dan
tienduizend hectare, waren op niets verdacht.
In de roomsch»kath. kerk te Overasselt werd
tijdens de ramp een mis gelezen, toen vluch»
tende menschen binnenstroomden, om te
waarschuwen. De aanwezigen ijlden uit de
kerk naar hun woning om te redden wat te
redden was.
De noodklok luidde en weldra was iedereen
in den omtrek gewaarschuwd voor de ramp,
die ook over hen ging komen. Het gemeen»
tehuis, dat juist tegenover den doorbraak ligt,
stond weldra in het water. Bescheiden konden
nog voor een deel naar boven gebracht wor»
den.
Binnen korten tijd was ook het water in
het hooger gelegen postkantoor binnenge»
drongen. De menschen brachten hun huisraad
en al wat zij aan kostbaarheden hadden, naar
de roomsch»kath. kerk, welke weer hooger ligt.
Doch ook tot daar drong het water door.
Te Tiel kwamen vrouwen met kinderen
aan, die het land van Maas en Waal waren
ontvlucht. Ieder was bezig zijn hebben en
houden in veiligheid te brengen. Megen was
geheel door het water ingesloten.
De mariniers en matrozen werden gereed
gehouden, om naar de bedreigde streken te
vertrekken. Er vertrokken reeds afdeelingen
met vletten om hulp te bieden in het ver»
dronken land.
Een deel van den spoorweg Esschen—Ant»
werpen werd overstroomd. Het verkeer werd
met groote vertraging over één lijn onder»
houden.
De trein uit Maastricht kwam twee uur te
laat in Amsterdam.
40 cent per regel.
met Verstopping of moeilijken en onregel»
matigen Stoelgang zijn Mijnhardt's Laxeer»
tabletten onmisbaar. Zij werken vlug en
radicaal en veroorzaken niet de minste kramp.
Doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
De vlucht voor den vloed.
Het Maasdal in Limburg en het land van
Maas en Waal werd door de bevolking ont»
ruimd en het treinverkeer in Zuid»Limburg
werd stopgezet.
Het water in de buurt van Maastricht steeg
zoo hoog, dat ook de spoortrein, die naar
het Noorden gaat, tot ter hoogte van Bunte
ondergeloopen is.
De treinen naar Visé reden niet meer, ook
het goederenvervoer werd stopgezet. Het ge»
heele spoorwegemplacement stond onder wa»
ter, de wissels staken er even boven uit.
De pontons van de marine kwamen in
Limmel. Het roode kruis was in functie en
bracht met de pontonniers de zieke menschen
en de vrouwen die moeder moeten worden
in scholen, die door den burgemeester in
overleg met het Roode Kruis in orde waren
gemaakt'
Meersenerweg, Scharndreeweg en Akerstraat
stonden blank, zoodat al de menschen achter
het station van de stad waren afgesneden.
Autobussen plasten er nog doorheen, maar
toch is dit niets in vergelijking met de dor»
pen, waar men de menschen niet helpen kon
"Vooral de zieken die van geneeskundige hulp
verstoken zijn. Ouders die naar de stad ge»
weest waren, konden hun thuis gebleven kin»
deren niet meer bereiken. Anderen zaten met
geneesmiddelen voor hun zieken bij kennis»
sen, die nog vrij waren van water, en kon»
den niet meer naar hun woning. Het vee
stond op vele plaatsen bijna in het water,
men had verhoogingen in de stallen aange»
bracht, maar ook daar is het water reeds ge»
stegen.
Het dorp Utteren lag geheel door water
omgeven, en te Heugem begon reeds gebrek
aan drinkwater, brood en melk te komen.
De spoordijk doorgebroken.
Volgens het »N. v. d. D.« is de spoordijk
tusschen Ravenstein en Wychen doorgebroken.
Tegen 7 uur Donderdagavond werd nog een
locomotief naar Wychen gezonden om wagens
met vee, dat gered was, af te halen. De toestand
van den dijk was toen echter reeds zoo slecht,
dat de machine onverrichterzake moest terug»
keeren en Wychen niet kon bereiken. Het
treinverkeer werd stopgezet en een pendel»
verkeer Ravenstein—Den Bosch en Wychen—
Nijmegen ingesteld. Het water kwam meer
en meer op en bereikte eindelijk de rails. Het
water drong weldra onder den dijk door en
en plotseling scheurde deze. Kubieke meters
zand verdwenen in de diepte. De ramp was
voltooid het geheele land van Maas en Waal
is thans overstroomd.
Nimmer is een dergelijke waterramp bij
menschenheugenis voorgekomen. In de verte
schijnen boven den donkeren vloed eenige
lichtjes van de zolders van boerderijen, waar
de menschen in angst en vreeze den dag af»
wachten, die wie weet welke verschrikkingen
zal brengen. Aan de andere zijde stroomt het
water naar de vreedzame landhoeve, waar men
door klokkengelui gewaarschuwd, in den Oude»
jaarsnacht het vee de dijken opbrengt, zijn
have en goed in veiligheid stelt en zich gereed
maakt te vluchten voor den waterwolf, die
steeds voorwaarts dringt. Hier zullen de ver»
schrikkingen nog grooter worden, want het
land loopt af naar den hoek van Maas en Waal
en daar wordt de diepte dus grooter.
Het gat in den dijk is al grooter en grooter
