Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden,
Ijsvermaak
IN HOC SIGNO VINCES
No. 3179
WOENSDAG 9 DECEMBER 1925
40ste JAARGANG
Uit onze Partij.
Gemengd Nieuws.
geeft ruwe huid
verzacht
geneest
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën eti verdere Adminis trati#, franco toe te zetide» aan de Uitgevers
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Teief. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groole letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
»De Antirevolutionaire Partij Zichzelf*.
Dit is de titel eener brochure, gewijd aan
den huidigeu, politieken toestand en geschrei
ven door den heer H. Diemer,' dierecteur van
het dagblad «De Rotterdammer» en van de
drukkerij «Libertas», die dit dagblad drukt.
De titel is niet geheel juist, naar 't ons
dunkt.
Vergelijk slechts in ons taalgebruik
«Ik zeide tot hemWees uzelf I« en
»'k Zei tot hemSta toch op uzelf 1»
Men kan zich zelf zijn en toch een aanspo»
ring noodig hebben, om niet steeds op an»
deren te leunen of met anderen arm»in»arm
te gaan.
Nu is mee het doel des schrijvers, onze
A. R. partij voor te houden, dat zjj indien
de gang der gebeurtenissen er toe leidt
niet versagen moet, ook al zou ze zich dub
delijk, ja voor geruimen tijd, zonder eenig
^bondgenootschap in haar isolement moeten
terugtrekken.
Doch genoeg over den titel.
De brochure zelf is een 60 bladzijden groot
en bespreekt de volgende onderwerpen
«Voorwoord», «Het tijdperk van elkaar ops
volgende crisissen», Verzwakte positie», «Niet
geheel onbegrijpelijk», «Onze verhouding te»
genover Rome», «Afbrokkeling», «De anti»
revol. partij op zichzelf» en in dat laatste
hoofdstuk wordt dan als de lezer begrijpen
zal de slotsom uit al het voorgaande getrok»
ken.
De schrijver weeft twee hoofddraden door
zijn werk:
Ten eerste de tegenwoordige crisis, haar
ontstaan en haar mogelijke oplossing en ten
tweede de huidige positie der A. R. partij,
haar afbrokkeling en achteruitgang in ver»
schillende streken des lands en 't geen gedaan
behoort te worden, om in getalsterkte den
jj/j'vroegeren toestand te herstellen en voorbij
te streven.
Wat nu dit laatste betreft
De schrijver is nuchter en openhartig.
Hij verklapt geen geheimen, want die zijn
er niethij laat de cijfers spreken, die niet
liegen en laat zien, hoe de A. R. partij in
sommige streken in 't midden en zuiden des
lands, bedenkelijk is achteruitgegaan
Hij gaat de oorzaken na.
En schrijft over middelen ter verbetering.
Dat laatste zal zeer moeilijk zijn.
Doch dit is zekerAls het einde der Crisis
moest zijn de verbreking der Coalitie,'t isolea
ment der A, R. partij, de Afschaffing van 't
«Gezantschap», dat daarmee aan de Kersten»
groepen heel wat wind uit de zeilen zou ge»
nomen worden.
Vanzelf kwamen ze dan tegenover andere
tegenstanders te staan en niet zelden naast ons.
Er zou daardoor weer langzamerhand met
hen te praten vallen
Wat nu de Crisis zelf betreft, de heer Die»
mer verklaart zich hier beslist tégen een Rechts
minderheids-kabinet, steunende op Roomschen
en Antirevolutionairen. Hij veroordeelt de
Coalitie zeker niét; acht de kans op voort»
zetting gering en meent dat deze alléén ons
geoorloofd zoude zijn, wanneer het op zóó
hechten grondslag kon, dat we voor nieuwe
verrassingen, zooveel menschen mogelijk is,
gevrjjwa'ard blijven.
Zoo het politieke terrein overziende, acht
hij de kans niet gering, dat wij antirevolutie»
nairen, niet uit eigen beweging, maar door
den loop en den nood der omstandigheden
gedrongen, in ons isolement zouden moeten
terugkeeren.
Moest dit, dan zou 't allicht voor niet zóó
korten tijd zijn.
En de schrijver stelt dan in 't oog, zónder
te prikkelen of ook maar iets te forceeren,
dat dit niist vele nadeelen, toch ook voor
onze eigen, antirevolutionaire partij ten zegen
zou kunnen zijn.
Op kunnen leggen we den nadruk.
Als n.I. de partij zou willen verstéén, wat
God haar door zulk een leiding te zeggen
had.
Er staat in de brochure veel, waarmee we
instemmenéèn opmerking had nu o.i. nog
niet behoeven te worden gemaakt, n.I. over
de kabinets»formatie van dezen zomerzij
geeft een schat van gegevens, gedachten enz.
die overdenking en overweging alleszins waard
zijn, zoo tijdens als na de Crisis, wij be»
velen deze brochure zeer in de belangstelling
onzer vrienden en partijgenooten aan.
'V De letterlijke tekst.
Allereerst geven we hier nogeens den let»
terlijken tekst van de afwijzing, waarop de
R.»K. Kamerfractie den heer Marchant heeft
getracteerd.
Zij was in déze bewoordingen vervat
De Katholieke Kamerfractie, onverzwakt
handhavende hare meening, dat een kabi»
net, steunende op de drie rechtsche par»
tijen, de meeste waarborgen geeft voor een
alzijdige behartiging van 's Lands belangen,
heeft tegen de gevraagde medewerking o.m.
het bezwaar, dat zij haar tot samenwerking
zou brengen met de sociaaldemocratische
arbeiderspartij, wier diepere beginselen met
de Katholieke beginselen lijnrecht in strijd
zijn.
Alleen bij uiterste noodzaak zou de Ka»
tholieke Kamerfractie tot deze, om verschil»
lende redenen door haar zeer ongewenscht
geachte samenwerking kunnen overgaan.
De Katholieke Kamerfractie ziet niet in,
dat deze noodzaak thans aanwezig zou
zijn.
Zulke verklaringen worden met de uiterste
zorgvuldigheid opgesteld en willen ook met
de uiterste behoedzaamheid gelezen worden.
Daarom drukten we ze hier af.
En merken dan op, dat in deze verklaring
een onveranderlijke en een veranderlijke factor
schuilt.
Het onveranderlijke deel.
Dat is tegen de S.D.A.P. gericht.
De R»K. Kamerfractie schróómt op Mar»
chants aanzoek in te gaan, wijl het haar zou
brengen in nauwe aanraking met de S.D.A.P.
wier diepere beginselen lijnrecht met de Ka»
tholieke beginselen in strijd zijn.
Een zeer directe stoot
Anders gezegdU, mr. Marchant 1 zouden
we misschien nog zoo kwaad niet vinden,
maar uw noodzakelijke bondgenooten, die
veel sterker zijn dan gij die mijden en
schuwen we.
Het is te begrijpen, dat Albarda, die den»
zelfden dag sprak, moeilijk een hartig woord
van de tong houden kon.
Maar hij blééf er rustig onder.
Wat toont, dat hij nóg hoop koestert.
Wij voor ons wij verblijden ons over deze
ondubbelzinnige uitspraak. Ook de R »K.
Staatspartij is het blijkbaar eens, met wat
Kuyper ons altijd heeft voorgehouden Komt
men bij de fundamenteele geschillen, dan is
de R.«K. partij »Rechts«, mét ons, en niet
«Links». Wat niet belet, dat 't in de praktische
politiek weieens anders loopen kan.
Overigens is deze onveranderlijke factor,
naar 't óns lijkt, vooral geschikt voor binnen-
landsch, roomsch gebruik.
De R.»K. partij weet zeer wel, dat haar ar»
beidersvleugel nogal «rood» is, hier en daar.
En daarom moet voor deze r.«k. arbeiders
vooral en naar waarheid alle nadruk
worden gelegd op het onveranderlijk, altijd
blijvend verschil in grondbeginselen tusschen
hen en de S.D.A.P.
Het veranderlijke deel.
Dat vindt men aan het slot.
«Bij uiterste noodzaak«, als elke andere weg
dood loopt en het land tóch geregeerd moet
worden, zou de R.»K. Partij tot deze samen»
werking overgaan.
Dat is precies dr. Nolens.
Hij heeft altijd «de» voordeur mèt
'n achterdeurtje.
Zelfs in die verklaring tijdens den zoo be»
kenden Novembernacht, heeft hij samenwer»
king met partijen, die vóór het araendement»
Kersten stemden niet beslist afgewezen. Hij
sprak van «hoogst moeilijk« Dat is niet »on»
mogelijk«.
Zoo is 't ook nu het geval.
Het zal van het verder verloop der crisis
afhangen of het «uiterste geval» tenslotte
komt, of niet.
V De Vrouw en de Stemplicht.
't Verhaal uit Scheveningen—Den Haag staat
niet op zichzelfop verschillende plaatsen is
iets dergelijks gebeurd.
Hoe staan wij daar tegenover
Natuurlijk staan wij aan de zijde dezer
vrouwen, wier consciëntie haar waarschuwt,
dat ze zich tegen God bezondigen wanneer
ze stemmen en we vragen, met nadruk, dat
er voor zulke gevallen een uitweg gevonden
moet worden, zoolang dan de afschaffing zelve
nog niet te bereiken is.
Het is toch waarlijk wel duidelijk, dat men
hier niet met koppige onwil, doch met op»
recht bezwaar te doen heeft, en dan vragen
we, dat er voor het benarde geweten een uit»
weg zal gevonden worden.
Maar nu de andere zijde der zaak.
Even stellig houden we staande, dat het
geweten dezer vrouwen dwaalt.
Het zijn twee verschillende zakenOf een
Overheid vrouwenkiesplicht oplegt, dan wel
of een vrouw van 't haar toegekende stem»
recht gebruik maakt. Gelijk het twee ver»
schillende zaken zijn, of de Overheid leerplicht
oplegt, dan wel of de ouders gehoorzamen,
als zulk een Wet is aangenomen. Zoo min
zij zonde doet, door haar kinderen te laten
schoolgaan, zoo min doet de vrouw zonde,
die stemmen gaat.
Want waarlijk 1 en nu komen we tot een
volgend punt, het is droevig te hooren,
hoe deze vrouwen zich op de Schrift beroe»
pen, ja hoe èén zelfs een inwendige open»
baring des Heeren voorgeeft.
Is daar nu werkelijk één tekst bij, waaruit
men kan opmaken, dat het uitbrengen harer
stem voor de vrouw zonde is
Het protestantisme vraagt vrijheid van bijbel»
onderzoek.
En op dkt punt wijken we nooit.
Doch dit zij geen losbandigheid.
't Ontaarde niet in anarchie.
Zoodai men iets als goed of kwaad stem»
pelt, net naardat men er zoo eens 'n tekst op
plakken kan, luk of raak
Dit kwaad vreet steeds verder voort
Allerlei menschen, zonder opleiding of eenige
studie werpen zich, zijnde «van God geleerd»
en «studie» uit den booze achtende, als leider
van 't lichtgeloovige volk op. Gedeeltelijk
leiden zij, voor 'n groot deel wórden ze
geleid en als 't «volkskena zich allerlei ideeën
inprent, dan zorgen zij dat de noodige bewijs»
plaatsen in de Schrift gevonden worden, maar
ootmoediglijk zich laten leeren, wat de Schrift
hun zeggen wil, déar wordt niet aan gedacht.
Wachten we ons voor dat kwaad I
Jaarvergadering Verband van A.«R.
Propagandaclnbs.
Voorloopig wordt medegedeeld, dat de jaar»
vergadering Verband van A. R. Propaganda»
clubs, in verband met verhindering van den
Voorzitter in de Kerstweek, zal worden gehou»
den D.V. op Woensdag, den 6en Januari 1926
te Utrecht.
Tijd en plaats, alsmede de agenda, zullen
mede per convocatie worden medegedeeld.
Reeds nu kan worden gezegd, dat in den
voormiddag, na een openingswoord van den
Voorzitter, den heer J. Schouten, aan de orde
zal worden gesteld
Plannen voor den uitbouw der organisatie.
Gelijk reeds tevoren is ter kennis gebracht'
zullen wenken en adviezen, die aan deze be»
spreking richting kunnen geven (wenschelijk»
heid en mogelijkheid der oprichting van plaat»
selijke, centrale en provinciale clubs) gaarne
door den Secretaris ;'vóór 15 December worden
ontvangen.
De namiddagvergadering is als cursus be»
stemd voor de behandeling van het onderwerp
Handhaving der Christelijke grondslagen.
De mogelijkheid bestaat, dat de vergadering
het genoegen zal smaken daarbij de voorlich»
ting te hebben van ten aanzien van dit onder»
werp alleszins bevoegde mannen,
Tot de jaarvergadering hebben de afgevaar»
digde der aangesloten clubs recht van toegang.
Óm de belangrijkheid der te behandelen
onderwerpen werd evenwel besloten ditmaal
ook toegang te verleenen aan afgevaardigden
van kiesvereenigingen, welke het plan hebben
tot de oprichting eener P. C. eerlang over te
gaan. Tevens zullen kunnen worden toegelaten
hoewel niet afgevaardigd door P. C of K. V.,
personen, die in de behandeling van het onder»
werp «Christelijke grondslagen» belangstellen,
deze zouden willen medemaken om in hun
omgeving als cursusleider of referent op te
treden.
Onvoorwaardelijk moet echter worden vastge
houden aan den datum van 15 December e.k.,
als uiterste termijn voor het aanvragen van toe
ganskaarten. Wie na dien datum komt, zal een
afwijzend antwoord moeten verwachten.
Men rekene erop, dat restitutie van reiskosten
niet zal kunnen plaats hebben. Daarvoor blijkt
geen geld beschikbaar te zijn.
Namens de Uitvoerende Commissie
van het Verband,
R. A DEN OUDEN
secretaris.
's»Gravenhage, 4 December 1925,
Dr. Kuyperstraat 5.
Huizen gedeeltelijk ingestort.
Zaterdagnamiddag omstreeks 3 uur zijn van
de panden 33, 35 en 37 in den Hang, te Rot»
terdam, de aan den Steiger uitkomende achter»
gevels, voor zooveel de kelderverdiepingen
betreft, van beide eerstgenoemde perceelen
geheel en van het derde gedeeltelijk ingestort.
Reeds een paar weken geleden begonnen
zich scheuren in de aan de achterzijde van
deze huizen gelegen vertrekken te vertoonen.
Nadien scheurde ook het behang in de kamers,
doch de bewoners namen er niet veel nota
van, gewoon als zij zijn aan het gekraak en
gesteun, telkens wanneer een door den Steiger
varende schuit tegen hun huizen bonst.
Totdat Zaterdagmiddag plotseling met groot
lawaai de instorting volgde, tengevolge waar»
van de achterhuizen nu feitelijk in de lucht
hangen.
In perceel 33 is gevestigd de naamlooze
vennootschap Detailhandel in koloniale waren
en kruidenierswaren voorheen P. A. Hammes.
Die zaak was, zooals gebruikelijk is, op dat
middaguur gesloten, en de er tegenover in
den Hang wonende beheerder merkte er niets
van De ingestorte kelderverdieping van dit
huis was vroeger kantoor, daarna woonhuis
en is thans pakhuis. Gelijkvloers heeft mee
de winkelzaak, de bovenverdiepingen zijn ma»
gazijn. Het pakhuis stond vol met ledig fust,
als kisten, blikken enz. Een gedeelte er van
stortte met het houtwerk in het water van
den Steiger en dreef weg.
In het benedenhuis van pand no. 35 is
eveneens een pakhuis van de firma Hammes
voornoemd gevestigd en de kelderruimte was
met een zelfde doel in gebruik. Hier is de
toestand als in pand 33. Het bovenhuis is in
gebruik bij den kleermaker K. Bruisma, klee»
ding naar maat.
fn perceel 37 is gevestigd de schoenrepa»
ratie»inrichting van den schoenmaker L. Mar»
tens, die het bovenhuis zelf bewoond en een
gedeelte er van aan de Hangzijde heeft onder»
verhuurd aan J. J. Zeegers. De keldermuur
van dit huis is gedeeltelijk ingestort.
Persoonlijke ongelukken zijn niet gebeurd.
Kort nadat de instorting was gebeurd, ten»
gevolge waarvan de bovenhuizen aan de zijde
van den Steiger slechts hangen op een paar
zijmuren, gesteund door kisten en zand, die
mogelijk met het opkomen van hei water
zouden wegspoelen en het geheel in zou kun»
nen storten, verscheen de reddingsbrigade met
den chef van het reddingsmateriaal den heer
J. Pellenkoft en den opzichter den heerj. A.
Kay ter plaatse in den Hang, om zoo noodig
hulp te verleenen. Persoonlijke ongevallen
zijn niet gebeurd.
Daarna verschenen Ir. W. Valderpoort, en
hoofd»inspecteur J. A Zwolsman van de bouw»
politie, de onderhavenmeester Maas, benevens
de adjunct«directeur der gemeentewerken ir.
L. W. H. van Dijk met ir. W. F. van Dijck
en den chef van den kaaimuurbouw den heer
C. den Engelse.
Na bezichtiging van den toestand en in aan»
merking genomen den zeer minderwaardigen
toestand van de aan den Steiger uitkomende
achtergevelmuren werd besloten dat de man»
schappen van de reddingsbrigade dadelijk hulp
zouden verleenen bij het ontruimen van alle
vertrekken, die aan die zijde gelijkvloers en
op de verdiepingen uitkomen. Het zich in die
vertrekken bevindende meubilair en de ma»
chinerieën werden naar de vertrekken aan den
Hang uitkomende overgebracht.
Voorts werd de vaart door den Steiger van
de zijde van de Grootemarkt tot aan de schut»
sluis op de Vlasmarkt, waartegenover de in»
gestorte huizen gelegen zijn, stop gezet, terwijl
de bewoners van de desbetreffende huizen
en van de huizen die er aan belenden, is
aangezegd, dat zij zich volstrekt niet in de
achterzijde er van mogen ophouden.
Maandag werd met de huiseigenaren gecon»
fereerd over een eventueele slooping.
Chineesche doodgraverspraktijken.
De Deli Ct. schrijft:
Het viel den laatsten tijd op, dat het aantal
lijkjes van pasgeboren of wat oudere kinderen
vooral Chineesche, dat in de rivieren werd
aangetroffen gestadig grooter werd. Er zijn
thans Chineesche doodgraverspractijken aan
het licht gekomen, die mogelijk die toeneming
verklaren, als is het moeilijk aan te nemen
dat de vermeerdering van het aantal kinder»
Ijjkjes in de rivieren alleen aan methoden,
zooals de doodgraver die men thans aange»
houden heeft toepaste, zijn toe te schrijven.
In een der hospitalen was een tweejarig
Chineesch kindje overleden, dat hier geen
verdere famileden had dan een tolk bij den
Landraad, die dan ook voor de begrafenis
zorgen zou.
Hij liet een Chineeschen doodgraver komen
stelde dien f 2.50 voor het vervaardigen van
een kistje en f 2 aan koelieloon ter hand en
gaf hem opdracht het stoffelijk overschot ter
aarde te bestellen, 's Avonds sprak de tolk
den doodgraver aan en verzocht hem, het
graf eens aan te wijzen, omdat hij het bezoe»
ken wilde.
De doodgraver weigerde dat, en trachtte zich
met een uitvlucht te redden, door te beweren
dat het kerkhof te ver verwijderd was. Maar
de tolk kreeg argwaan en besloot van het ge»
val bij de politie aangifte te doen,
Ook aan de politie wilde het heerschap
niet vertellen, waar hij het lijkje gelaten had.
Toen gaf men hem een Inlansch politieagent
mee, wien hij de plaats wijzen zou, waar het
kindje begraven was. Maar onderweg trachtte
hij den politieman om te koopen met een
bedrag van f 10 en toen kwam het er uit, dat
hij het lijkje niet jer aarde had besteld, het
in een zeepkistje had gespijkerd en eenvou»
dig over een der brugleuningen in de rivier
had geworpen.
De doodgraver is bereids gearresteerd en
wordt vastgehouden. Natuurlijk zal hij gestraft
worden.
ite©lam@-i¥ieci©?ie@ling@n
40 cent per regel
Moordaanslag.
Vrijdagavond heeft in een logement in de
Veerlaan te Rotterdam een vechtpartij plaats
gehad tusschen aldaar verblijf houdende Chi»
neesche zeelieden. De zeeman W. S. op wien
met een revolver drie schoten zijn gelost, is
door een die kogels in den buik getroffen,
nadat deze kogel eerst zijn horloge geraakt
en vernield had. De man is in het ziekenhuis
opgenomen. De dader is gevlucht.
IJ».
Men meldt uit Deventer
De IJsel zit beneden Kampen geheel dicht.
De Vrijdagavond en Zaterdagmorgen van hier
vertrokken booten zijn teruggekeeid, om hun
reis inplaats van over de Zuiderzee binnen»
door te maken.
Men meldt uit Lemmer
Alle stoombootdiensten in de binnenwateren
zijn gestaakt. De stoomschepen hebben in zee
veel last van ijs. De salonboot van de Holland»
Frieslandlijn is hier Zaterdagmorgen met ge»
broken roer binnengekomen, terwijl de nacht»
boot van de Groningen—Lemmer Mij., welke
hier uit Amsterdam moest binnenkomen, weer
naar Amsterdam is terruggestoomd. Voor zeil»
schepen is de haven gesloten.
Men meldt uit Monnikendam
De Gouwzee tusschen Marken en Monniken»
dam is dichtgevroren. Het ijs is evenwel nog
niet vertrouwd.
De verbinding Monnikendam—Marken ge»
schiedt van Monnikendam te voet naar de
Jan Hagelhoek, daarna per ijsvlet naar Mar»
ken. De dienst is zeer beperkt.
Men meldt uit Schiermonnikoog
Wegens het drijfijs kon men Zondag met
de vlet de postboot niet bereiken. Deze heeft
den dienst met den vasten wal gestaakt. Ook
de vrachtmotorbooten van Groningen en Dok»
kum zijn hier wegens het ijs niet aangekomen
zoodat het eiland totaal geïsoleerd is.
BESTUURDER VAN EENTRAMWA.
GEN GESLINGERD.
Een jongen brengt de tram tot stilstand.
Van Bloemendaal naar Haarlem reed
een eenmanswagen der E N. E. T. De wa,
genvoerder J. M. S. uit Heemstede meende
