mam voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden, PUROL EN, )ed ie iEL Antire volutionair Orgaan IN HOC SIGNO VINCES MEL WOENSDAG 2 DECEMBER 1925 40STE JAARGANG Uit de Pers. Rechtzaken. M i adres No. 3177 ite dam zqn lijke agen reen huis W. BOEKHOVEN êc ZONEN Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën ets verdere idmitiilstratie, frasac® toe te zenden aait de Uitgevers >V) Schrale lippen en ruwe huid Ell aar verkiezing i, Weiland »lder, 53 A.) pacht 72 A. 60 cA.) |f 605,-. rd worden. :ning Benefi» pht op 1 Juni ichtlngen te AU, 58 lange )St ten Deze Coura it veischljnt eiken WOENSDAG en ATERDAG. ABONNEM NTSI'RIJS per drie maanden franco per post 75 cent hg vooruitbetaling. BIUTENLANil bij yoc'uitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDEKLl,KE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS S O M M E L S D IJ K Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing. Groote letters en vignetten worde: berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. I ^Handhaving der Christelijke grondslagen van ons Volksleven Deze zin is uit de Troonrede. Jammer genoeg is het door het amendement. Kersten weer een open vraag geworden of de eerstvolgende regeerperiode inderdaad in het teeken van handhaving der Chr. grondslagen van ons volksleven zal staan. Dit neemt echter niet weg, dat dit richtsnoer de lijn blijft waarlangs zich onze Anti Rev. actie beweegt. Is het niet door middel der wetgeving, dan toch door den invloed van onze beginselen welke wij in ons persoonlijk leven belijden en door onze organisaties pro» pageeren. En langs dien weg zal het desnoods ook kunnen blijken, dat er in isolement kracht ligt I Hieronder vinden onze lezers etn schrijven van den Heer R. A. den Ouden, dat wij ter aandachtige lezing aanbevelen. /ffé^Onze organisaties zullen ook dezen winter Hard aan het werk moeten. Het verlies dat wij leden is hoofdzakelijk te wijten aan de onkunde en misleiding van ons volk. Onze schoon Anti Rev beginselen worden te weinig gekend. Daar ligt de groote fout. Laten wij, een ieder ig zijn kring, daaraan toch een einde maken. De middelen worden ons overvloedig geboden. Dat blijkt ook nu weer uit het schema dat de heer Den Ouden ons biedt. Besteden wij dezen winter eens om dit sche» ma uit Ned. en Oranje tot ons geestelijk eigen» dom te maken. En beginnen wij zoodoende van onszelven uit. En dan in steeds breeder kring. 't Gaat om de handhaving der chr. grond» slagen van ons volksleven. Worden die grondslagen ondermijnd dan gaat het ook ten onzent met volle kracht den /^jevolutionaren weg op, Beseffen wij onze verantwoordelijkheid »Veel zorg en weinig lichts, 't Woord is van minister Colijn. De A.«R. kiesvereeniging te Goes bestond de vorige week zestig jaar, bij welke gelegenheid mr. J. A. de Wilde de feestrede hield. Van minister Colijn was een telegram ont» vangen, waarop de feestvierende vergadering een telegram van cj^nk terugzond. «De Zeeuw« meldt er 't volgende van De voorz. las voor een telegram van ge» lukwensch, ingekomen van minister H. Co» lijn en luidende als volgt «Uw Kiesvereeniging werd opgericht in een tijd. toen het Antirevolutionair begin» sel in het allereerste begin zijner ontwik» keling was. Keuchenius moest zijn intrede in de Ka» mer nog doen en Groen had zijn mandaat als volksvertegenwoordiger juist neergelegd. Het oprichten Uwer Kiesvereeniging in dien tijd was een daad des geloofs, waarop rijke zegen gezien is. Ook nu staan we voor moeilijke tijden. Veel zorg en weinig licht. Maar als wij dezelfde trouw aan het beginsel blijven toonen als onze vaderen nu zestig jaar ge» leden, dan mogen we ook op Gods zegen blijven hopen. COLIJN.« De voorz. stelt voor, dit telegram als volgt te beantwoorden »De A.»R Kiesvereeniging «Nederland en Oranje*, in feestelijke stemming bijeen om haar 60»jarig bestaan te herdenken, in "et innigst besef dat het Gods goedertie» renheden alleen zijn dat we zijn die we zijn, brengt Uw Excellentie haar diepgevoelden aank voor Uw hoogvereerend telegram van geiukwensch en bidt U in deze moelijke v*b God Almachtig genadig toe, dat hij U wijsheid schenke om als middel in Zijn «tand in dezen donkeren chaos licht te ontsteken, zijn Naam ter eere en het Nederlandsche volk tot zegen*. (Applaus). Hoe juist wordt hier de toestand geteekendl «Veel zorg en weinig licht*. Dat het beschame degenen onder ons, die er óók zijn, al zij hun getal gering, wier hoogste politieke wijsheid hierin bestaat«Dat alles wel weer op z'n pootjes terecht komen zal*. De heer Colijn, die beter dan iemand den politieken toestand kan doorzien, denkt er anders over «Veel zorg en weinig licht*. Dat geldt onze eigen partij. Maar bovenal het vaderland, gelijk wij, anti» revolutionairen er het heil van inzien. Wij hielden vele jaren lang een eigen, vaste lijn. Wij hébben die gehouden ten einde toe. Buiten onze schuld en tegen onze jaren» lange waarschuwing in, brik thans de kruik. Terecht zei mr. De Wilde te GoesDe A.«R. partij heeft óók haar eere l Niét onze partij, maar zij die braken, vooral zij, die bra» ken om te breken, zij moeten thans toonen wat zij kunnen en aandurven. «Weinig licht I Ja, hier beneden. Neen, als we naar Boven zienHébben we dat soms de laatste tijden te zeer verleerd Opdracht gegeven. Mr. Marchant kreeg dus «opdracht*. Die hij «in beraad* houdt. Ons dunkt, dat Hare Majesteit hier den man koos, die 't eerst is aangewezen om een par» lementair kabinet samen te stellen. De sprake gaat, dat ook de meerderheid der politieke adviezen, die H. M. ontving, waren in dezen geest, en dan zou ook dit zeer begrijpelijk zijn. Ook begrijpelijk, voor wie 's mans politieke leven jaren lang heeft gevolgd, maar minder bescheiden was het feit, dat de heer Marchant zichzélf met z'n zestien punten zoo op den voorgrond plaatste. Maar hij was eerst aangewezen. Dat geven we zonder voorbehoud toe. Hij had reeds éér in de Kamer gezegd, dat een andere en betere «meerderheid* mogelijk was, dan die van «Rechts*. Om die Rechtsche te breken, daarom en nergens anders om, heeft hij 't cynisch gezegd, stemde hij 't Gezantschap weg bij den Paus. Dat hij nu probeere, wat hij kan. Toone, of hij 'n ernstig staatsman, dan wel een grootspreker is. V Vergeet dit niet: Waarvoor streden wij in Mei en Juni Voor de antirevolutionaire partij. Voor ons eigen program voor onze eigen mannen. Niet dus voor de Coalitie. Niet dus voor een Coalitie»program. Als 't pas gaf, spraken we onze sympathie uit voor de Coalitie-gedachte, doch daar bleef het bij. Er was, na de Vlootwetsgeschiedenis, géén Coalitie»regeering meer en of er na Juni een nieuwe komen kon, daarvan wisten wij niets af, dat zou na Juni pas kunnen blijken, dit alles hebben we de kiezers trouwelijk gezegd. Wij vroegen de stemmen voor Colijn. Niet als hoofd»der»Coalitie. Want dat was hij eenvoudig niet. Maar als leider der A. R. partij. En eerst na de stembus, waren we bereid, te zien of er voor een Coalitie een parlemen taire meerderheid was. Zóó is de geschiedenis en anders niet. Moeten we vooral goed onthouden. NEDERLAND EN ORANJE 1 December e.k, zal verschijnen het October» November»Decembernummer van Nederland en Oranje, orgaan van het Verband van A.R. propagandaclubs. Gelijk in de onlangs door het Bureau Centraal Comité aan de Kiesver» eenigingen en Propagandaclubs toegezonden circulaire is medegedeeld, bevat dit nummer het eerste der drie schema's Handhaving der Christelijke grondslagen van ons volkslevensbe» stemd om als leidraad te dienen voor curso» rische behandeling en voor het maken van inleidingen voor de gewone vergaderingen van PC. en K.V. De politieke crisis maakt het thans onzeker, of er aanleiding zal zijn nog de beide andere aangekondigde schema's te doen verschijnen. De eerste schema was het omvangrijkste der drie en vordert een dubbel driemaands» nummer, 5'/a vel druks of 88 pagina's alzoo Het behandelt in een inleiding, 17 hoofd» stukken en een slot, puntsgewijze, doch ge» documenteerd met tal van citaten onzer voor» mannen en schrijvers nagenoeg alle onder» werpen van Antirevolutionaire beginselpolitiek een systematische samenvatting van bijna den geheelen inhoud van Ons Program, echter bij» gewerkt uit Dr. Kuyper's A.R. Staatkunde en Cemeene Gratie, brochures, tijdschriften en dagbladartikelen, waarbij aanwijzing wordt gegeven van talrijke werken als bronnen van voortgezette studie. Bovendien is het schema aangevuld met een 23»tal «bijlagen*, welke de belangrijkste gedeelten uit de genoemde wer» ken in verband met het onderwerp bevatten. Daardoor zal het voor hen, die deze werken niet bezitten of niet kunnen bereiken, geen bezwaar opleveren het onderwerp nochtans te bestudeeren en te bewerken. Het levert stof voor een serie inleidingen. Voor dit schema, samengesteld door den secretaris van de Uitvoerende Commissie van het Verband, heeft de samensteller het voor» recht gehad de medewerking te verkrijgen van de heeren Mr. Th. heemskerk Prof Mr. A. Anema en Mr. Dr J. Donner, in dien zin dat zij het ontwerp (van het schema niet der bijlagen) hebben overzien en daarop hun op» merkingen en adviezen gegeven, die door den schrijver zijn verwerkt. Hoewel uiteraard noch de inhoud van het schema door het gezag dezer voormannen zijn gedekt, heeft het niet» temin door hun welwillende medewerking be» langrijk in waarde gewonnen. De beide andere schema's zullen op gelijke wijze worden bewerkt ofschoon de omvang dezer onderwerpen niet zoo omvangrijk zal zijn als dit eerste. De abonnê's van Nederland en Oranje ont» vangen deze nummers zonder eenige verhoo» ging van den abonnementsprijs. Zij, die zich thans abonneeren, echter voor l'/a jaar (de tweede helft van den loopenden jaargang October 1925 tot Maart 1926, i 50 cents bij vooruitbetaling en den geheelen jaargang 1926» 1927 a f 1.—deelen in ditzelfde voorrecht. Voor niet»abonné's zijn de nummers afzon» derlijk verkrijgbaarhet nu te verschijenen nummer a 40 cents. Kiesvereenigingen en Propagandaclubs kun» nen bij bestelling van groote^getalen reductie op dezen prijs verwachten. Hoe groot deze reductie zal kunnen zijn, hangt af van de totale bestelling. Het ligt in het voornemen dit schema «Handhaving der Christelijke grond» slagen* allereerst in behandeling te doen ko» men op de jaarvergadering van het Verband van A.R. Propagandaclubs, vermoedelijk te houden in de a.s. Kerstweek te Utrecht. Daar deze vergadering door de behandeling van het onderwerp in den namiddag het karakter zal hebben van een cursus, kan behalve aan de afgevaardigden van der Prop. Clubs, mede toegang worden verleend aan afgevaardigden van kiesvereenigingen, die het voornemen hebben een P C. te stichten, mits zij vóór 15 December a.s. een toegangsbewijs aanvragen aan het Bureau Centraal Comité, Dr. Kuiper» straat 5, den Haag. Aanvragen na dien inge komen kunnen beslist niet meermin aanmerking worden gebracht, omdat het aantal bezoekers bepalen moet, welke zaal zal worden gehuurd, Zij, die als cursisten aan de behandeling van het onderwerp deel wenschen te nemen, moeten hun vragen en opmerkingen betref» fende het schema vóór 15 December schrifte lijk inzenden, met verwijzing naar hoofdstuk en bladzijde of bijlage, van het schema, even» eens aan het adres van het Bureau Centraal Comité, Dr. Kuyperstraat 5, Den Haag. Het zal van den tijd, noodig voor de beantwoor» ding en besprebing der ingekomen vragen en opmerkingen afhangen, of ook daarna op de vergadering gelegenheid zal zijn tot repliek of de bespreking van andere punten. Van de bespreking en gedachtenwisseling der verga» dering zal uitvoerig verslag worden gemaakt en dit, ter aanvulling van het schema, 't zij in 't volgende nummer van Nederland en Oranje, 't zij in afzonderlijken afdruk, aan de deelnemers worden toegezonden. Het plan bestaat, indien zulks uitvoerbaar blijkt, de onderwerpen vervolgens te behan» delen in onderscheidene cursussen in verschil» lende deelende deelen des lands. Wacht niet met bestelling van schema's tot het te laat is. Er wordt slechts een beperkte oplaag overgedrukt. Bestellingen en corres» pondentie over reductie bij groote afname aan het Pureau van De Standaard, N.Z. Voor» burgwal 58-60 te Amsterdam. Namens de Uitvoerende Commissie van het Verband van A. R. P. C. R. A. DEN OUDEN, Secretaris 's Gravenhage, Dr. Kuyperstraat 5. 25 November 1925. De kabinetscrisis. De Morgen over de stroomingen in de r. k. Kamerfractie Mr. Marchant zou later niet willen medewerken aan een de mocratische concentratie onder r.k. leiding De parlementaire correspondent van De Morgen, het orgaan van de r.»k. Michaëlisten meent het volgende exposé te kunnen geven van de verschillende stroomingen in de R.»K. Kamerfactie Op de eerste plaats is er een betrekkelijk klein aantal onverzoenlijken, die zich k outran» ce verzetten tegen iedere democratische coali» tie en het is ons zelfs gebleken, dat een van de markantste conservatieve figuren ten zeerste verwonderd was, dat Mr. Nolens het aanbod van den heer Marchant niet reeds onmiddelijk had afgewezen, maar nog uitvoerig in een fractievergadering wilde doen bespreken 1 Vervolgens is er een strooming, die haar uiting vond in het geïnspireerde artikel van De Tijd, waarin aan een vrijzinnig»democra» tische»socialistisch minderheidskabinet een loyale oppositie werd toegezegd en zelfs steun werd beloofd tot hét bereiken van eenige bepaalde punten. Ten slotte is er een derde strooming en naar men algemeen aanneemt is dit numeriek de sterkste strooming welke de zaak van alle kanten ernstig wil overwegen. Deze stroo» ming schijnt haar eerste uiting te hebben ge» vonden in het merkwaardige artikel in Het Centrum van Donderdagavond, in welk art. naast de opwekking tot objectieve beoordee» ling van het aanbod van den heer Marchant de stelling wordt geponeerd, dat de verklaring van Mgr. Nolens in de avondvergadering van 10 November onmogelijk kan dienen om een samenwerking met de vrijzinnigsdemocraten uit te sluiten, indien deze zich onmiddellijk bereid verklaren tot voortzetting van het ge» zantschap bij den H. Stoel. Algemeen wordt aangenomen, dat dit artikel, dat kennelijk van de hand van mr. P. J. M. Aalberse onder» voorzitter der r.»k. Kamerfractie. Red. N. R. C). Van een politicus «uit de onmiddellijke om» geving van den heer Marchant en die voort» durend contact houdt met den vrijzinnig»demo» cratischen leider«, heeft dezelfde correspondent nog eens de «absolute zekerheid« verkregen dat de mogelijkheid van een vrijzinnig»demo» cratischssocialistisch minderheidskabinet uitge» sloten is, zooals mr. Marchant reeds in zijn Rotterdamsche rede heeft verklaard, en wel om de allesbeheerschende reden, dat de val van een dergelijke regeering de vorming van een nieuwe democratische regeering voor langen tijd onmogelijk zou maken. Tegenover dit groote nadeel zouden ook naar het oordeel der sociaaldemocratisch bewind voor de demo» cratische gedachte zou kunnen opleveren, niet opwegen In de omgeving van den heer Marchant bleek de meening te bestaan, dat er in zekere roomschskatholieke kringen een strooming op» komt om de kabinetsformatie van den heer Marchant thans te laten mislukken, ten einde in een later stadium een democratische con» centratie onder roomsche»katholieke leiding te doen plaats vinden. Men verzekerde den cor» respondent van De Morgen echter nadrukke» lijk, dat de vrijzinnig»democraten daar in dat geval dan absoluut afwijzend tegenover zul» len staan en men beriep zich daarbij op de houding, door den heer de Savornin Lobman aangenomen bij de formatie van het kabinet» Kuyper. Nu eenmaal (en ook allerwaarschijn» lijkst volgens het advies van mgr. Nolens) de formatie in de handen der vrijz.sdemocraten gesteld is, zou de eenvoudigste politieke eigen» waarde een dergelijke handelwijze onmogelijk kunnen tolereeren. Wijst de roomsch»katho» lieke Kamerfractie samenwerking af, dan zou de heer Marchant onmiddellijk aan de Konin gin berichten, dat hij de opdracht tot forma» tie van een kabinet niet kan aanvaarden en dan zou zijn fractie tegenover ieder ander kabinet in de scherpste oppositie overgaan. «De fiere democraat*. De Tribune (comm.) schrijft 't Is amper 14 dagen geleden, dat mr. Mar» chant in het parlement den minister van fi» nanciën Colijn, woordbreuk en onbetrouw» baarheid verweet, 't Ging toen over de be» ruchte buitenwerkingstelling van art. 40 van het bezoldigingsbesluit voor de ambtenaren. Colijn, ook niet mis, stoof woedend op en sommeerde Marchant zijn beleedigende woor» den in te trekken. Maar mr. Marchant knars» tanddedat verdik eeuwig, hij schudde z'n kop en zeiik herroep niks, wat de mi» nister tegenover de ambtenaren gedaan heeft, noemt men in het dagelijksche leven woord» breuk. Aan den eenen kant de conservatief, aan den anderen kant de fiere democraat. Is 't niet? Het conflict Colijn»Marchant was er en iedereen was onder den indruk. Net echt 1 En nu heeft Marchant zijn troonrede in»klad voorgelezen en jawel, zooals te verwach» ten was, ging het eerste artikel over de amb» tenaren en hun beklagenswaardig art. 40. Met gretigen lust begonnen wij de lezing. Wat zou Marchant ervan zeggen, nu de schim van kans er was, dat hij er binnen af» zienbaren tijd werkelijk iéts over te zeggen zou krijgen. Wij lazen «Het onrecht, den ambtenaren, bedoeld in het voormalig art. 40 van het Bezoldigings» besluit, door intrekking daarvan aangedaan, zal na georganiseerd overleg op redelijken grondslag, zooveel mogelijk worden hersteld. Het streven zal zijn door beperking van het aantal ambtenaren een redelijke bezol» diging van allen mogelijk te maken. Een van de middelen hiertoe is de aanstelling van nieuwe ambtenaren zooveel mogelijk te vermijden.* Asjeblief, daar heb je 't nou. «Het onrecht* zal «na georganiseerd over» leg*, «op redelijken grondslag*, «zooveel mo» gelijk* nou, nou, de democraat Mar» chant houdt nogal wat slagen om den arm. Ieder zou zoo zeggende eenige manier om het onrecht te herstellen, is volkomen herstel. Marchant heeft wel wat erge kouwe drukte gemaakt, tegenover Colijn, voor zoo'n poover resultaat. Wat resultaat? Niks hoorl Uitspraak in de zaak van den moord op den makelaar Busch. De rechtbank acht moord, doodslag en diefstal met geweldpleging niet bewe» zen maar veroordeelt M. M. wegens mishandeling met doodelijk gevolg en diefstal tot 6 jaar gevangenisstraf, met aftrek van acht maanden voorloopige hechtenis. Vandaag heeft de vierde kamer der rechtbank uitspraak gedaan in de zaak tegen den 43»jari» gen bouwondernemer M. M., tegen wien het O.M. een gevangenisstraf van 20 jaar had ge» ëischt, terzake van moord op 22 October 1915 op den makelaar Busch, wiens lijk in den aan» vang van dit jaar begraven gevonden is in het benedengedeelte (vroeger garage, thans verkooplokaal van perceel 21/23 aan den Over» toom. De rechtbank heeft niet bewezen geacht het primair ten laste gelegde, moordevenmin doodslag, noch diefstal gepaard aan geweld» plegingvan deze ten laste leggingen is bekl. dus vrijgesproken De rechtbank heeft hierbij overwogen, dat het op grond van de verklaringen der deskun» digen volkomen aannemelijk is, dat bekl. niet heeft gehad het opzet om te dooden, en dat iacla^ie>$\llededeelingen. 40 cent per regel Doos30' 00" 90ct.Tube 80ct. er tusschen wegnemen van geld en goederen van het lijk van Busch en bekl.'s handelingen onmiddelijk voor diens dood geen verband heeft bestan. We! heeft bekl. eerst het verband tusschen deze zijne handelingen en den dood van Busch geloochend, maar dat hij daarvan later is terug» gekomen heeft hij door de verklaring welke bij daarvan heeft gegeven, volgens de meening van de deskundigen, waarbij de rechtbank zich aansluit, aannemelijk gemaakt. Uit zijn gedrag, onmiddelijk na den dood van Busch meent de rechtbank gezien den persoon van bekl., zooals ze dien kent uit zijn geschriften, niet de voor bekl. ongunstige gevolgtrekking te mogen maken, dat de dood van Busch voor iiem geen onverwacht feit is geweest. Ook de afwijkingen van oorspronkelijk door bekl. afgelegde verklaringen van later doorhem gegeven lezingen mogen volgens de meening van de rechtbank niet te zijnen nadeele wor» den uitgelegd, omdat deze afwijkingen slechts bijkomstige omstandigheden betreffen en er bovendien een tijdsverloop tusschen deze on derling verschillende verklaringen is van 10 jaar. De rechtbank overweegt ook, dat niet is komen vast te staan, dat Busch belangrijk meer geld bij zich had dan bekl. opgeeft van zijn lijk te hebben weggenomen. Gebleken is, dat de inhoud van diens portefeuille zeer wisse» lend wasweder in verband met het groote tijdsverloop sinds de verdwijning van Busch kan de herinnering aan schattingen van des» tijds bij een vluchtigen blik niet dan zeer vaag zijn. Spreekt de rechtbank bekl. M. M. dus vrij van den hem ten laste gelegden moord, van diefstal gepaard met geweldplegingzij acht wettig en overtuigend bewezen mishandeling den dood tengevolge hebbende, en diefstal, en wel op grond hiervan, dat bij eerst heeft verklaard, dat hij geld en goederen van het lijk genomen heeft om het voor derechtheb» benden te bewaren en hij later een en ander zich heeft toegeëigend. Voorts overweegt de rechibank, dat, al wil men aannemen dat Busch op het punt stond, bekl.'s huisrecht te schenden, en af moge drei» gende schending van zijn huisrecht voor bekl. mede aanleiding zijn geweest om Busch aan te vallen, hij dit toch niet in de eerste plaats heeft gedaan ter verdediging van zijn huisrecht, maar uit vrees tegen Busch, dien hij op dat oogenblik zag als den vermogenden man, die hem in zijn groote financieele moeilijkheden met zijn vordering nog erger in het nauw dreef De mishandeling, aldus de rechtbank in haar vonnis, wordt dus niet beheerscht door de bedoeling van verdediging van het huisrecht maar door woede. Dat zij gepleegd is onder -i .5 5.1

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1925 | | pagina 1