BOEREIISTELLIflIi
AFBRAAK
IVEHKPAIIRDEH
RECLAME
AANBIEDING
I Gouden Horlooess
I en Hellingen
Japansche Lakwerk
H.HOILENKAMPaCS
iOEREE ER OVERFLAKKEE
DENKT
J Goud- en
u
VERTEGENWOORDIGER
JMAS-EIISCHELDEBODE"
„PARKER PUOFOLD"
Firma Ui. Boekhoven Zonen - sommeisdiik
Be Kruidenier uil de rgzïM.
een Hoofdknecht
Geklopte Cokes
tl
M
h
DAGMEISJE
Dagdienstbode
ARBEIDER
W* Boekhoven ZonsR
EEN GULDEN TWINTIG CENT
No. 3
Fa. W. BOEKHOVEN ZONEN
0e Centrals Proeftuin
Lijnzaadschilfers merk S. W. C.
M. VERHEUL - ROTTERDAM
FEUIL LETON
Q
EE1
De
Q
AGENTEN gevraagd
Kunsttanden-gebitten.
JVIUZIEK-
G. VROLIJK
|p. MERKESf
1 (rniids en
173
Zilverhandel
P 73 Kipstraat 73
JROTTERDAMj
HET ECHT®
VISITEKAARTEN
WIJ LEVEREN U TIJDELIJK 100
VISITEKAARTEN (2 MODELLEN
VIERKANT EN LANG SMAL) MET
PASSENDE ENVELOPPEN VOOR
DEN ZEER LAGEN PRIJS VAN
STOOMDRUKKERIJ -- SOMMELSDIJK
Zeer goed ingevoerde Margarine- enPlanten-
boterfabriek vraagt per 1 Dec. a,s» of eer een
voor distrikt
Brieven onder no. 26787 Bureau van dit Blad
BIJ DE SAMENSTELLING
VAN UW RECLAME-CAM
PAGNE TOCH VOORAL
AAN
DE ZUID-HOLLANDSCHE
EN ZEEUWSCHE EILAN
DEN, WAAR GE VOOR UW
ARTIKELEN EEN KOOP
KRACHTIG PUBLIEK
ZULT VINDEN. HET BLAD
DAT U DAARBIJ UITSTE
KENDE DIENSTEN KAN
BEWIJZEN IS DE
Onder bovenstaand merk is in den handel gebracht een
VULPENHOUDER, voorzien van de nieuwste ver
beteringen wat betreft vulling, enz., waarop de fabrikant
25 Jaar garantie verstrekt. Speciaal aanbevolen
voor H.H. Predikanten, Geestelijken, e.a.
Verkrijgbaar in den Boekhandel van
ra
munten uit door hoog gehalte aan eiwit, vet
en zuiverheid en laag vochtgehalte. Groote
dijkracht. Vraagt uw leverancier van-.
Veevoeder of wendt U tot den Hoofdagent
f—ff''WH—■BBmUBTMr,', «V M 'Who'll HI'igBBamaBa
BONT.
BONT. 3
BONT.
BONT.
afzondeiT
't Is Zc
En 't H
waarheid
kend staa
's Morg
kerk te zil
Elke pi
De kosi
te bergen
kunnen
voor oog^
dat hier
't zaad in|
's Midc
Op sor
Het ke
deren aai
een plaat
heel wat
's morgens
Neen,
Er won
en bankei
dringende
is er toet
Nu is
Daar zl
waar de
staan, óf
de gemee
benaarstig
komt
gemeentel
tuigen vt
Dienst",
kerk heer
En wall
Dit ver
Dat vt
Stand ker
We wil
Er zou,
een pagi
schrijven
Maar vt
En das
de kerkel
maar ove
Deze
Wat ht
Zondag
Inderda
En de
leven bel
werp op
stellig w
moet he
dit rijke
Maar
Zoo i
van oork
uit leere
politiek,
avonds
zijn.
Dat is
Wat
't Is
.„De
regel de
wanneer
ook we
onderwe
het poli
Denk
Eed, he
dom e.a
En ze
ook wel
zeer wa
wensche
Maar
eener Jo
met de
zoo min
naleest
I
KI I
TERSTOND GEVRAAGD een
bij H. GROOTENBOER, Havendijk,
Dirksland. 36783
TERSTOND GEVRAAGD een flinke
bij J. POORTVLIET, Sigarenmagazijn,
Dirksland. 26782
Er biedt zich aan een goed
met klein gezin, ook genegen met paar»
den om te gaan. Brieven onder no.
26785 Bur. van dit Blad.
Arts D. REMPT Huidz. Enz.
(opv. v. Dr. DE WILDE)
Maaskade 158 is Rotterdam
Te RaadplegenDagel. (beh. Zaterdag)
8—10en 12—3. Avondspreekuur: Maan»
dags en Donderdags 7—8. 26780
ER BIEDT ZICH AAN
en een tweede of derde knecht.
Brieven onder No. 26779 Bureau van
dit blad.
45 CENT PER H.L.
Bestelloon te Middelharnis en Som»
melsdijk 10 cent per H.L. In de overige
dorpen van dit eiland voor de deur 20
cent per H.L,, in huis 25 cent.
Bestellingen voor buitengemeenten
kunnen eerst dan worden uitgevoerd
(per vrachtauto) wanneer naar hetzelfde
dorp 20—25 hl. totaal te verzenden is.
Een der meest betrouwbaarste
spaarbanken is de
voor den verkoop van le kw. Tuin»,
Bloem» en Landbouwzaden. Flinke
bijverdienste voor actieve personen.
J. VOLBEDA, Drachten. Specialiteit
in Friesche Kleipootaardappelen.
J. W. SANDERS, Mee. Dent.
Oppert 135, Rotterdam. Prijs per
tand of kies f 2,—, plaatsing pijnloos.
Spreekuur 9—11, 1—3, Dinsdag en
Vrijdagavond 7—9.
TE KOOP AANGEBODEN een
op een der dijken onder de Gemeente
Den Bommel, met 15 Gemeten huur»
land. Inlichtingen verkrijgbaar ten kan»
tore van NOTARIS AKKERMAN te
Ooltgensplaat. 26784
stukken en albums, koraalboeken (ook
op cijferaccoorden) enz. enz. tegen lage
prijzen bij P. SLUY,
Muziekhandel,
Boek» en
DIRKSLAND
Te koop een groote partij Zware en
Lichte Binten, Planken, Raggels, Palen,
Raam» en Deurkozijnen, Deuren, Ramen,
Inrijkozijnen, IJzeren Hekken met in»
rijpoort, 6000 Dakpannen, Tegels, Ko»
lommen, en veel meer. Adres
Vriendenlaan 27 Rotterdam
STEEDS TE KOOP ALLE SOORTEN
Ook genegen te ruilen.
M. den Boerjz., Telef. 13, Herkingen
Kantoor Voorstraat 5, Middelharnis
Aangesloten bij het Nederlandsch Spaar»
bankbureau. Rentevergoeding 3.6 °/0.
Nieuwe spaarboekjes worden dagelijks
afgegeven.
J GROOTSTE SPECIALITEIT
20328
J
o.a, Schrfjfcachetie, Handgeheel,
lakdeek» an Bysuterlsdaezan weer
ruim voorhanden in den boek
handei van
SOMMËLSDljK
FRANCO NA ONTVANGST VAN POSTWISSEL
«©©^STRAAT ROTTBRDAirt
83
K"& ©ÖEtEE es CSVESFUUDaSB
wesiateg vkss &3Ér<s^&s8ea£«9i ÖÖST*
ms tsctS&sls^gk. gtsgfewssse» gesfl
N. KOMIJN ROTTERDAN
Oostzeedijk 245, Tel. 8481, b/h Oostplein
Laat Uw Bontmantels zoowel al uw ander Bontwerk repareeren of
vermoderniseeren bij het Speciaal ingerichte Boutatelier, tegen
redelijke prijzen.
Prima afwerking gegarandeerd.
Ruime keuze in Bontmantels, Vossen en Sjaals, enz.
N. KOMIJN, Bontwerker, Tel. 8481
Oostzeedijk 245, Rotterdam
Een verhaal uit de laatste helft der vorige eeuw
door P. BROUWER.
5)
Nadruk verboden.
De massa moest er niks van hebben
Men kon van 't goede ook te veel krijgen
Een preek op een Zondag was mooide
morgenpreek als 't kon, maar wie zich versliep
kon gelukkig des 'namiddags nog terecht, maar
als men dan weer de noodige dosis godsdienst
had opgedaan, die Ds. van Elven zoo naar
den smaak der meesten wist toe te bereiden,
dan kon de dag verder ook aan ontspanning
worden gewijd.
Maar nog eens wie 't anders wilde
Och, wij leefden immers sinds de vervol»
ging der Afgescheidenen opgehouden had
in een vrij landelk zijn meug.
't Was bij Kemperman ordelijk geregeld.
Daar was hij een voorstander van.
Tot hun twaalfde jaar gingen de kinders
strijk en zet ongeveer te acht uur naar bed,
eer 't «gezelschap® kwam. Boven de twaalf
konden ze beneden opzitten, wat lezen, zich
met spelletjes vermaken, ook wel hun kame»
raaas en vriendinnen bij zich vragen. Kemper»
man verviel niet in de fout, dat hij van den
Zondag voor de kinders een soort strafdag
maakte.
Maar voor j dit ééne hadden ze te zorgen:
Boven hun hoofd in de »mooie« kamer,
kwam het «gezelschap® bijeen en zij hadden
te zorgen dat men daar geen last van hen
had.
Nu, dat kwam ook hoogst zelden voor.
Eef, die ook denkt over belijdenis»doen, had
kort geleden gevraagd, of ze bij 't gezelschap
mee luisteren mocht en nadat Kemperman
scherp had onderzocht, of soms ook nieuws»
gierigheid haar dreef, had hij het toegestaan.
't Getal bezoekers en bezoeksters loopt uit»
een.
Daar is 'n kèrn van «vaste klanten«, als ze
bij Kempermau in Rozijnkorf»dialect zeggen
daar zijn er die nu en dan eens komen, daar
komen en gaan ook gedurig, die nu dit dan
dat probeeren op geestelijk gebied.
Vroeger, véél vroeger, ging 't er weleens
anachistisch toe.
't Kon gebeuren, dat een der broeders of
zusters zoo overvol was, dat hij of zij nauwe»
lijks zat, of ze begonnen te vertellen wat God
die week aan hun ziel gedaan, of ook hoe de
duivel die ziel bestookt had.
En eenmaal op gang, waren ze niet tot be»
daren te brengen.
Niemand stuitte zulk een woordenvloed.
't Grootste deel van den avond namen ze
zoo in beslag en als ze eindelijk amechtig
zwegen, dan had eigenlijk niemand den moed
om iets anders ter sprake te brengen. En dan
was soms den ganschen avond de mensch en
niet de Christus onderwerp geweest van 't
gesprek
Daar had Kemperman ènergiek 'n eind aan
gemaakt.
Hij had ingevoerd en de meerderheid juichte
het toe, dat sommigen der oudsten om beurt
zouden »voorgaan«, een gebed doen en gedeel»
te lezen uit de H. Schrift, In de keuze waren
ze vrij, maar zij moesten dan ook de bespreking
over zulk een Schriftgedeelte wat inleiden
en 't gesprek op gang brengen. Zoo was er
tenminste kans dat de Schrift het middelpunt
bleef.
«Half»time« werd dan koffie geschonken,
met wat »er bij«je was bij Kemperman niet
voor niemendal in de »Rozijnkorf« en de fami»
lie had altijd als gul en gastvrij voor de broe»
ders en zusters bekend gestaan.
Na de koffie kwam meer het «vrije gesprek«.
Zoo niet van alles, dan toch van allerlei
kwam dan ter tafel.
Die besprekingen, dat was zoo gegroeid,
kenmerkten zich door groote vrijmoedigheid,
mits slechts de broederlijke liefde bewaard
bleef.
Wat de roomsche zoekt in de biecht en de
gereformeerde verwacht van het huisbezoek,
maar wat Ds. van Elven nooit gafgeestelijke
leiding en persoonlijke toetsing, dat zocht men
hier.
Hier werd over «ware en valsche genade®
gesproken 1
Hier werd de »hcop« gewogen en nagewo»
gen 1
Hier werd menige valsche grond ontdekt
voor menige strik van satan gewaarschuwd,
maar de billijkheid gebiedt te erkennen't
gekrookte riet werd hier soms ook liefderijk
gestut en vastgesteld.
Over »a!lerlei« ging het gesprek.
Over kerk en school, leer en leven, goed
en kwaad gerucht, vrijmoediglijk
Kemperman zelf had 't nooit erger te verdu»
ren gehad dan toen hij zich tot ouderling in
«Babel® had later» benoemen als een der broe»
deren allervriendelijkst zei.
«Je wordt als uithangbord gebruikt, man!
maar het wordt door de waar niet gedekt 1«
«God zelf zal er tegen blazen met den wind
zijns toorns en het bord stuk slaan tegen den
wand,® zei weer een ander, die graag wat den
vorm betreft aan Oudtestamentische profeten»
taal denken deed.
Sommigen echter vielen Kemperman bij.
«Waar de Heere kennelijk riep, mocht hij
niet weigeren de Heere zou kracht geven,
waar dit noodig was.«
«Of de Heere door den mond van die Baals»
dienaars spreken zou,® smaalde een van straks.
«De Heere heeft wel gesproken door den
mond van een Bileam, ja -door den mond van
diens ezelin,was het antwoord weerwant
als het over geestelijke zaken ging of 't geen
daarmee samenhing, dan waren de mans en
vrouwen van 't gezelschap niet gauw om een
antwoord verlegen.
Toen er wat rust kwam, nam Kemperman
't woord.
In enkele zinnen had hij rekenschap van
zijn meening gegeven en gezegd, dat een ander
er zeer wel verschillend over denken kon, maar
dat hij geen vrijmoedigheid tot bedanken had.
Diar was 't toen en voortaan bij gebleven.
Men was hier sterk individualistisch aan»
gelegd«een iegelijk moest in zijn eigen ge»
moed ten volle verzekerd zijn« wat wel»
eens zoo ver getrokken werd, dat men zich
afvroeg of er dan geen algemeene regelen
waren, waaraan de mensch zich te houden had.
Ditmaal was 't onderwerp van 't na»gesprek
te berekenen
Het zou «De groote Schepper aller dingen«
zijn.
De een had zelf kinderen op school, een
ander kleinkinderen of familieleden't was
bovendien een openbaar belang, dat de «waar»
heid« raakte, 't was een vanzelfheid dat het
hier besproken werd.
De verontwaardiging was algemeen.
Meester Van Zante behoorde wel niet tot
hun gezelschapskring, maar hij had hun aller
achting en «naar den aard der liefde® hielden
ze hem voor «een kind van God«.
Eén slechts had bezwaren tegen hem.
«Of»ie 't nog doet, weet ik niet, maar vroeger
zong hij wel met de kinders van die lichte
liedjes, die de duivel in de kerk heeft ge»
bracht 't is toch, vind ik maar beter dat
zoo iemand zwijgt.®
Doch daartegen rees algemeen verzet.
«Ik zal het niet voor den Gezangenbundel
opnemen«, zegt Kemperman, «maar Groen
van Prinsterer zegt terecht dat er in dien bun»
del toch heel wat «treffelijke liederen« zijn.«
Eigenaardig: Groen heeft gezag in dezen
kring.
Niet dat iemand hem ooit had gezien van
zijn parlementairen arbeid hadden ze slechts
eenige flauwe notie; zijn geschriften lazen ze
niet, die gingen hun te hoog, maar dit
hadden ze gehoord, dat deze Groen van Prins»
terer, een groote en hooge in den lande, die
zelfs* in de tegenwoordigheid des Konings
kwam, dat hij zoowel als zijn vrouw «een
vriend der vromen« was en het toonde waar
hij kon.
Kemperman zei hier niet, dat de notaris ge»
lijk had, zooals in den kerkeraaddat had
hier geen zin, hij pakte dadelijk de zaak
van een anderen kant aan. Tegen zijn ge»
woonte gaf hij de richting aan van 't gesprek
en legde dadelijk de stelling in 't midden van
't gezelschap
«De Openbare School is onbruikbaar voor
onze gedoopte kinderenwij moeten een
School met den Bijbel bouwen, de nood is
ons opgelegd 1
Daar zat het gezelschap verbaasd van te
kijken.
Wij zijn in 't jaar 1873, een halve eeuw
terug 1 en veel wat voor ons reeds een ajcioma
geworden is, was tóén voor een deel van ons
christenvolk een waarheid, hun te hoog en te
wonderlijk.
Hier en daar, ja 1 vond men zulk een school.
Maar ze leidden een moeilijk leven.
Ze kostten niet slechts veel geld, maar ze
werden ook op allerlei wijze tegengewerkt;
ze werden geminacht en wie er zijn kinderen
heenzond, die was geteekend. Men vond er
ook soms onbekwame onderwijzers, want wie
vooruit komen wilde in de wereld, die moest
op zoo'n bizondere school niet zijn. En dan,
was 't niet beter om op de openbare school
meer »vrome« onderwijzers te kweeken, en
Ja, ddt was 't groote bezwaar hier
«Mènschenwerk I Kemperman, farizeïsme
wij maken toch van de kinders geen vrome
menschenik ben bang voor eigengerechtig»
heid en schijnheiligheiddie School met den
Bijbel kan ze al net zoo min bekeeren als de
Zondagschool met 'r Sankey»liedjesdan zin»
gen ze dat je 't drie straten ver hoort«Ik
ben verlost 1« en ze weten nog niet eens hóé
verloren ze van nature eigenlijk wel zijn
«Dat weten we geen van allen«, zegt Kern»
perman kalm.
«Watblief? Wie toch weet, wat God aan
zijn ziel gedaan heeft
»Zeker«, valt Kemperman in de rede, «maar
wij hebben in dit leven allen maar een klein
beginsel ook van de kennis onzer ellende,
broeder 1®
«Ja, als je 't zoo meent ja I
Intusschen wordt het gesprek zeer levendig.
Velerlei meening komt openbaarééns, neenl
is men het niet.
In zijn nagebed smeekt Kemperman, dat
God hun den weg wijze, dien zij hebben te
gaan, opdat hun kinderen niet zullen leeren
de dingen dezer aarde, buiten de dingen der
eeuwigheid om.
HOOFDSTUK VI.
Jhr. Menno de Geer, burgemeester van
Veldstad, heeft den ganschen nacht geen oog
toegedaan en is opgestaan met het vaste voor»
nemen, om nog hedenmorgen bij eerbiedig
rekest aan Z. M. te verzoeken, hem wel uit
zijn betrekking te willen ontslaan.
Maar de aangetrouwd»adellijke speurneus
zijner vrouw rook dat.
Zij kende haar Menno door»en»door.
Zij las, zooal niet in zijn vaak naar beneden
gerichte oogen, dan toch op zijn voorhoofd,
waarop zij 't frommelen en fronselen der
huidspiertjes even duidelijk begreep als de
schipper 't wolkenspel aan den hemel.
Dies had ze hem aan 't praten gebracht.
En hem al ras zijn voornemen ontlokt.
«Dat doe je niét Menno 1« was daarop haar
énergiek oordeel geweest. «Je zult je niet be»
lachelijk maken voor het gansch land; 'tzou
wel wezen of jij je schuldig voelen moet
«Al de kranten zullen er over schrijven®,
klaagt burgemeester.
(Wordt vervolgd.)
Deze Coura
abonnem
bu1tenla
AÏÏ7
SS
