loges
ten
Ieiien
:en,
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
A
Antire voluiionair
Orgaan
- I
IN HOG SIGNO VINCES
ver
ireicokes
ES
IIV3EL,
1ENST
No. 3164
ZATERDAG 17 OCTOBER^1925
40ste JAARGANG
EERSTE BLAD.
Gehoorzamen.
C"
Op den Uitkijk»
Ü@ciame-Mededee8iiigert.
ia VERZEKERDIS VI
IEH09KLIJXE SPUSVERÏERHIG
landel
it 73
AM
sm- en
zaden
-gebitten.
1925.
„Hoe behoort de Antirevolutionair te
te staan tegenover de wetten des
Lands
Gekke vraag zal men zeggen.
Moeite van stellen niet waard.
Een ander gaat minder ver, maar
zegt toch ook: 't Antwoord ligt zóó
voor de hand.
In zekeren zin is dit waar.
Toch is er over de vraag, die wij'
stelden, nog wel wat meer, en heel
wat meer te zeggen, dan men opper
vlakkig meent.
Enkele opmerkingen volgen hier.
In 't algeméén geldt natuurlijk de
regei
Alle ziel zij den machten over haar
gesteld, onderdanig.
Dat is een der hoeksteenen van ons
antirevolutionair staatsgebouwzóó ge
nomen uit het eigen Woord van God.
Wij hebben de wet te gehoorzamen.
Met ons persoonlijk oordeel over de
wet heeft dit niets te makenwij kun
nen een wet verderfelijk achten, volgens
ónze zienswijzewij hebben het recht
ook dit te schrijven en te zeggen, maar
wij hebben de wet te gehoorzamen
Op de ééne conditie na, dat zij niet
zij in strijd met den geopenbaarden wil
van God.
Ja, wij antirevolutionairen, herben
een voorbeeld te zijn in het gehoor
zamen.
Ook al valt het nog zoo moeilijk.
Ook al is het ons tot schade.
Ook al stuit het ons nog zoo tegen
de borst.
Wet is wet en de Overheid is van
God ingesteld.
Een wet kan ons lastig zijn
Gehoorzamen is de boodschap.
Juist, als dit gehoorzamen den mensch
moeilijk wordt, hebben we van God
genade te vragen, dat we degenen, die
buiten zijn uit onze werken ons geloof
toonen mogen, opdat onze Vader die
in de hemelen is, verheerlijkt worde.
Als de wereld saamhokt en oploopt
en verzet plegen wil, dan hebben wij
niét als de farizeër van verre te staan,
maar met een toilenaarshart te erken
nen, dat de drang tot de booze daad
ook in ons woont en te vragen, dat de
Heere er ons voor bewaren mag.
En dèn hebben we tegen de wereld
te getuigen, dat zich vergrijpen aan de
wet van de Overheid, zonde is tegen
God.
En vooral is dit onze roeping, wan
neer die wet ons niet alleen lastig is,
maar ons ook schade berokkent, want
wij hebben een nóg gevoeliger plek
dan ons eksteroog, n.i. onze beurs.
Als we 't dan uit ons hoofd of op
een papier uit kunnerycirukken in cijfers,
dat onze gehoorzaamheid ons idem
zooveel kost, dan wordt het moeilijk.
Ieder getuige voor zichzelf 1
Maar dan drukt de roeping ook des
te sterker op ons, als we duidelijk
toonen, dat we niet om de straf, maar
uit gehoorzaamheid ons zélfs niet laten
overhalen, al stond de kans nog zoo-
schoon, om de wet te ontduiken.
De Heere wil, dat we zijn een licht
op den kandelaar en waarschuwt ons,
dat het zout niet smakeloos worde.
En dèn hebben we, bij schade, te
bedenken dat een onergerlijke cons
ciëntie meer waard is, dan stoffelijk
goed.
En te overleggen in ons hart, dat
de Heere duizend middelen heeft voor
één, om de schade die we op deze wijze
lijden ons weer op andere wijze te
vergoeden. Natuurlijk, wie dédrom ge
hoorzaam is, die heeft zijn loon weg,
maar desniettemin liggen ook in deze
richting beloften Gods.
Die een Waarmaker is van Zijn Woord.
Van dit alles doen we niets af.
Zelfs moet er nog een waarschuwing
bij, voor dat eenige geval, waarin on
gehoorzaamheid plicht is, wanneer n.l.
Gods Woord het eischt en wij daarvan
in ons geweten overtuigd zijn.
Zeker, dat kan voorkomen.
Maar, arglistig is het hart;
Wie zal het kennen?
Groote voorzightigheid is hier eisch
en men toetse ook zijn eigen oordeel
vooral aan de meening van anderen,
mede-geloovigen, die een helder inzicht
ontvangen hebben in Gods Woord.
Dan zal déze, éénige reden tot het
niet opvolgen van de wetten der Over
heid stellig blijken hoogst zeldzaam
voor te komen.
Maar nu dan ook tenslotte
Critiek op de wet, zelfs scherpe
critiek blijft te allen tijde geoorloofd,
kan zelfs plichtmatig zijn.
De Overheidsmacht wordt uitgeoe
fend door zondige, kortzichtige men-
schen en die kunnen komen tot schade
lik an is men op den antirevoluti
onairen weg.
lijke wettentot wetten die onnoodig
last veroorzaken en druktot wetten
die het doel niet bereikentot wetten
die het volk tot verbittering stemmen,
en zoo al meer.
Dan is critiek geoorloofd.
Critiek, die steeds herhaald wordt.
Zelfs kan niemand minder dan
Groen heeft het woord gebruiktactie
en agitatie geoorloofd zijnmits
aan onze gehoorzaamheid, zoolang de
wet bestaat, niets te kort schiet.
En omdat onder ons de invloed des
volks groot is, kunnen we langs den
weg van getuigen en overtuigen ons
van dien invloed trachten meester te
maken. En waar onze Overheid terecht
een open oor heeft voor de stem van het
georganiseerde volk, daar hebben die
organisaties te spreken en met de Re
geering te overleggen.
Opdat verbetering intrede.
Zelfs iegge men dan niet op elke
slak zout.
Het volk spreekt in volkstaal.
Soms zijn humor, zelfs spot en satyre
toelaatbaarmits de personen der
Overheid buiten spel blijven, en de
spot volkomen zakelijk zij.
En, nögeens zij 't gezegd, mits we
zoolang de wet geldt, ons er ook on
voorwaardelijk voor buigen.
W. BOEKHOVEN ZONEN
,411e stukken voorde Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgever#?
H.L.
irnis en Som»
In de overige
|or de deur 20
cent.
ILITEIT
K-
alboeken (ook
enz. tegen lage
T, Boek» en
RSLAND
|)open
i van
9 visie.
Zaadhandel,
26674
|mber, Weiland
ipokier,
I. 53 A.) pacht
D0-
I. 72 A. 60 cA.)
lie f 350,-.
ïeurd worden.
lekening. Benefi»
icht op 1 Decem»
inlichtingen te
vEAU, 58 lange
JN.
Mee. Dent.
im. Prijs per
aatsing pijnloos.
Dinsdag en
voor Spoor»
verkrijgbaar in
[van
SDIJK.
Invloed van een
vroeger jaren wel
uis heeft gehad,
inee weinig van.
verstrooid som»
idenen« gevoegd
hebben en in de
eetellen anderen
t geheel eenzelvig
oote Kerk®, maar
rkelijk een voor»
hapen® niets van
m soms in eigen»
wijten doen hoo»
énmaal in de twee
en zoo kunnen
ascht ze altijd bij
zegen® toe.
n toe ter kerk.
eilig Avondmaal,
tigsten. Geen jaar
rkeraad heeft een
ndere zaak te be<
der «fijnen® komt,
penvoerder Kem»
eschouwd.
zoo geredeneerd
ïan ouderling ma»
n« ook een plaats
elf wel wat rustiger
aan,« zei dominee,
iders uit. Kemper»
ig, meent zich door
aepen en dominee
lacht ooit te zullen
met hem handel»
en van Eenigheid 1
K II.
in zijn prive»kan«
heden.
leeftijd houdt hij
agen«, al zijn die
geld in 't laadje
n ook anders over.
(Wordt vervolgd)
Zéér voorzichtig beleid noodzakelijk l
Bij het advies, dat de commissie, belast met
het onderzoek der gemeenterekening van Som»
melsdijk, in de raadsvergadering welke de
vorige week gehouden is, uitbracht, meende
een der commissieleden te moeten opmerken,
dat de financieele toestand dezer gemeenteer
nog al rooskleurig uitzag, immers gaf deze
rekening een batig saldo aan van ongeveer
10 mille (eigenlijk f 13000, doch f 3000 hier»
van kwamen ten goede aan het vorige dienst»
jaar). Dit raadslid meende dan ook, dat men
bij de behandeling der komende begrooting
een niet Al te zuinig standpunt behoefde in
te nemen en er wellicht enkele uitgaven ge»
voteerd konden worden, welke bij een min»
der gunstig budget achterwege moesten blij»
ven.
Inderdaad een zonderling standpunt 1
Wanneer toch bij de beoordeeling van den
financieelen toestand eener gemeente uitslui»
tend het batig saldo als maatstaf wordt aan»
genomen, dan is het geen groote kunst dien
toestand altijd gunstig te maken.
Bij de lands», provincie» en gemeentehuis»
houding gaat het immers precies andersom
dan in het burgelijke leven.
Onze huismoeders hebben »de tering naar
de nering« te zetten. Zooveel er inkomt kan
erf, alsof het eerste iets geheel aparts zoude
zijn.
Zoo is het nu eenmaal niet.
'n Mensch is een gehéél en zijn kerkelijk
leven is een stuk van zijn tnenschelijk leven
en dat b v. 's lands «groote pers® nu de laatste
jaren zooveel werk maakt van de «kerkelijke
rubriek« neem ik haar niet kwalijk. Wél, dat
ze 't zóó doet, als nu ook weer in déze zaak
geschiedt.
Verder schrijf ik over die zaak niet, om de
zeer eenvoudige reden dat ik er de gegevens
niet voor heb. Ik ken alléén, wat ds Geelker»
ken heeft publiek gemaakt en wat de groote
liberale bladen hebben verteld, maar van de
«andere zijde«, zal ik maar zeggen, is niets
gepubliceerd, en ik zal niet zeggen ten onrechte.
't Gevolg is echter, dat ik gelijk schier
iedereen die zaak slechts van één kant ken.
En daarom schrijf ik er niet over.
En al was alles publick gemaakt, zoodat men
kende het naadje uit de- kous, dan zou ik in
zoo moeilijke zaak nog schuchter zijn, om
er het mijne van te zeggen en zou ik liever
afwachten, als 't zoo ver komt, tot alle kerken
in Nederland, die hiermee annex zijn, in Sy«
node vergaderd, en naar we hopen en afbidden
geleid door den Heiligen Geest, zich over
deze zaak een eindoordeel hebben gevormd.
Nogeens derhalve niet «over®
't Onderwerp is»Rondom de zaak»Geelker«
ken
Daar zijn n.l. dingen, die met eenig oordeel
over de zaak niets te maken en die men zeg»
gen en bespreken kan, zonder de kern der
zaak aan te raken.
Dingen van algemeen menschelijke beteeke»
niS.
Zelfs ook van politieken aard.
En nu het zóóver is, dat ieder die wat mee»
leeft, deze zaak heeft hooren nóémen, kan
Den 8en October werd te Alkmaar, traditie getrouw, de hedenking van Alkmaar's Ontzet gevierd.
Voor het Victoria»beeld werd een aubade gezongen.
er worden uitgegeven, de uitgaven worden
geregeld naar de inkomsten.
Niet alzoo echter bij bovengenoemde pu»
bliekrechtelijke lichamen. Eerst krijgt men
daar de rekening en dan de begrooting. De
inkomsten worden binnen bepaalde grenzen
geregeld naar de uitgaven. Het feit dat een
gemeenterekening een batig slot aanwijst, zegt
dus op zichzelf heel weinig, daar dit geheel
afhankelijk is van deze andere vraag: hoe
hoog heeft men de ontvangsten gesteld.
En bij het bezien van deze vraag komt
men te Sommelsdijk tot een geheel andere
conclusie. Dan blijkt dat de financieele huis»
houding dezer gemeente er absoluut niet zoo
rooskleurig voorstaat en in de toekomst, in»
dien niet bijtijds flink wordt ingegrepen en
het gemeentescheepske een anderen koers zet,
zich een donker perspectief opent.
Een zéér voorzichtig beleid is hoog nood»
zakelijk.
Madrak verbad—,
■'~-ul 1
Ditmaal sta hier eerst 't onderwerp
«Rondom de zaak»Geelkerken«.
Let nu, vraag ik u, vooral op dat woordje
rondom, 't Is m'n bedoeling allerminst over
de zaak»Gee'kerken te schrijven. Vooreerst
niet, wijl ons blad niet is een kerkelijk blad,
al maken we ook weer geen onnatuurlijke
scheiding tuscchen 't kerkelijk en 't «ander®
het zeker niet voorbarig heeten aan die dingen
eenige aandacht te wijden.
'k Bespreek ze dan «voor 't vuistje weg«.
Wie de laatste jaren onze groote, liberale
pers, om zijns werks wille lezen moest, zooals
ik, die weet dat er in het oog dezer pers geen
erger serpenten zijn dan de gereformeerde
kerkboden. -
Als die op iemand de pik hebben, berg je
dan maar I
Of als zij zekere zaak voorstaan, dan gaat
het door dik en dun.
Echte blaaskatten zijn het.
Altijd volgens het getuigenis dier groote,
liberale pers.
En wat is nu merkwaardig
Dat over déze zaak die »Kerkboden« en ook
onze niet kerkelijke pers niet het honderdste
deel heeft geschreven of bericht, als die groote,
liberale bladen nebben gedaan.
Zelfs de S. D. A. P. deed mee 1
't Hoort ongelooflijk, maar «Het Volk®, dat
zich anders buiten 't hoekje van den «Krabbe»
laar® nooit met kerkelijke zaken inlaat, heeft
over de «zaak»Geelkerken« lach nu niet,
vrienden I een feuilleton»artikel gehad.
Ik geloof vast en zeker, dat het blad in de
heimelijke hoop leeft, om via Geelkerken
Colijn een klap, misschien wel den nekslag
toe te brengen doch diir kom ik straks
op terug, als ik naga, wat verband deze »zaak«
heeft met de politiek.
Dit wil ik nü alvast zeggen
Ditmaal is het juist de groote liberale pers
geweest, die waar de gereformeerde «kerkbo»
den« zwegen de baren der zee in beweging,
hebben gebracht en precies hebben gedaan of
daar in Amsterdam een nieuwe Drevfus»affaire
was ontdekt, een wereldschokkende gebeurte»
nis.
't Was »tendenz« «met een bedoeling®
't dróóp er van.
Dus laat die pers voortaan over die Kerk»
boden, die zich door razende «dominees»redac<
teurs«, zoo graag voor een persoonlijke of
zakelijke hetze laten gebruiken, maar zwijgen I
«Denk aan Loevestein®, zei Jacob de Wit
tot zijn kinderen,
«Deok aan Geelkerken®, zeggen wij voortaan
tot die pers.
Als men die persproducten las, en leest, dan
kan men zich zoo levendig voorstellen, hoe
die redacteuren af en toe de pen hebben neer»
gelegd, om zich in de handen te wrijven over
wat zij beschouwen en noemen als «het groot»
ste conflict, dat nog ooit de gereformeerde
kerken sinds 1618 en '19 dan in deze
landen op haar grondvesten heeft geschud«.
Wat de heeren tegenvallen kan
Intusschen wil ik wél zeggen, dat er hoe
dan ook, bij een dergelijk kerkelijk proces,
als de ik zeg in dit geval nietneutrale,
maar gerust »vijandige« 1 pers zich zóó uit»
slooft, wegen en middelen gevonden moeten
worden, vooral als 't maanden duurt, dat onze
eigen menschen door kerkelijke vergaderingen
zoo uitvoerig als 't maar éven kan, worden
ingelicht.
40 cent per regel
gebruikt men een half theelepeltje Gebïsmureerd
Magnesium in een beetje water na eiken maal»
tijd. Gebismureerd Magnesium verhindert de
opeenhooping van schadelijke gassen in de
maag en verzekert daarom volmaakte assimilatie
van Uw voedsel. Bijna alle maagaandoeningen,
zooals dyspepsie, indigestie, zuur in de maag,
oprispingen, enz. enz., zijn te wijten aan of,
worden vergezeld door, een overmaat van aci»
cliteit Gebismureerd Magnesium neutraliseert
de overmaat onmiddellijk en verzekert zoo»
doende gezonde en normale spijsvertering.
Gebismureerd Magnesium Dépot, Jacob Maris»
plein 23, Amsterdam. Verkrijgbaar bij alle
goede Apothekers en Drogisten.
Weigert alle vervangingsmiddelen. Let er op dat
gij het echte Gebismureerd Magnesium krijgt.
Vervolgens, kijkend «rondom de zaak»Geel«
kerken«, moet ik nog een woordje zeggen
over 't publiek gebruik maken van wat in
persoonlijk of privaat gesprek is gezegd.
Prof. Buytendijk deed dit.
Door naar voren te brengen wat wijlen prof
Bavinck eens in besloten kring zou hebben
gezegd en wat hijzelf meermalen, tusschen hen
beiden, met prof. Van Gelderen besprak.
Alweer, ik laat de »zaak« rusten.
Ik behandel nu maar dit feit.
En dan stel ik op den voorgrond, dat prof.
B. voor zichzelf natuurlijk de vaste overtuiging
heeft, dat hij deze gesprekken volkomen woord»
getrouw heeft saamgevat.
Doch daar gaat het niet om.
Met alle kracht moet er tegen geprotesteerd,
dat men zonder des anderen goedvinden uit
zulk een particulier gesprek brokstukken in 't
publiek gaat brengen.
Denk u in, waar dat heen moet.
Er moet toch óók blijven een wereld van
het vertrouwelijke saamleven. Als men bij elk
gesprek elk zijner woorden eerst op een goud»
schaaltje wegen moet en van zijn vertrouwd»
sten amice moet denken Wie weet, wat gij
in later tijd van dit gesprek nogeens in de
krant zetten zult, dan heeft men geen leven
op aarde meer.
Uiteraard is 't nóg erger, als het overledenen
geldt.
Men houde het derde der vergelijking in
het oog, maar waartoe dit leiden kan is nog
onlangs gebleken toen een Engelsche schrijver
voor den dag kwam met hetgeen volgens hem
een overleden staatsman van den nog zooveel
langer overleden «grand old man«, Cladstone
zou hebben gezegd.
Als men zulke publicaties begint,
Zoo is het einde niet te zien.
Het was wel waarlijk «infra dignitatum®,
beneden de waardigheid van een hoogleeraar,
iaat prof. Buytendijk een ieder, die naar
hij meent spreken moet, daartoe aansporen
maar in particulieren, persoonlijken brief.
Stel eens, dat de methode van openbaar
maken uit een particulier gesprek b.v. op poli
tiek gebied meer ingang vond, wat zou dit
terrein dhn eerst recht vergiftigd kunnen wor»
den 1
Daarmee ben ik bij de politiek.
Gij moet dit maar denken
Al dat geschrijf in de liberale en de socia»
listische pers is, ja 1 ook om nieuws te hebben
zooals ze óók kolommen vol schrijven over
de moordzaak aan den Overtoom, maar het
doel is bovenal de stille, maar niet minder
vurige hoop, om de kracht der calvinisten,
óók en vooral op politiek gebied, te breken.
Zij weten heel goed, als hier te lande de
gereformeerden elkaar verbijten en vereten
gaan, dkn heeft Links een schoone kans.
Deze Coura it vei schijnt eiken WOENSDAG en 7ATERDAG.
ABONNEM NTSI'RIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij voc uitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDEKL1 KE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f I.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten wotdc,. berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.