(EN
EN
I
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
II
s
IflLEItHMOEL
IN HOC SIGNO VINCES
I
No. 3153
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1925
40STE JAARGANG
Isdijk
tourant
1:1
Dalen
lbuizen
'ranco levering
■ten bij
Alle stiikkTfi voor de Redactie bestemd, Adveftenttën eaa verdere idttiiais tralie, fraaco toe te zetsdeiti aam de Uitgevers
Een merkwaardig advies.
Land- en Tuinbouw.
Uit de Landbouwwereld.
ill
m
Iddel harnis
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent Fq vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. interc. No. 202 Postbus No. 2
HEtEJSE
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Klein gedoe.
De »lintjes« zijn weer uitgedeeld.
En nu komt de critiek.
Stellen we op den voorgrond, dat het uit»
deelen van ridderorden, tenminste wat betreft
de Ned. Leeuw en de Oranje»Nassau»orde, is
een regeeringsdaad.
Die onder publieke critiek valt.
En onder controle der Staten«Generaal.
Dit er dan ook critiek geoefend wordt, is
niet erg, is goed.
Wij, antirevolutionairen, al hebben we so»
bere ideeën op dit terrein, hebben vroeger
aan die critiek ook weieens meegedaan, toen
't in den liberalen tijd soms scheen alsof ah
leen het »denkend« deel voor een onderschei»
ding in aanmerking kwam.
Als me dus mi b v. vraagt, of niet de kunst
er a! te karig afkwam, dan is dit alleszins ge»
oorloofde critiek, al willen we niet gerekend
vorden daarmee in te stemmen.
>nt-
loos
loos
)S
ets
Maar wat wél «klein gedoe« is
Vragen als: Waarom die wel en die niet?
Waarom die een Leeuw en gene 'n Oranje»
Nassau Waarom die officier en deze slechts
ridder? Vragen, die toch zelfs in de »groote«
pers worden gesteld.
»Klein« zegt men en wendt zich af.
Ter waarschuwing.
Op twee Franscbe slagschepen heeft dezer
dagen de krijgsraad de vierschaar gespannen
en eenige jaren gevangenschap opgelegd,
't Waren ernstige zaken.
Die in oorlogstijd direct met den kogel
werden gestraft
Het aansporen tot oproer.
Op zichzelf reeds een ernstige zaak, maar
dubbel ernstig, r.u bij de behandeling bleek
hoe de communisten, ook op de Eransche
vloot hun uiterste best doen, om communis»
tische «cellen» te bouwen, ten einde op een
gegeven oogenblik hun slag te kunnen slaan
en de gansche vloot te brengen in hun macht.
Niemand achte dit een hersenschim, noch
in Frankrijk noch in Nèderland. Wat inder»
tijd op de Russische vloot is gebeurd, geeft
hier aanwijzing genoeg. Nergens schijnt de
revolutionaire praktijk zulk een vruchtbare
bodem te vinden als juist onder 't zeevolk.
Er mag weieens goed onderzocht, hoe 't
in dit opzicht staat ook met onze Nederland»
sche zeemacht.
In de Vragenbus van De Banier, het orgaan
der S.G,P., had iemand blijkbaar eenige vragen
gesteld in betrekking tot den dienstplicht, het
vloeken, bidden en bijbellezen in de kazerne.
De redacteur dier rubriek, jongere broer van
ds. K., antwoordt daarop o.m.
»Dat na den maaltijd in den Bijbel zou
moeten worden gelezen, zooals U vvenscht,
zal wel niet spoedig worden voorgeschreven.
De vraag is ook of het stichtelijk zijn zoude
wanneer zoovelen aanwezig zijn die daarvoor
geen eerbied hebben. De stilte voor en na
den maaltijd biedt gelegenheid tot bidden,
waaraan de tafelgenoot zich niet behoeft te
ergeren en hetgeen hem tot niets dwingt Het
aanhooren van het lezen van een hoofdstuk
uit de H. Schrift gaat alweer iets verder in
de belemmering van de vrijheid van anderen.
En ofschoon het alleszins aan te bevelen
ware dat Gods Woord ook voor de militairen
gelezen werd, zal de verwezenlijking van die
begeerte naar wij meenen zich lang laten
wachten. Niet immer wordt met reglement en
dwang bereikt wat wij gaarne bereiken willen
en zeker geldt dit in zaken van geestelijken
aard.«
Is dit niet een zéér verstandig advies maar
wij veroorloven ons de vraagStemt dit nu
overeen met de verkiezingspropaganda der
S.G P. Hoe vaak hebben we het in die
dagen hooren uitkrijten, dat «eerbiediging door
de Overheid van de vrijheid der overtuiging«
zelfs in de burgermaatschappij wél «A.R
princiep®, maar strijdig met Gods Woord en
met de letter van Art. 36 was?
En hier geldt het nog wel volmaakt het
terrein der Overheid, waar zijzelve alléén ge»
biedster is en haar gezag nog wel zóó wordt
gehoorzaamd, dat ze ook wel voor stilteen,
zij het gedwongen, stichtelijkheid zou kunnen
zorgen. Michiel de Ruyter vroeg er niet naar
welke overtuiging zijn scheepsvolk had, maar
hij riep het op dek en las hun den Bijbel.
En Gustaaf Adolf knielde voor het front van
zijn leger neder en was voorbidder.
Waarmee wij niet zeggen willen, dat het
bijbellezen en het overluide gebed aan tafel
nu aanstonds in de kazerne en op de schepen
van oorlog zouden moeten ingevoerd worden.
We zouden 't niet onmogelijk achten in «het
militaire huishouden«, maar bijbellezen en
cverluid gebed aan tafel') zijn toch eigenlijk
handelingen op het terrein der particuliere
genade. Daar heeft de Overheid geen ambte»
lijk gezag ontvangen, 't Zou dus eerst moeten
worden uitgemaakt, in hoeverre haar autoriteit
t d o. strekt als zij aan hét hoofd van de
militaire huishouding eenigermate in een «ge»
mengde» sfeer komt te staan.
We willen er echter thans alleen de aan»
dacht op vestigen, dat dit advies wel verre
afwijkt van de strenge plichten, die in de
stembusperiode van S.G zijde der Overheid
tegenover het burgerleven zijn opgedrongen.
Verre afwijkt van wat we in de dagen van
het «Dageraads»debat« uit S G. mond ver»
nomen hebben.
De praktijk is inderdaad zóó eenvoudig
niet als de theorie. Volgens de letter van Art
36 zou er toch wel geen sprake van kunnen
zijn, of de militaire overheid niet in de kazerne
Gods Woord zou moeten laten lezen«het
Woord des Evangelies overal te doen prediken
opdat God van een iegelijk geëerd en gediend
wordeNiet alleen lezing van den Bijbel
aan tafel in de kazerne, maar ook weer «kerk»
parade» Immers«de hand te houden aan
den heiligen kerkedienst«
R A d. O.
Wel te onderscheiden van de inroeping
van den zegen des Almachtigen bij den aan»
vang eener vergadering van openbare lichamen.
Nadruk verboden.
De vatbaarheid voor de Aardappelziekte.
Men kent thans vele ziekten van het aard»
appelgewasde ziekte van ouds bekend, is,
Phytophtora infestans. Ir» een lijvig rapport
van de hand van Dr Marie P_ Löhnis zijn
de resultaten neergelegd van èen veeljarig
onderzoek naar het verband tusschen de Aard»
appelziekte, en voorts naar de eigenschappen,
welke de vatbaarheid der knollen voor deze
ziekte bepalen. De bestudeering dei weersge-
steldheid heeft geen praktische resultaten opge
leverd. Er is geen verband gevonden, dat aan»
wijzingen kan geven voor een tijdig sproeien
met Bordeauxsche pap ter bestrijding der ziekte.
Nieuwe vragen deden zich echter tijdens het
onderzoek voor, en deze werden door den
onderzoeker aangegrepen in de hoop, dat
deze tot praktische uitkomsten zouden mogen
leiden. Enkele dingen uit het rapport willen
we hier aanstippen. Het sproeien voor de le
maal op een oogenblik, dat de ziekte reeds in
de soort te vinden was, bleef steeds zonder
uitwerking op de mate van loofaantasting.
Het sproeien van den grond vóór het uitbre»
ken der ziekte heeft geen invloed op het
oogenblik van aantasting door Ph. infestans.
De vatbaarheidsgraad hangt niet samen met
de -dikte van de schil. Uit kunstmatige be»
smettingsproeven bleek, dat b v. de oogen
een toegangsweg vo.or de schimmel in den
knol. Knollen op zandgrond en kleigrond
gegroeid hebben eenzelfde mate van vatbaar»
heid door de oogen. De oogvatbaarheid blijkt
in het algemeen toe te nemen bij het rijp
worden der knollen. De grond, welke door
neervallende sporen vanaf zieke planten is
besmet, blijft eenigen tijd besmettelijk voor
aardappelknollen Zware klei blijft veel langer
infectieus (besmettelijk) dan zandgrond Bij
rooien na eenige droge dagen was het pro»
cent zieke knollen, na bewaren, veel geringer
dan bij rooien na eenige regendagen. Het
schijnt dus raadzaam vatbare Knollen niet te
rooien, wanneer de grond zeer nat is. Zij
kunnen dan veiliger dieper in den grond blij»
ven, en gerooid worden na eenige droge da»
gen. Bij gesneden knollen, die gespreid bui»
ten bewaard waren, was de wondsluiting nog
niet ingetreden. Het buiten laten liggen van
de knollen om het gevaar voor besmetting
door rooiwonden te verminderen, treft dus
geen doel Gave Eigenheimers, in zand ge»
groeid, weiden bij nat bewaren met doorge»
sneden zieke knollen niet besmet. Bij Eigen»
heimers, in klei gegroeid, op gelijke wijze be»
handeld, vond wel besmetting plaats.
Bijvoederen van melkvee in de weide.
«Is bijvoederen van melkvee in het land
gewenschtzoo ja, hoe dient dit te geschie»
den Dit vraagpunt is aan de orde gesteld
in de afdeelingen der Friesche Mij. van Land»
bouw. Een 24»tal hebben hierop geantwoord
de antwoorden zijn in een rapport verwerkt,
waaraan wij 't volgende ontleenen. Bij onvol»
doenden grasgroei is tijdige bij voedering nood»
zakelijk om den voedingstoestand en dus
productievermogen op peil te houden. Te
lang wachten wreekt zich. Het verstrekken
van krachtvoer in den zomer wordt slechts
onder zeer bepaalde omstandigheden rendabel
geacht. Bij geil gras wegens overmatigen re»
genval wordt bij voederen in het land zeer
gewenscht, doch praktisch moeilijk uitvoerbaar
geoordeeld, dewijl droog ruwvoer het eerst in
aanmerking komt. Betreffende den invloed
van het bijvoederen op de kwaliteit der zui»
velproducten is zoo goed als niets bekend.
De nazomer en nog meer de herfst kan de
dankbaarste periode van het bijvoederen in
het land worden genoemd. Vooral het indi»
recte voordeel, dat de dieren in veel betere
conditie den staltijd ingaan, rnoet niet uit het
oog worden verloren.
Bij voederen is het meest rendabel te achten
bij hoog=productief en bij onvolwassen melk»
vee. Vooral in het najaar is hiermee rekening
te houden. Noodzakelijk is het om verzwak»
king tegen te gaan bij mond» en klauwzeer,
en spoedig hersteld der productie te bevor»
deren. Verstrekt men het bij voeder regelmatig
op vaste tijdstippen, dan voorkomt men reeds
grootendeeis het onrustig worden der dieren.
Gebruik van een zomerstalgeregeld iets in
koekvorm geven gedurende den geheelen wei»
detijdweiden in kleine koppelsongezien
aanbrengen van het ruwvoertijdelijk vast»
zetten, enz zijn middelen om het bij voederen
te vergemakkelijken. Zindelijkheid en verwij»
deren der resten is bovendien vereischte. Zijn
er overwegende bezwaren tegen het bijvoe»
deren in het land, dan is tijdelijk opstallen
en vroeg stallen in den herfst zeer aanbeve»
ienswaard. Dit geidt vooral voor den greid»
boer, die minder dan de bouw van bijvoe»
deren gewend is, en in het bijzonder voor
bedrijven in de laagveenstreek.
Verregend hooi.
't Gebeurt dat in regenperioden een ge»
maaid gewas geheel verregentzeer veel van
de voedingswaarde kan dan verloren gaan, 't
Kan zelfs voorkomen, dat zulk slecht gewon»
nen hooi moeilijk of in 't geheel niet bewaard
kan blijven. Is dit dan waardeloos? Proeven
in Duitschland hebben bewezen, dat ditge.-ns»
zins bet geval behoeft te zijn. In sommige
streken waren groote hoeveelheden klaver en
lucernehooi door den regen zeer bedorven,
slechts geschikt voor de mestvaalt Men han»
delde er echter anders mee, op initiatief van
twee deskundigen. Hei hooi werd op'hooper?
gezetvier vrachten op een hoop. Aan zulk
een hoop werd toegevoed 10 Liter aange
zuurde ondermelk, waarna er een laag aarde
op kwain van 30 tot 50 centimeter.
Men kreeg aldus een veevoeder van uitne»
mende kwaliteit, een zuur persvocder, dat door
het vee met graagte werd gegeten, en niet te
onderscheiden was van voeder, uit silo's afkom»
stig Men houde het in gedachten en passé
het, bij voorkomende gelegenheid, eens toe
De Kali>iadustri«,
De moderne bemestingsleer heeft onze aan»
dacht gevestigd op vier hoofdvoedingsstoffen:
stikstof, posphor, kali en kalk, de vier pooten
der boerentafel Eén dier stoffen, de kali, wordt
ons voornamelijk geleverd door de Duitsche
kali»industrie voorts door de Elzasser kalimij»
nen, welke sedert den oorlog aan Frankrijk
zijn toegewezen. Tusschen beide kwam in 1924
een overeenkomst tot stand, waarbij een ge»
meenschappelijke verkooppolitiek werd uitge»
stippeld De orders voor den afzet naar de
Vereenigde Staten en Zweden werden gelijke»
lijk verdeeld, en een dito regeling zal in de
loop van dit jaar waaischijnlijk worden getrof»
fen ten aanzien van de afzet over de geheele
wereld. Duitschland zelf heeft de meeste kali
noodig, méér dan de overige landen der
wereld samen slechts 40 pCt. der geproduceer»
de kali wordt uitgevoerd. De afzet was natuur»
lijk door den oorlog sterk verminderd, en
sedert dien nog niet weer op peil gebracht.
In 1913 bedroeg de binnen» en buitenlandsche
afzet ruim 11 millioen d. c zuivere kali, in
1923 en 1924 nog maar 8'/2 millioen. Men
hoopt echter dit jaar den omzet weer te kun»
nen opvoeren tot ruim 13 millioen d.c. zuivere
kali, Hiertoe zijn 40 a 50 der beste mijnen,
bij het syndicaat aangesloten, in werking de
overige der 218 mijnen zijn gesloten.
B-r.
De Bethesda»brand in Budapest.
Aan alle vrienden van
Bethesda.
De beide leden, door het Holl. Bethesda»
Comité naar Budapest gezonden, om zich per»
soonlijk op de hoogte te stellen van den toe»
stand aldaar, zijn al weder in het vaderland
terug. Ze hebben een tweetal dagen in Bethesda
vertoefd en dien tijd besteed aan allerlei onder»
zoek en besprekingen. En toen ze daarmee
gereed waren zijn ze ijlings weer naar huis
terug gestoomd.
Woensdag vergaderde het Comité te Zwolle
en daar werd uitvoerig verslag uitgebracht van
hun bevindingen en ervaringen. En die waren
velerlei. Want het doel van hun reis toch had
een breedere strekking, dan alleen zichop.de
hoogte te stellen van den omvang dezer ramp
Naar aanleiding van in de laatste maanden
gevoerde correspondentie, was toch in beginsel
reeds besloten, dat een tweetal leden in dit
najaar naar Budapest zouden trekken, want
het bleek almeer, dat de gewichtige en belang»
rijke zaken, waarover gehandhaafd werd, niet
per brief konden worden afgehandeld, doch
een persoonlijk bezoek noodzakelijk maakten.
Deze brand heeft dit bezoek dus alleen be»
spoedigd.
Thans mag gezegd worden dat het Comité
volkomen op de hoogte is van alles wat noodig
was te weten om voort te kunnen werken.
Wat nu den brand betreft, de omvang viel
nog al mee, na de eerste berichten. De beide
groote hoofdgebouwen zijn gelukkig gespaard
gebleven, al heeft de eene gevel ook erg gele»
den. Dicht bij het oudste hoofdgebouw, en
daarvan door een binnenplaats van plm. 8
meter breedte gescheiden, ligt in de lengte van
dit hoofdgebouw het zoogenaamde «Wirt»
schafts«»gebouw. Dit bedrijfs-gebouw bestaat
uit één verdieping met daarboven alleen een
zolder, en was gedekt met een houten dak
Het heeft een lengte van ongeveer 58 meter,
en wordt voor allerlei doeleinden gebruikt
waschinrichting, strijk» en drooglokalen, wo»
ning voor het personeel, lijken»kamer, berg»
plaatsen enz enz 't Is een oud gebouw, zeer
primitief ineericht En juist óók over aller»
noodzakelijkste vernieuwing en verbetering
van dit gebouw was in den laatsten tijd veel
gecorrespondeerd. De brand is ontstaan in den
ouden schoorsteen van het waschlokaal. Er
woei een sterke wind, en nu schijnen vonken
tusschen de houten zoldering gewaaid te zijn.
En toen stond alles weldra in vlam. Dit ge»
bouw is geheel uitgebrand met een daarbij
staande schuur, en alleen door een wonder is
het nabij gelegen groote gebouw gespaard ge»
bleven. Want tijdens den brand, toen reeds
gewanhoopt werd aan het behoud van dit
gebouw, is de sterke wind plotseling van West
naar Oost gedraaid, zoodat de wind die eerst
op het gebouw stond, in eens de vlammen
naar de andere zijde joeg. De achterzijde van
het bedrijfs»gebouw grenst aan een breede
straat. En nu was de hitte zoo geweldig, dat
zelfs een aan de overzijde staande schutting
moest worden omgehaald om den brand te
stuiten. Was de wind niet zoo plotseling ge»
draaid, dan was naar den mensch gesproken
geen redding mogelijk geweest van de beide
hoofdgebouwen en de verdere gebouwen.
Gods bewarende hand was dus kennelijk over
Bethesda.
't Spreekt van zelf dat alle patiënten in
veiligheid moesten worden gebracht.
Naar schatting is de brandschade ongeveer
f 15000 Op verzoek der beide leden werden
verschillende fotografische opnamen gemaakt.
De assurantie is onvoldoende. De Hongaar»
sche toestanden zijn zóó, dat het onmogelijk
is alle gebouwen op de juiste opbouwwaarde
te verzekeren. Dat zou schier niet te betalen
zijn
Gevolg is dus dat ook slechts een deel wordt
vergoed. Voor zoover de leden konden vast»
stellen, zou vermoedelijk de Assurantie den
gevel van het hoofdgebouw geheel herstellen
en voor het verbrande gebouw een gedeelte
willen vergoeden. Hierover wordt nog onder»
handel!.
De Comité»leden hebben gelukkig met het
Bestuur van Bethesda, maatregelen kunnen
treffen om aanstonds de helpende hand te
bieden. Het bleek toch, na rijp overleg met
den Architect, de goedkoopste weg zou zijn,
het oude gebouw weder te herstellen. Maar
dan moet onmiddelijk allereerst het gebouw
onder dak worden gebracht, en wel vóór het
einde dezer maand, wanneer de sterke regen»
periode begint Alleen dan kan het gebouw
worden behouden en binnenshuis worden her»
steld. Na allerlei bespreking werd ten slotte
zoodanige oplossing gevonden dat reeds den
volgenden dag met dezen arbeid kon worden
begonnen.
In Hongarije zullen krachtige pogingen wor»
den gedaan om zoo spoedig mogelijk geld te
verzamelen. De oogst is dit jaar bijzonder goed.
En nu zal o.m. ook zuster Margit een rondreis
maken en op verschillende plaatsen optreden
om een oogstcollecte te houden. Den boeren
zal worden gevraagd een deel van hun oogst
voor dit doel af te staan 1
God zond dus wel een nieuwe beproeving,
maar 't is mogelijk dat juist deze brand een
middel in Zijne hand is om Bethesda weder
meerderen zegen te doen toekomen.
Maar, zooats boven reeds gezegd werd, het
bezoek der leden was van breedere strekking.
Er werden verschillende besprekingen gehou»
den met het voltallig Bestuur, de aan Bethesda
verbonden Doctoren en anderen, om voor de
toekomst den toestand van Bethesda blijvend
te verbeteren en gezond te maken. En ze
mogen zeggen dat ook hierbij hun arbeid
voorspoedig is gemaakt.
Ze hebben een en andermaal positief en
met nadruk in hun besprekingen vastgelegd,
dat Holland niet genegen zou zijn gelden te
verzamelen om eventueele tekorten in de ex»
ploitatie te gaan dekken. Dat was en bleef
en zou blijven de roeping en de plicht der
Hongaren zelf. Wel waren ze bereid hen te
helpen om de exploitatie geleidelijk te ver»
beteren en daarop te bezuinigen en daarvoor
met goeden raad en advies te dienen. Zij
hebben dit dan ook gedaan zooveel in hun
vermogen was, en vooral de beide Hoofd»
Doctoren toonden groote belangstelling voor
de cijfers en de berekeningen die konden
worden overgelegd, van de explotatie van een
paar Christelijke Ziekenhuizen in Holland.
Maar voorts verklaarden ze zich gaarne be»
reid ook finantieel te helpen zooveel het Co»
mité kon, maar alleen door verbetering en
aanvulling der verpleging, om daardoor de
inkomsten te doen stijgen.
Zooals bekend is heeft het Holl. Comité
dit voorjaar de nieuwe Chirurgische Afdeeling
helpen bekostigen. En deze Afdeeling is een
groot succes geworden, en werd oorzaak dat
niet alleen het getal der patiënten steeg, maar
ook het bedrag der inkomsten sterk vermeer»
derde. Bethesda's reputatie voor Chirurgische
behandeling stijgt met den dag Gevolg is dat
thans alle bedden bezet waren, en er plaats
te kort komt.
Om nu op dezen weg verder te gaan, en
deze bron van inkomsten nog verder te ver»
sterken, hebben de leden, namens het Comité,
op zich genomen de kosten voor de uitbrei»
ding van een tiental bedden voor de le en
2e klas. Een drietal kamers zouden daarvoor
worden ingericht. En de H H. Doctoren ver»
klaarden er zeker van te zijn, dat deze bed»
den spoedig zouden bezet zijn met patiënten
die een goeden prijs zouden betalen. Het
Bestuur verbond zich deze bedden in geen
geval te bestemmen voor patiënten, waarvoor
minder dan de kostprijs zou worden betaald.
Want alleen dan, wanneer voor deze nieuwe
bedden meer betaald werd dan de kostprijs
bedroeg, zou worden voorkomen, dat elk
nieuw bed het eventueel tekort der exploitatie
zou verhoogen. De derde klasse betaalt hoog»
stens 2/3 van den kostprijs, het andere
moest dus door de hoogere klassen worden
betaald, om het everfwicht zooveel mogelijk
te bereiken.
Voorts werd nóg een belangrijke zaak uit»
voerig besproken.
De exploitatie der groote gebouwen geschiedt
niet op de meest voordeelige wijze. De Stich»
ting bestaat nu ongeveer 60 jaar, en alles werd
tóen bij den aanvang op echtoud»Hongaarsche,
dat is echt royale wijze, ingericht. Arbeid en
arbeidsloon speelde toen geen rol. En alles
is sindsdien vrijwel zoo gebleven De reus»
achtige ouderwetsche kachels in alle lokalen,
gangen en kamers geplaatst, verslinden reus»
achtig veel brandstof Vroeger goedkoop, thans
»peperduur« 1 Waarbij nog komt dat ze on»
voldoende verwarmen. En wat al arbeid is
daarvoor noodig 't Is dan ook geen wonder
dat Ds Biberauer daarover met zorg was ver»
vuld. Waf zou een centrale verwarming geen
enorme besparing en verbetering brengen 1
De wasch»inrichting is meer dan primitief.
Alles moet met de hand gedaan worden. Er
is niets dat op een machine zelfs gelijkt 1
Het onderhoud der gebouwen is sinds het be»
gin van den oorlog absoluut verwaarloosd.
Ér was geen geld. Alles roept en schreeuwt
om reperatie en onderhoud. De stukken val»
len uit de muren.
De leden hebben alles nauwkeurig met den
Architect bekeken, en met het bestuur besproken
en overlegd. Er is maar een goede, radicale
oplossing voor dit alles. En een oplossing
die oogenschijnlijk heel goed mogelijk is. Lap»
middelen baten hier niet. Collectes, hoe mooi
ook, zijn voor deze groote behoefte niet vol»
doende. Daar zijn andere, grootere middelen
voor noodig.
Bethesda is het volle onbezwaarde eigen»
dom van de vereeniging «Filadelfia«. Er rust
geen hypotheek of schuld op. Bethesda is een
mooi bezit. Als straks de foto's worden ge»
publiceerd, zal ieder daarvan zich met eigen
oogen kunnen overtuigen. Het is gelegen aan
het prachtige Stadspark, en het is nu met zijn
groote gebouwen en uitgebreide tuinen een
zéér begeerenswaardig bezit. En er zijn vele
begeerigen naar I
Nu zal er, om aan alle behoeften te kunnen
voldoen, alles economisch in te richten met
centrale verwarming, machinale wasch»inrich<
ting, afdoende reperatie van alle gebouwen
enz. enz., en bovendien om de Stichting te
helpen een voldoend bedrijfskapitaal, (wat nu
geheel ontbreekt) noodig zijn ongeveer I mil»
lard, dit is pl.m. f 35.000,—Welnu wat is er
nu eenvoudiger, zou elke Hollander vragen,
dat er een eerste hypotheek wordt genomen
voor dit bedrag
In Hongarije heerscht echter een schrijnend
geldgebrek En wanneer het Bestuur zulk een
hypotheek zou nemen, zou daarvoor minstens
24 a 25 rente betaald moeten worden. Dat
is niet te doen. Nu kan het Bestuur wel eiken
dag zulk een bedrag van den Staat bekomen,
maar dan moet de Stichting zijn vrijheid
opofferen. En dat wil het bestuur zeer terecht
in geen geval. Men wil het positieve, echt
Christelijke karakter tot eiken prijs handhaven,
hoeveel zorgen dit ook kost. God heeft tot
dusver geholpen, Hij zal het ook verder doen.
Als we ons geloof maar behouden. Dit is de
grondtoon en het fundament, waarop het Be»
stuur staat.
De vraag rees duskan Holland deze Hy»
potheek niet nemen Wanneer officieel de
bewijzen geleverd wordena. dat de geheele
Stichting onbezwaard is, b hoeveel de wer»
kelijke waarde bedraagt, c. dat er jaarlijks een
aflossing van f 1000 of 1500 wordt gegarandeerd,
d. dat er een behoorlijke rente van b.v. 6
wordt betaald, en e. dat er ten slotte geen
juridische bezwaren tegen zulk een hypotheek
bestaan, zou dan tegenover het zooveel groo»
tere bezit, dit bedrag niet zeer spoedig als
goede, jzekere belegging in Hollend te ver»
krijgen zijn
Dit alles hebben de leden uitvoerig bespro»
ken en zij hebben aan het Bestuur beloofd
deze zaak aan het Comité voor te leggen, en
J'
;i
!2