voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Ijjoor öen r>önöftas
E. HARTOOB ZOOfl
Antirevolutionair
Orgaan
VELEN
IN HOC SIGNO YINCES
Drie Bladen.
No. 3102
ZATERDAG 14 MAART 1925
40STE JAARGANG
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Dit nummer bestaat uit
TWEEDE BLAD.
Reclame-Mededeelingen.
Plaatselijk Nieuws.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1- per plaatsing.
Groote letters en vignetten wortlm. berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
MATTHEUS 26 36-46.
«Toen ging Jezus met hen in een
plaats, genaamd Gethsemané, en
zeide tot de discipelenZit hier
neder totdat ik heenga en aldaar
zal gebeden hebben,enz.
I.
Het tooneel dat ons in Oethsemanéte
aanschouwen worut gegeven, heeft iets
^^geheimzinnigs. Het is ons onmogelijk
't in te denken. Wij staan hier voor
een mysterie, waarvan wij slechts wei
nig kunnen verstaan.
De oudste bestrijders van het Chris
tendom hebben met Christus in Geth
semané den spot gedreven en met ver
achting naar Hem gewezen. Hoe klein
is Hij daarhoe lafhartig den dood te
vreezen. Dan stonden veel neidensche
wijsgeeien, die kalm den dood tegemoet
gingen, hooger dan Hij. Socrates, die
kalm den giftbeker ledigde, was veel
verhevener. Het tooneel in Gethsemané
wordt tegen Jezus aangevoerd als een
bewijs uat Hij waarlijk niet zoo groot
wasangst en vrees toch, en dat in
zulk een mate, passen een man van
karakter niet.
Zulk een redeneering evenwel komt
voort uit onkunde aangaande denaard
's Heilands lijden. Het wordt niet
J' verstaan, welk een dood Hij gestorven is.
Het was een onvergelijkelijk lijden.
Verbaasdheid maakt zich van Hem mees
ter, de hevigste angst grijpt Hem aan,
het bloedig zweet wordt Hem uitge
perst, tot driemalen toe bidt Hij den
Vader, of, zoo mogelijk, deze drink
beker mocht voorbij gaan, Hij heeft be
hoefte aan de nabijheid Zijner jongeren
en uit in een roetende klacht Zijn te
leurstelling, als Hij hen slapende vindt,
ja een engel uit den hemel nederdalen
om Zijn menschelijke natuur onder dit
lijden te sterken.
Wat Jezus hier geleden heeft? Wat
er in Zijn ziel is omgegaan Als met
één oogopslng ziet Hij, wat Hem wacht.
Hij zal sterven, en niemand kon bet r
verstaan, wat dat is, dan Jezus. Velen
sterven kalm, omdat zij niet weten wat
sterven is. Kalm sterven uit onverschil
ligheid is nog geen bewijs van helden
moed. Jezus, die waarachtig mensch
was had het menschelijk gevoel niet
uitgeschud. Niemand kon zulk een af
keer hebben van den dood als Hij, die
den dood kende als de bezoldiging der
c zonde.
Hij, immers beladen met de zonde
van het gansche menschelijke geslacht,
zal den gevloekten dood sterven. Wij
hooren Hem kermen onder het gevoel
van den toorn van een heilig God. Heeft
Hij Zijn gansche leven geleden, in 't
bijzonder hier in Gethsemané. De Vader
verbergt Zijn aangezicht voor H< m
hier wordt Hij tot zonde gemaaktop
Hem is gelegd de schuld van een ver
loren wereld. Hier is Hij van God vër-
laten geworden en heeft de angsten der
hel gesmaakt. De s_hrikkelijkheid der
zonde heeft hij gevoeld, zooals geen
mensch dat gevoelen kan. Als de Borg
van Zijn volk zal Hij met Zijn bloed
moeten betalen vorr de zonde, die Hem
toegerekend is geworden. Satan verzocht
Hem om dat lijden te ontgaan. En al
was Jezus eenswillens met den Vader,
och is Zijn lijden zwaar geweest, zóó
zwaar dM wij 't niet kunnen indenken
of beschrijven.
Maar al is dat lijden door geen mensch
te doorgronden, toch kan er iets van
verstaan worden door hem, die God kent
als een heilig God, die toornt tegen de
zondeaoor hem, die de zonde kent
in haar aard. Niet door hem die de
zonde liefheeft, maar door hem die ze
haat, omdat God ze haat. Met een heilig
beven betreden wij den hof van Geth
semané. Daar heeft geworsteld de Borg,
die onze vloek op zich geladen heeft,
die onze straf op zich nam, zoodat de
toorn Gods over Hem gekomen is Wat
Gethsemané dierbaar maakt, 't is, dat
daar de Heilige, die geen zonde gedaan
heeft en in wiens mond geen bedrog
is gevonden, ter helle is nedergedaald,
opdat Hij Zijn volk den hemel zou in
leiden. Wij hadden onder den toorn
Gods moeten verzinken, wij hadden de
hel verdiend, wij waren waardig, dat
God ons voor eeuwig aan het verderf
prijs gaf. Kinderen des toorns zijn wij
van nature. Maar Jezus bracht zichzelven
ten offer voor Zijn volk. In Gethsemané
heeft hij al de bitterheid van den vloek
Gods gesmaakt, daar zijn al de verschrik
kingen der hel op Hem aangekomen
daar is hij van God verlaten geworden,
opdat Hij tot Zijn discipelen, ja total
Zijn volk zou spreken van zaligheid en
rust, van verzoening en vrede.
Zoo leert Gethsemané ons, dat God
rechtvaardig is, daar Hij eerder de zonde
gestraft heeft aan Zijn eigen Zoon, dan
ze ongestraft te laten. In den Olijven
hof wordt ons te aanschouwen gegeven,
op welke wijze God de zonden vergeeft.
Hoe Hij dat nooit doet ten koste van
Zijn recht. Er is geen verlossing zonder
betaling, geen vrijheid zonder voldoe
ning. Ook in de vergeving der zonden
komt Gods rechtvaardigheid uit.
Zoo leert Gethsemané ons ook, wat
de goddelooze te wachten heeft, indien
hij zich niet bekeert. Ontzetting en angst
zullen hem aangrijpen als God ten ge
richte komt. Hoe zal hij voor dien
rechtvaardigen Rechter sidderen en on
dervinden, dat het vreeslijk is in Zijn
handen te vallen. Jezus' worsteling doet
't ons zien, wat 't zegtvan God ver
laten te zijn, onder Zijn vloek te liggen.
Neen, wij kunnen Jezus' lijden niet pei
len. De discipelen hebben 't niet be
grepen. De droefheid bij het zien van
zulk een angst heeft hen als versuft
zoodat zij in slaap vielen. Maar eenmaal
zal de mensch, die God den rug toe
keert 't verstaan, als wanneer hij zich
van ontzetting zal willen verbergen.
Daarom gaat er van Gethsemané een
roepstem uit: val, o mensch, voor uw
God te voet en bid uw Rechter om
genade. Niemand vleie zich met de
gedachte zoo nauw zal God 't niet
nemen. Als wij ooit licht denken over
de zonde of gering van den toorn Gods,
laten wij dan den blik vestigen op Jezus,
worstelende in zielsbenauwdheid. En
wenden wij ons tot God om Zijn toorn
te ontgaan. Zoeken wij Hem terwijl Hij
te vinden is, roepen wij Hem aan, ter
wijl Hij nabij is.
(Wordt vervolgd).
Ingezonden Stukken
De Copie van Ingezonden stukken die niet ge»
plaatst zijn wordt niet teruggegeven. Buiten
verantwoordelijkheid van Redactie en Uitgevers
Christendom en Democratie.
Geachte Redactie.
In het nummer van 25 jFebruari 1.1., mij
door vriendenhand geworden, komen onder
bovenstaand opschrift eenige driestarren voor,
welke noodzakelijk opheldering en rechtzetting
vereischen.
Omdat ondergeteekende gelooft, dat de Re»
dactie van de «Maas» en Scheldebode«, ter
goeder trouw, het slachtoffer is geworden van
verkeerde voorlichting, is hij overtuigd dat
Uw blad gaarne eene rectificatie zal plaatsen
Met temeer aandrang verzoekt hij U zulks,
omdat er banden zijn welke hem aan de broe»
ders op Flakkee binden, die een onjuiste voor»
stelling van zaken zou dreigen te verbreken,
althans losser te maken, en dat wenscht hij
niet.
Terzake dan
Het feit, dat de christelijke democratie telkens
weer naar voren treedt, ondanks tegenslag en
verguizing, is geen «jammerlijk gesol« gelijk
U zulks gelieft te noemen, maar bewijst dat
de Christelijk»democratische gedachte leeft, en
niet sterven kan nog wil.
En dat, omdat deze gedachte zuiver Christen
lijk is, sterker, omdat het Christendom, naar
zijn aard en wezen, zuiver democratisch is.
Zij is gepredikt door Christus en de'Apos»
telen, door de Reformatoren der 16e eeuw,
door Groen van Prinsterer, Dr. A Kuijper Sr.
en Ds. A. S Talma, en ligt feitelijk vast in
Gods Scheppingsordinantie.
Jammer, dubbel jammer, dat de A. R. Partij
en de Chr. Hist. Unie, hoe langer zoo meer,
ontrouw worden aan deze beginselen, zoodat
hunne politiek, in schier alle opzichten, een
conservatiefdiberale geworden is, zij het dan
ook met een Christelijk tintje.
En het «jammerlijk gesol«, is het worstelen
van het leven tegen de verstikking welke het
bedreigt.
Naar Uw oordeel »hadden« de veschillende
»clubjes« en »groepjes« een »helder« oogenblik
toen zij de Chr. Dem Federatie stichten. Ge»
lukkig, dat U bij deze menschen nog helder»
heid onderstelt.
Alleen kan ik U verzekeren, dat die helder»
heid niet alleen bestond, maar nog bestaat.
Het Comité van vijf, dat de Chr Dem. Fe»
deratie tot stand bracht, is nog evenzeer over»
tuigd, dat alle Christelijk»democratische elemen»
ten bij een* hooren.
Momenteel bestaat zij uit de Christen»Demo»
cratische Partij, voorzitter A. P. Staalman, de
Christelijke Volkspartij en de ChristelijksDemo»
cratische Bond
Dat de Christelijk»Sociale Partij, voorzitter
Mr. van der Laar, zich terugtrok, na eerst zich
enthusiast aangesloten te hebben, bewijst tegen
de Federatie niets. Het bewijst alléén, dat er
menschen zijn die om kleinzielige bijkomstig*
heden, de groote belangen uit het oog verlie»
zen en durven opofferen. (2)
Van ruzie is in onzen kring geen sprake.
Uwe bewering dienaangaande is onjuist.
Uwe »feiten« zijn zeer tendendieus.
Er kleeft aan de Christelijke Democratische
Federatie geenerlei smet.
Dat de heer Paul Nijch te Driebergen, zon»
der eenige voorwaarde, na kennisname van
beginselverklaring en urgentieprogram, spon»
taan, eene som toezei voor de verkiezingskas,
is geheel verheven boven uwe en anderer
critiek. De verklaring dienaangaande door den
heer Nijch gepubliceerd, óók in »De Stan»
daard« opgenomen, zegt alles. 3
Ook de andere, door U aangevoerde »fei»
ten« zijn zóó in orde, dat er niet het minste
bezwaar bestaat van de zijde der Federatie om
alles te publiceeren. Alléén de overweging dat
er ook nog is »de liefde die alle dingen ver»
draagt en hoopte-, hield daarvan terug.
Zeer, van harte zeer, zou ik wenschen dat
iets van die liefde óók in de A.R. pers open»
baar werd.
Het Axtagarisme tusschen de heeren Staal»
man en van de Laar gaat buiten de Federatie
om. Uw «Kat en Hond« heeft dus met deze
organisatie niets te maken.
Mocht U daardoor het «verdeel en heersch«
wenschen te bereiken, dan zult U zich be»
drogen zien. De leden der partijen zijn wel
eens wijzer dan hun leiders
Tenslotte: De Christelijk Democratische Fe»
deratie erkent, onvoorwaardelijk, als grond»
slag de eeuwige beginselen van Gods Woord.
Bij het licht van dat Woord wil zij zoeken
naar een weg ter oplossing der problemen
van dezen tijd.
De volken, die door een wedstrijd in be»
wapening en gedurig oorlogsgevaar verontrust
worden de eigen staatkunde, die dreigt vast
te Ioopen in partijbelangen en conservatisme
de Maatschappij, die verteerd wordt door den
onzaligen klassenstrijd, vragen, schreeuwen,
om rust en vrede. Alléén Gods Woord brengt
deze.
Wijl het spreekt van Gods liefde tot de
wereld in Jezus Christus.
In Hem is de verzoening en de verlossing.
Naast het Evangelie moeten wij terug 1 naar
de beginselen der reformatie, naar de bloeitijd
der Anti»Revolutionaire Partij, toen het was
de partij der «kleine luijden«, de partij der
Christelijke Democratie.
Keert de A.R. partij daarheen terug, dan
is er geen plaats meer voor afzonderlijk op»
trekken der Chr. Democratie God geve,
dat het daartoe komen moge
Zoolang dit niet het geval is, is afzonder»
lijke organisatie noodzakelijk Vooral om der
wille van de duizenden arbeiders van Chris»
telijken huize en de scharen gedupeerde ambte»
naren, welke anders een prooi dreigen te wor»
den van Socialisme en Communisme, die dool»
den, als schapen zonder herder, omdat noch
de Kerk, noch de Christelijke politieke par»
tijen, zich over hen ontfermden (4)
Medelijden met hen, iets van het ontfermen
dat in Christus was, heeft het Comité dat het
initiatief nam tot oprichting der Federatie,
bewogen en be,weegt het nog.
Want, Christelijke democraten weten iets
van ontferming. (6). En zij zullen, met Gods
hulp, voortgaan, iets vertoonende van het
recht en de liefde Gods, in Christus geopen»
baard, temidden van eene wereld van onrecht
en haat.
Geachte Redactie, van menigen Kansel op
Flakkee mocht ik het Evangelie van Jezus
Christus, de boodschap van recht en liefde,
saamgestrengeld op het allerinnigst, verkon»
digen. De Anti»Revolutionaire broeders ken»
nen mijne gevoelens, in welke nimmer ver»
40 cent per regel."
WETEN NOG NIET DAT WIJ
OOK LEVEREN BRILLEN
IN ALLE MODELLEN EN
METALEN. OOK OP VOOR»
SCHRIFT VAN H H. DOCTOREN
AANBEVELEND
is GOUD EN ZILVER
MIDDELHARNIS, TEL. No. 25
Aan het zelfde adres te koop een
ir. goeden staat verkeerend
WAGENTJE (BRIKJE)
voor zeer bill ij ken prijs
1 *9
andering kwam. Zij hebben er recht op te
weten hoe het met de Chr Dem. Federatie
staat. Ik vertrouw en hoop dat U dit schrij»
ven daartoe in Uw blad zult opnemen.
Met beleefden dank,
Hoogachtend,
G. A. DE VRIES
Lid v. h. Comité en van het Hoofd
bestuur der Chr. Dem. Bond.
Den Haag, 9 Mrt. '25, Fahrenheitstraat 669.
Naschrift. In dit stuk onderscheide men
tweeërlei. Ten eerste de christelijke grondge*
dachten, die er in voorkomen en waarin we
het met den schrijver, voorzoover we uit dit
eene stuk kunnen oordeelen, eens zijn,
persoonlijk kent schrijver dezes hem niet,
maar hij openbaart zich als iemand die uit
de Schrift leven wil en dus in dat opzicht
als een broeder.
Wij schreven echter op afgeleid, politiek
terrein en de geachte inzender zal begrijpen
dat we slechts ingaan op 't geen dat terrein,
waarvan we schreven, raakt.
We doen dat in de volgende noten
Stél nu es even, des neendat het
werkelijk zóó staat, wat is dat dan voor een
verantwoordelijkheidsgevoel bij zoo groote
belangen, als men telkens 3 a 4 jaren vrijwel
niets van zich hooren laat, geen krant, geen
vergadering, geen partijleven, niétsen dan
tegen de stembus wakker wordt, als er 'n
kansje komt, want zóó staan toch de feiten,
om den een of anderen Kamer»candidaat in
de Kamer te brengen
Dat heeft Groen van Prinsterer indertijd an*
ders gedaan.
(2) Als dat reeds zoo is in 't kleine krin»
getje van wie »christen»democraat«, nu in al»
gemeenen zin, willen zijn, wat is er dan niet
een reden om bij critiek op zooveel grooter
partijen als A.»R en C.=H. wat minder hard
van den toren te blazen, als b.v. Staalman
en V. d. Laar hun leven lang hebben gedaan.
(3) Er zijn, geachte inzender 1 spontaan
aangeboden geldsommen, die men weigert,
om óók den schijn te vermijden van te wor»
den geïnterresseerd.
(4) Is het »ontferining«, als men komt met
een programma, welks eischen finantiëel zóó
verstrekkend zijn, dat ons vaderland, stél er
werd aan voldaan, in den afgrond glijden zou
(5) Is het soms géén »ontferming«, als men
ons land, èn volk, in den middellijken weg
van 't lot van Duitschland en andere staten,
redt? Is de daad niet meer dan het woord?
Redactje.
[Tijd en plaatsruimte dwingen ons, nu de
geachte inzender Mvoorcf en wederwoord gehad
heeft, de discussie hierover te sluiten.
Natuurlijk is er zeer zeker plaats in ons
blad voor critiek, doch wij kunnen niet over
elk hoofdartikel een debat aangaan.
Rïd.1
SOMMELSDIIK.* Waarom die slappe
Tucht
De laatste weken worden de bewoners van
Middelharnis en Sommelsdijk tegen midder»
nacht herhaaldelijk opgeschrikt door straat»
rumoer, veroorzaakt door onze lieve jongeling»
schap en helaas moeten we er ook onze meisjes
(meiden) bij noemen, 't Is een woest dronke»
mansgetier en gejoel op een tijd dat ieder
fatsoenlijk mensch op bed ligt.
Door wien deze dronkemanslol in de hand
gewerkt wordt, zullen wij voorloopig nog niet
noemen.
Waarop we echter willen wijzen is dit.
't Zou voor onze gemeenten moreel geen
schade doen, wanneer het hoofd wat minder
royaal omsprong met zijn uitgiften van ver»
gunningen aan café's om geopend te zijn na
sluitingsuur En voorts dat het hoofd der po»
litie strenger toezicht deed houden op de stipte
nakoming van de verordening die het sluitings»
uur voor café's bepaalt.
Praatjes helpen hier nieionze gemeenten
wachten op de daad.
MIDDELHARNIS. Woensdagavond had
de verkooping plaats van een woon» en win»
keihuis, van den heer C. J. H. v. d. Broek,
dat is afgemijnd door den heer I. Gouswaard
voor f 585 en een woonhuis van den heer
P. C. v. d. Broek ^afgemijnd door den heer
G. v. d. Meijde voor f 1400.
Het Mannenkoor »Zanglust« gaat 2e
Pinksterdag, als gemeld is, niet naar het con»
cours te Gouda, doch naar het concours te
Lekkerkerk.
De keuring voor de dienstplichtigen der
lichting 1926 is bepaald op Woensdag 29 April
in de Bewaarschool, des morgens 9 uur voor
de nummers 1 t. m. 25, 's nam 2 uur voor
de overige nummers.
Dinsdagmorgen is naar het ziekenhuis te
Utrecht vertrokken L. Driesse Jz., om- aldaar
een operatie te ondergaan.
Deze week hebben ongenoodepersoon(en)
een bezoek gebracht aan het duivenhok van
S. Verhage en uit een nest 2 eieren van 1ste
klas postduiven weggenomen. De gemeente»
veldwachte- >s met het gebeurde in kennis
gesteld
DEN BOMMEL. Op Woensdag 18 Maart
a s. des namiddags 2 uur, in de O. L School
No. 1, en op Donderdag 19 Maart in de O. L.
No. 2, zal gelegenheid worden gegeven tot
kostelooze in» en herinenting.
OOLTGENSPLAAT. Bij den gehouden
teekenwedstrijd, uitgeschreven door de Firma
Ant. Jurgens, behaalde den jongenheer L. van
Nimwegen Gz. een 2e prijs.
Bij een inwoner Werd een kleedingstuk
vermist, waarvan bij den gemeentesveldwachter
L Jordaan, aangifte werd gedaan, bedoelde
persoon bekende schuldig te zijn, althans
door anderen was het hem ter hand gesteld,
die verklaarde het per abuis te hebben weg»
genomen. De veldwachter hield rekening met
het »abuis«, nam het kleedingstuk in beslag
en maakte van beiden proces»verbaal op.
\erslag der Vergadering van de Coöp.
Boerenleenbank op Woensdag 11
Maart ten 5.30 uur in Hotel Moelker.
Present 125 leden.
De voorzitter dhr. Wagner opent de verga»
derin en heet bestuur. Raad van toezicht en
leden welkom en mérkt op dat het ledental
tot 177 is gestegen, en herdenkt het groote
voorrecht dat dit jaar niemand de vereeniging
ontviel door overlijden, moge het allen gegund
zijn een volgend jaar hier terug te keeren, het
verloopen jaar was gunstig voor de Bank,
moge dit in de toekomst zoo blijven. Daar
spreker zich niet meer als voorzitter of be»
stuurslid beschikbaar stelt, verklaart hij voor
de laatste maal de vergadering te hebben ge»
opend.
2. De Kassier dhr. van Rossum leest de
notulen welk onveranderd worden vastgesteld
en geteekend.
3. De commissie tot nazien der Rekening
en Balans brengt tij monde van dhr Joh.
Korteweg Lz. verslag uit over de rekening
van 1924 en verklaart alles in orde te hebben
bevonden.
De heer van Rossum doet voorlezing der
Rekening en Balans, de ontvangsten zijn
f 462478.775, uitgaven f462478 775 de Balans
vorderingen f 348496.475, Passief of schulden
f 348496 47s.
5. Verslag Raad van toezicht over 1924 door
dhr. S de Ruiter. Het bestuur bleef in 1924
onveranderd door de herkiezing van dhr. L.
Hobbel als bestuurslid en dhr. P. van den
Heuvel als lid van den Raad van toezicht en
dhr. van Rossum als Kassier.
Gehouden werden 1 algemeene vergadering,
18 bestuursvergaderingen, 22 gecombineerd van
Bestuur en Raad nan Toezicht.
In den loop van dit jaar werden de oude
statuten gewijzigd en ondergingen zij een be»
langrijke wijziging. 7 leden traden tot den Bank
toe, 2 leden werden geroyeerd wegens vertrek,
nml. H. Gebuis en A Mooyaart.
OP 31 Dec. j.l. was het ledental 177.
Aan spaargelden werd ingelegd f 162119.75,
