voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Meerdering uan Kapitaal.
CENTEN
HUIG 13 INI
Antirevolutionair
Orgaan
RESTAURANT
IN HOC SIGNO YINCES
No. 3098
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1925
39ste JAARGANG
EERSTE BLAD.
Op den Uitkijk.
RECHTZAKEN
H. SCHREURS
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Reclame-Mededeelingen.
Waar kunt gij in Rotter
dam het beste eten
Rotterdam.
Alom bekend voor
de beste keuken.
Matige prijzen.
Dagelijks versche
Zeeuwsche Mosselen.
Moderne inrichting.
Aanbevelend,
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTA AN VRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten woida: berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Bij „Kapitaal" denke men niet alléén
aan „geld".
Zelfs niet in de eerste plaats.
„Kapitaal", in den uitgebreidsten zin
is al datgene wat dienen kan om te
vermeerderen al wat de mensch in dit
leven noodig heeft of ter veraangena
ming des levens begeert.
Van een zangeres wordt gezegd:
„Zij heeft een kapitaal in haar keel
Dat is dan betrekkelijk juist.
Maar al gaat zij in de Sahara een
heelen dag staan zingen, daar stilt zij
toch haar honger niet mee, noch lescht
r haar dorst.
Eerst moet zij „publiek" hebben..
Dat publiek moet kunnen en willen
betalen.
En ook dat geld, 't welk zij verdient,
is nog maar kapitaal in normale omstan-
digneden, wanneer zij er n.l. voor koo-
pen kan, wat zij voor haar nooddruft
noodig heeft.
„Geld" is het algemeene ruilmiddel.
En als zoodanig ook wel „kapitaal".
Maar een akker is het ook.
En een huis is óók „kapitaal".
Ik wil dus maar zeggenmen moet
bij het woord „Kapitaal" niet te eenzij
dig aan „geld" denken. Het geld is
maar tusschenschakel. Wie een fabriek
heeft en b.v. katoentjes maakt, die ver
groot zijn „kapitaal", als hij n.l. met
winst werkt.
Zoolang hij zijn product in 't pakhuis
heeft
Zoolang zijn die „katoentjes" kapitaal.
Verkoopt hij ze, dan zet hij zijn ka
pitaal om in „geld" en bestaat het uit
specie, uit bankbiljetten of uit buiten-
landsche wissels.
En koopt hij dan daarvoor weer land,
aan heeft hij zijn kapitaal in grond be
legd, hopende het op die wijze verder
te vermeerderen. Of breidt hij zijn fa
briek er mee uit, dan wil hij van dien
kant weer op winst werken.
„Kapitaal" zoekt zich altijd te ver
meerderen.
En dat is een goede, gezonde wet.
Dat moeten wij als christenen vooral
goed inzien.
Wij vormen met elkaar een volk.
Dat is zoo het bestel-van-God.
Niet „een hoop zielen, op een stuk
grond", maar een „natie", die als gehéél
ook heeft haar wel en haar wee.
En ieder heeft zijn eigen taak.
Zoo zijn er b.v. bedienaars van den
godsdienster zijn geleerden, wijsgee-
ren, kunstenaars enz. Zij bewaren en
vermeerderen de schatten van religie
en cultuur.
Zij staan terecht in hooge eere.
Als zij hun talenten gebruiken tot
Gods eer, zoo zijn ze een zegen voor
hun volk en is hun bezit een groote
schat.
Maar even onmisbaar zijn zij
Die zorgen voor vermeerdering van
Kapitaal
En als zij daarbij rechte wegen gaan
als ook zij hun talenten aanwenden
tot Gods eer, dan hebben zij evenzeer
aanspraak op onze achting en warmen
dank.
Zij vermeerderen, zegt ge, hun eigen
Kapitaal
Ja, natuurlijk, is dat ongeoorloofd
Vraagt een hoogstaand kunstenaar,
zeg een Mengelberg, een Toorop enz.
soms géén betaling voor zijn kunst, en
komt deze niet eveneens in de eerste
plaats hun zélf ten goede?
En is dat tenslotte niet bijbelsch?
Wie plant een wijngaard en eet niet
van deszelfs vrucht?
Ja, maar zegt menzoo een kun
stenaar verhoogt den roem zijns volks
iets van zijn glans schittert af op het
ganscne volk.
Wie zou het tegenspreken
Maar insgelijks, wie nieuw kapitaal
vormt, verhoogt meê het bezit des gati-
schen volks, juist wijl dit volk jéén
groot geheel is, een „organisme" als
men zegt, als een lid lijdt, zoo lij
den alle leden en als 't de afzonderlijke
leden goed gaat, zoo ondervindt ook
het gansche lichaam-des-volks daar dev
gunstige gevolgen van.
De gansche „Staat" als men wil
Ziet het b.v. aan de Inkomsten-belas
ting.
Of let straks op de Successie-rech
ten
Merk ook op 't geen, wie „kapitaal"
vermeerderde, van dat nieuwe kapitaal
verdienen laat. Hoe hij Lnd uit zee
wint. Of heide ontgint. Of het als „geld"
als „aandeelin nieuwe of zich uitbrei
dende ondernemingen steekt, die weer
allerlei arbeidsgelegenheid scheppen.
Kapitaalvermeerdering van den enke
ling
Verhoogt het vermogen des ganschen
volks
Nogeens, het volk is één gehéél.
En nu heeft men weieens gehoord
van de „handelsbalans". Die geeft aan
den een kant al wat ten lande inkomt,
wat het volk kóópt en waarvoor het
dus betaalt en aan den anderen kant
al wat ten lande uitgaatwat het volk
missen kan en aan andere natiën ver
koopt, waarvoor het dus ge'd ontvangt.
't Gaat een volk dan pas goed, als
in de handelsbalans het laatste 't eerste
overtreft.
Een gezond volk nu groeit.
't Neemt elk jaar toe en zulk een
gezond volk is b.v. het onze ook.
Maar zulk een volk heeft elk jaar
meer noodig.
Dat meerdere krijgt het uit binnen-
en buitenland.
Doch waar het ook vandaan komt,
er zal inkomsten- en dus kapitaal-ver
meerdering tegenover moeten staan,
anders eet zoo'n volk binnen korten
tijd zijn kapitaal op.
Ieder kan dit begrijpen.
Eenzelfde wet geld voor den particu
lier en voor de „gemeenschap", stij
gende uitgaven, ook al dalen de inkom
sten niet, en al blijven ze maar gelijk,
leidt tot de ruïne, tot den ondergang.
Er moet inkomsten-vermeerdering
zijn.
In elk geval in betrekkelijken" zin.
In vergelijking met de uitgaven.
En daarvoor is kapitaal-vermeerde
ring noodzakelijk.
Dat kan geschieden op zeer zondige
wijsde schoorsteenmantel van 't privé-
kantoor kan vol staan met terafim van
Mammon maar op zichzelf is ver
meerdering van kapitaal even goed naar
Gods wil als de opvolging van het
gebod „Vervult de aarde
V De Democratisch »Fiscus« oftewel. Haal
't, waar 't te halen is.
Voor degenen, die hun hoop, ook voor bes
lastingzaken, op de democratie en de repu»
bliek hebben gevestigd, geeft «De Telegraaf«
een leerzaam lesje over de belastingpolitiek
in de democratische Duitsche republiek, waar
de sociaabdemocratie sedert November '18
niet geheel»en»al van de medezeggenschap was
uitgesloten.
Voor het komende stembusdebat kan het
als nuttig materiaal dienst doen
omzetbelasting 26
directe aftrek van weeks
mïiandloonen I8V2
invoerrechten en indirecte hefs
fingen 21
vermogensbei, en successies
rechten slechts 7'ƒ2
inkomsten van de gegoede
klasse (bezoldigingen, die
niet wekelijks of maandes
lijks worden uitbetaald) 11 '/3
80 van de enorme belastingen worden
er betaald door den werkman en den directen
verbruiker.
Dit noemt men republikeinschsdemocratische
belasting 'naar draagkracht
(«Nederland en Oranje®)
Nadruk verboduu
jg Het was, zekereen heele hijsch.
Ge moet er niet licht over denken.
Ik heb twee keer het volledig verslag gelezen
van het Congres der S. D. A. P., pas gehous
den, ter voorbereiding van en inleiding tot
het verkiezingswerk.
Eerst het verslag in »Het Volk«.
Dat is uiteraard volkomen kosjer.
En toen nog es weer in een groot «burgers
lijk« blad, maar 't kwam vrijwel op het zelfde
neer, zoodat ik toen vrijwel op de hoogte was.
En nu is mijn eerste indruk déze
Ik heb in aat gansche verslag geen enkel
onvertogen d. i. «revolutionair® woord gehoord.
Nu, ja! twees of driemaal is de «Internatios
nale« gezongen dat heet dan geloof ik 't lied
van het revolutionair sentiment, maar als dat
ook niet meer gebeurde, zou men haast gaan
vragen, of ook soms de Conservatieve Club
jaarvergadering hield.
Geen «groote bekcCwerd opengedaan.
En dan nóg eer tegen elkaar, dan tegen de
buitenwacht.
Een van de allerergste woorden, die me in
't oor zijn blijven hangen was dat van den
voorzitter, die de strijders in de stembusoorlog
aanvuurde Jongens gééf ze straks van katoen
Maar och 1 zoo iets doen wij ook welwij
geven er alleen een anderen vorm aan eri weks
ken de onzen op, om te strijden met den
moed van een Gideon, toen het tegen de Mi»
dianieten ging.
Voorts was alles even mak en tam.
Vergeet niet, dit is 't zelfde Congres tegen
hetwelk Troelstra nog maar enkele jaren gele»
den zeide «Als de Revolutie aan dé grenzen
komt, zal ik de eerste zijn om haar tegemoet
te gaan en juichende binnen te halen I«
Daar stemden toen allen geestdriftig mee in.
En zoo denken ze 'r nóg wel over
Maar ze zijn er blijkbaar zoo vast van over»
tuigd, dat die Revolutie «op dit stuit« dichter
bij de grenzen van China dan bij die van
Nederland staat, dat ze de Roode Vaan in het
binnenste huns tempels stil hebben opgebor»
gen en er knus en rustig over zitten te rede»
neeren, of ze en hoe ze onder 't rood=wit»blauw
mêe als ministers zullen zitten in een burger»
lijk»democratisch bewind.
Ik noemde daar straks Troelstra.
Hij is vijf- of zesmaal herdacht.
Soms in doodsche stilte, soms onder dave»
rend applaus.
Het is ook een tragisch geval
Als de partij in 1913 had gestaan, zooals
ze nü staat, dan zou Troelstra nu oud»minis»
ter zijn.
Misschien lid van den Raad van State.
Toen, in 1913, begreep Troelstra zeer wel1
dat zijn partij te groot geworden was en te
zeer had bijgedragen tot de toenmalige stem»
busuitslag, dan dat ze zich onttrekken kon
aan den eisch tot vorming van een kabinet,
'k Zeg niet, dat hij toen niet durfde.
Maar wel, dat hij toen niet kö
Zijn eigen partij bónd hem.
Daar was een te groote groep, die revolu»
tionaire oppositie blijven wilde er zou scheu°
ring gekomen zijn en dat mocht de partijleider
niet wagen.
Doch reeds die positie was tragisch.
Dat brak reeds Troelstra's kracht
Van toen af rustte steeds op hem het odium
Gij zijt een grootmeester in de critiek, maar
als mee onder üw leiding de overwinning is
behaald, dan durft ge het ministerschap niet
aan
Toch was dat niei Troelstra's schuld.
Hij had wel minister durven zijn.
Maar de partij was er nog niet rijp voor.
En nu de partij er wél rijp voor geworden
is en, 't scheelt niet veelonder de gunstigste
voorwaarden medevennooten per adveitentie
oproept ter gezamelijke exploitatie van de
democratische bruinkoolvelden van Nederland
nu ligt de groote strijder van voorheen
machteloos neer en heeft zich voorgoed uit
het politieke leven moeten terugtrekken.
En wat óók tragisch is
Hij laat geen opvolger na, terwijl juist nü
de S. D. A. P., die uit 't eene tijdvak in 't
andere aan 't overgaan is, broodnoodig een
man aan 't hoofd hebben moest, die Troelstra's
evenknie is.
Er zijn nog de »ouden«
Vliegen, Schaper, Wibaut en zoolang die
blijven, zal er ook wel behoorlijke leiding en
tucht zijn in de partij.
Later las ik, dat hij ook nóg iets moet
gezegd hebben van «koppen stukslaan«, maar
niemand ontruste zich hij is en blijft een
gemoedelijke ouë heer.
Maar de veertigers en de vijftigers
Je hóórde ze op 't Congres haast niet.
Kleerekoper is de man van 't zakje, die
komt voor den dag als er geld bij elkaar komen
moet; van Jan Duys heb ik niet één eenige
interruptie gelezen, dus vermoed ik, hij was
er nietvan Suze stond, naar des voorzitters
galante en waardeerende uitdrukking «de muts
weer es scheef®neen, waarlijkde dertig
held(inn)en van David, die na de «eerste drie«
kwamen, ze waren hier niet.
Alleen Albarda kan zich, dunkt me, ontwik»
kelen tot leider in Troelstra's plaats.
En wat de »jongeren« betreft
Wel, die kregen van den Sneeker dominee
Banning een welverdiende mep, dat ze op
een Congres, dat dan toch iets grootsch behoor»
de te zijn, niet met zulke pietluttigheden be»
hoorden aan te komen
Een mak en tam Congres.
Nu ja! Er werd gespeecht tegen reactie er
werd gefloten op Colijn, maar
De voorzitter maakte zich een keer erg boos
over 't zeggen en schrijven der burgerpers,
waarvan zelfs op 't Congres een weerklank
werd gehoord dat n.l. «Het Volk« zou gehen
40 cent per regel.
MOND. ADVIES fl 1..
Alle zaken behandelt het
Bureau voor Rechtskundige Hulp
Haagscheveer 5 (bij Hofplein)
Telefoon 11862 Rotterdam
Alle Belastingzaken door oud ambtenaar
aan ons bureau verbonden.
Kantoor van 8—10 uur. Geen Bijkantoren
IN
geld hebben naar de vriendschap der R. K.
Partij, en met name van de St. Michaëbgroep.
Hoe durfden booze tongen 't zeggen
De S. D. A. P. hengelt nooit
't Is de fierste maagd uit Nederland.
Zedig slaat zij de oogen neer, als er over
een Kabinets»huwelijk met haar wordt gepraat.
Nogeens, ik heb alles gelezen.
En dan durf ik beweren dat de S. D. A. P.
met opzet op ditzélfde Congres en «Op hoop
van Zegen«, een plaats naast haar voor Rome
in het trouwkoetsje heeft opengehouden.
Niet met zooveel woorden gezégd
't Zijn «oude rotten«, vergeet dat niet
Maar wel met daden getóónd.
En dat wil ik bewijzen ook.
De S. D. A. P. gaat dezen stembusstrijd in
met vier Programs, neen, werkelijk ik steek
er den gek niet mee en ik zal geen woord
neerschrijven of 'k zal er 't bewijs bij zetten.
Tel ze maar even op.
Daar is vooreerst 't Beginsel Program.
't Laatst meen ik te Leiden voorgoed vast»
gesteld, jaren terug en dat zooveel als de
Grondwet is van de S. D. A. P.
Dan is er het «Ferkiezingst en 5trijdprogram«
in zestien uitgewerkte artikelen, enkele kranten»
kolommen groot.
In d^ derde plaats is er het y>VerkiezingS'
programs«, bestaande uit twaalf heel kort aan»
gestipte punten, blijkbaar bestemd voor dage»
iijksch gebruik in den Verkiezingsstrijd.
En eindelijk is er de Resolutie of Verklaring
bevattende de «naastbijliggende hoofddoelein»
den« en blijkbaar bedoeld als tegenhanger
van dr. Nolens' bekende vijf punten als basis
dus voor een mogelijk «democratisch® regee»
ringsprogram.
Ja, ja! het zit fijn in elkaar.
En nu zullen we eens op twee bepaalde
punten laten zien, hoe kostelijk straks de kie»
zers bij den neus genomen zullen worden.
We nemen Onderwijs en Salarissen.
Twee bekende, urgente punten, niet?
Inzake Onderwijs dan vraagt het breede
Verkiezings» en StrijdprogramElf punten,
waarvan we nu maar noemen verplicht lager
onderwijs gedurende 9 jaren, van 6—15 jaar
verplicht vervolg=onderwijs gedurende 3 jaren,
dus van 15—18 jaar.
Nu krijgen we het kleine «Verkiezingspro»
gram«.
Daar is dat zaakje al ingekrompen tot «Op»
heffing der onderwijsverslechtering, in de
eerste plaats weder invoering van het verplichte
zevende leerjaar«.
Dat is dus al 'n heel stuk minder.
Maar nu de »Verklaring«.
Daarin staat, ge gelooft uw oogen niet 1
simpellijk dit: Verdere afbraak te voorkomen
van het OnderwijsDus géén herstel,
géén wederinvoering, alleen niet=verder=gaan
Óp die onderwijs=voorwaarde wil de S. D. A. P.
coaliseeren met Rome zet dat nu in 't
licht van de andere programs en is dit nu
hengelen of niet
Ik zóu haast zeggen dat 't een knieval is.
En nu dan de salarissen.
Wordt het »onrec/if« hersteld?
Zelfs in het breedste program is daar geen
sprake van. Er staat dit
«Regeling der arbeidsvoorwaarden van het
Overheidspersoneel in georganiseerd overleg
door rechtstreeksche onderhandeling tusschen
de regeering en de vakvereeniging van het
person eel«.
Dat is in elk geval iets.
In het punten=program wordt 't al minder
«Vaststelling van een behoorlijk bestaan
voor het Overheidspersoneel®, wat zoo rek»
baar is als elastiek.
Maar nu weer in de »Verklaring«
Geen woord, geen letter daarover.
Er moet een einde gemaakt worden, heet
het, aan de reactionaire politiek van 't hui»
dige kabinet.
Niet verder gaan, dus.
Enfin, de «sluitende begrooting® is bereikt.
En in die gansche »Verklaring« staat geen
enkel woord, dat de S. D. A. P. beletten zou,
om straks te gaan zitten in een gemengd ka»
binet, dat in hoofdzaak zich bij de resultaten
van Colijn neerleggen zal. Ge schudt het
hoofd Lees ze dan zelfik druk ze ten
overvloede hieronder af in 'n noot.
UITKIJK.
Het congres der S. D. A. P., gehouden
op 14, 15 en 16 Februari 1925 te Amsterdam
gehoord de inleidingen inzake de aanstaande
verkiezingen voor de Tweede Kamer.
verklaard aan die verkiezingen te zullen
deelnemen, geheel zelfstandig, op de basis van
het beginselprogram, ter vergrooting van de
sociale macht der arbeidersklasse en tot ver»
sterking van den socialistischen invloed op
het politeke leven.
Voor de komende wetgevende periode stelt
zij als nabijliggende hoofddoeleinden, ten eers»
teeen einde te maken aan de reacionaire
politiek van 't kabinet Ruys»Colijnten tweede
verdere afbraak te voorkomen van het onder»
wijs, van de sociale wetgeving en van de an»
dere sociale voorzieningen, de geestelijke vrij»
heid te verdedigen en de Nederlandsche poli»
tiek weer in voorwaartsche richting te stuwen
ten derde een krachtdadige vredes» on ont»
wapeningspolitiek te doen voeren.
Het congres verklaart verder dat de S. D.
A. P. ter bereiking van dezen omkeer in de
politiek des lands in principe bereid is tot
samenwerking met alle andere democratisch»''
elementen, ook bij een kabinetsvorming.
De vraag of de omstandigheden zoodanig
zijn, dat de partij aan zulk een kabinetsvor»
ming kan deelnemen, zal alvorens eenige de»
finitieve stap daartoe wordt gedaan, na over»
leg met de vakbeweging, ter beslissing wor»
den voorgelegd aan een buitengewoon congres.
De partij roept het arbeidende volk van
Nederland op om met terzijdestelling van alles
wat zijn sociaabpolitieke machtsvorming be»
lemmert, de door haar voorgestane politiek bij
deze verkiezingen te steunen, in het thans
meest urgente belangdat van de sociale ont»
wikkeling en van de democratische toekomst,
ook op economisch gebied.