voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden.
PU ROL
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
„Christendom en Democratie".
No. 3097
WOENSDAG 25 FEBRUARI 1925
39ste JAARGANG
I £eeft.
Ingezonden.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
Reclame-Mededeelingen.
Schrale Lippen
en
Ruwe Huid
gebruik ikaIHjd
RECHTZAKEN
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.5Ö per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMbRS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
HET WERK
Jï
is compleet. Zij die dit werk willen laten
inbinden zenden de afleveringen naar ons-
Er zijn keurige ba> den verkrijgbaar. Prijs
van den Band f 0,50, inbinden f 0,75,
totaal f 1,25.
Aanbevelend,
W. BOEKHOVEN ZONEN
Binderij i Sommelsdijk
V Jammerlijk gesol.
Ja, dat is het rond»en»om
't Gesol met «christensdemocratie
Telkens weer vormt zich een clubje dat hier
f. en daar wat aanhang vindt, zoekt een naam,
^'flanst een program in elkaar en staat aan den
weg, roepende: »Wie nu Christen wil zijn èn
"democraat, die kome bij óns
Om de vier jaar beurt dat.
In de tusschenliggende jaren hoort men
wi in;g of niets van zoo'n groep ze kunnen
ze fi geen bescheiden weekblad op de been
houden invloed op 't volk of het volksleven
wordt niet gezocht, men leest van geen af»
deelingen, vergaderingen, landdagen, niets!
Tot om de vier jaar 't poppeken uit 't doos»
ken springt.
Er wordt vergaderd'n program»van»actie
«aamgesteld, met evenveel schoone beloften
als appelen op een fruitschaal'n candidates
lijst opgemaakten de partij staat in 't veld
Leve de christelijke democratie
En komt nommer één er nietoch! dan
wordt de gansche christensdemocratie weer
voor vier jaar in de kamfer gelegd.
Neen, dat is géén onjuist beeld.
V Want zóó gaat het precies.
Er wordt met de luiden gesold.
V Groep=van=Staalman.
Die is er nog, in naam.
Maar laat nu één onzer opstaan en zeggen
wat hij van dezen politicus, die onder Kuypers
ministerie zijn geruchtmakende kruistocht hield
al deze jaren heeft gehoord
Van hem of van zijn groep.
We kunnen eerlijk zeggen, dat we heel wat
bladen lezen, maar niets gevonden hebben dan
één keer 'n ruzie in de »Telegraaf« tusschen
Staalman en een zijner Amsterdamsche mede»
standers, die hem verweet dat hij er 'n familie»
zaakje van maakte dat er geen propaganda,
geen vergadering, geen rekening, dat er
niets was.
Nü hoort men weer 's mans naam
Blijkbaar steekt hij voelhorens uit.
En om nu es één keer dezes mans eigen
wapen van voorheen te hanteeren, beweren
we niets maar stellen de vraagHeeft dit alles
niet den schijn, dat de hoofdbedoeling is, één
keer in de vier jaar de menschen te belezen
een krachtpoging te doen om Staalman zóó
-sÖte jonassen, dat»ie in de Kamer komt?
"'ïb
'n Helder oogenblik.
Een kleine maand geleden scheen het wel
»^of de verschillende christelijke en tevens de»
ijjj "j^mocratische groepjes en clubjes hadden een
^helder oogenblik.
Zij begrepen n.l dit
Als zij elk voor zich met 'n lijst uitkomen,
die ze ook niet verbinden, dat dan geen enkele
hunner ook maar den schijn van een kansje
S Dies werd gesticht de Chr. Democratische
Federatie.
Doel was, dat deze al die bestaande demo»
'"cratische clubjes en groepjes in zich zou op»
nemen, om op die manier, 'n paar Kamerzetels
te veroveren.
'k Zeg niet, dat 't vernuftig was
Want het ligt voor de hand.
Maar 't gaf blijk van gezond verstand en
praktische zin 1
Doch eilaci I wat wérd het.
Nü, alweer, de grootste ruzie
Ze verbijten en vereten elkaar.
En alweer, we fantaseeren niet, men toetse
zelf, wat we zeggen aan de feiten.
1c.
'j
Eerst stond het zoo
De Chr. Sociale Partij was die Federatie
zeer genegen en de heeren mr. Van de Laer
en dr. Van Dorp zetten zich zelfs in het
voorloopig bestuur.
Maar met de Christensdemocraten Staalman
c.s. was 't al direct hommeles.
Die deden niet mee.
Waren ook niet voldoende »gekend«.
En de heer Staalman haastte zich blijkbaar
daarvan in de bladen mededeeling te doen.
Thans is 't jasje al gekéérd.
De Chr. Soc. Partij moet niets, niemendal
van de »Federatie« meer hebben en herinneren
we ons wél, dan steekt deze thans grijpvingers
in de richting Staalman uit't waarschijn»
lijkst lijkt ons echter, dat die gansche Federatie
nog vóór de stembus bezwijkt. Vooral na het
fraais, dat ei voor haar op de jongste verga»
dering der Chr. Soc. Partij door den Voor»
zitter mr. Van de Laer, publiek, volgens 't
verslag in de N. R. Ct. is gezegd.
Dat fraais komt hierop neer
Die Chr. Dem. »Federatie« zou worden
gefinancieerd door den Rotterdamschen »kapi»
talist«, den heer Paul Nijgh, die voordever»
kiezingen de schriftelijke en mondelinge pro»
paganda zou willen bekostigen. Mits de »fe«
deratie« dan Jhr. Sandberg, die in zijn dienst
was, tot voorzitter koos en tot propagandist
Hierin heeft mr. Van de Laer gelijk, dat dit
»niet toelaatbaar® is.
Ook al heeft men niet met een bepaalde
»voorwaarde« te doen wat de heer Nijgh ont»
kent en mr. V. d. L. dan maar zelf verant»
woorden moet.
V' Kat en hond.
Maar ook de groepen Chr. Soc. Partij en
Chr. Dem. staan tegenover elkaar als kat en
hond.
Ziehier het oordeel van den voorzitter der
eene (V. de Laer) over die der andere (Staal»
man)
«Gezien het poltiek verleden van den heer
Staalman, den Voorzitter der Christelijk Dem.
Partij, achtte spr. de christelijk sociale gedachte
bij dezen niet veilig. Spr. somde verschillende
zaken op waaruit z.i. bleek, dat de heer Staal»
man steeds tegen alle democratische voorstellen
of moties is geweest. Als man van beper»
king op militairistisch gebied liet hij zich nooit
kennen
Spr. herinnerde ook aan de geschiedenis
van het aardappelencontract met de firma
Vlessing, dat in de Tweede Kamer zoo vurig
door den heer Staalman verdedigd werd.
Later bleek, dat de heer Staalman »een flink
bezoldigde functie bij deze firma bekleedde«
Natuurlijk laten we dit voor rekening van
wie 't zei.
Reeds kwam een A.=R. blad dan ook tegen
die Vlessing»historie min of meer op.
Maar wat moet er terecht komen van drie,
vier zulke groepjes, die alle zeggen dat hun
»democratie« stoelt op christelijken wortel en
die dus tegenover elkander staan
Gelukkig dat de groote meerderheid des
volks wijzer is.
V Naamsverandering.
En tenslotte nog dit
De Chr. Soc Partij gaat het ook al zoeken
in naamsverandering »Christelijk« gaat er uit
»Sociaal« gaat er uit, alleen »partij« blijft
over en wordt nu Protestantsche Volkspartij.
Aldus besloten met 17 stemmen tegen 4.
Dat was hun »Deputaten»dag«
Een»en»twintig man uit 't heele land.
Toch is mr. Van de Laer vol moed
»Spr. heeft de toekomst nóg nooit zoo
gunstig ingezien als thans. De oogen van dui»
zenden zijn thans opengegaan duizenden
en duizenden, aldus Spr., zullen met ons
optrekken
Enfin, wat óns betreft, ze mogen gratis
deze driestarren»reeks overdrukken en ver»
spreiden als strooibiljetmisschien dat er dan
nog meeroogen opengaan.
V De Ouderavond te Sommelsdijk.
De Ouderavond, welke de vorige week door
het bestuur der Christelijke school belegd
werd, is uitnemend geslaagd.
De fijne keur van onderwerpen die er ten
gehoore gebracht werd, getuigde van oprechte
liefde en warme sympathie voor ons bijzonder
onderwijs. Zeer uitnemende woorden werden
er gesproken en het was opmerkelijk, hoe,
bij groot onderscheid in de keuze der onder»
werpen, toch door ieder referaat één en de
zelfde lijn liep, waardoor het verschillend
werk der sprekers tot één harmonisch geheel
werd opgebouwd. Bij ieder was het grond»
motief: een warm pleidooi voor ons Christelijk
onderwijs, een zaak welke ten onzent inder»
daad nog niet overbodig is. Velen zijn er nog,
die, helaas hun dierbare panden blijven toever»
trouwen aan het »godsdienstlooze« onderwijs,
daar hun oog gesloten bleef voor het groote
gevaar, dat hun kinderen hierdoor bedreigt.
Denzulken de oogen te openen blijft voor»
alles nog te taak van hen die de groote zegen
van het Christelijk onderwijs erkend en ervaren
hebben.
Het was een uitnemende gedachte van de
sprekers-" van bovengenoemde samenkomst,
dezen Ouderavond aan dit noodzakelijke werk
dienstbaar te maken.
Verblijdend was het, ook weer eens te mogen
ervaren, dat de predikanten van onze beide
dorpen vurige voorstanders zijn van de school
met den Bijbel, wat jammerlijk op lang niet
alle dorpen het geval is Verblijdend vooral
ook daarom, omdat in de sympathieke woor»
den door hen op den Ouderavond gesproken
de waarborg ligt, dat deze leeraren ook in
hun ambtelijken arbeid voortdurend bezig zijn
het Christelijk onderwijs als noodzakelijk voor
het gedoopte kind, der gemeente voor te
houden.
Het kan niet anders of zóó moet op den
duur de Christelijke school al de kinderen
bevatten, die er krachtens hun doop behooren
Dankbaar, maar niet voldaan.
In den zomer van 1924 is het bestuur van
»E£fatha« een krachtige actie begonnen voor
het verkrijgen van een kapitaal groot honderd
en vijftig duizend gulden, ten einde te kunnen
overgaan tot den bouw van een nieuw inter»
naat en een nieuwe school.
Er kon niet langer gewacht.
De toestand was onhoudbaar geworden.
Het instituut te Dordrecht, berekend op 35,
hoogstens 40 kinderen, zag zich genoodzaakt,
er reeds 90 op te nemen. En nog steeds is
het aantal leerlingen stijgende.
Van de zijde der Regeering is geen hulp
te wachten.
V/el was die hulp toegezegd.
Gelijk de burgerlijke gemeente belast is met
het stichten van gebouwen voor gewone lagere
scholen, zoo zou het Rijk de zorg op zich
nemen voor den bouw van scholen voor bui»
tengewoon lager onderwijs (doofstommen,
blinden, zwakzinnigen enz).
Daarop was gerekend.
Maar teleurstelling volgde.
Uit »bezuinigsoverwegingen« heeft de
Regeering hare voorloopige belofte terug
genomen.
En zoo kwam »E£fatha« in nood.
Want, er moet gebouwd.
De bestuurs»actie boven genoemd bedoelde
dan ook niet anders dan de hulp in te roepen
van alle voorstanders van christelijk onderwijs.
Aangeschreven werden alle correspondenten
onzer Vereenigingen, en in plaatsen, waar
geen correspondent is, invloedrijke personen,
met het vriendelijk verzoek, een comité te
willen samenstellen, dat zich belasten zou met
het inzamelen van giften.
Misschien vraagt ge, waarom we een zoo
aanzienlijk bouwkapitaal door giften bijeen»
gebracht willen zien.
Die vraag is begrijpelijk.
't Ware immers zooveel eenvoudiger, een
leening uit te schrijven in obligaties van
f 100, f 500 en f 1000.
Zoo'n leening gaat er wel in.
Dat hebben we pas nog gezien.
De Vereeniging tot Christelijk Hulpbetoon
aan volwassen blinden zag in de vorige maand
een leening, groot honderdduizend gulden,
binnen enkele dagen geheel geplaatst.
Waarom gaat »Effatha« niet op dezelfde
wijze te werk?
Omdat het niet kan.
Wie leent, moet rer.te betalen, en jaar»
lijks een bepaald bedrag aflossen.
Daartoe nu is »E£fatha« niet in staat.
Want wél ontvangen we elk jaar een groot
bedrag aan contributies, maar zelfs dit is on»
voldoende, om alle uitgaven te bestrijden.
Het rijk vergoedt de salarissen onzer onder»
wijzers.
Maar ook niets meer.
In de Internaatskosten b.v. ontvangen we
niet de geringste tegemoetkoming.
Jaarlijks hebben we voor School en Inter»
naat nog twintig duizend gulden noodig, die
uit contributies en giften moeten worden ge»
vonden.
Daarom kunnen we, durven we er niet toe
overgaan, den rente» en aflossingslast van
honderd en vijftig duizend gulden op ons te
nemen.
Van giften moeten we 't hebben.
Van giften ailèèn.
't Ging aanvankelijk goed.
Onze roepstem vond weerklank.
In tal vaii steden en dorpen maakte men
zich op om aan »Effatha« de helpende hand
te bieden.
Nauwlijks echter was hier en daar de actie
begonnen, of de aandacht van ons Christen»
volk werd op eenmaal van »Ef£atha«'s nood
afgeleid, en naar een anderen kant heenge»
trokken.
In de gebouwen onzer zustervereeniging
»Bartimeüs« kwam brand. En vanzelf die
brand maakte de algemeene deelneming gaande.
Vooral toen het bestuur van »Bartimeüs« de
brandklok ging luiden, en een beroep op de
offervaardigheid deed.
40 cent per regel.
MOND. ADVIES fl 1».
Alle zaken behandelt het
Bureau voor Rechtskundige Hulp
Haagscheveer 5 (bij Hofplein)
Telefoon 11862 Rotterdam
Alle Belastingzaken door oud ambtenaar
aan ons bureau verbonden.
Kantoor van 8—10 uur. Geen Bijkantoren
Onze blindenschool mocht niet in de ellende
komen. Dat begrepen, en terecht, onze men»
schen.
En het stroomde geld
Maar zoo raakte ónze actie ernstig in 't
gedrang.
De rookwolken van »Bartimeüs« schoolge»
bouw onttrokken de nood van »E£fatha« aan
veler oog.
En zoo is het geschied, dat we niet hebben
verkregen wat we stellig verwacht hadden, te
zullen bereiken.
In onderscheidene plaatsen meende men, dat
»Bartimeüs« moest voorgaan. »Effatha« kon
wel wachten. «Effatha® was niet door brand
geteisterd.
Och neen, niet door brand, maar er kun»
nen nooden zijn, minstens even erg, zoo niet
erger dan die door brand worden veroorzaakt.
Maar dat begreep men niet.
Elders was reeds een comité voor »Effatha«
aan den arbeid. Maar toen het 't luiden van
de brandklok vernam, werd besloten, tegelijk
ook voor »Bartimeüs« te gaan werken, en de
opbrengst der inzameling tusschen de beide
Vereenigingen te verdeelen.
Misschien was er geen andere uitweg. Men
kan de schroef der offervaardigheid ook te sterk
aandraaien. Intusschcnvoor »Effatha« een
schadepost van vijftig procent.
We willen, we mogen echter niet klagen.
Velen, zeer velen, hebben in liefde aan
»Effatha« gedacht.
Er is in meerdere dorpen en steden met
groote toewijding gewerkt.
Ook nu bleek, dat »Effatha« nog warme
vrienden heeft.
Vrienden en vriendinnen
Eigenlijk mocht ik de vriendinnen wel eerst
noemen, want de mooiste resultaten werden
bereikt door zusfer=comité's.
Hier en daar, de vorige maand b.v. in Utrecht,
werden openbare vergaderingen belegd, waarin
Gereformeerde en Christelijk Gereformeerde,
soms ook Hervormde predikanten optraden,
om »Effatha«'s belangen te bepleiten.
In totaal ontving onze penningmeester (de
heer W. L. B. den lilaauwen, Antonie Duyck»
straat 49, den Haag, giro No. 36738) aan giften
vijf en twintig duizend gulden.
Op zichzelf beschouwd een aanzienlijk be»
drag.
We zijn er dankbaar voor. Héél dankbaar.
Maar 't is nog slechts een zesde van de
benoodigde som. Er moet honderd en vijftig
duizend gulden zijn.
Of dan zoo groote som in haar geheel aan
giften zal kunnen worden saamgebracht
We weten het niet.
Doch we weten wel, dat er in tal van plaatsen
n og niets voor den nood van »E£fatha« is gedaan.
Uit andere kwam wel toezegging in van steun,
maar de steun zelf bleef tot dusverre uit.
Daarom doen we nogmaals een beroep ook
op de trouwe lezers van De Bazuin.
Indien er in uwe woonplaats neg niet een
actie is gevoerd voor »Effatha«'s bouwfonds,
zoudt gij u dan daarvoor niet willen geven
Of indien u de tijd ontbreekt, kunt gij mij
dan niet de adressen melden van personen,
van wie mag worden verwacht, dat zij bereid
zijn om te helpen?
Gaarne zal ik in correspondentie treden met
ieder, die meent, in dezen iets voor »E£fatha«
te kunnen doen.
Broeders en zusters, wij moeten vooruit.
't Is niet onze zaak.
't Is de zaak van onze God, die wil, dat
we onzen doofstommen kinderen christelijk
onderwijs en een christelijke opvoeding zullen
geven. C. LINDEBOOM.
Moderne Tramweg.
Steenbergen—Dinteloord—Heiningen
(gem. Fijnaard c.a»)-Willemstad
(Rotterdam).
Willemstad, den 18en Februari 1925.
Uit goede bron wordt medegedeeld, dat
het er met de zoo hoog noodige verkeersver»
betering voor West»Noordbrabant niet on»
gunstig voor staat; het (moderne)»tramplan
Steenbergen—Dinteloord—Heiningen(gem. Fij»
naard)—Willemstad (Rotterdam) wordt aan
hooger hand, alwaar het een paar maanden
geleden aanhangig werd gemaakt, zeer ernstig
overwogen en er bestaat alle kans, datfinan»
tieele steun, ook van die zijde, niet zal wor»
den onthouden.
Het valt alleszins toe te juichen, dat, naar
allen schijn, allereerst in deze richting, waar»
voor zich destijds in zekeren zin trouwens
ook reeds een Staatscommissie had uitgespro»
ken en waarvoor tevens aanstonds door het
toezeggen van financieele bijdragen en het
betuigen van adhaesie van allen kant, zeer
voldoende steun tot uiting kwam, naar een
goede en naar de meest noodige oplossing
wordt gestreefd. Het risico van de exploitatie
komt geheel voor rekening van de Rotter»
damsche Tramweg Mij.
Zeer zeker moet er ook verbetering naar het
Zuiden komen en daarbij wordt met name
gedacht aan de verbinding Steenbergen—Roo»
sendaal, maar voor verbetering dezer verbin»
ding zal des te meer drang komen, wanneer
de verbinding Steenbergen—Dinteloord—Hei»
ningen—Willemstad (Rotterdam) er eenmaal is.
Maar het oeconomisch belang voor West»
Noordbrabant ligt als 't ware, in de allereerste
plaats te Rotterdam daar worden zijn voort»
brengselen verhandeld.
Een in alle opzichten goede en rechtstreeksche
(dus kortere en naar verhouding veel goed»
koopere) verkeersweg naar deze wereldshan»
delsstad is dus alleszins gewenscht, ja nood»
zakelijk, wil uit West»Noordbrant naar voren
komen, wat bij goede en vooral intensieve
exploitatie ervan mogelijk is trouwens ook
de naaste omgeving van West»Noordbrabant
(Zeeland en Hoeksche Waard) hebben er alle
belang bij.
Welnu, een zoodanige verkeersweg komt
bij uitvoering van het onderhavige plan,
een uiterst .productief werk, dat ook in zijn
gevolgen aan velen een goed stuk brood zal
geven, tot standdan eerst toch zal goede»
renvervoer in ongebroken lading (dus zon»
der overladen) rechtstreeks van en naar Rot»
terdam mogelijk worden, door sneldiensten,
(snelheid wordt tot 40 KM per uur op»
gevoerd) wordt er voor gezorgd, dat zoowel
personen als goederen in zoo kort mogelijk
tijdsbestek, langs deze veel goedkoopere route,
welke successievelijk ook nog aanmerkelijk
zal worden verbeterd, zeer zeker ook op
marktdagen, op tijd te Rotterdam aankomen
ook het gewone verkeer langs den weg Bergen
op Zoom-Willemstad—Numansdorp—Rotter»
dam (dus ook van en naar België en geheel
Zeeland) zal veel beter en langs aanmerkelijk
korteren weg kunnen worden bediend immers
inrichting en tarief van het veer Willemstad—
Numansdorp, nu nog veel te wenschen over»
latende, en daardoor het grootste obstakel
in bedoelden verkeersweg vormende, wordt
dan veel verbeterd en zonder twijfel billijker.
Eindelijk zal er bij het ook daarvoor zoo
bij uitstek gunstig gelegen Willemstad een
welkome schuilplaats voor de drukke scheep»
vaart op het Hollandsch Diep (o.m. scheeps»
route Rotterdam—Antwerpen v.v.) bijkomen,
alwaar zij dan bij storm de zoo dikwijls noo»
dig gebleken, veilige ligplaats zal kunnen
vinden het behoeft toch wel geen betoog,
dat de haven te Willemstad aanmerkelijk moet
worden verbeterd en vergroot
Wel moge dan ook steeds warmer inzon»
derheid het hart van geheel WesfcNoordbra»
bant kloppen voor deze verkeersverbetering,
welke en dat is juist het groote voordeel
voor haar welhaast voor het grijpen zal liggen.
Het is bereikbaar.
Laat het daarop in de eerste plaats zijn ge»
dachten concentreeren en geen andere, on»
