voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden, leis ouer 't onderwijs. Rechtzaken Q Antirevolutionair Orgaan rug en lendenen Kloo^sterhalsem m IN HOC SIGNO VINCES No. 3078 ZATERDAG 20 DECEMBER 1924 39ste JAARGANG Op den Uitkijk. MMELSDIJK O stuks f 0.08. x W. BOEKHOVEN ZONEN Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers EERSTE BLAD. Reclame-Mededeelingen. Hebt Gij pijl! in verdrijft de pijn hoest: Ariqa 1 Doos 60-90cf Bij Apoih.en Dro^isien. >11 Jagsschoolrooster voor ORTMAN. i solieden »evers Bij inlevea ring van 25 Vogeltjes 1 KNOT CADEAU 432 Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS SOMMELSDIJK Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. Ditmaal es over onderwijs-zaken. Om dezen tijd van 't jaar komt overal de Gemeente-Begrooting voor 1925 aan de orde en omdat op die Begrooting het Onderwijs een voorname plaats in neemt is dat tegelijk voor velen een aanleiding om 't es uit te zeggen, als ze over 't onderwijs ter plaatse iets op hun hart hebben. Zoo b.v. ook te Amsterdam. Daar werd onder meer pro en contra gepleit over de vraag, of 't peil van 't lager onderwijs al of niet naar beneden ,'ng- Ja, zeiden sommige, ook van Links. Uit den hoek van den „Vrijheidsbond" Nu moet men met die lieden wat voorzichtig zijn, want zij kunnen zich nog maar steeds niet neerleggen bij minister De Visser's .Eenheidsschool". Zij vonden de Openbare school heel mooi zoolang er „soorten" waren en dan gingen natuurlijk hun kinderen op een Openbare School der eerste klasse waar allemaal „nette" kindertjes gingen, die in 't vierde of vijfde leer jaar begonnen met Fransch en ook in de andere vakken zoo ongemerkt alvast werden voorbereid voor de H. B. S., 't Gym. enzoovoort. En dat is nu uit. 't Is de eerste zes jaren in theorie tenminste voor alle kinderen het- zèlfde onderwijs in de praktijk blijkt wel, dat kinderen geen planken fjr zijn, die je precies op dezelfde dikte schaven kunt, maar levende schepselen met soms zéér verschillende aanleg en vermogens. Nu ben ik ook voor de „Eenheids- school". Mits verstandiglijk toegepast. Onze christelijke school, toen er nog maar in zeer enkele plaatsen een chris telijke „Mulo" was, is practisch vele jaren lang een „eenheidsschool" ge weest en dat schikte zichzelf heel goed. De enkele kinders, die „hooger-o/?" moesten, kregen van 't hoofd of een der onderwijzers wat extra les en deden vaak een uitstekend toelatingsexamen voor een „hoogere inrichting van on derwijs". Zie, en nog is 't zelfs in 't „roode" Amsterdam niet zoo, dat de kinderen uit de woonwagens naast die van de Heerengracht worden gezet, zelfs de socialistische wethouder Polak zeide terecht„Wij doen dit met beleidde eene beurt is de andere niet en uaar rekenen we mee met de schoolverdee- ling!" Wat erg verstandig heeten mag. Mciar dat nu de kinders uit een flink arbeidersgezin zes jaar lang zitten naast en gelijk op leeren met die van den groot-werkgever, ik kan 't we zenlijk zoo erg niet vinden als d't door sommige Vrijheidsbonders, onder aller lei schoonschijnende voorwendsels, ge vonden wordt. Nu is daar de kwestie van 't Fransch. Daar zit heel wat aan vast en er gaat geen jaar, geen half jaar voorbij, of in de Kamer wordt aan min. De Visser gevraagdHoe is 't, Excellentie krij gen we haast het Fransch terug op dé lagere school En al zullen nu verreweg de meesten mijner lezers voor hun kinderen géén mondjevol Fransch vragen of begeeren °P de lagere school, zij willen toch ook wel eens iets weten van wat er aan deze kwestie vastzit, vooral nu zij tengevolge der jongste verklaringen yan den minister interessant geworden 1S en ook wel maar nèt zeg gen zoo t is 'n beetje een raar reukje I verspreidt 'n vies kantje gekregen heeft. Wij, Nederlanders, doen veel aan „talen". Hebben we ook groot gelijk in Ons land is een klein land, maar 't moet trachten groot te zijn enz. ge kent het woord, éénmaal door de Ko ningin-Regentes gesproken als woord- op-z'n-pas en sinds weieens wat a' te vaak, te pas èn te onpas, herhaald. Groot, ook in kennis-van-talen. Daar beginnen we al jong mee. Voor elk kind, dat naderhand met „vreemden" in aanraking komen kan wij willen graag dat zij zich zullen kunnen redden. Nu was het vroeger zoo Wie vreemde talen leeren zou, begon er mee, laten we zeggen in 't 5e leerjaar van de „uitgebreid" lagere school en leerde dan voor hij kwam op H. B. S. enz. de beginselen der Fransche taal. De „eenheidsschool" maakte daar'n einde aan. De minister is van meening Tot het twaalfde jaar uitsluitend Nederlandsch en dan op 12 a 13-jarigen leeftijd is er nog plenty tijd voor de talen, als 't maar goed aangepakt wordt. Voordeelen zijn er is meer tijd voor de moedertaal op de lagere school èn de kinders worden niet te vroeg met het moeilijke Fransch geplaagd. Wat de deskundigen betreft Die zijn 't als gewoon .onder elkaar niet eens. Sommigen staan aan de kant van den minister; anderen zijn 't ganschelijk niet met hem eens. Ik voor mij kan 't niet beslissen. En ik had wel gewild, dat de proef vangéén-Fransch-op-de-lagere-school 'n eerlijke, billijke kans had mogen hebben. Die ze nu niet heeft gehad Wat tnch is er gebeurd Het klinkt ongelooflijk, dat stem ik toe maar de minister zelfheeftin dien geest in de Kamer gesproken en hij zal toch wel weten, wat er omgaat in 't land. Er komen dus nu op de H. B. S., eerste klasse Kinderen, die nog geen woord Fransch kennen; zoo van de „lagere eenheids school", èn kinderen, die op aparte cursussen en lessen, buiten de lagere school om, al de eerste beginselen van 't Fransch hebben geleerd. Want, dat moet ook worden gezegd Veie ouders willen vroeg Fransch. Vergeet niet: zoo was sinds vele, vele jaren het gebruik. Dat geeft nu heel wat ongerief. Maar men mag toch van de H B. S. verwachten, dat zij beginnen zal bij 't begin, ook met Fransch, omdat zij een zeker contingent krijgt, dat nog nooit één Fransche thema heeft gemaakt Nu echter komt 't onbegrijpelijke. Min. De Visser kwam er rond voor uitEr zijn inrichtingen van Middel- baai Onderwijs, waar deze regeling van 't lager gewoonweg wordt gesaboteerd. Waar het zoo toegaat De leeraar in 't Fransch zegt gewoon De H. B. S. begint in de eerste klasse, 'k zal maar zeggen 't zooveelste boek je, de zooveelste les. Wat? nog nooit iets gehoord van 't Fransch Tja, kan ik niet helpen, kan ik niet mee reke nenzooveelste bogkje, zooveelste les! Kun je dat niet Is 'tFransch voor je, m'n jongen? Ja, dan maak je 't niet, maar dan krijg je op je werk en straks, op je rapport een nul En, dit is zoo erg, zegt de minister Dat het zou kunnen zijn, dat ik tegen m'n wil, me genoodzaakt zag, om het Fransch op die lagere scholen, welke opleiden voor de H. B. S. enz. maar weer in te voeren. - Het is een zonderlinge historie: En het onbevredigende zou zeker wei zijn, dat het Gezag en de Regeering zouden moeten wijken voor de „Stille Kracht", die hun wil saboteert, ik hoop dat 't daartoe niet komen zal. Afgezien van de heele kwestie. De Overheid moet de baas zijn. En als ze terugkeert op haar schre den, zoo moet ze dit doen, wijl haar wèg verkeerd is en niet omdat ze door sabotage gedwongen wordt. /Intusschen staat de minister v^n meet af hierin zwak, dat hij in deze zaak weer van boven af, „over u, zonder u", heeft beslist, zonder rekening te houden met den wensch der ouders, en zonder hun invloed toe te kennen op 't onder wijs hunner kinderen. Daardoor wordt zooveel kwaads aan gericht. En zooveel goeds tegengehouden. „Haal er toch altijd weer de ouders bijl" wil ik, ook ons christelijk onderwijs en onze christelijke besturen toeroepen. Gij behoeft hun niet de macht te geven't feit, dat iemand kinderen heeft maakt hem nog niet bekwaam om een school te regeerenElk op z'n plaats't schoolbestuur en de onder wijzers, ieder baas in eigen kring en op eigen terrein, Maar geef den ouders invloed. En haat de „eenvormigheid" ook op schoolgebied. Ik las daar 'n frappant vooi beeld van. Wat is er op vele plaatsen niet afge- tobt met 't herhalings- en vervolgon derwijs. Vaak wou 't maar niet en dan was niet zeiden 't keurslijf der wette lijke b palingen, waarin de Regeering dit onderwijs wrong, hier de oorzaak van. Nu las ik, hoe men dat de Regee ring, als men weet, liet het grooten- deels los in de gemeente Lonneker heeft aangepakt. Lees dat ook es opmerkzaam na Ged. Staten van Overijsel hebben thans het besluit van den raad der gemeente Lonneker om het vervolg onderwijs te vervangen door avond onderwijs voor de rijpere jeugd, goed gekeurd. Inmiddels was voor de leer lingen reeds de gelegenheid openge steld zich voor dit onderwijs aan te melden. De belangstelling voor dit onderwijs bleek zeer groot. Veel meer dan bij het vervolgonderwijs mogelijk was, wordt bij het avondonderwijs rekening gehouden met de behoeften en wenschen der leerlingen, terwijl bij de aanneming rekening wordt ge houden met de vorderingen der leer lingen. Voor hen, die in de lagere klassen zijn blijven steken, wordt bij het avondonderwijs afzonderlijk her- halingsonderwijs gegeven, zij, die de lagere school verlieten na de hoogste klasse doorloopen te hebben, ontvan gen daarentegen les in lezen, reke nen, taal, geschiedenis, aardrijkskun de, natuurkunde, teekenen, wiskunde, landbouwkunde boekhouden Duitsch en Engelsch, handenarbeid voor jon gens en handwerken, maatknippen en verstellen voor meisjes. Aan de laatstgemelde lessen kunnen ook zij deelnemen, die de lagere school niet geheel doorliepen. Voor de overige lessen zijn de leerlingen vrij in hun keuze. Dit is nu geen stuk bureaucratie. Neen, dit is het leven. Hier heerscht gepaste vrijheid. De ouders kunnen vcfor hun kinderen uitkiezen, wat vakken zij begeeren en worden niet gedwongen er iets bij te nemen, waar ze niets voor voelen, 't Verwondert me dan ook niet, dat de belangstelling en de ingenomenheid -groot zijn. En als men dan die ouders voor wat ze krijgen, naar hun vermogen laat betalen en ze zich door geen staketsel van beperkende bepalin gen belemmerd voelen, dan heeft men de beste waarborg, dat het onderwijs ook door oud en jong wordt gewaar deerd. Nu geldt dit de „rijpere jeugd". Voor de lagere school zoo niet toe te passen. Maar de idee, die er achter zit, juich ik toe en daarmee is in strijd dat men in Den Haag op 'n bureau eenvoudig even decreteertFransch zullen de één millioen zooveel schoolkinderen in Ne derland niet op de lagere school zién, om misschien morgen te bepalen in het vijfde en zesde leerjaar zullen ze allen leeren de voornaamste regelen voor de hygiëne en het straatverkeer ik noem nu maar es wat! Heel onze onderwijs-regeling vraagt om meer soepelheid. Intusschen moet waarheidshalve opgemerkt, dat uit de kringen der H. B. S. in de bladen reeds stemmen op gingen, die verzekeren dat 't geen de minister noemt hooge uitzondering is. 40 cent per regel.- MOND. ADVIES fl I.» Alle zaken behandelt het Bureau voor Rechtskundige Hulp Haagscheveer 5 (bij Hofplein) v Telefoon 11862 Rotterdam Kantoor van 10—8 uur. Geen Bijkantoren Blijf daarmee toch niet loopen. Akker's Kloosterbalsem zal Uw pijn onmiddellijk tot bedaren brengen, U snel behaaglijke verlichting, kalmte en rust bezorgen. V' De Roode Hand. Die is weer overal merkbaar. Estland was bijna overrompeld. In Frankrijk bestaan wijdvertakte organisa» ties en alles wijst er op, hoe de Roode Hand haar slag wil slaan, zoodra ze maar een gun* stig oogenblik ziet. In de Mohamedaansche en heidensche lan» den van het Oosten stuit Engeland telkens op die Roode Hand, ja zelfs in Nederlandsch* Indië wordt op de kleinste eilanden en in de meest afgelegen dessa's bolsjewistische propa* ganda gevoerd. Zeg nietWat begrijpt men er van De hoofdzaak snapt men overal Omverwerping van het gezag vestiging van de macht van het »proletariaat«. Dat verstaat men overal wel. En dat wil er bij een deel des volks wel altijd in. Wordt dan daarbij, waar 't helpen kan ook nog de haat tegen het christendom en zijn belijders gevierd, dan heeft op de halve we* reld het communisme een goede kans en, men weetgeen enkel middel wordt versmaad, om de kans te benutten ook. Dat is het communistisch gevaar. En al is dit nu zeker niet met harde, booze en wreede onderdrukking 'te bezweren, een slappe houding helpt heelemaal niet. En 't is Jovenswaard, dat dit tenminste door de nieuwe Engelsche regeering ingezien wordt. Zegen en Zorg. Nederland is tenslotte één. En al is in óns gewest de landbouw hoofd, middel van bestaan, toch kunnen we er ons mêe in verheugen als het, gelijk thans, han» del en scheepvaart weer beter gaat. Een paar voorbeelden om die vooruitgang te bewijzen. Uit Amsterdam kwam dezer dagen de goede boodschap, dat thans ook het laatste »opgc« legde« Nederlandsche zeestoomschip weer was in de vaart gebracht. En te Rotterdam is het aantal binnengeloopen schepen, dit jaar, 't welk verleden jaar tot December ruim 7300 bedroeg, reeds met een paar duizend gestegen. Ook in 't buitenland heeft men er oog voor, dat het Nederland, wat handel en scheepvaart betreft, goed gaat. Zoo constateerde dezer dagen de New York Times met blijdschap, dat de gulden eindelijk weer op pari gekomen was en vervolgt dan Met de noteering van den gulden op pari zijn er vijf buitenlandsche geldsoorten, welke in de laatste weken op hun goudbasis zijn teruggekomen, namelijk de Zwitsersche franc, de Canadeesche dollar, de Zweedsche kroon, de nieuwe Duitsche rijksmark en thans de gulden. De verbetering in den industrieelen toestand in Duitschland schijnt op den Ne* derlandschen gulden van invloed te zijn geweest, aangezien Duitschland een van Ne* derlands grootste afnemers is. Sedert den wapenstilstand heeft Neder» land den handel naar alle oorden der we» reld uitgebreid, en evenals de Vereenigde Staten, verwacht het een verbetering van het herstel van Europa. De Nederlandsche vlag zal voortaan een van de drie of vier meest vooraanstaande zijn in de mededin» ging van het internationale zakenleven. Let op dien laatsten zin. Wat hééft Nederland nog een reden, om te danken voor den zegen Gods 1 Maar laat er dan ook worden gedacht aan die deelen van ons volk, die diep zitten onder den druk, met name gaan onze gedachten op 't oogen» blik naar de veenarbeiders, omtrent wie dezer dagen in de bladen zulk een noodkreet werd gehoord Verdiende Lof. Min. De Visser was vol lof. Sinds de regeering, wegens geldgebrek, wei» nig of niet aan de Kunst kan doen, is 't ver» blijdend te zien, hoe particulieren met rijke giften musea, tentoonstellingen enz. helpen en steunen. Soms met tienduizenden tegelijk. Zelfs 'n tón brengt mefi bijeen Wij stemmen gaarne met dien lof in. Och, zoolang men nu eenmaal wéétPapa Staat gaat vóór I laat men hem ook zijn gang gaan. Eerst als men weet, dat Papa't opgeeft, komt de prikkel voor 't particulier initiatief Dan wordt 't tijd, dat wij er voor zorgen gaan. Me dunkt, zoo moet 't maar blijven ook. Nadruk verbodea. De kranten. Ik bedoel nu niet speciaal de christelijke pers, maar de neutrale en die van de "overzijde®, stonden vol over Heijermans. Dat onze pers zich wat afzijdig hield, was begrijpelijk. Een bericht, 'n kort levensoverzicht in kro» niekstijl, 'n kort stuksken bij en over de be» grafenis, daar bleef het bij. Het was te wachten zoo. Want aan »het Iand«, aan »het volk« heeft Heijermans, al willen we hoog aanslaan zijn waarde als kunstenaar, niet behoord. Wel aan 'n bepaalde geestesrichting. Maar die vormt niet »het« volk. Die vormt er een deel van, een zeker procent dat, kunnen we gerust zeggen, noch de meer» derheid, noch de halve honderd procent haalt en daarom moest men er ook een, vaak buiten alle levenswerkelijkheid staand »Kniertje« (mevrouw Esther De Boer—Van Rijk) voor wezen, om voor Heijermans een nationale hulde te vragen, die de Regeering dan in munt zou moeten omzetten door uit 's Lands schat» kist een jaarlijksche som te doen toekomen aan zijn vrouw en kinderen. 'k Weet, het zij met schuchtere schroom even aangeroerd, die blijven onverzorgd achter en dat is waarlijk niet, wijl hun man en vader niet genoeg voor hen geploeterd heeft, maar omdat hij ongelukkig is geweest, om zoo te zeggen borg bleef voor veel meer dan hij hehben kon en omdat Nederland 'n klein land is in zekere opzichten. Voor die verwanten moet gezorgd. Gelijk in meer dergelijke gevallen. En in zooverre de familie in draagkracht te kort schiet, is 't een eereschuld voor dat deel van Nederland, 'k zeg niet dat zijn begin» selen deelt, maar dat zijn kunst eerde en daar

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1924 | | pagina 1