voor de Zuidhollandsche en Zeeuw sche Eilanden.
Uw .vertoudheid
Abdijsiroop
Antirevolutionair
Orgaan
jBM
IN HOC SIGNO YINCES
No. 3002
ZATERDAG 25 OCTOBER 1924
39ste JAARGANG
EERSTE BLAD.
O
Op den Uitkijk*
EMames EVtededeeSmcjesi.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor die Redactie bestemd, Advertentiën en ver,dere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Het goedkoopste, Het grootste, Het meest gesorteerde
UITKIJK.
Gevaarlijke Theoriën.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten wordeiï berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Antirevolutionaire Staatkunde
Het reeds een* en andermaal aangekondigde
orgaan van de Dr. Abraham Stichting is thans
bij den uitgever J. II. Kok verschenen en
wij zullen vermoedelijk menigmaal aanleiding
vinden het te noemen of erheen te verwijzen.
Thans kondigen we het aan.
Om op te wekken tot kennismaking.
Die, vermoeden we, b 1 ij v e n d zal zijn,
want geeft op den duur dit maandschrift wer?
kelijk, wat de heer H. Colijn in zijn inlei?
dend woord er van verwacht, dan is het on?
misba'ar voor wie op de hoogte blijven wil
der A.R. beginselen en politiek.
En voor wie daarin wil worden gebouwd.
Er is behoefte aan zulk een tijdschrift.
Andere partijen, zooals de Socialisten b.v.
met hün wetenschappelijk maandschrift, zijn
ons allang vóór.
De eersten zijn we waarlijk niet!
Wórde thans tenminste door dit maand?
schrift afdoende in deze behoefte voorzien
Het prospectus zegt er o.m. d i t van
De verschijning van dit Orgaan is van
de grootste beteekenis voor de bestudeering
en verbreiding der Antirevolutionaire be?
ginselen.
Dit tijdschrift beoogt hetzelfde doel als
de Dr. Abraham Kuyper?Sticliting zelve
of lieverdeze Stichting tracht haar doel
te bereiken mede door de uitgave van deze
periodiek.
Dit doel is vooral om hen, die geroepen
zijn om leiding te geven op politiek gebied,
van dienst te zijn met voorlichting over
allerlei vraagstukken op staatkundig en eco?
nomisch gebied.
Immers hoe dikwijls gebeurt 't niet,
dat onze mannen in de Raadzaal plotseling
voor een geheel nieuw probleem komen te
staan, of dat men in de Kiesvereeniging
geheel onverwacht voor een moeilijkheid
inzake de toepassing van het beginsel wordt
geplaatst.
Welnu, het nieuwe tijdschrift A n t i r e=
volutionaire Staatkunde wil de
bestudeering der Antirevolutionaire begin?
selen en de verdieping van inzicht met be?
trekking tot de toepassing dier beginselen
op de onderscheidene tijdvragen bevorderen.
Met het oog op den komenden verkie?
zingsstrijd zal er ook rekening worden ge?
houden met de in dien strijd op den voor?
grond tredende politieke en sociale kwesties.
Het tijdschrift bevat, behalve een weten?
schappelijke en een practisch?staatkundige
rubriek o.a. óók een rubriek «Vraag en Ant?
woord«, waarin de belangrijkste adviezen
worden opgenomen, die dagelijks door de
Dr. Kuyper?Stichting worden gegeven.
En in zijn inleidend artikel, zegt de heer
Colijn o.m. na de opmerking «Wij hebben
geen Groen en geen Kuyper meer»,
«Als nuchtere Calvinisten aanvaarden we
de feiten ook op dit gebied.
En dan ligt de zaak zoo. Een enkele weg?
wijzer, die op alle terrein gevolgd wordt,
zooals dit bij Kuyper het geval was, hebben
we nu eenmaal niet. Daarom gaan we ons
nu saam aangorden om het werk gemeen?
schappelijk voort te zetten.
De Redactie van het orgaan is zóó sa?
mengesteld, dat de verschillende schakee?
ringen in ons partijleven er licht in te on?
derscheiden zijn.
Schakeeringen. Meer niet.
Het orgaan staat 'toch op den grondslag
der A.R. beginselen, zooals die zijn
neergelegd in het program van
beginselen van de georgani?
seerde A.R. Partij.
En later volgt nog ter karakterteekening
déze regel«Verdieping van inzicht met be?
trekking tot de toepassing onzer beginselen
op de onderscheiden tijdvragen, staat op den
voorgrond«.
Op de artikelen in deze eerste atleve?
ring komen we wellicht nog terug thans wil?
len we nog ter kenschetsing van den veel?
omvattenden inhoud wijzen op de rubriek
«Vraag en Antwoord«, waarin de voornaamste
antwoorden worden opgenomen, die uit de
»Kuyper?Stichting« 't land ingaan op allerlei
vragen, welke naar de Kanaalstraat, in
steeds grooter getale worden opgezonden,
't Rijn er in deze aflevering reeds 7.
I)e eerste vraag luidt:
«Waf kan er onzerzijds worden aange?
voerd, als van socialistische zijde de bewe?
ring geuit wordt, alsof de arbeiders de ver?
beteringen van hunne sociale positie sinds
het midden van de vorige eeuw in hoofd?
zaak aan de S. D. A. P. te danken hebben
Het antwoord op deze vraag alleen reeds
werd een artikel op zichzelf met een schat
van gegevens, waarmee men den tegenstander
te allen tijde den mond stoppen kan.
Men krijgt in dit tijdschrift »kost«.
Stevig, hartig calvinistisch voedsel.
Laten we niet enkel opgaan in het vele
litterarisch schoon, dat ons op allerlei gebied
wordt aangeboden, doch vragen we steeds
in de eerste plaats naar gezond geestelijk
voedsel.
Ter fundeering in onze beginselen.
Dat nu geeft dit maandschrift ons.
Tegen, waarlijk geringen, prijs.
V Kuyper, de vBoemaw
En dat nog na zijn dood
Neen, nu niet op politiek gebied.
Op het terrein der theologie.
't Was prof. Haitjema, kort geleden te Gro?
ningen benoemd, en die daar vrijwel voor 't
eerst 't studentenvolk in gereformeerde paden
voeren wil, die op een vergadering van Cön?
fessioneelen zei«Sstover Kuyper
Hijzelf had niets tegen Kuyper.
Was 't niqt in alles met hem eens, maar
eerde hem als een eminent godgeleerde van
wien men veel leeren kon. Maar noem
hem niet bij jonge studenten, 't maakt hen
dadelijk kopschuw.
't Pleit niet voor de studenten.
Laten we hopen, dat het verschijnsel zich
alléén bij de Groninger academische jeugd
voordoet 't Zou wel vreeselijk zijn, als men
in Afrika en Amerika, in Hongarije en Duitsch?
land onzen Kuyper met steeds klimmende
belangstelling bestudeeren ging en men zette
hiér als dr. Dijk van 't voorjaar op de
Predikanten?conferentie vreesde E Voto on?
gelezen in de boekenkast
Men weet wat de Schrift zegt van de ver?
zadigde ziel. Maar flie haalt dan ook in het
eind een magerheid over zich. Laten we, ge?
studeerden en menschen uit het volk, den
komenden winter, als er weer tijd is, vooral
ook Kuyper lezen!
V Honger en Ontucht.
Vele jaren lang is door de socialisten als
een eerste waarheid, ja als een axioma, dat
niet voor tegenspraak vatbaar was, verkon?
digd Het kwaad der prostitutie vindt
voor verreweg 't grootste gedeelte zijn oor?
zaak in de maatschappelijke toe?
standen.
Daaruit komt het voort.
Daar moet genezing geschieden.
Wij konden hier nooit mee instemmen en
hielden op grond van Gods Woord steeds
staande dat de hoofdoorzaak van het
kwaad ligt in 't van nature booze men?
schenhart en dat de maatschappelijke el?
lende hoogstens een bijkomende factor kan
zijn.
Merkwaardig nu is wat de bekende schrijf?
ster M. W. Maclaine Pont in haar pas ver?
schenen boeksken »Dr. Hendrik Pierson en
de Heldringgestichten« mededeelt. Een kort
overzicht van dit werkje zegt o.m.
Het geschriftje geeft tevens een inzicht
in het prostitutie?vraagstuk. Zoo vestigt de
schrijver er de aandacht op, dat bij het sa?
menstellen van uitgebreide en nauwkeurige
statistieken uit opgaven van de rijksklinieken
te Utrecht en andere academiesteden, ge?
voegd bij de opgaven uit de boeken van
Steenbeek is gebleken, dat in ons land geen
vrouw te gronde gaat door honger of ar?
moede, maar wel door arbeidsschuwheid en
zucht naar opschik en genot. »Meestal«,
zegt hij, «zijn het dienstboden, die toch in
elk geval geen honger lijden en een dak
boven haar hoofd hebben».
Wat een merkwaardige uitspraak is.
Gegrond op cijfers en statistiek.
Het zou zeker de moeite loonen, om zulk
een onderzoek op nog grooter schaal te ver?
richten. In elk geval blijkt ook hier de ma?
terialistische beschouwing der volgelingen van
Marx weer met de feiten in strijd te zijn.
Ouders en Kinderen in Sovjet=Rusland.
De bekende, een der bladen schreef onlangs
niet ten onrechte, de beroemde ster?corres?
pondent van de N. R. Ci., die al maar door
't buitenland bereist, is nu ook een blijkbaar
geruimen tijd, in Rusland geweest.
Hij heeft daar veel gezien.
- Ontsteekt ook nieuw licht.
Zoo heeft hij b.v. het praatje van de «na?
tionalisatie» der vrouwen voorgoed uitgebla?
zen en integendeel vastgesteld, dat de sovjets
•het systeem van den «man en zijn vrouw«
minstens eveneens in eere houden als dit in
de Westersche landen geschiedtdat wel de
mogelijkheid van »scheiding« zeer ge?
makkelijk is geworden, maar dat praktisch
toch de scheidingsjagers bij 't bewind niet in
eere zijn.
Maar aan den anderen kant legt hij er even
sterk den nadruk op, dat de sovjets het uiter?
ste doen, om den gezinsband tusschen
ouders en kinderen te vernielen.
Kinderen behooren aan den Staat.
Dat is er het grondbeginsel.
En al laat mep ze nog, onvolwassen, bij de
ouders thuis, het is een poover beetje, dat
die ouders over hun opvoeding enz. te zeg?
gen hebben. Gezins? en familieleven, dat be?
grijpen de communisten zeer best, is op den
duur de dood voor hun eer.
i. Nadruk verbodea,
't Was onlangs prof. Grosheide, die in de
N. Holl. Kerkbode een stuk schreef over de
beweerde «kleinburgerlijkheid» der kerk.
Die dit woord gebruiken, bedoelen er het
volgende mee.
De Kerk, zooals zij op dit oogenblik reilt
en zeilt, ,is goed gezie een instelling, die
hoofdzakelijk drijft op wat men noemt de
«kleine burgerij«. Van haar hebben zich goed?
deels afgekeerd aan de eene zijde de aanzien?
lijken, intellectueelen enz. en aan de andere
zijde de breede schare der »arbeiders«.
Let welprof. Gr. sprak zoo niet.
Hij nam deze uitspraak op en bekeek haar,
woog en onderzocht haar, vond dat er zooals
gewoonlijk 't geval is, 'n element van waar?
h e i d in schuilt en onderzocht wat óns dit
te zeggen had.
Het was een leerrijk artikel.
Maar 't onderwerp is daarmee niet uitgeput
en aantrekkelijk genoeg, tenminste dat vond
ik voor mij, om er eens over na te denken
en er eenigen gedachten over neer te pennen.
En dan moet d i t voorafgaan
Scherpe omlijning van wat men eigenlijk
bedóélt, anders redeneert men in 't wilde weg
en praat men langs elkander heen.
De »klein?burgerlijkheid« der Kerk.
De uitdrukking komt van buiten.
Ze is min of meer als een v e r w ij t be?
doeld in elk geval wil ze de Kerk op haar
verzuim wijzen, dat zij n.l. groote groepen
van ons volk niet aan zich weet te b i n d e n.
Ik kom daar natuurlijk nader op terug.
Eerst ga een andere kwestie voorop
Wat verstaat gij eigenlijk door kerk?
En dan blijkt al gauw, dat de «vrijzinnig?
heid« van wie deze uitdrukking afkomstig is,
met kerk bedóélt al wat zich »kerk« nóémt.
Naar b e 1 ij d e n i s wordt niet gevraagd.
Elke «religieuse gemeenschap«, die zich
»kerk« noemt, al zou ze zich b v. «joodsch?
gereformeerd» willen heeten, wordt door de
vrijzinnigheid ook als zoodanig aangenomen.
Nu, zóó is er geen praten over.
Hoe een mogelijk mohamedaansch of boed?
histisch «kerkgenootschap» zich verhouden
zou tegenover de verschillende lagen der be?
volking en wat men met een historische vol?
komen onjuist woord soms noemt «standen in
de maatschappij», daar hebben wij geen bood?
schap aan en 't laat ons volkomen koud.
Wij nemen 't woord «kerk» in haar histo?
rische beteekenis.
Verstaan er dus niet onder een bepaalde
gezindte, van Hersteld Luthersch, of Chr.
Gereformeerd, of ènkM Gereformeerd of wat
dan ook, maar eenvoudig de kerk?der?belij?
denis.
Die Christus als haar Hoofd erkent.
Voor Zijn Woord zich buigen wil.
En wij laten voorts in 't midden hoe zij
als »instituut« héét.
En dan is onze eerste opmerking deze, dat
het ons volstrekt niet behoeft te verwonderen,
als niet alle »schakeeringen« der maatschappij
bij die kerk eVen sterk vertegenwoordigd zijn.
Het is eenvoudig naar de Schrift.
Die spreekt van «niet vele rijken, niet vele
edelen«.
Jezus zelf, waarschuwde hoe bezwaarlijk
het zijn zou, dat een r ij k e inging in het
Koninkrijk Gods en het bekende verhaal van
den rijken jongeling zal daarvan een treffen?
de illustratie zijn, alle eeuwen door.
Van de rijken?aan?intellect geldt iets derge?
lijks.
Het Kruis van Christus is van Paulus, dagen
af den eigengerechtigen Jood een ergernis en
den intellectueelen Griek een dwaasheid ge?
weest. En, weer Jezus zelf, slaat den oogen
ten hemel en zegt«Ik dank u, Vader dat
Gij dit den wijzen en verstandigen hebt ver?
borgen en hebt het den kinderkens geopen?
baard En Hij zegt, dat dit 's Vaders wel?
behagen zoo was.
Dat laatste kan de breede zoom van niet?
rijken, niet?edelen, niet?intellectueelen e.d.g.
vertroosten en klein houden tegelijk.
Hun lot hier is vaak vrij karig.
Ze hebben hun dagelijksch brood, maar dik
belegd is 't in den regel niet. En »kranen«
op verstandelijk gebied zoodat ze 'n kans heb?
ben om uit te blinken en op de voorste plaat?
10 ee&8
VOOR KLK Z-'IN KLMIS
Hoedesi» ere Pet ten magazijn
Kipstraat 85?87 Rotterdam
PST* ZIE DE 5 ETALAGES
Voor hoeden No. 85. Voor Petten No. 87
Aanbevelend,' J» Jr.
.'aüJsM•tiiVhiULuUM
moogt U niet laten voortwoekeren
tot eene aandoening van borst of
keel. Bestrijdt dat gevaarOntsmet
verzacht en versterkt de pijnlijk
ontstoken slijmvliezen met de sliim-
oplossende, genezende AKKER's
Weik andery middel werkt zoo
krachtig voor verouderden hoest,
heeschheid, 'bronchiet,, influenza,
kinkhoest, griep,asthma en andere
aandoeningen van borst en keel.
Alorn verkrijgbaar in kokers van 230 gram
f\ 50, 550 gram/2.Z5 enJ± 1000 gram ƒ4.50
sen te komen, zijn 't ook al niet, want 99
procent van 't menschdom is »middelmatig«,
heel gewóón, al i s 't dan nog met verschil
van graad en tint.
En nu wijst Gods Woord in déze richting
dat de groote meerderheid van de kinderen
des koninkrijks door den verkiezenden God
niet komt uit de financieele of geestelijke
upper?ten, niet uit de rijken en edelen, maar
uit die schare van maar?heel?gewone?menschen.
't Koninkrijk is er niet minder om
Want in dat koninkrijk gelden en komen
tot volkomen ontplooiing de «geestelijke ga?
ven«, waarvan de Schrift spreekt en 't kan
bést zijn, dat een oud?afgewerkt moederken,
't welk zich maar net bóven de analphabeten
verheft en in een één?kamers?woninkje haar
einde wacht, die «geestelijke gaven» in veel
ruimer mate bezit dan de beroemde geleerde,
of de multi?millionair.
Maar 't kan «klein houden« ook.
Want het is alles 's «Naders welbehagen«.
En 't is allerminst zoo, dat de Vader in die
«kleinburgerlijkheid» op zichzélf een welge?
vallen heeft, want héél 't menschdom is met
elkaar zwart?van?zonden en niets geheels'is
aan hen. En 't is gelukkig ook weer zoo, dat
onze God zijn welbehagen aan geen enkele
schakeering bindt, wat al heel duidelijk
uitkwam bij Jezus' begrafenis, toen de «Gali?
leesche visschers» alle waren gevlucht of van
verre stonden, maar de eigen?geërfde Jozef
van Arimathea en de intellectueel Nicodemus
het lichaam des Heeren weglegden in het graf.
Doch zien we nu naar den anderen kant.
De kerk met haar uitgesproken «kleinbur?
gerlijk« karakter ik spreek nu onwijs zijnde
kan, zégt men, haar »arbeiders« niet vasthou?
dan. D i e weeken van de kerk los, gaan steeds
meer voor haar' verloren.
Hiertegen nu komen we krachtig op.
Of liever, w ij niet, maar de feiten.
't Hangt er alleen maar weer van af, wat
ge door »kerk« verstaat.
De vrijzinnige prediking, dat geven we graag
toe 1 die heeft al heel weinig »arbeiders«
onder haar gehoor. Z ij geeft hun steenen
voor brood. En ik kan bést begrijpen, dat wie
zes dagen met kalk en steenen, hout of mest
sjouwt, 's Zondags graag wat anders hooren
wil dan een gladde rede over een verheven
onderwerp, dat 'm in het minst niet interes?
seert of een gemoedelijk praatje over deugd
en plicht.
't Socialisme, al is daar ook al lang de lente?
geur af en zijn de langlokkige, vurige, dweep?
zuchtige predikers van een kwart eeuw terug,
al lang door hun haren heen gegroeid, hebben
ze hun stem verknoerst, en een gele galtint
of 'n buike gekregen, het socialisme in
zijn beste uitingen, spreekt dan nog van i d e?
alen, al moeten die dan hier op aarde wor?
een vervuld en al wordt die vervulling steeds
meer verschoven naar het vijfentwintigste ge?
slacht. Maar wat heeft de vrijzinnigheid 'n
Beetje bij de vijanden gevonden hutspot, als
't 3 October is en voor de rest van 't jaar
den leege schotel.
De »belijdenis?kerk« klei n?b u r g e r 1 ij k
ook in dién zin, dat er de arbeider wordt
gemist
Wij hebben een heel eenvoudig antwoord.
Hierin bestaande Kom en zie
Kijk de namen na in de lidmatenboeken
en doopregisters en zie wie er prijs op stel?
len in die kerk hun kind te laten doopen en
zelfs als lid tot die kerk te behooren. En ga
dan s Zondags één keer es niet naar de voet?
balmatch, kom in de kerk en kijk es rond.
Als ge billijk zijt, is uw afdoende opmerking,
dat verder antwoord niet meer noodig is.
Neen, het staat gelukkig nog zoo
In de «belijdenis?kerk« wordt ook de «rijke
en edele«, de aanzienlijke en intellectueel niet
ganschelijk gemist. De burgerij is er vertegen
woordigd en de hand?arbeider eveneens.
Dat er veel reden is tot klacht.
Ja, dét is een andere kwestie.
Prof. Bouwman klaagde nog pas over de
eerste categorie met name die en dan is de
kacht nog 't minst stootend vaak al te
zeer de cultuur boven de religie laat gaan.
En is 't niet alzoo, dat de «burgerstand» maar
al te vaak de negotie en de arbeider het
groepsbelang doet praedomineeren bóven
de religie.
Waarlijk, over elke schakeering past klacht.
Over.onszelf niet in de laatste plaats.
Doch wat ik tenslotte nog zeggen wilde
Laat de kerk?der?belijdenis toch nooit zélf
ook maar van verre trachten, om de r e 1 i g i e
naar één van déze drie cultuur, negotie of
groepsbelang te vervormen, want dan wordt
het zout in het centrum zelf smakeloos!
Laat ze haar pad zuiver houden.
Zij brenge het Woord, het vólle Woord.
Dat ook zijn licht verspreidt over het ter?
rein der cultuur, zeker 1 en óók over dat der
negotie, ja! en óók over dat van 't sociale
leven, ongetwijfeld! En ook dat licht mag
niet onder den korenmaat.
Maar laat men voorzichtig zijn
Géén speciaal »socilale« preek, géén opzet»
telijKe »cultuur?preek« en evenmin een «klein?
burgerlijke» preek, als ik 't zoo zeggen mag,
niets van dit alles.
Sion zij en blijve de «verkondigster van
goede boodschap«.
En de prediker de man, die ons «den weg
ter zaligheid« verkondigt. Die het den een
durft aanzeggen, dat de cultuurdweper den
ander dat de negotie?aanbidder en den derde
dat de belangenjager niet zullen ingaan in het
Koninkrijk Gods, zoo zij zich niet van gan?
scher harte tot God bekeeren en dat Koninkrijk
voortaan boven allen en alles stellen, zoo
zij niet én cultuur, én negotie én groepsbe?
lang «schade en drek« leeren achten als het
gaat om de uitnemendheid der kennis van
Christus.
Als de Kerk dat maar mag doen
Een stad op een berg zijnde, een licht op
een kandelaar
Dan zullen zich tot haar b 1 ij v e n ver?
zamelen, als tot David in de spelonk Adul?
lum allen, wier ziel bitterlijk bedroefd is
vanwege hun zonde en dan zullen daar ko?
men, door Gods Geest onrustig gemaaktrijke
Arimetheeërs en wijze Nicodemussen en klein?
burgelijke Galileeërs, zoowel als Onesimus, die
op de onderste sport van de sociale ladder
staat.
En a 11 e n zullen eenmaal door den Koning
in éénzelfde noodiging toegang krijgen tot
Zijn woningKom in, gij gezegende des Vaders
en beërft het Koninkrijk, dat u weggelegd
was vóór de grondlegging der wereld.
Het valt niet vreemd op, dat na een oor?
log, als wij pas beleefd hebben, het oorlogs?
vraagstuk meer dan ooit urgent wordt. Het
is de reactie, die vooral na een gruwzaam
bedrijf als de wereldoorlog, niet uitblijven kon.
