in raad
A ntirevolutionair
Orgaan
voor de Zeidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden,
9
No. 3059
WOENSDAG 15 OCTOBER 1924
39STE JAARGANG
iostiiizï
n si
ÏÏII
IN HOG SIGNO YINCES
netlijsten
|95
W. BOEKHOVEN! ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Land- en Tuinbouw.
Gi
(9 i1
Oi
I van
lecl"
jen in
Si. Laurensstraat
ROTTERDAM
DEN HAAG
MOLEïlSTRflflT 12-11
TELE F. 134'75
.AGAZIJ»
UBELEN
SOOR.
-EN IN
S L I Ne
STOEe
ENZ. ss
RTEN
LE
iORGT U
PRIJZEN
v
Bij ioleve»
Ak
ring van 25
Vogeltjes
1 KNOT
CADEAU
1
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDI J K
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten woidu. berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
V «De Houten Pomp«.
Daar zit wel gang in
Al i s 't blad er nog niet.
Al kan een opwekking, om abonné of met
elkaar 1 e z e r te worden, nog lang geen kwaad.
Maar zijn plaats heeft de »Ponip«.
Natuurlijk, volmaakt is hij nog bij lange
niet. Er staan weieens stukskens in, die 'n
ietsje flauw of 'n béétje gezocht zijn maar
leg daartegenover 't vele goede eens in de
schaal, dan wint dit het vér.
En de illustraties mogen er zijn.
De derde jaargang kreeg een ste\ig, weke»
lijksch omslag, mét als nieuwe rubrieken een
feuilleton, Buitenl, Overzicht en Puntdichten
er op, kortom redactie en uitgeefster sparen
geen moeite om de »Pomp« te verbeteren.
De sterkte der Vadei en.
Kloeke mannen verdedigden, ondanks som»
miger flauwhartigheid in 1574 de Sleutelstad.
Dirk van Bronkhorst was hunner één.
Mij mocht 't ontzet niet beleven; stierf
vóór dien aan de pest.
Maar enkele dagen voor den dood, gaf hij
én voor de stad èn voor den lande èn voor
zijn eigen ziel d i t heerlijk getuigenis
«zic-h alleenlycke upte genade en de hulpe
van den Almoghenden en den machtigen
Godt te betrouwen»*.
Dat was de sterkte der »voorvaderen«.
Gelijk ze 't ook der «vaderen" was.
En mag d i e maar overvloedig onder ons
gevonden worden, voorwaar dan zullen ve'e
klachten verstommen en de vorige dagen niet
bóven deze behoeven geprezen te worden
V lloog Standpunt.
«Van me cente blijfde af 1«
En de rest laat ine koud
Ziedaar een standpunt, dat de schoonste,
christelijke moraal zelfs niet bereiken kan
Afzwering van alle egoïsme, hoogste,
altruïstische triomf van Toontje Solidair.
De sociaabdemocratische wethouder van de
hoofdstad, De Miranda, verhaalt er van in
zijn brochure «De kip, het ei en het voer«.
Hij heeft aan gemeentewerklieden trachten
duidelijk te maken, dat eenige loonsverlaging
noodzakelijk was dat anders alle andere
arbeiders er te meer voor bloeden moesten
dat anders gewichtige cultureele belangen, óók
van beteekenis voor den arbeider, zouden
worden geschaad.
Wat voegt" hem een der zijnen toe,
Naar Mirandas eigen getuigenis?
«Mijn vriend De Miranda, mag zeggen,
dat rekening moet worden gehouden met
cultureele belangen, maar de heer De Mi»
randa moge daarmee rekening houden van
onze centen blijft hij af
Einde van alle tegenspreken
Als ge mijnen persoonlijken Mammon op
't uiterste kootje van z'n kleinen toon trapt,
sla ik u tegen den grond.
Overigens: één volk van broed'ren, daar
niet van, hoor
V' Debat-vergaderingen
De herrie»bijeenkomst in den Haagschen
Dierentuin heeft weer eens de vraag doen
rijzen, wat n u t dergelijke vergaderingen heb»
ben.
O. i. is dit zeer gering.
De a.=r. «Rotterdammer" is van dezelfde
meening en licht deze volgenderwijs toe, blijk»
baar van de hand van een, die vaak met dit
bijltje heeft gehakt.
Geen vergadering met debat dat blij»
ven wij voor het komend seizoen en den
naderenden verkiezingsstrijd aan onze kies»
vereenigingen aanbevelen.
De politieke hanengevechten mogen al
soms publiek trekken, dat anders wegblijft,
te veel nadeelen brengen zij met zich dan
dat wezenlijk nut van ze kan worden ver»
wacht.
Groot is het gevaar, dat zij op spreker
en hoorders beide demoraliseerend werken,
doordien de kracht wordt gezocht in han»
digheden en praktijken, die den tegenstan»
der afmaken.
Bij eenigszins prikkelend debat komt er
zekere roerige stemming, die zich in aller»
lei hartstochtelijke bewogenheid openbaart.
De vergadering wordt dermate gerekt en
rumoerig, dat allengs de kalmere elementen
zich terugtrekken.
De indruk van de rede wordt niet zelden
verzwakt, door op de lachlust werkende
hebbelijkheden van sommige «debaters".
Zelfs het schijnbaar onschuldige instituut
van «vragen stellen" kan hier verwarring
stichten.
Enkele staaltjes uit de jarenlange praktijk
van schrijver dezes moge dit bevestigen.
Het kwam voor, dat een broeder zich
keerde tegen het gebruik van het woord
«hemelsbreeds omdat wij ons van de breedte
van den hemel geen aardsche voorstelling
mogen maken en de spreker zich dus van
het bezigen dezer uitdrukking had te ont»
houden.
Een ander maal vroeg in een stampvolle
kerk een jongeling, waarom het »doopen«
van menschen moest worden afgekeurd,
gelijk de redenaar gedaan had. De jonge»
ling had niet goed geluisterdniet van
doopen, maar van dooden was sprake ge»
weest.
In een andere heftige verkiezingsmeeting
roerde de debater met geen woord het ge»
sprokene aan, maar las van lange vellen
voor de statuten eener nieuwe door hem
opgerichte «Internationaal»libertair»paganis»
tische partij.
Ook kwam het voor, dat een zonderling
met een groote sjerp om en de borst ver»
sierd met medailles van den kop van Jut,
zijn staatkundige bezwaren ontwikkelde.
Een boek ware te schrijven over de zon»
derlinge avonturen, beleefd door hen, die
verkiezingscampagnes meemaakten en zich
met deleters hadden te meten.
De waardigheid en de ernst der samen»
komsten zal naar onze vaste meening, niet
weinig worden verhoogd, indien de publieke
vergaderingen alleen met het uitspreken der
rede gevuld worden.
Met prikkelende toespijs, als debat en
vragen stellen, breke men geheel 1
bate men hiervoor ook voor den komen»
den strijd zijn gedragslijn bepalen.
Géén debat=vergaderingen.
't Is als regel r e c 1 a re. e voor de grootste
»bekvechters«.
Viel enkele zorgvuldig voorbereide verga»
deringen èn bij dag èn bij avond (opdat ook
de arbeiders er kunnen zijn) waar onze voor»
mannen optreden, hier en daar in de provincie,
om de zaken te bespreken en de geestdrift
op te wekken.
En laat daar. mits beslist onder 't «eigen
volkje«, maar naar hartelust vragen, op
dat punt zijn we 't niet met de Rott. eens.
De methode van den heer Colijn op de ver»
gadering der Chr. Geref. broeders en zusters
lijkt ons de juiste.
En voorts: huisbezoek en schrif»
telijke propaganda.
Dien weg moet het weer op.
'n Generaal aan 't woord.
Als een bewijs, hoe diep de menschheid
geschokt is en in beroering gekome n vanwege
den jongsten Oorlog en dat dan tégen den
Ooilog, diene wat op het jongste internatio»
nale pacifistische congres is gebeura'.
Verschillende «landen" voerden 't woord.
Duitschland zoogoed als Frankrijk,
Uit dit laatste land sprak een gene.vaal en
wel zekere gen. Verraux, thans 69 jaa r oud
en die in zijn tijd."leeraar is geweest-aan de
Fransche militaire academie en zoo m ee heeft
bijgedragen aan de vorming van de generaals,
die in den jongsten oorlog voor Frankrijk de
overwinning hebben behaald.
F,en man»van=den»oorlog dus.
De gebeurtenissen der laatste jaren hebben
evenwel een diepen invloed op hem uitge»
oefend en zoo werd hij pacifist. Op radicale
wijze wil hij alles bestrijden wat tot hef uit»
lokken van nieuwe conflicten zou kunnen bij»
dragen. Het is misschien paradoxaal, zeide
hij, dat een militair van lioogen rang een der»
gelijke taal spreekt, maar ik kan niet anders.
Het middel, dat de generaal aanbeveelt in
den strijd tegen de fabricage van munitie en
tegen het militairisme isde algemeene
werkstaking der georganiseerde arbeiders. Deze
staking moet worden geproclameerd, zoodra
een nieuw oorlogsgevaar de wereld bedreigt.
De arbeiders in de fabrieken en de mijnen
en de transportarbeiders zullen moeten weige»
ren elk werk te verrichten in dienst van den
oorlog. De algemeene werkstaking van de inter»
nationale vakvereenigingen is de eenige oplos»
sing. De algemeene werkstaking op elk gebied
als middel tegen den oorlog en als het moet
zelfs algemeene werkstaking der generaals.
Totzoover generaal Verraux.
We geven hier zijn meening weer, omdat
we waarlijk geen oorlogswinnaars zijn, waar»
voor de prot. chr. partijen weieens worden
uitgekreten.
Ja, konden niet alleen alle arbeiders,
maar' alle burgers van alle landen één lijn
trekken, dan was 't met dien vreeselijken grit»
wel uit.
Maar d i e benauwende moeilijkheid roert de
generaal nu zelfs niet aan. A 1 s de arbeiders
en de generaals hier wèl staken en ginds
niet en dat is toch te verwachten hoe zal er
dan vrede zijn
Ofziet de spreker kans om in zijn
eigen vaderland het zoover te brengen
Dan waren wc al een héél eind op weg.
'>,/i De Tragedie van een Werkvrouw.
»Hij« had 'n «vrouw", n werkvrouw.
En aangezien hij aan een onzer nationale
universiteiten hoogleeraar was, èn tevens
directeur van het laboratorium dat voor
zijn »vak« was gebouwd, moest hij die werk»
vrouw be=administreeren.
D.w.z. alle inlichtingen geven, die men in
Den Haag vroeg en alles te harer kennis bren»
gen wat Den Haag over haar besloot.
Want dat is de zegen der bureaucrat e
Dat is de glorie der centralisatie.
Dat »men« op 'n bureau»stoel in 't Haagje
het recht heeft elke werkvrouw in eenig
landsgebouw precies voor te schrijven hoe
vaak ze de rommelzolder ragen en de wal
boenen moet
En dit alles via den «directeur".
Déze klaagde steen en been
«Eerst was ze 1 o stoen kreeg ze loons»
verhooging dat werd eenige weken later
wéér veranderdnog even later werd ze
vast. Toen ging men bezuigenze kreeg
eerst loonsverlagingmoest over eenige
weken het te veel genotene terugbetalen
plotseling kreeg ze ontslaggroote huil»
bui in m'n kamerWie moest nü 't ge»
bouw schoonhouden twee dagen later
nieuwe briefde ontslagene was weer aan»
gesteld, maar voor «tijdelijlzooveel als
1 o s»v a s ten 't laatste is geweest een
nieuwe wijziging in haar loonEn aan
zulke dingen kan ik nu dag aan dag 'n deel
van mijn kostelijken tijd verdoen
'n Schetsje naar het leven.
Prof. Storm van Reeuwen deelde 't dezer
dagen nee in de »Telegraaf«. 'k I Ioor, dat
Sint Bureaucratius zich met Sint Nicolaas al
heeft verstaan, die tegen December voor den
»prof.« een grooten klaasman bakken laat, die
'n neus tegen 'tn trekt
E e n millioen »verdiend«.
Het «roode« Vakverbond (N. V. V.) is thans
achtmaal millionair en protst en trotst daar
op als een geboren O.W.»er!
Neen, ik zuig 't niet uit mijn «kapitalisti»
schen® duim.
S t e n h u i s heeft het zelf gezegd.
Xondag, in den Haag, op de bakkersgezel»
lenvergadering.
Ik schrijf 't af uit «Het Volk".
Dat in dezen niet liegen zal
«Het vermogen der moderne vakbeweging
is in 5 jaar gegroeid van 5 tot 5 millioen".
is dus 'n millioen per jaar.
Voor menige «kapitalistische" kongsie om
van te watertanden.
In theorie is dat nu 't eigen geld der
arbeiders, maar als zij zich verbeelden, dat
ze daar nu ook bij meerderheid van stemmen
vrijelijk over kunnen beschikken dan zullen
ze dat in de praktijk wel anders leeren.
De «bazen" toch houden het roer.
Hoe prachtig ook zij de theorie.
Gelijk het in Twente wel bleek
V Een millioen verdiend
Men herinnert zich de Twentsche staking.
Die zoo vele, lange maanden duurde.
Bitter is door de arbeiders geleden.
Ieder kan dit zelf wel op de vingers na»
rekenen.
Xe kregen wel «steun", «uitkeering-, maar
vooral ook in «Het Volk" werden droeve
tafereelen opgehangen, wat ontbering de ar»
beiders zich getroosten moesten, wat ellende
ze vaak leden.
Het kon ook niet anders.
Het loon was al zoo laag en de «uitkee»
ring" bleef toch altoos nog aanmerkelijk
onder het loon.
Eerst ging de spaarpot er aan.
Daarna werd geborgd en gepoft.
Men werkte zich in de schuld wat niet
direct noodig was, maar 't leven wat ver»
aangenaainde, werd soms verkocht, het was
een treurig bestaan, daarover waren 't allen
eens. En hoe langer het duurde, hoe erger
het werd.
En lees nu eens, alwéér uit «Het Volk"
wat diezelfde Stenhuis zei op dezelfde ver»
gadering in Den Haag
«Wij gaven voor de textiebarbeiders uit
f 1,200,000 en bezaten aan het eind dier
staking 1 millioen méér".
Als wij nog lezen kunnen, dan wordt hier
rondweg gezegd«Wij, mannen van het X'
V. V., hebben natuurlijk niet als personen,
maar als Verbond aan die Twentsche staking
schoon één millioen verdien d.«
Geen wonder, dat dit N. V. V. geen haast
had, om de staking te doen ophouden Maar
waaiom heeft het dit millioen in zijn strijdkas
gesfort, in plaats van daarmee die uitgeputte
Twentsche arbeiders er weer wat bovenop te
helpen? Die hadden het toch feitelijk met
hun staken verdiend!
Fr zal wel geen antwoord op zijn.
En Stenhuis klopt es als een goed kapitalist
op den geldzak en trotst Acht millioen En
onthoud uw dag
Proefnemingen in Gelderland.
In de provincie Gelderland, in het amhts»
gebied van den Rijkslandbouwconsulent den
heer Cleveringa, zijn verleden jaar onder»
scheidene proeven genomeninzake bemes»
ting en o'ntginningsziekte, variëteifs» en selcc»
beproeven proeven met eigen en ingevoerd
pootgoed en eindelijk nog proeven inzake
herikbestrijding. De resultaten van de eerste
vier soorten proeven kunnen aldus worden
samengevat: 1. De proeven inzake doelmatige
bemesting gaven te velde een mooie demon»
stratie van de beteekenis van het kalkvraag»
stuk in verband met de keuze der meststof»
fen voor onze zandgronden. De proeven in»
zake de ontginningsziekte bevestigden, dat
stadscompost hiervoor het eenige tot heden
bekende geneesmiddel is, terwijl beer een
zwakke genezende werking vertoonde. Van
andere organische meststoffen en kunstmest
was geen werking te bespeuren. Witte ha»
ver is veel gevoeliger dan zwarte. 5.
De nieuwe aardappelvariëteiten Monopool
en Triumph maakten een goeden indruk
4". De variëteitsproeven met voederbieten en
koolrapen waren onbetrouwbaar door het
groot aantal schieters. 5. Voortgezette nabouw
van capucijners levert op de zandgronden
meer stroo en waarschijnlijk minder zaad. 6
Het selecteeren van aardappelen werkt gunstig
op de opbrengst, maar geeft in deze provincie
vermoedelijk nog op klei, noch op het zand
voldoende resultaten om met voldoende ze»
kerheid eigen pootgoed te kweeken.
Belangrijk is, wat in het verslag wordt mee»
gedeeld aangaande de vergelijking van door
de Friesche Maatschappij van Landbouw te
velde goedgekeurd pootgoed met willekeurig
Geldersch pootgoed. Door de medewerking
van den Bond, van Coöperatieve Aan» en
Verkoopvereenigingen in Celderland(B.A G
wiens directeur, de heer Borgman (Landbouw»
huis, Arnhem) zich daarvoor veel moeite ge»
troostte, werden vele plaatselijke Aankoop»
vereenigingen opgewekt door een eenvoudige
vergelijkende proef de groote voorde e»
1 e n aan te toonen van het betrekkelijk ge»
zonde, te velde goedgekeurde, pootgoed te»
genover het eigen verbouwde materiaal, dat
doorgaans sterk aangetast is door besmettelijke
ziekten. Op deze wijze zijn naast twee door
het Rijk gesubsidieerde proefveldjes totaal
95 aangelegd door de Vereenigingen, namelijk
42 met Eigenheimers, 47 met Roode Star, 2
met de Wet en 2 met Bravo.
De resultaten beantwoordden ten volle aan
de verwachting. Reeds op het oog waren
groote verschillen waarneembaar. Het te velde
goedgekeurde pootgoed kwam sneller op, gaf
een veel frisscher en gezonder blad, dat lan»
ger groen bleef, en daardoor een veel betere
opbrengst met minder kriel gaf. De verschil»
len waren dikwijls zoo in het oog loopend,
dat vele proefnemers het niet noodig hebben
gevonden wegingen uit te voeren. Wat jam»
mer is, want nu heeft men slechts van een
beperkt aantal proeven de opbrengstcijfers
kunnen verzamelen. Op 19 proefvelden le»
verde de Eigenheimer van eigen poot»
goed gemiddeld 77 procent van dat van het
te velde goedgekeurde pootgoed bij de Roode
Star was dit eveneens op 19 proefvelden 85
procent. Blijkbaar is dus de besmetting in
1921 iets grooter geweest dan in 1922, het»
geen in verband kan staan met weersomstan»
digheden en daarmee samenhangend het in
minder groot aantal optreden van bladlui»
zen, welke, zoo men weet, de ziekte in het
gewas verspreiden.
Op verschillende proefvelden is ter verge»
lijking le nabouw van te velde goedge»
keurd pootgoed van de Z. P. C. gebruikt,
hetgeen het gemiddelde bepaald gunstig heeft
beïnvloed. De opbrengst van ouderen na»
bouw daalde meermalen tot 60 procent. Uit
bovenstaande mogen we de gevolgtrekking
maken, dat het gebruik van door een ver»
trouwden keuringsdienst goedgekeurd poot»
goed, niettegenstaande den hoogeren prijs,
alle aanbeveling verdient.
Ten slotte willen we nog even melding ma»
ken van de proeven inzake herikbestrij»
ding met een oplossing van ij z e r v i t r i o o 1
De bedoeling was op een paar velden te ver»
gelijken de werking van 20 pCt ijzervitriool»
oplossing met oplossingen van zwavelzuren
ammoniak ter sterkte van 90, 35 en 40 pCt.
Het weer was echter in het laatst van April
en begin Mei zóó regenachtig, dat het niet
is gelukt een betrouwbare proef te nemen.
Het rapport geeft daarom enkele mededee»
lmgen over de in de praktijk met het s p roe i»
e n verkregen resultaten, in 1923 waren drie
sproeiers in bedrijf, n.l. een Drescher ma»
chine in Terwolde en twee Platz machines te
Brummen en Didam. Het weer was voortdu»
rend zoo buiig, dat vrijwel geen enkelen dag
regelmatig kon worden gesproeid Op som»
mige dagen moest zelfs in letterlijken zin
tusschen de buiïen door worden gesproeid.
Desniettegenstaande zijn gemiddeld uitste»
kende resultaten verkregen, terwijl de kosten
per Hectare zonder die voor trekkracht maar
met rente en afschrijving op f 16.— a f 18.—
waren te stellen. In Didam werd 20 H.A., in
Terwolde 12 H.A. en in Brummen ook on»
geveer 12 H.A. gesproeid, vooral haver. Het
groote voordeel van deze methode is, dat
men niet, zooals bij fijngemalen kaïniet, ge»
bonden is aan dauw en zon, doch bij rede»
lijk droog weer, met of zonder zon, den ge»
heelen dag kan doorwerken.
De praktijk is zoo ingenomen met deze
wijze van herikbestrijding, dat in 1924 meer
machines te werk zullen worden gesteld.
DE WEG, DIE WINST BRENGT.
Barendrecht heeft een veilingslokaal als vele
plaatsen in ons, immers voor het grootste deel,
landbouwproducten=exporteerend land.
De weg naar dit veilingslokaal is voor eeni»
gen tijd voor een deel gemoderniseerd en
de gebruikers van dezen weg kwamen eenige
maanden geleden tot een conclusie, die.
van meer beteekenis is, dan men, zoo op eers»
ten oogopslag, zou zeggen. In den aardbeien»
tijd kwamen ze namelijk tot de ontdekking,
dat de aardbeien, vervoerd langs dezen weg,
zooveel minder te lijden hadden van het hor»
ten en stooten, dat ze vijf cent per slofje
meer opbrachten.
Daar er in dezen tijd welke circa vijf a
zes weken duurt per dag 40 wagons wor»
den geëxporteerd, beteekende dit voor de ge»
zamelijke exporteurs twee duizend gulden meer
winst per dag.
En dat alleen. door een moderniseering
van den weg, die dus allang door deze meer»
dere winst is betaald.
Ons land, zuiver genomen, is er toch voor»
namelijk een, dat landbouwproducten expor
teert, en Barendrecht is één van de vele plaat»
sen zou de meerdere opbrengst van onze
producten op de wereldmarkt niet als hier
in Barendrecht al heel spoedig de meerdere
kosten van een beter wegennet ruim en ruim
dekken, en nog een behoorlijke extra winst
overlaten
Die meerdere winst gold, in het'onderhavige
geval, niet uitsluidend degenen, die per auto
vervoerden, maar allen, want schokt en hort
soms alleen de auto langs den weg, en niet
de kar met paarden bespannen! Is daar geen
schade aan het vervoer de artikel Het zijn
niet alleen diegenen, die per auto of ander
voertuig langs den weg vervoeren, die baat
hebben bij een goeden weg het is een
o'l
