voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
No. 3046
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1924
39STE JAARGANG
EERSTE BLAD.
Rondom het Tarief
Op den Uitkijk.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Ad ver tent ïën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Land» en Tuinbouw.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
De vlieger gaat nóg niet op.
Wat het worden wil, kan niemand
zeggen, vooral niet in de politiek en
allerminst nu een kat, die de stembus
ziet, doet rare sprongen.
Maar voorloopig wil het niet.
Er is te weinig wind. En de vlieger
is ook wat oudheeft al zoo vaak
dienst gedaan.
Nu wil men kunstwind maken.
En de vrijz. democraten hebben al
laten verluiden, dat ze obstructie wil
den voeren in de Kamer en als de
-fcmci's 't niet al te lam vinden dat hun
Qy ^ven hun dit plan hebben afgesnoept,
dan helpen ze dapper mee
Om de wind er maar onder te krijgen
Doch zonder beeldspraak gezegd.
Tegen 's heeren Colijn's plan tot
Tarief-herziening rees totnogtoe wel
van vele zijden verzet, maar het lijkt
in de verste verte niet op een Vloot
wet- of Schoolwet-hetze.
De reden, vraagt men onwillekeurig.
Me dunkt, er zijn redenen.
Vooreerst, men krijgt ook van de
„hetze" genoeg, vooral wanneer blijkt
dat het resultaat zoo armzalig is. Het
is dan niet gemakkelijk om binnen 't
jaar de derde te organiseeren, maar
men weet nooit hoe 't nog kómt.
Ten tweede, dat is erg „psycho
logisch"
Maar als men ziet dat èn het kabinet
Cèn die gehate minister Colijn al twee
Jietze's" te boven gekomen zijn en
rustig doorwerken aan hun bezuini-
gingswerk en goeden moed houden,
dat ze 't vaderland zullen helpen aan
een „sluitende begrooting'dan gaat
een deel van 't volk zeggen wij bijten
onze tanden op dat kabinet niet langer
stukwe zullen maar eens wachten
tot het jaar 1925.
En dan is er ten derde dit:
Bij vroegere gelegenheden kon men
roepen„Pas op voor de dure dit en
dat
Denk aan de beroemde „petten en
klompen".
Nog vrager aan 't dure brood.
Maar nii is juist het eigenaardige,
dat Colijn zelfs van sommige dingen
't invoerrecht verlagen of afschaffen
wil, herinner ik me wel, dan o.a. van
sommige soorten aardewerk
Waar dan nog dit bijkomt.
Nu is de heffing vijf procent.
Colijn wil in 't algemeen er acht
vragen, terwijl niet weinigen „Links"
allang hebben bepleit zes procent. Men
vóélt wel, dat het hier voor een „hetze"
niet het meest gunstige terrein is, want
als men roepen gaatAcht procent,
dat is „protectie", die vreeselijke kan-
kerkwaal als sommigen zeggen, dan
direct de tegenvraag komt: „Hé, en
vijf procent niet? En als men daar zes
van maakt, dan ook nog niet?
En dat werkt dan wel een weinig als
bluschwater op het hetze-vuur.
Waar dan ook nog dit bijkomt.
De kalme nadenkers Links gaan hoe
langer hoe meer begrijpen, dat er geld
in 't laadje komen moet en dat men
dit doel nog het beste bereikt, door
colijn stil zijn gang te laten gaan.
En tenslotte ook nog dit:
Ernstige mannen van Links begrijpen
wel, dat het maar niet aangaat zonder
meer Colijn's Tariefsherziening te ver
werpen, doch dat men dan ook moet
zeggen, waar men dan zélf het daar-
oor gemiste geld vandaan halen wil.
En die moeilijkheid is groot.
HiP nLnamet V00r den «Vrijheidsbond",
die nog met zoover is, dat ze het re
cept: „Afschaffing van Leger en Vloot"
in haar apotheek heeft, als afdoend
middel tegen alle finantieele kwalen.
Men komt dan tot rare middelen.
Zoo zagen we bijv. van die zijde voor
gesteld, om eenvoudig op de thans
bestaande invoerrechten zooveel opcen
ten te heffen, als de finantieele toestand
eischt.
De bedoeling is duidelijk:
Wordt die toestand wat beter, dan
kunnen de opcenten verminderd wor
den; die zijn tijdelijk, maar „verhoo
ging" is voor vast.
't Is minder mooi, dan 't lijkt.
Vooreerst is er al jaren lang geklaagd
over het schromelijk onbillijke van ons
hedendaagsch tarief. Colijn wil dan ook
het tarief herzien en de onbillijkheden
zooveel mogelijk wegnemen. Gaat men
echter „opcenten" heffen, dan worden
deze nog érger gemaakt. En ten tweede
weet elk wel, wat in belastingzaken
het woord „tijdelijk" beteekent.
Men zal dan ook wel doen, zonder
veel veranderingen het voorstel van den
minister te aanvaarden.
De „last" is niet zoo groot.
Men heeft berekend 20 ct. 's weeks
per gezin.
Maar aangezien in een gegoed gezin
veel meer en van allerlei wordt gebruikt,
dan onder de kleine luyden, zullen deze
laatsten vanzelf oók heel wat minder
bijdragen.
Over „protectie" spreken we niet.
Engeland is't land van den vrijhandel.
En nog altijd heft Engeland per
hoofd der bevolking aanzienlijk méér
aan invoerrechten, dan Nederland en
heeft het, om maar iets te noemen, nog
onlangs den invoer van Duitsche goe
deren weer met 26 'n plaats van
met 5 belast.
Toch noemt men Engeland geen pro
tectionistisch land.
Of Links nog een kans wagen zal
Het zou best kunnen zijn.
De verleiding toch is zoo groot.
De „dure ditten en datten" voorheen
déden het toch zoo lekkerAls die
vlieger nogeens wilde opgaan Maar
nóg is er te weinig wind. Misschien
werd in den loop der jaren de staart
te zwaar
Toch maar eens probeeren t
Wind maken, als dat moet
't Zal spoedig blijken, wat men Links
voor plannen heeft en in hoeverre die
inslaan bij het moegehetzte volk.
In de Lucht.
Men kan nu gerust zeggen, dat de lucht*
vliegdienst een vaste plaats gekregen heeft
temidden van onze middelen*van*vervoer.
Vooreerst is 't aantal passagiers dezen zomer
grooter dan ooit ie voren.
En de dienst zelf vverkt prachtig.
Absolute veiligheid kan natuurlijk niemand
waarborgen dat kan men zelfs niet te land
dat kan men zelfs niet wie reist in de
autobus.
Maar de Nederlandsche luchtvaartdienst, die
nu al véle maanden werkt, heeft in al dien
tijd nog maar het ééne, bekende ongeluk
gehad en als men thans leest, hoe in de laatste,
stormachtige dagen geen enkele dienst werd
stop gezet en de vliegtuigen in 't ongunstigste
geval nog maar weinig over tijd aankwamen,
dan weten we wel, dat ons land hierin niet
alleen staat, maar mogen we toch trotsch zijn
op 'tgeen Nederland ook in de lucht, presteert.
Wij waren van ouds »waterrotten«.
Zullen we ook «stormvogels» zijn
Moge het vliegtuig boven ons gebied ten*
minste, nooit anders dan voor een volkomen
vredig doel worden gebruikt.
Mijn en Dijn.
Het is er eigenaardig mee
Sommige overtredingen schijnen in 't oog
van vele menschen geen kwaad, hoe duidelijk
ze ook strijden met de Wet en Gods gebod.
Zoo meenen niet weinigen b.v., dat de Fiscus
gerust bedot mag worden.
Dan moebie maar uit de oogen zien 1
J Belastingsontduiking schijnt geen kwaad, al
blijkt reeds uit het gedurig inzenden van
»conscientie*geld«, dat 't geweten 't toch wel
anders zegt.
Nu weer de »rijwiel*belasting«.
Zelfs schijnen sommigen hier de grens zoover
te willen verleggen, dat ook het wegnemen,
het afmoeren van aan de fiets bevestigde plaat*
jes geen kwaad zou zijn, voor dezulkenis
't altijd goed, als we in ruimen kring verbrei*
den, dat reeds meer dan een kantonrechter een
flinke boete op dit feit volgen deed.
Wat veler goedkeuring wegdragen zal.
V Wat van te maken
Terecht spot «De Houten Pomp«:
Met gepasten eerbied breng ik het volgen*
de onder de aandacht van den Kerknieuws*
redacteur der Nieuwe Rott. Courant.
Op 1 September wordt ergens in een on*
zer groote steden een jëugddag gehouden
door den Gereformeerden Jeugdraad.
Op zichzelf is dat niets, maar er is ook
aan verbonden een ringstekerij per fiets voor
mannelijke en vrouwelijke deelnemers. En
nu komt het ergste men heeft als een soort
attractie aangekondigd dat aan dat ringste*
ken ook deel zullen nemen Weleerwaarde
zeergeleerde en Weleerwaarde Heeren. Dat
zijn dus Gereformeerde domino's.
De Kernieuwsredacteur van de Nieuwe
Rot ga dat zien, allicht zit er voor hem
eenige gewenschte copy in. En anders sture
hij z'n vriend «van gereformeerde zijde«
Ja, en dan moet die Kerknieuws*schrijver
óók es in onze oude historiën napluizen, hoe
onze gereformeerde dominees in de dagen
der vaderen, zoo tijdens de Dordtsche Synode
en vroeger, met het volk wisten mee te leven
mêe den bal sloegen in de kaatsbaan en hem
rolden over 't kegelveld, echte volksspelen,
waar niets verkeerds in was.
Wij verheugen er ons over als jonge gerefor*
meerde dominees met onze gereformeerde
jeugd op gepaste wijze weten jong te zijn.
Dat kan men in de stad van «Uilenspiegel»
niet begrijpen
't Komt, dat men er zoo achterlijk is.
Nadruk verbode*.
u
Er was een tijd, in ons goede land
Dat de rubriek »Kerknieuws« almee het
slechtst van alle verzorgd werd in onze
«Groote Pers«.
In vele opzichten was ze »groof«.
Gelijk ze het nog is.
En dan heb ik niet zoozeer het oog op
haar omvang, want als ge b.v. een dik Za*
terdagsblad van onze grootste dagbladen gaat
vergelijken met een nommer van de «Times»
of eenig groot New*Y$>rksch dagblad, dan
zijn de ónze, düarbij gelegd, pietpeuterig klein.
Maar «groot» ziet niet steeds op de lengte
of den omvang
JDavid was grooter dan Goliath.
Wij mogen aannemen, dat we over 't alge*
meen hebben een zelfstandige, onafhankelijke
pers met een eigen oordeel en welker ge*
leiddraden géén transformator=huisje hebben
in de groote hal van 't paleis van Mammom.
Ik zal niet beweren, dat er geen enkel
wormstekig plekje is, maar vergeleken met
wat men soms uit het buitenland hoort, dan
mag onze pers gerust haar oogen opslaan.
Keere ik tot dat «Kerknieuws» terug.
Dat kreeg voorheen het baby*hoekje.
Daarin werden dan de »beroepen« en »be*
dankjes« op 'n hoop gezet, te hooi en te gras
en een kerkelijk berichtje geplaatst, soms nog
glad er naast en blijkbaar verzorgd door den
jongsten volentair, die zelden of nooit zijn
neus binnen een kerkdeur stak.
Och, wie stelde daar nu belang in
Dat was iets voor de »kerkelijke« pers.
Maar een »liberaal« mensch, wel 1 die vroeg
naar het t o o n e e I en naar de politiek
naar de ambtenaars«p r o m o t i e op 't par*
ticuliere jachtveld immers van de liberale
partij en dan, dat spreekt! naar handel, nij*
verheid en Beurs!
Als dat alles maar goed verzorgd werd.
En daar zorgde »de« Pers voor
Dan konden die kerkmenschen wel in een
hoekje staan.
Doch daar kwam verandering in.
Die Pers heeft een fijnen neus.
Zij ruikt, wat 'f publiek hebben wil.
Toen de jeugd sport drinken ging als wa*
ter, kregen we de sport*rubrieken die wel
twee pagina's soms beslaan. Nu de menschen.
naar de «bio» vragen, komt elke week de
»rolprent« in de krant. En toen 't publiek
meer notitie nemen ging van de «kerk» en
het «kerkelijk leven« en de groote pers dit
merken ging, begon zij ook in d i e richting
haar voelhorens uit te steken
«Uw dienaar, mijnheer! een »kerkelijke«
spijskaart Als 't u belieft mijnheerU kunt
bij ons voor alles terechtvegetarisch én
overvloed van vleesch, naar uw smaak is,
wordt u bediend
De rubriek »Kerknieuws« zette zich uit.
Er waren verschillende redenen voor.
't Begon al, wanneer ik me wel herinner,
onder het »Kerkelijk« Kabinet*Kuyper. Voor
dien tijd had «het intellect» de »fijnen« maar
voor half vol aangezien, doch hoe men zich
ook tegen Kuyper vergriemde, men moet thans
toch erkennen dat hij en zijn partij en zijn
verbondenen, in 't algemeen dat de «kerke*
lijken« een groep vormden, waarmee te reke*
nen viel. Men wilde van het «binnenlandsch
nieuws« dier »kerkelijke« groepen wat meer
op de hoogte zijn
En «de pers« wist daaraan te voldoen.
Ten tweede had die «pers» er wel oog voor,
hoe die groep en zich ook, onder Gods zegen ma*
terieel vooruit en omhoog werkten dat merk*
ten zij wel aan de abonnementen, waaronder er
nog al wat voorkwamen, juist uit die groe*
pen, welke meenden dat zij voor hun zaken
of voor hun «intellectueele leven« wel een
«groot» blad moesten lezen.
Nu, elk schikt zich naar zijn klanten
En zoo was ook d i t een reden om «Kerk*
nieuws« van een eigen redacteur te voorzien,
die van 't kerkelijk leven te onzent goed op
de hoogte was en hem vrijheid te geven voor
't kerkelijk nieuws en voor kerkelijke corres*
pondenties met niet*karige hand uitgaven te
doen.
En ten derde kwam er bij, sinds 't begin
dezer eeuw het religieus (ik zeg niet «chris*
telijk«) réveil onder velen, die beu van het
materialisme 't nu weer eens bij «iets hoogers«
wilden zoeken, welk verlangen bevredigd wor*
den kon door in de rubriek «Kerknieuws»
ook breede stukken op te nemen over alle
mogelijke «religieuse» stelsels, stellingen en
verschijnselen, die zich christelijk of niet, op
't wereldrond voordoen.
Misschien vraagt me eenig lezer
Waar ik- toch met mijn beschouwing over
dat »Kerknieuws« heen wil en dan zal ik
hem direct te woord staan.
Ik wilde hierop wijzen, dat zelfs in déze
rubriek het oude anti*clericalisme, laat ik maar
zeggen de «fijnenhaat« soms nog weer de kop
opsteekt.
De Génestet's liedekens gelden nog.
Eerlijkheid gebiedt, dat ik onderscheid make.
De »Telegraaf« bemoeit zich 't minst met
het kerkelijk erf en tracht in wat het geeft
zooveel mogelijk »neutraal« te zijn. Het»Han*
delsblad« gaf soms wel eens waardeerende
stukken over het gereformeerd kerkelijk leven,
die zoo uit de pen van een onzer kundige
predikanten konden zijn gevloeid.
Maar de «Nieuwe Rott.« die kan fijne
beschuiten kruimelen
Bepaald berucht is de «gereformeerde zijde«
van dit blad, die vooral voor, tijdens en
nog lang na de kwestie*Netelenbos dapper
de »preciessen« roskamde, als dan onder
»Kerknieuws« een artikel begon «Men schrijft
ons van gereformeerde zijde« dan wist
men het wel. Wanneer ik alleen maar her*
inner aan «de drie heilige' dieren« van de
«gereformeerden», waarmee deze schrijver ons
bespotte de slang in 't paradijs, de ezel van
Bileam en de walvisch van Jona, dan weet
de lezer 't al wel
Langzamerhand zweeg de »zijde«.
Er staat nu alleen «Men schrijft ons«.
Maar als 't dan over de «gereformeerden»
gaat, ochdan kunnen de heeren van de
«Nieuwe Rott.« zoo echt gemeen knijpen.
Laat ik eens een voorbeeld geven.
In de jongste Synode der Ned.Herv. Kerk
is ook over den «Goeden Vrijdag« gehandeld
en of zij er op aandringen zou bij de Re*
geering, dat deze dag werde gemaakt tot een
«algemeen erkende christelijke feestdag«.
Zoo is de algemeene, min of meer officieele
tekst.
Maar 't woord »feestdag« klinkt raar.
't Geldt Christus' lijden en sterven en daar*
om zie ik dan ook gesproken van een «her*
denkingsdag«, wat stellig beter naam is
Nu is de viering of herdenking verre van
algemeen.
Van het roomschen wil ik zwijgen hoewel
zij toch ook in dit opzicht altijd het gewicht
van ruim één derde onzer bevolking in de
schaal leggen.
Maar bij hen voegd zich een klein millioen
gereformeerden, in en buiten de Hervormde
Kerk, die wel aan den avond van dien dag
in het bedehuis samenkomen, om Jezus'dood
te bedenken, nog niet eens allen, maar
overigens den dag als een gewonen werkdag
doorbrengen.
Het waren vooral de modernen.
Later kwamen daar de meer ethische, met*
hodistische en mystieke groepen bij. Maar
toch altijd slechts een deel van 't volk
hoe 't zij, die Synode bovengenoemde voelde
voor 't idee niet veel, vreesde zelfs, dat
men van dien »Vrijdag« een «vrijen dag« en
een »vrij*dag« zou gaan maken, waarbij" het
doel der herinnering geheel uit het oog ver*
loren werd en dan was 't maar beter als op
den herdenkingsdag van Jézus' sterven het
werk stil en gewoon zijn gang ging en men
na verwachting arbeid in 't kerkgebouw saam*
kwam.
Ongetwijfeld een wijs besluit.
En wat doet nu de «Nieuwe Rott.»
Van de Hervormde Synode maakt ze alleen
melding en zegt ze voorts niet veel, maar toen
een paar gereformeerde »Kerkboden« de
roode lap voor den «Stier van Nijgh« het
waagden hun bijval te betuigen voor dit Sy*
nodaal besluit, toen liep dit blad de gal over
en kregen die afgescheiden fijnen er van langs.
Natuurlijk wordt »Kuyper« er bij gesleept.
Anders is 't spul niet volmaakt.
Kuyper, die het oudstestamentische woord
»vierdagen« weer in eere bracht en herinnerde
aan den tekst «Vier uwe vierdagen«, in
plaats van te erkennen, dat Kuyper hier, als
zoo vaak, een verouderende, maar teekende
uitdrukking van onze taal vasthield, smaalt
de »N. Rott.« van het «orthodoxe jargon«,
d.i. straat* en kwajongenstaai. hi, hi, hi
Feestdag is niet mooi genoeg, 't moet «vier*
dag« zijn
En dan gaat de schrijver zijn lezers uitleg*
gen, hoe het komt, dat de «gereformeerden»
er weinig voor voelen, om den Goeden Vrij*
dag tot een herdenkingsdag te maken.
Ik zal niet zeggen, dat hij 't niet weet
Daar zit de Zondags*kwestie aan vast, zegt
hij. De «gereformeerden» zijn er vooral op
uit, om den Zondag, als de Dag des Heeren
verre te verheffen boven alle andere dagen,
die nooit iets anders dan instellingen van
menschen kunnen zijn.
Zeker nog niet zoo kwaad gezien.
Maar hoor nu, hoe hij 't zegt:
«De Zondag is de «Dag des Heeren« bij
uitnemendheid en dezen te vieren naar den
eisch van het Mozaisch sabbatsgebod, is het
streven van onze calvinisten in en buiten
de Hervormde Kerk. Velen gaan in de op*
vatting van hun sabbatspraktijk verder dan
de oude rabbijnen, die naar men vertelt,
een kip wegens sabbatschennis hebben ont*
hoofd, de wijl zij op den «Dag des Heeren«
een ei had durven leggen«.
Hi, hi. ha, ha, ha Effen fijn
Kan nog een rondje op gegeven worden
Die doodstraf in het kippenrijk De schrijver
had er nog bij moeten vertellen, dat de haan,
wijl 't juist zijn favoriet betrof, den kerel aan*
vloog. en voor straf opgehanden werd.
Die vuil is, wordt vaak nog vuiler.
Daarom volge hier een tweede voorbeeld
De sabbat is veel «schriftuurlijker» dan
de Christelijke feestdagen, die Mozes en Le*
muël en Habakuk nog niet hebben gekend.
Het orthodoxe volk immers denkt bij uit*
stek Oudtestamentisch en vereenzelvigt
zich in zijn vroomheid steeds weer met het
volk Israël, dat, afgezonderd van de Amele*
kieten en andere heidensche volken, zijn
eigen weg door de woestijn gaat, uitsluitend
voorgelicht door de wolk overdag en de vuur*
zuil des nachts, die de overige, profane
wereld in het donker laat. Zoo zijn, bij den
Sabbat vergeleken, de Christelijke «vierda*
gen« nieuwigheden van niet onbedenkelijke
makelij. Ze staan op één lijn met de Evan*
gelische gezangen, die wél Christus verheer*
lijken, maar niet door Azaf en den dichter
der vloekpsalmen geijkt zijn.
Nu is het voor mijn doel al zeer wèlDit
is nu, wat nog steeds door velen geacht wordt
te zijn, maar 't m.i. niet meer is, het best ge*
redigeerde groote dagblad van Nederland. Ik
wou maar es laten zien, dat het absoluut van
de zede zijner vaderen niet is ontaard.
Daar z ij n er onder ons, met name onder
de lieden van intellect en cultuur, wel enke*
len tegenwoordig, die een goedkeurend knikje
van de groote, liberale pers, zeer op prijs stel*
len. Ze mogen dan nu weer es zien, van wat
kant die knikjes komen.«ons volk» veegt
nog altijd den mond even af, als een onzer
zoo'n vriendelijkheidje krijgt.
UITKIJK.
Svalöfs Pantserrogge.
(vroeger Staalrogge)
Nu de tijd van rogge zaaien over enkele
weken daar is, willen we wijzen op een nieuw
ras, dat sedert een paar jaar ook in ons land
de aandacht heeft getrokken, en een zware
concurrent dreigt te worden van de hier in*
geburgerde Petküser, welke in enkele jaren
zulk een goede reputatie heeft gekregen. Juist
met het oog op de welverdiende reputatie der
Petküser heeft men niet direct en terecht
aan het nieuwe ras eerst Staalrogge gehee*
ten, thans in den handel onder den naam
van Svalöfs Pantserrogge de volle aandacht
verleend. Men wilde niet afgaan op berichten
uit het buitenland en mededeelingen van de
zijde van den hadelaar, maar vergelijkende
proeven hier te lande doen spreken. Zulke
proeven zijn in verschillende deelen des lands
genomen. Een en ander omtrent de uitkoms*
ten daarbij verkregen, en van betrouwbare
zijde gepubliceerd, laten we hieronder volgen,
't Zijn slechts enkele grepen uit de gegevens,
welke ons ten dienste staan. De heer Min*
derhoud, Secretaris der «Gr. Mij. v. L.« schreef
