voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO YINCES
en.
No. 3043
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1924
39STE JAARGANG
Uit de Pers.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zendeu aan de Uitgevers
kigen,
lOREN"
okken
R@clame-iV3@gïecüe@iingen.
jgert en M.
enendijk en
1 j E. Both
van 1.34.37
ouwland, te
Oudeland®,
aweg, zijnde
den in 't le
or land van
>or land van
ar, ingaande
f 60,- per
ren uiterlijk
kantore van
Dirksland,
ekomen zijn.
te Middel*
Donderdag
uur (zomers
len verkocht
irvoorraden
en gebruikt,
terdichte en
eschikt b.v.
hillende af-
Kampeerten-
gebruikt en
:n uur voor
0 cent.
geheelduits
DIJK.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDI JK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten wcicV. 'wrekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Te SOM-
MI JN DE RS,
atTe STEL-
•sfIS, Pieterstr
24515
at-notaris-
\'otaris B.
hetgeen
924 waar-
een extra
a opening
de
f200, -)
f 150, -)
c. f 120, -)
f 67,50)
f 75,-)
f 80,-)
f 30,-)
in nader
otaris
iuipers te
inaars per-
n voorstel
acccoords
winnaars
H)
^Georganiseerd Overlegd.
»Zóó nietzei de Regeering.
Als dat Georganiseerd Overleg blijkbaar
't er op aanstuurt, om zoolang mogelijk niet
tot overeenstemming te komen en al maar de
Regeering steenen op den weg en een stok
tusschen de beenen werpt
Dan liever geen Overleg.
De Regeering moet op tijd klaar zijn en
kan zich dien tijd niet laten voorschrijven
door eenige Commissie, welke ook. En daar-
om is zij voortgevaren, zal nu zónder Overs
leg naar haar beste weten de salarissen der
ambtenaren regelen en deze hebben 't zich-
zelf of liever aan hun verpolitiekte «vertrou
wens-mannen® te wijten, dat er nu»overhen,
zónder hen« wordt beslist.
Nederland is Amsterdam niet!
Daar laat men zich door 't «Georganiseerd
Overleg® tijd en tempo en voorwaarden voors
arijven in Den Haag niet alzoo.
Daar wil men nog regeering zijn.
Best mee te praten.
Dat deze houding van de Regeering geen
korzelheid en koppigheid is; dat er zeer wel
met haar te praten valt, bewijst wel de gansch
andere, uitkomst van het »overleg« met de
<ijks-a r b e i d e r s, zooals dat door de Corns
issie-De Wilde is geschied.
Daar zat ook «van allerlei« in.
Anti zoo goed als socialist.
Doch daar kwam men, op den communist
a, tot een eenparig resultaat over de salaris-
ijfers en onze Regeering, al kostte het ook
..rie millioen méér dan zij oorspronkelijk ge-
ekend had, heeft dit plan aanvaard
met dit ééne, begrijpelijke, voorbehoud dat
ze een volgend jaar September wederom na
gaan zal, of 't land het lijden kan.
Hier zaten zoo geen drijvers in.
ÏBf^iri die hebben in de Commissiën voor
'-'"Georganiseerd Overleg® maar al te vaak den
boventoon.
Die leven van de verdeeldheid.
Schrikken er haast van, als er overeenstem
ming komt, want dan is er voor hen zooveel
minder te doen
't Is echter duidelijk, dat van hén de arbei
ders, als 't om practische uitkomsten gaat,
waarlijk niet het meest te wachten hebben
s* Zondagsarbeid.
Ede is 'n groot Geldersch Veluwedorp.
Bevolking, goeddeels orthodox niet alleen,
maar van levensopvatting bepaald gerefor
meerd.
Geen wonder dan ook, dat de volgende
motie er met algemeene stemmen door den
Raad werd aangenomen
9
«De Raad der gemeente Ede, kennis ne-
I mende van het feit, dat de N.V. Eerste
I Nederlandsche Kunstzijdefabriek haar ars
beiders des Zondags laat werken,
overwegende, dat het voor haar bedrijf
niet noodzakelijk is, gezien de zeer gunstige
resultaten der fabriek, de laatste jaren be
haald zonder Zondagswerk,
protesteert hiertegen met klem en dringt
er bij den minister van Arbeid op aan, die
vergunning alsnog in te trekken®.
De Raad zal t bij deze motie niet laten,
doch haar mondeling bij den minister toe
lichten.
't Lijkt inderdaad \reemd.
Zondagsarbeid, die niet op de wet der
noodzakelijkheid berust, moest almee het
laatst^ zijn, dat werd toegestaan. Vooral op
ten dorp, waar de overgroote meerderheid
ae.r bevolking op Zondagsrust en Zondags
heiliging grooten prijs stelt, vloekt zulk een
d' órwerkende fabriek met de gansche om-
eving.
Men vestigt zich dan met zijn fabriek op
i platteland, omdat men er niet de duurste
verkkrachten heeft; de fabriek geniet de voor-
leelen, die een werkzame, meegaande platte-
'andsbevolking biedt bóven veel groote-stads-
volk en ze bederft de stille sabbatsviering,
"e er zulk een godsdienstige en sociale zegen
door haar Zondagswerk.
inderdaad, er is reden om dit Kabinet eens
t algeméén over haar gansche Zondags-
itiek aan den tand te voelen.
'n «Rechts, k a b i n e t is er niet meer.
Maar er zijn nog wel bekende en prin-
cipieele mannen-van-Rechts i n het kabinet
en de verhouding ten opzichte van den Zondag
behoort toch ook tot de algemeene punten
van het regeerbeleid.
Hard, ook onjuist?
Minister C o 1 ij n vleit ons volk niet.
Iemand van «Eigen Haard« is hem eens
gaan ondervragen over alles en nog wat en
bij die gelegenheid zeide de heer Colijn over
het moreel van het Nederlandsche volk
gedurende en na den oorlog
«dat er is geweest een overwogen, wel
overlegd, bizonder goed georganiseerd
pogen tot plundering van de publieke
kassen
Het is kras uitgedrukt.
Maar laten we er nu eens niet dadelijk boos
om worden als iemand ons de spiegel voor
houdt en we zien, dat we nogal pukkels en
vlekken in 't gelaat hebben.
Laten we als volk tot onszelf inkeeren en
beschaamd erkennen «Er was, er is nóg veel
van waar
Zelfs 't beste ontkwam er niet aan
Stel deze ééne vraag maar eens, 't heele
land door, of onze bijzondere schoolbesturen,
toen hun de deur geopend werd, steeds .de
noodige soberheid ën matigheid hebben be
tracht bij hun aanvragen om gelden uit de
publiebe kas wetende dat die gelden moésten
komen van den armste onder de armen, die
gebukt gaat onder milfioenen-schuld den
Staat 1
Waard eerend, én juist.
In hetzelfde vraaggesprek, zei min. Colijn
ook nog dit
«Het Nederlandsche leger heeft, naar het
mij voorkomt gedurende de mobilisatie aan
de verwachtingen beantwoord. Het heeft
naar mijn vaste overtuiging den oorlog bui
ten onze landsgrenzen gehouden«.
De gronden voor die overtuiging heeft de
heer Colijn reeds vaker geuit of neergeschre
ven. Men moge het daarmee niet eens zijn,
laat men ze dan bestrijdenMaar de minach
ting voor, de verachting van het Leger, als
zou dit 'n verzameling doodslagers zijn, terwijl
dan de Vredes-apostelen, die hun naam ver-
kéérd dragen en die in der waarheid «valsche-
ontwapenings- en ontblootingsprofeten« hee-
ten moesten, een wereld van duiven, lammeren
en engelen willen scheppen, die minachting
voor 't instrument, waardoor mée God ons
volk heeft willen behoeden, is zeer misplaatst
en getuigt van grove, ondankbaarheid.
V' De Zondag en de Spoor.
Het is absoluut o n j u i s t, dat de Roomsch-
Katholieken niet zouden voelen voor Zondags
rust bij de Spoor en dat dus het materia
listische antwoord van min van Swaay
inzake de «goedkoope Zondagspoorkaartjes«
specifiek «roomsch® zou zijn.
Het lijkt er eenvoudig niet op.
Dat de Roomschen in massa op Zondag
naar het Eucharistisch Congres spoorden, be5
treuren Vij ten zeerste, maar men vergete
niet dat voor hen het doel van dit Congres
het heiligste in hun godsdienst is, waarom
zij het mindere voor het meerdere lieten wijken.
Ook voor ons maakt 't groot verschil, of
een predikant per trein een vacaturebeurt gaat
waarnemen, dan wel of men voor plezier 'n
Zondag naar zee gaat.
D i t beweren we als straks onze a.r. Ka
merleden over deze zaak het hunne zeggen,
dan kunnen ze niemand minder dan den (r.k.)
minister-president, den heer Ruys, als autori
teit te onzen voordeele oproepen.
Dr de M o o r in de «Utr. Kerkb.« geeft
het publiek uitgesproken oordeel van den
min. van Binnenl. Zaken aldus weer:
«Bij openbare middelen van vervoer wor
de de dienst op Zondag zooveel mogelijk
beperkt®. «Van de Overheid kan met grond
verwacht worden, dat zij zelve bij het in
richten en regelen van den publieken dienst
het voorbeeld geeft en dat zij voorts maat
regelen treft, welke voorkomen, dat de wij
ding van den Zondag buiten bepaalde nood
zaak worde verstoord welke de mogelijks
heid van vervulling van godsdienstplichten
in den ruimsten zin bevorderen welke ein
delijk tegengaan, dat aan de ontspanning
van sommigen de rust van anderen worde
opgeofferd®
Dit is zeer duidelijk gezegd, laat dr. de
Moor hierop volgen.
Zeer terecht staat hier wat «van de Over
heid met grond verwacht kan worden«. Ik
heb niet in de eerste plaats er mede te ma
ken, wat de Overheidspersoon van zijn «ge
loof® is, doch met wat ik van de Overheid
als zoodanig- recht heb te verwachten. En
dat het Roomsch-zijn de richtige vervulling
dezer Overheidstaak niet behoeft te belem
meren of te verhinderen blijkt voldoende uit
wat ik van Minister Ruys aanhaalde.
Die Zondagskwestie i s dus niet een ver
schilpunt tusschen de roomschen en ons. En
daarom te minder begrijpen we, hoe men in
hun pers over deze zaak als een »gril« van
de fijnen spreken kon.
Min. Ruys denkt er anders over.
*J' Waarschuwing.
Aan volken in Europa, die meenen op den
hoogsten trap van beschaving te staan, kunnen
blinde heidenen op den laagsten trap nog ter
waarschuwing zijn.
't Had allang de aandacht getrokken, dat
de Kiza-Kaja's, een volksstam uit Zuid Nieuw
Guinea, niet toenam, maar gedurig kleiner
werd.
Tegen moord-partijen e.d.g. waakt de Re
geering.
Vanwaar dus dit verschijnsel
Een nauwkeurig onderzoek werd ingesteld
en 't bleek, dat er bij dien stam zeer weinig-
geboorten voorkwamen, ja dat het aantal kin-
derlooze huwelijken verbazend groot was.
Maar er bleek méér.
Die inlanders kennen een plant, waarvan
de stengels door vrouwen worden gekauwd
met het doel, om daardoor haar vruchtbaar
heid te bederven en'van den last van kleine
kinders verschoond te blijven. En daar de
jonge meisjes al aan 't kauwen gaan, lang
vóór ze huwen, is te begrijpen, wat noodlot
tige invloed dit op de voortplanting van den
stam hebben moet.
Men meent dan ook, dat hij al niet meer
te redden, is en ten doode staat opgeschreven.
Zij het onze moderne en allerbeschaafdste
volken van Europa nog ter ernstige leering.
Goed woord.
'k Las een zin met nogal veel «vreemde
woorden«, doch tevens zwaar van gezonde
«Nederlandsche Gedachten®.
Mevr. Van Hoogstraten-Schoch in «Chris
telijk Vrouwenleven®
«Hoe meer de vrouw cultureel toegespitst,
intellectueel verweekelijkt, en ingeënt wetrdt
met nivelleeringsbacillen, des te moeili kcr
zal het haar vallen die rustige, vredige
schuilplaats te zijn, waar het hart van een
man naar uitgaat«.
Als ik nu iemand in bonus was
Dan liet ik dien zin door 'n calligraaf op
wit satijnen karton »printen« er er tienduizend
afdrukken van maken, die ik cadeau gaf om
in de slaapkamers van even zooveel jonge
meisjes op te hangen vlak boven haar kap
en toilettafel,
«Op hoop van zegen
De neutrale, liberale en Roomsche pers
nemen enorme advertenties op .van Broekhuys
nieuwe uitvinding om de menschen geld uit
de zak te kloppen.
In de Maasbode vinden wij over deze
«nieuwe® Broekhuys beweging het volgende
De winstkansen bij Broekhuys.
Uit de talrijke advertenties blijkt, dat de
N. V. Broekhuys 6- Co. een nieuwe methode
ontdekt heeft om aan ieder, die een kaartje
a f 4,— koopt binnen korten tijd f 2.000 uit
te keeren.
Het buitengewone rendement van deze be
legging trok mijn aandacht en bovendien was
ik nieuwsgierig wat de firma Broekhuys bij
de onderneming verdiende, daar deze, naar
ik vermoedde, niet geheel philantropisch was
opgezét.
Ziet hier het resultaat van enkele berekenin
gen
Volgens de advertentie zijn er 150 witte
stamkaarten. Elke witte stamkaart heeft 4groene
afstammelingen, elke groene kaart heeft 4
blauwe afstammelingen, enz. Een complete
serie bestaat uit
1 witte kaart
4 groene kaarten
16 blauwe kaarten.
64 roode kaarten.
259 grijze kaarten.
1024 gele kaarten.
1365 kaarten totaal a f 4,— f 5470.—
Indien de geheele stam is verkocht, ontvangt
de witte stamvader f 2.000,— of een Fort auto,
een piano, enz., naar keuze, benevens een
tegemoetkoming in de onderhoudskosten.
De N. V. incasseert dus als bedrijfskosten
en winst f 3470.—. Men vinde dit niet te veel
doch bedenke, dat het vernuft betaald behoort
te worden.
Er zijn totaal 150 series. Indien de gelijkge
kleurde kaarten van alle series ongeveer even
vlug worden verkocht, ontvangen de 150 witte
stamhouders na voltooiing van hun boomen
hun f 2000.— en treden af.
Thans zijn de groenen aan de beurt. Een
nieuw geslacht genaamd Wit A. wordt ter
wereld en aan den man gebracht.
Zoodra hét geslacht wit A geheel is verkocht,
40 cent per regel
en doorzitten bij fietsen (zadelpijn)
tQ? a a kunt gij gemakkelijk en dadelijk
n verhelpen met den alom geprezen
AKKER'S KLOOSTERBALSEM-
ontvangen de groene stamhouders elk hun
f 2000.— en vertrekken daarmee of met hun
Ford naar de betere gewesten.
Vervolgens is de beurt aan de blauwen Het
is duidelijk, dat zoo doorgaande, ieder na ver
loop van tijd aan zijn f 2000.— komt.
Het is echter belangwekkend om eens na
te gaan hoeveel kaarten er minstens moeten
worden verkocht voor elk geslacht zijn beloo
ning ontvangt.
Ik wil u de berekening sparen, doch geef
hieronder alleen de resultaten
Witte 204.750
Groene 1.023.750
Blauwe 4.299.750 Nederland
Roode 17.403.750 Duitschland
Grijze 69.819.750
Gele 279.483.750
Witte A 1.118.139.750 Aarde
Groene A 4.472.763.750
Blauwe A 17.891.259.750
Roode A 71.565.243.750 Sinds Adam
Grijze A 286.261.179.750
Gele A 1.145.044.923.750
Dat de heer Broekhuys niet voor een kleintje
vervaard is blijkt al daaruit, dat volgens hem
de kleurenloop zal zijn
Wit, groen, rood, rood A, grijs A
en zoo vervolgens. De getallen zijn hem dus
blijkbaar nog niet groot genoeg.
Ter illustratie diene, dat het aantal bewo
ners van ons vaderland ongeveer 7 millioen
bedraagt, Duitschland telt ongeveer 60 mil
lioen inwoners.
Op de aarde wonen thans naar schatting
1500 millioen menschen. Sinds Adam's tijden
hebben 126 000 millioen van zijn kinderen
op dit ondermaansche rondgewandeld.
Dit laatste is berekend van 6000 jaar, 3 ge
slachten per eeuw en evenredige toename.
Veronderstel, dat de firma Broekhuys Co.
er in slaagt in ons landje 1.000.000 kaarten te
verkoopen, dan blijkt uit de tabel, dat de Witte
en Groene stamhouders hun f 2000 kunnen
incasseeren. Dit geldt slechts wanneer alle boo
men zich gelijkmatig ontwikkelen. Indien er
slechts één blad aan den boom ontbreekt blij
ven f 5466 in de zakken van de N. V.
Voor een minder eerlijke onderneming is
de verleiding, om door het achterhouden van
enkele kaarten de boomen onzichtbaar, doch
finantieel merkbaar te verminken, buitenge
woon groot.
De kansen voor de blauwe kaarten zijn mi
nimaal, terwijl de kansen voor de roode kaarten
het absolute nulpunt angstwekkend naderen,
Voor de berekening van de kansen van A
en B series zijn geen rekenmachines gescha
pen met voldoende decimalen.
F 4 op een spaarbankboekje is dus als be
legging verre te verkiezen. Men heeft dan,
incjien men zelf stamvader is, althans eenige
kans wanneer men steeds de rente laat bij
schrijven, dat een van zijn afstammelingen
van het vierde of vijfde geslacht in een Ford
auto kan rondtoeren.
Op het hoofdagentschap, Amstelstraat 15
vernam ik gisteren, dat groene kaarten alleen
verkrijgbaar zijn tegen overlegging van een
stortingsbewijs. De witte kaarten zijn allang
uitverkocht, blauwe waren zelfs niet meer te
krijgen. Men was echter gaarne bereid mij
een rood kaartje te verkoopen.
Uit het bovenstaande fabeltje blijkt echter,
dat er minstens 17 millioen kaarten moeten
verkocht zijn voor de roode stambroeders in
hun Ford kunnen stappen. Toch duurt dit
volgens de Firma Broekhuys 6. Co. slechts
kort.
In de advertentie wordt het vermoeden uit
gesproken, dat voor 4 October de 6e ronde
geplaatst kan zijn, wat beteekent het verkoopen
van 204,750 kaarten in 56 dagen of gemiddeld
3700 kaarten per dag of 465 per uur bij 8-
urige werkdag.
Veertien dagen later is de 7e ronde waar
schijnlijk geplaatst. In de veertien dagen wor
den dus 819.000 kaarten verkocht, of wel ge
middeld 60.000 per dag of 7500 per uur.
Veertien dagen later kan de 8e ronde ge
distribueerd zijn, wat beteekent 3.376.000 kaar
ten meer in omloop. Het verkoopstempo ver
snelt zich thans tot gemiddeld 234.000 kaarten
per dag of 29.400 per uur.
Weer 14 dagen later is de 9e ronde geplaatst,
d.w.z. 133.104.000 kaarten meer, dus gemid
deld 940.000 per dag, is 118 000 per uur. «En
zoo vervolgens®, zet de Firma Br. 6- Co. er
onder.
Het schijnt dus nog sneller te kunnen dan
33 per seconde. Wij zijn dan nog maar in
het begin, want na het voltooien van deze
reuze-prestatie kunnen de roode stamvaders
pas hun penningen innen.
Wat er moet gebeuren vóór grijze, gele en
A.B.C -kaarten aan de beurt komen, onttrekt
zich aan mijn voorstellingsvermogen.
Het is toch al te bescheiden, deze lawine
van billioenen en trillioenen een sneeuwbal
te noemen. Moge 't verhelderd inzicht deze
sneeuwbal koesteren als een zomersche zonne
schijn.
Het moet binnenkort blijken, dat de markt
verzadigd is met kaartjes, met het resultaat,
dat menige stamboom van een aantal ge
kleurde blaadjes blijft verstoken. Prijzen wor
den niet meer uitgekeerd, de stamboomen zijn
immers onvolledig
Weldra lezen w j weer de advertentie
«Broekhuys gaat stil leven.
Het lijkt mij wenschelijk om eens na te-
gaan of dit stille leven hem niet van rechts
wege kan worden verschaft op kosten van
den Nederlandschen Staat. Doch niet ten on
rechte zingt Speenhoff, de dichier, zanger en
houder van een witte stamkaait«Broekhuys
is een gladde vogel«.
IR. E. VAN DIEREN S.I.
De boeteling.
In de «Nieuwe Prov. Gron. Crt.® verhaalt
de heer Vroegop, als middernachtzendeling,
van een ontmoeting op de begraafplaats te
Groningen
Al zachtkens voortwandelend, kwam ik nabij
een heester, waarachtereen man zat neergehurkt
Naar het scheen, was de ontmoeting voor
hem even onverwacht als voor mij want hij
schrok op, sprong overeind en verwijderde
zich terstond, mij nog een boozen blik toe
werpende onder 't heengaan.
Vanwaar die toorn
Ik had den man toch niets misdaan?
Of meende hij wellicht, dat ik hem met
opzet had gestoord
Mijn verbazing klom en verslond, helaas,
mijn wijding, toen de man uit de verte nog
de vuist tegen mij opstak.
Voor welk raadsel stond ik hier Kon mis
schien het opschrift op het graf een verklaring
brengen
Maar neen De moeilijk te ontcijferen, half
uitgewischte witte letters op de zwarte plank
zeiden mij niets. Een meisjesnaam, nu ja, en
een datum van geboorte en overlijden, maar
niets meer.
Juist toen ik mij oprichtte uit de gebogen
houding, waarin ik had staan lezen, passeerde
mij op korten afstand een grafdelver.
Ik wenkte den man, bood hem een sigaar
aan en deelde hem mijn vreemde ontmoeting
mee. Of hij misschien ook wist, waardoor ik
den onbekende beleedigd kon hebben
De kerkhofbeambte zette de spa, die hij op
den schouder droeg, in den grond, kruiste er
de handen op en zei «dat zal ik u vertellen
mijnheer u hebt den boeteling gestoord«.
«Al jaren komt die man hier. Hebt u 'm
goed gezien Nee? Wel, als u hem aandachtig
had opgenomen, had u hem op zestig jaar
geschat.«
Maar dat is hij lang niet.
Hij is niet eens veertig.
«En« de grafdelver tikte met het mondstuk
van zijn pijp tegen het voorhoofd. j
Nu is hij thuis bij zijn ouders, die een
drogisterij hebben. Een jaar of vier, vijf, heeft
hij in «Meer-en-Berg® gezeten. Genezen doet
hij nóóit meer, heeft de dokter gezegd maar
hij is niet kwaad, dat is te zeggen hij zal geen
mensch aanraken. Daarom hebben ze 'm maar
laten loopen.
Nu zit hij eiken dag een uur, soms wat
langer of korter, al naar het weer is, daar op
het graf van zijn meisje boete te doen,
zoo hij 't noemt.
«Boete te doen vroeg ik. «Heeft hij haar
dan misschien mishandeld of vermoord
«Dat juist niet, meneer.« Ziet u, hij moet
zielsveel van haar gehouden hebben, dat is
wel zeker, want anders trok hij zich haar ster
ven niet zoo aan. Maar ze hadden elkaar op
een kantoor leeren kennen, ik meen aan een
bank, waar ze samen werkten. Het duurde
