voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOG SIGNO VINCES
No. 3041
WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1924
39STE JAARGANG
Bifinenlancl.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Buitenland.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDI JK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten woicl_. 'wrekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Tijdverspilling.
In het Juli»nr. van de «Stemmen des Tijds«
heeft de heer drs. Eringa van Rotterdam een
interessante studie gegeven over het Tooneel
en de Calvinistische vaderendie «vade»
ren« dan genomen in internationalen zin, te
beginnen met Beza.
Zijn hoofdgedachte was niet nieuw.
Déze n.l. dat die «vaderen», met name in
Zwitserland en Frankrijk niet vijandig stonden
tegenover een zuiver en rein «bijbelsch too*
neel«, dat den strengsten eisch van godsdienst
en goede zeden kan doorstaan.
Op zichzelf natuurlijk zeer leerzaam.
Maar als dat mêe moet zijn een zijde»
lingsche bijdrage tot den tooneelstrijd onzer
dagen, dan is in dat opzicht het stuk o.i. totaal
mislukt.
Op wederinvoering van wat de heer Eringa
bedoelt, is thans eenvoudig geen kijk.
En zijn collega uit Den Haag, de heer Van
Andel die met zeker heimwee uitziet naar de
komst van het ware Tooneel, zal al evenmin
zijn verwachting in vervulling zien gaan.
Al dat klassineeren over een niet»bestaand,
onwezenlijk, »calvinistisch« tooneel, waar wij
ons dan thuis zouden voelen, het staat in
ónze twintigste eeuw tienduizend mijlen van
de werkelijkheid af en al zouden werkelijk
onze hedendaagsche calvinisten hun tijd en
hun geld en hun zonen en dochteren en hun
kunst mêe gaan concentreeren, zooals dr. Ub»
bink wil op een «calvinistisch tooneel«, stél
dat dit denkbaar was dan werd het nóg
één groot fiasco.
Maar bij en boven dit alles
In den geest van den heer Schouten op den
Universiteitsdag vragen we met al den ernst,
die in ons is: Hebben wij, d.i. ons altijd nog
zoo klein en mimkrachtig hoopken calvinisten
in ons vaderland, nu werkelijk niets anders,
niets beters te doen dan te blijven dóórboo»
^men over dat Tooneel?
Hoever zijn we in de Economie?
Hoever in de Sociologie?
Als «calvinisten» wel te verstaan
Hoever staan we met art. 36, de roeping
der Overheid en al wat daarbij hoort?' Met
onze gereformeerde Paedagogiek? Met onze
Litteratuursgeschiedenis Met, och zooveel 1
dat roept om noeste bearbeiding En zullen
we dan onze weinige krachten gaan wijden
aan het Tooneel
Hoe z,ou 't ter wereld mogelijk zijn
V »Vredesweek«.
De Vredessgedachte wordt verkondigd.
Waar dit beteekent, dat we met al wat in
ons is moeten trachten een nieuwen Oorlog
te voorkomen, heeft dit onze hartelijke in»
stemming.
Maar we onderschrijven lang niet alles, wat
in deze dagen gezegd en geschreven wordt.
Zoo schrijft b.v. de socialistische predikant
ds. G. Horreus de Haas
«De groote vraag aan de jeugd is of zij
weten zal, dat de toekomst in hare handen
is gelegd, dat zij zelve de toekomst betee»
kentof zij weet, dat de menschheid adem»
loos staat toe te zien wat het antwoord
van de jeugd zal wezen op; of ondergang
ondergang al dieper in waan en schuld, of
opgang van een nieuwen, rijzenden mor»
gen, de morgen van dat Godslicht, dat
waarheidslicht, dat toch alles bestemd is tot
de wereldheerschappij. Spreke dan de stem
der jeugd .met sterken, zuiveren toekomst»
klankhelpe de jeugd, dienstbereid, strijd»
bereid, ook offerbereid, tot werkelijkheid ma»
ken de profetische belofte van de gerechtig»
heid en den vrede, die elkander willen kus»
sen op de bergen en in de dalen van de
aarde«.
Hiermee nu kan de christen niet instemmen.
Vooreerst is niet «de toekomst in handen
•onzer »jeugd« gelegd.
't Zou een wanhopige gedachte zijn.
Die toekomst is in de handen Gods
En daar komt ze gelukkig niet uit I
En in de tweede plaats zal n i e t de »jeugd«
ons de zalige toekomst brengen, wanneer «ge»
rechtigheid en vrede elkander zullen kussen
op de bergen en in dalen der aarde,
Die zalige toekomst brengt de C h r i s t u s
Na de Voleinding, in de wereldherstelling
aller dingen!
Hoe schoon dit alles dan klinke, het is
en blijft klank en wij laten er ons niet
door bedwelmen maar houden vast aan de
geopenbaarde waarheid in Gods Woord.
Weerloosheidsweek<.<
In aansluiting met het bovenstaande, vinde
hier een plaats, wat een inzender schrijft in
N. R. Ct.
«Onder valsche vlag trachten de orga»
nisatoren van de z g. vredesweek hun ge»
vaarlijke lading binnen te smokkelen, want
er is niemand in Nederland te vinden, die
oorlog wil, al was het alleen maar, omdat
Nederland bij een oorlog niets te winnen
heeft, want het wil niets winnen, het wil
niets hebben dat van een ander is.
Degenen, die dus de vredesgedachte in
Nederland z.g. trachten te verbreiden weten
dat ze doen als iemand, die een geheel
openstaande deur open wil zetten.
Zij willen dan ook iets anders. Zij willen
Nederland algeheel weerloos en hulpeloos
maken.
Daarom dus nu gesproken niet van de
vredesweek, maar van de weerloos- en hulpe-
loosheidsweek.e.
Er is veel waars in. Zou er één half dozijn
Nederlanders zijn, die Oorlog wil? Maar de
vraag staat zoo als anderen oorlog willen,
wat zullen wij dan doen
Voor 't Vaderland.
«Vaderlandsliefdehm 't
Mocht watzoo wordt van zekere zijde ge»
smaald.
Wij, Nederlanders, loopen er niet mee te
koop, da's waar, 't heeft iq elk geval dit
voordeel, dat we ze dan ook niet voor wat
klein geld laten kunnen.
Maar ze wórdt nog bij velen als een schat
bewaard.
Voor hén de volgende bizonderheid, die ik
las
Van Dale, de man van 't Groot Woor»
denboek Van Dale's ouders waren beide
Nederlanders, hij dus vanzelf ook, maar zij
woonden even óver de Zeeuwsch»Vlaamsche
grens in Echloo.
Denkelijk had er de man z'n werk.
Maar als nu de vrouw, zoo lees ik, in blijde
verwachting was, dan ging ze de grens over
terug, naar Sluis en wachtte daar af, opdat
haar kind op Nederlandschen bodem ter wereld
komen zou.
Make daar, wie wil, 'n móp van
Ik roep Hoezee voor 't Vaderland.
En duizenden stemmen met me in.
Niet recht.
Tweemaal twee maanden hechtenis.
Al is 't dan nog maar de »eisch«, hij is
toch kras.
De bekende Eilers zal de gelukkige zijn,
als de kantonrechter te Terborg met den eisch
meegaat.
De zaak kan ik niet beoordeelen.
Maar ik las, dat de ambtenaar van het O.M.
er aan toevoegde, dat de man alsflan 'n kos»
telijke tijd vrij kreeg, om zijn candidatuur
voor de Tweede Kamer voor te bereiden.
Die »of'cier« was niet op zijn plaats..
Zelfs tegenover 'n schurk, als men over zijn
vrijheid, rechter zijnde beschikt, past géén
spot. De «humor® van den Engelschen politie»
rechter kan 't zout in 't eten zijn. Maar spot»
tend sarcasme, daar hoort het O.M. boven
verheven te zijn.
Uit »vrije giften«. 'x
Zie, zóó gaat het, als men maar van «aan»
pakken« weet.
De Bond van Nederl. Onderwijzers orga»
niseert op verschillende plaatsen een vacantie*
kinderfeest, dat ten doel heeft de vaak zoo
misdeelde stads»(volks»)kinderen es één dag
aan zee of in het bosch te brengen.
WelnUj ik las dat Rotterdam dit jaar
9200 kinderen uitstuurt.
Duizend méér dan verleden jaar.
En dat is nu eens niet te danken aan
hoogere stads»subsidie, maar daaraan, dat de
«vrije giften« zooveel ruimer vloeiden «Ga
zoo door, mijn zoonen gij zult Spinoza
heeten
Ook in den tegenstander waardeeren we 't
gaarne, als hij uit het particulier initiatief en
uit vrije giften wat tot stand brengt. En als
hij met ons wedijveren wil, om al verder en
verder het Overheidsterrein in te krimpen,
Dan, met wijziging van Groen's gevleugeld
woord
Dan bieden we altijd nog een meter
méér ter ontruiming dan hij!
"A i>Familietoeslags<
Ons trof een bericht uit Frankrijk, opgeno»
men in onze Nederlandsche pers.
We laten 't eerst hier volgen
«Het stelsel van den familiebijslag dat in
Frankrijk voor 2.700.000 arbeiders wordt
toegepast, breidt zich meer en meer uit en zal
wel spoedig algemeen toegepast worden in de
geheele Fransche industrie. Op het oogen»
blik is dit stelsel bijna zonder uitzondering
in werking in de groote ondernemingen
terwijl het langzamerhand doordringt tot
de kleinere.
Het in den vorm van familiebijslag uit»
gekeerde bedrag is zeer hoog. Voegt men
het bij de bedragen, die door de kassen van
bepaalde werkgevers (spoorwegmaatschappij»
en, mijnen enz.) aan hun personeel worden
uitgekeerd, dan komt men tot een jaarlijksch
bedrag van 300 millioen fank. Bij dit cijfer
moet verder het bedrag worden gerekend
dat als familietoeslag wordt uitgekeerd door
de openbare diensten.«
Hiermee kan moelijk iets anders zijn bedoeld
dan kindertoestag in den een of anderen vorm
en men kan begrijpen, hoe vaak we ook op
iets verkeerds, waarin Frankrijk voorgaat, moe»
ten wijzen, dat we bovenstaand bericht met
groot genoegen gelezen hebben.
En wat ons nu vooral frappeert.
Hier bij óns komt het groote verzet tegen
den «kindertoeslag®, of gelijk even smakeloos
als onjuist gezegd wordt, de «fokpremie,van
Links. Van sociaal» en andere «democraten.
Welnu, voegen wij hun toe«Ziet naar
Frankrijk
Volgen we dat voorbeeld na.
'n Mensch is geen machine, die voor zóóveel
arbeid zóóveel smeer verdient'n mensch is
een zedelijk we zen met welks behoeften net
zoo goed als met zijn prestatie gerekend wor»
den moet. Trouwens het uniforme uurloon
is op zichzef al een bespotting van den regel
loon»naar»prestatie.
De Fransche »Familietoeslag« lijkt ons een
navolgenswaardig gebruik.
Aanpakken.
Het zijn merkwaardige teekenen des tijds.
Uit Zuid»Beveland zagen wij in de bladen
bericht, dat aldaar op twee dorpen de oud»
gereformeerden (medestanders van ds. Kersten),
nu voorshands de nieuwbouw op schoolgebied
wordt beperkt, besloten hebben geheel uit
eigen zak, voor eigen rekening een lagere
school te bouwen en te onderhouden.
Nu moet men dit goed verstaan.
Die splijt» en splits»zucht bedroeft ons.
Waarom niet alle gereformeerde kinderen,
ook van verschillend kerkgenootschap, uit
dezelfde plaats op dezelfde school kunnen
gaan, zien we niet in.
Maar dat ligt tenslotte voor rekening van
die broeders zelf.
Waar we de aandacht op willen vestigen,
wat ons verheugt, is dit: Nu dan eenmaal
die mannen»broeders van oordeel zijn, dat
hun kinders een afzonderlijke school moeten
hebben, nu vragen ze niet om de krukken
der Overheid, maar als 't dan móét, dan zullen
ze 't zónder Overheids»bouw, Overheids»steun
of Overheids»subsidie doen.
Dat toont gezonde energie.
Die we met blijdschap opmerken, ook al
is 't dat het doel, waarop ze zich richt, ons
bedroeft.
Nu een gansch ander voorbeeld.
Doch dat ligt op dezelfde lijn.
De Regeering bezuinigt óók op Jiet middel»
baar onderwijs. En zoo vreesde men te Wa»
geningen, dat men daar geen «litterair=econo»
mische« afdeeling aan de H. B. S. zou kunnen
vormen, omdat men het door den minister
bepaalde aantal leerlingen er niet haalt.
Nu hebben de voorstanders dezer Rijks»
H. B. S. een vereeniging gevormd, om eenige
duizenden guldens bijeen te brengen teneinde
daarmee particulier de vorming van zulk
een afdeeling aan deze H. B. S. tot stand te
brengen.
Of 't dóórging, weet ik niet, maar 't werd
alevel bepróéfd
Och, er zit in ons volk nogwel p i t.
Als het maar vóór de dingen wordt geplaatst
Verloren Strijd.
Op de Chr.»Hist. Conferentie»dagen te Lun»
teren werd nog eens weer met zeker weemoedig
verlangen gepleit voor de «Christel. Openbare
SchooL«
Men w i 1 die gedachte niet loslaten.
De inleider, de heer V. d. Broek, man uit
de praktijk, antwoordde kort en goed, dat z.i.
nu eenmaal de strijd voor zulk een school
geheel verloren was.
Inderdaad is dit ook zoo.
Net zoo goed als de strijd voor de korte
broek en de steek.
Men kan die met kansebkunst» en vliegwerk
op 'n enkel dorp nog handhaven, maar meer
ook niet.
Mocht het alom door de Chr. Historischen
worden ingezien, zoodat ze zich ook niet ver»
gapen aan een soort surrogaat volgens de Wet»
van '20, maar mét ons de «vrije, christelijke
school« in volkómen vrijheid trachten te her»
stellen en te handhaven.
Een herkenningsteeken voor blinden.
Naar het maandblad «De Blindenbode«
meldt, heeft het bestuur van den Rotterdam»
schen Blindenbond zich onlangs tot den com»
missaris van politie te Rotterdam, den heer
Caspers gewend, ten einde maatregelen te tref»
fen om de moeilijkheden van het oversteken
op drukke kruispunten voor blinden te ver»
gemakkelijken Deze verklaarde zich gaarne
bereid, den Bond ter wille te zijn cn adviseerde,
op een ledenvergadering een zeker herkennings»
teeken. b.v. een stokje met een rood plaatje
te doen aannemen. Was dit geschied, dan zou
de h?er Carpers er zorg voor dragen, de politie»
beambten met dit herkenningsteeken en de
bedoeling ervan in kennis te stellen. Wanneer
dan een blinde een voor hem moeilijk kruis»
punt moest oversteken, zou het omhoog hou»
den van het afgesproken teeken voor de ver»
keeragent het sein beteekenen, dat het ver»
keer een oogenblik moest worden stopgezet
tot de blinde veilig gepasseerd was. Dit advies
wordt thans naden, door het bestuur over»
wogen.
«De Blindenbode® voegt er nog aan toe,
dat een dergelijk herkenningsteeken weliswaar
in het buitenland (o.a. in Zwitserland) goede
resultaten geeft, maar dat het, den Nederland»
schen volksaard in aanmerking genomen, niet
zeker is dat zulk een middel ook in ons land
aan het doel zou beantwoorden.
Neen 1 dit is niet «van den dag« 1
Want het dagteekent uit 1546, toen sir
Thomas Elyot in «The Broke named the
'Governor® schreef, «dat zekere spelen de
diepste verachting van ieder fatsoenlijk mensch
verdienen.
Maar ik las het pas en in zooverre is 't
weer wél «van den dag.«
Onder die spelen erkende hij ook het spel
»footeballe.«
»Daarin« schreef hij «is niets dan
dierlijke woede, het toppunt van ruwheid,
opzettelijk pijn doen en dientengevolge uit»
loopend op wrok en haat. Daarom verdient
het in eeuwig stilzwijgen weg te zinken.
Nu, die woorden onderschrijf ik niet.
Maar dat er, in 1924, zoo goed als in
1546, niet een kantje van aan is, wie die het
ontkennen zal?
I
Ds. H. Bakels schrijft nog steeds.
En zijn titels 1 film»vondsten 1
Thans schreef hij Parroenaj»jim.
In dat boekje, dat ik overigens niet ken,
heeft hij naar eigen getuigenis beweerd
«dat het prehistorisch wereldverkeer, en
ook het wereldverkeer in zeer vroegen his»
torischen tijd, zich reeds over de geheele
aarde uitstrekteen dat het dus in het
afgetrokkene niet onmogelijk zou geweest
zijn, dat Salomo goud uit Peru betrokken
had, gelijk 2 Kron. 3 6 misschien bedoelt.®
Ja, zoo is 't in het "afgetrokkene niet on=
mogelijk, dat Salomo aan den vlootvoogd, die
goud halen ging, draadloos heeft geseind, dat=ie
ook de apen en de pauwen meebrengen moest,
waarvan aan het slot van die beschrijving
sprake is.
Zelfs zijn er, die 't in 't »afgetrokkene«
mógelijk achten, dat men te Jeruzalem door
een luidspreker de krijgszang beluisterde, die
de Peruanen ter eere van dien machtigen
koning in 't verre Oosten uitvoerden
wie wéét, wat er onder de puinhoopen van
de stad Davids nogeens gevonden wordt.
'n Groote ramp
wordt uit het «verre Oosten« weer gemeld.
Op het eiland Formosa heeft een overstroo»
ming groote verwoestingen aangerichtmeer
dan 2000 huizen liggen in puin. Tal van per»
sonen worden vermist.
'n Hittegolf
heerscht in de Oostelijke Staten van N.»Ame»
rikaNew»York enz. Duizenden menschen
brengen dag en nacht in de parken en op
het strand door.
RuzesZepjpelin.
De op de Zeppelin»werf te Friedrichshaven
voor Amerika gebouwde nieuwe Zeppelin zal
op 25 Aug. zijn eerste vlucht ondernemen.
Het luchtschip is met vijf Maybachmotoren,
elk van 400 P.K., voorzien. De overtocht naar
Amerika zal in September plaats vinden.
Verwikkelingen op den Balkan.
De bladen vernemen uit AtheneDe troe»
beien aan den Grigksche en Zuid»Slavische
grens verergeren. Benden Bulgaarsche komi»
tadzji's blijven de grens overschrijden, plun»
deren Grieksche en Zuid»Slavische dorpen, en
steken die in brand, waarna zij op Bulgaarsch
grondgebied terugkeeren.
Volgens de bladen heeft de Grieksche regee»
ring een ultimatum naar Sofia gezonden,
waarin zij zegt dat, als deze toestand blijft
voortduren, Grieksche troepen de zone langs
de grens zullen bezetten op Bulgaarsch gebied.
Zuid»Slavië zal eveneens een nota zenden.
Gebrek aan arisen in Amerika.
De »Vorwarts« wijst op het eigenaardig ver»
schijnsel dat, terwijl in Duitschland (en daar
niet alléén) het beroep van arts overvuld is,
Amerika daarentegen te lijden heeft van een
steeds meer voelbaar gebrek aan artsen. Het
getal medische faculteiten in de Vereenigde
Staten is in de laatste 20 jaar van 159 tot 82
gedaald en het getal in de medicijnen stu»
deerende van 29.000 op 17.000. In de Zuidelijke
en Oostelijke staten is de gemiddelde leeftijd
van de artsen 50 jaar en voor degenen die
sterven, komen er maar zelden nieuwe in de
plaats. Philadelphia telt 1 arts op de 526 in»
woners, Pittsburg 1 op 447, maar in het overige
gedeelte van Pennsylvanie is er 1 arts op meer
dan 1000 inwoners en in New Hampshire zijn
er 110 plaatsen van de 226, die geen aldaar
vast woonachtigen aits hebben. In sommige
steden hebben de gezamenlijke bewoners zich
verbonden om een arts een jaarlijksche ont»
vangst van 3000 dollar te garandeert n, daar
ze slechts op die manier een arts konden be»
wegen zich te vestigen.
Lady Astor, het eerste vrouwelijke Parle»
mentslid in Engeland, heeft zich laten op»
hangen, en dat nogwel in het Gebouw zelf
van het Parlement.
't Geval heeft groote beroering gewekt.
Neen, ontrust u niet, de dame is nog
springlevend.
Maar ziet, dat is het 'm juist.
Was ze dood, dan was 't wat anders
De zaak uit de doeken gedaan, zit zoo
Er hangen er in England's parlementsgebouw
zoovéélmaar niet dan d o o d e n. En
nu heeft Lady Astor zich bij levenden lijve
laten ophangen dertien voet hoog en zeven
voet breed, n 1. op een schilderij, voorstel»
lende lady Astor's glorieuze éntree in Enge»
lands parlement tusschen Balfour en Lloyd
George in.
En dit nu is een nieuwigheid.
't Strijdt tegen den Britschen adat. Dooden
hangt men er op, in 't Parlementsgebouw, bij
getalen, maar levenden niet. En er wordt in
dezen komkommertijd over geschreven en
getwist, honderduiter is zelfs reeds over ge»
interpelleerd en ik voor mij geloof vast dat
er straks een pendant van 't schilderstuk
kan vervaardigd worden
Lady's Astors smadelijke verwijdering, uit
het Britsche Parlementgebouw.
'k Ben niet tegen de sigaar.
Ook niet tegen de pijp tabak.
De sigaret is m'n smaak niét, ook al omdat
tegenwoordig zooveel dames zich via de si»
garet nicotiniseeren.
Maar rooken, ja! doch: met mate.
'n Tabak sslaaf is in beginsel even diep ge»
zonken als een dronkaard of een wellusteling
hij leeft voor het vleesch, in plaats dat hij
over het vleesch héérscht, de sigaar zoo
goed als het spel blijve versnap er in g.
Binnen de grenzen van een behoorlijk,
huiselijk budget.
In het Ned. Tijdschr. v. Geneeskunde een
zeer serieuze periodiek 1 stond dezer dagen
dat men in het «arme Oostenrijk« per jaar
een bedrag verrookt, waarmee in één jaar 1
40 procent der belastingen zou kunnen worden
gedelgd en 40 procent der belastingen konden
worden betaald.
Daar zeg ik geen woord b ij.
Deel eenvoudig mijn verbazing aan mijn
lezers mede 1
