Orgaan voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden. Antirevolutionair IN HOC SIGNO VINCES No. 3004 ZATERDAG 5 APRIL 1924 39STE JAARGANG EERSTE BLAD. Het laatste Fort. Op den Uitkijk* PUROL PUROL Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers Reclame-Mededeeiingen. Ontstoken en Smettende plekken Land- en Tuinbouw. Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS W. BOEKHOVEN ZONEN SOMMELSDI JK Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. Dat klinkt erg „militairistisch"- Doch het blijft een heel vreedzaam betoog, maar omdat het tenslotte o/er het Leger en de Verdediging des Va derlands gaat, leek ons dit ietwat krijgs haftig opschrift min of meer „in stijl". 't Was onlangs in de Kamer Leger- Begrooting. En, zooals dit behoort, werd van socialistische zijde de gansche film der-weerloosheid afgedraaid, onder 't van ouds bekende opschrift: „Geen man en geen cent". Dit opschrift is gestolen. Het is niet van de S.D.A.P. Die heeft andere tijden gekend En in die tijden is 't zelfs gebeurd, dat het merkwaardige woord van de S.D.A.P. in de Kamer klonk„Het zou kunnen gebeuren, dat wij vóór een Oorlogsbegrooting stemden om een Mi nister van Oorlog te redden". Doch die tijden zijn lang voorbij. Maar nogeens, die leus van „Geen man en geen cent 1" die hebben ze overgenomen uit 't grijs verleden, toen Van der Zwaag uit Gorredijk nog in de Kamer zat en blijkbaar meer socia listisch inzicht had, dan de heele S.D. A.P. bij elkaar. „Geen man en geen cent 1" Daar draait nu 't debat om. Eerst komt dan de Volkenbond. „Mooi instituut", zeggen wij. „En als we langs dien weg tot algemeene ontwapening kunnen komen, dan doen zij ook graag mee Daar^kan de S.D.A.P. weinig tegen zeggen. Dan trekt ze zich op 't binnenwerk terug en zegt: „Nederland moet een voorbeeld zijnWij moeten zooals de man van 't Hbl spottend zei als natie zelfs ons laatste hemmetje uittrekken, om heel de wereld te laten zien, dat we tot op het bloote lijf ongewapend zijn, wij het éérst, wij moeten het voorbeeld geven, opdat de anderen volgen mogen. Dan zeggen wij't Lijkt fraai. Maar het allereerste, wat wij dan vragen mogen is toch zeker wel dit Dat uw eigen partijgenooten in andere landen mêe handelen volgens dit recept, met name daar, waar ze toch niets kunnen beginnen en dus veilig hard kunnen schreeuwen, maar vooral daar, waar ze mêe invloed uitoefent n op de regeering. En dan wijzen we op België. Dan wijzen wij op Zweden. Dan wijzen wij op Engeland. En dan wordt onze S.D.A.P. kregel, om de eenvoudige reden, ze zitten daarmee. Meermalen wezen we daar reeds op. In al die landen pleit de S.D.A.P. wel voor bezuiniging, zoover dit mogelijk is, maar zij stelt tevens den eisch, öf toont praktisch, dat ze daaraan vasthoudtDe landverdediging mag niet komen in gevaar Net omgekeerd als bij ons. Hier zegt de S.D.A.P.In militair opzicht, absoluut, heelemaal uitkleeden tot de bloote body. Ginds zegt men Al wat overtollig is, doet ge weg, maar een goed zwaard en een flink pantsier, daar als natie, zorgt ge voor En daar zit de S.D.A.P. dan mee Doch dan vuurt ze krachtig uit het laatste fort Uver België zwijgt ze liefst. Over Zweden en andere, kleinere lan den, zegt ze niet veel, maar van Engeland heet het: Dat kunt ge niet met Neder land vergelijken Engeland is groot, Nederland kleinEngeland kan zich dan nog zoo wapenen, dat het inder daad iets gééft, maar in Nederland is elke cent aan het Leger besteed, weg gegooid geld Nu is dat niet principiëel. Als men werkelijk den eisch „Geen man en geen cent", stelt op grond van zijn socialistisch beginsel, dan moet dit gelden overal, in Engeland zoowel als in Nederland. Doch daar praat men omheen. En, natuurlijk, dan wordt van ónze zijde ook het voorbeeld van den we reldoorlog naar voren gebracht en hoe wij in den weg der middelen mede daar door buiten den wereldoorlog gebleven zijn, wijl we een leger hadden, dat tegen den aanvaller zou worden in buiging gebracht. „Niet waar!" zegt de socialist. En dat is zijn laatste woord. Immers, de bekende Von Moltke zegt in zijn boek over den wereldoorlog, dat hij de voorkeur gaf aan een neutraal Nederland op de rechterflank van het Duitsche leger, om zoo nog min of meer een open „economische post" te houden waardoor Duitschland nog eens 't een en ander krijgen kon. En inderdaad, dit hééft Von Moltke gezegd Maar Von Moltke zei méér. En dat vergeet men aan dien kant. Dat komt heel wat later in zijn boek en zoover zijn de heeren denkelijk nooit gekomen 't Is de bekende schrijver in het Hbl., die er^ de aandacht op ge vestigd heeft. Men leze het vooral met aandacht over: „Graaf Schüffers was van oordeel, dat Nederland zich zou bepalen tot een protest en overigens het schen den van zijn grondgebied ongehinderd zou gedoogen. Ik heb tegen die op vatting ernstige bedenking gehadik geloofde niet, dat Nederland zich een gewelddaad kalm zou laten aanleu nen. Ik voorzag daarentegen, dat door een vijandig Nederland zulke aanzien lijke krachten aan den rechtervleugel van het Duitsche leger zouden worden onttrokken, dat dit leger niet meer de noodige stootkracht tegen het Westen hebben'zou. De opmarsch naar België kon, naar mijn meening, alleen worden uitgevoerd in de onderstelling van een strikt neutraal Nederland." Dit is toch voor ieder duidelijk. Hadden we, volgens socialistisch re cept, in 1914 niet anders gehad dan bordjes aan de grens met een „Verboden Toegang", zoo zouden we van den eersten Augustus af reeds in den maal stroom van den oorlog medegesleept zijn. *,f Overleg beter dart Strijd. In de bladen lazen we dit bericht STADSKANAAL Thans is een blijvend scheidsgerecht ingesteld, dat beslissen zal in geschillen tusschen de vereeniging van speculatieve aardappelmeelfabrieken, en de moderne en christelijke fabrieksarbeiders; bonden Dit scheidsgerecht bestaat uitF. E. H. Ebels, lid der Tweede Kamer, voor; zitterU. G. Schilthuis ,lid van Gedep. Sta; ten van Groningen, en ar. H. I. Schönfeld, burgem, van Winschoten, voor de fabrisan; ten H. Kok, voor de Christelijke en wet; houder Sriekman te Veendam voor de mo; derne fabrieksarbeidersbonden. Méér weet ik er ook niet van. Maar toch lijkt dit weer een stap in de goede richting. Hoe minder conflict, hoe beter. Er is tenslotte toch 'n punt, waarop men weer bij elkaar komen moetdat de eene par; tij als arbeidsvoorwaarden toezeggen en dat de andere partij als zoodanig aanvaarden wil. en is 't nu niet veel en véél beter, wanneer men dit juist zonder strijd door overleg be; reikt, dan na lange en bange worsteling Maar dit ééne is ook voor vreedzaam over; leg noodig Er moet beiderzijds organisatie zijn. En daarom is het zoo verkeerd gezien, van wie, ook onder ons, op het terrein van den arbeid een gezonde organisatie tegenstaat. Nadruk verboden. Voor ditmaal 'n historische herinnering. Van vijfenveertig jaar her, daar zullen er niet veel meer in leven zijn van wie 't hebben meegemaaktik heb 't indertijd zoo gehoord van een paar broeders, die destijds »in de beweging« onzer partij waren. Onze jongeren zal wellicht af en toe zulk een herinnering uit de meer intieme geschie; denis onzer partij niet onwelkom zijn, hóóp ik 't Was in de Meimaand van het jaar 1879. In een zeer onaanzienlijk zaaltje van de griize vesting Gorinchem zaten, in ernstige discussie, een aantal mannen bijeen. Na gezang en gebed en het lezen der Schrift, waren hun besprekingen begonnen, die nu zeker al een paar uren hadden geduurd. Rijken en edelen vindt men hier niet. Er zijn enkele gegoede burgers bij, een paar eigengeërfde boeren dominees zoowel uit de »groote« als uit de »kleine« kerk zitten broe; derlijk bijeen er zijn enkele »fijne« school; meesters, wien de broodkruimels niet steken en voorts een'aantal «kleine luyden«ambachts; lieden, kleine baasjes en dergelijk volk. De »smalle gemeente®, met een zoom van wat grooter welvaart, maar de groote meerder; heid valt buiten het »pays légal«, d.w.z. bezit niet genoeg en draagt niet genoeg in 's Lands gemeene lasten bij, om naar Thorbeckiaansche wijsheid recht van stemmen te hebben. Want 't was toen een wonderlijke tijd De bordeelhouder, die in een goede burger; straat zijn, immers erkènd en aLlerzins eerbaar bedrijf uitoefende, stemde mêe voor Kamer »agrarisch«, anders gezegd »boeren«;achterland. En nu was en is er nogal een psychologisch verschil tusschen hen, die langs het water wonen, dus de inwoners der dijk; of rivierdor; pen (aannemers, polderwerkers, grondwerkers, manden; en hoepelmakers, hooikoopers, vis; schers enz,, enz.) en de boeren uit het «binnen; land®. In allerlei opzicht waren steeds de «dijkdor; pers® wat meer radicaal en dobrtastend in hun optreden, dan de langzamer en bedacht; zamer boerenbevolking uit het binnenland. Nu hebben ze allen, zoo ze hier zitten, Keuchenius lief. Mocht in '66 al eens een enkele hunner Groen en hem afgevallen zijn, wat er sinds met die Conservatieve Partij is gebeurd, heeft hun wel tot de overtuiging gebrachtKeuche; nius had het in dat jaar bij 't rechte end Alleen, men moet met zijn kiezers reke; nen, zeggen sommigen. Als de conservatieven hier komen met een bekend en gezien man, die zijn kerkbeurt op tijd waarneemtdie eens 'n spreekbeurt vervult en bij de lieden rondgaat en men moet daar iemand tegenover stellen, die heelemaal in Batavia woont, hier absoluut in deze streek geen kennis of connectie heeft, en wiens naam alleen reeds op vele vreesachtige zielen werkt als de roode lap op de stieriemand die im; mers onmiddelijk 't verwijt naarj 't hoofd krijgt, dat hij de rechten der Kroon heeft aangerand, Zal dan de goede kans niet al te zeer worden geschaad Zoo gaat de strijd der meeningen voort. De persoon is allen liefde Kamer zou een geharnast strijder wederkrijgen, maar mag men voor de partij den zetel, die men naar den mensch gesproken, vrijwel gewonnen acht, in de waagschaal stellen 40 cent per regel Doos 90 -60- 30 ct. Bij Apoth.enDrogifteft en Staten de kroeghouder op den hoek, die wat minder in de melk te brokken had, kreeg dan tenminste toch een stembriefje thuis voor den Raad, Maar de afgescheiden predikant, die wat verder woonde, hoogst achtenswaardig man, maar vanwege de magerheid der kudde met een schraal herderstraktement, was tot stemmen niet gerechtigd. Betaalde niet genoeg in den «grooten pot«. De antirevolutionairen zeiden dan ook, dat we een mammonistisch kiesrecht hadden, maar de oude liberalen uit Thorbecke's school von; den het heel goed zoo, want met het geld kwam toch in den regel 't verstand. De discussiën der broeders duren voort. Het geldt dan ook een gewichtig onderwerp. In den vroeg;zomer van dit jaar, zal 't weer verkiezing voor de Tweede Kamer zijn. Een ware golf;van;geestdrift is verleden jaar, toen het Volks;petitionnement geteekend werd door ons christenvolk gevaren. Slapers van een kwarbeeuw lang zijn nu klaar wakker en tot den strijd bereid. Den strijd tegen den liberalen Goliath Wiens spies nóg is als een weversboom. Maar toch heeft David in de kracht zijns Gods met een beeksteenken uit zijn slinger dien Goliath ten val gebracht. Welnu, de God van David leeft nóg. Nóg kan Hij Goliaths vellen. In dat geloof zitten deze mannenbroeders hier neer en bespreken de vraag, wie voor Gorinchem dezen zomer candidaat der anti; revolutionairen zal zijn voor de Tweede Kamer der Staten Generaal. Reeds in 't begin is »de« naam genoemd. Die sinds de discussie heeft behéérscht. Van wien 't niet de,vraag is, óf hij een deugdelijk, ja eerste;rangs;candidaat zou zijn: Levinus, Wilhelmus, Christiaanj Keuchenius naast Groen en Kuyper de meest besproken antirevolutionair, maar alleen of hij voor het district Gorinchem de man zal zijn, die de meeste kans heeft. Daarover loopen de meeningen eenigszins uiteen. Het dubbeidistrict Gorinchem is van groo; ten omvang. Men is er, uitgenomen de stad en een paar moderne woestijntjes in deze uitgestrekte oase, over 't algemeen «de waarheid toegedaan«. Er zit hier, als dr. Kuyper 't eens op een meeting in deze streek zei «veel oud en goed volk®. Maar de »ligging« van dat volk verschilt nog wel iets. Het district toch bevat stukken van drie provinciënZuid;Holland, Gelderland en Noord;Brabant, zoo dat de stad Gorinchem er 't middelpunt van is. Eén blik op de kaart leert de situatie kennen 't Is een echt »rivieren;district« met een Een bekend en geliefd predikant vraagt het woord. Eerst schetst hij in het kort de levensgang van Keuchenius die na een schitterende amb; telijke loopbaan in Indië, hier te lande wilde blijven als vertegenwoordiger van de destijds onder smaad bedolven «partij van Groen®. Maar moest het, en werd hij er toe geroe; pen, dan wilde hij liever mededragen de ver; smaadheid van het volk van God, dan voor een nieuw tijdperk de weelde van Indië te genieten. Toen werd hij hier al dadelijk de man der »motie«, die een keerpunt worden zou op parlementair terrein. Neen, Keuchenius randde geen koninklijk voorrecht aan, maar hij kwam als goed anti; revolutionair, die eerbiedig belijdt: «Gerech tigheid verhoogt een volker tegen op, dat in naam des Konings het recht werd gekrenkt. Dan schetst hij den strijd na '66. Hoe Keuchenius als een moedige leeuw op; vloog tegen de conservatieve, Indische;melk; koe;politiek. En hoe, toen een paar jaren later dat con; servafisme zijn laatste zege bevocht, waaraan het zich ook den dood eten zou, Keuchenius niet strijdensmoe vanwege de verbitterde aan; vallen des vijands, maar van zijn kracht bê; roofd, vanwege den afval van schier al zijn vrienden, henenging, nadat de Nederlandsche regeering hem had weggetrapt uit 's Lands dienst. En dat in den diepsten grond, Waarom Omdat Keuchenius' leven geleid werd door de spreuk van den ouden Hendrik de Cock: «Ziende in het gebod, blind in de toekomst Omdat hij met het conservatisme geen hand; jeplak spelen wilde; omdat hij Gods eerstel; de boven menschengunstomdat Groen's woord in hém ziel geworden wasStaatsman niet. Evangeliebelijder Daarom was de voormalige Raad;van;Indië naar datzelfde Batavia teruggekeerd en had er ter verzorging der zijnen krantenartikelen ge; schreven en de lieden bijgestaan in de pleit; zaal. Het volk heeft aan Keuchenius een e e r e; schuld. Onze antirevolutionaire partij is geroepen, die in te lossen. En Gorinchem heeft te g e; looven, dat God het ons, hier, geeft in de macht onzer hand. Het is na zooveel jaren, mijn inkleeding dat spreekt. Maar ze geeft een juist beeld van 't geen er omging in de harten van dit volk. 't Bleek hier 't verlossende, beslissende woord Dr. Kuyper's advies, dat ook ter tafel kwam, overgebracht door een zijner bekwaamste epi; gonen uit dien tijd, legde ook zijn gewicht in de schaal en straks wordt vrijwel met gemeen goedvinden mr. L. W. C. Keuchenius als candidaat der a.r. partij voor het district Go; rinchem geproclameerd. Staande de vergadering, gaat een telegram naar Indië en den dag daaraan is het kabe; lantwoord reeds bezorgd en wordt in «De Standaard« door 't gansche land verbreid Elected I submit Als ik gekozen wordt, kom ik Hetzelfde jaar zag Keuchenius in de Kamer terug. UITKIJK. QndeH. Veeverz. Maat. Overflakkee en Goedereede. Uit het Verslag van den Directeur aan de Leden der Onderl. \eeverz. Maat. «Overflak; kee en Goedereede« kunnen wij de volgende resultaten melden. Het percentage van Omslag en Administra; tiekosten over het 31e boekjaar (15 Nov. 1922— 15 Nov. 1923) was 3 Er waren in 't geheel 62 schadegevallen ge; weest, t.w. 33 in de afdeeling Paarden geen in de afd. Paarden van Hooge Waarde 10 in de afd. Melk; en Kalfvee en 19 in de afd. overig vee. De omslag bedroeg in de afd. Paarden le kwartaal f 7.00 per f 1000. 2e f 15.90 3e f 5.60 4e f 3.90 Dooreen f 8.10 %0 of 3.24 Voor de afd. Melk; en Kalfvee waren deze cijfers le kwart, f 11.60 2e f 4.70 3e f 3.10 4e f 6.80 Dooreen f'7.80 °/00 of 3.12%. En voor de afd. Overig Vee le kwart, f 6.50 2e f 9.10 3e f 5.10 4e f 3.90 Dooreen f 6.15 %0 of 2.46%. Een opwekking aan Heeren Landbouwers van Flakkee, om lid te worden van deze, bij uitstek nuttige Flakkeesche instelling, moge hier op zijn plaats zijn. De Directeur, A. L. v. DORSSER. Middelharnis, April 1924. Wat elke maand te doen geeft. (le helft April.) Nadruk verboden. We schrijven dit reeds eenige dagen vóór April. De nachten zijn nog wintersch, -de thermo; meter wijst nog eenige dagen vorstde bodem is nog te hard om te worden bewerkt, de graslanden hebben door de ruige vorst veel geleden, vele zien er uit als dood. Maart was wel «inhoudende, en de volksmond zegt«Een inhoudende Maart is goud waard.« Zal dit ook straks blijken Zal April zijn epitheton (bijnaam) van »Grasmaand« eer aandoen? 't Kan heel best. Wordt de lucht mild en kom en er malsche regenbuien, dan kan het aanzien der weilanden wondergauw veranderen. De veehouder moet er daarom nu reeds op be; dacht zijn, dat er bij het voederen van zijn koeien behoorlijke overgang in acht wordt genomen. Gehalte en voedinsverhouding mo; gen niet te snel afwisselen. Men houde er rekening mee, of de dieren straks in een goede of minder goede wei komen. Gaan zij naar een beste wei, dan mag nu in den stal, ook niet te zwak gevoederd worden; zal de wei niet te best zijn, dan voedere men het melk; vee ook nu niet te sterk. Is de vorst ge; weken, dan komt er groote bedrijvigheid op den akker. Vóór 't midden der maand bren; gen we haver en gerst, zomerkooi en erwten vlas en zomerspinazie in den grond. Onder; zoekingen der laatste jaren van het Groninger Proefstation hebben aangetoond, dat haver houdt van een licht zuren grond men rekene hierop met de bemesting en geve nu b.v. als phosphorzuurbemesting bij voorkeur super; phosphaat en geen Thomasmeel. Tenzij men klaver onder de haver wil zaaien klaver houdt niet van een zuren bodem. In dat geval strooie men wel slakkemeel uit, om het klavergewas niet in gevaar te brengen men riskeere dan, dat de haver iets minder kan opleveren. Wie aardappels wil kweeken voor gfN&oed^ neme de volgende wenky-tN.-' S-.2' door den Plantenziekteti^itfifi.'''- - --«My Wagenfngen. En wel me "/Ag. do® jótitiijjp ók smettielijk karakter bladcolmozaiek, Rhiso'f, ftl aardappelen op gescheuGk-N^-MX.^ ifc ovqj niet te sterk, vooral nigr'^ J" ïoi Poot de selecties niet nabij appelenveldenmaar zonder ze apvat,' -*T> cultuur! 4e Wend niet te laat stalmest'? en pas ook niet het z.g. »oversteken« me?"- trammest toe hierdoor wordt n.l. Rhisoctonia in de hand gewerkt. In den tuin. Snoei thans uw rozen kort, ze loopen des te beter uit en ge verkrijgt breede struiken of kronen. Ook kunt ge nu de rozen,

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1924 | | pagina 1