voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden.
fel. 22!
ll.ll. H. Ier Hens ttufaciut Me!
BUITEfBüi LAS PRIJZEN UIKili STELLEII
w
Antirevolutionair
Orgaan
in hog signo vinces
m
vin
Zn.
:ers
HoogsM hoek si. Janstraat -- met hijkGaui
si Janstraat kiek Aanterkinnsier mm»
(oiiEiBimriiL
ZATERDAG 29 MAART 1924
39STE JAARGANG
Reclames Mededeelmgen,
'11
No. 3002
rin"
ER Co l
WISSE
[JDEN
goudtitel 1,75
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
EERSTE BLAD.
Staat, Cultuur en Kunst.
Op den Uitkijk.
MIIIIII 311(111
WANNEER U VOOR 12 UUR KOOPT j
BE
II
1
^erstoelen,
Boeken* \«f
leublementen
|ns eenige prima
euw overtrekken
els 12.50
.k.a. X®
Bij inlevea
ring van 25
Vogeltjes
1 KNOT
CADEAU
•JEN Koopt
band met onzj
de
ROTTERDAM!
te Arnhem.
en litteratuur over
:en tijd behaniWt
onzen tijd i&aUf,
met opgave '"f
ze dingen, naar de
en breede u;teen<
e taai, waarbij de
ods Woord wordt
ige boodschap be*
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
D1ENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
|gel* en
reering
ik een
bestelt
ihandef
ineven gewisseld,
oering leest,
der op 't tooneel.
snijdt alle hoop
proleet wil de1
niet vergooien,
egdragen naar 't
laar hoogtepunt
des vaders oor*
iet eens verbiedt
te schrijven of j
en en 't is Dora
Jacobus, dat ze
wensch indezen
ed kwijt,
ze niet; zal ze
haar zwaar, dat
haar vader niet
Ziehier 't verschil kort geteekend.
Tusschen min. De Visser en ons.
Wij doen voor hem niet in 't minst
onder in liefde voor de Christelijke
cultuur en de christelijke kunst.
Beide wenschen wij die ten zeerste
te bevorderen. Maar nu zegt min. De
VisserDit is een der eerste plichten
van den Staat en van een Christelijke
Overheid. En wij zeggenNeen, laat
de Staat zich rechtstreeks er niet mee
bemoeien en ze vooral niet financieel
steunen.
fcn nu gaan we ons standpunt ver
dedigen.
Dan is dit vanzelf bestrijding van
dat, welk de minister inneemt.
Eerst wijzen we dan op 's Rijks finan
ciën.
We zijn als Staat meer dan blut.
En dat is gekomen, daarover zijn we
t' nu wel allen eens, doordat de Staat
steeds meer hooi op de vork nam
haar staatstaak steeds uitbreidde meer
en meer alles onder zijn voogdij nam,
niet slechts 't geen noodig, maar ook
't geen nuttig en 't geen aangenaam is.
Hoe hoog men nu schat Cultuur en
Kunst.
Het leven en bestaan des volks zijn
méér.
En de historie kent vele volken, die
eerst op lagen trap van cultuur ston
den en zeer primitieve Kunst voortbrach
ten, maar die in den levenswortel kern
ezond waren, op steeds hooger plan
wamen en straks de Cultuur verder
brachten en uitblonken in Kunst.
Moet er dus bezuinigd worden
Dan eerst hier en daar 'n tak weg,
die wel strekt tot sierraad en pronk
van den boom, doch die niet als stam
en wortel onmisbaar is.
Trouwens, dat gebeurt nu ook.
Maar dit is 't verschil tusschen dr.
De Visser en ons
Hij doet het noodgedwongen en zegt
ronduitzoodra 't weer even lijden kan,
strooi ik weer goud en zilver uit over
Cultuur en Kunst, terwijl wij zeg
gen Noodgedwongen gaan we, geluk
kig een eind terug op den verkeerden
weg.
=i*
»hij«
om n on*
alles, te zullen
er de oogen haars
aok voor eigen
i hem een«en*an*
ante, die 'n oude*
gengewerkte ge*
t in de brieven
k, dan weer 'n
de, dat ze zóó
toen móét
o niet b 1 ij v e n
lt telkens gesteld,
it 't Jacobus nu
aan alles een
kele weken,
hoog slechts
onderscheidt 'f
gewond hart,
brengtzij zin**
is niet begrijpt
n wangedrag en
afgaat binnen
ir Indië.
laatste brief,
zijn vader, die
is 't slot.
relt vervolgd.)
Nu een tweede punt van verschil.
Dr. De Visser,, we moeten hem alle
eer laten, zegt„Natuurlijk mag de
Overheid alléén steunen een christelij
ke Cultuur en échte, ware zuivere Kunst,
omdat zij een christelijke Overheid is"..
Hij stelt zich daarbij, als de Chr.
Historischen steeds .doen, op het stand
punt, dat Groen reeds in 1862 verliet.
Een vóórman der Chr. Hist, drukte 't
eens zóó uitAl waren alle ministers
in een kabinet, hoofd, voor hoofd, voor
zichzelf volslagen ongeloovigen, dan
moesten ze nog als Overheid ons volk
in volkomen christelijken zin regeeren.
Dat klinkt, op 't hooren, erg mooi.
Maar wij, antirevolutionairen, cp
voorgang van Groen, zeggen Hoe het
ons ook smart, het is niet anders, wij
moeten geen rekening houden met wat
zulke overheden zouden moeten doen,
maar met hetgeen zij werkelijk doen.
En dan weten wij allen hoe 'tgaat.
Als zulke Overheden benoemingen
moeten doen, subsidiën uitkeeren en
uitdeelen en wat er meer te doen is,
dan wordt om 't nu maar zacht te zeg
gen met den Christelijken factor heel
weinig rekening gehouden.
En dan krijgen we mee door Staats
hulp
Mannen van Wetenschap, Cultuur en
Kunst, die grooten invloed hebben op
de ontwikkeling des volk, maar die de
geopenbaarde Waarheid vreemd, zoo
niet gram zijn.
Nu hebben we 'n „Christelijke" regee-
ring.
Gelijk ook reeds voorheen.
Maar de tijd kan komen, zéér nabij
zijn zelfs, dat we een periode van po
litieke zonnevlekken krijgen, waarin het
zwaartepunt zeer beslist Links ligt.
Vergete.men dat vooral niet!
Een derde verschilpunt nog.
Wat is de roeping van den Staat?
En wat is profijtelijk voor Cultuur en
Kunst en bij uitbreiding ook voor Re
ligie en Kerk?
En dan zeggen wij zeer beslist
Dat zij gevoed, gesteund, gedragen
gekoesterd worden door het vrije initia
tief des volks, los van de landen,
ook van de zilveren koorde van den
Staat
Zie 't op 't gebied van Religie en
Kerk
Wat heeft men een eeuw geleden
die aemechtige „Afgescheidenen" niet
bespotEn een halve eeu.w later die
mannen der Doleantie, die zonder 'n
halve cent religie-geld in den leegen
buidel
En zie nu rond, laten ze deeere
geven aan God wat het tweede en
derde geslacht niet heeft gewrocht.
Bij den Staat bedelt men om 20.000
gulden „beurs"-geld voor minvermo
gende studenten en zie, wat b.v. een
toch niet zoo groote groep als de
„Bonds"-mannen uit de Herv. Kerk,
aan vrije gaven, bijeenbrengen, om Gere
formeerde Dominees te krijgen in hun
Kerk
Men roept om „openbare leeszalen".
Maar zie eens rond in onze Chr. kringen,
wat daar in leeskringen, vereenigingen,
bibliotheken aan lectuur geboden en
uit eigen zak wordt betaald, zie
eens op 't platteland, wat 'n boeken
verzameling hier en daar soms één boer
bij elkaar heeft gebracht.
Geld voor „volksuniversiteiten".
Maar zie weer in diezelfde kringen,
wat er aan lezingen, cursussen enz.
soms gegeven wordt, zonder hulp
van de Overheid.
En dat kan in andere kringen óók.
Mits Vader-Staat ophoude zijn vol
wassen kinders in een duw-wagentje
te zetten, doch hun ieere hun eigen
beenen te gebruiken.
Dan zal er op dit terrein een edele
wedijver zijn.
Die Cultuur en Kunst, Kerk en Religie
ten goede komt. De Overheid kweekt
kastbloemen. Wij moeten hebben for-
sche planten in de vrije natuur
De Armoede der Wereld.
De immer pijnigende levensvraag
't Was bij de baar van een kunstenaar.
Naam en plaats laat ik weg
Maar een kunstvriend, die hem mee uit*
leidde uit het land der levenden, sprak in
verslagenheid
«Ik vraag mij ook nu weer afwaarom
worden wij geboren, waarom hebben wij
te leven, waarom is dit leven voor den een
zooveel moeilijker als voor den ander, als
't einde toch steeds de dood is
Ziedaar de Kunst zonder God.
Laat nü de Heidelberger spreken. Antwoord
geven op die vraag Waarom
»Opdat (de in Adam gevallen, maar in
Christus herboren mensch) God zijnen Schep*
per recht kennen, Hem van harte liefheb*
ben, en met Hem in de eeuwige zaligheid
leven zoude, om Hem te loven en te prijs
zen.«
Dat is de christen mèt zijn God.
En din noemt de wereld, die met haar
zwarte »waarom«*vraag antwoordloos bij het
donkere graf staat, zulk een christen smade*
lijk vaak neg arm!
Ook dit is de armoede der wereld
't Was ook bij 't graf van een kunstenaar,
die een kort, maar dadenrijk leven achter zich
had.
Hier niet de vraag «Waarom
Hier werd een danktoon gehoord.
Déze spreker tenminste begreep, dat hier
dank gebracht moest worden, niet slechts aan
den kunstenaar, doch ook aan Hem, die dezen
doode met zoo schoone gaven had gesierd.
Maar zietnu wist de spreker met zijn
dank geen raad
Tot wien moest hij zich richten
Waar was 't adres voor dien dank
En toen is het gebeurd in 't christelijk Ne*
derland, dat de grafredenaar zijn dank in
allen ernst en eerbied bracht
»Aan den onbekenden God
Arm, als de Atheners in hun veel*goden*
dwaasheid.
Nadruk verbode»,
Ende se hébbe weer wat
«Moeder pas op je kleintjes
Ik moet zeggen, daarin zijn die »roode«
heeren en dames uitgeslapen, om een pakkende
leuze, 'n strijdkreet te vinden.
Ze móéten 't van herrie hebben.
moeders pop, mien jongsken, wie is die
booze man, die je kwaad wil doen
En dan schuift de socialist dichterbij
«Dat is Colijn de slachter, weer
Want alles heeft Colijn gedaan
't Is wel waar»onderwijs« hoort onder
De Visser en die heeft nog pas in de Kamer
met verontwaardiging de gedachte van zich
geworpen als zou hij zich laten bezuinigen
en niet zélf de «bezuinigers zijn,
Maar ochDe Visser, dien ként de groote
massa zoo niet.
Daarom is hij minder bruikbaar.
En de «roode** leugenmond giftigt maar
dóór «ColijnColijn
Moeder, pas op uw kleintjes
Nü gaan ze van hun zesde jaar af werke*
lijk schóól, maar dat houdt straks opdan
gaan ze eerst zoo'n paar jaren wat bewaar*
schooltje met uw kinderen spelen en er schie*
ten ten slotte maar vier jaren over, dat ze
wat lééren.
Nü krijg je ze «knap» van school.
Dan zijn 't stommeriken, die stotterend wat
lezen, amper leesbaar schrijven, nauwelijks de
«tafels** kennen en van de prachtige lager*
onderwijsresultaten, waar thans heel Europa
ons om benijdt en de halve wereld naar kij*
ken komt, blijft straks 'n bitter beetje over.
«Moederpas op uw kleintjes
Die wil de Regeering straks geven in de
handen van zeventienjarige »kindermeisjes«,
zonder behoorlijke opleiding, zélf pas van de
»mulo« af »schooldaghitjes« zag ik ze al
genaamd en als die dan met haar onbevoegde
40 cent per regel.
Onze 5de AFDEEL1NGSSCHOUW begint
en eindigt
Afdeelingsschouw beteekent kortweg, dat wij uit onze
32 afdeelingen elk 6 artikelen voor
Nadere gegevens en verdere omschrijving vindt U vermeld
in een daarvoor speciaal gemaakte courant, welke U wordt
thuis bezorgd en ook in onze winkel verkrijgbaar is
GEEFT DEZE BON U NOG DE VOLGENDE REDUCTIE:
BIJ 10 GULDEN
BIJ 25 GULDEN
BIJ 50 GULDEN
BIJ 100 GULDEN
1 GULDEN TERUG
2,50 GULDEN TERUG
5 GULDEN TERUG
10 GULDEN TERUG fY) S
Duys heeft het zoo eerlijk gezegd «Anders
wordt het een dooie*vissiesboelDaarom
was hij zoo bang voor 'n kabinet*van*Links,
met een der hünnen op de bok vanêtspeul*
wagentje 1 Dan was alle aardigheid er af dan
moesten ze «regeeringsgezind** worden dan
konden ze er niet meer zóó op inhakken en
moesten aan 't verdedigen van wat hun man*
nen achter de groene tafel dóén.
Nee, dat is heelemaal niks gedaan
«De boel moet op stelten
'n Poos geleden was het«Moeder 1 ga voor
je kindje staan l*< dat wilde zeggen Help ons
zorgen, dat*ie nooit soldaat of matroos worden
kan 1
Net, of er geen »roode« legers zijn ook 1
Ge zoudt es zien, als de «rooden** hier
ooit de baas werden, hoe gauw ze zouden
zeggen: «Ja, maar! wij kunnen onze»roode«
republiek maar niet door de «bourgeois** en
door de «witten** laten omverwerpen 1 we
moeten haar immers tegen al haar vijanden
beschermenen dan zou het de moeders
weinig baten of ze al voor hun kindjes gingen
staan
Trouwens, als men voor een »roode« repu*
bliek een kogel door z'n corpus krijgt, dat
geeft een heel ander gevoel, dan wanneer 't
je overkomt voor de «kapitalisten** en hun
bent.
«Moeder 1 pas op je kleintjes
En dan schrikschokken de moeders op.
Ze vliegen gejaagd de straat op.
«Wie durft m'n kind wat doen
«Kom maar hier, m'n schattebout m'n lieverd,
Huidwondjes
Schrijnende plekken
Brand- en Snijwonden
Schrammen, Ontvellingen
i es# geneest men met PUROL
jjr Doos 30 - 60 en 90 ct,
Bij Apoth.en Drogisten.
handen uw kinders een paar jaren 1..- p*"^s*
dig hebben verknoeid, dan mag rkring.
de «knappe** meester, die in vier riveerd van
kop** zeggen kan die scheikunde schipper S.
de geheimen van 't zevengesternte
vorschtdie met Alexander de f 2 per 60
excursie is geweest, bollen uit kubusse..
kan en den inhoud kan berekenen van 646
er overschietdie uit vierkante vergelijkn.,
wortels trekt, twee tegelijk en met 't horlógc-
in de hand vaten met kranen laat leegloopen,
die geen kuiper ter wereld maken kan die
precies namat de hoogte van 's aardrijks hoog*
sten berg en peilde de diepste plek der Zuid*
zee, dan mag Zijne doorgefourneerde Ge*
leerdheid probeeren wat*ie van die door de
«daghitten** schromelijk verwaarloosde kinders
nog terechtbrengen kan.
«Moeder, pas op uw kleintjes
Hoe wil nu een juffrouw, die van die kogels
en kegels en kubussen, van die starren en
die wortels nooit gehoord heeft en die vroe*
ger op de »mulo« in vier talen geen «domkop**,
maar slechts «beste jonge** en «chérie** en
zooal meer leerde zeggen, hoe wil zoo'n
juf, al kan ze met de kinders zingen als een
lijsteral kan ze vertellen, dat ze luisteren
als vinkenal kan ze lezen en voordragen
dat een gansche zaal 't prachtig vindtal
heeft ze juist opzettelijk geleerd hoe ze met die
«kleintjes** spelen en leeren moet tegelijk
hoe zulke kinderen moeten onderwezen wor*
den naar den eisch van hun weg, hoe wil
zoo'n juffrouw er iets van terechtsbrengen 1
Ze kan immers die zes* en zevenjarigen
niet laten rekenen met drie kapitalen, vier
procenten en vijf intresten 1 Ze kan geen thee
mengen en de kinders den verkoopsprijs met
zóóveel winstmarge laten berekenen ze kan
hen 't spectrum niet uitleggen van 't licht dat
van de verschillende hemellichamen komt en
ze kan hun niet eens uitmeten hoe ver de
naaste vaste ster van de aarde verwijderd is
ze kan hun niet eens 't verschil uitleggen
tusschen lyrische en epische poëzie, ze kan
niks.
Ja, toch 1 ergens heeft ze 't geheim van
Ze kan levenslang jong blijven.
Hoeveel zonnen er ook wentelen om haar
jeugdig hoofd, al komen de zilverdraden
zich in haar kapsel vertoonen ze blijft «zeven*
tien** jaar.
Waar dat «zeventien** vandaan komt, weet
ik niet
Dat hebben de bangmakers. uitgedacht om
de «moeders** te laten zeggen «Zoo'n kind
nog 1 Zélf nog een schaap Want toén zij
achttien waren, gingen onze hardschreeuwers
van nu zélf in heele drommen op die eerste
en tweede klassers losdan ben je «vol**
daar zijn de moeders nooit tegen te hoop ge*
roepen 1
Op een gewone school, die toch ook de
jonge vaandrigs op 18*jarigen leeftijd krijgt,
daar zijn meer meesters en juffrouwen boven
dan beneden de dertig, omdat ze daar naar
den gewonen loop der dingen elk jaar 'n
jaartje ouder worden, maar straks in die twee
aanvangsklassen, nee 1 maar dat wordt phe*
no=mf naai 1
Zeventien jaar is «roode** kletskoek.
Maar laat ons zeggen, daar blijft alles acht*
tien en negentien jaar, volgens die bangmakers,
want aan zulke «wichten**, die elk jaar 'n
stukkie apeklier eten en daardoor zelfs na 10*
en 20*jarigen diensttijd achttien en negentien
blijven! aan zulke halfwassen geeft de Regee*
ring straks uw kinderen over.
Lees 't maar in hun «Manifest**
Moeder, ga voor uw kleintjes staan
Want wéét ge dan niet, hoe jonger de kin*
deyen zijn, hoe meer wetenschap de meester
of schooljuffrouw in zijn vaten behoort ver*
zameld te hebben, om behoorlijk 't intellectu*
eele mengsel te kunnen stoken,••waarmee die
6* en 7*jarigen*Tiehooren te worden gevoed.
Kent het «hitje** 'n schat van heerlijke ver*
telsels voor die jeugd; och wat 1 eerst als je
de litteratuur' van drie natiën hebt verwerkt,
kun je paedagogisch juist 'n schets voor een
kinder*vertelling maken, waardoor de gaven
en vermogens van het kincfhar*mo*nisch ont*
wikkeld worden, want ach 1 dat luistert zoo
nauw: jeugd* en intuïtie en kinderliefde be*
teekenen niets" bij 'n geposeerden leeftijd, een
kale kruin en parate «kennis** 1
Kan de immer*jong*blijvende*juf leeslesjes
geven, ze van buiten laten leeren en ze dan
door de kleuters laten kleuren en léven in
eigen bezielde kindertaal of ze zingend met
hen dramatiseeren heeft ze straks een korte
vaksopleiding gehad maar die, met voorbijgaan
van aile geleerdheidsvertoon, regelrecht op 't
doel afgaatheeft ze niet geleerd werelden te
overzien, maar is ze des te meer in dat klein*
kinderswereldje thuis, waaraan ze geeft de
liefde van haar jonge*meisjes*hart
«Moeder, ga voor uw kleintjes staan
Maar nu heb ik genoeg van die ironie.
Laten we nu nog es 'n hartig woordje met
die «bangmakers** spreken, oftewel de «front*
makers** en «palstaanders** van voorheen, want
't is allemaal één pot nat en 't komt uit den*
zelfden hoek.
Gij, die mijélijk op&vlcelt, wat doet gij?
Die aanycon"'a<JUS) daar moe*
ten de md 'Onnen, partij b - indie 't
meeste jr" ^BÓ^evorderd
zijn, vefdj.in^C'MTCBChetïV^ ,£èben op*
Een ,en. e|(. en By0Utefc3(i
wbeir inneer
jgs i evolm voorhanden in
■scorn handel van fëK'-P
h1 S 'V T
den L '•»-**>
oo
„je.i
itcïi.F' ~n beslissin
oeschii' Si.eerAttf
en tweeli-
En toén yf\
hadt, da'1?*
•Kc. I*. ovt;
mochten'- fijn, toen
vergaderingen, nietwa'-;rt'
genomen, dat die ni verlegt
de prima prima te zijn en 'Saa-
onderwijs*van*elken*dag moesten vf. ',y-' i ni
worden, toen hebt gij geadviseerd
lijk moeten die hóófden dan nu de aanvai.,. W"
klassen hebben, want daar moet het neuèjf
van de schoolzalm heen, niet?
En nooit! nee nimmer! als de »juf« uit
een of twee es ziek is, wordt daar als ge 'r
r
ïd
ül
