Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
I zelve
No. 2960
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1923
38STE JAARGANG
5
üaaf
werk.
IN HOC SIGNO VINCES
EERSTE BLAD.
1
eischTSh/f'"8 18 Van G0dSWege
Reclames Mededeeiingen.
Op den Uitkijk,
ge Dames
i aer®.
n.
kkeRs
>or ons sedert 30
gebrachte
e ziekten.
O cent.
)tterdam,
heker,
oudschestraat
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
Antwoord op de Klacht.
Men herinnert zich „de klacht"
Nu dan de beantwoording.
En we doen dit zooDe slotsom
zetten we voorop, dan weet de lezer
ineens, waar hij aan toe is en daarna
gaan we die slotsom nader bespreken.
Onze slotsom dan is kort en goed
Deze klacht keert op ons schuldig
hoofd weder. Bij ons is gebrek aan
kennis, gebrek aan inzicht, gebrek aan
geloof, gebrek aan liefdewij hebben
ons diep te schamen en in de schuld
te vallen voor den Heere onzen God.
En als we zoo ver komen mogen, laten
dan ook opstaan en ons bekeeren
ffe' onzen verkeerden weg en ijverig
zijn, ook in de politieke dingen van
onzen tijd.
't Is een hard woord, zal men zeggen,
't Zij zoo, maar we sluiten ons zelf
in en maken allerminst een uitzondering
voor onze Chr. Pers
Wat ik dan eigenlijk bedoel
Moge een voorbeeld het ophelderen.
Een zoon is voortdurend werkzaam
in het huis en de zaak zijns vaders.
Nu heeft vader hem ettelijke dagen op
kantoor gebruikt voor 't stellen van ge
wichtige brievenhij is voor de zaak
op reis geweest met belangrijke op
drachten En nu, vandaag, zegt
de vader: Jongen, je moest mijn auto
es een goede beurt geven, dat ik er
op dan kan, als ik er mee op reis ga,
aan de knechts kun je zoo weinig over-
laten
^JZal de zoon nu gaan mopperen?
v Zeggenwat is ddt nu voor werk
Zoo'n vies, vuil, onhebbelijk zaakje?
Maar neenals de zoon goed op zijn
plaats isals hij werkelijk niet vraagt
wat hèm het aangenaamst is, doch waar
toe hij op dit moment, ter bevordering
van vaders zaak geroepen wordt;
M.a.w. als het een getrouwe zoon is
Zoo maakt hij heden de auto met
hetzelfde genot en even groote toewij
ding schoon, als hij gister op reis ging
en eergister medezat op vaders kantoor.
Hij vraagt naar zijns vilders wil.
Van 't beeld naar de werkelijkheid.
Neem nu b.v. de Vlootwet.
Wij hebben, neen 1 niet met de „roode
actie" meegedaan. Spijtig werd meer
dan eens in „Het Volk" geconstateerd,
dat men jawèl heel wat „christelijke"
handteekeningen op 't Adres kreeg,
maar van de anti's toch haast niet één
Maar toch, wij bleven veel te veel
m onze schulp.
In ons binnenste zeiden weWij
olijven natuurlijk aan het vaandel trouw,
maar ditmaal heeft toch eigenlijk de
S. D. A. P. de mooie rol.
Neen, niet door al haar leugens
Maar haar leuzeWeg met den Oor
log 1 die is zoo mooi
Zoo dachten wij heimelijk soms.
™aren niet op onze plaats.
Wij heten ons al te zeer begoochelen
w"et?°Ve,ren do?.r de drogreden, dat
iiux er ^schijnbaar schoone leuze
alléén moge,,* was dle andere; Lcve
En dèt wilden we natuurlijk niet.
Want Oorlog is en blijft een gruwel.
Maar w.j hadden er geen oo| voor,
litten aanwifzen. °nze positie
Dit had ónze leuze moeten zijn
H«dJfaf ons dit 008 vaderland.
«3. 0ns onze koloniën.
rentmeesters.00^ in dit 0pzicht Zi^ne
verantwoorden Zal zi'?h eenmaal moeten
verantwoorden over de vraao-- u/at i,aKt
|jg Vï, bet land
"K lk' de Heere' u gat? En dan zal
het een groote zonde voor Gods aan
gezicht zijn, als het antwoord luiden
moest„die hebben wij, o Godweer
loos aan den eersten den besten roover
ten prooi gelaten!"
Zoo moeten wij die zaak bezien.
Dan voelen we ons in Gods weg.
En zal er geen klacht meer zijn.
Neem nu hiernaast de „bezuiniging".
„Puur materialistischmort men.
Hoe kén men het toch zeggen
Hoe moeten we ons niet schamen
voor onzen God
Zijn wij dan geen calvinisten meer?
Een der grondkenmerken van het cal
vinisme was altijd, dat het erkende 't
nauw verband tusschen natuurlijk en
geestelijk leven.
In een verwaarloosd huisgezin kan
't geestelijk leven niet bloeien, daarom
moet in 't gezin hard gewerkt, de tering
naar de nering gezet, zuinig geleefd,
opdat men kerken en scholen mêe onder
houden kan, den arme christelijke hand
reiking kan doen, zending kan drijven,
opdat er in 't gezin een zekere wel
vaart heersche, zoodat de ziel zich ook
eens kan losmaken van 't dagelijksche
bedrijf.
Dat geldt voor ons christelijk gezin.
't Zelfde geldt voor 't groote gezin-
van-den-Staat.
Als we daar zorgen dat de uitgaven
blijven binnen de perken van 't geen
er in komtals we bezuinigenonze
munt op waarde houdewaken tegen
het hellend vlak, waarop Rusland en
Duitschland en Polen enz. afgegleden
zijn, dan behartigen we wel terdege
de geestelijke belangen van ons volk.
De belangen van Gods Koninkrijk.
Dat niet is van déze aarde
Maar dat op deze aarde, zóó is de
ordening Gods, toch door stoffelijke
middelen mêe bij 't welwezen onder
houden wordt.
En daarom moeten wij met geestdrift
die „bezuiniging" stemmen. Omdat
daarmee samenhangt de toekomst van
kerk en school en zending, van volk en
vaderland..
Wat zit men daar neder en zucht!
Waarom slappe handen en trage
knieën.
Bij ons ligt de schuld en niet bij
onzen God, die de dingen „op de baan"
brengt naar zijn wil en welbehagen.
Broeders en zustersworde er over
deze zaak bekeering gevonden bij ons 1
V Gelooven vin*.
I
del fig. 2
.en, Astracan,
y, enz.
'oerd
50.
eger.
Unie- en
latote
6.-, 20—,
10 50—,
oger.
ruearlng.
|en andere methode,
vergeleken, was hier de
logde stedelijke las*
't was hier voor men»
bepaalde woonplaats
wonen, met name,
i honderd gulden meer
dit in het vaderland
Ir door te adverteeren.
ter die en die, in veel
:fhebbers, zoo trad hij
'entie en meer dan eens
manier gelukt iemand
een zijner huizen te
l e n er mee waren ges
handelwijze, die trou»
engste critiek kon door»
olijven en zoo kwam de
als van iemand, die
dat er iets speciaals is
nu het treintje te ken»
Is.
:nd rijdt het dóór, bij»
|an. Maar de machinist
kracht van zijn »oud»
elkaar aemechtig ge»
narissend en blazend
bij den uitgang stil.
oen uit
chef als ingezetenen
twee tikt hij aan de
eren daarentegen groe»
ideling.
ichetten en met goed
den kalen kant«, mom»
f. Hij krijgt door dage»
op zijn publiek,
ng wandelt even later
ier?« vraagt de assis»
't antwoord van den
(Wordt vervolgd.)
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Geestdrift moeten wij wekken, neen
niet voor den Oorlog, maar voor de
verdediging van wat God ons gaf.
%a »'t Geweer bij den voet.*
Mr. Troelsfra, van 't balkon zijner woning
Vrijdagavond het volk toesprekende, dat hem
hulde bracht, was erg voorzichtig.
't Kón, volgens hem, vriezen of dooien.
Tweeërlei was zelfs mogelijk:
Of dat de crisis uitliep op een versterking
der "Reactie*, of dat zij 't begin werd van
een nieuw democratisch tijdvak en dies wekte
hij op, dat met name de Sociaalsdemocratie
zou houden »'f geweer bij den voet*.
D4t beviel zijn hoorders nietl
Hij heeft zijn volgelingen zoo door«en<door
verantimilitairiseerd, dat ze zelfs als beeldspraak
geen geweer kunnen dulden
"Neen, neenl géén gewéér,« riep het volk.
Nu, er werd eens om gelachen.
Men was er in de stemming voor 1
Toch zit er een dieper zin achter dat >gé£n
geweer 1*
Een waarheid "achter de waarheid*.
Als Troelstra geroepen wordt en als hem
de kabinetssformatie gelukt, dan kan hij van
dit "géén geweer« nog méér last krijgen bij
zijn eigen volkje, dan met heel de zoogenaamde
»reactie« van de Rechterzij.
't Is hem onzerzijds gegund I
Hij heeft het anti»militairistische deeg ge»
kneed, nu zal hij ook het brood dat uit
dien oven komt opeten tot den laatsten krui»
mei toe.
Hoogpolitiek spel.
Och, zij vermoedden daar niéts van:
Vele eenvoudige anti»vlootwet»teekenaars,
hoe ze bezig waren mee te doen aan een
politiek spel van verre strekking, waarbij de
winstsinzet was een Linksch kabinet met een
zuiver «rooden rug*.
Zoover dachten ze niet eensl
Toch lag dit voor de hand.
Het was om den val van het Kabinet te
doen en als op de wip de een naar beneê
gaat, dan gaat de ander omhoog.
Die »ander« is ditmaal de S. D. A. P.
Zij heeft de leiding, geheel en al.
Marchant en Drion en zulke mannen mogen
trachten ook een mond open te doende
antisvlootwetsactie, dat was de S. D. A. P.
Het is thans "Troelstra's dage.
Maar het volk zag dat niet.
Het zag slechts de Vlootwet. En de sala»
risvermindering
Ook deze speelde haar rol.
In Assen, zoo meldde ons verleden week
een lezer, werd het dezer dagen ronduit door
den voorzitter van een anti«Vlootwet»verga«
dering, zekeren heer Ritmeester, zelf een
ambtenaar, gezegd
"Wij moeten protesteeren tegen de Vlootwet,
WANT [let op dat kostelijke «want* I Red. 1]
wordt de Vlootwet niet aangenomen, dan
valt ook de Regeering en dan zijn voorloopig,
misschien voor goed, de salarisplannen ook van
de baan*.
Dat was dóm, dat hij 't zei.
Zoo iets moet men slechts denken 1
Och, ja, m'neer 1 En dan worden er op de
persen van Enschedé te Haarlem wel de noo»
dige nieuwe bankbiljetten gedrukt. En dan
krijgt gij uw "salaris* well In Nederlandsch
courant, m'neerHoe de gulden dan stain
zal, dit wacht u maar af 1 Als gij uw «salaris*
maar krijgt en de S. D. A. P. maar hóóg zit,
boven op de wip I
40 cent per regel
V O, die wettenmakerij.
Het maken van wetten is toch een moeilijke
zaakl
Om ze n.l. billijk te maken.
Zoo lazen we b.v. in een der bladen de
volgende, volkomen begrijpelijke onderwijs»
klacht
Door de gewijzigde wetten op het Hoo»
ger en Middelbaar Onderwijs is men in tal
van plattelandsgemeenten opgeschrokken
van ae hooge bedragen die voortaan de
gemeenten zullen hebben te betalen voor
leerlingen die in de een of andere naburige
stad de Hoogere Burgerschool of het Gym»
nasium bezoeken.
Bedragen van f 300 tot f 600 per leerling
en per jaar zijn geen uitzondering En hoe»
wel gewoonlijk de leerlingen dezeronderwijs»
inrichting behooren tot den gegoeden stand
verbiedt de wet uitdrukkelijk deze kosten
op de ouders, voogden of verzorgers te
verhalen.
Ons zijn gemeenten bekend die het her»
halingsonderwijs hebben afgeschaft omdat
het een paar honderd gulden per jaar aan
de gemeente kost, terwijl in diezelfde gemeen»
ten de begrooting wordt belast met duizen»
den guldens ten bate van leerlingen van
Hoogere Burgerschool of Gymnasium, kin»
deren van meerendeels gefortuneerde of
goed gesitueerde ingezetenen.
Wat kan men er tegen doen?
Zoolang de Wet wét is, niets.
Geen wonder dan ook, dat we lazen uit
Waddinxveen
De raad nam met algemeene 13 stem»
men aan een voorstel van Burgemeester en
Wethouders om den Minister, van Onder»
wijs te verzoeken
lo. het schoolgeld voor hen, die de kosten
kunnen betalen tot zoodanig peil op te
voeren, dat er geen sprake van kan zijn,
dat hunne kinderen ten koste der gemeen»
schap onderwijs ontvangenen
2o. dat de wetsbepaling waarbij verboden
wordt de kosten op de ouders te verhalen
uit de wet te schrappen.
"Zonder weerga*.
Ja, dat mag gerust worden gezegd!
"Betrouwbaarheidsrit*, noemden ze 't
En als ik 't wel heb nogwel van een vereeni»
ging die zich "koninklijk* noemt.
Het leek wel nekbrekerswerk.
Een der deelnemers schrijft er van
Het was een nachtexcursie zonder weerga.
Stel u voor |den heel hoogen Waaldijk,
links en rechts gapende diepten, het wegdek
glad en slipperig en dan met een vaartje
van soms tegen de 80 K.M.
Het was waarlijk geen grapje. Tijd rijden
was de boodschap en als je dan daarmede
een paar minuten verspeeld hebtwel, dan
moet het tempo maar even flink worden
verhoogd. Achter elkaar een lange rits mo<
toren. Een enkele auto daartusschen. In
stikdonkeren nacht. Spookachtig flitsen de
felle lichten ver vooruit. Eentonig regelma»
tig klonk het geknetter en gebrom dermo»
toren, een geluid, alleen onderbroken nu
en dan door het scherpe geknars van een
onwillige en de wat ruw behandelde de»
braillage.
Dan als de dijk wat breeder wordt, de
jacht. De wilde jacht op de in te halen tijd.
Spookachtig geren in diepdonkeren nacht.
Boomen vliegen voorbij. Lijken streeperig,
onwezenlijk. Geoefende handen omklemmen
volant of stuurhandles. Meedoogenloos razen
wij voort. Flap 1 Daar slipt een rijder. Machi»
ne valt. Rijder probeert weg te kruipen.
Auto, vlak er achter, remt, slipt dan ook
zijwaarts weg en drukt den onfortuinlijken
motorman in de heg. Goddank goed afgeloo*
pen.
Die redt zich wel. Peutert weer aan zijn
machine.
En zonder omzien haast vervolgt ieder
zijn weg.
Zoo zijn wij langs den Waaldijk komen
aanstuiven. Zoo deaen de anderen het ook.
Met sneltreinvaart, in den donkeren nacht
in dézen tijd van het jaar als alles buiten brij
is op den weg en pap, over zoo'n hoogen
rivierdijk.
Gelukkig is alles nog zonder groote onge»
lukken afgeloopen.
Meer geluk dan wijsheid
Maar zulke zelfmoordpogingen moesten toch
zoowel bij nacht als bij dag verboden zijn.
Op de dezer dagen gehouden landelijke ver»
gadering van Chr. Historische gemeenteraads»
leden is gehandeld over "gemeentelijke bezuini»
ging*.
Allerlei zaken werden genoemd.
Eén spreker liet zich zóó uit
»Ik ben in den laatsten tijd nogal vaak tegen»
woordig bij de opening van christelijke scholen
en ik heb mezelf telkens afgevraagd, of die
scholen niet te mooi en te weelderig zijn*.
Zou dit niet méér dan 'n »vriig« zijn
Als men van de overzijde ons wil verwij»
ten «Gij hebt het "Onderwijs* duur gemaakt*
zoo wijzen we dit met verontwaardiging
van ons af. Waarlijk, déir heeft men al vijftig
jaar lang de kunst verstaan om voor zichzelf
dikke riemen te snijden van andermans leer 1
Maar tot onszelf zeggen %e
Wij hadden de laatste jaren beter voorbeeld
moeten geven en moeten toonen, hoe een
smaakvol en praktisch geheel met strenge
eenvoud en soberheid gepaard kan gaan.
Daarin hebben we soms gefaald.
Misschien wel vaker dan »soms«.
De algemeene zucht»naar»hooger speelde ons
partende een wilde voor den ander niet
onderdoen en de mannen der bizonderc school
staan hier niet geheel zonder schuld.
Dit te erkennen, is plicht.
Om ons geloof zijn we vaak bespot.
Vooral ook in een vroegere periode
»Gelooven« heette onwetenschappelijkal»
leen wat zicht» en tastbaar was en bewèzen
kon worden, stond vast.
Zoo werden wij «uitgeschakeld*.
Met ons "geloof* in een hoek gezet.
Als lieden, met wie niet te praten viel
En wat zegt nu b.v. mej. Van Dorp, het
liberale Kamerlid Met grooten nadruk, in
de Kamer en in de Pers
»Ik geloof in den Wereldvrede
Let wel niet »ain«, maar »m«.
Dat wil dus zeggenAl ziét zij dien W.Vr.
nietal weet ze er niéts van noch wanneer
hij komen zal, noch wie hem brengen zal, ja
al gaat al wat zij ziet dwars tegen dien W.Vr.
inal worden de menschen steeds oorlogs»
zuchtiger meer verbitterd tegen elkander, al
wordt half Europa één Balkan»van»haat, al
staan Frankrijk en zijn vasalstaten stijf van
militairisme
Zij gelooft in den Wereldvrede 1
Maarzijn wij dan toch, nu es erg
"menschelijk* geredeneerd, niet veel béter af
wij die gelooven mogen in den levenden,
alles besturenden en naar Zijn wil schikkenden
God?
V Véértig procent.
Vorige week was er, draadloos, dit bericht
uit Rusland
»Er is besloten dat de begrootingen voor
alle volkscommissariaten voor het volgend
dienstjaar met veertig procent zullen ver»
minderd worden«.
'n Volkscommissaris kan vergeleken worden
met een "minister* in een kapitalistisch»bur«
gerlijk landen een volkscommissariaat met
een »departement«.
Ook daar moet men bekrimpen.
En in dezen alleroudsten staat van Eurapa,
gaat men het "domme potlood« nog wat
erger gebruiken dan Colijn 't wil doen
veertig procent ineens, waar de salarissen
ook aan zullen moeten gelooven, want veel
erger dan bij ons gaat daar het geld «an zeer
veel ambtenaren weg.
Zóó gaat het dan hier nog nietl
Nadruk ve: boden.
»In wat voor gekkenhuis leven wij toch
Die vraag is dezer dagen óf door een per»
soon van beteekenis uitgesproken, óf in een
bekend blad neergeschreven, dat kan ik me
waarlijk niet meer herinneren, maar wie er
dan ook het vaderschap van hebbe, de vraag
teekent volkomen juist den huidigen toestand
op menig punt van den aardbodem.
Het is wat cru gezegd, dat spreekt.
Maar het zijn tenslotte ook tijden, waarin
men niet naar zoetige fluweelachtige woorden
zoekt, doch zijn gedachten allicht uit de
krachtige termen, die vanzelf vooraan in den
mond komen.
Duitschland staat voor een ramp, voor een
rijksbrand en volksbeving, waarbij als God
het niet verhoedt, de brand en aardbeving in
Japan slechts kinderspel zullen blijken te zijn.
En Frankrijk zegtHet zij zoo
Het is mijn vijand, soedah I
«Alssie maar betalen wil
"Maar nóg liever, nog véél liever dan dat»ie
betaalt, en aan misschien nü 't betalen, over
veertig, vijftig jaar, »de scha weerom komt
halen« véél liever heb ik, dat«ie totaal ver»
loren, heelemaal in elkaar zakt en in hon»
derdvijftig jaar niet weer boven»Jan komt?*
Zóó denkt een groot deel van 't Fransche
volk.
Gelijk wel bleek, zoodra er even een begin
gezien werd van de uiteenscheuring van 't
Duitsche Rijk, te Munchen, in Dresden en
te Aken en de Parijsche pers als een kudde
hysterische deernen stond te dansen van
zinnelooze blijdschap, omdat naar ze meende
nu eindelijk de »Boche« in doodstrijd lag.
Wat verblinde kortzichtigheid toch 1
Frankrijk zelf verkeert in een periode van
tijdelijken voorspoed, die de oogen des volks
verblindt.
In heel Frankrijk waren in 't begin dezer
maand geen twee duizend werkeloozen bij»
een te teilen in Parijs waren er zes en dertig,
dat staat in zoo'n millioenenstad natuurlijk
gelijk met nul en beteekent zelfs, dat heel
wat minder valiede, oude en maar half be»
kwame arbeiders toch werk vinden
waar din nog bijkomen de tienduizenden
vreemde arbeiders en arbeidsters uit andere
landen, tot de vele zwartenSenegaleezen,
Guadeloupers, Saharaȕsten enz. toe.
Natuurlijk zou het arbeidsbeeld er eenigs»
zins anders uitzien, als niet een millioen
Franschen in den Oorlog gevallen waren, en
er niet nóg zoo'n paar honderdduizend per»
manent onder de wapenen stonden.
Maar vergelijk daar óns land nu eens mee I
Of ook, vergelijk er Engeland mee met
zijn paar millioen werkeloozen 1
Een der groote factoren is natuurlijk, dat
Frankrijk geen wereldsindustrie heeft, "niet in
de eerste plaats, gelijk b.v. Engeland, van
