n 1923
CELEN
mem mm
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Kb irgtl.
van Slagmaat
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO YINCES
LAZEN
T
No. 2934
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1923
38STE JAARGANG
N, SCHILDEN,
JE- en NATIO-
terende collectie
NKELIERS
S0HÜMELS1IJK
(OTTERDAM
nhandel
- u/ordt gratis geiesrd
Komt zien
laat dan
ingen door 9
r d w ij n t a
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe té zenden aan de Uitgevers.
OUDE TOtlGE
CIALE ADRES
iet behandelen
WASCH Is
- en Strgkinrlchtlng
LWEISS"
il M SCHIEDAM
«LEENBANK
zaken
EERSTE BLAD.
Drie bezwaren.
Onze christenschrijfsters in oppositie
Welke bezwaren hebben wij tegen
haar
Ons eerste bezwaar geldt de „bui
tenwacht."
Kijk, die moet als ze dat zoo lezen
van mevrouw A. D., en van Anthonia
Margaretha en van Johanna Breevoort
wel gaan denken, dat toch ook onder
ons, onder de „christenen" in enger zin,
de positie der vrouw maar treurig is.
Endaar groeien onze tegenstanders in.
En, zij het dan ook geheel ten on
rechte, de christelijke religie wordt er
oor hen om gesmaad en de moderne-
fnaatschappij-filosofie wordt hoog ver
heven.
En dat, waar deze vrouwen toch zeer
wel weten, hoe de theorien van de
overzijde zijn, werden ze konsekwent
doorgevoerd, om maar es iets te noe
men ten opzichte van het huwelijk en
de positie der gehuwde vrouw, vernie
tigend zouden zijn.
En nu weten we zeer wel, dat ook
onze christen-schrijfsters van zulke theo
rieën gruwen;
Dat zij juist het passieve kiesrecht
willen hebben, om daartegen te kunnen
getuigen,
Maar wij antwoorden daarop dit:
Indien op een punt; zoo hebben onze
mannen in den loop der jaren in dit
opzicht bewezen, dat ze voor de eere,
de plaats en het recht der vrouw weten
op te komen.
En ten tweedeGij kunt de over
zijde, gansch onbedoeld, niet beter ster
ken in haar komenden aanval op het
christelijk huwelijk, als goddelijke in
stelling, dan door den schijn te wekken
dat er ook onder ons heel wat verschil
van meening, twist en ruzie is, juist
om de kwestie der Vrouw.
Ons tweede bezwaar is, dat de zaken
onjuist worden voorgesteld en geen
juiste proporties worden gezien.
Wat is bijv. zwart op wit geschreven
Dat bij de jongste Staten-verkiezin-
gen de Chr.Historischen procentsgewijs
zulk een groote winst hebben behaald,
danken zij mee, ja vooral aan de hou
ding die zij in 't politieke leven tegen
over de Vrouw aannemen en daarbij
aan de politieke aantrekkingskracht, die
een fignur als mej. mr. Frida Katz op
de Vrouwen uitoefent.
Nu is dit toch schromelijk overdreven.
Wat het laatste betreft?
Mej. Katz is ongetwijfeld een der
®eest sympathieke vrouwenfiguren, die
in het publieke leven der laatste jaren
zich hebben vertoond, maar zij zal zelve
erkennen, dat ze zelfs in 't klein geen
"guur is als Kuyper of Lohman, en de
groote scharen van vrouwen, die om
haar ditmaal chr.-historisch zouden heb
ben gestemd, bestaan alleen in de ver
beelding der schrijfsters, al is het mo
gelijk, dat in haar onmiddellijke omge-
vmg 'n paar maagdelijke heethoofden
haar ongenoegen op deze wijze hebben
willen toonen.
En wat in 't algemeen de vooruit
sprong der Chr.-Historischen aangaat
Daar waren allerlei oorzaken voor.
Ze liggen voor de handIn de eerste
Plaats hebben zij tot hun eere gezegd
e laatste jaren in propaganda, bij vroe-
Jergeleken, zichzelf drievoudig over-
hnnri!1'tentweec'e h"°k hun meer strakke
innf *egen Rome sommigen aan,
zich hif H„erd^ Plaats kwamen zij die
ppnnpcr vnfi0 riiheidsbond niet veilig
Revolutie htf negen de u'twassen der
M t' Lhaar terecht.
Maar haar houding, met name tege„.
over 't passief Vrouwenstemrecht, doet
eer zeggen ondanks dan daarom. Onze
christen-schrijfsters kennen slecht de
kaart van 't land, als ze dat niet zien.
En in de derde plaats hebben we 't
bezwaar, dat er bij de vrouwen zekere
verwarring van denkbeelden gevonden
wordt, die niet geheel ongevaarlijk is.
Haar redeneering gaat dan dézen kant
uit
Omdat er over het algemeen meer
vrouwen zijn dan manmn, is feitelijk
't grootste deel der a.-r. groep onver-
tegenwoordigd in de Kamer, wijl in de
praktijk aan de a.-r. vrouw zelfs geen
invloed op de samenstelling der can-
didatenlijst wordt gegund.
Dit ziet dan op onze kiesvereni
gingen.
Vele waarvan feitelijk de vrouw aller
lei bezwaren in den weg liggen, als zij
lid worden wil.
Nu nemen we dit niet in bescherming.
De kiesvereen. heeft geen „macht".
Zij geeft slechts een advies, en we
zien geen enkele reden, waarom met
name de ongehuwde vrouw geen lid
van de kiesvereeniging zou zijnde
gehuwde zal naar a.-r. zede in den regel
den man laten optreden voor een actie
naar buiten, al is er o.i. wederom geen
bezwaar, dat zij den man vervangt als
deze verhinderd is.
Doch dit staat hier geheel buiten.
Het is zeker niet anti-revolutionair,
om wanneer er goed antirevol. mannen
gekozen zijn, zonder dat men er invloed
op heeft gehad, te zeggen Nu zijn wij
eigenlijk niet vertegenwoordigd
Het strijdt met onze allereerste be
ginselen
Een Keuchenius, Groen, Kuyper e.a.,
al werden ze in hun tijd door een be
trekkelijk klein groepje kiezers gekozen,
vertegenwoordigden wel degelijk onze
geheele groepkiezers en niet-kiezers,
mannen en vrouwen, volwassenen en
onmondigen.
Onze christen-schrijfsters kunnen, ge-
looven we, béter werk doen. De vrou
wenkwestie, ook van onzen kant bezien,
heeft meer zijden dan deze ééne.
Op den Uitkijk»
m
'OLEN
hun vorm
en hoog»
>p A.H.V.
IEDST.
:tielantaarns, lantaarn»
;lichtafdrukken f 7.75.
aten 9 X 12 f 1.15.
lies op het gebied van
hermometers. Doublé
ft van H.H. Doctoren.
HOOGSTRAAT 132,
ËRDAM A M
LINDHOLM,
iere omstandigheden tBi
Doden. Eén maand oud.
SCHOONE-Terhaak,
Wetstraat 115b.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
SMEDERIJ
ekken, Heiningen, Krui»
il adres voor Zware Bron»
htwerk vanaf f 9.— en
ekeldraad.
saia—Sommelsdljk.c
t gelden aan leden tegen
5. Ze neemt gelden op
's»jaars, ook van niet»
otten kunnen dagelijks
rden bij een der leden
r. Gelegenheid tot in»
etaling van gelden eiken
Udagaaond van 6—8 uur
en kassier D. JOPPE Cz.
17277
d) in het Hotel Meijer
REN.
ugustus 1923 des avonds
verkooping van tarwe
den Kruispolder onder
Isplaat in het logement
uizen, ten verzoeke van
ij en
.EN.
jgustus 1923, des avonds
jd, te Ooltgensplaat, in
tzoeke van de Erven van
van 15 perceelen Red
in, Tarwe, Rogge, Eigen»
laver en Roode Klavers.
N.
ijving voor 3 jaren van
1» en bouwland, onder
et, in den Lammerland»
ide van Derrie Vliet
der Heiningen en Zwar»
rshoek in 4 perceelen.
Emmerzaal.
ten kantore van on;
nd alwaar de voorwaar»
de inschrijvingsbiljetten
en ingelevêrd vóór of
stus 1923.
in Nederland.
van het Handelsinfor»
DER GRAAF 6, Co.'s
ndel zijn over de afge»
de 27 Juli in Nederland
ementen tegen 72 fail»
reek van het vorige jaar.
en met 27 Juli 1923
enover 1689 over het»
vorige jaar.
Onze positie wordt min of meer ver
zwakt.
uTeer punt«.
Het teere punt geldt met name de gage.
De belooning onzer onderwijzers.
En 't zij terstond toegegeven, we'kunnen
best begrijpen, dat zij op dit punt wat voor»
zichtig zijn.
Zij hebben thans hun rijks»salarisregeling,
waarover we thans niet gaan handelen, maar
die in elk geval, óók nadat zij zelf hun pen»
sioen»premie weer moeten gaan betalen, heel
wat beter is dan die van voorheen.
Men weet hoe het voorheen was.
Het Rijk stelde de minima vast.
En keerde deze ook uit.
Die minima echter waren, ook vóór den
oorlog al, erg aan den lagen kant, maar door
de prijsstijging in en na den Oorlog werd het
heelemaal niets en wou het wat worden, dan
moest er heel wat bij.
Dat ging toen erg ongelijk.
Voor 't openbaar onderwijs moest dat van
de gemeente komen, en de eene Raad was
gul de andere schriel, trouwens de eene
gemeente kon 't flink doen en de andere was
arm. Maar in elk geval had de openbare school
de groote voorsprong, dat men wat voor haar
boven het Rijksgeld noodig was, door middel
van de belastingschroef uit de beurs der bur»
gerij persen kon.
Voor de bizondere school kon dit niet.
Ook daar waren door den gang van zaken
en den loop der tijden de salarissen geheel
onvoldoende geworden.
Daar moesten de bestuuren bijpassen.
En het zien te krijgen door middel van
vrijwillige bijdragen.
Dat ging toen niet zoo heel best.
Onze onderwijzers hebben toen enkele kwa»
de jaren doorgemaakt, waarin gebrek geleden
is somswaarin het in elk geval te schraal
was. En de heugenis daarvan bleef onze on»
derwijzers is het te verwonderen bij.
En nu begrijpt men het wel.
Wat wij op schoolgebied trachten te berei»
ken, houdt o.m. ook inVermeerdering van
den invloed dér ouders in ruimen zin geno»
men, tegenwoordige, verleden en toekomstige
ouders, dus feitelijk van ons Christenvolk in
zijn breede rijen en lagen, vermeerdering
van hun invloed op de school.
De Overheid moet weer wat terug.
En dat is heusch geen stokpaardje.
Wij willen geen Overheidsschool, want dit
wordt op den duur de dood in den pot. Van»
zelf houdt dit ook in méér invloed der be»
sturen op het salaris van den onderwijzer,
maar dan ook de lasten zoo verdeeld, dat b.v.
de Staat vergoedt gelijk het Unierapport vraagt
de kosten eener eenvoudige ingerichte lagere
school en het vrije schoolwezen zelf er de rest
bijpast.
Daarvoor nu hebben de onderwijzers vrees
Nü zeggen ze, hebben we vastigheid
Het tractement van den Staat.
Maar als we nu weer voor een deel van de
ouders en de bestuuren afhankelijk mochten
worden, dan weten we hoe het gaatin de
oorlogsjaren hebben we leergeld betaald
Op dit laatste nu antwoorden we tweeërlei
Inderdaad is in die oorlogsjaren, éér het
Rijk de salarissen voor zijn rekening nam,
niet altijd en overal door de onzen al het
mogelijke gedaan, om dén nood onzer on»
derwijzers te verzachten.
Dat geven we grif toe en 't is niet noodig
dat we daartoe voorbeelden bij brengen.
Maar men vergete daartegenovor niet
Er werd toch heel wat gedaan en daarbij 't
was een onmogelijke toestand de gemeente»
lasten vlogen omhoog en de onzen, éér ze
aan de verzorging der eigen school toe waren,
moesten in die al maar stijgende lasten duch»
tig mee betalen.
Die ongelijkheid had nog nooit zoo zwaar
gedrukt.
Onze conclusie is dan ook deze.
Het bezwaar onzer onderwijzers, al wordt
dit dan ook zelden hardop uitgesproken, is
begrijpelijk en niet ongegrond en als door
Schoolraad of welk lichaam ook wijzigingen
worden voorgesteld, dan moet met dit be»
zwaar voldoende gerekend worden.
Onze onderwijzers hebben recht op een be»
hoorlijke bezoldiging, al kan er natuurlijk over
allerlei onderdeelen verschil van meening zijn,
en die bezoldiging moet goed zijn gegarandeerd
Daarom hoeft de Staat dit nog niet ten
volle uit te keeren.
Zoo laat zich b.v. best een stelsel van Scho»
lenbonden denken, die naar bepaalde regelen
en onder bepaalde voorwaarden; voor hun
district net als b.v. onze Waterschappen, het
recht van eigen heffing krijgen, zoodat elke
groep»van»scholen voor 't eigen onderwijs aan»
geslagen wordt en die onderwijzers van hun
bepaalde vaste salarissen zeker zijn.
De Overheid komt dan meer op de achter»
grond.
Die stelt algemeene regelen vast, voor school»
bouw, schoolinrichting, salarissen enz. en de
Schoolbonden en Schoolbesturen krijgen meer
souvereiniteit in eigen kring, zoodat ze dien
kring naar vaste regelen ook aanslaan kun»
nen voor de kosten die worden gemaakt.
Zoo komt er meer soepelheid.
Maar de heillooze gedachte gaat er uitIk,
Staat, betaal de gage en dus heb ik ook aan
boord 't hoogste zeggenschap.
Het is trouwens zelfs thans onwaar.
De burgerij brengt die »gage« op,
Maar 't gaat nu alles over de drijfriemen
van 't groote belastingwerk van den Staat. En
dat hoeft niet. Dat kan best anders worden.
En ook wel zonder dat onze onderwijzers het
kind van de rekening zijn.
Nadruk verboden,
l.
'n Eenvoudig, Zeeuwsch plattelandsarbeider:
Zoo stond nij op die vergadering en sprak.
Ik ben er niet bij geweest, maar ik kan mij
hem, denkelijk in zijn oud vaderlijke, nationale
kleederdracht levendig voor oogen stellen.
Zoo heelemail geen bluf» of praatjesmaker.
Die alleen spreekt, omdat hij moét.
Omdat de nood hem is opgelegd.
Omdat het water tot de lippen komt!
En die bij dat alles bezadigd blijftzijn
kracht niet zoekt in groote dreigende woorden
die eenvoudig weg de waarheid zegt, over»
tuigd dat niets dieper indruk maken kan dan
wanneer precies die waarheid wordt gehoord.
Het was, een paar weken geleden, te Zwolle
op de vergadering van den Chr. Nat. Werk»
mansbond, zooals men weet de arbeidersorga»
nisatie, die naast en met hetzelfde doel als
Patrimonium is opgericht, maar speciaal in
nauw verband tot de Ned. Herv. Kerk en op
die vergadering kwamen, naar aanleiding van
ingediende voorstellen, ter sprake de huidige
toestanden op het platteland, in onderscheiden
streken van ons vaderland.
Er was al heel wat over gezegd.
Speciaal over de toestanden in Friesland.
Toen vroeg deze arbeider het woord.
Hij wilde den indruk wegnemen, alsof alléén
in Friesland de toestanden zooveel te wenschen
zouden overlaten en vertelde
»Bij ons in Nisse dat was zijn woonplaats
zijn de toestanden zoo, dat bij een 10»urigen
arbeidsdag de landarbeider verdient f 2 per
dag, f 12 per week. Hij bewoont een woning
van den boer, waarvoor hij f 2 huur betaalt
hij houdt dus om te leven met zijn gezih f 10
per week over.«
Meer zei hij er niet van.
Geen klacht, geen dreiging, niets.
Alleen het zuivere, simpele feit.
Zelfs wees hij er niet eens op, dat er ook
weken zijn, waarin hij géén arbeid heeft, want
anderen hadden dit voor hem reeds gezegd,
'k Heb daar lang over gepeinsd.
Ik heb het feit zoo gesteld, dat zulk een
arbeidev gehuwd is, want ook landarbeiders
gaan tot den trouw en dat dit huwelijk met
kinderen gezegend is.
Nu heb ik me maar een middelmatig geval
gedacht.
Want ik wilde de zaak nuchter bezien en
tegenover het gezin met veel »kinderen« staat
weer 't gezin, dat er géén heeft en ook 't gezin,
waar die kinderen meê de inkomsten verhoogen
Daarom stelde ikdrie kinderen,
'k Bedoel dan, drie die nog niets »inbren»
gen« en waarvoor vader en moeder alsnog
de volle zorg hebben.
Dat is toch zeker niet overdreven.
Dat is stellig een normaal gevat.
En toen heb ik me de kwestie zoo gesteld
Hoe moeten vader en moeder van die tien
gulden per week voor dat gezin van vijf per»
sonen het noodzakelijk levensonderhoud vin»
den, bij de prijzen, die tegenwoordig in ons
land geldig zijn.
Mijn slotsom wasik weet het niet.
Want ge moet d i t niet vergeten
't Is ongetwijfeld met veel overleg te doen,
vijf man van tien gulden in de week zooveel
voedsel te verschaffen dat ze niet loopen met
een rammelende maag, mits ge natuurlijk
ook absoluut geen kéur op 't voedsel uit»
oefenen wilt.
Maar dat weet toch ieder onzer wel
Er is in een huisgezin zooveel méér noodig
Ik behoef niet aan 't opsommen te gaan Denk
alléén maar aan kleeren, ondergoed, verlichting
beddegoed, geneeskundige hulp en vul dit
lijstje zelf maar verder in.
»Aan alle kanten te kort«,
Dat is de slotsom, waartoe ge komt.
En dat geldt dan voor een nijvere arbeiders»
bevolking, die in haar geheel genomen geen
lijntjes trekt, in 't zweet haars aanschijns werkt,
géén hooge pretenties heeft en t o c h
met zulke cijfers voor oogen is 't duidelijk,
vaak gebrek lijdt.
Wat mag hiervan oorzaak zijn
Het enkelvoud »oorzaak« deugt niet.
Er is een samenloop van omstandigheden;
er zijn allerlei oorzaken.
Vooreerst werkt de historie van vele jaren
na en het euvel van 'n ééuw wordt niet ver»
holpen in een jaar.
't Is te allen tijde zoo geweest, dat de land»
arbeiders de slechtst betaalde werknemers
waren, wat ze met arbeiders in steen» en pan»
nenbakkerijen en dergelijke industriën, waar»
voor weinig vakkennis noodig is en waarin
dus de arbeiders bijna zoo van 't land kunnen
worden opgenomen, gemeen hebben.
Er was steeds onder hen weinig aaneenslui»
ting en zoo bereikten ze ook door organisatie
niet veel.
Aan den anderen kant is er onder de werk»
gevers in het landbouwbedrijf lang niet altijd
een billijke geest geweest, die den arbeider
gaarne uitkeerde zooveel als 't bedrijf maar
lijden kon en waren de voorbeelden niet
zeldzaam, dat men tot het uiterste pingelde,
met «hoe weinig de arbeider wel aan, 't
werk kon gehouden worden.
Dit z ij n oorzaken, 'k stem het toe.
Dan vergeet ik vooral de malaise niet.
Die, met name de laatste twee jaar het boe»
renbedrijf zoo drukt, dat het aan vele kanten
in de verdrukking zit en op 't oogenblik op
tal van plaatsen ae boer van zijn verlies den
arbeider betalen moet.
Nu komt dat in elk bedrijf.
Men kan en mag den toestand in eenig
bedrijf niet afmeten naar den stand van zaken
op een gegeven oogenblik, of ook in één be»
paald jaar, doch moet over eenig tijdvak 't
gemiddelde nemen.
En dan geef ik direct dit toe:
Boeren, in gunstige omstandigheden
eigengeërfd, of op langjarige huur met 'n
humaan pachtcontract en een behoorlijk be»
drijfskapitaaldie bovendien de volle maat
van de »goede jaren« uit den laatsten oorlogs»
tijd genoten hebben, d i e worden door den
toestand van 't oogenblik nog niet genekt.
Echter, hoe velen zijn er dat
Dat valt bij onderzoek niet mee.
Temeer, daar niet weinigen hunner van hun
standpunt bezien terecht, zich tijdig uit de
boerderij hebben teruggetrokkenvan 't ge»
spaarde geld zijn gaan leven en de »plaats«
aan jonger krachten hebben overgelaten, die
nu de volle zwaarte van 't zooveel moei»
lijker geworden boerenleven hebben te dragen
zonder genoten te hebben den krachtigen
steun van den goeden tijd.
Het kwam te Zwolle dan ook goed uit
De moeilijke omstandigheden van zoo menig
werkgever in 't plattelandsbedrijf zijn de voor»
naamste oorzaak van de schrikkelijk lage loonen
Eenvoudigweg gezegdHet kan er niet af.
De burgemeester van Koudum, Z.W. Fries»
land, teekende het voor zijn streek en gemeente
schril, maar juist.
Een der verslagen, zei er van:
De heer Krol, burgemeester van Koudum,
schetst den toestand van den landarbeider
in zijn omgeving. In deze tropische hitte,
waarbij de menschen flauw vallen, verdient
een landarbeider f 25 per week. Is de hooi»
oogst afgeloopen, dan is er geen werk, en
heerscht er in ae gezinnen broodgebrek. Men
heeft arme landarbeiders en rijke pachthee»
ren, die elders hun woonplaats kiezen, zoo»
als in Bilthoven, Heemstede, Twello, met
lage belasting. Koudum heeft een sobere,
werkzame bevolking, die werken wil en
werken kan, maar voor wie geen werk te
vinden is. Er zijn 40 boeren, die niet belast
zijn door de rijksinkomstenbelasting. De
arbeider heeft het nog beter dan de
boer. De boer zwoegt om de pacht op te
brengen voor het uitwonend bezit. Het ge»
volg is, dat de andere ingezetenen een be»
lasting moeten betalen, zóó hoog, dat die
niet te betalen is, en dat de noodige ge»
meentelijke instellingen niet in stand gehou»
den kunnen worden.
Het belastingvraagstuk bedreigt de volks»
welvaart en de arbeider legt het loodje. Het
groot»grensbezit is in dien hoek van Fries»
land uitwonend bezet, dat niet belast kan
worden, omdat er geen wettelijk geregeld
pachtcontract is.
En de andere afgevaardigde van Koudum,
vertelde eenvoudig weg, ik geef het wéér zooals
't verslag het zegt, zonder critiek mijnerzijds
Er is ontzettende werkloosheid onder de
landarbeiders eenerzijds, er zijn stijgende
huurprijzen anderzijds. De landprijzen uit
mobilisatietijd gelden nog. De opbrengst der
zuivelproducten daalt, De exploitatiekosten
worden niet meer gedekt door het bedrijf.
Men heeft schrijnende armoede bij de land»
arbeiders. Tergende weelde bij de landheeren
daar tusschen in de hardwerkende worste»
lende pachtboer. De toestand in Frieslands
Zuid»Westhoek is treurig. Van November
af zijn er weken en maanden van werkloos»
heid. De werkloozenuitkeering bedraagt
f 1.20 per dag, 6 dagen per week. Als er
werk is, verdient de landarbeider in den
wintertijd f 10 per week.
En nu nogeens I 't is niet bij allen en overal
in 't vaderland éénder, doch dat we hier niet
met een locaal verschijnsel te doen hebben,
bleek reeds uit 't geen die Zeeuwsche arbeider
mededeelde, terwijl ons dezer dagen een broe»
der, 'n a.r. gemeenteraadslid uit den Frieschen
bouwhoek schreef
De toestand wordt én voor pachtboeren
en voor arbeiders onhoudbaar. Koudum
ligt in het Z. W. ik woon in het N. van
Friesland. Midden in de vetste klei. Meen
echter niet dat het hier daarom beter is.
Ook hier in den winter en een gedeelte van
den zomer groote werkloosheid. Ook hier
ettelijke boeren die niet belast zijn door de
rijksinkomstenbelasting. Vergeleken bij 1914
zijn de landhuren meer dan verdubbeld.
Wie zullen straks als boeren en arbeiders
uitvallen, de hooge gemeentebelastingen
moeten betalen?
Het heffingspercentage zal dus omhoog
moeten tot aan, misschien tot over de grens.
Ieder zal gevoelen, dat dit vast loopt.
En zulke stemmen rijzen er meer.
Een afdoend middel is hier stellig niét.
En h e t groote middel ter verbetering, ophef»
fing uit de malaise, is niet in des menschen
hand.
Maar wat steeds meer en aan alle kanten
wordt gevoeld
Verbetering van het pachtcontract is thans
meer noodig dan ooit. De Christel. Nation.
Werkmansbond nam dienaangaande de volgen*
de motie aan
De Chr. Nat. Werkmansbond vergaderd
te Zwolle, het ten zeerste betreurend, dat
het Rapport der Staatscommissie tot herzie
t
