voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SÏGNO VINCES
No. 2930
ZATERDAG 21 JULI 1923
38STE JAARGANG
EERSTE BLAD.
Sluit u aaneen
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redaëtie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te seadeai aan de Uitgevers
Ziekenverzorging.
LASTER.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
't Was, denk ik, in 't begin dezer
eeuw.
Wijlen ds. Talma was in 't volle
van zijn kracht en een lust was 't, om
hem een rede te hooren uitspreken of
in debat te zien gaan.
'k Hoorde hem bij een Kamer-stembus
Hem was verweten van vroom-libe-
rale zijde, dat hij zijn kerk verried,
doordat hij zich voegde bij de a.-r.
partij; men weet hoe het „kerkje" des
tijds bij de verkiezingen van alle kanten
tegen ons werd uitgespeeld.
Straks kwam Talma's antwoord
6 En dat zou raak zijn ook
Men kon 't hem aanzien zijn gansche
figuur zette zich in postuur.
„Ik heb mijn kerk lief", zoo begon hij.
Nu is 't me, om wat er voigde niet
te doen, wie met Talma te doen
kreeg, die ging niet ongestraft naar
huis, dat is bekend genoeg.
Maar: „ik heb mijn kerk lief!"
Dat was de Nederl. Herv. Kerk.
Maar was het de Gereformeerde of
welke andere kerk ook geweest, Talma
zou het net zoo gezegd hebben en hij
zou he't van ieder ander net zoo heb
ben verwacht. En als iemand gezegd
had „Kerk kan mij niet schelen, als ik
maar van mijn zaligheid zeker mag zijn",
hij zou van Talma een duchtige be
straffing gekregen hebben.
Als iemand zijn kerk liefheeft, ook
al is zij de mijne niet, dan acht ik het
6veel hooger dan dat iemand zegt„Och
't is alles één potjiat en waterover-
gebleven is, mag geen naam hebben
ik keer mij van al wat kerk is, af!"
Dat iemand staat voor zijn kerk, best
Als hij mij maar hetzelfde vergunt
En als we met elkaar maar niet
vergeten, dat de „kerk", d.w.z. het
„instituut", de kerk, waartoe we be-
hooren, bij welke wij staan ingeschre
ven, niet het hóógste is.
Zij, die ons met nadruk herinneren
„Of gij al ingeschreven staat in de
doopregisters of in het lidmatenboek
van welke kerk ook, als er niets méér
is, dan baat u dat ook nieis
Zij hebben volkomen gelijk
En er is in onze dagen alle reden,
oni die waarheid uit te roepen op de
straten en wegen, en dat niet alleen
voor de ooren der jongeren, als men
vaak wil, maar ook ten aanhoore van
wie al verre op hun jaren gekomen zijn.
O, dat Woord van den Heiland
„Velen, zeg ik u, zullen te dien dage
meenen in te gaan en zullen niet kun
nen" hoe moest het ons niet ge
durig uitdrijven, niet tot wankelmoe
digheid, maar tot de Schriftuurlijke
bede„Zie, of bij mij een schadelijke
weg zij
Doch dit toegeven, neen meer nog,
eerlijk beleden, houden we het toch
aan den anderen kantin hooge waarde,
als men niet onverschillig is voor de
kerk, waartoe men behoort en evenals
Talma, een iegelijk van zijn eigen
groep zegt: „Ik heb mijn kerk lief!"
Maar wat is nu het geval
Wat ziet men vaak gebeuren?
Ditals twee christenen nu eenmaal
op het terrein der kerk, n.l. als insti
tuut, op verschillend standpunt staan;
laten we 't eenvoudig zeggentot
verschillende kerk behooren, dan schijnt
het niet zelden alsof ze nu ook op
geen enkel terrein van christelijken
arbeid en christelijke plichtsbetrachting
meer kunnen samengaan.
Zie het zelf maar es na.
Let wel, ik geef nu geen enkele kerk
bepaald de schuld ik constateer slechts
het verschijnsel en om nu de zaak niet
noodeloos te verwikkelen beperk ik
mij meer speciaal tot het geref. erf.
En dan heeft men b.v.
Herv. (Geref.) Gereform., Chr. Ge-
reform. jongelings- en jongedochters-
vereenigingen, H. S., Geref., Chr. Ge
ref. en Oud Ger. „Christelijke scholen."
Van Zending en Evangelisatie zwijg
ik, omdat die naar geref. beginsel zoo
nauw met de kerk als instituut samen
hangt.
Maar kom dan weer in de politiek.
Chr. Historischen en Herv. (Ger.)
Staatspartij hebben nog pas bij de
Haagsche raadsstembus een verwoede
strijd gevochten bij wie der twee een
goed „Hervormde" behoort.
De oud-gereformnerden maken er
geen geheim van dat de andere Chr.
partijen afgeweken zijn en de Staatk.
Geref. de eenig juiste is.
Waarlijk, ik vrees zeer als ik dit
alles zoo zie.
En let nu wel op, waaróm.
Niet zoozeer, omdat dit alles de
a.-r. partij verzwakt. Als onze partij
t rechte pad houden mag, dan ben ik
voor die zwakheid niet bang, al zou
ze er straks geheel door van de re-
geeringstafel worden weggeslagen
Zwak kan zij toch sterk zijn.
Maar ik proef in dit alles de zucht
naar verdeeldheid, 't gemis aan eigen
ik, de strijd voor eigen kleine kring.
Te laat zal men 't zich beklagen.
Als al die verdeeldheid de zegepraal
brengt aan wie openbaar of in't diepst
hunner ziel vijanden zijn van de Kerke
Gods, nü genomen als het plenum der
ware Christ.-geloovigen
Dan komt de verdrukking over ons.
Maar, veel ergerdan hebben wij
alles, in zooverre we niet ons hebben
willen aaneensluiten onder de banier
van het „Pro Rege" ons Gods gram
schap waardig gemaakt.
Broedersonderzochten wij allen
ons zelve
En leerde de Heere zelf ons op den
weg der aaneensluiting en broederlijke
samenwerking.
V ^Strijkgelden^.
Met groote meerderheid verworpen
Negen en twintig stemmen tegen vijf.
De Eerste Kamer moest er dus niets van
hebbenwilde er niets van weten, en min.
Heemskerk, met zijn veeljarige parlementaire
ervaring den wind deugdelijk verkennende,
voelde 't aankomen en, nu eerlijk gezegd
zijn verdediging was slap en zwak.
't Kwam hierop neerDe heeren moeten
't zelf maar uitzoeken.
Het ging als men weet over de «Strijkgel»
den«, officieel heette het«Wetsontwerp,
regelende het dragen der kosten van open»
bare verpachtingen en het uitloven van pre*
mièn bij openbare verkoopingen en verpach»
tingen«.
De Tweede Kamer nam het zonder stem»
ming aan.
Toen kreeg men een actie van notarissen
in de pers, en tot de Eerste Kamer, die be*
weerde, dat, wanneer dit wetsontwerp werd
aangenomen, het land enz. niet aan zijn waarde
komen zou en blijkbaar hebben zij 't oor der
Kamer gehad.
Wat we beslist betreuren.
Het is waarmen moet tweeërlei wel uit*
eenhouden
Ten eerste de inzet gelden, die nu niet
zoon groot bedrag vormen en waarbij, wie
inzet, toch in den regel wel zoo wijs is, dat
hij zich niet ver van de werkelijke waarde
verwijderen gaat en ten tweede de »hoog«*
gelden en andere, verdere prikkels, waarbij
juist de meeste misbruiken plaats hebben, de
verkoop op 'n gok» en kansspel lijken gaat
en de goederen zoo licht boven de waarde
worden opgejaagd.
Het scheen wel, alsof de E. Kamer een
wetsontwerp, waarbij als uitzondering een
zeer matig »inzet«*geld was toegestaan, zou
hebben aangenomen
Maar dat lag er nu niet.
En nu gooide zij alles weg.
Het is jammer, dunkt ons, zij had, mee»
nen we, de misbruiken die ook zij toch niet
ontkennen zal, kunnen afschaffen en bleek
dan de prikkel eener matige »inzet«»premie
voor een behoorlijken verkoopsprijs nood»
z a k e 1 ij k te zijn, dan had d i e in een om»
mezien door een noodwetje nog wel kunnen
worden toegestaan.
De praktijk zou 't gauw hebben geleerd.
Zooals 't n u staat, hoeft men waarlijk nog
niet bang te zijn, dat de koop» en huurprij»
zen onmogelijk laag zullen worden.
V Knagend kwaad.
De man stond aan 't hoofd van 'n eerste»
rangs»restaurant
'n Fijne, sjieke zaak in Den Haag.
Waar »je« stand kwam eten en drinken.
Maar de man zat in zorg en nood.
Er kwamen wissels, vorderingen van lever*
anders enzen hij kon niet betalen.
Eindelijk hadden eenigen hunner .wachtens»
moe, hun nota's in handen gegeven van 'n
inningssbureau, dat nu met harder en straffer
maatregelen dreigen ging.
«M'neerzegt de eigenaar wanhopig, »ge»
loof me, ik zou niets liever doen dan u be=
talen en 'k zou het kunnen ook, als
kijk u es hiér
Meteen liet hij z ij n vorderingen zien.
Die hij had op de klanten van z'n restau»
rantop de eerste»rangs»burgerij van den Haag:
nota's van één, twee, drie jaren her
Vorderingen op menschen met inkomens,
waar 'n burgerman van duizelt.
Doch die niet werden betaald.
Of jaw e 1doch na maanden, na
jaren
En weewie om zijn geld vraagt
Zoo'n brutalicus is er u i t.
'k Heb zelf es bij 'n »tuin»architect« in een
der weeldestreken van ons vaderland gezien,
hoe hij vorderingen had op baron Zus en
jonkheer Zoo en op den deftigen burgerstand,
jaren oud
«Crediet® is een onmisbare instelling.
Maar dat sjieke gepof is een onduldbaar
kwaad.
Een gewilde »prof«.
De roomschen zetten er nu kracht achter.
Dezer dagen verscheen het lijstje hunner
hoogleeraren, die met October aan de dan te
Nijmegen te openen «Vrije Universiteit« op
r.k. grondslag, zullen optreden.
Nu kent men het vonnis.
Dat »Links« over zulke mannen velt, n.l.
Zij kunnen geen echt wetenschappelijk
onderwijs gevenzij kunnen de wetenschap
niet beoefenen, om reden zij staan niet v r ij
zij binden zich te voren aan een bepaalde
confessie, die bepaalde feiten a priori als waar
aanneemt.
Nu laten we dat even rusten.
Maar wijzen op 'n bepaald feit
Aan die roomsche universiteit is ook benoemd
prof. S c h r ij n e n, thans hoogleeraar aan de
rijksuniversiteit te Utrecht. Welnu, deze hoog»
leeraar ontving van een vijftigtal, meest niet»
Roomsche studenden uit de «grijze bisschop»
stad® het volgend schrijven
«Ondergeteekenden studenten aan de
Rijks»Universiteit te Utrecht, verzoeken
u met het oog op de aanstaande benoe»
mingen aan de Roomsch*Katholieke Uni»
versiteit te Nijmegen, het daartoe te wil»
len leiden indien dan ten eenenmale
uitgesloten is, dat u voor de Utrechtsche
Universiteit behouden blijft dat u en*
kele colleges of althans één college te
Utrecht blijft geven, opdat de band met
de Utrechtsche studenten niet geheel en al
verbroken worde.«
Zoo'n professor, die dan «wetenschappelijk®
niet v r ij staat, als 't heet, wordt dan toch
door de studenten nog wel voor »vol« aan»
gezien. En dat zijn in den regel, de strengste
«proffen«»keurders
V De »Dag«.
Honderd vijf en twintig duizend briefkaar*
ten wèg!
Jammer van de zóóveel keer 7'/2 cent.
Vijfmaal vijf maal vijf duizenden zijn te*
leurgesteld zij verlustigden zich reeds in het
vooruitzicht van den dageraad van den grooten,
lichtenden »Dag«, die straks over hen opgaan
zou, en ziet, het blijft voor hen nacht.
Alle uitzicht op de »Dag« verging.
't «Gouden Kalf« kreeg den kolder in den
kop en zijne- baas schijnt het beest te hebben
gekeeld.
Honderd vijf en twintig duizend hadden
den grooten profeet van Mammon geloofd
Hij zou nu Nederland eens laten zien, wat
een eerste»klas»dagblad, twintigst'»eeuwsch»mo»
dern, eigenlijk was. fn de redactiekamers en
bij de administratie zou ,'t onder zijn vader*
lijke directie een El Dorada zijn en in de werk»
plaatsen zou de menschheid stom staan bij 't
zien van de laatste wonderen der techniek
Tot ineens»Er kómt geen Dagl«
Barbarossa, ondanks zijn roode fauteuil bij
Royaards in de Stadsschouwburg heeft nu
zelfs geen taboeretje meer onder zijn partes
posteriores en moest met zijn meegenooten
op de blaren zitten in 't heete zand van de
Woestijn der Teleurgestelde Verwachtingen.
Hun prachtig Fata Morgana verging.
En de «Nieuwe Dag«, die zij toen, één, twee,
drie, uit den grond stampen zouden, was wel
'n kindeken zonder levenskiem geworden.
En nu weer»De Dag« komt wel
»'t Voorloopertje® is reeds verschenen.
Broekhuys, de ziel van De Dag»beweging,
beloofde zelf geen woord in De Dag te zul»
len schrijven.
Die zal opnieuw probeeren goud te trom»
melen uit de zakken der goegemeente, door
middel van zijn «Bro ekhuy s»Ma a ts c h appij
En zal dom-Holland zich weer in 't'stof
werpen voor 't «Gouden Kalf®
Het was een genot de 25e jaarvergadering
der Zuid=Hollanasche vereeniging «Het Groe»
ne Kruis« bij te wonen te Rotterdam.
Behalve vele belangrijke zaken, als gewoon»
lijk ten gehoore gebracht, bracht Dr. Schouten
verslag uit voor de commissie voor het zieken*
transport, bevattende 3 allereerst noodzake»
lijke puntenvoldoende ziekenhuis=ruimte,
goed georganiseerd vervoer per auto of motor»
boot en goede telefoonaansluitingen. De af»
gevaardigde van Herkingen bepleitte een
goede regeling voor Goeree en Overflakkee
en mocht vernemen, dat de commissie binnen
zeer afzienbaren tijd een goede regeling van
het ziekentransport in Zuid»Hollana hoopt tot
stand te hebben gebracht.
Op 15 November j.l. heeft de geneesheer
van Nieuwe Tonge en Herkingen bij Tabbers
een krachtig pleidooi gevoerd, om ook op
Flakkee zelf daartoe de handen uit de mouwen
te steken.
Het is aan de Zuid=HolIandsche vereeniging
«Het Groene Kruis® reeds gelukt een telefo»
nische nachtverbinding te verkrijgen met den
geneeskundigen dienst te Rotterdam, tenge»
volge waarvan op ieder moment van den nacht
uit Flakkee een motorboot of auto uit Rot»
terdam is te bestellen en tevens plaats te be»
spreken is in een ziekeninrichting daar ter
stede.
Een prachtig resultaat
Maar nog zijn we er niet! Niet alle plaat»
sen en wijken zijn per motorboot te bereiken.
Hoe daarin te voorzien Een ziekenauto van
uit Rotterdam is niet alleen zeer kostbaar,
maar leidt tevens tot vertraging.
Dit laat dr. van Gelder niet tot rust, en
vandaar zijn initiatief, om een volgende ver»
gadering bijeen te doen roepen van gemeente»
besturen en besturen der plaatselijke Groene
Kruis afdeelingen.
De gemeentebesturen waren niet te best
vertegenwoordigd, mogelijk, omdat het zieken»
vervoer beter aan het Groene Kruis kan wor»
den overgelaten. Inderdaad, de gemeente»be»
sturen vinden hun taak toch al ruim voor»
zien en gaarne wordt wat overgelaten aan het
Groene Kruis, welke plaatselijke afdeelingen
voldoende blijken van belangstelling gaven.
In den aanvang bleven de bezwaren tot
oprichting eener Centrale Groene Kruis ver»
eeniging voor dit eiland niet uit, omdat de
vrees tot uiting kwam, dat de lasten voor de
Groene Kruis»afdeelingen en de gemeenten
te zwaar zouden kunnen worden, als de
Centrale blanco crediet verkreeg. Ook was
er aanvankelijk beduchtheid, voor niet geheele
samenwerking met de Zuid»HoIlandsche ver»
eeniging. Het was een Dr. van Gelder alge*
meen gegund succes, dat hij aan de bezwaren
wist tegemoet te komen of deze wist te weer»
leggen, waardoor niets meer aan de oprichting
eener Centrale Groene Kruis vereeniging,
bestaande uit afgevaardigden van alle plaatse»
lijke afdeelingen in den weg stond en de
statuten in concept konden worden behandeld.
Dr. Greup uit Ouddorp heeft zich reeds
verdienstelijk gemaakt door proeven te nemen
met hangende veeren in de Trampostwagen,
om daaraan het ziekenraam de Mooij, of de
raderbrancard te hangen.
Staande veeren ontmoeten bezwaar door de
niet uitblijvende schokken, al zijn die reeds
veel minder bij rijden over rails, dan bij rij»
den over hobbelige straten en slechte wegen.
Indien het groot aantal rijdende postwa»
gens met hangende veeren een financieel be*
zwaar wordt, is het dan niet mogelijk een
staand vierkant veerenraam te plaatsen, met
aan de vier hoekpunten schuin hangende
veeren ter bevestiging van het raam «de
Mooij«
Dan had iedere gemeente slechts zoo'n voor*
werp aan te schaffen.
Naar wij hooren verluiden, ontmoet ver»
voer per auto vele bezwaren, maar hoe het
zij, het streven om met vereende krachten
voor het zoo geisoleerde eiland een betere
zieken verzorging te verkrijgen, verdient ook
in het gemeentebelang allen steun.
GEMEENTEBEHEER.
(Door omstandigheden eerst heden geplaatst.)
In no. 4 van «Cijfers en Feiten® van' dit
jaar staat o.m.
«Voor en tegen het Kabinet.®
Het moet voor Minister Posthuma en Mini*
ster Van Ysselstein een groote genoegdoening
zijn, dat het onlangs uitgekomen verslag van
de crisis»enquete»commis£ie zoo ruiterlijk voor
hen partij kiest
geeft.
en hun ongerept eerherstel
In deze woorden keert zich het verslag tegen
den laster, die hen vervolgde
«Achteraf is gebleken, hoe onwaar en over»
dreven de critiek was. Het is aan ons volk
niet bekend, hoeveel leed moet zijn toege»
bracht aan onze hoogste Regeeringspersonen,
in het bijzonder aan de Ministers Posthuma
en Van Ysselstein, door dezen laster, die zoo
dikwijls op de meest infame wijze werd uit»
geoefend. Zij zijn ongetwijfeld hierboven ver»
heven geweest, doch henzelf en vooral hun
gezinnen moet het grievend hebben getroffen,
wanneer zij in tijden van schier boven men»
schelijken arbeid op even lage als lafhartige
wijze werden bestookt met anonieme brieven,
briefkaarten en plaatjes.®
Wat hier van Ministers medegedeeld wordt
is misschien ook toepasselijk, op gemeentelijke
autoriteiten.
Laster wordt zoo grif geloofd en rond ge»
bazuind, en men vergeet, dat men daardoor
zelf zijn eigen karakter bloot geeft.
GEMEENTEBEHEER.
Lat® cl» ett Tuiaboaaw.
Wat elke maand te doen geeft.
(2e helft Juli.)
Nadruk verboden.
Op Sint Jacob of Sint Anne
Is het koren in schuur of wanne.
Aldus de volksmond van weleer. Sint Jacob
is, gelijk men weet, 25 Juli, Sint Anna 26 Juli.
Ofschoon de eerste week van Juli ons den
zomer volop heeft gebracht, zal het toch in
menige streek met den roggeoogst wel wat
later worden en zal op genoemde datum lang
al het koren niet geborgen zijn. Toch mag
men nu reeds zijn gedachten laten gaan, te
midden der drukte van allerlei werkzaamheden,
welke ons overstelpen, over den roggezaai,
welke dan weer spoedig volgen zal. Een be*
langrijke vraag is: hoeveel rogge moet
ik Zaaien per Hectare Von Lochow, de be»
roemde kweeker der Petkuser rogge, gebruikt
niet meer dan SO, zegge tachtig, K.G. per H.A.,
terwijl zij, die voor hem aanbouwen, 100 K.G.
krijgen. De bodem te Petkus is lichte zand»
grond. Wij gebruiken heel wat meer in den
regel, velen kunnen, Von Lochow's voorbeeld
volgende, wel 100 K.G. per H.A. besparen.
De heer Louwe, destijds rijkslandb.consulent
voor Overijsel, becijferde in 1919, toen hij
met Von Lochow had kennis gemaakt, dat
de Nederl. roggebouwers tezamen 20000 ton
zaaizaad zouden kunnen besparen, dat was
volgens de toen geldende prijzen een kapitaal»
besparing van ongeveer f 6.000.000 (zegge zes
millioen gulden). Een besparing, welke geen
nadeel, integendeel voordeel nog in den oogst
kan geven. De eerste berichten kwamen
in van waargenomen aardappelziekte, d e
ziekte. Bespuiting met Bordeausche* of Bour»
gondische pap ter bestrijding daarvan moet
worden aangewend, zoodra men de ziekte
waarneemt, liefst nog eerder, zelfs al eind
Juni—begin Juli bij vochiig»warm, dus broeiend
weer. Met slappe Bordeausche pap waarin wat
Parijsch groen is gemengd, kan men ook de
rupsjes bij wormstekigheid der vruchten be*
sproeien. Vraag liefst navwkeurig voorschrift
van uw rijkstuinbouwconsulent of deskundige
in uw omgeving.
Denkt er om, dat Parijsch groen zwaar ver»
gift is, en geef van genoemde besproeiing niets
aan uw persiken. Ge kunt nu nog winter»
andijvie zaaien, maar maak eerst het zaaibed
