voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Gemeenteraad.
Dora „Juweeltje".
WOENSDAG 4 JULI 1923
38ste JAARGANG
feuilleton
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactiebestemd, Adverteatië» en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
I)eze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 - Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTA AN VRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Vs Goed slot.
De residentie sloot het hek.
Zij koos Woensdag haar meesters.
't Is ons hier, op Flakkee, natuurlijk niet
te doen om den volledigen uitslag, maar we
noemen alléén' de cijfers der a.r. partij.
Die waren bij de, ons gunstige Kamerver*
kiezing '22 15653 bij de Statenstembus '23
14013 en ze stegen, nü slechts enkele weken
later 16685.
De oorzaken laten we rusten.
Dat is meer «Haagsch® belang.
Maar één oorzaak werkte stellig mee
De onzen daSr, lieten na de Statenstembus
niet het hoofd hangendeden niet of de
a.r. partij ten doode of ter versteening opge*
schreven was, maar togen aan 't werk.
Zeker, ze hadden heel wat mee.
De naam van mr. De Wilde voorop.
'n Eigen blad, onze «Nieuwe Haagsche«,
i&2r{ie dag aan dag prachtig werk deed.
Maar dr ijver en de bezieling waren er
blijkbaar ook en de uitslag worde in 't ge*
heugen gelegd alom waar men onzerzijds
weieens met stembus=tegenspoed te kampen
heeft.
Op Zijn tijd geeft God weer zegen.
V Broederlijke liefde.
Er zijn, den laatsten tijd, in onze kiesver*
eenigingen hier en daar kwesties gerezen. Of
ook, zónder dat er een »kwestie« uit opschoot,
ging het toch niet zooals 'twel 't meest wen*
schelijk was, met name onlangs bij de ge*
meentelijke stembus.
In onze provincie was 't zeldzaam.
Maar het kwam toch ook voor.
Dan zijn er, ook bij de Statenverkiezing,
kiezers geweest, die anders onder onze vanen
optrokken en thans óf Rechts*plattelandsch óf
■^taatk.tgereformeerd, of misschien nog wel
N™nders stemden.
Natuurlijk, ons oordeel staat vast.
Vergoelijken doen wij niets.
Als 't op de zaak aankomt, dan achten
we dat deze mannen en vrouwen in menig
opzicht onverantwoordelijk hebben gehandeld
en we willen dit, waar 't móét, te allen dage
staande houden.
Maar scheidt vooral zaak en persoon.
Die personen zijn meê onze broeders en
zusterszij waren het voorheen, zij zijn het
noghoe scherp we hun politieke dwaling
ook bestrijden.
Wachten we ons voor élke onbroederlijke
bejegening.
Waar t nóódig is en we er toe gedwóngen
worden spreken we. Maar we gaan geen twist
zoeken, herrie of heibel maken.
»Laat het eens wat betijen 1« is onze raad.
Laat het eens overzomeren.
Waar we met dezulken alsnog g e 1 ij k e
belangen in kerk, school of maatschappelijk
leven te behartigen hebben, daar toonen wij
ongeveinsd de broederlijke liefde.
Geen »stroop«*liefde, dat spreekt!
Maar de ware, broederlijke liefde.
Want we moeten weer bij elkaar, omdat
we bij elkaar hooren. Fn dan als de zomer
om is en de hartstochten geluwd, probeer dan
eens tot nader saamspreken, en saambinden
te komen. Misschien dat onze God ons dan
nog niet naar onze, ons aller zonden doet.
V Van de Wonderolie af?
Kom, de man gaat wijzer worden
Tenminste, als de berichten juist zijn.
Misschién heeft -een ondervinding van
eenige maanden hem geleerd, dat ónze bo*
dem minder geschikt is voor 't zaad dat hij
uitstrooit, dan de lava*bodem van Italië
Dr.^Emile Verviers is ónze fascist.
Hij heeft met jeugdige oogen den toestand
bij ons es opgenomen en in zijn boezem
rijpte de overtuiging, dat heel die rotte rom*
mei, vergeef mij de uitdrukking! van ons
staatkundig leven en parlementair geknoei
moest worden weggebezemd door den een
of anderen Nederlandschen Mussolini en Ne*
derland alleen gered kon worden door fas*
cistisch gewelddoor den knuppel, de re*
volver en de wonderolie.
Thans melden echter de bladen
«Naar wij vernemen is dr. Emile Verviers
voornemens, uit eigen beweging met de
kerkelijke overheid overleg gaan plegen over
zijn aftreden als redacteur van «Katholieke-
Staatkunde«. Dr. Verviers wenscht zich te
beperken tot de leiding van «enkele veel*
belovende economische ondernemingen® en
alleen door wetenschappelijke studiën aan
de algemeene herstelbeweging medewerken.
Zijn eerste verstandige, publieke daad
Wij houden hier niet van politieke op*
scheppers, noch van Links noch van Rechts,
men zal zien dr. Verviers krijgt zijn ver*
stand met de jaren en ik zie den man nog
eens rustig constitutioneel minister worden
in het parlementaire kabinet de won*
derolie wordt bij ons niet zoo snel gedronken
als dr. Verviers haar wel inschenken wou.
Nadat we dit schreven, lazen we
van zijn operatie te Leiden. Dat we hem een
spoedige genezing toewenschen, behoeft nau*
welijks gezegd.
V sChristelijk Vrouwenlevens
Er is een tijd geweest, dat ik dachtChr.
Vr. geeft niet gehéél wat ik er van had ver*
wacht.
Het begon zijn loop indertijd, toen voor
't eerst vragen rezen, die vermoeden deden
dat «de Vrouwenkwestie® ook hier licht ver*
spreiden en haar schaduw werpen zou op het
christelijk erf en 'k had verwacht, dat dit tijd*
schrift zich vooral er op zou toeleggen om
baanbrekend en padzoekend werk te verrich*
ten op d i t terrein.
't Is goed, dat het daarin toch niet zijn
hoofdtaak heeft gezien.
Het zou dan, dunkt mij, niet meer bestaan.
Bovendien, alle deze hier rijzende vragen
zijn zeer zeker van groot belang, maar ze be*
hooren behandeld te worden in de algemeen*
christelijkespers en niet in een tijdschrift be*
paald voor de Vrouw, omdat wij, christenen,
klassenstrijd verwerpen in eiken vorm, ook
den klassenstrijd tusschen man en vrouw.
«Chr. Vrouwenleven®, ik erken nu terécht!
wil zijn en is, een tijdschrift waarin de Vrouw
van christelijken huize elke maand van allerlei
zaken behandeld ziet, die haar speciaal als
Christenvrouw interesseeren, die haar onder*
richten en haar blik verruimen.
Natuurlijk is hier geen afscheiding.
De man zal net zoo goed hier allerlei
vinden, dat van z ij n gading is als een
vrouw in een tijdschrift, dat zich meest op
mannenterrein beweegt, ook haar mondkost
vindt.
Er zijn ook wel rubrieken die noch man*
nelijk noch vrouwelijk zijn.
Johanna Breevoort, die wel de eenige vrou*
welijke auteur zal zijn in ons vaderland, de*
welke meditatiën schrijft, heeft daarin vanzelf
een rubriek, die sexueel gesproken «neutraal®
is, Gods Woord geldt voor allen en te allen
tijde en Dr. Kuyper schreef ook geen speciaal
vrouwelijke stukken, toen hij behandelde de
«Vrouwen uit de Heilige Schrift.«
fin P. van Renssen, die zijn publiek leert
schilderijen te zien, kunst genieten, heeft ook
niet speciaal een vrouwelijk auditorium.
Maar wel écht vrouwelijk is, dat steeds
verreweg het grootste deel der copy dóór de
«Vrouw® geleverd wordt. Daardoor krijgt men
bedoeld of niet, en dat is mee de attractie
van zulk een tijdschrift, dat we de dingen,
waarover gehandeld wordt, door een vrouwen*
oog leeren zien en door vrouwenhand, op
vrouwenwijze beschreven vinden.
A. M. bijvoorbeeld kout over vacantie,
examens en nog wat.
'n Lust om zoo'n causerie te lezen.
Haar ietwat strijdhaftige vraag bv.Welk
recht hebben zij, die eenige jaren achter
't examen staan, om voor wie er thans voor
komen dat examen weer zooveel lastiger te
maken dan ze 't zelf hebben gehad is ge*
schreven vóór de jongste klachten over de
mulosexamens en over de wiskundige opga*
ven, eindsexamen H. B. S. in de kranten
kwamen, maar ze wordt er op verrassende
wijze door geïllustreerd
En haar pleit voor 't recht, dat de exami*
nandi hebben «koffie met koek of thee
met biscuits« tijdens 't examen en special op
de wenschelijkheid en de hartelijkheid die in
deze versnapering openbaar worden, is kos*
telijk en zoo echt vrouwelijk
Chr. Vrouwenleven wil niet eenzijdig zijn
Laat het dan over kwestiën als Vrouwen*
stemrecht in de Kerk zcih niet zoo occasio*
neel en in den gauwe wég, es even pro uit*
spreken, om dan ietwat geringschattend te
eindigen «Het duurt lang eer de «strijdbare
helden« uitgevochten zijn. Laten de «slacht*
offers«, die natuurlijk niets hebben in te
brengen, niet ongeduldig worden zooals
A. D. het doet. Zoo behandelt men dergelijke
zaken niet en dergelijke eenzijdigheid zou
sympathieën kunnen vervreemden, die men
toch ook niet missen wil.
Waar kwam die vandaan
«Oorlog® in den Haag was de kluts kwijt.
Ze begrepen er daar net niéts van.
Het was dan ook werkelijk ongehoord
Daar hadden ze in de kranten gelezen,
hoe er onlangs bij 't station Baarn, toen onze
Koningin daar was aangekomen met koning
Haakon, haar gast, voor 'n bezoek aan de
Koningin*Moeder, een eerewacht had ge*
staan, in heusche uniformen en met 'n heu*
schen luitenant aan 't hoofd
Niets vreemds, zal men zeggen.
Ja, wél vreemd ongeloofelijk vreemd
Want die luitenant stond niet op't
program; en die heele eerewacht stond
er niet op. De Koningin, meld'den de krans
ten, was dan ook zeer verrast geweest, maar
had het leuk gevonden en ze had met haar
gast die flinke soldaten geïnspecteerd.
Maar »Oorlog« vroeg onthustWaar kwam
die eerewacht vandaan
Hoe ter wereld is het mogelijk, dat in Ne*
derland eenige troepenverplaatsing geschiedt,
zonder dat de Ilaagsche Mars er van wéét.
Of waren het geen échte soldaten ge*
weest maar wie dan
Het raadsel is thans opgelost.
Een luitenant, belast met het geven van
militiar onderricht aan den vrijwilligen land*
storm in de omgeving, had met zijn oefen*
mannen op eigen houtje hun Koningin deze
hulde gebracht.
Nu hoop ik maar één ding:
Dat die luitenant voor zijn eigengereid
gedoe es géén standje krijgt, de «discipline®
is er waarlijk niet door gekreukt of gekrenkt.
Ook een ideaal.
«Er mag niet worden gerust voor dit ideaal
is bereikt
Bravozoo mag ik het hooren.
Honderdmaal liever «Jaag naar uw ideaal
dan het banale «Houd er den moed maar in
Alleenlijk, er b 1 ij f t zeker »maar«
De vraag Wat i s dat ideaal
En als dan de Propaganda*Commissie van
den Nederl. Zwembond in een ondanks 't
natte onderwerp gloedvol vlugschriftje als
ideaal noemt, dat in ons waterland elk leer*
ling na 't doorloopen der lagere school daar
ook zwemmen hebbe geleerd, zooals de
jonge Batavieren 't van hun vader leerden,
én in dézen tijd bepleit 't oprichten van
centrale badbassins, den grootsten tijd van 't
jaar gevuld met verwarmd water
«Dan vragen we ons toch verwonderd af
Of dan wie zóó vertrouwd is met het vloei*
bare element, hier bij 't neerschrijven geen
nattigheid heeft gevoeld De School moet
ook maar steeds weer 't Manusje=van*alles zijn
Vergadering van den Gemeenteraad van
DEN BOMMEL op Vrijdag 29 Juni
des nam. om 3 uur.
De voorzitter de Edelachtb. heer Brinkman
opent de vergadering met gebed, waarna de
notulen worden voorgelezen en onveranderd
vastgesteld.
Ingekomen waren eenige missie ven w.o. ver*
zoek van Melissant om adhaesiebetuigen
aan haar adres aan den min. van arbeid om
de gezondheidscommissie op te ruimen. B. en
W. stellen voor dit adres voor kennisgeving
aan te nemen. Wordt aldus besloten.
De kas van den Gemeente*Ontvanger is
nagezien en in orde bevonden. In kas was
f 1016.51'/2.
De gemeenteraad van Smilde vraagt adhaesie*
betuiging aan zijn adres aan de regeering om
den grondslag der belasting te regelen naar
het inkomen der laatste drie jaren. B. en W.
kunnen zich hiermede goed vereenigen en
stellen voor het verzoek in te willigen. Con*
form wordt besloten.
De raad hadTbesloten het heffingspercentage
te bepalen op 4.. Ged. St. geven den raad
evenwel in overweging dit te brengen op 8,
aangezien de begrooting anders bezwaarlijk
sluitends te krijgen zal zijn. B. en W. meenen
echter dat het met 4 wel kan en stellen voor
het besluit te handhaven. Wordt goedgevon*
den.
Het verslag en de begrooting der gezond*
heidscommissie zijn ingekomen.
De heer P. Bisschop vraagt met ingang van
1 Oct. a.s. ontslag als onderwijzer aan de O.
L. School, daar hij tegen dien datum pensioen
zal aanvragen.
De VOORZITTER stelt voor requestrant
onder dankzegging voor zijn vele jaren trou*
wen dienst het ontslag eervol te verleenen.
Conform wordt besloten.
Aangezien de pogingen om van particuliere
zijde een veldwachterswoning te laten bouwen
mislukten, stellen B. en W. voor thans verdere
uitvoering aan het raadsbesluit te geven en van
gemeentewege een huis te bouwen voor den
rijksveldwachter.
De heer DE WIT stelt voor spoedige uit*
voering te geven aan het raadsbesluit liefst
binnen drie maanden. Men moet de stand*
plaats van een rijksveldwachter in deze ge*
meente zeer op prijs stellen. Spr. gelooft dat
de boeren in dit geval gaarne gratis de
materialen voor den bouw zullen aanvoeren.
De heer MAST is er tegen om te bouwen,
't blijft een schadepost, maar nu 't besluit een*
maal gevallen is, is er niets meer aan te ver*
anderen.
Na eenige discusie deelt de VOORZITTER
mede, dat hij eenige plannen heeft laten maken,
't Goedkoopste is f 3200. Worden de materia*
len gratis aangebracht, dan kan men rekenen,
dat de begrooting ongeveer f 3000 is.
Besloten wordt tot den bouw over te gaan
en een geldleening groot f 3000 te sluiten.
Verslag van het centraal stembureau is in*
gekomen.
't Gemeenteverslag is ontvangen en zal bij
de leden circuleeren.
B. en W. stellen voor den cursus voor 't
vervolgonderwijs op te heffen, ten gevolge der
wetswijziging, waardoor 't nu facultatief gesteld
is. Conform wordt besloten.
B. en W. stellen voor de kasgeldleening te
verlengen tot 31 Dec. a.s. Wordt goedgevonden
De H.H. Jongeling en de Wit stellen op
verzoek van den Voorzitter een onderzoek in
naar de geloofsbrieven der nieuwe raadsleden.
Zij adviseeren na onderzoek tot toelating.
Wordt besloten.
Donderdag s avonds kwam hij vast.
m'SLC. 2j'^jn en ®'s*ie al 'n keer «wet*
tiglijk verhmderd« was, liet hij 't de huis*
houdster s middags zeggen, dat ze niet op
dominee rekenen moesten.
Niet, dat er drukte om 'm gemaakt werd
Waar dit het geval was, daar voelde Maul
rits van Velden zich beslist niet thuis. Maar
»'t gaf een leegte als*ie niet kwam« had Dora
gul gezegd en al had hij haar schertsend ge*
waarschuwd tegen 't ronddienen van «domi*
nees*klontjes« 't leek hem onheusch, zijn
plaats op de gezetten avond ledig te laten,
zonder er de vriendelijke gastvrouw de weet
van te doen.
Ditmaal bracht hij 'n gast mee.
,J" jongere broeder, Emile, candidaat in
kf klUeren' ^ie tot einde Juni druk heeft ge*
maar toen ook de groote vacantie
in den neus gekregen hebbende den sleu*
f u jner j)oeke»kast z'n hospita ter hand
stelde, met uitdrukkelijken last, hem dien
v o primo September niet terug te geven,
hoe roerend hij er om smeeken mocht
SP"ta.an,sch besluit®, had Maurits ge*
scherst. t Zal dus volkomen in je geest zijn,
dat ik mijn sleutels, zoolang je hier bent, in
m'n zak houd en 's nachts onder m'n hoofd*
kussen leg. Er móchfin de boekerij van den
theoloog es iets zijn, dat den littarator be*
koordeLachend had hij 't gezegd, maar in
allen ernst had hij 't gedaan.
«Je bent 'n vriendelijk gastheer en dat voor
je liefelijken broer I« pruttelde Emile.
«Troost je, m'n waarde 1 In ruil voor de
kwartijnen en folianten, die ik je onthoud,
breng ik je in een gezelligen kring, waaraan
helaasde moeder ontbreekt, maar waar je
'n vader vindt, die z'n gezelschap ten volle
waard is, benevens twee lieve, degelijke en
deugdelijke meiskens, zooals ik er geen half
dozijn in de gemeente heb.«
Van Velden »senior« had z'n vaste plaats.
Aan 't hoofd der tafel, tegenover de deur
stond Van Loenen's armstoel en schuin naast
hem zat »dominee« in 'n crapaud. Dat ze 'm
gewoon »Van Veldennoemden, kon hij
maar niet gedaan krijgen.
Heel ernstig hadsie 't hun gevraagd.
"Dommee» was zyn eerenaam, zei hij.
«Maar hij wou wel eens één keer in de
week buiten 't ambt staan en 'n alledaagsch
mensch zijn.®
Maar Dora had het hem afgeraden.
«Licht komen er vreemden«, zei ze. «Als
die het hoorden, wat licht mogelijk ware,
z°u t maar stof geven tot allerlei praatjes.
En hij was tóch al geen onbesproken man
meer
Droog had Dora 't gezegd.
Maurits had er hartelijk om gelachen.
«Niemand beter geschikt, om de jolige
jeugd in den band te houden, dan mama«,
zei hij.
Zoo noemde hij ze als ze om alles dacht,
beval, besliste, bestuurde, als 'n ervaren vrouwe
Dora had de deur achter en 't theeblad
vóór zich. Tusschen haar en dominee, aan
de lengtezij der tafel, naaidoos en handwerk
bij zich, had Le'onie haar vaste plaats. Emile
kwam dus vanzelf tegenover haar te zitten.
Dominee had 'n heerlijke plaats, vond hij.
Zonder over de anderen heen te praten
kon hij een gesprek voeren met den huisheer,
die zijn gezelschap dubbel waard was. Van
Loenen heeft een helder oordeelhoudt zich
op de hoogte van z'n tijdweet een degelijk
gesprek te waardeeren en aan den gang te
houden.
Van Loenen is ook dilettant*exegeet.
Dat wil zeggen, hij leest veel en praat graag
over de uitlegging der Heilige Schriftslaat
den spijker vaak op den kop, maar doolt
soms op zulke kromme exegetische doolwegen,
dat een geschoold theoloog wel aan de al*
armbel trekken móét.
Dan kon 't er warm toegaan.
Dan lagen, laat in den avond Calvijn, Kuy*
per, Bavinck, a Marck, allerlei oude en nieuwe
»uitleggers« op tafelsommigen door Van
Loenen uit z'n boekenkast, anderen door do*
minee, twee armen vol, uit de pastorie ge*
haald, die gelukkig maar 'n zijsteegje ver stond.
Maar van avond snijdt niemand uitlegkun*
dige splintertjes van z'n potloodde stem*
ming is daar niet naar ze sloeg door naar
den joligen kant, al bleef ze, als altijd in
déze woning, binnen de grenzen der strengste
betamelijkheid.
De student was daar oorzaak van.
Eerst, voor 'n vreemde, waren de meisjes
wat strak geweest, als maagdelijke schuchter*
heid meebrengthet oog lichte niet en 't
gelaat stond effen.
Emile van Velden echter, vroolijke snaak
als*ie was, wist daar middel tegen.
Een vraag, zoo los daarheen geworpen door
den gastheer, hoe n.l. zijn professoren zoo in
't alledaagsche leven waren mannen van
naam in 't vaderlandgeleerden van Euro*
peesche faam wist hij te benutten, om van
den gang der hooggeleerden door 't gewone,
woelige dagelijksche leven, zulk een grappige
schets te geven, dat Léonie de handen in den
schoot zakken liet en, de mond éven open,
dat net haar schitterend*scherpe tandjes te
zien waren, met haar oogen de pret van z'n
lippen afdronk.
Dora zelf, hoewel kalmer, had schik.
En Van Loenen schudde gewoon met zijn
breeden buik tegen de leuning en van zijn stoel.
Daarmee was 't ijs der vreeemdigheid in*
eens gebroken en Emile was nu in werke*
lijkheid de huiskamer binnengegaan.
't Gaf een opgewekte avond.
't Harmonium ging open en Léonie speelde
een paar schoone stukken, die ze in den
laatsten tijd geleerd had. Dora had nooit tijd
gehad voor muziekze hóórde 't graag, maar
toen ze nog wat studeerde, zat ze liever bo*
ven. Haar zuster echter, dobblij toen ze van
de algebraïsche vraagstukken en de Fransche
thema's, die haar jonge jaren verbitterd had*
den, voorgoed af was, had zich blijven oefe*
nen op 't klavier, muzieklessen genomen en
speelde nu zóó, dat zelfs de vroolijke student
onder den indruk kwam.
Hijzelf was een bekwaam fluitist.
Thuis, d. i. in de pastorie, had hij 'n stuk
liggen voor piano of harmonium en waar
hijzelf de fluitpartij bij geschreven had
als ze dat samen es probeerden
Dien avond bleven de twee samen bezig.
Na 'n paar proeven meende Léonie 't stuk
wel te kunnen spelen en Emile, op 'n voe*
tenbankje, z'n partij schuin vóór 'm op een
stoel geplaatst, blies fluit En zóó gin*
gen ze samen in hun muziek op, dat Maurits
schertsend dreigen moest, 'm nooit weer te
zullen meenemen, als*ie nu Léonie niet ein*
delijk losliet
»'k Weet nu den weg alléénwas 't
lachend antwoord. «En 'k zal er gebruik van
maken óók
Maar de muziek hield dan toch op.
En toen was Emile weer de prettige prater,
die hier in 't stille stadje in dezen kalmen
kring, wat van het woelige studentenleven
brachtdat leven van zijn besten kant deed
zienhet heerlijk licht deed schitteren van
't blijde optimisme der jeugd!
(Wordt vervolgd.)
