Antirevolutionair
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden
Orgaan
IN HOG SIGNO YINCES
No. 2916
ZATERDAG 2 JUNI 1923
38STE JAARGANG
EERSTE BLAD.
Op den Uitkijk.
Gemeenteraad.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te x&nden aan de Uitgevers
Christendom en Revolutie
Het was nog vóór den Oorlog.
In Duitschland werd een groote Socia
listen-vergadering gehouden, waarheen
velen waren opgegaan, ook de kopstuk
ken der partij, Arthur Henderson
zou er spreken, de Engelschman.
Henderson is een der hoofden van
de Engelsche Labour-partij.
En al is „Labour" in Engeland nu
niet precies hetzelfde, als de S. D. A. P.
op 't vasteland van Europa, het is toch
broertje en zusjezij gevoelen zich ge
heel als elkanders verwanten en partij
gangers; zij hebben denzelfden strijd
immers tegen het „Kapitalisme" en zoo
"Jrwam het dat de Engelsche, politieke
sociale geestverwant in Duitschland
voor de „kameraden" sprak.
Maar wie beschrijft hun verbazing
Toen alvorens zijn rede te beginnen,
Henderson de handen vouwde, de ver
gadering rondzag, eenvoudig weg zijde
„Laat ons bidden" en werkelijk opende
met gebed.
Daarna hield hij zijn rede.
In goed-socialistischen stijl.
Die Duitschers konden er niet over
uit!
Tegen Henderson zelf hadden ze niets
en van zijn rede hadden ze genoten,
maar dat gebed, dat zat hun
dwars en nog lang daarna konden ze
met zekere verontwaardiging er over
sprekenHenderson had met dit gebed
het socialisme bezoedeld, dit leert im
mers, dat godsdienst „privaatzaak'' is
3wie dus bidden wil, die doe het thuis,
voor hij ter vergadering gaat, maar ter
vergadering zelve mag hij niet laten
merken, wat hij op godsdienstig terrein
is.
Henderson dacht er anders over.
En anueren ook met hem.
Dat wil allerminst zeggen dat de
Engelsche „Labour"-partij „godsdiens
tig" zou zijn. Er zitten genoeg god
loochenaars in. 't Is een echt allegaartje
socialisten van allerlei soort, ook half-
socialisten, maar ook communisten.
Maar men kan in Engeland „Labour"-
man zijn en toch een vergadering met
gebed openen dat komt wijl Engeland
de „Revolutie" niet heeft gekend en
daar vraag ik nu een oogenblik de aan
dacht voor.
Wat toch is het geval?
„De" Revolutie, wat /s datwat was
dat
Niet in de eerste plaats omwenteling,
vervolging, uitdrijving, koningsmoord,
kerkvervolging.
Dat zijn al te gader verschijnselen.
Die „de" Revolutie vergezellen die
er uit voortvloeien die er mee gepaard
gaan.
Dat heeft men in Frankrijk kunnen
opmerken aan 't eind der 18e eeuw;
dat kan men nu in Rusland zien.
Maar nogeens,'tzijn „verschijnselen".
Ze kunnen tijdelijk wegblijven.
Of ze kunnen zoo flauw zich voor
doen, dat ze nauwelijks merkbaar of
herkenbaar zijndat hangt er van af
hoe en in welke richting de Revolutie
zich in een bepaald land op een bepaald
tijdstip ontwikkelt.
„De" Revolutie, wat is dat?
De ontkenning van den levenden God
als de bron van alle Gezag.
„Ni dieu, ni maitre", is haar leus.
„Geen God en geen Meester".
D.w.z. geen God, die boven de kin
deren der menschen staat, omdat Hij
ze gemaakt heeft en er dus over te zég
gen heeft, als de pottenbakker die vaten
ter eere en ter onetre heeft gemaakt,
en géén „Meester", d.w.z. geen Gezag,
dat zegt van goddelijken oorsprong te
zijn
Daarmee zijn natuurlijk in geenerdeele
alle kinderen der Revolutie tot god
loochenaars verklaard 1 Maar God moet,
als ik 't zoo zeggen mag „privaat-zaak"
blijven niet komen op publiek terrein.
Zie, dat is „de" Revolutie.
Het is een wereldbeheerschend be
ginsel.
Men moet één van tweeënof God
erkennen als de Bron van alle Gezag
en dus als de opperste Wetgever, of
met „de" Revolutie alle hooger Gezag,
regel, orde en wet praktisch'verwerpen.
Een tusschenweg is er niet.
Nu zégt men wel, dat Frankrijk de
„bakermat" van deze. Revolutie is ge
weest en men wijst dan op de schrikke
lijke gebeurtenissen, die zich daar in
't eind der achttiende eeuw rondom de
guillotine hebben afgespeeld.
Toch is dit geheel abuis.
De bakermat is in het Paradijs.
Daar werd de eerste revolutionaire
daad volbracht, toen Adam en Eva op
stonden tegen God en opzettelijk en wel
bewust deden, wat Hij verboden had.
Sinds dien was de Revolutie er.
En openbaarde zich in allerlei vorm.
Wat is er dan in Frankrijk gebeurd
Wel, in Frankrijk 't eerst heeft men
aan die Revolutie een wetenschappe-
lijken vorm en gestalte gegeven in het
staatkundig leven en heeft men daarop
die theorie ook in praktijk gebracht.
Eerst onder Robespièrre in de binnen-
landsche politiek.
En daarna onder Napoleon ook in de
buitenlandsche.
En van Frankrijk uit heeft toen die
Revolutie de staatkunde van hetgansche
vasteland van Europa veroverd.
't Is zoo, tegen Rusland brak de golf.
Maar Rusland, helaas! heeft in de
negentiende eeuw niet tegenover de
Revolutie gesteld de éénige afdoende
macht, n.l. het Evangelie, neenRus
land meende die Revolutie te kunnen
buitensluiten door den dwang, de
onderdrukking door de Siberische
machtsmiddelen van het tsarisme.
Nu, men weet met welk gevolg.
Met dit gevolg, dat daar juist die
Revolutie in nóg verschrikkelijker vorm
is uitgebroken, dan zij ooit ergens, zelfs
niet in het Frankrijk der achttiende eeuw,
heeft bestaan.
Doch op Engeland kom ik nader
terug.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIÈN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters eri vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
»Rood is rood«.
Hij is een héél kalm socialist
Man uit de kringen der vakbeweging,
Edo Fimming.
Maar merkwaardig, hoe ook hij dezer dagen,
toen 't 500 ter sprake kwam, Moskou noemde
als de hoeksteen van 't gebouw der hope
voor de gansche internationale arbeidersbes
weging.
't Bloed kruipt, waar 't niet gaan kan.
Zoodra er maar even 'n kans komt op de
verwezenlijking der socialistische idee, 't doet
er niet toe door welke «Internationale», zoo
zult ge te allen dage al wat rood is, bleeks
rood en ruimsrood, in één groot vendel vers
eenigd zien.
Vlei u nóóit, dat 't anders zal zijn
V Staatssubsidie
»Geen Staatssubsidiebesliste de Geref.
Jongelingsbond te Groningen en daarmee is
deze zaak van 't publieke terrein weer wég.
Wat er verder nog «zit» of de uitspraak ook
meer principieel had moeten zijn en allerlei
andere vragen, die genegen zijn inzake Bondss
bureau, Bondsleiding, Bondsorgaan enz. Dat
behoort weer tot de interne zaken onzer Jons
gelingsvereenigingen, waar de Pers zich verder
niet in mengt.
Voor onze Pers is dit de hoofdzaak«Geen
Staatssubsidie
En mannen gelijk de predikanten Dijk en
Knoppers en de heer Fisser kunnen met blijds
schap op deze beslissingen neerzienhun
woorden vol ernstige waarschuwing dragen
vrucht.
Nu moeten we echter verder.
Er is een subsidiesvraagsfufc.
Onze Staatsbegrooting, onze Provinciale en
onze Gemeentelijke begrootingen zijn zoo
langzamerhand vól »subsidiën« geraakt: ze
zitten er in, als de vliegen in de suikerpot.
Nu willen we verstand gebruiken
Het is zeker niet antirevolutionair, om te
zeggenWij zijn tegen elke Overheidssubsidie
Want dan zou b.v. dr. Kuyper al een heel slecht
antirevolutionair zijn geweest.
Maar wij moeten die zaak herzien.
Haar opnieuw in studie nemen.
Vragen of en in hoeverre wij ons soms te
goeder trouw hebben laten medeslepen op een
verkeerden weg. In elk geval heeft het subsidiën»
stelsel een uitbreiding gekregen, waarvan onze
vaderen niet hadden gedróómd. Toen we 't
breed hadden, lieten we de subsidiesfranje aan
't Overheidskleed ook zéér breed hangen
Doch daar móét nu flink de schaar in.
En dan moeten van dat subsidiesboompje
allereerst de wilde takken af, die er naar den
eisch van ónze beginselen nooit aan mogen
groeien.
De jongelingen gaven hier 'n stut.
Laat de werking er van merkbaar zijn
Nadruk verboden.
»Wat een kerk vól vólk
«Zij» kwam er net uit, was dadelijk door»
geloopen naar de kamer, waar 'r man zat,
naait de wieg, ze pasten om beurten 's Zons
dagsmorgens op de kleine en terwijl ze voor
den spiegel haar hoed ontpende, kón ze er
niet over uit en moet ze dat allereerst zeggen
«Zóó vol is 't nog nooit geweest
»Kom, dat is heerlijk«, zei haar man.
Hij méénde 't, maar zijn toon was gewoon
het eigenaardige enthousiasme van zijn vrouw
vond bijkans geen weerklank.
Zij waren ook echte antipoden.
Daarom pasten ze misschien zoo goed bij
elkaar, omdat men moeilijk twee menschen
had kunnen opzoeken, wier karakter sterker
uiteenliep dan dat van hem en haar, hoes
wel ze in het «hoogste» gelukkig eenstemmig
dachten en hooptenop den top van den
heuvel stonden ze hand in hand vlak naast
elkaar, maar dan den heuvel af, 't aardsche
leven in, wat liepen dan hun paden vaak ver
uiteen.
«Je zegt het zoo gewóón«, vond ze.
«Ja, lieve vrouw! David huppelde achter
de ark, maar hij was een Oosterlingjij zou
't misschien ook kunnen, maar mijn beenen
zijn daarvoor te stijf 1«
«Och, jij steekt er den gek mee Maar je
vindt 't toch ook gelukkig, dat de kerk eiken
Zondag voller wordt en dat er steeds meer
menschen opkomen onder de Bediening des
Woords
«Maar natuurlijkdat zei ik immers al. En
uit wat oorzaak zij ook komen, ze zijn tens
minste onder 't gehóór en Gods Woord zal
niet ledig tot Hem wederkeeren. Ik hoop van
harte, dat 't zoo blijft
Daar was eenige twijfel in zijn stem.
«Nu jazoo groot zal de toeloop niet
blijven, dat geloof ik ook niet. Maar toch
ben ik maar wat blij, dat we dezen dominee
beroepen en gekregen hebben 't gaat bóven
verwachting
Zie, dat was een zwak punt bij haar.
Er was een tweetal geweest en dat »deze«
dominee er op gekomen' was, daar had »zij«
meende ze, ook haar aandeel in gehad en
daarmee had ze 't goede voor de gemeente
gezocht, en verkregen.
Haar man zat ook in den kerkeraad.
En zijn woord woog er nogal't zijne
en dat van zijn vriend, den loodgieter, die
vaak bij hen over den vloer kwam. Zooals
z ij dan samen de zaken der gemeente bespras
ken, zoo werd het nogal eens vaak op den
kerkeraad.
»Zij« zat daar dan bij en luisterde.
Mengde zich niet in zulk een gesprek.
Ze kende haar plaats als vrouw, maar
toen, dien avond, ze kon onmogelijk zeggen
hoe 't kwam, maar toen was zwijgen haar
niet doenlijk geweest en ze had zoo ineens,
midden tusschen de gesprekken heen't woord
genomen en gezegd hoe zij er over dacht.
't Ging over de vraag, of déze dominee
ook op tweetal komen zou.
Indien al, dan had hij ook veel kans op 't
beroep, want de gemeente had hem met groot
genoegen gehoord. Maar de loodgieter had
vrij wat bezwaar. Hij gaf toe, dat de «dominee
in kwestie« rijke kanselgaven had en dat er
o.ok, zoover hij wist op zijn bediening geen
gegronde aanmerkingen te maken waren
maar 't was hem opgevallen, dat deze predi»
kant wel een ietwat onrustigen aard moest
hebbenhij was nog jong en stond nu al in
zijn derde gemeente als hij 'n paar jaar er*
gens geweest was, dan leek 't wel, of=ie als
weer op de wip stond om weg te gaan 't
had zoo iets van eenkerkelijke »komeet«, zei
de loodgieter in sterre beeldspraak hij voor
zich hield van een «vaste ster«.
Dat maakte wel indruk op »haar« man.
Zij hadden hier de laatste 20 jaar denzelf»
den dominee gehad. Die was er naar den
mensch gesproken eenige jaren te lang ge*
weest. Vroeger bloeide de gemeente onder zijn
diensthij was een getrouw herder geweest,
maar de laatste jaren waren daar de gebreken
des oudérdomshuisbezoek kon zelden ge*
brachtop den preekstoel werd dominees ge»
aachtenkring al enger en engercatachisatie
werd soms een pijniging voor leeraar en leer»
ling beide, de gemeente verliep wel wat.'
Natuurlijk, dat was niet goed te praten.
Maar wij blijven allen menschen het
zielental werd wel niet kleiner, maar er kwam
slapheid: de meesten gingen één keer ter kerk,
men bleef gauw thuis, catechisaties werden
slecht bezocht, 't vereenigingsleven bloeide
niet en al zoo meer.
Eindelijk vroeg en kreeg dominee emeritaat.
Hij had het éér kunnen, en moeten doen.
Want er is óók «een tij cl van gaan«.
Maar de kerkeraad, die nu voor 't eerst in
veler leven voor een vacature stond maakte
al dadelijk kennis met de moeilijkheden van
zulk een interregnum en ervoer wat zeeman»
schap er soms noodig is, om dan 't schip
veilig te sturen door allerlei onstuimige wa»
teren van veler diverse meeningen, ja som»
miger opbruisende hartstochten heen.
Ze zouden blij zijn, als de vacature be»
hoorlijk vervuld was en zij daardoor meer
rust en minder verantwoordelijkheid hebben
zouden en 't is dus begrijpelijk dat het argument
tégen dien predikant, dat hij n.l. nogal «ver»
anderlijk« was, gewicht in de schaal legde.
Toen had »zij« er zich in gemengd.
«Daar moeten jullie nu niet te erg op let»
ten«, had ze gezegd.
«Wat we hier op 't oogenblik 't eerst en
't meest noodig hebben, dat is een dominee
die de menschen weer naar de kerk toe preekt.
Ze moeten de gang naar hun stoel en hun
bank weer leeren vinden. Eerst de kerk vol,
dan komt het onder Gods zegen wel verder
ook. En als zoo'n dominee dan eerst de
menschen weer naar de kerk gepreekt en aan
de kerk gewénd heeft, nu al zóüsie dan met
'n paar jaar weer weggaan, wat nog niet zoo
zeker is, 'n dominee heeft het hier zoo slecht
nog niet, dan heeft»ie toch goed werk gedaan
en de gemeente een heel eind vooruit gebracht»
De mannen keken haar even wat vreemd
aan.
Half verlegen, half lachend zei ze
«Ja, ik weet wel dat de vrouwen in de ge»
méénte zwijgen moeten, maar we zijn hier,
niet waar? onder elkaar in 't huisgezin en
ik móést dit nu es zeggenjullie mannen
nemen de zaken ook wel eens te zwaar op
en rekenen soms al te lang vooruit
Of nu werkelijk het woord der vrouw den
doorslag gaf, dat weet ik niet; het was in
elk geval de overweging waard dat is zeker
dominee kwam op het tweetal, wérd beroepen
en, nam 't beroep aan. Hij is nu een tweetal
maanden hier en heeft werkelijk onder Gods
zegen de menschen weer in de kerk gepreekt.
Nu spreek ik die gemeente niet vóór.
Het is haar plicht en roeping, niet om een
schoone rede van den dominee te gaan hoo»
ren, maar om getrouw op te gaan naar het
huis des gebeds en doet ze dat niet, dan is
ze in ernstige overtreding en behoort te wor»
den vermaand en bestraft.
En ook "moet de «trek naar de kerk» niet
gegrond zijn op uiterlijkheden, zooals daar
zijn zekere gaven van welsprekendheid, of
zelfs van gewilde modernigheid in woord en
zinsbouw, in tekstkeus en zoogenaamde Schrift»
verklaring en toepassing.
Het is over 't algemeen in ons land niet
zoo'n groote kunst een kerk vól te preeken.
In 't Noorden en Oosten van ons land is
men er te nuchter voor, maar in 't centrum
en in 't Zuiden heb ik 't vroeger wel gehoord,
zóó dat men gerust zeggen mochtHoe gek»
ker, hoe mooierIk heb de kikvorschen uit
de Egyptische plagen hooren vergeestelijken
ik heb den koek van Efraim zien omkeeren;
ik heb den borstlap van den hoogepriester
hooren beschrijven, dat het een mensch groen
en geel voor de oogen werd.
Maar van den Christus zag ik dan niet veel
Toch kwam men drie uur loopen om zich
aan zulk een predikatie een geestelijke indi»
gestie te eten.
Dus een volle kerk op zichzelf zegt nog
niet veel.
Ik denk dan zoo weieensOnze tijd heeft
de Röntgen»stralen aan 't licht gebracht, die
dwars door 't vleesch gaan en de «draad*
looze« die de lucht doorvliegt, we wéten
eenvoudig niet, wat onbegrensde mogelijkhe»
den de toekomst in haar schoot houdt,—het
is echter niet te hopen, dat we nog een me»
thode krijgen, waardoor de een in staat is
den ander geestelijk te doorzien en af te le*
zen, waarmee zijn gedachten zich op een be»
paald oogenblik bezighouden
En als zulk een methode ooit gevonden
wordt, dan moet dominee haar maar niet toe»
passen «op stoel«.
Ja, hij zal velen zien die zich bezighouden
met wat hij zegt of liever met hetgeen hij
voortbrengt uit den ouden en nieuwen schat
des Woords.
Maar hij zal ook vele »ergernissen«"ontwaren.
Waar zullen we vanmiddag es heengaan
Hoever zouden we 't van de week met dat
karwei klaarspelen Hoe zou dat boek ein»
digen, waar ik gisteravond aan begonnen
ben, ik hoop maar, dat dominee niet al te
lang van stof is, dan kan ik verder lezen
Wat heeft die vrouw van meester X een gekken
hoed op, dat mensch meent dat 'r gezicht er
knapper van wordt, als ze zoo wat buitenis»
sigs opzet, maar ik vind, ze maakt er zich
maar bespottelijker doorHé, Marie Z. is
niet in de kerk, zou ze weer kiespijn hebben
Nu, de oude Y is er ook weer eens, enfin!
't wordt op z ij n jaren tijd, dat»ie van 'n
hoorder des Woords ook es 'n dader wordt
'n Kop koffie smaakt toch nooit zóó lekker
als 's Zondags uit de kerkDinsdag komt
die wissel, ik weet waarlijk niet waar ik die
van betalen moet! Zouden Jan R. en Bauke
S. straks ook afgelezen worden, of zouden ze
niet overtrouwen in de kerk?
Nu, ik zet het lijstje maar niet voort.
't Is maar goed, dat zulke geestelijke X»
stralen nog niet. gevonden zijn en dat men
aannemen moet naar den aard der liefde, dat
elk die zijn aangezicht in luisterhouding naar
den kansel opheft, ook werkelijk een aan»
dachtig hoorder is, en dat velen dergenen,
wier oogleden zich een weinig sloten, des te
dieper nadenken over 't gewicht der waarhe»
den, die hun van het spreekgestoelte worden
voorgehouden.
Dan is een volle kerk een «mooi gezicht«.
En het prijzenswaardig in een predikant als
hij in den goeden zin des woords tracht het
Evangelie des Koninkrijks voor jong en oud
aangenaam te maken als hij op Schriftuurlijke
wijs «volk trekt«. Ook bij Jezus verlustigde
zich het volk in de «aangename woorden«,
die Hij sprak. Het móét tenslotte, zal 't za»
ligmakend zijn, het hart raken en niet den
smaak streelen, maar «zöo is dan het geloof
uit het gehoor« en in den weg der prediking
wil God ons Zijn heil doen zien.
Dies wensch ik alle getrouwe Dienaren van
Christus zoo gaarne toe een «volle kerk« en
een «groot gehoor« en die opgekomenen een
heilbegeerig hart, opdat de gemeente Gods
in dezen lande steeds meer worde gebouwd.
UITKIJK.
Vergadering van den gemeenteraad van
HERRINGEN op Dinsdag 29 Mei
des voorm. om 10 uur.
De Voorzitter, de Edelachtbare heer De
Winter opent de vergadering met gebed, waarna
de notulen worden voorgelezen en onveran»
derd vastgesteld.
Ged. St. berichten hun goedkeuring over
eenige raadsbesluiten.
De Min. van Onderwijs bericht dat in 't
vervolg geen rijkssubsidie meer te verwachten
is voor het vervolgonderwijs.
Ged. St. berichten dat er een nieuwe uni»
forme regeling getroffen is voor alle gemeenten
ten opzichte van het maken der gemeentere»
keningen en begrootingen. De z.g.n. netto»
methode zal toegepast worden.
Het verslag der warenwet district Dordrecht
over het jaar 1922 ligt voor de raadsleden
ter visie.
De toepassing der vleeschkeuringswet levert
in West»Flakkee een aanzienlijke winst op.
De inrichting kostte f 1610 en reeds het eerste
jaar werd een winst gemaakt van f 612,935.
Nog een kleine f 1000 moet er dus betaald
worden. Het gemeentebestuur van Dirksland
vindt het de beste oplossing dat de betreffende
gemeenten een renteloos voorschot geven om
deze kosten te dekken. Herkingen zou dan
f 30,80 moeten storten. Te voorzien is dat het
tarief der vleeschkeuringen binnen korten tijd
aanzienlijk verlaagd kan worden.
Met algemeene stemmen wordt besloten dit
voorschot te verstrekken.
In verband met een verzoek van het ge»
meentebestuur van Melissant om adhaesiebe»
tuiging aan zijn adres aan den Minister, om
de gezondheidscommissie op te ruimen, besluit
de raad op voorstel van B. en W. de Minister
te verzoeken het daar heen te leiden dat er
meer bij deze commissie bezuinigd wordt o.a.
door verlaging van het salaris van densecre»
taris, beperking van dure reizen enz.
De gezondheidscommissie bericht dat de
subsidie»bedragen verlaagd zijn van 3 op 2l/2
cent per inwoner.
Ingevolge verzoek van de Nat. commissie
tegen alcoholmisbruik brengt de Min. v. Arbeid
de wenschelijkheid onder de aandacht der
gemeentebesturen om op den dag van het
25»jarig regeerings»jubileum een tapverbod uit
te vaardigen.
De heer v. KEMPEN voelt er veel voor.
De heer v. ECK niet.
B. en W. gelooven niet dat er op dien dag
in deze gemeente gefeest zal worden.
In stemming gebracht wordt het voorstel»
v. Kempen om den verkoop van sterken drank
op dien dag te verbieden. Voor zijn de H.H.
v. Kempen, de Geus en Mans. 't Voorstel is
alzoo verworpen.
De Ged. St. berichten dat het heffingsper»
centage door deze gemeente te laag gesteld
