Zaterdag 5 Mei 1923.
No. 2908.
Twee Bladen*
Gemeenteraad.
Binnenland.
Ijigezonden Stukken
flïHöOSIGNOWSES
Dit nummer bestaat uit
Land- en Tuinbouw
Wat elke maand te doen geeft.
(Ie helft Mei.)
Nadruk verboden.
Mei, al stelt zij vaak teleur doet ons den,
ken aan lieflijkheid. Zij is de Bloeimaand de
maand waarin alles groeit en bloeit, geurt en
fleurt, de natuur zich in haar volle heerlijk,
heid en schoonheid ontplooit. Haar naam is
afgeleid van Mai, d.w.z. de Romeinsche godin
van de ontwikkeling der aarde. Vaak echter,
wanneer heel de natuur in feestdos is, is het
weer daarbij koud en schraal, en een enkele
nachtvorst kan al onze schoone verwachtin»
gen omtrent den fruitoogst te niet doen, en
de jonge tuin, en veldvruchten vernietigen
12, 13 en 14 Mei, de nachten der IJsheiligen:
St.' Pancratius, St. Servatius, St. Bonifacius,
hebben in dit opzicht een zekere beruchtheid
verkregen. De tuinier en fruitkweeker zij dus
nog op zijn hoede, en zorge bij vriezend weer
voor de noodige beschutting. Ter bescherming
van vruchtboomen kan men bij helderen he,
mei en droge lucht vuren of vorstfakkels bran,
den, die veel rook ontwikkelen en daardoor
temperatuursdaling tegen gaan. In de wijn,
bergen wordt ze veel toegepastde rook hoopt
zich daarop in de dalen en langs de hellingen
Hier bij ons, op het vlakke land, heeft het
minder effecttoch hebben bij Amersfoort
genomen proeven wel de goeae resultaten
daarvan doen zien. De kosten loopen echter
hoog, Ook wordt derookwagen, een ijze,
ren kar, waarin koolteer wordt gebrand, voor
het zelfde doel gebruikt. Vriest het niet in
Mei en waait er geen ijzige Noord, of Oos»
tenwind, dan nog kan deze maand verre van
JVfiijk zijn, doch koud en nat. De landbou,
mag zich dan echter troosten met de oude
belofte
Koel en nat
Koren in het vat
In Mei denkt men aan boekweit zaaien, maar
met het oog op de nachtvorsten, welke dit
gewas zoo gemakkelijk kunnen vernietigen,
wacht men tot einde Mei of 't begin der vol,
gende maand, De boekweitbouw is sterk ver,
minderd, het gewas is te wisselvallig. De teelt
is in de laatste 40 jaar teruggegaan van 66000
H.A. tot 6711 H.A. (in 1920). Alleen in de
provinciën Gelderland, Overijsel en Noord,
brabant heeft zij nog eenige beteekenis resp.
1675, 1554 en 2222 H.A. 't Is thans uitslui»
tend een gewas voor zandgrond, ze is op
hoogveen bijna verdwenen. Wij merken nu
vast op, dat boekweitland een diepe bewerking
vereischtboekweit vraagt paardenvleesch,
hoorde men vroeger. Voor ons vee hebben
zich de staldeuren geopend en het gaat voor
eenige maanden naar buiten. Dat is een hee,
le overgang, zoowel door de voedering als
door het verblijf in de open lucht. De over,
gang van droogvoer op groenvoer geschiede
1 voorzichtig, geleidelijkhet gehalte en de
dingsverhouding moeten ongeveer gelijk
lijven. Waar het mogelijk is, hale men, bij
koud nat weer, de dieren des nachts in den
stal, of geve ze op andere wijze (dekking be,
schaduwende boomen, het plaatsen van een
troohoop enz.) beschutting. Breng thans
uw Cineraria's en Calceolaria's naar buiten
zet ze tegen een muur of schutting en dek
ze des nachts met een mat. Kunt ge ze 's
nachts dekken, dan kunnen ze nu ook wel al
op de perken gebracht worden. Ge kunt
nu reeds bruine boonen leggen, die zelfs onder
de boomen al is het in mindere mate
en in een verloren hoekje vrucht dragen. Half
Mei moeten ze er in zijn. Leg twee boonljes
bij elkaar, 2 c.M. diep, op afstanden van 1 a
l'/ï voet. Ge hebt uw erwten er in gezaaid
of doet het thanshelpt ze bij het klimmen
tegen de rijzen, opdat ze bij wind niet geknakt
worden. Op hoogte van l'/2 voet brengt ge
een 2en band aan en zoo vervolgens. Houdt
ge van cichorei Dan is het nu om goede
wortels te krijgen, de tijd om të zaaien diep
spitten en goed mesten 1 En later uitdunnen
op 7 8 c.M.zoo krijgt ge dikke wortels.
Begin Mei zaaien we bieten hark het zaad
goed in, of leg het in rijen, 't Is ook de tijd
van stoksnih en sperzieboonen te poten of te
leggen. Gebruik liefst geen verschen mest, maar
verteerde paardenmest of oude koemestden
eerste op lagen veengrond, den laatste op hoo,
gen zandgrond. Dun uw wortelenbed op 3 a
4 C.M. als ge kleine wortels verlangtwilt ge
®r.?tJ^r]e' ^un ^an °P ongeveer 5 a 6 c.M.
Bij lekker warm weer kan men reeds postelein
zaaien, anders wachte men.
Voorbeeld ter uitrekening
van den uitslag eener Ge
meenteraadsverkiezing.
Nadruk verboden.
Aangezien blijkt dat menig lid van het
stembureau en menig kiezer over de bereke»
ning der stemming voor den gemeenteraad,
en meerderen reeds bij mij informeerden, wil
ik hier een willekeurig gekozen probleem uit,
werken. Veronderstellen we een gemeente met
elf raadsleden en met 5500 uitgebrachte gel,
dige stemmen, wat natuurlijk voor een derge,
lijke gemeente veel te hoog is, maar dat doet
aan ,zaak niets af.
Er zijn ingediend 6 candidatenlijsten, waar,
vaP 4 lijsten in 2 groepen verbonden zijn en
aldus genummerd en geletterd en verkregen
de volgende candidaten het achter hun naam
vermelde geldige aantal stemmen.
Lijst la beiden verbonden Lijst lb.
D. den Arend 200 O. Reiger 525
J. Fasant 180 L. Kievit 198
P. Specht 290 G. Spreeuw 250
A. Zwaluw 128 J. Struis 26
798 999
Lijst 2a beiden verbonden Lijst 2b.
H. Buizerd 231
A. de Koekoek 172
E. Zwartkop 189
D. Pelikaan 41
K. Karekiet127
760
Lijst 3
J. de Kraai
Z. den Uil
M. Giervalk
L. Lammergier
Jac. Kolibri
Z. Klapekster
506
601
23
77
249
149
J. Winterkoning 121
A. Staartmees 140
A. Roek 262
523
Lijst 4
A. de Zwaan 815
1605
Volgens art. 101 der Kieswet worden groep,
lijsten of verbonden lijsten beschouwd als
eene lijst, zoodat we dus op te stellen hebben
4 stemcijfers, n.l. le die der verbonden lijsten
la en lb, 2e die der verbonden lijsten 2a en
2b, 3e die van de niet verbonden lijst no. 3
en ten 4e die van de onverbonden lijst 4.
Op lijsten la en lb zijn in totaal uitgebracht
798 999 of 1797 stemmen, op die van 2a en
2b 760 523 of 1283 stemmen, op lijst 3 1605
stemmen en op lijst 4 815 stemmen, alzooin
totaal uitgebracht 1797 1283 1605 -f- 815
5500 stemmen.
Er moeten 11 zetels verdeeld worden, zoodat
de algemeene kiesdeeler bedraagt 550011=500.
Meestal zal de kiesdeeler een breuk zijn, die
niet mag verwaarloosd worden, maar hier heb
ik gemaksbehalve een rond getal genomen.
Nu gaan we aan aan 't verdeelen.
Lijstengroep la en lb met in totaal 1797
stemmen verkrijgt 1797500 3 zetels met
overschot 297.
Lijstengroep 2a en 2b met in totaal 1283
stemmen, verkrijgt 1283: 500 2 zetels over,
overschot 283
Lijst 3 verkrijgt 1605 500 3 zetels en een
schot van 105.
Lijst 4 verkrijgt 815500=1 zetel met rest 315.
Alzoo zijn reeds 9 raadsleden toegewezen,
maar moeten er elf zijn, alzoo moeten nog
2 gevonden worden, en welke toegewezen
worden aan lijst 4 en aan lijstengroep la en
lb, welke laatste dus 4zetels krijgt, omdat die
de grootste overschotten hebben. Lijst 4 heeft
echter maar één persoon candidaat gesteld en
zou recht hebben op 2 zetels, maar bij gebrek
aan meerdere candidaten, komt die zetel toe
aan de lijst, die nu met het grootste overschot
volgt, alzoo lijstengroep 2a en 2b, waardoor
deze 3 zetels krijgt. Zoo ziet men dus, dat
men bij het stellen van te weinig candidaten een
andere partij diensten bewijst, zonder dat men
dat wil en kan het voorkomen, dat de meerdere
stemmen van een Kerstenman overgaan op
een communist, of b.v. van een sociaalsdemo,
craat op een antisrevolutionair, al is het dan
niet altijd dadelijk, dan toch bij vacaturen.
Door verbinding met een meer verwantegroep
was zulks eveneens te ontgaan, maar daarover
niet verder, nu de verbindingen voor den
gemeenteraad voortaan uit de wet zullen wor,
den geschrapt, om de vele belangenpartijtjes
tegen te gaan. Door verbinding der lijsten
kan men verbeteren, maar ook verminderen
naar gelang der overschotten zoodat risico
daaraan verbonden is, maar ook dit behoeft
voortaan geen hejesenkrenking meer te kosten.
Aan de lijstengroepen zijn nu gezamenlijke
zetels toegewezen, maar nu dient iedere lijst
nog zijn zetels te hebben, waarvoor we moeten
berekenen voor iedere groep den bijzonderen
kiesdeeler.
Aan lijstengroep la en lb met 1797 stemmen
zijn toegewezen 4 zetels, zoodat de bijzondere
kiesdeeler wordt 1797 4 44974-
Aan lijstengroep 2a en 2b met 1283 stemmen
zijn toegewezen 3 zetels, waardoor deze een
bijzondere kiesdeeler verkrijgt van 12833
4272/3.
Lijst la met 798 stemmen verkrijgt 798 449
74 1 zetel met rest 3483/4- Lijst lb met 999
stemmen 999 44974 2 zetels met rest 10072,
deze groep komt 3 zetels toe, zoodat nog een
zetel te zoeken is, welke de lijst met het grootste
overschot mag leveren, alzoo lijst la, zoodat
lijst la en lijst lb ieder 2 zetels verkrijgen.
Lijst 2a met 760 stemmen verkrijgt 760
4272/3 1 zetel met rest 33273, lijst 2b met
523 stemmen verkrijgt 523 4272/3 1 zetel
met rest 9573, 3 zetels vallen aan den groep
toe, zoodat nog een zetel toegewezen moet
worden, en wel aan lijst 2a, „waar deze het
grootste ovtrschot heeft.
Toegewezen zijn dus aan lijst la 2 zetels,
aan lb 2 zetels, aan 2a 2 zetels, aan 2b 1 zetel,
aan lijst 3 3 zetels en aan lijst 4 1 zetel, waarom
alle elf zetels aan de verschillende lijsten toe,
gewezen zijn. In 't voorbijgaan mag ik nog
wel opmerken, dat een cadidatenlijst of ver»
bindingsgroepenlijst buiten beschouwing blijft,
indien die lijst geen 75 X in den algemeenen
kiesdeeler haalt, waren er bij deze stemming
lijsten of verbonden lijsten met minder dan
3/4 van 500 of 375 stemmen, dan zouden die
lijsten buiten beschouwing blijven en ten goede
komen aan de andere lijsten, ook die der te»
genstanders. Alleen in enkele zeer bijzondere
gevallen, die ten plattelande zich bij de raads»
verkiezingen wel niet zullen voordoen, kunnen
die geringe stemmencijfers bij den derden
rondgang een zetel krijgen, maar dit laten
we rusten, om niet al te ingewikkeld te worden.
Welke personen zijn nu verkozen?
Lijst la moet 2 zetels leveren, bij de vorige
gemeenteraadsverkiezing was men ara gereed,
immers gekozen waren in volgorde di* de
meeste stemmen hadden, echter nu gaat dat
niet zoo ineens. Daarom moet nu weer een
kiesdeeler gevonden worden en wel de derde
kiesdeeler, dat is de lijstkiesdeeler, ook dat is
nog niet voldoende, nu moeten we ook weten
in sommige gevallen de halve lijstkiesdeeler.
Dan maar weer eens aan 't deelen.
Lijst la met 798 stemmen geeft 2 zetels, alzoo
lijstkiesdeeler 798 2 399 en halve lijst»
kiesdeeler 19972. Lijst lb met 2 zetels, heeft
een lijstkiesdeeler 999 2 49972 en halve
lijstkiesdeeler 2493/4. Lijst 2a met 2 zetels, heeft
•en lijstkiesdeeler 760 2 380 en een halvt
lijstkiesdeeler 190. Lijst 2b met 1 zetel, heeft
een lijstkiesdeeler 523 en een halve lijst kies»
deeler 26V/2. Lijst 3 met 3 zetels, heeft een
lijstkiesdeeler 1605 3 535 en een halve
lijstkiesdeeler 267[/2. Lijst 4 met 1 zetel en 1
candidaat, vereischt geen verdeeling, wijl deze
daardoor direct gekozen is alzoo gekozen op
lijst 4 A. de Zwaan, zijnde verder zonder
nakomelingen.
Op lijst la heeft niemand den lijstkiesdeeler,
zoodat geen overdracht van stemmen kan plaa(s
vinden. Nu heeft de wet 1921 willen voor»
komen, dat te vee' op voorkeurstemmen zcu
worden gewerkt, en daarom blijft de volgorde
van de lijst gelden, tenzij candidaten de halve
lijstkiesdeeler hebben overschreden, in welk
geval voor diegenen voorrang geldt met de
meeste stemmen, den Arend en Specht hebben
de h«lve kiesdeeler overschreden, waarvan
Specht de meeste stemmen heeft, dus is eerst»
gekozen P. Specht en daaana D. den Arend,
daarna geldt de volgorde der lijst, zoodat
plaatsvervangers bij latere bedanken of uit»
vallen van een der vorige le J. Fasant en 2e
A. Zwaluw.
Op lijst lb heeft alleen C. Reiger de kies»
deeler en is dus direct gekozen, deze heeft
25l/2 stem boven den kiesdeeler, welke L.
Kievit er bij krijgt waardoor deze 22372 stem
verkrijgt, maar bluft daardoor nog beneden
den hal ven lijstkiesdeeler, welke wel G. Spreeuw
heeft behaald, die daardoor gekozen is. L.
Kievit blijft als le plaatsvervanger en J. Struis
als 2e plaatsvervanger, tot hij daarvan verlost
wordt.
Op lijst 2a heeft niemand de lijstkiesdeeler,
maar alleen H. Buizerd heeft meer dan de
halve lijstkiesdeeler, waarom hij verkozen is.
De volgende zetel komt nu niet aan E. Zwart»
kop met 289 stemmen, maar, omdat de halve
lijstkiesdeeler niet is bereikt, beslist de volg»
orde der lijst en wordt verkozen verklaard A.
de Koekoek Plaatsvervangers worden successie»
velijk E. Zwartkop, P. Pelikaan en K. Karekiet.
Op lijst 2b heeft niemand de heele lijst»
kiesdeeler bereikt, maar heeft A. Roek juist
de halve overschreden, waardoor die verkozen
is met als le plaatsvervanger J. Winterkoning
en als 2e A. Staartmees.
Op lijst 3 heeft Z. den Uil alleen den lijst»
kiesdeeler overschreden met 66 stemmen, waar»
door deze direct gekozen is en zijn overschot
niet aan M. Giervalk, maar aap J. de Kraai
overdraagt, die daardoor 572 stemmen krijgt,
waaraan hij zijne benoeming direct te danken
heeft en de meerdere 37 stemmen nu aan M.
Giervalk mag afdragen, waardoor deze 60
stemmen verkrijgt. Niemand meer de halve
kiesdeelen verkregen hebbende, al komt'Jac.
Kolibri slechts 3/4 stem te kort, beslist nude
volgorde der lijst en wordt verkozen verklaard
M. Giervalk, met, als plaatsvervangers in volg»
orde L. Lammergier, Jac. Kolibri en Z. Klap»
ekster.
De elf gekozen vroede vaderen zijn dus
P. Specht, D. den Arend, C. Reiger, G. Spreeuw,
H. Buizerd, A. de Koekoek, A. Roek, Z. den
Uil, J. de Kraai, M. Giervalk, en A. de Zwaan
en na de noodige plichtsplegingen, mogen
deze gelukkigen gehoed en geja*t of met een
schoon boordje hun intrede doen in 't dorps»
vergaderzaal, om in alle toonaarden aan te
heffen, het refrein »bezuiniging 1
Gemeentebeheer.
Vergadering van den gemeenteraad van
OOLTGENSPLAAT op Woensdag
2 Mei, des nam. om 3 uur.
De voorzitter, de Edelachtbare heer van
Putten, opent de vergadering, waarna de no»
tulen worden voorgelezen en onveranderd
vastgesteld.
Ingekomen is een schrijven van den Ge»
meenteraad van Melissant, met het verzoek
om adhaesie aan een adres aan den Minister
van Arbeid om de gezondheidscommissie op
het eiland af te schaffen.
B. en W. stellen voor dit adres, als zonder
eenigen zin, voor kennisgeving aan te nemen.
Conform wordt met algemeene stemmen
besloten.
Het Hoofd der School te Achthuizen vraagt
den raad of er nog plannen gemaakt,zijn met
het oog op het regeeringsjubileum van H. M.
de Koningin, schoolfeesten te organiseeren.
De VOORZITTER deelt mede dat deze
zaak in B. en W. terloops besproken is. Ge»
zien echter de zeer slechten financieelen toe»
stand der gemeente, meenen zij dat het op
groote moeilijkheden stuit subsidie voor dit
doel uit de gemeentekas te verstrekken. Het
beste is 't over te laten aan het particulier
initiatief. Wanneer er lijsten circuleeren door
de gemeente en er gelden ingezameld worden,
"Zou met het tot een punt van overweging
kunnen maken op welke manier ook de
schoolkinderen er bij betrokken kunnen wor»
den. Er zou b.v. een bedrag der ingezamelde
gelden voor de scholen afgezonderd kunnen
worden.
De heer VERMAAS vindt dat de gemeente
dan een slecht voorbeeld geeft. Spr. dacht dat
er f 25 uitgetrokken was op de begrooting
voor dit doel.
De VOORZITTER antwoordt: Er is f 30
uitgetrokken voor vlaggen.
De heer VERMAAS zegt dat, wanneer de
gemeente heelemaal niets doet, de burgers
zeker recht hebben niets te geven. Spr. vindt
den ondergrond van de beschouwing van B.
en W. niet goed. Bij de bespreking van dit
punt bij de gemeentebegrooting is door B.
en W. gezegd dat er voor dit doel altijd nog
wat van «onvoorziene uitgaven« te nemen is.
De VOORZITTER antwoordt dat toen de
begrooting in October vastgesteld is, het er
nog heel anders uitzag dan op 't oogenblik,
in dien tijd is o.m. de groote neerslag geko»
men in de aardappelen en de uien. Dit zal
in de gemeentefinancien heel goed merkbaar
zijn. Wanneer de gemeente aan het feest zou
deelnemen, zouden ongeveer 700 kinderen
getracteerd moeten worden. Rekent men het
tegen 0.50 cent per kind, dan is dit al f 3.50
alléén voor een schoolfeest. Daar zou het dan
echter niet bij kunnen blijven, zoodat de ge»
meenteraad een f 500 zou moeten uittrekken.
De heer VERMAAS vindt dit te veel, maar
iets kan de gemeente toch wel doen. 't Be»
hoeft geen groot bedrag te wezen. Al was het
dan maar dat de gemeente op de lijst teekent
die circuleeren zal.
De heer, v. NIEUWAAL vindt dat er nog
tijd genoeg is en wil dit punt aanhouden tot
de volgende vergadering.
De heer DONKERSLOOT is het niet met
den heer Vermaas eens dat B. en W. op geen
goeden grond dit voorstel verdedigen. Nie»
mand zal twijfelen aan de goede Oranjege»
zindheid van B. en W., maar de financieele
toestand van de gemeente is verbazend slecht.
Laat ieder als persoon zoo veel mogelijk op
de lijst teekeneik, Spr. gevoelt er echter wel
Iets voor het nog eens onder de oogen té
zien en in de volgende vergadering een be»
slissing te nemen.
Aldus wordt besloten.
De heer P. v. d. H. vraagt restitutie van
de hondenbelasting. Voor de helft van den
aanslag wordt hem dit gegeven.
Aangezien de regeling van het pensioen
van den marktmeester opnieuw gemaakt zou"
moeten worden en sedert 1914 (afschaffing
kermis) geen marktgelden meer geheven zijn,
stellen B. en W. voor den marktmeester met
ingang van 1 Juni a.s. ontslag te geven. Con»
form wordt besloten.
De Bond tegen het vloeken vraagt een
verordening in te stellen waarbij het schenden
van Gods Heiligen Naam in 't openbaar in
woord en geschrift strafbaar gesteld wordt.
B. en W. stellen voor voorloopig dit schrij»
ven aan te houden, aangezien verwacht wordt
dat in de Kamer spoedig een wetsontwerp
zal ingediend worden, waarbij deze materie
geregeld zal worden. Conform wordt besloten
met algemeene stemmen.
In verband met de laatste beslissing der
gemeente betreffende het verhaal der pen»
sioenpremies op de gemeente»ambtenaren, be»
richten Ged. St. dat de financieele toestand
der gemeente niet van dien aard is, dat de
pensioenbijdrage voor de gemeentesambtenaren
moeten verhoogd worden.
B. en W. hebben daarop Ged. St. bericht
dat de financieele toestand der gemeente uiterst
slecht is, doch met het zelfde resultaat.
Besloten wordt thans conform het voorstel
van Ged. St. alleen de 4 weduwen pensi»
oen te heffen.
De rekening en de begrooting resp. over
'22 en 23 tusschen de grintbaancommissie Gal»
lathee en Ooltgensplaat werden met gemeen
goedvinden, nadat ze door de H.H. Ver»
maas en Nieuwaal zijn nagezien vastgesteld.
De Gemeente draagt f 200 bij.
De rekening 1921 is door Ged. St. nog steeds
niet vastgesteld. Zoodat de Schoolbesturen
te vergeefs wachten op de voorschotten in»
gevolge art. 101 der L. O, Wet.
B. en W. stellen voor elk der betreffende
besturen voorloopig f 1500 uit tekeerenover
1922. Aldus wordt met algemeene stemmen
besloten.
De nieuwe schoolbouw wordt geschat in
totaal op f 72097.125. Daarbij komt nog het
terrein dat geschat is op f 2310 van dit ge»
zamenlijk bedrag moet het schoolbestuur 15
waarborgsom storten. Dit is f 11161.07. Be»
taald is f 9300. zoodat nog f 1861.07 te vor»
deren is.
Van den minister van arbeid is bericht ont»
vangen, dat behoudens goedkeuring van de
minister van finantiën, in het te kort van den
woningbouw door het rijk f 1531182 bijge»
dragen wordt.
Eenige wijzigingen worden aangebracht in
de gemeentebegrooting dienst '22 en '23. B.
en W. krijgen machtiging tot het doen van
eenige af» en overschrijvingen
De Kasgeldleening groot f 10000 tegen 5l/2
rente wordt weer belegd bij den Boeren»
leenbank.
B.en W. stellen voor het vermenigvuldigcijfer
weer vast te stellen op 4 Dit kan omdat
het Rijk bijdraagt in het tekort der bouw»
kosten anders moest het hooger zijn. Met al»
gemeene stemmen wordt het voorstel van B.
en W. aanvaard.
De heer v. NIEUWAAL vindt het cjjfer
wel hoog, als men naar Sommelsdijk ziet waar
het op 3.5 gebracht is en men daaral zoo
over ontstemd was.
De heer DONKERSLOOT wijst er op dat
Ooltgensplaat een dure gemeente is, vier scho»
len, twee havens, twee weegbruggen, een groo»
te verdeelde Kom enz.
Besloten wordt, nu het bouwterrein van de
boedel Bigge geheel bebouwt is de Pieter Big»
gestraat door te trekken naar den Molendijk
en een steenen trap aldaar aan te brengen.
De huurders van tuintjes kunnen voor eigen
risico de verbouw van producten dit jaar door
zetten.
In de rondvraag vraagt dhr. v. NIEUWAAL
of het land tusschen de armenhuisjes en
de woning van Breeman in erfpacht uitgege»
ven kan worden.
De heer DONKERSLOOT vindt dit een
ingrijpende vraag. Er zit veel aanvast. Beter
is het later er eens op terug te komen.
Aldus wordt besloten.
Dan zitting met gesloten deuren.
De Copie van Ingezonden Stukken die niet ge»
plaatst zijn wordt niet teruggegeven. Buiten
verantwoordelijkheid van Redactie en Uitgevtri
Mijnheer de Redacteur!
Vejgun mij s.v.p. nog een klein plaatsje in
uw blad, en wel naar aanleiding van het tegen»
ingezonden stuk van »Een middenstander®
in het nummer van 1.1. Zaterdag, waarna ik
over het aanhangige onderwerp mijne Jpen
niet meer zal opnemen.
Enkel wil ik nog op het volgende wijzen.
Volgens den inzender»middenstander zou
men in de in mijn eerste stuk genoemde
«andere gemeenten® voor de hoogere belas tin»
gen, ten slotte ook iets hebben gehad, als
stratenaanleg, stratenverbetering, enz Dus
hieruit volgt, dat Sommelsdijk aan hare straten
niets deed of zooals de inzender het zelfs
uitdrukt«Totaal niets. En hebben wij nog
een mooie straat gekregen, zooals b. v. de
Langeweg en de Binnenweg, hoe
aldus vervolgt inzender. Hieruit blijkt duide»
lijk, dat de inzender zichzelf tegenspreekt,
want eerst zoo heet het, is er niets gedaan
en dan spreekt hij over een mooie straat, die
we intusschen hebben gekregen, als b.v. de
Langeweg en de Binnenweg.
De inzender»middenstander is onjuist in
zijne beschouwing, want de gemeente Sommels»
dijk heeft over de jaren 1917 t/m 1922 voor
stratenaanleg en stratenverbetering, dus kosten
van onderhoud niet inbegrepen, de aanzien»
lijke som van afgerond f 35500.» uitgegeven.
Moest de inzender=middenstander ter wille
van de waarheid achter een pseudoniem weg»
schuilen
Bij voorbaat mijn vriendelijken dank voor
de plaatsing.
Iz. GEELHOED.
Sommelsdijk, 1 Mei 1923.
EERSTE KAMER.
Bij de begrooting van Arbeid was de «ziekte»
wet" 't zwaarste punt. Minister Aalberse had
geen beste middag. Scherp werd z'n ziektewet
bekritiseert door ae H.H. Diepenhorst (A.»R.)
Slotenmaker de Bruine (C.H.) en Wittertvan
Hoogland (R.K.)
Alle drie deze heeren hamerden op het zelfde
aanbeeld. Zij wezen er op dat het met de ziekte»
wet en met de geheele sociale verzekering den
weg op ging van algeheele staatsbedeeling op
sociaal gebied. Op scherpe wijze werd de Mi»
nister den fatalen gang van de ziekteverzeke»
ring voorgehouden. Volgens de drie genoemde
heeren zullen de groote herzieningsplannen
van den Minister beslist niet in drie jaren
klaar kunnen zijn. 't Duurt misschien wel tien
jaar dacht de heer Wittert v. Hoogland. Daarop
kan de ziektewet in geen geval wachten. Boven»
dien zal over dat verzekeringswetboek veel
strijd ontstaan. Men drijft in de richting van
de eenheidsrente. Dat zou echter de dood be»
teekenen van de verzekeringsgedachte. De heet
Wittert vond het eenvoudig staatspensioen
wat we dan krijgen. Doch daarmee zou de
Minister in strijd komen met zijn verleden.
De heeren Slotenmaker de Bruine en Diepen»
horst waren het er over eens dat de sociale
verzekering nog niet langs particulieren weg
was uit te voeren. Prof. Diepenhorst wees
daarbij nog eens op het zuivere antirev. stand»
punt: verplichte sociale verzekering is bij de
bestaande omstandigheden onmisbaar, maar
het blijft een noodzakelijk kwaad. Voorop zal
steeds moeten staan dat aan de vrije maat»
schappelijke krachten de gelegenheid wordt
gelaten zich te ontwikkelen en dat hun steun
geboden moet worden.
Prof. Slotenmaker de Bruine vroeg waarom
er vertraagt werd. In 1918 is uitvoering zonder
vertraging beloofd. De zaak is bij den Hoogen
Raad van arbeid gekomen. Daar zijn onge»
hoorde dingen gebeurd die moeilijk in parle»
mantaire woorden te beoordeelen zijn. De
Chr. His. spreker raadde den Minister zich
los te maken van dat alles en onverwijld met
de in 1918 beloofde verruiming te komen.
Prof. Slotenmaker de Bruine was afkeerig
om nieuwe lasten op het bedrijf te leggen.
Prof. Diepenhorst ging verder en wees er
op dat het psychologisch en paedagogisch
beter is dat de verzekerde zelf betaalt. Beide
professoren waren het overeens dat er geen
stap verder in de richting van het staatspensioen
gegaan mag worden. De hoop werd uitge»
sproken, dat de Minister spoedig zal doorzetten
in de oude lijn. Daarmede brengt zijn Exc.
en stut onder het nationale leven: «Zet de
menschen is hun eigenbelang op hun eigen
beenen Geen levenslange bakering door den
staat
In zijn antwoord, verdedigde de Minister
zich tegen het verwijt, dat hij bezig zou zijn
met de afbraak van het gebouw der Sociale
verzekering, 't Deed hem leed te moeten hooren
dat hij optreedt voor het Staatspensioen. Dat
zou in strijd zijn met geheel zijn verleden.
Zijn begrooting zag de Minister tenslotte
z. k. st. goedkeuren.
Daarna ging het over de Arbeidsgeschillenwet
De heer Arntz (R.»K.) was tegen deze wet
omdat hij er in zag dat de arbeiders spoedig
tot staking zullen overgaan. Ook de R.»K. heer
Dobbelman was tegen deze wet. Idem zijn
partijgenoot de heer Frausen.
De heer Diepenhorst (A.»R.) beval haar
echter aan. De oppositie tegen deze wet vond
deze spr. te verklaren uit den weerzin tegen
het beginsel, waarop de arbitrage als instituut
rust.
In zijn verdediging wees de Minister van
Arbeid er in de zitting van Donderdag op, dat
de oppositie tegen dit ontwerp gevoerd, er een
was geweest van reactie tegen de sociale wet»
geving in 't algemeen.
Het ontwerp werd aangenomen met 22 voor
en 11 tegen.
Bij de begrooting van Suriname kwam de
heer Arntz R.»K. met het idee de koloniën,
waarvoor hier te lande toch weinig belang»
stelling is maar te verkoopen. Wilde men dat
niet dan moest er een betere verbinding ge»
bracht worden met het Moederland.
De heer I denburg (A.»R.) vond aanbeve»
lenswaardig het stelsel van volledigs autono»
mie op een beperkt terrein, het overige is te
regelen van het Moederland uit.
De Minister was van meening dat wat de
natuurlijke hulpbronnen aangaat, Suriname
er niet slecht vpor staat. Het verwijt van den
heer Arntz dat Moederland zich niet veel
om Suriname bekommert, weerde de Minister
af. Suriname heeft veel tegenspoed gehad en
de geschiedenis van zijn landbouw is er een
van rampen en teleurstelling. Er moet nog
veel gebeuren wil het goed komen, maar vol»
gens den minister is het dit wel waard.
Evenals de heer Idenburg was de Minister
er niet voor te vinden Suriname le verkoopen.
De begrooting werd aangenomen.
TWEEDE KAMER.
In de Tweede Kamer klaagde Mej. Groene»
weg (S.D.A.P.) dat er zoo weinig vrouwen
benoemd worden in de delegatie naar een
volkenbondsvergadering, indien er onderwer»
pen aan de orde zijn die speciaal op de vrou»
wen betrekking hebben.
Min. v. Karnebeek zei dat de klacht thuis
hoorde bij Min. Heemskerk.
't Overige van den middag bracht de Kamer
door met de behandeling van een novelle op
de L.O.»Wet.
Deze novelle bedoelt de herstelling van een
fout doorMin. de Visser gemaakt. Bezuiniging
toch in het onderhavige ontwerp bedoeld
zou eerst in Jan. 1926 merkbaar worden.
De heer Tilanus had een motie betref»
fende het doen van uitgaven uit de gemeente»
kassen voor het onderwijs dat buiten de lagere
school uren aan kinderen die de L. School
bezoeken wordt gegeven. De heer Tilanus
wenschte, dat indien een gemeente die buiten»
gewone uren betaalt voor kinderen die de
O. L. School bezoeken zij desverlangd op
gelijken voet moet handelen ten opzichte van
kinderen die in de zelfde omstandigheden e«n
bizondere school bezoeken.
Z. h. st. werd deze motie aangenomen.
Aangenomen werd nog een amendement»
Tilanus, waardoor het verplichte aantal onder»
wijzers voortaan bepaald wordt naar het leer»
lingën»aantal van het vorige jaar.
Enkele kleinere amendementen van den heer
Rutgers werden nog aangenomen, waarna het
wetsontwerp z. h. st. werd aangenomen.
De Tweede Kamer ging Donderdag door
met de behandeling van de algemeene be»
raadslagingen over de begrooting van het
Zuiderzeefonds.
Tegenover het denkbeeld van den heer van
Gijn, die spoedig 18000 H.A. beschikbaar wil
stellen door gedeeltelijke drooglegging, stelde
de heer Albarda (S.D.) de gedachte, dat 180,000
H.A. 10 jaar later beter de landhonger zal
tegemoetkomen.
De heer Duymaer van Twist (A.R.) betreurde
het, dat de regeering blijft vasthouden aan het
beperkte werkplan van 4 jaar. Snelle afwerking
Tan het groote werkplan achtte deze spreker
gebiedend noodzakelijk. De Minister moet
voortgaan met de afsluiting, waaraan reeds
groote sommen zijn ten koste gelegd. Dat is
ook in 't belang der bestrijding van de groote
werkloosheid.
Verschillende sprekers betoogden, dat de
uitvoering van het Zuiderzeeplan voor onze
financiën gevaarlijke gevolgen zal hebben.
Daartegenover stonden anderen, die het een
economisch belang achtten zoo snel mogelijk
het plan te doen uitvoeren.
Ook de heer Colijn (A.R.) sloot zich bij
deze laatsten aan. Toch schuilt er wel eenige
waarheid in de bezwaren der andere richting.
Zeer aantrekkelijk vond de spreker daarom
het denkbeeld, om'voor het Zuiderzeefonds
afzonderlijk te leenen. Mocht dit denkbeeld
uitvoerbaar zijn, dan zal het plan der droog»
making veel sneller kunnen worden uitgevoerd.
