Zaterdag 7 April 1923.
No. 2900.
Twee Bladen.
tweede blad.
De Partijdag.
Buitenland.
ÜBHOOSIGHOOTSES
Dit nummer bestaat uit
Aan onze Lezeressen.
HET NIEUWE MODEBLAD
Plaatselijk Nieuws.
Nu het binnenkort wederom voorjaar is en
vele lezeressen reeds uitzien naar de laatste
modellen der nieuwe Mode, voor zich zelf of
voor de kinderen, vestigen wij de aandacht op
dat tegen goedkoopen prijs bij onze admini»
stratie is verkrijgbaar gesteld. Een abonnement
kost per kwartaal van 6 nummers slechts 95
cents, franco per post f 1.25.
Om de eerste kennismaking aantrekkelijk te
maken, ontvangen de eerste 1000 nieuwe
abonné's die ten behoeve van die controle
hare aanvraag hebben doen toekomen aan Uit*
geversmaatschappij »N eerlandia« te U trecht, een
LUXE DOOS TOILETZEEP CADEAU
inhoudende 3 stuks prima zeep van de zoo
gunstig bekende fabrieken der Gebrs. Dobbel»
mann.
Men vuile onderstaand bestelbiljet in en
vermelde daarop den naam van onze courant.
Het Nieuwe Modeblad wordt uitmuntend
geredigeerd, bevat een zeer groot aantal van
de laatste modellen voor Dames» en Kinder»
kleeding in elke genre, lingeriën, nuttige en
fraaie handwerken, heeft een gratis Knippa=
tronenblad en stelt van alle modellen geknipte
patronen verkrijgbaar.
Het is het beste modeblad, dat in ons land
verschijnt en is om vele redenen te verkiezen
boven de in het buitenland verschijnende
modetijdschriften.
Daarenboven schrijft Het Nieuwe Modeblad
voor zijne abonné's binnenkort een
ALLERAARDIGSTE WEDSTRIJD
uit, waarbij worden uitgeloofd
100 FRAAIE PRIJZEN
et als HOOFDPRIJS een eerste klas
NAAIMACHINE.
Proefnummer op aanvraag gratis aan het
Bureau van dit Blad.
DE UITGEVER.
In haar glorietijd werd Sarah verheerlijkt
tot afgoderij plegen toe.
-Zelfs in ons koele, kalme Nederland, wer»
den de paarden voor haar wagen weggenomen
en trokken de studenten haar met eigen han»
den naar het hotel een soort »poezie«
die thans met de auto uit den tijd is ge»
raakt
Krampachtig hield Sarah tot 't laatst toe
zich staande, ja in 't laatst zittende en lig»
gende in »Plankenland«.
Bijna zeventig moest haar een been worden
afgezet.
Toch bleef ze doorspelen in speciaal voor
haar geschreven stukken.
Tenslotte moest ze worden gedragen op 't
tooneelkon maar enkele woorden meer zeg»
gen, enkele gebaren maken, speelde toch mee.
Acht dagen voor haar dood nog, voor
de film
Toen, ineens was 't uit, een laatste, korte
windvlaag blies de levenslamp uit.
Op 't laatste ziekbed begreep ze, dat 't
einde daar was.
Haar laatste wil en troost was, dat ze bloe»
men, véél, zéér veel bloemen hebben zou bij
haar begrafenis en dat ze gelegd zou worden
in de rozenhouten kist, die ze 30 jaar geleden
als 'n soort »reclame« al meenam op haar
tochten En zoo ging Sara Bernhardt
den weg van alle vleesch.
BESTELBILJET.
Ondergeteekende, kennis genomen heb»
bende van de bijzondere aanbieding in
MAAS. EN SCHELDERODE,
verzoekt U haar te noteeren als abonné
op HET NIEUWE MODEBLAD (2de
uitgave) tegen den prijs van 95 cents
per kwartaal (per post f 1.25) mét als
cadeau een Luxedoos Toiletzeep.
Hoogachtend,
Naam
Adres
Dit uitknipsel te zenden aan Uitge=
vers Mij. ?>Neerlandia<i, Utrecht, ter con
trole voor de eerste 1000 abonné's. En=
veloppe kan gefrankeerd worden met 2
ets., overeenkomstig Kon. Besluit van 18
Sed.tl ,9 'Jr a s,2K 3 elb, .ul§ ttre.
Sarah Bernhardt, f
Ja, ditmaal schrijven we 'n kort stuksken
over een tooneelspeelster.
«Wie niet uit alles leeren wil, wil in 't
geheel niets leerena en op haar terrein, dat
van Plankenland, was Sarah inderdaad we»
reldberoemd.
De grootste tooneelspeelster van haar tijd.
En al geef ik grif toe, dat ik heel weinig
verstand heb van tooneel en tooneelzaken,
d i t heb ik toch wel begrepen uit 't geen
over haar geschreven isWat men in haar
bovenal bewonderde wat haar groot maakte
op het tooneelwat haar hoog boven dui»
zenden in haar vak deed uitblinken, 't was
de echtheid van haar spel.
Ze deed vergeten, dat het spel was.
In Amsterdam, vele jaren geleden, speelde
zij in een stuk de rol van een jonge vrouw.
Deze heeft zielsveel gehouden van haar eersten
man, maar die is dood, al verscheiden ja»
ren tenminste, dat méént zij. De Wet
spreekt haar vrij naar den eisch en ze her»
trouwt en dan na n poos, staat plotseling
de doodgewaande weer voor haar.
Maar de scheidsmuur is tusschen hen
Tweede huwelijk, de Wet
Troosteloos gaat haar eerste man heen,
voor altijd, en zooals Sarah dan in enkele
woorden «II ne reviendra plus«, «Nooit zal
hij meer terugkomenl« en in honding en ge»
baar de wanhoop toont, die haar vervult,
terwijl ze toch haar tweeden man 'n gewoon
gelaat toonen moest
Dat wils geen spel, zei men, dat was wer»
kelijkheid.
En dat is steeds 't groote geheim van haar
kunst geweest en dit illustreert tegelijk beter
dan vele woorden het kunnen doen, ons
bezwaar tegen de tooneelspeelkunst, de
echte speler of speelster moet, laat ik 't
zoo zeggen, telkens weer «uit haar eigen
ziel kruipen», zal 't spel op z'n best zijn en
hij of zij weet tenslotte niet meer, wie ze zelf
eigenlijk zijn.
Dinsdagmiddag werd in het Zondagsschool»
gebouw te Middelharnis de partijdag gehou»
den uitgaande van de A.»R. Flakkeesche Hulp»
centrale.
De WelEerw. heer Ds. v. Montfrans opende
de samenkomst met gebed, waarna de voor»
zitter, de heer Warnaer een kort openingswoord
sprak waarbij hij wees op het groote gewicht
der a.s.> verkiezingen van de Prov. Staten. Nu
ook in de Eerste Kamer de evenredige verte»
genwoordiging zal worden toegepast gaat de
groote meerderheid van rechts zooals deze nu
is, verloren, de verhoudingen zullen in het
j gunstigste geval kunnen worden 28 rechts en
j 22 links. Zoodat rechts dan slechts een vol»
strekte meerderheid heeft van drie leden.
Daarom is deze verkiezing van het grootste
belang, en daarom ook vooral werd deze par»
tijdag uitgeschreven, opdat er voor den strijd
een wapenschouw gehouden kan worden en
ons Antirev. volk uit den mond van vooruit»
staande mannen in onze partij kan vernemen
waar het bij den komenden strijd om zal gaan.
De voorzitter sprak hierop een woord van
dank aan de sprekers die, niettegenstaande de
groote reis naar ons geïsoleerde eiland, aan
het verzoek van het bestuur voldaan hebben
en gaf dan het woord aan prof. H. Visser tot
het spreken van een opwekkend woord.
Spr. begon met te wijzen op het opstan»
dingsfeest dat wij pas gevierd hebben en stel»
de den vergadering de vraag of men inderdaad
den Christus, den Verrezene op dit groote feest
ontmoet heeft. Want terecht zegt de Apostel
dat wij Hem moet kennen en de kracht Zijner
Opstanding.
Eerst, wanneer wij de kracht Zijner Opstan»
ding in ons ervaren hebben, zullen we kunnen
verstaan wat de Verrezene Christus óók is
voor het politieke leven der volkeren.
In den Verrezenen Christus is de menschheid
herboren tot een levende hope.
Dit geldt ook voor het politieke leven.
In het geloof aan den Verrezen Christus
zien wij het Koninkrijk Gods. En dat is het
wat we noodig hebben in het politieke leven.
Daarin ligt de schakel waarmee het politieke
leven vastgekoppeld ligt met wat God in
Christus aan de menschheid heeft geopenbaard.
Het feit der Opstanding heeft de Westersche
menschheid een nieuwe beschaving gebracht.
Hoe toch zag de wereld er uit toen de
Christus op aarde verscheen Zij had veel
overeenkomst met de moderne wereld der
twintigste eeuw.
In de dagen van Christus omwandeling op
aarde was de wereld feitelijk tot den ondergang
gedoemd.
De wereld verkeerde in een toestand van
de dikste duisternis. Precies zoo is het ook
nu. De Voorzitter wees straks op de groote j
schaduwzijde van het isolement waarin Flak»
'kee verkeerd, maar dit isolement kan toch een
groote lichtzijde hebben wanneer met de wate» j
ren waardoor het eiland omgeven is, het te»
gelijk geisoleerd ligt voor de duisternis van
onze eeuw en den geest van onzen tijd. Want
de geest dezes tijds is zoo, dat wat geduren»
de eeuwen door de menschheid is ingezet en
beschouwd werd als ordonnantiën Gods, thans
wankel staat. De Christelijke grondslagen zijn
en worden in onzen tijd ondermijnd. Om
slechts één voorbeeld hiervan te noemen. lede»
re week verschijnt in de staatscourant een lijst
van soms meer dan honderd processen van
echtscheidingen wat wijst op de demoralisatie
van het sexueele leven. En wat het ergste is,
ook in de christelijke kringen is dit vreeselijk
kwaad doorgedrongen.
In alles gaat onzen tijd gelijken op den tijd
toen Christus op aarde kwam.
Ook toen even als nu had men in breede
kring gebroken met de religie waaraan voor»
geslachten eeuwen lang hadden vastgehouden.
De beschaafden en ontwikkelden zochten in
de philosofische school hun troost en de bree»
de lagen van Westersch Europa, in Grieken»
land en Rome werden gedreven dopr den
golfslag van het Oostersch mystisch leven.
Juist zooals nu in de groote steden van Euro»
pa, waar de oud» heidensche godsdiensten hun
intocht deden en deze tot hun missie»gebied
gekozen hebben. De groote massa der vol»
keren die nog gedoopt heet heeft abso»
luut gebroken met het Kruis van Christus en
heeft zich gekeerd tot de Boeda en den Islam.
In de oude wereld had het familiale sodalis»
me in den Keizer»aanbidding zijn stempel ont»
vangen en daarin kwam het staatssocialisme
tot uitdrukking. En in de wereld van onzen
tijd is het precies zoo. Het socialisme is in
alle kringen des volks als een zuur deesem
doorgedrongen en vindt zijn cachet wel niet
in een keizeraanbidding maar toch in de aan»
bidding van den staat. In den ouden tijd riep
het volk slechts om brood en spelen en de
beroepspolitici dreef de massa in de richting
waarin zij haar hebben wilden. Toen even als nu
Dat was de toestand waarin de oude we»
reld leefde. En in die wereld is de Christus
opgestaan en heeft door de sprake zijner op»
standing het Eeuwige Licht doen opgaan over
het volk dat in donkerheid woonde. Door de
sprake Zijner Opstanding werd den volken
kond gedaan dat hun eindbestemming niet
lag in deze wereld, maar dat hun eindbestem»
ming lag in God zelf.
Diezelfde sprake zal ook nu weer moeten
gaan over de volken van Europa en opnieuw
zal den volken moeten gepredikt worden dat
hun eindbestemming niet kan en niet mag
liggen in hun zelf, maar in den Schepper aller
dingen.
Wat Christus in Zijn Verschijning op de
aarde gebracht heeft was de Liefde. Het oude
heidendom heeft ons veel monumenten nage»
laten, waardoor we kennis kunnen nemen van
hun wetenschap, kunstzin en beschaving, maar
van hun liefde, hun barmhartigheid en ont»
ferming is nog nimmer een monument ont»
dekt.
Liefde, barmhartigheid en ontferming kende
de heidenwereld niet. Dat heeft Christus ge»
bracht. Van de eerste Christengemeente moest
gezegd worden»Ziet hoe lief zij elkander
hebben.«
Van de Verschijning van Christus is de kracht
uitgegaan over de geheele wereld.
't Was op 27 October van het jaar 311
dat, volgens de geschiedenis Constantijn de
Groote, die ten strijde trok den Heere bad
om een teeken waarin hij zou kunnen over»
winnen en in het wegzinkend avondrood
van dien zelfden dag zag hij aan den hori*
zont een lichtend Kruis waarom heen ge»
schreven stond»hierin zult gij overwin»
nen.« En toen hij nog twijfelde verscheen in
dien nacht daarop, volgens de overlevering,
de Christus zelf aan hem, met hetzelfde teeken
en met het bevel dat hij dat teeken bezigen
zou als het veldteeken zijner legioenen, opdat
hij zou overwinnen.
Vanaf dat oogenblik ontstond de nieuwe
cultuur en de nieuwe beschaving.
De moderne tijd is in verval. Men heeft de
Christus uitgeworpen, men wil den invloed
van den Verrezenen Heiland niet meer in de
ziel laten doorwerken. Men zoekt wat rijk
en schoon -»n heerlijk is voor de wereld. Men
zoekt de macht en de eer en het aanzien. Men
zoekt het goud. Dat alles is ook de oorzaak
geweest van den wereldoorlog.
Maar bij deze groote afval heeft God ge»
Iukkig een overblijfsel gelaten naar de ver»
kiezing Zijner Genade, een overblijfsel dat
met de Godverzaking niet mee doet maar er
actie tegen voert en vasthoudt aan den Christus
der Schriften.
Hiermede komt de spr. tot het uitgangspunt
van zijn betoog terug. De kracht van de op»
standing van den Verrezenen Heiland is het
nog die de volken kan redden.
Maar dan móeten wij weer worden goed
gereformeerde menschen diep in onze ziel,
opdat wat er diep in onze ziel leeft moge uit»
stralen'en het volk weer moge belijden dat in het
gereformeerde beginsel gelegen is alles wat
voor deze ernstige tijden noodig is.
Dan wijst spreker op de groote beteekenis
die onze Gereformeerde belijdenis heeft voor
het politieke leven. Het Gereformeerde be»
ginsel eischt het recht op voor de persoonlijke
vrijheid en het recht voor de zedelijkheid.
Het socialisme bedreigt de persoonlijke vrij»
heid aan alle kanten.
Men dient echter voorzichtig te zijn met
het woord vrijheid. Want er gaat veel door
onder dit woord wat feitelijk niet anders is
dan losbandigheid. En daar dient tegen ge»
waakt te wórden.
Ds. Kersten is tegen de verzekering, omdat
hij het in strijd acht met de Voorzienigheid
Gods. Veel wil spr. hierover niet zeggen, al»
leen even opmerken, dat de mensch ieder
oogenblik bezig is om zich te verzekeren en
't is geheel overeenkomstig Gods Woord, dat
we in den zomer zullen vergaderen voor den
winter. Ds. Kersten wil ook vrijheid hebben
in het verzekeringswezen en spr. gaat daar»
mee accoord, echter onder één beding, dat
er een wet gemaakt wordt waarbij het recht
van den arbeider veilig gesteld wordt en niet
geschieden kan wat spr. eens gezien heeft, n.l.
dat een vrouw die haar geheele leven gesloofd
had in een steenbakkerij, op haar ouden dag
gelegd werd voor de deur van de diaconie.
Zou dit de ware vrijheid zijn Spr. gelooft
dat niemand met een christelijke consientie
dit zou durven beweren. Die vrijheid is de
losbandigheid van het liberalisme, dat is de
vrijheid die de Vrijheidsbond wil. De Antirev.
wil opkomen voor het recht en de vrijheid
van alle levenskringen die God eenmaal in
de samenleving gesteld heeft. Daaruit volgt,
dat we den klassenssrijd verwerpen, die fei»
telijk predikt het recht van den sterkste. De
Antirev. beschouwt de maatschappij als een
lichaam met vele leden, die allen samen te
werken hebben aan den opbouw van het ge»
heel. Daarom moet er zijn gelijk recht voor
allen. De A.»R. partij kan dan ook niet zijn
een plattelandspartij of een boerenpartij, maar
een partij, waarin alle kringen recht op een
plaats hebben. Dat is geen toevalligheid,
maar gegrond in de orde der dingen. De A.=R.
partij is eigenlijk een gereformeerde partij, want
zij staat met haar program van beginselen op
de belijdenis onzer Gereformeerde Vaderen,
die de beginselen voor de maatschappij, de
staat en het sociale leven putten uit de bron
van Gods Woord en de vrijheid voor de per»
soonlijkheid opeischten in alle rangen en stan»
den.
Wij eischen ons recht om onze kinderen
op te voeden in onze beginselen. Daarom
verwerpen we de eenvormigheid van links,
die evenals in den distributietij d de eenheids»
worst, de' eenheidsopvoeding, de' eenheids»
godsdienst, de eenheidszedelijkheid en de een»
heidsschool willen. Maar God werkt anders.
Hij schept uit de eenheid het vele. De mensch
daarentegen wil uit, de veelheid eenheid en
eenvormigheid scheppen. Dat zagen we reeds
bij den torenbouw van Babel, waar God in
die eenheidsidee geblazen heeft. Zoo ook heeft
God in de eenheidsschool der Liberalen ge»
blazen. Het liberale beginsel is kapot geslagen
op de levenspraktijk.
De Anti»Rev. partij wil de vrijheid hebben
om haar kinderen te doen opvoeden over»
eenkomstig het Woord Gods. En die vrijheid
is na een lange worsteling geschonken. Maar
nu moet gewaakt worden dat we die vrijheid
niet weer verspelen, 't Is moeilijker nog om
te behouden aan om te verkrijgen. Er ligt
nog een ernstige roeping op ons volk. De
schoolstrijd is nog niet atgeloopen.
Naast het schoolvraagstuk is er ook nog
een kerkelijk vraagstuk. De zelfde macht die
streed voor de eenheidsschool, diezelfde macht
is het ook die het kerkelijk leven heeft aan»
getast. Het is de geest dezer eeuw.
Er is een kerkelijk vraagstuk dat niet ge»
makkelijk opgelost kan worden. Maar één ding
staat vastvoor alle kerkelijke groepen die uit
de Hervormde Kerk zijn uitgegaan bestaat het
zelfde vraagstuk. Van onze vaderen hebben we
één kerk gekregen. En voor al de geref. kerken
is slechts redding te verkrijgen in de geloofs»
gehoorzaamheid. De Gereformeerden behoor»
den bij elkaar, ze zijn in-den grond der zaak
een, zij belijden één beginsel. Spr. werd eens
uitgenoodigd voor een kiesvereeniging te ko»
men spreken over het onderwerp «Hervormd
en toch Antirev." Maar spr. schreef terug dat
hij daarover niet spreken kon, wel over het
onderwerp «Hervormd en daarom Antirev.
Want de gereformeerde belijdenis onzer
vaderen en het program van beginselen der
Antirev. partij zijn de zelfde, zijn beide ge»
grond op het Woord Gods. Daarom is het
zoo diep te betreuren dat wat eigenlijk één
is, zoo verdeeld leeft. Wij hebben de roeping
om de eenheid terug te krijgen opdat we sterk
staan tegenover de geest dezer eeuw. Spr.
wekt daarom onze mannen en vrouwen op
het Gereformeerd»Antirev. beginsel als één
man en één vrouw uit te dragen en voor dit
beginsel ook uit te komen bij de a.s. stem»
busstrijd.
Opdat de kracht van den Verrezenen Hei»
land weder herscheppend werke in de wereld
die van God afvalt en de Naam van Christus
in Kerk, Staat en Maatschappij de eere ont»
vangt die Hij toekomt.
De voorzitter dankt hierop den spreker voor
zijn heerlijke en bezielende rede en betreurt
het dat er niet meer waren opgekomen van
onze broeders en zusters om mede te genieten
en mede versterkt te worden door het leerrijk
woord van den spreker.
Dan stelt hij de gelegenheid open om vragen
te stellen waarvan echter niemand gebruik
maakte.
Prof. Visser neemt nog even het woord om
naar aanleiding van den klacht van den voor»
zitter dat er niet meer waren opgekomen er
op te wijzen dat de Heere Jezus voor één
Vrouw naar Samaria ging en dat slechts twaalf
discipelen, heel eenvoudige menschen, de groo»
te overwinningskracht van het Kruis hebben
uitgedragen over de wereld. Wanneer nu het
resultaat van spr.'s rede dit geweest is dat
ieder der aanwezigen iets in zich voelt tintelen
van dat heerlijke levensbeginsel, dan zullen
zij straks als apostelen over Flakkee uitgaan
om dit beginsel te prediken aan Geestverwanten
en zal de uitslag van de stembus voor de Anti»
Rev. Partij op dit eiland overwinning betee»
kenen op het beginsel van ongeloof en Re»
volutie.
Met luid applaus stemde de vergadering
met deze woorden in.
Dan verkreeg Ds. van Lummel van Zuidland
het woord die een opwekkend woord tot
trouw aan ons beginsel sprak.
Spr. wijst er op dat de vorige spr. de groote
lijnen reeds heeft uitgestippeld, waarom spr.
zich zal bepalen tot enkele onderdeelen.
Allereerst iets over de beweging die op
Flakkee de minste beteekenis heeft. De Recht»
sche plattelanderspartij. Spr. sprak eens een
Flakkeesche boer, lid dezer partij, die met
spr. sprak over de Christelijke plattelanders»
partij, doch dit direct verbeterde door te zeggen
dat hij bedoelde de rechtsche plattelanders»
partij. Een vergissing die spr. in zijn ooren
geknoopt heeft.
't Is een vergissing geweest van de Anti»
Rev. die bij de vorige verkiezing op de plat»
telanderspartij gestemd hebben. Spr. waar»
schuwt deze anti»rev. dat zij zich op 11 April
niet weer vergissen.
Prof. Visser heeft gezegd dat de klassenstrijd
een scheiding maakt in het volk dat één
lichaam behoort te zijn met vele leden. Dit
geldt ook voor de plattelandersbeweging. God
heeft de steden en het platteland gegeven in
de samenleving, niet opdat het platteland tegen
de steden positie zouden kiezen. Dat is een
zonde. Dat is ook een klassenstrijd die scheu»
ring brengt in het lichaam der samenleving,
waarin alle leden moeten samenwerken tot
opbouw van één geheel. Maar de plattelanders»
beweging is niet anders dan de strijd om het
recht van den sterkste, die bovendien gevoerd
wordt op den manier zooals de socialisten
strijden. Die zeggen de arbeiders moeten voor
de arbeiders strijden, daarom stuurde ze. een
Troelstra een advocaat, Melcher een dominee,
Hugenholz, een dominee, Mendels een advo»
caat naar de KamerDe roep, de arbeiders
moeten opkomen voor de arbeiders heeft fiasco
geleden. Uit het zelfde beginsel leeft de platte»
landerspartij Zij zeggen de boer moet voor
den boer opkomen. Dat beginsel verwerpt de
A.sR. Partij. Tenslotte vraagt spr. welk groot
grondbeginsel scheidt de rechtsche plattelan»
ders van de A.»R. Partij Er is geen onder»
scheid in het diepste beginsel, 't Is slechts één
beginseltegen de Revolutie het Evangelie.
Wanneer de Anti»Rev. onder de Rechtsplatte»
landers dit goed begrijpen zullen zij zich op
11 April niet weer vergissen.
Een andere kring waarin men Anti=Rev.
aantreft is de Staatkundig Geref. Partij. Spr.
weet niet welk verschil er bestaat tusschen de
Ds. Kersten's Partij en de A.»R. Partij. Beide
weten voor de Revolutie slechts één strijd»
middel dat is het Evangelie. Slechts enkele
kleinere verschillen zijn er waar heel goed
met elkander over te praten is. Maar laat dat
ons toch niet gescheiden houden in het groote
hoofdbeginsel. Laten we toch als een man op»
trekken op den dag van den grooten strijd
tegen de geest der Revolutie
Een der voornaamste verschillen is het ge»
zantschap bij den Paus. Onze regeering heeft
een gezant naar Rome gezonden om te weten
wat daar plaats heeft, 't Is een luisterpost,
waar de gezant heeft af te hooren wat er ge»
beurt en waarmee onze regeering haar winst
kan doen. Dat is het eenige, meer beteekent
het niet.
Waarom stuurt de Regeering er dan een
Roomsch gezant heen, werd spr. eens gevraagd.
Dat is heel eenvoudig. Een protestant zou er
niets te hooren krijgen. Dat zou gelijk staan
met het zenden van een gezant naar Rusland
die geen Russisch verstaat.
Spr. vindt het een groote dwaasheid dat
men bezwaar heeft in een gezantschap bij den
paus en geen bezwaar in gezantschappen bij
Ebert en Poincaré, die godlochenaars zijn.
Een godlochenaar vindt men niet zop erg als
een bijgeloovige 1
Als tweede bezwaar noemen de Staatkun»
dig Gereformeerden dat de vaccinedwang nog
niet afgeschaft is. Spr. zegt dat 't best moge»
lijk is dat de Anti. rev. niet zooveel gedaan
hebben als wel mocht zijn, om dat de R. K. en
Chr. Hist als een looden blok aan hun been
gehangen hebben. Maar moet men daarom de
partij uit treden, 't Staat gelijk met de kachel die
niet hard genoeg brandt buitentezetten en hem
daar wit gloeiend optestoken, zou daar 't ver»
trek warmer van worden Zou Ds. Kersten
zonder de A. R. partij ooit de vaccinedwang
af kunnen schaffen Zal hij ooit 51 leden
in de Kamer kunnen brengen Ieder gevoelt
de dwaasheid, van de uittreding, om zulke
redenen verbrokkelt en verbreekt onze kracht,
't Is onpractisch uit onze partij te loopen
maar 't is meer dan dat, 't is ongeoorloofd.
Een derde bezwaar der Staatk. Geref. partij
is de verzekering en de sociale wetgeving. Spr.
kan zich voorstellen dat een christen door
gebrekkig inzicht in den H. Schrift tegen ver»
zekering is. Maar spr. kan zich niet indenken
dat een christen het zou kunnen dulden dat
de oude werkman die zijn leven lang in dienst
was van den patroon, aan wiens werk die
patroon zijn winst dankt, op zekeren leeftijd
op straat gezet zou worden, ten laste van bur»
gerlijk armbestuur of diaconie. Dit isinstrijd
met den geest van Gods Woord. Waarom
moet de burger op zijn belastingbiljet en in
zijn gaven aan de Kerk terug vinden wat eigen»
lijk voor rekening van den patroon ligt Spr.
heeft alle eerbied voor den christenpatroon
die tegen verzekering is, doch dan ook voor
zijn ouden arbeider zorgt en voor diens we»
duwe en wezen. Maar nu niet allen er zoo
over denken, moet dan maar de arbeider op
zijn ouden dag van honger omkomen Spr.
wraakt deze stelling als in fiagranten strijd
met den geest van de H. Schrift. De Kersten»
partij gaat hier in bondgenootschap met de
deftige liberale N. Rott. Courant, die onder
schijn van geleerdheid en netheid niet anders
doet dan Gods Woord wederstaan. Spr. wekt
op om toch als één man te strijden tegen den
geest van ongeloof en Revolutie, alle kibbel»
partijtjes onderling te laten rusten en den
ernst van den strijd op 11 April beseffende
broederlijk en zusterlijk op te trekken in vol»
komen eenheid in het groote beginsel.
Tenslotte wijst spr. er op dai »ve ook nog
een schoolstrijd te beslechten hebben, dat we
nog lang niet hebben een vrije school met den
Bijbel.
We hebben ook een dure roeping op het
sociale terrein. We hebben als christenen
een groote zaak voor ons in het staatkundig
leven. Maar laten we dan één zijn opdat we
die taak kunnen volbrengen.
Na deze ernstige en gloedvolle rede wees
de voorzitter nogmaals op den ernst der ver»
kiezingen op 11 April. Spr. heeft uitgerekend
dat het afzonderlijk optrekken der Kersten»
groep slechts den Chr. Hist, ten goede kan ko»
men.
Dan sluit Ds. v. Lummel_deze samenkomst
met dankgebed.
Incident te Essen.
Zaterdagochtend heeft een bloedig incident
te Essen plaats gehad, dat aan elf Duitschers
het Teven kostte, behalve de zwaar gewonden
en talrijke lichter gekwetsten.
Een Fransche afdeeling verscheen Zaterdag»
ochtend in de Krupp»afdeeling, ten einde auto's
te requireeren.
De Fransche afdeeling bleef staan voor de
garage van Krupp, in welker nabijheid zich
tegen 9 uur de arbeiders der omliggende fa»
brieken begonnen te verzamelen.
Reeds even na 8 uur hadden twee vertegen»
woordigers van den arbeidsraad den Franschen
verzocht heen te gaan. Om half tien herhaalden
leden van den beambtenraad het verzoek,
waarbij voor ongehinderden aftocht werd in»
gestaan. Om half elf deden dezelfde vertegen»
woordigers een derde poging, eveneens te
vergeefs.
Toen kort na elven de arbeiders in de fabriek
wilden terugkeeren, vielen de eerste machine»
geweerschoten. Elf arbeiders vielen doodelijk
getroffen neer en velen werden gewond.
Men begrijpt hoe snel de verontwaardiging
over deze wreede daad om zich heen greep.
Tegen twee uur hield de menigte een Fran»
sche auto aan en mishandelde de inzittenden,
een Franschen en een Belgischen ingenieur,
en den chaffeur vooral zeer zwaar.
Maar gelukkig is het gedurende de Paasch»
dagen verder rustig gebleven en hebben zich
de bloedige tooneelen niet herhaald.
De regeeringspresident van Dusseldorf heeft
direct bij den commandant van het Fransche
bezettingsleger een protest gericht tegen deze
houding der Franschen.
Zelfmoorden in Amerika.
In den loop van 1922 hadden in de Ver»
eenigde Staten 12.000 lieden zelfmoord ge»
pleegd. De voorzitter van de antiszelfmoord»
vereeniging heeft omtrent die 12.000 gevallen
gegevens verzameld. De oudste zelfmoordenaar
was 100 jaar, de jongste vijf jaar I Van het
totaal waren twee derden van het mannelijk
geslacht, slechts één derde vrouwen. Onder
die 12.000 zelfmoordenaars waren 79 millio»
nairs, hetgeen zeker een verbluffend hoog
percentage genoemd moet worden. Onder de
personen, die de hand aan zichzelf sloegen,
waren er ongeveer 100 uit het groote zaken»
en bankiersbedrijf. Er was zelfs één bank»
directeur bij, wien het ten slotte gelukte zich»
zelf te dooden, nadat hem dit al negen keeren
was mislukt.
Een humaan rechter.
De kantonrechter van Southend heeft af:
wijzend beschikt op een eisch van een stal»
knecht tot uitzetting van een 80»jarig werkman
zekeren Samuel Clarke, uit 't huisje, dat deze
reeds 72 jaar bewoont. De patroon, bij wien
Clarke 24 jaar lang gewerkt heeft, kwam, als
getuige gehoord, verklaren, dat de oude man
ondanks zijn leeftijd ee i schitterend werkman
is, de beste dien hij ooit in zijn dienst heeft
gehad. Tevens vertelde deze patroon, dat hij
Clark's huisje kent, het netste en bestonder»
houden dat hem ooit onder de oogen is ge»
komen. Alles blinkt er als zilver. Clarke, zei
hij, is weduwnaar en wanneer hij van zijn
karwei thuiskomt, maakt hij zelf zijn huisje
schoon.
Clarke zelf zei tot den rechter«Ik heb
nog maar kort te leven, en mijn laatste levens»
dagen wil ik graag in mijn oude huis slijten.
De rechter wees daarop zonder meer den
eisch af. Hij oordeelde het »on=Engelsch«.
om Clarke uit zijn huisje te zetien.
SOMMELSDIJK. In tegenwoordigheid
van bestuursleden van de afdeeling Overflak»
kee en Goedereede van de Holl. Maatsch'van
Landbouw en van den heer van Bijlevelt als
vertegenwoordiger van den Rijkslandbouw»
consulent had de vorige week de eindles plaats
aan den landbouwcursus.
De leerlingen gaven blijk, dat ze met veel
vrucht het onderwijs hadden gevolgd.
Een diploma verwierven J. D. Kievit, KI,
J. Nipius, P. Pikstok te SommelsdijkL.
Born. Joh. van Groningen, A. Verhage te
Middelharnis en G. Brooshooft en K. Rood»
zant te Dirksland,
Aan twee leerlingen kon wegens te veel
verzuim geen diploma worden uitgereikt.
Door de deelnemers werd aan het hoofd
van den cursus den Heer L. Pen, een sierlijk
boekenkastje vereerd als een blijvend aanden»
ken. Op verzoek der leerlingen zal de cursus
