Zaterdag 18 November 1922
878te Jaargang N°. 2860.
foof de Kuldhollandache en üeeuwsclie Eilanden,
Eerste Blad.
Antirevolutionair Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Weest Waakzaam
De Grieksch-Orthodoxs Kerk
en de Bolsjewiek,
Reclames ^ededeelingen,
JURGENS
OP DEI UITKIJL
W. BOEKHOVEN Zensn.
Alle stukken voor de Redactie
bestemd, Advertentién en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
PLANTENBOTER
gese Courant versch|nt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS pet drie maanden franco per post 79 Gent bij vooruitbetaling,
BUITENLAND b| vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITQBVMSi
IOMMBLSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per rsgsS.
BOEKAANKONDIGING 10 Ceut per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die bestaan.
Advertenflën worden ingewacht tof DINSDAG- en VR1IDAGMORGEN 10 UUR.
(Slot)
In ons eerste artikel schetsten we 't
ontstaan der Bolsjewistische partij, die
op 7 Nov. 1917, voor de eerste maal
na de Commune in 1871, als sociaal
democratische partij de staatsmacht in
handen nam om van Rusland een soci
alistische republiek te maken Arbeiders-,
boeren- en soldatenmassa's, onder de
*leuze Vrede en Brood* gingen te Moskou
fc St. Petersburg de straat cp, brachten
^Kerenski en de sociaal-verraders* of
de Russische Troelstrajanen ten val en
namen de taak over het socialisme, het
echte, voor de wereld te rechtvaard'gen.
We zwijgen verder over het politieke
doel van Lenia en zijn tactiek, welk
doel we reeds noemden wereldrevolutie*
door de dictatuur van het proletariaat,
d.i. zonder ware democratie voor alle
burgers; zonder wetgevende vergadering,
zonder coalitie met de Bourgeois, maar
door de uitsluitende alléén-heerschappij
van 't proletariaat, en door niets ont
ziende politieke machtsmiddelen En zijn
tactiek? Modderen met en in de bui-
tenlandsche politiek; en in de binnen-
landsche politiek een schrikbewind of
terreur.
Zoo is dan zijn regeering begonnen
met bloedze is gestevigd in bloedze
Jfcbeft voort in bloed en tranen
En zoo komen we in aanraking met
de Grieksche Kerk en 't Bolsjewisme.
Over die daar heerschende Kerk als
zoodanig geen woordieder, die een
boekje bezit over Kerkhistorie vindt
daar wel iets in, wat hem over 't ont
staan dier Kerk, de ontwikkeling, de
leer, de regeering, de organisatie kan
inlichten. Maar wij hebben 't leed dier
Kerk onder de Bolsjewieken, thans te
bezien.
Dat leed der Kerk is geboren uit den
hongersnood, waarover we als oorzaken
weer zwijgen zullen, Maar de Kerk heeft
rijke bezittingen, kapitalen en landerijen
en de Staatskas heeft ze afgenomen.
Daarom is de Bolsjewiek overgegaan om
zich meester te maken van de kerk
sieraden bij den eeredienst in gebruik,
en van de kostbaarheden die de heili
genbeelden sierden.
Geen rechtgeaard priester kon dat
uitstaan en de inbezitneming door de
soldaten werd met geestdrift verhin
derd, waarvan weer het gevolg was
meerdere processen, doodslag, gevan
genschap der priesters en verbaming
ontzetting der popes of pastoors uit
hun ambt enz. De patriarch of bisschop
werd tot dwangarbeid veroordeeld.
't Doodvonnis is uitgesproken over
den metropoliet Wenjamin, prof No-
witski en anderb leden van den St.
Petersburgschen raad van kerkelijke
gemeenten en zullen gefusileerd worden
(doodgeschoten). Maar hoe erg dit aireede
2ij, er is iets ernstigers, want er zijn
onder deze patriarchen overloopers naar
de Sovjets, die instemmend met de
revolutie op staatkundigen maatschap
pelijk gebied nu ook een uiterste demo
cratie in de Kerk begeeren en blijkens
de berichten in hun Blad >De levende
Kerk* daar ook propaganda voor maken.
ȟe levende Kerk*
De titel van het Blad wijst reeds
eenigermate op 't doel dier sovjetpa
triarchen, 'tls de tegenstelling van »De
doode Kerk*en al is 't dat we, de Kerk,
de orthodoxie van 't Oosten, de Rus
sische, de Grieksche Kerk beziende,
werkelijk redenen kunnen aanvoeren,
waarom die kerk >dood« is, dan zouden
we wel een Hervorming begeeren, maar
niet langs den weg der Sovjets. De
orthodoxie van Rusland is een stijf
hoofdig zich vastklampen aan oude
vormen en ceremoniën,is een dor belijden
van de voorschriften der Russische
Staatskerk, maar de onkunde is ont
zaglijk groot. Daarom was Rusland zoo
gauw aan de Revolutie overgeleverd.
Zeker, óók, omdat er sociale en politieke
misstanden waren (maar die zijn er nu,
na de revolutie, nog evenveel; en de
Revolutie heeft nog niets verbeterd!)
maar vooral ook, omdat 't Russische
volk de begrippen Gezag en Vrijheid
en Persoonlijkheid niet kende bij het
licht van Gods Woord. De Rus in door
snee is een godsdienstig, mystiek man
heeft zijn Staatskerk lief, heeft God
lief en den Gzaar, maar is door onbe
duidende Bijbelkennis ook juist als
mystiek man voor alle ophitsing ont
vankelijk. Hij is dom en gelooft zijn
God maar ook den Sovjet, die hem 't
mooie nieuwe als een zoet levensbeeld
voorhoudt.
De Kerk in Rusland is dood aan
geloof en werken. Ze leeft niet, maar
wordt geleefd, en voor alle uit 't Evan
gelie voortvloeiende staatkundige en
maatschappelijke verbetering onvatbaar.
En de Sovjetspatriarchen zijn nu de
handlangers der Republiek. Van 't Com
munisme der Kerkde Kerk, die lief
heeft, mits goederengemeenschap met
dwang, zooals 't in de eerste Christen
gemeente uit liefde, na genade', door
den band met Christus geschiedde.
De Oude Slavische kerktaal moet ver
vangen worden door 't Russisch. Dit
achten we werkelijk een verbetering
Wanneer de predikers een vreemde taal
in de Kerk gebruiken, kan dit afbreuk
doen aan 't verstaan.
Ook willen de Sovjetspatriarchen de
heilige deur openlaten, 't Is een soort
Voorhangsel des Ouden Testaments, dat
't heilige der heiligen van de andere
ruimten scheidt; 't Is een houten be
schot tusschen 't altaar en altaarbedie
naars èn de kerkgangers. En niemand
kan ook dit afkeuren.
Maar er wordt ook ingegrepen in 't
leven, in 't wezen der kerk zelf. Men
grijpt in in den tijd om de kinderen te
doopen; om ze belijdenis des geloofs te
laten afleggen. En wat is nu zoo som
ber? Dit: Er is een Wereldbond van
Kerken die te Kopenhagen vergaderde,
waar ook de Nederlandsche Kerkprofes-
soren, dr. Cramer en dr. Kohnstamm
warenen de Vertegenwoordigers der
Oostersche kerken, Gr.eken, Bulgaren
en Roeaneniers hadden te klagen over
den Wereld Kerkenbond, die in een
resolutie over de gevangen genomen
Russ sche priesters door de Sovjet, een
veel te zachte uitdrukking had gebezigd
om 't brutale kwaad der Communisten
jegens de kerk flink te geeselen. Be
sloten werd door den Kerkenbond, dat
't Hoofdcomté de zachte woordekens
tegen het Sovjet optreden nog-
eens zou herzien. Inplaats van vlammen
de protesten tegen de Russische kerk-
af braak, gesteund door Sovjet-bisschop
pen, gaat deze Wereldbond met honig
aan de roe ten huize van Lenin. Ja,
ziet ul die Kerkenbond wil verbroede
ring tusschen de Kerken der wereld
en 't noodlot wil 'tzóó dat de
Sovjets de verbroedering vertrappen, de
Kerk ondermijnen, en dan van den
Kerkenbond een zachte vermaning thuis
krijgen.
Ook kwam daar een Russisch protest
van de getrouwen der Grieksche Kerk
waarin de wensch werd uitgesproken,
dat de verschillende Europeesche regee
ringen de Sovjetregeering niet zouden
erkennen, als deze in Rusland de vol
ledige vrijheid van religie weigerde. En
't antwoord van den Wereldbond was:
»Er zijn reeds Mogendheden, die de
Sovjetrepubliek erkend hebben, dus
kunnen we er niets meer tegen doen.*
Zoo staat me daar nu de Grieksche
Kerk alleen. Machteloos tegen de Sovjets
Machteloos in zichzelf, omdat, ondanks
liefde voor de eeuwenoude vormen en
ceremonien in die Staatskerk, de impuls,
de innerlijke zielsdrang en geestdrift
ontbreekt, én 't kloeke verstand om door
langzame reformatie de uitwassen af te
snijdenmet den vormendienst te bre
ken en in Geest en Waarheid bij kennis
der Schriften de ontwikkeling der Kerk
voor alle terreinen des levens te be
vorderen.
Zoo staat de Grieksch Orthodoxe
Staatskerk hopeloos gescheurd door de
Novemberstormen van 1917, die over
't arme Russische volk als een cycloon
heen gingen. Hopeloos verschrompeld
door den vormendienst, waarmee de
Sovjet spot, die naar Leven, naar de
Levende Kerk vraagt; en daardoor, zij
't ook op communistische wijze, der
Kerk van Christus herinnert, Openb. 4
vs 15: »lk weet uwe werken, dat gij
noch koud, noch heet zijt; och of gij
koud waart of heet. Zoo dan, omdat
ge lauw zijt en noch koud, noch heat,
daarom zal Ik u uit mijnen mond
spuwen.* De Sovjet vraagt naar een
Kerk met een hart en een hoofd.
En de eeuwenoude eike der Slavische
Kerk zal vallen, als God het niet ver
hoedt. Nog zijn er getrouwen, die met
de Revolutie niet meeheulenen op
deze is aller hoop gevestigd. Maar er
komen gunstiger berichten. Er zijn al
metropolieten, die de Kerkregeering gaan
wijzigen in democratischen geest, 't Is
een beginEn dan nog eens nagedacht
over de Leer. En dan over 't Verband
van Leer en Staat, Leer en Maatschappij,
Leer en Cultuur. Zoo reformeert men
in de Kerk
Een mooi verschijnsel.
Me]. H H. Kuyper, de bekende dochter van
dr. K., die in de Standaard looveel mooi*
over .het Vrouwenleven" schrift, somt in
haar laatste artikel tal van periodieken op
of krantjes, die door en voor Vrouwen ge
schreven worden.
Aanstonds staat er weer een te verach|nen
onder redactie van antirev. en chr. hlstor.
vrouwen, o.a. mevrouw Diepenhorst en me-
juffr. F.yda Kats, de bekende advocate der
Chr. Hist. part|, die ook lid der Kamer is.
't Blad aal behandelen de Vrouw en 't
geslnde Vrouw en 't sociale levende
Vrouw en de Wetenschappen ens enii
Het Vrouwenleven sal er veelz|üig ia be
handeld worden; en dat is noodig ook. Want
zooals we onlangs schreven, en 't ook door
dr Bavlnck In z|n mooi boek .De Vrouw In de
Hedendaagsche Maatschappl" wordt opge
merkt, er is aan 't Vrouwenleven zoo'n
veelsldigb gedachte te wijden aangaande
haar rechten en plichten, dat men 't eerste
lasr er nog niet over uitgepraat komt. Denk
maar eens: de Vrouw en 't Burgerlik recht
de Vrouw en de Arbeidde Vrouw en haar
Beroepde Vrouw en de Staatde Vrouw
en de Kerkde Vrouw en haar opvoeding
En dan als No. 1De Vrouw In haar gezin,
als ze ten minste een gezin heeft,
Voorlichting is noodig; steeds noodlg; al
z|n er ook al boekdeelen over het Vrouwen
leven geschreven en heeft menige schr|ver
en schr|fster haar werk vanaf Adam reeds
nagegaan.
Voorlichting bl|(t noodig I
Practische politiek
't Is nog niet de t|d om aan den afgevaar
digde der staatk. Geref, part|, den heer Ker
sten, vragen te stellen. H| heeft nog maa
bel|denls des politleken geloofs afgelegd
en we nemen aan, dat se oprecht gemeend
WAS*
Maar hoe eigenaardig doet het dan aan,
als dese man vooropstelt, als dogma aanvaardt
.het Parlement als wereld van 't compromis*
't Is zóó door den hees Col|n op de Deput.
vergad. gezegd: en 't is een waarheid als
een koe. ieder ziet ze, omdat ieder weet, dat
Nederland een gemengde bevolking bezit. En
't is juist die vermenging, dat bestaan van
eenige groote groepen andersdenkenden, die
den practischen Staatsman verplichten naar
alle kanten uit te k|kec. H| zal moeten geven
en nemen.
Doch nu is dit de katdinrle vraag, waarop
alles aankomt: Wat moet gegeven aan den
tegenstander, en wat moet genomen of be
houden worden door U zelf.
40 cent per regel,
VOEDZAAM
HEERLUK
VQÜRÜEELIG
pva
Men kan niet oplettend genoeg z|n voor
de~versch|nselen van verzwakking, die zich
b||kinderen t|decs den groei zoo menig-
mis! voordoen De omstandigheden, waar
onder het kind het tQdperk zijner vorming
doormaakt kon op z|n heele leven van In
vloed z|n. Echter kunnen de ouders zich
daarb| veel bezorgdheid besparen door nu
en dan hunne kinderen de^Pink Pillen te
doen gebruiken.
Het onlangs voorgekomen geval met de
jongejuffrouw Laflsquièredoet zien, welkeen
merkwaardige veranda tog door de behande
ling met de Pink
Pillen wordt te
weeg gebracht
b| kinderen die
de groei ver
zwakt heeft
.Mijn dochtertje
dat 14 jaar oud
is", schi|ft ons
Mv Laflrquière,
bakkerin te Mc y-
rais b St Cyprien
(Dordogne
Frankr|k), .had
erg onder den
groei geleden,
(Cl. Rivière) z» f t
Mevr, Laflaquiêre k)a,gde aj.
door over hoofdpiet. Sedert z| de Pink Pillen
is gaan gebruiken, is z| heel gezond en eet
z| met smaak. Ik ben er blijde om dat ik
haar de Plak Pillen heb laien nemen."
Dat de Pluk Pillen zoo weldadig werken
b| kinderen, die onder den groei geladen
hebben, komt, doordat hunne werking juist
plaats heeft op een t|dstlp, dat het bloed
groote behoefte heeft om hernieuwd te wor
den en dat de krachten onophoudellk moeten
worden ondersteund- Bovendien worden de
Pink Pillen in het algemeen met succes ge
bruikt, telkens wanneer verarming van het
bloed en verzwakking der zenuwen zich
voordoen.
De pr|s der Pink Pillen bedraagt f 1,75
de doos, f 9— de zes doozen. Z| worden
verkocht in bet HoofddépdtNassaukade 314
te Amsterdam. Elscht dit adres en de Hol-
landsche gebruiksaanw|zing. De Pink Pillen
z|n ook te verkregen b| alle goede apothe
kers en drogisten, o.a. b|
D. YIJFVINKEL - SOMMELSDIJK
't Antwoord op 't laatste isNeem, behoud
wat Gods Woord zegtwat niet ingaat tegen
't Woord des Heeren.
In orde I De nieuwe vraag is dusWat zegt
dat Woord des Heeren voor de antirev. partl
Wat zegt dat Woord prieciplëel als gebod
Wat laat dat Woord toe nis z|nde .neutrale
zone die op Staatsterrcln zoo groot of
klein gemaakt kan worden, als ge zelf wilt.
Geestelijke vraagstukken over Kerk en
School vallen al heel gauw buiten die neutrale
lóae; maar wat valt er dan zooal niet in die
neutraleliieitsfeer. Zeer zeer veel I
En daar beginnen de moeil|kheden, die
met een of twee losse teksten bier en daar
bleengeharkt, niet z|n opgelost. Wat In Gods
Woord pertinent verboden is: wie zal dat
doen? Maar dat .Neutrale" in'tStaatsleven,
is dat ook in .Gods Woord volgens prlncipia
bei|nd.
Gigeven nu de Gemengde bevolking vaa
Nederlanden tevens de neutrale zóae,waar
Gods Woord niet speciaal voor geschreven
is; gegeven de praktik des levens hoe moet
men dan x|n compromis met Roomschen en
Chr. Histor. en z|n aanwervingskracht op
tegentanders inrichten
Daarom zullen we voorlooplg den heer
Kersten blauw blauw laten.
De stemmingen in de toekomst zuilen uit
spraak doen. Ofschoon ook deze nog weinig
beslissen Eén man draagt slechts één honderd
ste der verantwoordel|kheld. Ot h| voor of
tegen stemt, zal de wereld niet andets doen
draalen. Maar groot is dan de verantwoorde-
l|kheid van de Rechterz|de als £9 man n.l
Anti. Chr. Hist, en Roomsch, die te zamen
staan voor hut leven van een Kabinet. En
dat Kabinetsleven beslist wel eens over een
stemming. De praktijk moet, terwiile van
een meer begeerl|ke zaak, de theorie wel
eens op z| loopea.
Nadruk verboden,
f Nu schr|I ik over .Calvinisme en Carlca-
tuur".
Voor ditmaal geef Ik m|n onderwerp van
te voren aan en daarmee heb ik 'n bepaald
dóél.
Daarmee bedoel Ik n.l. dit:
Misschien z|n er lezers, die over dit on
derwerp niets willen lezen; die van te
voren hun meening zoo vastgeworteld in
hun binnenste hebben, dat als de m n e de
hunne steunt het overbodig is om haar neer
te schelven en als x| tegen de hunne in
gaat, het toch niets baat
Welnu,Idee zoodanlgen dezen raad:
Sla voor dit beer den „Uitb|k* overl
Enaiével goede, de beste vrin
den!
Daar z|n er echter ook Anderen.
Die 't me mondeling en schriftcl|k zel
den, dat ze over dit onderwerp weieens Iets
lezen willen. Welnu, voor hen en wie er met
hen zoo over denken, schi|fikdan, alleen
moeten ze wel begr|pen.|dat ik in een kran
tenartikel deze zaak slechts aanstippen
ban; er is stol genoeg om er 'n dissertatie
over te schr|ven en .met lof' academisch
doctor te worden I
Twee opmerkingen gaan nog vooraf.
Ik schr|f niet over een bepaald blAd.
Ook zonder eenig bepaald blad Is het
onderwerp de bespreking waard en kan deze
ook veel zuiverder gehouden worden.
Ea in de tweede plaats:
Ik scbr|f géén .oratio pro domo" d.i. Ik
■preek niet voor eigen parochie, want van
de teeken- en dus ook van de cirricatuur-
kunst versta ik absoluut u i e t s. Zelfs het
ééne talent heb ik wat de teekenkunst be
treft, op m|n levensweg niet meegekregen.
't Heeft me weieens in vertwijfeling ge
bracht t
Als jongeling van 16 jaar, 't was In den
ouden t|d I stond ik als „kweekeliog* b|
'n .ondermeester" in de schoc.1, waar m|n
vader bovenmeester was.
M|n .directe chef* teekende heel aardig,
H| had, 'k weet niet waarom, den vorlgen
dag met wat kratsen een goed gel|kend
boerenhuis op bord geschetst en nu wash|
bezig de kinderen een nieuw versje te lee-
ren, waarin voorkwam
,H| voedt de musschen op het dak I"
En, och I h| wist wezenlik niet dat
ik zoo'n teekenkruk was, plotseling kreeg hg
den inval; ik zou, ter illusfreering van dat
lied, terw|l op het dak van dat boerenhuis
een paar muschjes teekeccn.
Ja, daar slónd ondergeteckeade I
Ik kon toch moeilik ten aanhoore van al
de kinders, die hun aandacht nu verdeelden
tusschen 't versje, dat de meester hun leerde
en 't muschje. dat de bweekeling op 't dak
tooveren zou, Ik kon toch ook moeilik
gaan zeggen, .dat kan Ik niet I*.je
had als jongmensch van zestien {aar, die 'i
