Zaterdag 80 September 1022.
87*u Jaargang N", 2846.
vo®r de ZaSdliollaiidgclie en üeeuwselie Eilanden.
Eerste Blad,
Nationale Banlvereeniging
.Antirevolutionair w' Orgaan
I
HOC SIGNO VINCES
Ons Feuilleton.
PRACHTBAND
slechts 75 cent
W. BGIKHOYËi k
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Ons feuilleton is ten einde gekomen,
en zijn onze lezers, die de vellen ver
zameld hebben, een keurig boekwerk
rijker.
Binnen enkele dagen zal hiervoor een
mooien
wgereed komen, die voor
onder ieders bereik valt.
Wie dus hunne verzameling tot een
zeer mooi prachtwerk willen laten in
binden, zende ze ons nu reeds toe.
Wie 't eerst komt, 't eerst maalt.
W. BOEKHOVEN ZONEN
0® Grondwetshsrzlisissig
aanvaard
Een historisch feit? Een historische
dag? Och neenl De herziening ging er
in een oogenblik door. Er werd over de
hoofdstukken gestemd; hier en daar er
nog wat van gezegd, maar 'twas alles
zonder veel emotie, zonder geestdrift. En
als de le Kamer de herziening nu ook
aanvaardt, hebben we weer nieuwe
toestanden te erkennen.
Welke nieuwe toestanden?
Verhooging der salarissen van de
Koninklijke familie. De 600 duizend is
geworden 1 mill. 200 duizend. Eu de
50000 voor de bijkomende onkosten is
een ton geworden De Koningin ontring
dus 100 pet. meer. Koningin en Prinses
waren vrij van personeeie lasten, van
't «personeel* voortaan hehoeft ook da
Koningin-weduwe die lasten niet meer
te betalen. De Koningin-weduwe ont
ving vroeger 150 duizend gulden, nu
3 ton, Er is dus ook 100 percent bij
gekomen. De princes ontving eertijds
één ton, nu twee, En als ze 18 jaar
is: 4 ton.
In meer dan één kring hoort men nog
wel eens naklanken op die verhooging
met 100 pet., die niet aangenaam zijn.
Trouwens, toen dat artikel in Nov.'21
aan de orde kwam, waren er onder de
90 aanwezige Kamerleden nog 31 tegen-
Dus 59 voor. Tegen waren deS.D.AP.
èn de Vrijz-Dem. met v. d. Laar en
Braat. Tegen de vrijheidstelling van de
personeeie belasting waren er 20.
Heel de opzet van die Salarisver-
hooging viel niet erg in den smaak; bij
niemand; omdat de Koningin zelf zich
daarin gemengd heeft door Haar schrij
ven aan den Minister-President Ruys.
Met de boodschap er bij, dat ze, zoodra
de tijden veranderen. Zij rekening ermee
zou houden, dat 't Salaris vroeger 100
percent minder was. Die inmenging is
niet door alle partijen even aangenaam
Ook inzake Oorlogszaken is de Grond
wet gewijzigd, en verbeterd tevens. Er
stond in de oude Grondwet»De Koning
verklaart oorlog 't Was wel een was»
sen neus die bepaling, omdat de Koning
«verklaren* kan zooveel Hij begeert,
maar als 't centen kost, moet Hij de
gelden aan le en 2e Kamer aanvragen
^ls ?eze geweigerd worden, baat
alle Koninklijke verklaring* niets. Voor
oorlog is geld noodig. En de koorden
der beurs zijn in handen der Staten-
Generaal.
Nochtans, 't stond er: »De Koning
verklaart oorlog.* En die bepaling is op
papier heel wat verbeterd. Schaper stelde
voor: »De Koning tracht geschillen met
andere Mogendheden op te lossen langs
scheidsrechtelijken of anderen vreed»
zaman weg. Hij verklaart in geen geval
oorlog dan na voorafgaande toestemming
dbr Staten-Generaal.* 't Is iets gewijzigd
want de redactie is nu zoo:De Koning
tracht geschillen met Vreemde Mogend
heden op te lossen door rechtspraak en
andere vreedzame middelen* en zoo is
't zonder hoofdelijke stemming aange
nomen,
't Pacifisme, de Vredesgedachte is in
dat zinnetje bovengekomenen Schaper
heeft er de eer van, dat het scheids
gerecht*, de »rechtspraak«, »de vreed
zame middelen* in ons hoogste Neder-
landsche Wetboek staat.
Trouwens, het zonder hoofdelijke
stemming aangenomen* wijst er op, dat
de gansehe Kamer er mee instemde.
Geen oorlog dus, of eerst den Volken
bond raadplegen, die zelf Laten
we niet gaan spotten.
Praktische b8teekenis heeft 't nieuwe
artikel niets. En in dezen tijd allerminst,
nu heel Europa als op een vulkaan
rust. Denk aan Duitschlandaan Grie
kenland en Turkijeaan den naijver
van Engeland en Frankrijk. Aan de
Balkanstaten, 't Is nog overal onrust
en gevaar.
Nochtans- in theorie zit er in die «reeht-
spraak* en dat «vreedzame* zoeken om
den oorlog uit 't Land te houden, iets
heel goeds.
Ook in 't Traktatenrecht is de Ko
ninklijke Macht nauwkeuriger beschre
ven.
Een mooiere bepaling is ook die over
de Vaste Commissien van Advies. Zeker,
er zijn al zulke vaste raadgevingscom-
missien. Er is op 26 Oct. 1907 bij K B.
ingesteld een Commissie voor de Eco
nomische politiek ze is een permanente
audiëntie van de Nijverheid bij de Kroon
en Ministers; zij adviseert steeds over
de Nijverheidsaangelegenheden. Er zijn
nog veel meer van die Vaste Commissies.
Deck maar aan den Hoogen Raad van
Arbeid. Aan den Nijverheidsraad- Aan
den Middenstandsraad. Aan den Onder
wijsraad. Aan den Gezondheidsraad Aan
den Mijnraad. Aan den Rijks woning
raad. Aan den Werkloosheidsraad. Aan
den Centralen Jeugdraad. Aan Land
bouwraden. Aan de Centrale Commissie
vooi 't georganiseerd overleg in ambte
naarszaken enz.
Maar in de Grondwet stond er toch
geen bijzonder voorschrift over.
Nu zullen voortaan niet. bij een Kon,
Besl. maar bij de Wet zulke Commissies
worden ingesteld en die Wet zal dan
tevens inhouden de regelen omtrent be
noeming en samenstelling, werkwijze en
bevoegdheden.
Iets nieuws in de Grondwet is ook
de eed der Ministers. Ze legden wel een
ambtseed en een zuiveringseed af, maar
die lag slechts vast in een K.B, Thans
is 't een grondwettelijke eed.
Iets nieuws is ook de verhooging dar
salarissen der Kamerleden van 3000
op 5000 gld. Door eenige anti-rev.
en ds. Kersten is er thans verzet tegen
aangeteekend, maar 't baatte niet. De
verhoogde salarissen zijn aanvaard
Doch eerst een opmerking,
Er zijn er zeker onder de lezers, die
nadenkend, zich afvragen, hoe we
in ons artikel spreken kunnen vaneen
Grond we tsherz, in 1920 en in September
1922. Zijn er dan twee Herzieningen
geweest
NeenEr is er maar één, die van 20
Dec, 1918, en in 1921 behandeld inde
2e en le Kamer, maar de Eerste
Kamer heeft ze verworpen in verband
met het Evenredig kiesrecht voor die
Kamer; toen heeft 't Kabinet dat Ev.
Kiesr. voor die Kamer er uitgelicht en
de Herziening verder ongewijzigd weer
ingediend, 't Is dus dezelfde'herziening
van '21, maar de Ev. Verteg. voor de
le Kamer staat er niet in. De rest is
net eender. Daarom kon Ds. Kersten
vroeger over die Herziening niet stem
men. Nu wel.
Hij stemde ook tegen dat gansehe
hoofdstuk, want niet alleen wordt daarin
besproken 't hoogere salaris der Kamer
leden, maar evenzoo 't Vrouwenkies
recht. Met hem stemden tegen: Van
Ravestein, Wijnkoop, Schouten, Duymaer
v. Twist, A. Colijn, prof. Hugo Visscher,
de Wilde, Beumer, Mej. van Dorp en
de twee leden van den Plattelanders-
bond, Braat en de Boer. Het hoogere
salaris en het Vrouwenkiesrecht staan
dus nu grondwettelijk vast.
Bij de aanstaande Raads-en Staten
verkiezingen komen de vrouwen dus
weer raar de stembus.
In 1921 nad mr. Rutgers een amen-
dament ingediend om de 3000 gulden
niet te verkoogen, maar om 't reisgeld
en de verblijfkosten in den Haag beter
te regelen 't Is toen gekelderd.
ten nieuwe bepaling is die van de
begrootingen om de 2 jaar.
Iets nieuws is ook, dat de titelVan
den Waterstaat, een uitbreiding kreeg
met: «en van bijzondere lichamen met
verordende bevoegdheid*, wat wil zeg
gen de mogelijkheid om andere publiek
rechtelijke lichamen in te stellen dan
de reeds door de Grondwet erkende.
Heel veel stof heeft de vroegere her
ziening niet opgejaagd; en zooals we
reeds boven aanstiptenook de 22 Sept.
was geen historische dag. Het groote
publiek is voor zulke wijzigingen niet
meer in vuur te brengen. Hoogstens was
't in '21 het vrouwenkies- en stemrecht
dat nogal druk besproken werd. Maar
de strijd daarover is uitgestreden.
Nieuwe gezichtspunten kunnen niet
meer geleverd worden. Zal 't Vrouwen
kiesrecht verdwijnen, dan zal er een
grootere actie tegen gevoerd moeten
worden dan nu. Trouwens 't resultaat
van die actie was al heel poover. 't
Waren nog niet eens 26000 stemmen;
op Kersten; èèn zetel; en dan nog door
vrouwen bijeengekregen. Het Vrouwen
stemrecht staat vast als een muur.
IMamae Metiedtefingsii*
[DRAISItlA-vAN VALKEMBURQ'S'-
Kantoor MIDDELHARNIS.
ZITDAGEN t|jdens BEURS.
Woensdag SOSMELSDIJK - TABBERS
Donderdag, BIESLAND V. fl. DOEL
Donderdag, OüDDORP -- FLOHIL
Frijdag, OUDE TONDE GELUK
OP OEI UITKIJK.
Deze Conrant verzchlnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco pat poit 75 Bant h'tj vooraitbatnigng,
BUITENLAND bi vooruitbetaling f 8.50 par jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT,
UITGEVERS
S0MMS3L3DIJ&.
Telefoon Intare@mm»paal Ne. 202.
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan.
Advertentien worden tngewaeht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Sommeisdijk.
*t* Een andere methode.
Er werd over de Troonrede met soberheid
gesproken, En de hoofdvraag, die terecht
door leder is gesteld, is dezeBezuiniging
is best, maar wat heeft 't Kabinet uit de
verkiezingen geleerd. Is er in 't Kabinet een
geestelijke reconstructie ontstaan na 5Juli 1922.
't Kabinet is gewijzigd, maar cos de
meeningen in 't Kabinet «ewflilgd. Ziet men
't economisch leven in flarden gescheurd, en
zal de Sociale minister Aalberse, die van 't
Oude Kabinet, nog dezelfde ideeën koesteren
ais Aalberse van 't huldig Kabinet
Ons dunkt, dat, hoe weinig er ook van la
de Troonrede staat, 't economisch leven door
de huidige Ministers zeer goed wordt door
voeld I Zeker I over de in Nederland naar
voren schuivende proiectiegedachte wordt
niets gerept; over de crisis en de middelen
om enkele gevolgen te bestrQden wordt niets
gezegd 1
Maar als de verzekeringswetten wèl ge
noemd worden, wijst dat op een ommekeer
in de geesten, tenzij, wat we niet weten, hier
slechts een formeele kwestie mee gemoeid
is nl. om de wetten wat meer met elkaar in
verbinding te zetten; ze meer van elkaar
afhankelijk te maken. Maar dat raakt 't ma-
terkële niet. 't Maierleële is de Nieuwe koers
't vrfle initiatief; de terugtrekking van de
bureaucratie en de ambtenarij.
Is dat materieels wèl 't doel, dan is er
werkelijk sprake van geesiel|ke reconstructie
us de verkiezingen,
Geeu Ministerie, of 't spreekt dan wel
zwlgt iu de Troonrede over de Crisis, kan
zich daarvan losmaken. Die ziet ieder. Die
voelt ieder. Eu zou een Kabinet voor die
economische inzinking dan geen oog hebben,
en 't sociale terrein nog net eender bezien
als in 1918 Waarlik, er is te veel ellende
gekomen na 1918, dat men nu met geen
8 uursdag behoeft te geuren als Ncdesiandsche
pionier of wegbereider voor 't overige Europa.
Wij gelooven aan geestelijke reconstructie.
Maar dat behoeft nog geen reactie te zfjn.
Doch vErel een voorzichtelQk vooruitgaan.
Vooruit I dat moet 't wachtwoord zijn, maar
roeiende vooruit met d9 riemen, die men heeft.
Afwachten maar en uitkeken I
We hebben vertrouwen in 't Kabinet. Er
is nog geen enkele reden om wantrouwen te
gaan koesteren. Dat gaat pas beginnen, als
we ongunstige wetsontwerpen voor ons ki|-
gen.
40 sent per regel,
••iLEWRTR;
IT-LEEUWARDEN-
Nadruk verboden.
Dezer dagen ias ik in jesaja,
Nu zou ik daar zeker geen gewag van
maken, want duizenden, die gewoon zin mede
geregeld de H. Schrift te lezen, zullen in het
zelfde geval hebben verkeerd.
Maar er was iets, dat me trof.
En dat ik onwillekeurig toepassen ging op
den tegenwoordlgen tijd
'k Las de nieuwe verklaring van prof. Rid
derbos.
Het is zeker een gunstig teeken des t|ds,
dat tegenwoordig ook van gereformeerde
zlde zooveel aandacht geschonken wordt aan
den Bijbel, n.l. óók in dézen zin, dat men
zich de vraag stelt: Wat kunnen wij doen,
opdat de gemeente Gods Woord tècht kunne
verstaan
Ia d 11 opzicht onderscheidt zich onze tijd
gunstig van vorige tlden.
B v. van een groot deel der 19a eeuw.
Zooals men weet, heeft de zeventiende
eeuw ons den St&teu-btjbel gegeven, dat
grootsche monument van omvang«|ke ken
nis, deze studie en hoogstaand geestellk leven
uit de dagen onzer vaderen.
Vraag het aan de niet-calvinistische ge
schiedschrijvers der negentiende eeuw aan
een Fiuin, Van Vloten, Van de Brink, Busken
Huet ed.g„ wat die Staten- BIbel voor Hol
land's volk in vier wereiddeelen is geweest
en zf vinden geen woorden genoeg, om den
grooten invloed te schetsen, dien Gods Woord
in dézen vorm op ons volk heeft gehad.
Maar in de 19e eeuw werd 't anders.
De tgd ging voort en de taal groeide door.
Terecht hadden de Staten-verialers begre
pen, dat de BIbel niet gebruikt moet worden,
om nieuwe taaisnufjes verderen ingang te
verschaffan, maar dat een BI bel vertaling be
hoort te worden gesteld, in de taal, die op
dat oogenblik in beschaafde kringen burger
recht heeft, deftig en begrijpelijk is,
Maar twee eeuwen is 'a heele tijd.
Eu zoo waren vele woorden, zinswendin
gen, uitdrukkingen, verbuigingen en vervoe
gingen, die in de 17e eeuw door ledereen
begrepen werden, in de 19e eeuw zóó ver
ouderd, dat elk nieuw geslacht met de Bijbel
uitgave van Jakob en Pteter Keur steeds meer
moeite kreeg.
Maar 't wag de eerste helft der 19e
eeuw.
Da groote inzinking was gekomen over
ons gereformeerde volk, waaruit het zich be-
góa op te heffen en in zulk een periode mist
het absoiuut het vermogen, om te komen op
„nieuwe banen" inzake Gods Woord, waar
voor een ffld met overvloed van gave en
kennis onmisbaar is. Geen wonder dus, dat
het gereformeerde volk in dien tijd niet beter
wist te doen en niet anders en beter kón
doen, dan zich stenig vast te houden aan wat
het van de vaderen overgeleverd vond.
Dat mocht dan min of meer verouderd
sQn
't Was in elk geval volkomen het vertrou
wen waard.
Naar dien regel hüadelde ons volk dan ook.
Dat echter de vertaling der Schrift in den
Staten- Bijbel op menige plaats verouderd
was, werd ook door anderen opgemerkt, die
allerminst uit de gereformeerde beginselen
leefdendoor de nationalisten en veie andere
geesten ia de eerste helft der negentiende
eeuw,
Maardie fout was te verhelpen.
Dat was een handomdraaiens werk.
En zoo kregen we dan, in 't midden der
negentiende eeuw, de BQbel-uitgave vau het
Nederlandach Bijbelgenootschap waarin on
bekwame, soms ruwe hand, maar aan 't ver
anderen van woorden en uitdrukkingen en
van den zinsbouw was gegaan, zonder zich
soms behoorlik rekenschap te geven van wat
de grondtekst zei,
„Ons" volk moest dan ook van d i e ver
knoeide uitgaven niets hebben en kocht, in
zooverre van de oude, Dultsche letter met
name ook voor schoolgebruik werd afge
zien, de uitgaven van bet Biitscheen Buiten-
landsche bijbelgenootschap op.
Als men weet, is 't nü heei anders.
Het Nedetlandgch Bijbelgenootschap is van
de dwaling zijns weegs teruggekeerd; ook
mannen van gereformeerde belijdenis kwamen
in het hoofdbestuur en de b|belultgaven
worden nü weer overeenkomstig de Staten
vertaling verzorgd.
Ook van niet-gereformeerde zlde ging men
langzamerhand begrlpen, dat dit geen boek
was, om met knoeiende, onbekwame schen-
nende hand van het kostellk beeldhouwwerk
der Staters-vertaling hier en ginds maar es
'n stuk marmer af te slaan en dan weer met
kalk wat bi te pleisteren.
Men vroeg om een nieuwe vertaling.
Direct uit de grondtekst in 't Hollandsch.
Zulk een nieuwe vertaling, van welke zlde
ze ook geschiedt, móét wei, 't kan niet an
ders I in menig opzicht van de Statenvertaling
verschillen.
Men moet dit goed verstaan-
Dat „verschillen" betreft natuurlik niet
de hoofdlinen van den weg des hells.
Zoo iets zou verschrikkelijk zin t
Maar dat is dan ook uitgesloten.
De Heilige Schrift is een wonderlik boek.
Daarin worden de diepzinnigste onderwer
pen behandeld, op een wlze dat tot aan 't
eind der eeuwen de godgeleerden altijd dieper
zullen kunnen graven, zonder ooit op den
bodem te komen, en daarin wordt de weg
des heils en der zaligheid zoo duldellk ge-
teekend, dat ook de eenvoudigste daaraan
genoeg heeft voor zin eeuwige zaligheid.
Dat is in de vertalingen zoo.
En dat is in den grondtekst zoo,
Op de vraag„Wat moet ik doen, om zalig
te worden?" zal nü en aan 't eind der eewen
hoeveel dieper de geleerden ook in den
grondtekst weten te graven nooit een ander
antwoord door de Schrift gegeven worden,
dan dat van den apostel Paulus aan den stok
bewaarder „Geloof in den Heere Jezus Chris
tus en gij zult zalig wordenI"
Wat we bedoelden is iets anders.
Sinds de 17e eeuw hebben driehonderd
jaar laag de taalvorschers de oorspronkeilke
talen des bibels bestudeerd. is'tdan
wonder, dat ze van tal van woorden veel
beter de bcteebenis verstaan, dan dit voor
heen het geval was, en er dus thans ook een
betere vertaling van weten te geven
Kik er de kanttekening maar op na:
Hoe vaak moesten de Staten-vertalera al
niet getuigendit woord, deze uitdrukking,
deze zin, ban ook aldus of aizóó vertaald
worden, een duldellk bewijs, hoe zijzelven
vaak zoekende waren en tenslotte naar hun
beste weien een keus moesten doen.
Dan komt daar nóg iets b!.
Met name ten opzichte vau 't Hebreeuwsch,
waar ik zelf wel geen letter van ken, maar
ik merkte 't weer aan dat werk van prof.
Ridderbos:
Dat Hebreeuwsch gebruikt geen klinkers.
Dw.z. 't schrift b.v. dezen laatsten zin:
Dt Hbrwsch gbrkt gn blnbrs, en dat lezer
en navoischer moet dan zélf de goede klin
kers invullenze noemen dat ais ik 't wèl
begrip: vocallsaeren.
