Woensdag 27 September 1922
ank
IRHANDEL
I!
B78te Jaargang N°. 2845,
voor de Knidhollandsebe en Zeenwsehe Eilanden.
t
I
(OER "m
Antirevolutionair Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
V
k
O cent.
mbié m iousf.
avrage.
evolen
lerd op A.H.V,
(voeder.
kokers f 6.—
kokers f 5.—
pansstraat - Rotterdam.
Co.,
evestigd 1831.
Joltgeiuplaat,
iken
J /O'
HM. TeW. 9481.
- TELEF 2141
- Draadnagels,
roor de
im of bode beaorgd.
pstraat 70, ROTTERDAM
Onderwereld. Teler. 5121
r. BOEKHOVEN Z.a.a,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Bij dit nummer behoort een
van »DE HOUTEN POMP*.
0.en hooger.
en matrassen,
het vullen zijn.
20.ook in
pen.
ER,
BOTTERDAM.
JIDDELHAJWIS
.KERIXOEN".
EN VOEDERBAKKEN,
19809
k M.V.R. on
k M.V.R.
mn
jfBRPILLEN
fhemlsch onderzocht en
staal dus niet le veel 1
ROTTERDAM
5
van elke maand, des
miÜMfim. 19809
3T,
ROTTSRUAM.
de Magazlsen fan
BILLIJKE PRIJZEN.
20329
houwartikehu
Iels.
t 30.— en hooger.
ger. Wl geven toch aan
deau. Alles le kwaliteit.
ES. - -
Deze Contant verschQnt eiken WOENSDAG en ZATERDAO.
ABONNEMENTSPRIJS pet drie maanden franco pet post TB float bj|
BUITENLAND b| vooruitbetaling f 8.50 pet Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
vooraitbetaUag,
UITOEVIRS i
OMMSLtDU*.
Telefooa Intereoaainnaal No. 202.
ADVERTENTlEN 20 Cent pet tegel, RECLAMES 40 Gent pet tegel.
BOEKAANKONDIGING 10 Cent pet regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 1 1.- per plaatilng.
Groote letters en vignetten worden betekend neat de plaatsruimte die albeilean.
AdvertaatlBn worden lagewecht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
BIJVOEGSEL
OUDDORP. Vrijdag is aanbesteed het vet
voeten en het lossen van de straatkeien, van
en uit de haven naar het do.p. KL Hameete-
man heeft het vervoer, voor f 1,45 per last
en T. Akeishoek het lossen, voor f 1,25 per
last, aangenomen,
De uitslag der loting voor de lichting
1923 is als volgt1 Tanis Aren, 2 Diggelen
van Matthls Cornelia, 3 Linde van der Leen"
dert, 4 Tanis Jacob, 5 Heerschap MatthUs,
6 Voogd Maarten, 7 Witte Frederlk, 8 Ver»
i duin Maarten, 9 Tanis Willem, 10 Meier Jan,
«•*4 Heerschap Jacob, 12 Meijer Klaas, 13
jrltswis Jan, 14 Kurviuh Dingemsn Pieter, 15
Van 'tOeloof Adrianis, 16 Biuggeman Johannis
VlIIem, 17 Meijer Adrfanus, 18 Flikweert jo
banues, 19 Hameeteman Johaanis, 20 Jong de
"taarten, 21 Grietwls Coineiis, 22 Hoven van
Jacob, 23 Wectügk Leendert, 24 Sperling
Maarten, 25 Linde van der Frederik, 26Bos
hoven Johannes, 27 Koek Willem.
Het huls van wglen Mej, wed jac. Tanis
op het dorp, voor 14 dagen gekocht door
den heer Kr. Niemaa, heeft deze, wegens a.s.
terugkeer naar N. Amerika, weder verkocht
aas aea schilder C. van Koppen.
De zeevlescher J, Witte beeft buitengaats
een roeiboot opgepikt, die geen teeken van
_;MkO!ORf rirnsw-
De Houten pomp.
Ia ons Blad is ingeschoven een proefoom-
mer van dit teeds door ons als hoofdartikel
behandelde Caricatuuroigaan. We willen niet
[nalaten er in b|xondere mate de aandacht
op te vestigen. Is in dit proefnomtner nu de
volmaaktheid bereikt. In geen geval. Ieder,
die 't proefje ziet, zal iets foutiefs opmerken.
■Onze inziens is de hoofdfout: onduidelijke
L eergave van wat de redactie bedoelde. Voor
óns is onduidellb de carlcatuur: .De be
schermer der kleine naties." En dat plaatje
.Aan de Russische en aan de Hollandsche
grens" spreekt, om ia niets toe. We begrgpen
van die gebruikte en ongebruikte postzegels
niemendal, 't Ligt waarschijnlijk aan ona en
niet aan 't plaatje. Maar de rest kan er best
mee door. .Socialisatie" is onzes inziens uit
stekend weergegeven.
Maar al'ie begin is moeilik, 't Zal wel beter,
mooier, fc,el(ndef worden.
En xofj'a onderneming dient van harte ge
steund, wat we gaarne doen,
't Geeft vaak verrascenden bijt op een po
litieke zaak, die door een ordinair kranten
artikel niet kas worden verkregen. Politieke
prente n zfjn ormlsbaar. Ze maken in één oog
opslag hef hetle politieke geval, duidelijk.
't Is echt aanschouwiugsmateziaa! voor
gtoorie mensrhea aangaande soms ingewik
kelde, veel besproken, belangrlke gebeurte
nissen.
Dat men zich dan abonneere, 8 cent per
nommer, ol 4 gld. per jaar.
Want 't 2e Nommei, dat voor ons ligt, is
mooi. 't Is heel wat beter dan 't eerste.
V De Jaarverslagen onzer Universiteiten,
Er x|n Universiteiten en Hoogescholen,
Universiteiten van Staatswege zin er drie
te Lelden, te Utrecht, ts Groningen. Hooge
scholen iia de Technische te Delft; de
Landbouwhooge8chool te Wageningen; de
Ned. Handelshoogeschocl te Rotterdam en de
Veeartsen)kundige. En aan elk dier Instituten
werd b| de overdracht door den rector van
x|n Voorzitterschap, aas een anderen pro
fessor door hem werd etn rede uitgesproken
een verslag gegeven va» den toestand der
School.
Drie dingen trokken onze aandacht: ten
eerste de gebrekkige hulpmiddelen aan de
de kwestieder
stof opjagen en
Landbouw- en 't
Handeishooge-
otferdam.
vej'de: i
k Jaar s
;n dei I
:en dtr
Universiteiten; ten twi
ontgroeningen, die elk
ten derde: het kwfnen
tldellk niet fleureeren
school.
De gebrekkige hulpmiddtlen geven inder
daad reden tot klacht. De lucallteiten z|n te
klein en wie daar als professor zin proeven
moet doen en als studenten zich moeten op-
hoopen, schiet In zijn arbeid te kort. Bezui
niging ia 't wachtwoord et daar Ijjdt de
wetenschap onder. Te meer akelig, waar 't
Universitaire leven zich boe linger boe meer
internationaal gaat ontplooiei; en veel ge
leerden van elders in de zalen kwamen rede
voeren. Klachten dan te moeen meenemen
Land oveic de .beztlnlgde* maat-
n, allts en n°8 wat, vat op 't Uni-
vcn bet'ekking heelt, is niet aan-
gCIlacUn.
.k°mt de vraag bi ons op, al
zoovaak herhaaldHebben we vtor ons kleine
Landje niet te veel Universieiten Zou
saamtrekking niet ten goede komen aan 't
Ouderwfs. Was b.v. één uitnemend Labora
torium één Bibliotheekéén gebouw voor
allerlei proefnemingen enz. niet voldoende?
Op 't oogenblik is alles drievuldig, maar
de Minister weigert allerlei geld, dat h| wel
zou toestaan, als alles niet over drie, maar
over een of twee schlven moest loopen.
De Ontgroening! Dat komen aan de aca
demie als noviet, als nleaweling, en de woeste
zeden die dan gelden. Prof. van Leeuwen te
Utrecht sprak er zeer ongunstig over. Het
verslag zegt er dit van, dat lang niet mooi is.
Er staat
Daarna stond spr. stil bl den laatsten
groent|d in het U. S. C. Wat bleromtremt
aan het licht is gekomen, bleek niet van
zoo'n ernstigen aard als velen door onjuiste
berichten en overdreven geruchten zich.
hebben voorgesteld. De meening van rector
en assessoren Is destijds neergelegd in een
rapport, dat ook aan de pers is medege-
l deeld. Bovendien heeft de rector In het
ingesteld onderzoek aanleiding gevonden,
gebruik te maken van de bevoegheid, heu
bij art. 117 der wet op het H.O. toegekend,
en in tegenwoordigheid van assessoren
drie studenten, die b| de bedreven onbe-
hoorl|kheden een voorname rol hadden
gespeeld, ernstig berispt. Hiermede is niet
gezegd, dat zQ de eenige schuldigen waren.
Ook anderen, wier namen niet bekend zin
geworden, hebben soortgelQke ruwheden en
baldadigheden bedreven. En mede den
toenmaals slttenden senaat van het U. S. C.
treft het verwijt, dat h| met veel te weinig
kracht en gezag is opgetreden. Het voor
enkele Jaren ingesteld patronaat is blijkbaar
niet van zulk een beteekenis geweest, dat
het buitensporigheden heeft kunnen voor
komen. Verwonderl|k Is dit niet, daar ook
de patroons voortkomen uit en verkeeren
in hetzelfde millieu, waarin het Instituut
van den groentgd xQu verschillende phasen
doorleeft. De afschaffing van het, thans
opnieuw ingestelde, avond-kamerbezoek
heeft de ontgroening doen ontaarden tot
een collectieve behandeling van de candi-
daal corpsleden. Hierbij is er niets overge
bleven van het spr. vraagt verontschul
diging voor de technische termen .fijn
donderen", waarbij onder vier oogen een
groen door een oudere Jaars inderdaad tot
z|n nut kon ontgroend wordenen in de
plaats hietvoor is gekomen een ontgroening
„en gros' waar de ruwere elementen den
boventoon voeren. Osgetwlfeld behoeft
een candidaat-corpslid niet behandeld te
worden als eierschaal-porcelein.
Maar het Is toch een veeg teeken en een
gevaar, wanneer gebrek aan geest en gees
tigheid de ontgroeners de toevlucht doet
nemen tot lichamelijke overmacht. Welke
waaide heeft het, dat een groen, gewillig
of gedwongen zich van Jas en vest ontdoet
en zich verweren moet tegen een verschl-
nen in verder neglicé Immers geen andere
waarde dan het bewgs van onmacht der
sterke menschen om hun werkelfke meer
derheid boven den „groenen" aankomeling
te toonen. Niet alleen verbiedt de corpswet
zelve het uitoefenen Van lichamei|ken
dwang, maar wanneer een dergelfke be
handeling zooal niet regel, dan toch zonder
heftig protest uit het corps zelf geduld
wordt is dit toch een bedeskellk verschijusel
Het is niet meer van dezen t|d te zeggen, wat
in',onse studentenmaatschappl geschiedt sin
interne aangelegenheden, waarmede een
buitenstaander niets te maken heelt. Het
spreekt van zelf, dat een herhaling van het
ruwe optreden voor de daders en voor het
gansche U. S. C. ernstige gevolgen zou
hebben. Docb liever dan hierop den nadruk
te leggen, wilde spr. de hoop uitspreken,
dat het U. S, C. zich voor de naaste en
voor de verdere toekomst grondig zal
herzien. Indien een groentld zonder exes-
sen, één die't volle daglicht niet verdragen
kan, onmogelfk biflkt, is de tld voor dit
instituut voorbf.
V De miilioenennota.
De inkomsten van 't Rik worden geschat
op 567 mlllioen. De uitgaven op 620 mlllloen,
zoodat er op den Gewonen Dienst een tekort
Is van 53 mlllioen.
We gaan ons niet begeven in allerlei over
denkingen hoe dat tekort weg moet. De Mi
nister heeft 't op papier zoo ver klaar ge
speeld, dat er op 't eind van 't Jaar, dus in
Sept. 1923, nog maar 5 milloen te kort zou
zin, Hl weet dus een 47 k 48 mlllioen te
dekken.
Nu hebben we ai heel wat begrootingen
doorgelezenelk Jaar natuurlik verschlnt er
een met bonderden elferszooveel geraamd
en zooveel uitgegeven maar 't pakt,
net ais In een gewoon huishouden, elk Jaar
verkeerd uit. Moeder de vrouw elfert en re
kent, en soms krlgt se de eindjes aan elkaar;
maar meest valt 't tegen. Dan komt dit in
den weg. Dan weer dat. Tegenvallen meestal.
Meevallen zelden.
En zoo is 't met de Riksinkomsten en uit
gaven ook. Zooveel en zooveel en zooveel
kan er aan belasting ontvangen worden en
dus zooveel en zooveel en zooveel uitgege
ven Ja, Ja, alles op papier, maar de
werkellkheld is steeds anders.
Daarom stellen we, en duizenden met ons,
maar zeer matige belangstelling in al die pa
pieren vol elfers en zullen we den lezer er
niet mee vermoeien.
Kik maar naar Je belastingbiljet I
En als dat gaat verminderen, ziet 't er nog
niet zoo kwaad uit.
En, als je geen centen hebt om 't biljet te
betalen, dan is dat voor 't Rik een schade
post. Dus: betaal je belasting zoo gauw ais
je kan en zooveel als je hebt.
En de Kamerleden en Ministers en 't volk
zelf moeten meewerken om de bezuinigingen
aan te wlzen en toe te passen. Aan de Ge
meenteraden zin reeds de noodlge adviezen
verzonden om toch uiterst zuinig te wezen.
Ook aan de Provinciale Staten en Gedepu
teerden.
De Vrjje Universiteit.
De aftredende rector aan de Vrf e had stof
tot dank. Het aantal studenten stlgt van 178
tot 237 in de laatste vlf jaren, en hij achtte
dat terecht een gunstig teeken voor het in-
tellectueele leven onder de Volksgroep, waar
op de Viije Amsterdamsche Univ. steunt nl.
de Gereformeerden en Hervormden. Tevens
was 't een bewls voor de gunstige ontwik
keling der School.
Maarse wordt gedrukt door gebrek
aan gelden door gebrek aan onder-
wlsend personeel of docenten en professoren.
Maar ze wordt ook gedrnkt door de
wereldcrisis, die veroorzaakt gemis van de
noodige stoffellke en geestellke onrust, die
meer vraagt om mannen van de daad dan
om studie.
Maarze wordt ook gedrukt door den
naren tld van intuïtie en mystiek, hoewel
de rector gelooft, dat te dezer zake het ergste
reeds voorbl is. 't Is te hopen, mijnheer de
rector I Er is noodlg een Geref. band aan 't
Woord, en aan dat Woord alléén- Maar op
eigen kompas gaan varen of 't Leven op
sluiten in eigen kringetje is de door voor
Kerk en Maatschappl en School. Leven uit
en naar 't Woord en zich losmaken van zich
zelf, maar zich vasthechten aan de Geref.
belldenis: dat maakt Kerk en School, burger
en kerklid waarlik vrij tot dadan die Gode
gewijd zin.
Nochtans de rector weet oók dit: De be-
belldenis, dat de beoefening der wetenschap
voor hen Is, niet een vrle keuze, maar een
roeping van Gods wege. Weet ook, dat er
een band ligt tusschen de Vrle en een groot
deel des Volks; en dat alles geeft hem moed
om de beste krachten te widen tot heil dezer
Universiteit op Geref. grondslag.
Op Flakkee is 't aantal begunstigers der
Vrle nog niet zoo groot. En 't sou toch niet
zooveel moeite kosten om er meer te krjjgen.
Maar dan moet er ook gepropageerd worden.
Er wordt op ons eiland voot de Vrle Univ.
niets gedaan dan wat contributie opgehaald.
Maar er wordt niet voor gewerkt. En toch
is Flakkee niet onrlp om er in te oogsten.
Er is hier wat te halen, maar niet op één
dag.
Werp uw brood uit op 't water en ge zult
het vinden na vele dagen.
SGHERPSCHOTEN»
Spreekt men in de ons omringende rlken
van de inflatie der geldkoersen, zoo kan men
op het platteland wel spreken van een infla
tie van de pilzen der landbouwproducten.
WfJ meenen niet te veel te zeggen indien
wl beweren dat een dergeilke inzinking van
de waarde dier voortbrengselen door niemand
zoo spoedig was verwacht. Vol hoop had de
zaaier dit voorjaar nog den akker betreden
om het graan aan de aarde toe te vertrouwen.
En hoewel bl de meeaten een vaag vermoe
den oprees dat enkele artikelen wel in prls
zouden dalen, baarde deze inflatie zoo'n ge
weldige verrassing, dat menig ondernemer
zoowel de grootere als de kleinere met een
bang hart de laatste Decemberdagen tege
moet ziet, als de tld waarop verschuldigde
pachten moeten voldaan worden. Somber,
aliessins somber, teekent zlcb de toekomst,
zoowel de nable als de verte, zich voor den
landman af.
Schier elk product dat door hem verbouwd
werd in het afgeloopen selsoen voorspelt een
zeker verlies. Vooral bl den verbouw van
aardappelen treedt dit wel bet sterkst naar
voren. Prlsen van hoogstens 2 cent per kilo
bllvea zoo ver beneden de verwachtte waar
de, dat het schier ongelooflik schlnt, In var-
gellklng met vorige Jaren en nog den laats
ten tld, toen ongeveer het 6 voudige besteed
werd. Daatbl komt nog de gevreesde ziekte
die van de verbouwers de mudden bl tien
tallen wegraapt, zoodat bJJ dit artikel, op he
den altham, in overdrachtellken sin gespro
ken kan worden, van een misgewas. Doch
ook de halmgewassen vallen in kwantiteit
en kwaliteit en pils zeer tegen. Ook hier kan
van geen toonenden verbouw sprake zin, en
de waarde van vele dezer artikelen is geljjk
of minder dan vóór de mobilisatie het geval
was.
Geen wonder dat men zich algemeen af vraagt
waar de oorzaken van dit plotseling ver-
schlnsel moeten gezocht worden. Elk betrok
kene houdt sicb bezig met bet „waarom" dat
achter de feiten schuilt, zonder eigenlflke be
vrediging der vragen te vinden.
Zeker, men spreekt van bultenlandfche in
vloeden, die verstikkend op ons economisch
leven werken, men hoort van overproductie
en onder consumptie, maar waar is de eco
noom, de volkshuishoudkundige die alles klaar
en duidellk in 't licht stelt Komen ook de
deskundigen met al hun beweringen en pro
fetieën niet veelszins achter de feiten aan
Was 's vorlgen Jaars de toestand in 't bui
tenland zooveel beter dan nu Was er toen
ingellke verhouding ais nu ook geen inflatie
der gelden en ondercosumptle Zoo sin er
massa's vragen die we bergen-hoog souden
kunnen opstapelen, doch die uit den aard der
zaak onbeantwoord bllven.
Het economisch leven, zoowel nationaal als
internationaal baart tal van ongedachte en
onvoorzlsne verrassingen, omdat bl dat leven
ook de meusch ten nauwste betrokken is, en
in de verhoudingen die het te voorschln
roept, op sin optreden voor een groot deel
beslag legt. Natuurlik sin er vaste econo
mische watten, waarvoor de meoscb buigen
moet, maar toch wordt de vastheid en zeker
heid dier wetten dikwlls door de mensche-
like geest en IdeeSu fundamenteel aangetast.
Daar sin nu eenmaal ia het atoflelïk wel
vaartsleven der menichheid dikwlls onver
klaarbare, maar niettemin zekere factoren, die
schlnen te spotten met alle theoretische be
schouwingen, en de deskundigen op dat ter
rein niet alleen verbaast, maar ook gansch
verdeeld van inzichten tegenover elkander
doet staan
Oi. beeft dit alles een zlelkundigen ach
tergrond. Bl een snellen terugloop van prl
sen en waarden zinkt ook de menichelQke
geest in. De pit, de fut, de energie gaat er
uit. Men wordt bang, nerveus, en is bevreesd
voor grootst daling 't welk aanstekellk werkt.
Tot eiken prls wil men opruimen, en de han
del als kansal tusschen voortbrenger en ver
bruiker wordt door bet groote aanbod la ver
legenheid gebracht, zoodat het kanaal ver
spert. De hindelaar kan geen afzetgebied ge-
genoeg verkrlgen daar de verbruiker, die van
hem de goederen betrekt, natuurlik op de
hoogte is van bet ruime aanbod, en zich In
geen enkel opzicht bsast, docb rustig af wacht
de dingen die komen. Zoo wordt de anders
natuurllkea gang van het economisch leven
nog meer gestremd, en zal in 't eind alle
takken van nering en bantering met aleb naar
de diepte sleuren.
Zie b.v. slechts naar bet veeteelt bedrlf.
Bekend is dat de veulens hoegenaamd geen
waards hebben. Pilzen van 40 tot 50 gulden
sin geen blsonderheld. 's Vorigen jaars gol
den ze het 4 voudige van dit bedrag, en fel-
tellk was er in verhoudingen van toen en nu
gansch geen verschil. Toen evenmin als he
den was er kans de dieren naar het buiten
land te loodsen. Alleen de hoop op herstel of
althans verbetering der koersen en daarmede
gepaard gaanden uitvoer naar Dultschland
hield de menschen onder suggestie. De Idee
des menschen hield de prlzen boog. Maar
nu die idee al meer en meer teleurgesteld
zich tot de grauwe werkellkheld ziet terug
gevoerd, laat zich de weerslag daarvan aller-
plnllkst gevoelen.
Reeds ettellke Jaren terug hebben de
deskundigen dezen gang van zaken voor
alen en herhaaldellk tot voorzichtigheid ge
maand. Maar de menichheid, ook op 't plat
teland, verkeerde als 't ware in een roes, tot
dat de ontgoocheling plotseling komt, zoo
vlug zelfs, dat de menschen zich de toestand
nog niet ten volle helder en duidellk hebben
voorgesteld, 't Is nog niet geheel tot hem
doorgedrongen, het spook der malaise op
landbouwgebied.
Althans meenen we zulks te moeten op
maken naar aanleiding van verpachtingen
van bouwland nog uit den allerlaatatea tld.
Dat vele landbouwers, die een of twee Jaar
geleden opnieuw gehuurd bebben buitenge
woon zwaar zitten ts overbekend. Niettegen
staande zelfs van regeerlngszlde daartegen
gewaarschuwd is achtte men zich wlzer en
nam men 'a lot op een hoopellke handhaving
der bestaande boog-conjunctuur. Want Inder
daad speelde men hoog spel, dat uitliep op
een groote „niet" en waarbl schier de ge-
heele Inzet verloren ging. Tot enorme schade
voor zich zelf, en de in het bedrlf werken
den arbeider.
Maar dat men au nog pachtprlzen besteed
die blna het dubbele bedragen van den vóór-
mobllisatletld, terwijl de waarde der artikelen
beneden de toenmalige blllt, likt ons bui
tengewoon onverantwoordellk tegenover zich
zelf zoowel als tegenover de maatschappl.
Het verlies dat hiervan het gevolg moet zin
brengt bet geheele gemeenschapsleven In
wanorde, want de lm-productiviteit van een
groep der bevolking, haalt het levenspeil der
andere omlaag. En vooral de landarbeiders
zullen er door gedrukt worden. In dit geval
wordt het voor ben; druipen op den onder
nemer Is regenen op den werknemer. Voor
den werkman is de naaste toekomst al zeer
somber. Uit den aard der zaak k&n de land
bouwer geen flink loon uitkeeren, en helle
ven is in vele opzichten toch nog zoo duur.
De winter met zin extra uitgaven staat voor
de deur, en vele huismoeders zuchten over
den komenden tld.
Nederland Is tot heden rjjk gezegend ge
weest. Daar is In schier alle standen en krin
gen geld verdiend. Maar is er een appeltje
voor den dorst bewaard Is er, evenals bl
de model-huisvrouw die de moeder van Ko
ning Lemuel haar zoon voorhoudt, een lachen
om den toekomenden dag Wl vreezen van
neen. In alle atanden, hooge en lage, heeft
men geleeft in de Idee dat elke dag voor het
zlue zal zorgen. Maar de ontgoocheling Is ge
komen. We staan nu voor de malaise, die
reeds laag la aantocht was, maar waarvoor
men de oogen sloot, als fait accompli. Daar
aan is geen ontkomen en volk en regeering
hebben zlcb daarvan tenvolie rekenschap te
geven.
Maar bl dit alles past ook diepe bescha
ming. Dat we zoo weinig bet goede gewaar
deerd hebban. Nog ontevreden waren in da
gen dat zoo rlken zegen ona dee! was. Nog
minder gelet op Hem die zooveel goede ga
ven schonk, 't welk de menschheid van Hem
af- In plaats van tegemoet voerde. Is bet won
der dat de omstandigheden ons tegen zfjn
Is het niet als In Israels dagen, toen het volk
zich van God afkeerde en deswege door Hem
bezocht werd? Zouden er achter het econo
misch leven geestellke factoren werken
GERR1TSZ. VAN PUTTEN.
Brieven uit het Centrum.
Amice t
Wanneer er over het kwaad, dat de bios
copen aanrichten, wordt gesproken, dan sjjn
er menschen, die opmerkenmaar de bioscoop
op zichzelf is toch niet kwaad.
En dan zeg ook ik onmiddelllk, dat er in
de bioscoop op zichzelf geen kwaad steekt.
Maar dat is de vraag, dat is de kwestie niet
De vraag is: wat heeft men van de bioscoop
gemaakt
En dan moet, naar ik duidellk de vorige
weken heb aangetoond, worden gezegdmen
heeft er een verderfelijke instelling van gemaakt
Het is al net als met bet tooneel. Daarin
steekt op zichzelf ook geen kwaad. Maar wat
het geworden is, wat er van gemaakt is, het
Is soms walgellk I
En nu is de bioscoop nog veel en veel
erger dan het tooneel l
De bioscoop is geraffineerder.
Maar nu moet dat kwaad der bioscoop
worden gekeerd I
Dat is evenwel niet zoo eenvoudig.
En te dien opziebte kan ik ml wel ver
eenigen met een beschouwing hierover die Ik
las In een onzer Christellke dagbladen.
Ik las, nadat met een enkel woord was
gewezen op het kwaad der bioscoop.
„Wl vreezee, dat het uiterst moeilik zal
zin, om het bloacoopkwaad te keeren. De
bellders van den Christus kunnen vooreerst
niet meer doen dan zelf een voorbeeld te
geven en voorts krachtig te waarschuwen.
Dringt bet besef allengs tot ons volk door,
hoe hier gespeculeerd wordt op de ondeugd,
en welk groot gevaar er dreigt voor de kin
deren van ons volk, dan zal het mogcllk
worden om voor ons volk degenereerende
werking van de bioscoop zooveel mogellk
te keeren. Wat niet wegneemt dat ook de
overheid hier een roeping heeft, hoe moeilik
haar taak, wil zl wezenlik ieta bereiken,
ook cl.
Er Is Iets te doen In de richting van een
streng toezicht op de films. Maar dit toezicht
moet ten slotte door menschen geschieden
wier zedellk oordeel nog al ver uit elkaar
loopt.
Eerst als men in steeds breederen kring
het gevaar beseft, dat bier schuilt, kan de
overheid met haar werende middelen iets
goeds bereiken."
Ik onderstreep dit oordeel volkomen.
Rusteloos moet worden gepropageerd tegen
het bloacoopkwaad.
i
N
