g zoo blauw
nauw?
PRIJZEN.
Zaterdag 16 September 1922.
87*u Jaargang NV 2842
PFIJZEN.
ITS,
P
BanE
Eerste Blad.
Nationale Bankvereeniging
Antirevolutionair 1JF Orgaan,
IN HOC SIGNO VINCES
A
I Handelaren!
kzaken
5
toiif de ZSuldliolIaiidselto ei^Keenwselie ENlanileii
n het laagst in
stbaar.
OABBIS LAS-
d diverse ZAE-
S
.LUG MAKEN?
:RS verkrijgbaar.
Wijziging dar LOs wat.
RECLAMES MEDEÖEEUNGER,
ROTTERD. IJZERHANDEL
OP DEI USTK8JK. -
ERIJEN.
It eerst
temeten.
BOEKHOVEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden man de Uitgevers,
n Zadels, Staren,
iingen, Pedalen,
OSESTRAAT over
ROTTERDAM. I
N, gevestigd 1831,
als, ©oltgeiuplaat.
OND en een KILO.
ge namaak.
OTTERDAM.
INEEREN.
IAKT1 0,90
(Ulo en WaeMgeld)
KONINKL.
RODER VERBEEK
Kantoor MIDDELHARNIS.
ZITDAGEN tijdens BEURS.
¥08* SÜMMEL3DÏJK - TABBEES
DoMeriag, DIRKSLAND -- Y. i DOEL
Donüeriag, OUDDORP - FLOHIL
Vrijdag, OM !0NGE -- GELUK
;rbatterij
SidlK
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en SATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per past 75 Csiri vo9sreJf&??taiIai»
BUITENLAND bi vooruitbetaling 8.^0 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT/
UlTORVERSi
8@MMELSOejK.
TelsSese Intereenuennaal Ne. SOS,
ADVERTENTIËN 20 Cent per rage!, RECLAMES 40 Cent p«r rogeL
BOEKAANKONDIGING SO cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN m DIENSTAANBIEDINGEN I I.- m plaatsing.
Groots Setters sas vignetten worden berekend naar da plaatsruimte dia s| beslaan.
Advarteatilia worden ingewacht tot DINSDAG- «b VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
ATIJRE
ANDEN
dag vaa elke maand, des
itaurant
'STUK 1.25
IENSC6TELET. 1.25
4ELK 12 CENT,
ITEIT.
rshausen, Dir.
Ons derde of slot artikel zal behan
delen de Ulo, 't Wachtgeld en
wat niet in de Wetswijziging staat
want 't zou ons niet verwonderen of
er gebeuren nog twee dingen n I, 't
gevende leerjaar afschaffen, waarvan de
Standaard repte in zijn nommer v«n
ngs. j.L, èn de niet invoering van
Lieuwe kweekschoolopleiding,
[et Ulo danIn 1920 is dit geheel
van karakter veranderd, 't Is geworden
zuiver voortgezet onderwijs voor leer
lingen die de eerste 6 leerjaren achter
den rug hebben. Het moet minstens 3
leerjaren omvatten )12 j.15 j.) en
bestaan uit minstens 3 der vakken
Fransch, Duitsch, Ergelsch, Wiskunde
en Handelskennis, en dan mag nog er
bij gevoegd een of meer der vakken
landbouwkunde, tuinbouwkunde, alge-
gemeene geschiedenis, handenarbeid en
fraaie handwerken voor meisjes Deze
Ulo scholen moeten gevestigd in af zon
derlijke gebouwen, maar art. 27 der
wet laat toe, dat de Ulo óók gevestigd
wordt in hetzelfde gebouw der Lagere
School; èn dat er niet ttvee hoofden
zijn (Ulo-hoofd èn 't Lagere School-
hpofd,) die onder één zelfde dak bestu-
\0~, zooals dat vaak voorkomt; maar
oat er slechts één Hoofd is, 't Ulo hoofd,
die dan niet 3, maar 9 klassen beheert,
mits 't aantal kinderen niet hooger is
dan 220dit cijfer 220 wordt
nu voortaan 350 dat is in
de eerste zes klassen 260 en in de 3
kopklassen 84, is samen 344 of 350.
Ook wordt voor de Ulo gewijzigd art.
57. Ze kregen in 1920 subsidie, als de
school niet minder dan 18 leerlingen
telde voortaan moet dit 24 zijn.
Vroeger mocht dan 't aantal dalen tot
12; nu tot 18. Vroeger mocht een
Ulo gebouwd, als er öf 40 öf 18 kin
deren waren (stad of dorp), thans
of 60 of 48 of 24; 60 voor Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en Utrecht; 48
voor andere 7 steden, die minder dan
100000 inw. tellen, en 40 voor de an
dere 1090 stadjes en dorpen. Daalt 't
aantal kinderen, beneden 60 of be
neden 48 of beneden 24, dan krijgt
men toch subsidie d.i. nog 3 jaar, mits
't aantal niet daalt beneden 48 in de
grootste steden; 36 in de genoemde 7
steden; en 18 voor 't Platteland.
De Minister schrijft in zijn toelichting
Het thans in art. 57 der wet voor de
aanspraak op Rijksvergoeding als mi
nimum gesteld leerlingental is te laag
en leidt tot oprichting van zeer kleine
en daardoor noodeloos kostbare school
tjes. Zal 't Ulo tot zijn recht komen
dan is ook een voldoend aantal leer
lingen noodig". En schrijvend over art.
73, zegt de Minister„Volgens de thans
geldende bepalingen wordt voor de stich
ting van een bijz, school in groote ge
meenten met b.v. 50000 of 80000 inw.
hetzelfde minimum aantal leerl. ver
eischt als in de minst bevolkte gemeen
ten Dit geeft in eerst bedoelde gemeente
aanleiding tot noödölooze versnippering
en opdrijving van kosten.
Dit geldt ook voor de Ulo, Daarom
60, 48, 24, in plaats van 40 en 18.
En hoe stond 't vroeger met de sub
sidies op de Ulo? Wanneer een Ulo 18
leerlingen telt betaalt 't Rijk 2 onder
wijzers bij 24 leerlingen betaalt 't Rijk
3 onderwijzers en bij 41 1.1. 4 onder
wijzers! Is dat niet geld weggooien!
Toch wordt 't ©r bij de wijziging nog
niet zooveel beter op Dan betaalt 't
Rijk voor 23 k. één onderwijzer; voor
40 k. er tweevoor 70 k. er drie. Dat
is ook niet zoo goedkoop; te meer,als
men weet, hoe er soms in die Ulo scho
len geschacherd wordt om met een
beetje kinderen toch groote salarissen
te maken. Nochtans, we erkennen, de
wijziging geeft bezuiniging.
De Wachtgeldregeling wordt ook
anders.
In 1920 was het zooWie sen dienst
tijd had van nog geen 4 j. kreeg 50 °/0
van zijn traktement. Wie van 4 j, tot
10 j, diensttijd had kreeg 65 Wie
van 10 j. tot 25 j diensttijd had kreeg
80 °/o i en w*e meer dienstjaren had
100 of de volle jaarwedde. Dat is
uit, Nu is 't zoo: Na0— 5 j. dienst is't
wachtgeld 't volle salaris doch slechts
3 maanden langNa 510 j. dienst
bedraagt 't wachtgeld ook 't volle sa
laris, doch maar een half jaarlang.Na
10—40 jaren bedraagt't wachtgeld ook
't volle salaris, doch slechts 12 maan
den. En zijn dia 3 maanden om, of die
6 mnd of die 12 mnd dan krijgt men
65 °/0 van 't salaris. En hoelang Wie
5 j. dienst had, houdt de 65 °,0 nog 5
jaar. Wie 10 j. dienst had houdt die
65 nog 10 jaar. Wie 20 j. dienst
had, houdt die.65 °/0 nog 20jaar
maar als iemand een betrekking kan
krijgen, moet hij die aanvaarden
en a!s hij pensioen gaat genieten, ver
valt 't wachtgeld ook.
Da Minister schrijft: „Dewachtgeld
regeling is duur. Niet alleen, omdat
veel onderwijzers op wachtgeld worden
gesteld, maar vooral ook omdat de
bepalingen te weinig het juiste karakter
van wachtgeld doen uitkomen. Wacht
geld toch behoort te zijn een uitkeering,
die tijdelijk genoten wordt door hem,
die wegens opheffing zijner betrekking
of reorganisatie van den dienst ont
slagen wordt. Tijdelijk, omdat er naar
gestreefd moet worden dat de voor den
dienst nog geschikte persoon zoo spoedig
mogelijk iveer in functie home; dat de
voor den dienst niet meer geschikte
persoon worde gepensioneerden dat 't
wachtgeld niet genoten wordt door hem,
die wel geschikt is voor herplaatsing,
maar deze feitelijk onmogelijk maakt
door naar 't Buitenland te vertrekken
om daar zijn wachtgeld op te teren".
Voor degenen, die al wachtgeld ge
nieten, blijft 't bedrag en de tijd zooals
die onds voor hen bepaald wasmaar
het 5e, 6e, 7e, 8e, 13a lid en't laatste
lid van het nieuwe art. 51 komen voor
taan ook op hen van toepassing. Wat
zijn dan do nieuw© bepalingen, waaraan
de reeds wachtgeldbezitters voortaan
onderworpen worden.? Ze geldon zijn
bijverdiensten Die trekt men van 't
wachtgeld af, net als bij de nieuwe
wachtgelders. En is hij nog geschikt
om onderwijs te geven, dan moet hij
óók gaan solliciteeren.
Nog een bezuiniging. Aan art. 156
der Wet '20 wordt een derde lid toe-
gevoegdnl. „Bij algemeenen maatregel
van bestuur worden regelen vastgesteld
ter bevordering, dat niet méér kweek
scholen en opleidingsscholen worden
aangewezen, dan voor de behoefte aan
leerkrachten noodig zijn". Kweekeling-
fokkerij wordt dus verboden. Amechtige
kweekscholen zullen verdwijnen, Ook
zal voortaan een kweekschool niet meer
mogen beginnen met 20 kweekelingen,
maar met 24 in de le klas. Voorts zal
de subsidie vervallen, indien gedurende
3 achtereenvolgende jaren het getal
kweekelingen, dat de akte behaalt min
der bedraagt dan twéé derden van hen,
die aan 't examen deel nemen,
en moeten in 5 achtereenvolgende jaren
minstens 75 kweekelingen slagen. De
eischen voor de kweekscholen worden
dus zwaarder. Vroeger behoefde maar
één derde te slagennu, zooals we
zeiden, twee derden.
Hoe duur zoo'n opleiding kan zijn!
De kweekscholen te Arnhem, Utrecht
en Etten leverden in 1921 vier geslaag
den opieder 4, En wat hadden die
12 nu gekost. Antwoordruim 124000
gld. Dus elk f 10000 Wat blieft u?
Bezuiniging zal er zijn, indien de op
leiding door zwaardere eischen der Wet
betere resultaten geeft; 5f ze moeten
dan maar verdwijnen
Alles nu saamvattend, wat we in
onze drie artikelen beknopt hebben
weergegeven als uitdrukking der wet,
dan komen we tot deze conclusie, dat
er gestreefd is naar bezuiniging door
grootere klassen zoo voor 't Gewoon
als voor 't Ulo onderwijs, en dat er
van achteruitgang van 't onderwis ge
wis sprake kan zijn voor de achterlijke
kinderende flinke kinderen zullen zich
zelf wel redden. Overigens achten we
de bepalingen van 't wachtgeld ongun
stiger; die voor de Opleidingsscholen
beter dan voorheen. En de rest der
wijzigingen zet geen aarde aan den dijk.
We hopen de debatten in de Kamer
daarover te volgen, maar 't zal alles
gaan onder 't motto „bezuiniging". Als
er maar nog geen andere scherven val
len door de amendementen, die op de
artikelen wel zullen worden ingediend.
Afwachten maar
De herziening Lager Onderwijs en die
van 't Middelbaar
Natuurlek is 't, dat er over 't Onde?wfjs
geschreven wordt, Over 't Lager en 't Mid
delbaar vooral. Op 6 Oct. 1921 heeft de Mi
nister v. O. een nieuw wetsontwerp ingediend
aangaande 't Middelbaar Ondw. en dat jaagt
nog al stof op in vrrbscd met da lyeea en
de dlfferentieerisg, of de klcssieke opvoeding
waar in de B afdeeling g*«n Grieksefa wordt
onderwazen, mast Latynsche, Nederlandsche,
Franache, Hoogduitache en Engelsche letter
kunde. Dat gemis aan 'f Grteksch zit heel
wat ouders en leeraars, die self een klassieks
opleiding hebben genoten aan 't gymnasium
dwars in de maag Onze aspiiatlëa op 't
platte Land gaan heel waf lageren
dastom laten we 't den Minister maas met
de klasslci uitvechten, 't Ontwerp komt nog
in de Kamers.
Over 't L. O. is er ook veel geschrijf
want die wijzigingen.
Zie hier een klacht van onderwijzeressen
Dezer dagen heeft fe Amsterdam de
Club van onderwijzeressen,leden
40 cent per regel.
VOOR DEN TIMMERMAN EN AANNEMER
ROTTERDAM- MIDDELBURG
r>
van den B v. N. O. vergaderd. Verschil
lende verslagen werden goedgekeurd. Af
gekeurd werd de technische herziening van
de L. O wet om de navolgende redenen
lo. De onderwflzeres zal steads met over
volle klassen -te kampen hebben, doordat
een groot percentage der schoolbevolking
de hoogerc leerjaren niet bereikt en geen
maximum per klasse is vastgesteld
2o. De wachtgeldregeling zet de ge
huwde onde;w|zeres na drie maanden
wachtgeld zonder inkomsten. Waar de op
leiding, examens en asten voor beide sexsn
gelijk zijn, behooren ook de rechten ce-
zelfde te s|n. Nu is het slechts een verkapt
ontslag
3o. De A onderwQzeres bl|ft in de toe
komst gehandhaafd. Zoowel voor het kind,
voor het onderwijs als voor de leerkracht
zelve Is het dringend noodzakelijk, dat deze
minderwaardige nimmer de school Intreedt.
4o. De clausule, dat de wachtgelder da
betrekking moet aanvaarden, die in verband
met zgn persoonlikheid en omstandigheden
voor hem pE3ssnd kso worden geacht, is
zeer gevaarlik voor de onderwijzeres in
wie men als vrouw steeds de geboren
huishoudster of kindermeid ziet ea stelt
bg gebrssk san aanwijzing, wie die ge
schiktheid beootdeelen, den weg open tot
willekeur en doet de rechtspositie van de
onderwijzeres te nlst.
En we staan acg maar aan 't begin.
Nog een poosje, aan k; jjgea de onder wijzers
salarisverlaging, premiebetaling. Ea dan nog
eea poosje, das draait men da heele Lager
Onderwis Wei den nek om. Van de nieuwe
opleiding komt welulg terecht. Van de eea-
heldjschoo'i evenmin, la 1925 staan we voor
een andere Wet dan die van '20
Griekenland,
Dat wosdl in Kïeiss Azie een heet hang
ijzer voor de G leken. En voor den Volfcea-
kenbondstaten niet minder. Griekenland is
uit Klein Azie verdreven en de Turken heb
ben een schitterende overwinning betaald.
Gevaarlek is deze toestand voor 't Grietache
Koningshuis, dat wel eeas afstand zou moe
ten doen van den troon. Gevanelper voor
den Balkanvrede, die er m 918 schQnbaar
was Gevaarlik voor 't Engeisch gezag In
Azie,
De Mohamedaaea hebben reeds in duizen
den lofzangen san Allah (God) hun dank
betuigd. „Allah is groot en Mohamea iszfja
profeet". De moskeeën 2ija stampvol met
kerkgangers om de schitterende overwinnL g
te vieren.
Eb Frankrijk, Engeland en Italië maken
hun geschut ai wees klaar om 't te gebruiken
bfj Konstamtinopd tof openhouding van ds
zeestraat aldaar.
Op den Balkan zit men in zak en asch,
want ais de Turk zfjn vredesvoorstellen in
dient, kosdea sla eischen zoo zwaar
dat er stukken lands hem moesten woadcu
afgestaan, wat daar ia die Staatjes oamid-
dtltjk wtiving zou geven.
De Turk is voor een kieiua overwinning,
Isat siaaa zöc'r groots, zeer vatbaar. Uit
Europa verdreven, verdrukt, rais'êead, maakt
zoo'u victorie hem onmiddell^k enthousiast.
De gedrukte veer ontspant.
Trouwens de Islam, st Mohamedaacsche
geloof is fanatiek En toch 't rommelt alsoo
lang iu Azis. Niei alken om 't geloof, maar
ook om de Democtaiie, die in lndïë, ia ons
I'idië, in "t Engelsche Indtë haar invloed van
zelftegeerisg gelden doet,
Fanatisme des geloof® ea Democratie kun
nen voor Euiopa's belanghebbende Hijken
ernstige gevoigess hebben.
Engeland vooral heeft er 't grootste belang
bU, dat es in Kleia es Groot-Azlë-ustkomt,
want anders is ss§h leed er niet te overzien.
Eu Vrede op Aarde!
En Ontwapening naar de methode
van den Volkenbond.
Eu geen mm en geen cent op z'n
socialistisch.
Maarwfj zeggenhoud je kruit droog
,ea bid om vrede! doch zorg voor kruitI
Oas Isöië is ook Mohamedaansch en onvei-
irouwbaar voor ons Gezag,
Nadruk verboden,
We zïticn al 'n end in Sepfess&er.
Het is am alles te merken, - de vacantia-
gangers z|a terug ea hun bruine vel is in
acht dagen alweer tot 't wit vau-alljd ver
bleekt; de scholso, zeifs die met de meest
elastische vacantiëa zijn eindelijk weer be
gonnen we houden 's avonds al wee<r visite
„met de-lamp-óp"; we overleggen met elkaar
hoeveel steenkool en turf we zullen inslaan
de vrouwelijke helft des menschdoms babbelt
ouder eikaas reeds over't wintergoed en man
lief heeft zich aleens laten ontgallen, dat-ie
zü toch wel aan 't nieuwe wintesjas toe Is
tot achrik z§ner gade, die voor de kiadets
heel wat cp haar program heeft staan en bij
ervaring weet dat ?oo'a jas „er in hangt",
niet alleen '3 zomeis in de kleerkast I
Kortom, het is dikop herfst
Eenige dagen geleden, toen aan 'n strak
blauwe locht de zoa zoo schitterend opging,
sprak ik de hoop uit op 'n outferwetscha
Septembermaand, zooals we ze bv, gehad
hebben in 't eerste oorlogsjaar en ook in 't
Kroningsjaar dei Koningin;
Maar een mijner zoons schudde 't hoofd I
Hij heeft z'n werk „buiten*Tea meent daar
door 'n beteren kfjk op de lucht te hebben
dan ik, ecfio, hoe 't ssj, hij beweerde dat
de lucht te „bleek* zag voor standvastig
mooi weer, en in elk geyal heeft hl 't bij 't
rechte eind gehad
