Zaterdag 2 September 1922
87iU Jaargang N*. 2838
Antirevo lutionair
voor de 35iiMli©lIasidscii© en Keenwsche Eilandei
Nationale Biokvemniging
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
De democratie en de Kerk
van Christus.
Reclames SHededeelingen,
mm SOMÏELSBIJK - TABBERi
Dgnderdai, BIESLAND v. A DOEL
DnMl, QUDDQRP -- FLOHIL
Vrijdag, JOODB TOM - 6ELÜK
OP OEI UITKIJK.
W. BQIKHOVEK Zsslck,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere
Administratie franc© toe i® eenden mi de Uitgevers»
Het vraagstuk dat opgelost
moet worden.
Kantoor MIDDELHARNIS.
p+y,» Courant versch|nt eiken WOENSDAG en ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco pet pest 75 Beat bjj voeraitfeatallng,
BUITENLAND b| vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS j
SOMMELIDIJK,
Tslsfesn Interse-msaaBaaf No. 202.
ADVBRTENTIËN 20 Cent per regel. RECLAMES 40 Gent per mgal,
BOEKAANKONDIGING 10 eent per regeL
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 1.- per pïaatsiai.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan.
Advertentien worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Democratie in bi]zonderen zin is de
regeering des volks, 't Is afgeleid van
de Grieksche woorden demos en kratein,
die „volk" en „rageeren" beteekenen.
Was ons artikel uitsluitend aan de de
mocratie" gewijd als regeeringsvorm,
dan ware 't onze plieht 't historisch
verloop dier Democratie te schetsen vanaf
den Griekschen tijd tot Heden en zou
den we dan van zelf moeten ontwikke
len den strijd tnsschen Democraten en
yAristocratentnsschen Plebejers en Pa-
^liërstusschen Notabalen en Burgers
tusschen Regenten en Gildentusschen
Hoekschen en Kabeljauwschentnsschen
Schieringers en Vetkoopers; tusschen
Staats- enPrinsgezindentusschen Bour
geois en Kapitalisme; tusschen Bolsje
wiek en Socialist,
En dan zouden we ook moeten spre
ken van mannen als Jalius Caesar, Crom
well en Napoleon, maar ook van 't ver
schil tusschen den Populus of 't nette
volk èn 't Ochlos of 't schorremorrie,
't janhagel der revolutiestormen. Ook
over Volkssouvereiniteit, Staatssou-
vereiniteit,
Ons opschrift wijst er reeds op, dat
we zóó, als regeeringsvorm, de Demo
cratie niet kunnen bedoelen. In de kerk
van Christus is zeer zeker van „regee
ring" sprake, want anders ware „de
.Koning der Kerk" geea Naam, den
tistus passende. Reeds in dien Ver
en Naam ligt't regeeren over onder
danen, geloovigen óók opgeslotenmaar
dat Koningschap van Christus en dat
Wetboek van Christus, en dat Konink
rijk der Hemelen en de Strijd van dat
Rijk des Lichts tegen dat andere Konink
rijk der Duisternis verschilt zoo onme
telijk in doel en eindresultaat van de
regeering der Volken en Vorsten, dat
van geen democratie in de Kerk van
Christns ooit sprake kan zijn.
„Gij zijt allen broeders."
„Ik geloof een gemeenschap derheili
gen; èn daarom gemeenschappelijke
vergeving der zonden door één Kruis,
èn daarom gemeenschappelijke opstan
ding des vleesches door één Opstanding
en daarom gemeenschappelijk eeuwig
leven door één Hemelvaart Christi.
Neenonder Democratie verstaan we
nu de algemeen geldende idee van meer
dere belangstelling des Volks in de zake
des Volks.
En dan kan niet ontkend, dat er in
den boezem der volkeren in de laatste
80 jaren een wonder is gewrocht
In de historieblaam behoeft men niet
verder om te slaan dan tot 1848 en
van dien tijd af dagteekent een ont
waking der geesten op alle terrein, zoo-
als we die in de Middeleeuwen ook eens
gekend hebben zij 't dan ook op meer
wetenschappelijk terrein, onder den
naam van Humanisme en Renaissance
of wedergeboorte der Grieksche en Ro-
meinsche letterkunde.
Na 1848 is in gansch Europa een
ontwaking der volken gekomen, die niet
alleen een wakkerschudden was uit po-
litieken dommel, maar zich ook open
baarde in een warm worden voor sociale
en economische vraagstukken,
Der Tijden noodzegt ge.
't Doet er niet toe, welke de velerlei
oorzaken waren yan die hoogere be
langstelling des Volks in zijn eigen
Leven; we constateeren alleen 't feit
en laten de redenen waarom rusten.
God de Heere heeft de tijden in Zijn
band, en Hij weet of de inzinking der
Kerk, of 't sociaal verval van een Stand,
of de betere gevoelens der Ontwikkel
den, of Opstandsdrang en Conservatisme,
in Kerk en Staat en Wetenschap enz.
te gebruiken als middelen in Zijn heilige
vingeren om in 't Volk de pertinente
vraag te doen opkomenWie en waar
zijn we als Volk en als deelen van
dat Volk,
Vox popnli, vox Dei! De stem des
volks is die van God.
Als een volk die vragen van „Wie
en W&ar" stelt, is er een sprake Gods.
Wat spontaan uit de ziel opwelt, is
een stem der Ziele des Allerhoogsten.
Dat is een keerpunt. Een mijlpaal in
de historie.
En zoo'n natuurlijk uitdijen van de
belangstelling des Volks is voor de Kerk
een ernstige roepstem om wakende en
biddende te zijn, opdat noch zij, noch
dat geïnteresseerde volk in verzoeking
komt, overmits de geest gewillig, doch
't vleesch zwak is.
Immershoe meer belangstelling door
't Volk, des te meer is er geestelijke
opvoeding noodig, opdat die belangstel
ling niet gaat verloopen in wat uit
sluitend des Vleesches zou zijn. De Kerk
wijze 't op de vleeschpotten van Egypte,
zoogoed als op 't Manna der woestijn
Maar nog iets.
Hoe meer belangstelling of democratie
in 't volk, des te meer gaat men den
kerkelijken gezichtsblik op de Vrijheid
der kerken richten, en waar sommige
dezer nog als „Secten" worden genoemd,
komen ook deze „Secten" in gansch
andere verhouding tot den Staat te
staan. Denk maar om den huidigeu strijd
over art. 171 der Grondwet, cm de
„rechtsgelijkheid" met de Herv. Kerk enz.
om de Vrije Kerken van 1834, 1869,
1886, 1892,
Hoe meer democratie buiten de kerk,
hoemeer men verlangt naar democratie
in de kerk. d.i, naar een kerkorde, waar
in de mondige lidstaten erkend worden
als mondigen, en de verkiezing van ker
keraad en predikant enz. ook democra
tisch plaats hebben, met volle en veel
rechten en medezeggingschap der Avond-
maalslidmaten.
Hoe meer democratie buiten de kerk,
hoe ernstiger in Catechisatie en op pre
dikstoel de beginselen, niet alleen der
zaligheidmaar ook van de zedelijke en
geestelijke onder-, boven-, en overstroo
mingen onder de aandacht der hoorders
wordt gebracht, 't Geestelijk leven des
Volks komt dan onder den microscoop,
Alle demonisch beginsel van kerke
lijken, geestelijken, zedelijken aard moet
in catechisatie en op preekstoel en bij
huisbezoek en in de lidmaten vergade
ringen aan de orde worde gesteld.
Zaligheid door Christus, alléén is een
schromelijk tekort in dsn Dienst des
Woords, Onverantwoordelijk voor God,
Die de Nieuwe tijden besteld heeft èn
roekeloos ten aanzien van de schare,
die op 't geestelijk advies wacht, hoe
ze als Kerkleden in dat strijdperk van
't leven in Kerk en Maatschappij, Gezin
en School kunnen optreden.
Wat is dat voor een Christen, die in
de kerk naar de Eeuwigheid tuurt, maar
buiten de kerk aan Liberalisme en So
cialisme, aan verwaarloozing des gezins
zich schuldig maaktonkerkelijk en on
burgerlijk zich gedraagt, en op de markt
des levens zich zelf en zijn ziel verkoopt
of verhuurt.
Wat is dat voor een predikatie, waarin
't nationale leven niet bezien wordt bij
't licht van Gods Woord, en de onkunde
der toehoorders niet wordt weggenomen
door een kundigs uiteenzetting van den
spreker daar hoog in de lucht, zooals
de Genestet hem noemt
De democratie in de Maatschappij
vraagt om uitbreiding van den geeste
lijken gezichtskring; daarom wordt er
van 't Onderwijs en de Ontwikkeling
door allerlei materiaal, zoo'n mooi ge
bruik gemaakt door Jong en Ouddaar
om komt er in alle Volksklassen meer
denken, scherper luisteren critisch be-
oordeelen; daarom zegt men gelukkig
niet op alles „Ja en Amen" meer. Da's
gelukkig voorbij
Daarom kan. catechisatie en prediking
en huisbezoek niet meer volstaan met
algemeene waarheden, die de schoolkin
deren ook al kennen; maar slaan die
algemeene waarheden, die overbekende
gemeenplaatsen dan pas in, in de zielen
der schare, ais 't algemeen® op 't bijzon
dere huidige nationale Zielsleven eens
Volks wordt toegepast. Is er geen reden,
dat de invloed der kerk vaak zoo on
beduidend is
Dat iemand bekeerd moet worden
weet iedereenMaar hoe men als onbe
keerde en bekeerde in 't huidige wor
stelperk van persoonlijke en zinsbelan-
genvan geestelooza en overgeestelüke
ideeën zich naar den Woorde God een
pad moet banen daarnaar vraagt
het denkende kerklid; daarnaar vraagt
't ware Kind Godsom met die nieuwe
kennis gewapend den Nieuwen Tijd
tegen te gaan met Zijn God in zich,
met een wereld vol afval naast zich,
om in dat Nationale levea op te treden
voor de Eere van sijn Vader, die in de
hemelen is Uw Koninkrijk kome,
o Heer Werp 't rijk des Satans
neer
De democratie stelt zware eischen
aan de roeping der Kerk!
Aan predikers en leden
Een Communistische Universiteit,
Volgens een bericht uit Rigs, in Rusland,
is er te Muskou een Comm Universiteit op
gericht. Tijdens hun verblgf san de Usiv.
ontvangen de studenten uit de Staatskas le
vensmiddelen en kleeding.
Als voornaamste vakken worden onder
wezen
het historisch materie,lisass,
de geschiedenis der revolutie,
religie en communisme,
de constitutie der Sovjetrepubliek,
het roode leger,
de dictatuur van 't proletariaat.
Afgedacht ol dit nu alles is, en er dus
van een zeer onvolledige universiteit sprake
moet zijn met een paar faculteiten van 't
Rscht en den Godsdienst, waaraan dan nog
een faculteit der Letteren in sake de Geschie
denis zou aanhangenhoe dat verder xfl
maar de te doceeren vakksn sin wel echt
Bolsjewistisch.
Het historlsch-materiaiisme is de grondzuil
der SD.AP. en staat met klassen$tr|d in 't
nauwste verband. God regeert, is een beter
fundament
De geschiedenis der revolutie is een dank
baar onderwerp. De Communist kan alvast
met Adam en Eva beginnen En nadien z|n
er heel wat revoluties geweest, en zullen er
blijven. Wie 't principe wil weten, moet naar
't Paradis.
De Religie en 't Communisme wortelt
„natuurlik" in den Bijbelgoederengemeen
schap; maar in Jeruzalem kwam de armoe
der Christel|ke gemeente, ondanks dat Com
munisme, el gauw voor den dag en kregen
de weduwen ruzie ouder elkaar, omdat
de bedeeling ongel|k was. En toen beeft
men 7 diakenen gekozen, waaronder Stefanus,
om 't Communisme een andsren grondslag
te geven. De barmhartigheid triomfeerde over
't zoogenaamde „communisllch recht". Trou
wens, Anavias en Saffira z|n nooit door de
Apostelen ultgenoodtgd, om hun land te ver-
koopen. 't Was eigen dr|fveeren toen
logen se nog.
De dictatuur van 't proletariaatja 1 dat
Is een resultaat der revolutie;
't Is een f|ue universiteit daar! Ook de
Zonde wil zich uitleven.
Maar wat voor Christelijke macht staat
daar nu tegenover
Helaas, niets
40 cent per regel.
Indien g| dikw|U ongesteldheden hebt,
zooals die waaraan Mevr. Camilla Lepere
l|dende was, wiens brief w| hieronder pu-
bliceeren, maakt u dan niet teseer eegesust,
want door u met de Pink Pillen te bthaa
delen, zooais s| deed, zult g| vermoedcllk
hetzelfde goede resutlaat verkrlgen.
Mvr. Camllle Lep re leed aan benauwd
heden, msagpflnen, slapeloosheid en hoofd
pieten, weike ongemakken alle voorkomen
uit bloedarmoede en zenuwverswakking. Het
vraagstuk dat opgelost moet wordrn, om
daaraan een einde te maken, is dus, den
ii rijkdom van het
bloed ie hesstellen
en de zenuwen op
nieuw te stalen,
Geen geneesw|se
is in dat geval
meer aan te be
velen dan het ge
bruik der Pink
Pillen die speciaal
uitgedacht en be
reid zij voor de
behandeling der
ta!r|ke ongesteld
heden die het ge
volg zfa van ver
slapping van het
bloed en v&n de
zenuwen, als
bloedarmoede,
(Cl. Daisy)
Mvr. Cam. Lepêre
neurasthenie, algemeene verzwakking, maag
pijnen, en die zelfs de rheumathiek genezen.
„Sinds den dag waarop ik de Pink Pillen
ben gaan gebruiken-schreef ons Mvr. Camllle
Lepere, (wonende fa Brlanes-sous-Essonnes
(Frankrijk) ben ik er dadel|k ve?l op vooruit
gegaan. Ik verkeerde in een zeer slechten
gezondheidstoestand. De maagplnen en be
nauwdheden, waaraan ik leed, vsrhiodeiden
m| te slapen, met dit gevolg, dat ik 's mor
gens als ik opstond c?g vermoeid was en
hevige hoofdpln had. Het verheugt mij, te
kunnen verklaren, dat de Pink Pillen m$
genezen hebben
Indien vatbaar van gezondheid s|t of
Indien uwe leefwijze u tot overwerken drgfi,
gebruik dan, vooral b| de seizoensverande
ringen, nu en daa de Plak Pillen. Uwe ge
zondheid z?l daar wel bij varen.
De prfls der Pluk Pillea bedraagt f l,75d@
doos, f 9 de zes doozen. Z| worden ver
kocht in het Hoofddépöt, Nassau kade 314 te
Amsterdam Eischt dit adres en de Hollandsche
gebruiksaanwijzing. De Pink Pillen zin ook
te verkr|gen b| alle goeds apothekers en
drogisten, oa. bfl D Vflfrinkel
ZITDAGEN tpens BEURS.
Nadruk verboden.
Twee vrouwen tegen elkaar
Of liever de tweede, die in alle chrlste-
l|ke liefde en met alle zusterlgke gezindheid
des harten «e eerste aanvalt in publieke
geschrifte, waarop de eerste, die zich ook In
't publiek uitgelaten bad, zeker niet het stil-
zwlgen bewaren sal.
En w|, mannen, luisteren toe.
W| vinden het hoogst interessant.
Omdat de min en de „taak van den man"
het onderwerp van dispuut is tusschen deze
belde vrouwen. Omdat w| er dus zeer direct
b| betrokken z|n. Omdat het dispuut ons
ineens zet middenin het moderne leven van
dezen t|d. En, omdat deze twee vrouwen,
de gehuwde en de ongehuwde aan elkaar
gewaagd z|n.
Z| voeren de pen met 't grootste gemak.
Zg schrijven beide „uit" de zaak.
Z| zin allebei van christelijke levensop
vatting en goed gereformeerd, zoodat ze ulet
door al te groot verschil van levensrichting
langs elkaar heen praten. En tenslotte raakt
het een onderwerp, waarover w| allen, ge
letterd cf niet, van hooger of lager stand,
ja tof in de eenvoudigste arbeidersgezinnen
toe, een eigen meening kunnen hebben, vol
gen kunnen al wat er over geschreven wordt.
Laaf ik u de belde vrouwen voorstellen
Mejuffrouw Kuyper, H. S. S.
De onder ons volk meeat bekende dochter
van den ouden leider onzer partg.
De andere is: Anthonia Margaretba".
Niet xóó bekend, maar die toch door haar
stukken in het „Christelijk Vrouwenleven"
en door haar boek over „Goede manieren"
als goede, Christelijke schr|fster onder ons
niet óubekend is.
Mejuffrouw Kuyper is 'n reise-dame.
Dat heeft ze stellig van haar vader I
In Ruslaud en Italië, in Duitschland en
Zwitserland, in Engeland en Amerika, is z|
geweest en alf|d weet zij prettig over wat
ze gezien en beleefd heeft te schr|venener
zoo anderen, die meer honkvast z|n, of niet
in de gelegenheid zulke reizen te maken, van
mee te laten genieten,
't Gaat nu over haar reizen in Amerika.
Tweemaal is ze daar geweest.
En nu is zl nuchter genoeg en ook genoeg
kind van haar vader, om tenslotte toch met
Bilderdp te erkennen, dat er maar één Hoi-
land is, al zal ze niet zóóver gaan als
deze, die toen it| vader, „ait|d overdrevene",
die toen bfj uit de ballingschap mocht we-
detkeeren, zich languit op de vaderlandschen
grond wierp, deze met beide armen omva
demde en kuste met z|s mond ...als
tenminste deze beschaving zijner „Weder
komst", die h| zelf ga!, geen „dlchterl|ke
vrgheid" is.
Een dame doet zoo iets niet.
Eu stellig mejuffrouw Kuyper niet
Msar om daarop terug te komen; se is in
Ataerifea geweest en telkens net kort genoeg,
om enihoesiast over die „Nieuwe Wereld"
in de Oude terug te keeren en er 'n boek
over te schs|ven.
Och, 't gaat ons óók vaak zoo.
We komen in een nieuws betrekking; we
betrekken een nieuw huis; we gaan naar 'n
audere woonplaats; !n dominee vertrekt naar
een skuwe gemeente; er komt een nieuwe
dienstbode In huls.
ja, 't kan van 't begin af mis z|n
Maar in den regel toch zijn die eerste da
gen cn wekaa de beste; men ziet van alies
de zonzijde en den schaduwkant laat men
zooveel mogelp onopgemerkt.
Het is zooveel als de wittebroodst|d I
Naderhand wordt men nuchterder.
Dan ziet men als de genezen blinde de
meuschen niet meer ais boomen wandelen,
maar dan ziet men ver en klaar.
Nu, wie gelezen heeft wat mej. Kuyper
over hxar reizen naar Amerika schreef, die
heaft ongetwijfeld, evenals ik, genoten van
de Kuyperizausch-aantrekkelfke wijze, waarop
s| haar ervaringen en ontmoetingen mede
deelt, maar die zal ook weieens de gedachte
hebban voelen opkomen, dat x| wat erg
ouder den invloed was van dien wtttebroods-
tgd.
Zóó meent ook Anthonia Margaretha.
En waar dit nu in menig opzicht geen
kwaad kan'ts beetje enthoesiasme is voor
oas, nuchtere Nederlanders als de peper in
de sp|s, daar meent A. M. (zehoudem|
ten goede, dat ik dien langen, wel mooien,
maar niet practischen naam wat afkorthaar
man noemt baar, denk ik, „Ammie" of zoo
iets) dat op een bepaald punt mej Kuyper
zich door baar geestdrift voor Amerika van
den rechten weg heeft laten afvoeren.
Wat niemand te tragisch osvattel
Maat dan toch zóó, dat mej. Kuyper, naar
't oordeel van A M. een paar kleine, Ame-
rikaansche vosjes heeft meegebracht, die ze
in de duinen van Bicemendaal de vrijheid
geschonken heeft, maar die A. M meent, dat
noodig gevangen, desnoods geschoten moeten
worden, opdat s| niet onzen Nederlandschen,
chtistellken, calvinistischen wijngaard zou
den verderven.
En hiermee kom ik tot de zaak.
't Is een onderdeel der „Vrouwenkwestie".
Men kan óók zeggen: „'t Is een mannen-
kwestie",
In Amerika, moet men weten, is het zoo
nuttige genus der dienstboden b|na uitge
storven en alleen de upper-ten en wat daar
onmlddellQk aan grenst, kan dienstboden,
oftewel, naar de meer moderee benaming
„vrouwelijk „huispersoneel" houden.
De gewone burgerij kan dit nlat.
Zslfs de gegoede burgerij niet.
En al weet men nu in Amerika, veel meer
dan bjj ons, het huisellk leven te vereer?/
