ms
I
Antirevolutionair
Orgaan
\s,
IN HOC SIGNO VINCES
1ANDEL
ld Da
len in
RECLAMES MEDEDEELIN8EN,
FLAKK. BOERENBOND.
:im
122
|gericht
Woensdag 12 Juli 1022.
BTte Jaargang N*. 2823.
5ASCH"
I
>Ct
- I
i#
de Znldlwllaiidjselte en ^eeuwselie
W. BOEKHOVEN Zeitsa,
Alle voor de Redactie bestemd, Advertentiëa ea verdere Administratie franc© toe te zenden aan de Uitgevers.
:D.
f 21.-.
6161.
LIJDT GIJ?
Van Zetten's Balsem
12.90
16.50
K 7.20
SREN
1°
J5 enz.
plen
ding
un<
ven.
laar-
eren
Dese Courant verschjnt eikeis WOENSDAG an ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden francs per pos! ©eet Es| vcoraüfcsfaüng.
BUITENLAND bj vooruitbetaling f 8,50 pet laar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UlTCSEVMSi
BOMMELS DIJK,
Telefoon intercommunaal No. 302,
ADVERTENTIÊN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per regel
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel.
DEENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zj beslaan.
AdverteaöSn worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
rant onze
na geluk,
lgemeeue
kt.
ïrhoofd-
Id, gebrek
energie.
;een enkel
mgulnose
bevordert
hand de
|n tot een
Jen Haag
V 60 Rechts en 40 Links.
Wlê had, vóór de Stembus, bj zoo groote
verwarring van lijsten, partjen en psujijcs,
op zoo'n overwinning der Rechterzijde gun.
nen hopen.
60 Rechts en 40 Links.
Het Nederlandsehe volk in sjn geheel heeft,
mannen met vrouwen, door het Stembiljet,
getuigenis afgelegd, dat het in de Rechter-
zjde vertrouwen stelt, als 't er op aan zal
komen tegen revolutionaire wandaden rugge-
graat te toonen. Dat het ia de Recbterzjde
vertrouwen stelt, als het in de Sociale Wet
geving een voorzichtigen, met beleid gekozen
stap voorwaarts zal doen, al zal dit dan ook
door het Socialisme met een schamperen spot
van .reactionair" bestempeld worden, omdat
de Rechterzijde 't Sociale leven anders be-
kjkt, en in dezen t|d naders moet bekjkea,
jMkrsar zooveel malaise en crisis en inzinking
zich zienderoogen openbaart. Gematigdheid
zal de Rechtersjde zich voor oogen moeten
stellen, maar geen atilatand.
De Rechterzlde heeft een zware veraut-
woordel jkheid te dragenwant 't wankelend
Qesag moet ze handhavenwant de Chris
telijke Vrijheid moet ze ruimer maken; want
de Volksontwikkeling moet ze blijven be
vorderen; want de Sociale Wetgeving moet
ze in goede, ordenllke, drageljke verhou
dingen bljven regelen met bet motto Recht
voor Allenwant bezuiniging zal ze moeten
betrachten zonder groote schade aan de al-
gemeene volksbelangen.
De Nederlandsehe stembus gaf geen onzeker
geluld. Wars van revolutionair gedoe wil 't
Ned, Volk In rustige orde het Staatsleven
doen ontwikkelen met Gezag en Vr jheid en
Vrede in de hoog opgeheven banier
60 40. Een prachtige meerderheid, maar
met zeer sware verantwoordeljkheid. Zegenc
de Heere de komende Ministers met Zj|n
Goddel|ke Hulpe. Schiage Hij Koningin en
Dienaren der Kroon. Schrage HQ 't Parlement
om ons Volk bij de Overheid waardig te
0'3
>ude en
en.
TELEF 8141
artikelen
raad nagel 8,
bode bezorgd.
onze gelukwenschen 1 Soli Deo Gloria I We
wonnen aanmerkelijk. En voor onze leiders
een bede om 's Heeren Genade, opdat ze
wisheid bekomen om de Part| lot meerdere
eere te brengen in den Lande.
V De uitslag op Flakkee.
Flakkee Is rechts gebleven; 't Socialisme
heeft veeren gelatende Chr. Hist. zjn voor
uitgegaan, de groep Kersten heeft succes te
boeken, 't Liberalisme kw|nt voort en de
Chr. Hist, nemen zjn sappen weg.
Zóó is de toestand.
Bl|dschap vervult ons hart, dat 'f Flakkee-
sche volk In z|a overgroote meerderheid nog
vast bl|ft houden aan 's Heeren Woord, of
naast zich gevoegd ziet zoovele Liberalen,
die wars van Revolutie en Onrust zich aan de
zuiging van 't Socialisme onttrekken gaan.
Er zf n uitgebracht 12724 stemmen, op een
aantal kiezers van 14985. Thuis gebleven, op
zee, verhuisd, gestorven, s|n er dus 2261 of
b|na 14 pCt. En van die 12724 stemden er
Rechts:
Op de Anil's 4818
Op de Chr. Hist. 918
Op de R. K. 875
Op Ketsten 1733
Op Piatt, bonders 193 Protest, en R.K.
Op Chr. Democr. 39
Op Herv. St. part| 41
Op nieuwe Kath., 77
Is
En dus heeft links 4000 ruim.
Is er dan aan de Rechterzlde voor Flakkee
geen dankensstof, dat ons Eiland nog niet
otteren wil aan den geest van ontkenning
van Eeuwige Beginselen en Goddel jke ordi
nantiën
Het Flakkeesche Rechtiche Volktdeel heeft
fl ,fc.h,ttefend gedragen b| de stembus.
Dat t jzoo «aar als Volk bl|vcn mag.
Tegen de Revolutie het Evangelie.
V De kleine partyen.
ir.m» "eLne pa,1*M z|n gelukkig uit de
tan <?ónT.iuIlreneD' Verdwenen is de Christen-
mêi i; 'erdwenen de Chr.-Soc. part|
7. T' 5.' verdwenen is de Christen-
■tand2n«!n !m»a8verdwenen de Mldden-
N^trW! "E* A' Staalman; verdwenen de
DMnï,ti met ter Hal>: verdwenen de
W«T d2n g ,der Weermacht met W.
wgir, den sergeant.
die van'g«Jé0meB "l"dle van Houten en
gronde m ?a#t Ie 8"M 00k weei ten
staan zjn. ln 1925 zooals zeont-
eentfê*tb«',o2ïenpat<' hecft w«H|k nog
kfezeMvolk 2geB.' ™"lr overigens heeft 't
kiezersvolk ia groote wisheid die kleine par
tieel den bons gegeven ea was er aansluiting
bij de grootere.
V. d. Laar er uit; ea Teenstra met Beie-
siein, sa Staülraa», en Kothek van de Socia
listische part®ze komen nooit meer terug,
tenzij ze zich laten inlijven in de groote
Partijen.
En datzelfde zullen we met ds. Kersten en
mr. van Houten beleven. Ze kunnen eens een
jaar of drie in oppositie z|n, maar ia de
Kamer zitten ze practisch voor niemendal.
Ze konden b| de propaganda afbreken (en
daar mossten ze van bestaan, net als Staal
man en v. d, Laar enz) maar alt 't op een
opbouwen aankomt, moeten se met de groote
partijen meedoen, of raken stuur en teugel
kw|t, en Invloed.
Crliiek is tamct|k gemakkelijk maar er z|n
in de Historie al zoovéél .overwinnaars' ge
weest, die met hun overwinning verlegen
zaten. Alleen te staan als een Groen van Pr.,
als een Kuyper I o ja, dat is altld het begin
van een groote actie; maar dan moet men
voor het Volk kunnen versch|nen met een
positieve principieels leus Kunnen mr. vaa
H au ten en ds. Kersten dat
De groep Kersten.
Op de eilanden van Zuid-Holland en Zee
land is de groep Kersten haast tot den kies-
dseler gekomen. En is gekozen verklaard.
Ia de 18 districten stond 't zoo:
Den Bosch 738
Tilburg 0
Arnhem1091
N|megen1718
Rotterdam1622
Den Haag405
Leiden2694
Dordt6755
Amsterdam244
Helder298
Haarlem381
Middelburg6563
Utrecht19*0
Leeuwarden359
Zwolle1694
Groningen139
Assen103
Maastricht0
Totaal 26744 van de 2928818 stemmen.
Ia kieskringen Dordt en Middelburg samen
6755 en 6553 of 13318 of de helft.
't Zja dusdeZuld-H.eaZeeuwscbeeilanden,
waar deze Candidas! sjn slag kon slaan. Eu
ln den Kamerfaring Dordt gaf Flakkee hem
er ruim 1700, en voorts op de andere Dordf-
sche eilanden met Aiblasserwaard een 4900.
Is over 114 dorppu en steden van onzen kring
6755. Is voor elk dorp 60.
't Groepje is klein: 1 percent voor Ne
derland.
Maar de Eilanden staan en stonden bekend
in den lande, dat ze voor zulke politieke ult-
stroomlng vatbaar z|n. En dat zal voorloopig
nog wel wat bijven. Laten we bij wezen,
dat 't er maar één is op de 100.
't Socialisme op Flakkee.
De S. D. A. P. had tegenwind, 't Was te
voorzien. Zie hier een vergeljking met 1918
1918 1922
Middelharnis 106 moest worden 212 werd 191
Sommelsdjk 88 176 178
Dirksland 66 132 87
Meil8sant 9 18 8
Herklngen 3 6 l
Stellendam 53 106 14
Goedereede 46 92 14
Ouddorp 11 22 3
Nieuwe Tonge 35 70 48
Oude Tonge 146 292 245
Ooltgenspl. 42 84 86
Bommel 25 50 20
Stad a/t H. 1428 13
Is samen
644
1288
908
De S. D. A. P. is dus 380 st. achteruitge
gaan of bjna 30%.
Oorzaken: 't Vrouwenkiesrecht.Stakingen.
En 't al te lawaaierig optreden, te opzichtel jk
voor ons Eiland, te prikkelend voor 't groote
publiek. Kalmte had ucg Iets kunnen redden.
Nog lets 1 Niet veel. Want de wind woei
door heel Nederland antl-soclalistlsch 1 Waar
om zou Flakkee daarop een uitzondering
maken.
Er is voor de Flakkeesche Socialisten een
waarschuwing uitgegaan om van nu voortaan
de leiding ln handen te stellen van mannen
die de toekomst niet willen forceerenmaar
ln principieelcn strjd langs Ijnen van ge-
leideljkheld, kalmaan, met de puntjes op de
ie, hun doel voor oogen houden.
Flakkee wordt voor nieuwere Ideeën rjp.
De leiders dienen die ideeën kalmpjes neer
te leggen; en wachten de resultaten geduldig
af. Maar de nieuwe ideeën zijn er en blijven
er. Op meer dan éin terrein zullen ze bljven
tot heil des volks,
e
Achteruitgang der Anti's.
De Anti's gingen door de actie van Kersten,
Chr.-Hlst. enz. bjna overal achtetuit:
In 1918 Moest worden Werd in 1922
Mlddelh, 432
864
724
Semm. 409
818
533
Ditksl, 383
776
813
Mellis. 268
536
223
Herklngen 150
300
145
Stellendam 194
388
229
Goedeteede 69
138
142
Ouddorp 471
942
486
N. Tonge 274
548
468
0. Tonge 123
246
262
Ooltgenspl. 344
688
444
Bommel 142
284
225
Stad 100
200
155
Totaal 3359
6718
4852
Er gingen dus om 1866 stemmen.
Waarvan 1723 op Kersten.
1866 stemmen op de 6718 óf 28 procent
achteruit.
't Is niet zoo erg als bj de socialisten,
maar 't scheelt niet veel. 30 procent bj hen
en 28 bij ons.
Nu zjn we, net zoo min als de socialisten,
erg schrikachtig uitgevallen; en we zien de
ooizaken; we komen de schade best te boven
ln 1925, omdat tjdeljken tegenstand door
Wrevel over Tweede-Kameifouten, met daar-
tegenoversteiliag van het te prouksetten der
eigen nog-te-verwerven-verdiensten, en uit
stalling van nog in te lossen beloften, steeds
overwonnen is ln onze Part j. Als ds. Ketsten
principieel optreedt, zal zjn Kamerlidmaat
schap winst sjn.
eventueel den landbouw schadeljke of hin
dert jke maatregelen tot hare kleinste propor-
tien terug te brengen, juist daarom zal bj
nu zoo worden gemist, omdat ons thans
misschien niet minder moelljke jaren te
wachten staan, daar voor den landbouw zeker
een zeer critieke t jd aanbreekt, of reeds Is
aangebroken, waarvan de teekenen seerdui-
deljk zjn te zien, terwjl juist hj de man
was, om te staan aan het hoofd van eene
organisatie, als de onze, die haar bestaans
recht ln de afgeloopen jaren heeft bewezen,
en die ook ln de komende crisusjaren, zal
moeten bewijzen, dat zj door ieder wordt
op prjs gesteld en gewaardeerd. Zjn naam
zal den ook evenals die zjner voorgangers,
nog lang in verband met den Bond van
Flakkeesche Landbouwvereenigingen worden
genoemd, ea in de herinnering van deleden
bljven voortleven, en ln dankbaar aandenken
worden gehouden 25 jaar geleden, ln
den zomer van 1897 werd de Bond van Flak
keesche Landbouwvereenigingen opgericht,
op initiatief van onzen jrerlgea Secretaris,
die ook steeds belangeloos zjn beste krachten
en sjn tjd voor de vereeniging heeft gegeven,
en aan wien een groot deel toekomt van
hetgeen door da vereeniging werd bereikt,
aauvankeljk met acht afdeellngen Ach
tereenvolgens bezetten den Voorzlttersstoel
de heeren J. Warnaer te Mellsssst, die in
1898 plaats maakte voor den heer J, v. d.
Koogfa, die in 1901 genoodzaakt was af te
treden omdat sjne vereenigisg ophield lid
van den Bond te zjn, en werd als toen tot
Voorzitter benoemd den heer J. D. Mf 8, welke
in 1912 overleed, en werd in dat jaar weder
tot deze bekering geroepen de heer J. v< d.
Koogh, die deze functie bekleedde tot Juni
40 cent per regel.
aan Steenpuisten of Kliergezwellen.
Het is zeer de moeite waard de uitwerking
van de VAN ZETTEN'S BALSEMteon
dervinden dan raakt gij van uwe lastige
kwaal verlost.
is verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten.
Algemeene vergadering van de Centr. Ver
een. van Flakkeesche Landb. vereen. (Flak
keesche Boerenbond) op Donderdag 6 Juli
1922, des nam. om 2 uur, in 't Hotel Spae
te Sommelsdjk (v|f en twintigjarig jubileum.
De 2e voorzitter, de heer P. v. Schouwen,
opende de vergadering, die druk bezocht was
en waarin steeds meer leden bleven toestroo-
men met de volgende woorden:
AT, H.
Ik heet u welkom op onze algemeene jaar
vergadering. Uwe opkomst geeft m| het be-
w|s, dat de belangstelling in het wel en wee
van den Fiakkeeschen Boerenbond, nog
steeds levendig is en niet verslapt.
Het 25 jarig bestaan van den Bond, dat w|
heden herdenken en aan welke herdenking uw
Bestuur gaarne een eeulgzins fsesteljk karak
ter zoude hebben gegeven, kunnen w| thans
niet anders vieren, dan door een en ander
te memoreeren van het werkenlvan den Bond
ln dit afgeloopen tjdvak, waar toch uwe
Voorzitter de heer Overdorp, nog slechts
enkele weken geleden, na een zeer smarteljk
en langdurig Ijden is overleden, zoude een
opgewekt feestvieren, ons zeker niet gelukken.
In hem toch is de Vereeniging ontvallen, een
man met zoo groote zakenkennis en algemeene
bekendheid van verschillende zaken en belan
gen die den landbouw en ook deze vereeni
ging raken, dat een woord van weemoedige
hulde hier zeker op z|n plaats Is. Was h|
in de moelljke oorlogsjaren, en die daarop
volgden, ateeds zeer actief en altjd gereed
maatregelen te beramen of voor te stellen om
1917, toen hj tot Rsgeeringscommissarls
werd benoemd, en dientengevolge zjn ontslag
nam. De in den zomer van dat jaar gehouden
algemeene vergadering te Oude Tonge, werd
de heer J. Overdorp gekozen, en heden zult u
wederom worden geroepen deze plaatste doen
vervullen. Daar Ik ln den tjd van de ziekte
en na het overljden, van den heer Overdorp
met de waarneming belast was, weet ik wat
er aan verbonden is, en ben ik overtuigd
dat de taak bj eene ernstige opvatiing van
zjjn plicht niet licht is, en dat veel van den
toekomstlgen Voorzitter zsl worden verwacht,
te meer daar de landbouw bjna zeker een
zeer zware tjd tegemoet gaat. Laten w| dus
als een man pal staan, gedachtig aan de
oude zpreuk Eendracht maakt macht, om aan
de komende crisus, het hoofd te bieden. Eene
vereeniging als de onze toch met ongeveer
1200 leden, zal b j eendrachtig optreden veel
meer kunnen bereiken en veel meer worden
gehoord, dan men als eenling of als kleine
vereeniging zonde kunnen verwachten.
Ook bljft voor eene vereeniging als de
onze, die een zoo uitgebrelden werkkring
hseft een eerste vereischte, dat in alle op
zichten, politieke overwegingen, verre worden
gehouden. Maar gelukkig Is ons dat steeds
mogen gelukken, al zjn meer dan eens po
gingen aangewend, de politiek bj ons binnen
te halen. Gelukkig, zeg Ik is dit geweest,
omdat meermalen is gebleken, dat een ver
eeniging, die is samengesteld uit leden van
verschillende politieke richting en kleur, daar
door kwjnt en dlkwjls machteloos is om
iets te bereiken, omdat de minderheid zich
dan niet steeds bj de genomen besluiten kan
neerleggen.
Nog dient te worden vermeld dat onze
vereeniging ook den eersten stoot gaf tot
het oprichten van de eerste Boerenleenbanken
op dit eiland, terwjl nu bjna Iedere gemeente
een bank heeft die bjna alle goed werken
en zich steeds uitbreiden. Deze Inrichtingen
hebben bewezen in eene groote behoefte te
voorzien eendeels, om t jdeljk niet benoodigd
bedrjfskapitaai veilig te beleggen, en ander
deels om aan behoefte aan bedrjfskapitaai
op gemakkelijke en niet dure wjzs te wor
den geholpen,
Ik seide zooeven, dat ais de teekenen niet
bedriegen, de landbouw een ernstige tjd
tegemoet gastzoodat waarl jk wel alle zallcn
mogen worden bjgezet, om gereed te sjn
als die vrees bewaarheid wordt. Het zal dan
allereerst noodlg sjn, voor iedereen maar
zeker ook voor de landbouwers, om zoo
noodlg, het leven int jds iu te richten, naar
de omstandigheden die zich voordoen, want
het dient gezegd, dat allen, niemand uitge
zonderd, in den tjd die achter ons ligt, ten
gevolge van de gunstige uitkomsten van het
bedrjf en den hoogen prjs der landbouw
producten, en alles wat daarmede ln verband
stond, hun leven daarnaar hebben ingericht,
terwijl thans zeker de tjd is aangebroken
ernstig te overwegen, of reeds nu geen aan
leiding bestaat, onzen zoo zeer gestegen le
vensstandaard te herzien, en voor het te laat
Is, te trachten daarin verandering te brengen,
en meer in overeenstemming met den tjd
die ons wacht. Ik ben ér van overtuigd, dat
zulks niet gemakkeljk zal gaan, maar even
zeer ben ik er van overtuigd, dat het mogel jk
is indien men het ernstig wil, en acht ik alt
ook de eenlge wjze waarop de zoo ontred
derde maatschappj kan worden hersteld. De
landbouwer zal zoo mogel jk sjn bedrjf nog
meer economisch, dienen in te tichten, en acht
Ik dan ook thans, voor hen die dit tot heden
nog niet hebben gedaan, zeker de aangewezen
weg, met een eenvoudige boekhouding van
het bedrjf een aanvang te maken, opdat men
steeds een sulver overzicht van het bedrjf
heeft, en men daardoor gemakkei jker opmerk-,
saam gemaakt wordt, op onwillekeurig begane
fouten, die het bedrjf ln een of ander onder
deel, niet of in mindere mate rendabel heb
ben gemaakt. Ik begr jp dat het voor velen
niet gemakkeljk zal zjn daarmede een begin
te maken, doch deskundige hulp en voorlich
ting zal u zeker in voldoende mate worden
aangeboden, indien men die mocht verlangen
Het zou m| te ver voeren, indien ik u in
alle deelen een relaas zou geven, van hetgeen
door de vereeniging in de afgeloopen kwart
eeuw in het belang van den landbouw is
gedaan en bereikt en niet bereikt, Ik acht
dit ook overbodig, omdat u zoo straks daarvan
een groot deel suit vinden, in, althans het
voornaamste in het gedrukte verslag, soodat
dit in vele opzichten eene herhaling zou
worden M. H Ik versoek u beleefd zoo
mogeljk de dlscussien, over de punten der
agenda niet onnoodig lang te rekken, opdat
wj met onze werkzaamheden gereed zullen
kunnen zjn, als straks de heer POSTHUMA,
oud-Minister van Landbouw, in onze verga
dering verschjnt, om ons eenlgen tjd beiig
te houden over een onderwerp voor den
landbouw van actueel belang, laat ons dus
vooral zorgen dat daarvoor voldoende tjd
beschikbaar bljtt.
Met den wensch M. H. dat de keuze van
een voorzitter k alle opzichten een gelukkige
moge zjn, en op Iemand moge vallen die
voor den landbouw en het landbouwvereeui-
glngsleven, warm voelt en wien het dan ook
gegeven moge zjn, de vereeniging te lelden
ln banen, die heilzaam mogen zjn voor de
leden onzer vereeniglglng, ln het bjzonder
en voor den landbouw op Flakkee ln bet
algemeen, en dat het de vereeniging gelukken
zal onder zjn leiding, vooral bjeen te hou
den, wat verdeeld sou dreigen te worden
opdat wj gerust kunnen zjn dat deze In
goede handen Is voor zoover onze belangen
daarSan zjn toevertrouwd open ik deze 25e
algemeene vergadering,
Terwjl de voorzitter dese woorden sprak
kwam de heer den Hollander, burgemeester
van Sommelsdjk en Middelbands, de ver
gadering binnen die op bartel jke w jse door
den voorzitter welkom geheeten werd.
De notulen der vorige algemeene vergade
ring werden sondsr aanmerking vastgesteld.
Ingekomen waren eenige stukken, waarvan
wj vermelden een schrjven van den heer
Coljn die berichtte verhinderd te zjn deze
vergadering bj te wonen.
De afd. Sommelsdjk vraagt ontslag als lid
der V. N. A. Naar aanleiding van de vraag
naar het verband tusschen V. N. A. en de
Handelsafdeellng, was bericht Ingekomen dat
er tusschen dese beide organen geen f aan
deel verband bestaat, en er dus b j een aan
sluiting bj de V. N. A. geen risico verbon
den is
De heer J. Waraaer, oud- voorzitter, beticht
verhinderd te zjn de vergadering bj te wonen.
Besloten wordt het lidmaatschap van het
Ned. Landbouwcomité op te zeggen uit oor
zaak de dure contributie.
Onder de bespredlng van deze punten had
de verkiezing plaats van een voorzitter.
B j eerste stemming werden uitgebracht 76
stemmen waarvan 32 op de heer Jb. Koert
Mzn, van Stad aan 't Haringvliet, IT op A.
A. M|s te Sommelsdjk, 23 op G. C. van
Schouwen te Oude Tonge en 4 op P. van
Schouwen te Oude Tonge. Bj tweede stem
ming was de verhouding 32 op Jb. Koert, 27
op G, C, van Schouwen en 17 op A. A. Mjs.