Zaterdag 18 Maart 1922,
87"** Jaargang N\ 2790.
voor de ünidbollMiiiclie eo Meeiiwsclie Ëilandeii9
Eerste Blad.
Nationale Bankvereeniging
Antirevolutionair
Orgaan
Het recht op het leven j|
BOEKHOVEN Ztita.
Alle stukkeu voor de Redactie bestemd, Advertenties! en verdere Administratie franco toe te eenden aas de Uitgevers»
Karn hand sloeg zij aan
im nagilzij klopte
Sisera,
SCHERPSCHOTEN.
Reclames lid@d@@fiii|in.
ff verkrijgt men door jj|
1 Pink Pillen.
Kantoor MIDDELHARNIS.
WOK Kat SUIMWLK - TABBESS
DuMag, DIBKSUND - f. t. DOEL
Doittlas, OODDOBP FLOHIi.
ïlijiaj, OUDE TONDE - OELOK
Dsze Courant verschfnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent S»|j vosrsltfestalla®,
BUITENLAND b| vooruitbetaling f 8.50 per Jaar,
F FZQNDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SeMMBLiD^JK.
TdéM ïmuïs&msa&btti No. SOS.
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per ngei.
BOEKAANKONDIGING 10 eest per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN i 1.- per plaatsing.
Groots letten en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die rij beslaan.
AdvoirtSBttëfi worden tegewaebt tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
frffWill
KsSffimSêsê
Richt. 5 26.
En tegenover dien Sisera, dien ge
weldenaar, dien hater van Zijn geopen -
baarden wil staat nu voor alle Tijden,
en voor alle Vrouwen geteekend een
eenvoudige, weerleoze dochter des ge
loofs. Die op Sisera als mensch niets
kon aanmerken. Ja, nog sterker, wier
man volgens Richt. 4 17 vrede ge
maakt had met Jabin, Sisera's koning
van Hazor. Die dus uit dat vriend
schapsverdrag met Jabin, in alk geval
dit mooie voord-èl trok, dat haarhuis;
haar lacderijen, in geheele neutraliteit,
zich volkomen konden uitgroeien en
tot ontwikkeling komen. Heber, de man,
èn Jaël zijn vrouw, hadden voordeel
van den Kananieter Jabin, en niet; zoo
weinig ook en toch haar
hand sloeg zij aan den nagel, èn haar
rechterhand aan den hamer der ar
beidslieden, .en zij klopte Sisera en zij
streek zijn hoofd afals zij zijnen slaap
bad doornageld en doorgedrongen. Zij
klopte, en Israël was vrij.
Zeg nu gerust: Wat was die vrou
wenhand hardwant voor ons mensche-
lijk gevoel ligt er werkelijk iets stuitends
inen wie op de Maria's staart des
Nieuwen Testaments voelt on middellijk
een tegenstelling van zekeren wrevel
tegenover innige sympathie voor haar,
die aan Jezus voeten zit neergehurkt.
En wie staat te turen naar een beul
voelt zich nimmer zoo gelukkig als
wanneer hij een advocaat hoort pleiten
voor de vrijspraak eens Schuldigen. Een
pleegzuster op 't slagveld is ean andere
verschijning dan de man in de loop
graven.
Maar de beul kan toch niet gemist,
want hij voert 't recht Gods nit, zooals
Debora dat óók zag toen ze haar lied
niet eindigdeBa, allerlei overwegingen
en gevolgtrekkingen, met 't herstelde
Recht; maar er onmiddelijk mee begon
in vers 2„Looft den Heere, van wege
't wreken der wrako in Israël."
Elke Bijbellezer kent 't verhaal van
Barak, Deborak en Jaëlis bekend met
Debora's lofzang. En 't is in dat lied
der victorie over de nederlaag van
Tabin, koning der Kanaiinieten, dat
"K Jlrkomt vers 26, waar de Geest Gods
de zangeres des Ouden Verbonds inspi
reert, om den lof dezer heldin, van
Jaël, voor alle eeuwen als uit den
Hemel zelf, ie. verkondigen, en 't aan
alle Vrouwen, die Gods Woord nog
minnen, aan te zeggen, dat het een
Vrouw was, die haar hand sloeg aan
den nagel, en haar rechterhand aan
den hamer der arbeidslieden, en dat zij
klopte dien Sisera.
Sisera is in Gods Woord de gewel
denaar De man met de macht. Da man
met zijn 900 ijzeren strijdwagens. Die
over soldaten en krijgstuig beschikken
.kon En die soldaten en die krijgsmid
middelen niet in dienst stelt van den
God van Israël, maar ze tegen Jehova
gebruikt, tegen 't Bondsvolk, tegen de
Kerke Gods des Ouden Verbonds. Tegen
Zün geopenbaarden wil. Tegen de be-
>en. Maar vóór zijn afgoden, Vóór
zijn religie, die als valschen zelfuitge-
dachten Godsdienst, den God van'Abra-
ham, Izaiik en Jacob miskende.
Jaël was hier uitvoerster van het
Goddelijk Recht, en zoudt gij, o men-
schenkind Uwen God willen bedillen
en bekritiseeren omdat Hij die vrouw
en dat soort handhaving van't geschon
den recht zich in Zijn volmaakten wil
voorbehield?
De Tijd der halfheden is voorbij.
Lauwheid is de strijderes onwaardig.
Want allerlei macht en kracht rukt op
haar en haar gazin aan. Er waren in
Nederland en daarbuiten geesten rond,
die 't gemunt hebben op de funda
menten des huisgezinsom de verhou
dingen in 't huwelijksleven zooals za
naar luid der H. S. moeten zijn in 't
tegendeel te verkeeren. De man 't hoofd
des gezins Wel neenDat zegt die
Bijbel wel, maar wat interresse-rt dat
onbeduidende Boek uit een vervlogen
tijdperk, waarboven men nu ver ver
heven is: een relikwie uit een ontwik
kelingsperiode, toen de Godsidee zich
uit 't heidendom, dat er toch éér was,
losmaakte
Is 't Godsbegrip van Israël niet uit
den Baal ontstaan
Zijn die Ceremoniën niet maar na-
bootseis geweest van die der heidenen
rondsom Die periode is afgeslotenen
een nieuwe tijdknng is aangebroken,
waarin met al die oude fantasieën is
afgerekend. Wat belangstelling zou zoo'n
Boek nog verdienen, waarin een zekere
Christus zich 't Hoofd der gemeente
noemt, gelijk de man is 't hoofd der
vrouw. Waarin zoo'n achterlijke Apos
tel en zendeling nog durft schrijven:
„Want de man moet 't hoofd niet
dekken overmits hij 't beeld en de
heerlijkheid Gods is, maar de vrouw is
de heerlijkheid des manswant de
man is uit do vrouwe niet, maar de
vrouw uit den man; want ook is de
man niet geschapen om de vrouw, maar
de vrouw om den man"
Is 'c niet ongehoord, wat die Apostel
zegt! Maar och, 't was maar een zen
deling hij was niet, wijzeren hij kon
niet anders zeggen, want die,Heiden
wereld had ook zulke tyranniegedachten
over 't Vrouwenbestaandie zendeling
moest zich dus aanpassen aan 't ge
dachtenleven dier Heidensche toehoor
ders, Maar we zijn heden geëmancipeerd,
Van die oude ideeën zijn we af. Er zal
voortaan gelijkstelling zijn. Man en
Vrouw beiden precies evenveel baas.
Gaat de man verhuizen, dan zal de
vrouw blijven waar zij wasvan „vol
gen" geen sprake meer. En kunnen
Man en Vrouw 't met elkaar niet eens
worden» dan maar naar den Huwelijks
raad; daar leg je je huishouden open
en bloot, en dan moet die maar uit
spraak doen,
De tijd der verflauwing der grenzen
is uit. De vrouwelijke Sisera's zijn ten
strijde getogenen haar macht en in
vloeden zijn groot. Maar waar zijn de
Jaëls
Hoor ze
„Geef ons den haai er der handwerks
lieden en we zullen Sisera verslaan
Geef ons den nagel en we willen Sisera
kloppen. Want Gods Woord houd stand
in eeuwigheid en zal gesn duimbreed
wijken.''
Geeft ons
Maar gij hebt 't prachtige wapen
tegen 't moderne verachten van 's Hee-
ren Woerd: 't is Uw stembiljet.Daar
mee ook kunt ge Sisera kloppen. Zeker,
uw moederliefde, uw vrouwentrouw,
uw teere vervulling van huwelijks
plichten, ze zijn klinkende protesten
tegen den geest der eeuw. Dochde
Sisera's komen ook bij de stembus? Ze
zullen haar bestormen van stad tot
stad, van dorp tot dorp
En gij dan, Jaëls. zult gij ze klop
pen? Zult ge opspringen van Uw plaats
en Uw hamer grijpen en vernietigen de
macht van die Sisera's?
Ge staat op
En met Uw moderne wapen, dat de
Overheid, U óók aanbood, gaat ge ten
Ra&dhuize op. En ge ziet Sisera aan
komen, en Sisera ziet U, en gi.j verheugt
U, met Uwe dochters, die óók opge
trokken zijn, èn met Uw andere huis-
genooten, dat 't Geloof zijn verdedigers
vond in de kracht Gods tegenover Si
sera's die U in Uw vrouwenplichten en
moedereere meenden te kunnen doen
wankelen.
Ge staat op 1
En de Rechtsche mannen gaan U
voor. betere dan BarakOf gij zijt nog
moediger dan hij, en met Debora zegt
go 't den Baraks, die zoo traag waren,
met de profetesse aan; „Aan U, man,
zal da eera niet zijn! De eere der vic
torie is voor Jaël.''
En Jaël sloeg haar hand aan den
hamer der arbeidslieden
Een mooie Partijdag,
Den Heere dank ia de allereerste plaats,
dat de natuur mild was en geen sneeuw en
stormvlagen de opkomst hebben belsi. „Rust
een weinig" sch.esen we la omen driestar
en .we Scherpen da ooien en we laten den
weg eens vrij van 't Oor naar de Ziel. Kies-
vereeclgifigen, wees getrouw". Eg ze zin op
gekomen van alle dos pen. oud en jong, ook
?i ouwen en jonger® dames om te luisteren
naar de ontvouwing omer anti-re?, beginse
len. Wat een heeilgke dag I Wat vuur in de
redevoeringen I Wat gloed in de voordracht I
Hoofd en hart ontvingen voedsel.
En toen er een telegram binnenkwam van
onze geëerbiedigde Koningin, stond de ver
gadering spontaan op en innig harkip, ais
uit één siel. klork 't op
Mijn Schild en mijn betrouwen
Zit Gtj o God, mijn Heer)
Soms heeft moedeloosheid ons wel eens
aangegrepen, als hoofden de murmureer-
tegen vsn opposantenals we sagen 't a'arn-
pen en stooten op onze Voormannen, alsof
se hum anti rev. beginsel vertrapt hadden,
en alsof de Regeer ing spotte met de belan
gen des Volks
Weg is onze moedeloosheid! We ademen
weer vrij
Da taocie vemadfrls g, die onzs oude Een
heid weer eens schitterend openbaarde, is 't
onomstootdik bewijs, dat geen verdacht
makingen op ons asuirev. Volk ook msar den
minsten invloed hebben gehad.
We zagen elkaarwe baden met elkaar
we vonden elkaar in 't eeuwig blijvend Woord
van onzen God, en geen haoge betastingen,
en geen zegeiijesplakkerl, en geen 8-urendsg,
geen materie® Se belangen konden beletten,
dat we allen instemden, in zielenharmoaie,
met dat woasd van jubel
Hoe zalig is '4 volk, d?-t naar Uw
[klanken hoort.
Die klanken hebben we opgevangen,
Broeders en Zusters van Fiakkeewas 't
niet een heerlijke dag?
Op een beschut en zonnig piekje van een
groot plein stond de oude Oramans De bijna
80-jssige grijsaard was door de zoolang ver
beide zonnescfoitterteg naar buiten gelokt,
en met kinderlijke bl jdschap werd het weg
sterven vas den winterdag en het ontwaken
der Lente door hem begroet. De wccmoeds
trek op bet gelaat werd eves door de lachende
natuur om ham heen, weggevaagd, en met
bljjkbasr welgevallen hief het andets gebogen
hoofd sich op. Leunend op den stevigen stok
balanceerden de beenen het krommende bo
venlijf, en voorzichtig werden als 't ware
step voor stap afgemeten, om hst evenwicht
te bewaren
Gramans koos als doel het bovenbedoelde
plekje vanwaar hijj een overzicht bad op 't
drukke stadsgewoel en het spel der kinderen.
Den rug gesteund tegen een der tabken nog
bladerloos uitstrekkenden boom, de hand
stevig op den stok geplant, stond hij daar,
oud en vereenzaamd. De blfe, de kinderlfk
40 een! per regel.
<r$-a yfos e$r<s e&a e&z
Eischt Hallandsche verpakking en
Gebruiksaanwijzing.
^<1!
JM©T6©ï<3SÏ0©ï@®X;9®T&©T®®t®©|0öTa©ïa®f@tftgi
Qjfcs* 6^9 0^9
ZITDAGEN tSieus HEUSS
blfe trek vaa zooevea was vervangen door
een waas van weemoed De drukte op het
pk ia kwam hem zoo hol en leeg, zoo aan
stelleslg voor. De spetende jeugd had altijd
hst meeat sijti aandacht, maar bewerkte tevens
dat de weesioeds-rimpel dieper plooi in zijn
gelaat trok. Dat riep hem z|a eigen jeugd
voor den geest, en als een film ging het ver
leden aan zijn geestesoog voorbf. Dar, over
viel hem dat onbeschrijfelijke gevoel van
eenzaamheid en verlatenheid gepaard met
zelfbeschuldiging.
Niet allereerst in natuurifk opzicht. Wel
was zijn vrouw vóór enkele jaren van g|n
ztjde door den dood weggenomen, doch b$
«ja jongste dochter had h| een .tehuis" ge
vonden ea men befverde zich daar om het
vader in alle opzichten naar den zin te maken.
Hi| vond er liefder|ke verzorging sa verple
ging Eenerzfds verwarmde dit zfn laatste
lev* nr jaren, maar auderzfds verb xrgde zulks
ook weer de smart der eenzaamheid, want
ais vader stond, wat geestesrichting betreft
alleen te midden zijner kinderen. Dat was
hrm een voortdurende bron van staart, temeer
wijl hi da oorzaak daarvan alleen in zich
gelven zocht.
Gramans was, wat de wereld noemt, altijd
een oppassend mensch geweest.
Hi was een zakenman, en in sijs bedrijf,
knap, nauwgezet en door tasteed. Zfn vrouw,
wist even als hi van aanpakken en zin tal-
rik kroest had b| burgerlik netjes opgevoed
en aikn hadden zich een goede positie weten
te verovsieu. Voor den godsdisast had hi
altijd veel eerbied getoond, en veronderstelde
dat dit mede een onderdeel was van burgerlijk
fatsoen. Zfine vrouw had nog öclijdfois ge
daan, doch hi niet De beweegreden waarom
dit werd nagelaten sproot voort uit de eigen
aardige nawerking van de opvoeding eener
vrome moeder die altijd weer hem had voor
gehouden dat z| alleen belijdenis mochten
doen die aan de ziel ervaren hadden kracht
dadig door de Heere tot staas gebracht te
zia. Deze idee had te diep wortel geschoten
b| Gramans, dan dat zin eerlijkheid toestond
om alleen voor den vorm zich bi een of
andere kerk aan te sluiten. Daarom hi ging
alle Zondagen eens ter ke/k en nam af en
toe zin kinderen mee.
Bi het opgroeien van z|n kroost stuurde
bi ze ook nog ter catechesatie en knapen-
vereeniging, doch verder vermocht hi ze niet
te biengen. Zij richtten sich geheel naar zin
voorbeeld wat betreft het natuurlike leven
zi waren ijverig, eerlik, nauwgezet en wer
den, wat de wereld noemt, nette fatsoeulike
messchen, vrij van grove uitspattingen en
gebreken, mgar tegenover het geesielik leven
waren ze al meer en meer verkild. Daarin
trokken zi de consequenties van vaders voor
beeld en kenden den godsdienst slechts een
zeer geringe waarde toe voor het leven.
En dat piulgde hem, dat was de donkere
wolk die zin levensavond versomberde. Eerst
had hi er weinig aandacht aan geschonken,
maar toen het zaad, door zin vrome moeder
gezaaid, vóór eenlge jaren door de werkicg
des Geesies tot ontkieming was gekomen,
en hi zich zeif had lesten zien als een am
zondaar voor God, dis tot Hem kwam met
leege handen, was alle eigengerechtigheid
weggevaagd en had h§ ervaren dat de al-
genoegzaamheid van Christus de bron is van
alie echt Isvensgeluk In het vuur dereeiste
liefde meende hi zin kinderen te kunnen
overtuigen van de verkeerde richting die
op gingen, maar verwonderd hadden zi hem
aau gezien, en achter hem de schouders op
gehaald en onder elkander grfluistetd.vader
wordt oud".
Hunne oogen staarden hem aan, ais konden
of wilden si hem niet begripss, dat hi, de
ecrt|ds flinke, stoere zakenman, die altfjd
weer zinde op uitzetting van het bedrijf ea
vermeerdering vm materleele goederen, nu
datzelfde ondergeschikt achtte aan de hoogere
geestelijke goederen. Daarin had vader hen
vroeger niet voorgegaan, ea konden zi hem
niet navolgen; wel in 't eerste waren zi
getsouwe kinderen.
Eu de oude Gramans las die gevoelens in
dien twifei-blik zijner kinderen en het ateide
hem in sta at van beschuldiging. Het door
priemde sin hart en soms klonk het in hem
„gewogen, gewogen ea ie licht bevonden".
Dan werd in hem een felle zkleshijd gestre
den, totdat de beloften Gods verademing
brachten, en hg Hem zin schuld en tekort
komingen met boete en berouw beleed.
Nimmer had hi tevoren gevoeid die diepte
en drasgwidtc der veiplichtingen en verant-
woofdëiikheid waarmee God, in de taak der
opvoeding de ouders bekleedt. Had ook niet
gevoeid den nauwen band die et bestaai
iusschen het voorbeeld der ouders en da
resultaten der opvoeding.
Als In vroeger dagen ziae vrouw van de
ambtsdragers der kerk, waarbij si aangesloten
was huisbezoek oetvkg &n zi hem de vraag
hadden voorgelegd waarom hi geen belijdenis
deed, had hi er zich trachten af ie maken
met de afgezaagde uitvlucht .dat dit een
zaak des harten was" Op dit antwoord volgde
dan de ernstige vermaning om in gebed en
gehoorzaamheid dat hart te onderzoeken err
zich te tichtea naar de door God gegeven
middelen. Dan was hem tevens gewezen op
hef geestelijk gevaar voor zijn kinderen dat
uit zijn tweeslachtige houdkg moest voort
vloeien en noodwendig zou leiden te t onver
schilligheid en onaandoenlijkheid in geeste
lijke zaken. Toen vond bij die conclusie
belacheigk en verweerde zich steeds met te
wijzen op andere gezinnen, waar de ouders
wel trouw waren in het nakomen der uiter
lijke verplichtingen, en sommigen hunner
kinderen toch zagen afdwalen. Dit werd door
de ambtsdragers toegestemd, maar dan som
den zij (evens de factoren op, die daartoe
aanleiding gaven. Daar waiea b.v. kleine
oneenigheden tussehen man en vrouwvoert-
durende crltiek op predikant, ambtsdragers
en gemeenteledenverkeerde toegeeflijkheid
der moeder, die haar taak als voorspraak bij
den vader in toepassing bracht door het kwaad
der kinderen voor haar man te verbergen en
uit te voeren straffen zooveel mogelijk tegen
werkte en zooveel meer wat oorzaak werd
dat de kinderen geen verheffend beeld van
de geestelijke levesspractgk hunnes ouders
vesk egeo en het vertrouwea in dat geestelijk
milieu geschokt werd, soodat ze er sich met
walging afwendden en naar eigen inzicht
gis gen leven en hun lusten bot vierden.
Deze redeneer ie gea hadden de&ijjds heen
vat op hem. Op natuu>l|k gebied wilde gij
nog wel toestemmen dat de ouders voor hun
kinderen een nauwsluitend geheel moeten
vertoonen, om zegenrgk op hen in te werken
Doch op geestelijk terrein d o«sg de ncod-
zafcclikheid daarvan niet tot hem door. Be
halve zekere male van onverschilligheid
speelde hierin ook nog de valgcfse lijdelijk
heid, waai in zin overigens vrome moeder
hem opvoedde, een beteekenende rol, m s-
scblen ondanks zich zeiven.
Aan de andere zijde lief en die bezoeken
hem toch ook werr niet geheel met rust,
maar klaagde zijn consciëntie hem wel eess
aan. Wanneer zijn oudste zoon zich verloofde
met een meisje uit wereldsche kdngev, waar
van weliswaar niets te zeggen viel, maar
welks invloed op z|n zoon na verloving en
huweljjk zoo ver sirekte dat hg zelfs ook
slechts mei den schfn van godsdienst ge
broken had, verontrustte zulks hem toch wel
eenigermate. De toon in dat get ia en de ge
noegen 8 welke rnen najoeg bevredigden Gra
mans niet. Een andere zoon die gestudeerd
had helda over naar communistische ideeën,
en clgcnl|k vertoonde zfn gezin een staal
kaart van allerlei stelsels, welke in het wezen
der zaak zich alle gronden op ongeloof I
En hf voelde zich daartoe dt* aanleidende
persoonlijkheid Hf had zfn kinderen in het
leven gezonden zonder geestelf ke ruggegraat,
door eigen onzekere en slappe houding. En
welk mensch met beschaving en ontwikkeling
kan leven zonder eenlge geestelijke over
tuiging Zfn kinderen hadden getast en ge
zocht, nu hun vader nalatig was gebleven in