Zaterdag 11 Februari 1922
Eerste Blad,
l
Antirevolutionair K" Orgaan
[N HOC SIGNO ¥INCES
sp bh uitdik.
Pink Pillen
X
86,u Jaargang N*. 2780
foor de SKuidboIlaiidüefie en leenwiefie EllAnden.
Qeze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
W. BOEKHOVEN Zoatft,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertenties en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Iseiames ^sdsdssHngsn
V
zjjn de toevlucht voor de
verzwakken,
jj de zwaarmoedige»,
de bloedarmen,
de onmachtige».
Nationale Bankvereeniging
Kantoor M1DDELHARNIS.
ZITDAGEN tpens BEURS
Dam, aoDDORP - rum
Boekaankondiging»
VERK0OPINBEÜ
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco pvr poat 75 Cent hjj vooruitbetaling,
BUITENLAND b|J vooruitbetaling f 8.50 per Jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS i
ieMMBLSDIJX.
Tetefoen tatocgpsaaiasgaal No. 202,
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per füg-sL
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN t 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die s| bssMsts.
AdvartsntiSn wordsn lagewaefei tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
ij die zich nu abonneeren ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers jgs»«k8§n
Nadruk verbodes.
Sinds eealge weken kan mes zeggen, dat
niet ds wat maar de griep Nederland
S'eest.
Vden bebbea haar reeds gehad.
Anderen, aï bleven ze er mee doorloopen
en al sou zaoieia la gewonen tgd een .zware
vei koudheid" gehsetsn Hebben, verklaren toch
dat ze wat „gdepig" of .grieperig" zp ge
weest ea hoesten, ten bswQxe, de wijde
wereld maar in, om tenminste ook bus aan
deel ia de verdere verspreiding der ziekte te
hebben, in&laats dat ze behoorlik een
zakdoek gebruiisea waarin, met verlof gezegd,
maar 't is een hygiënischs maatregel die
helaas! door slecüfs weinigen wordt op ge
volgd I, waarin hei hoeatsproeisel wordt op-
ge rangen,
De jongeren zin met da griep opgegroeid,
Scaier eiken winter kwam en komt z« op
ds eea of andere wijze terug.
De ouderen hebben haar entiés raeege-
IflftSkte
'f Was, geloof ik, is tie a winter vaa argcaiig
Plotseling vessprdddea zich de berichten
vaa een onbekende ziekte, dis de menschen
soo maar, pardoes I op bed wierp, waar ze
rich êèa, twee dagen arg sasr en heel ziek
voelden, welke ziekte even snel eis spoedig
/veer week, dan se gekomen was, zoodat
(tfin zich wéér een paar dagen later pog wel
wat zwak maar oveiigeos weer .het ventje"
roeide.
Man kende tosa die kwaal niet,
Uit oude histoiieschilvess sn vergeelde
geneeskundige boeken ward echter opgediept,
dat ia vroege? eeuw een dergellke kwaal
ODk het measehdem geteisterd had, al had
men nu ook in vele jaren er niets van ver
sionen.
En naar de oude, wetenschappelijke beoa-
ifliflg, heette de nieuwe ziekte „tefteeszs".
'n Echt solwoord voor den volksmond.
Hoe glad het ook glijdt, hst rolde den
Hallasdschsn burgerman en boerin raar van
de tong. E? werd Jlanzia", „Sessie"ea wret
ik al wat meer van gemaakt.
Maar dit herinner ik me nog heel goed,
dat het allereerste optreden, der ziekte toen,
see? goedaardig was, tenminste zeer goed
aardig téék.
Mea ïcaa'iie er glossen op.
Het was ten aardigheid: die kwaal.
Nu jaonaaKgenaam vaar een paar dagen,
maar sb^luut oagevaarl^k ea cmda? hst
zoo'n vsééande kwaal was, toen eigen
lek ook wel 'n beetje interessant.
Men informeerde bij elkaar:
„jl al influenza gehad?'
Als near 'a interessante bi zon fierheid.
Et werd soms mee gespot
En ai heb ik dat niet gehoord uit den mond
der bdgders, toch had nirmaud er erg ie,
dat Gad de Heere b- zig was een oude ziekte
b| hernieuwing óver de narde te brengen,
waarast- oirectalgk of in hasr gero'ger- ia de
volgende jaren miljoecen zouden sterven
Het wss iffiriteis „maat" irfluenza.
Zooais b| kinderen .makt" msialea of
.maat" bof, of „mkaf waierpohjes
Reeds dirnzelfders, eersten winter veran
derde de stemming
Dg ziekte had iets verraderlijks.
Na die eerste twee, drie dagen zoo was
tóén tenminste het ziektebeeld, men weet dat
hst vaak veranderd is ia dis eerste da
gen van eebt-siek zijn, voelde mea ineens den
ommekeer en met 24 uren zat de men weer
in z'n hoogs boord en de vrouw in baar
sleepjapon en hadden ze net een gevoel of
alles voDibï was.
Nu janog wat slap waren ze.
Maar overigens, weer volmaakt gezond.
En dan ging de vrouw uit de volksklasse
wser aan de waschtob af aan en de arbeider nam
weer spa of troffel ter hand en de mldden-
stender gteg naar winkel of kastoor
maar dsn merite mealgeen, dat de ziekte zich
paogl over zóó weinig eerbied wreekte en
dea onvoorzichtigenpatiëatasdermaaib^ den
kraag g e:p en daa zoo, dat hg ra i n s t e ns
voor acht dagen onder de wol lag.
Eo nog andere gevolgen kwamen aan 't licht
Dat a.l. voor sommigen die .Influenza"
een zeer nadeelig. gevolg had ten opzichte
vaa 't een of ander gewichtig orgaan des
llchaams longen, nieren enz., zoadat zich
leel|ke ca-kwaaiijes in 't lichaam gingen
vastzetten.
Kortom, de rneeuteg «Izigde slcb.
Het schertsen verstomde weL
Men ging, door schade en pijn w§s ge
worden die nieuwe ziekte beschouwen als
een kwaal, waarmee evenmin te spotten viel
als mei zoovele andere; een kwaal, die men
behoorlijk uitvieren moest; die zorgvuldige
verpleging behoefde en voor welks besmet
ting men zich zooveel mogelijk moest wachten
Er was nog iets opmerkelijks.
Was? andere ziekten vaak een zeer scherp
beijjnd sa constant ziektebeeld vertoonden,
daar kwamen de verschgnsslen der .icflutn-
za" zeiden gedurende twee winters geheel
met eikander overeen.
Soms ook hooide mea van haar niet.
Dan wser Ineens brak se uit onder de kin
deren der me niches, zonder dat men haar
kceren noch haar slachtoffers feilen kon.
Soms w;s ai zeer goedaardig,
te den regel, kon m;n zeggen .niet kwaad",
mits men hear wat uitvierde. In ds eerste
Jaren vooral na baar wederoplreden werd zij
een gewone wiaterkwaal, die vaak van den
geduchte verkoudheid nauweijks te onder
scheiden wss
Maar iets geheimzinnigs, om niet te zeg
gen verraderilks blééf toch steeds deze ziekte
aankleven en vergezellen
Dat sag mea ia 't sehiikjaar 19181
Toen z| zich plotseling als .Spaansche
griep" in een seer hevlgeu vorm openbaarde,
vau stad tot sla t, vaa dorp naar buurt en
gehucht oversloeg en voor merigern doode
lp werd.
De herinnering zit oes nog ia 't bloed.
En al zijn sedert de rouwkteetecE afge
legd, te eiken kring, in vele famllën ea ge-
zinnen kan men nóg de ledige plaatsen aan
wijzen, die toen door dezo ziekte zij a ge
maakt.
Sinds bleef 't weer enkele wiaters stil,
Waren es slechts sporadische gevallen.
Tot nu, ineen®, dézen wiste? de .griep"
want sinds zij Inburgerde en zich van
soo gevaarlfke zijden Het zien, herkreeg z%
ook van de spraakmakende gemeente haar
Hollandscheis capm weer opleefde, nis
steeds de gewone lijnen van het verkeer
volgde en mea wser van een echte „epidemie"
spreken kon.
leder weet er wel wht van.
De kranten gaven veel bizonderheden.
Ea in menig bedrijf, mealga zaak, menige
school en vereenigiag heeft die .griep" a!
zeer storend op den g«sg der werkzaamhe
den isvioed uitgeoefend, al3 wrs ze tot
nogtoe gelukkig lang zoo doodeljjk niet als
te '18. Ze treedt trouwens, gei ijk reeds ioq
vaak, wéé? met eeralgszios andere verschln-
srten op, al blijven de hoofdkenmerken gelik
Het is nu de vraag, of w| verataas wat
de Heers God ons door deza ziekte te zeg
gen heeft
'k Bedoel dit niet slechts ia 't algeméén,
Alle ziekte heeft haar eigen sprake.
Ea wte God keot, verstaat die spraak.
Maar, 't zij mei alk schuchterheid en allen
eerbied gezegd, het is toch net alsof deze
eigenaardige ziekte ocs leis bizondeis te zeg
gen heef!ons iets eigens ieeren moet.
Ik spreek er over met schroom.
Maar tcch wil lk m|jn gedachten er over
nee:schrijven, opdat een ander de z|ne er
aan zou kunasn toetsen.
Zie, de wereld is zeer voer uitgegaan I
Der menachen kunnen werd zeer groot I
Met name ook op 't gebied der geneeskunde,
Aliijd, betrekkelijk gesproken I
Vergeleken met vroeger; met wat de
msnsch voorheen op dit gebied presteerde,
is hf met reuzenschreden vooruitgegaan, dat
la bulten kflf.
Kjjk er alleen de .stesfteeïfers" maar op
aan Hoeveel geringer die zQn dan voorheen
Wat voor 't grootste derl te danken is aan
de vorderingen der geneeskunde, die de
.levenskans" van den mensch zooveel wist
te verhoogen ea daardoor hst .sterfteclfer"
steeds meer deed dalen.
Er is hier ook sea .anderen kant".
Volstrekt genomen; in absolulen zin,
zóó n 1, dat men la de eene schaal 'egt ai
de ziekte ea kwale der meoschen en in de
andere datgene wat de geneeskunde er wer
kelijk tegen kan dóén, dkti moet men weer
zesgen, en dat zal de eerlgke arts zelf hst
eerst zeggen: We kunnen toch eigenlijk neg
zoo weinig en we weten nog zoo weisigt
Ook de leek kan dit begrijpen.
't Is tcch zoo, dat om niet te zeggen bl de
meeste, dan toch bl vele ziekten de ge
neesheer weinig meer kan doen danschade-
Uke invloeden afwenden en gunstige om-
standlghedeo trachten aan te brengen,
en voorts stil af te wachten, op te merken
en te cont oieertn wat het verloop der ziekte
sQn zal.
Niet, dat ik dit gering acht!
Verre van daarMenigeen heeft aan een
dergelijke zorgvuldige controls sit behande
ling het leven te danken.
Maar dit wil ik zeggen
Zoo menige kwaal is er neg, waartegen de
medische wetenschap aog niet het middel
gevonden heeft, dat in het lichaam self met
goed gevolg den strijd tegen het ingedrongen
kwaad aanbiedt.
Evenwel, Ik dwaalde eeniggzins af.
Dit wilde ik eigenlik opmerken, dat met
ha me tegen de zware, besmettelijke ziekten,
die voorheen epidemisch kocden hcertchen
ea de bevolking soms decimeerden, door de
mannen der Wetenschap met schitterend suc
ces als ik dien term weer eens gebruiken
mag ia opgetreden.
Voorheen stond msn weerloos.
De pest, de cholera, in de Middeleeuwen
de .Zwarte Dood", de pokken sa* enz.
2§ braken uit en gingen hun weg en velden
hun duizenden en niemand was er, die er
iefs tegen kon doen.
Totdat de Heere God de kinderen der
mansfihen de middelen vladen deed, om door
strenge isoleerteg, afdoende ontsmetting,
inenting enz enz aan dergelijke doodeiflke
krankheden toe te roepenTot hiertoe en
niet verder Ileder onzer begr^pt, hoe
ik in al die menachelfjke middelen niet an
ders zie dan instrumenten, door God beschikt.
Da mensch blijft de „tweede oorzaak".
G:d de .eerste oorzaak" van alles
Maar dan, wat heeft h| den mensch
.groote dtegeu" doen tot stand brengen,
waardoor mitlioensn levens zijn grspeató,
doordat zware krankheden, die voorheen niet
te keeren zouden zjja geweest, op hun weg
werden gestuit.
De pest wordt buiten Europa gehouden
en de enkele sporadische gevallen met goed
gevolg geïsoleerd. Met de cholera is 't het
zelfde geval De vlektyphus dringt «iet
door
Waarlik, 't is om er hoovaardig op te wor
den I
Dat kan, dat doet daa toch de „meessh".
En wie weet v ht h§ is ds toekomst op
dit gebied nog meer tot stand zal brengen
Doch su sesdt God de „griep".
Die spot met alls maatregelen.
Hsar zet men geen perk of paai! Gesn
cordon houdt haar tegen i Zij springt over
alls beletselen heen; zij spot met alle tegen
weer; zij legt de menschen op 't ziekbeden
siaat aan bun huizen 't opschrift aan.lk
kwam, zag en ove:woa!"
En ook de enkele mensch beschermt zich
Biet tegen deza kwaal, wat hg ook doet. Uit
sommige steden wordt zeifs gemeld, dat dit
keer een dar hoofdkenmerken is de totaal
plotselings overal der ziekte, zooöat de men-
scheik zóó gezond, ióó hard ziek op straat
Eêa/vallen,
Is de conclusie hier mocidljk?
Wil God oas niet leeree, om toch niet ea
nooit hoovaardig te sga; het nimmer te
wachten van den mècBci), maar Hèm steeds
in Zijn almacht te bigven eeren
De „griep" mee meet ons klein houden.
Medicus en .leek" te zsasen.
Wil dit nu zeggen, dat we tegen dese
kwsai ïgd lgk moeten z|n In geenen deele I
Naarstig soefeee nsar de middelen I
Of we za*ook vinden mogen
Middelen ter genezing, eanneer do ziekte
den mensch heeft aangetastmiddelen ter
wering van schsdeHkegevolger, middelen
ook, om baar terugkomst en epidemische
verspreiding te belemmeren en is balei tea
Wie weet, of God ze ook voor deze ziekte
alet vladen iaat,—
Maat in en voor allesHem alleen de eete
UITKIJK
IriiVin uit mi mnmm.
Amice.
Opmerkelijk is de houding, In het gewoel
der volken door Amerika aangenomen.
Er is na den wereldoorlog in het volk der
Unie iets wakker geworden, dat aanvankelijk
te breede kringen onrust wekte.
Het Ameriksanschs volk heeft z|n kracht
leeree kennen op militair m maritiem gebied,
Het geeit dna van blijk, door veel meer
aandacht aan leger en vloot te w|den dan
vroeger.
Zijj, vloot wil hst gelijkwaardig maken
tin de Brltsche; hetwelk beteekent, dat het
aan de Britnche suprematie ter zee, die zoo
vele eeuwen dooi het volk van Albion ten
koste van groots cffsrr, soms zelfs ten koste
der opsechiheld, werd gehandhaafd, den nek
slag toebrengt, zender dat Engeland eenige
hoop op herstel van de vroegere verhouding? n
overbtgft.
Alleszins begrijpelijk is het dan ook, dat,
te weerwil van de cfficieele vriendschap tus-
schen Washington en Londen, een heimelijk
antipathie tegen de Vereen. Staten het hart
de? Engelscbon binnensloop.
Meer dan ooit zal Engeland b| het bepa"
lea van zijn diplomatieke koers rekening
hebben te houden met de wsnsebce der
Amerikanen,
Ook Japats mokt ia stilte over de opkomst
de? Staten als maritieme mageadhsid.
Het is met Amerika en Japan gesteld als
met twee hoornen, wier kruinan steeds bree
der worden en wier takken ten laatste elkaar
beginnen te omstrengelen, Eéa der twee zal
op des duur door een ander uit den weg
geduwd worden.
Cocflicien ais daf, hetwelk bestaat tussehen
Amerika en Japan, worden Biet met den
zwaai van eea tooverstal in 't leven geroe
pen zij groeienen Juist daarom is het ook
onmogelijk, ze deor een conferentie uit den
weg te ruimen. Men kan op esn conferentie
er in stegen, palltetlsfmiddeten te vladen,
het schuren sn schrijnen te verzachtenmsar
dat is dan ook alles Het uitroeien van de
wortels der groote geschillen cischt t?d.
Men scheppe zich daarom geen illusies,
wanneer de kfhompet woidt gestoken over
de resultatea van conferenties als di# te
Washington.
Niettemin is er in de buitenlandscbe po
litiek der Vereenigde Staten vael, dat tot
dankbaarheid stemt.
Hun weigering, om toe te traden tot den
40 cent per regel?
oor opleiding tot RiJKSKLERK, KOM
MIES, POLITIE AGENT, BEWAAR
DER of HULPKEURMEESTER schr|ve
men aas F. BOSSSNleuw-Amsterdam.
<r|>t> v&ï
Be
Eischt Hoilandsche verpakking es|||j
Gebrulksaanwfxteg. fk
ïsptptpiptpsp'fpt|s^sspt|st|ffe
Wos Si38 SU3HELS9IJE - ÏABBEBS
MM(, DÏBKSLAND - l i. DOEL
Trflias, ÖODS TOH0B - BEL®
Volkenbond, vond niet haar oorzaak in onwil
tot samenwerking in hat belaag van den vrede.
Dat heelt Harding voldoende bawexan,
door het nemen van het Initiatief tot de ont
wapeningsconferentie.
Niet aan hem, noch aan Htighes is het ge
ringe resultaat der samsnsprekingen te wften.
Voor de partieelc mislukking is Fiankrgk
verantwoordtl|k.
Geheel zonder vrucht bleef de interna
tionale beraadsiaglcg in de schaduw van het
Witte Huis overigens nlat. Op verschillende
punten kwam men nader tot elkaar. Het ja-
pansch-Engelsch verdrag maakte plaats voor
een viervoudige Entente, En al drasgt ook
deze Eüteate een zekere kleur, omdat ze
bestaai uit bondgeoooten tijdens den oorlog,
tcch vgit zg de gevaarlik scherpe punten
af van kwesties als de Chineeschs en die
der Stilte Zuidzee.
Amerika kös een geheel andere gedrags
lijn volgen.
Het kon, bewust van zijn kracht, cp stou
ten toon elsch&n stellen, waardoor in de ge
heels wereld beroering werd gewekt.
Dat het dit niet doet, stemt tot dank.
Allereerst iet dask aan Gad, die de harten
neigt als waterbeken en Wisss algemeene
genade de harten der regeerders ia de groote
Westersche republiek tof mildheid beweegt
jegens de andere volken.
Intusschen: vest op prinsen geen be
trouwen I
Dien raad der Heilige Schrift hebben we
te volgen, ook met betrekking tot de Ame-
rikaansche groeten.
ÜEr is soo weislg tsoodig om de naikraMe
hartstocht op noodlottige w|ze te doen op
vlammen.
Niet van het Westen, maar vaa Boven
komt de vrede.
Naar Boven lichte zich daarom onze ver
wachtte g.
Dsn geeft onze ziel op het .Ik kom", het
Jongste woord des Woords, het bescheid:
kom, Heere Jezus, Ja kom hagstelf)k en dra
ziet ons oog aan de grena van het betrokken
uitspansel de stralen van het licht, dat schfl-
nsa zal op het Rijk Van dea eeuwigen vrede.
Gegroet, HAKA.
NIEUWE BIJBEL UITGAVE
Naar ons ter oore kwam zal er bg den
Uitgever J. H Kok te Kampen weldra weer
esn zeer belangrgke uitgave het licht gaan
zien.
Jaren lang reeds is er gesproken over de
wenscheigkheid van eea nieuwe Gereformeer
de B|bslvertaligg met korte practischo ver
klaring van den tckat.
Die wensch bsgtat nu ia vervulling te
gaan.
In den loop van het vorige Jaar heeft de
Heer Kok een conferentie gehad met onze
Gereform. Professores, en het resultaat daar
van is geweest, dat besloten werd tot ds
uitgave van een .Korte Verklaring der Hei
ligt Schrift met nieuwe vertaling' bewerkt
door en onder Redactie van de Prof. Dr G.
Ch. Aalders, Dr. C. vaa Gelderen, Dr. S,
Greydanus, Dr. F. W. Grosheide, Dr. A Noordt-
zfl, Dr. J Ridderbos, en met medewerking
ras Geret. Taologen.
Met bekwameu spoed is da arbeid be
gonnen, zoodat thans reeds het le deeltje is
afgedrukt om weldra het Hebt te zien.
Dit «rrste deel is; De Profeet fesaja, op-
sieuw uit den grondtekst vertaald en verklaard
door Dr, Ridderbos Eerste deel. Hoofdst.
1-39.
De bedoeling van deze grootsche uitgave
is allereerst cm ons Gin f. voik een geheel
Bieuwe vertaling te geven, maar voorts om
door een korte en bovenal practische en
practicale verklaring ea toelichting ons volk
te dienen. Het wordl dus geen suivar weten
schappelijke, maar bovenal een practische
arbeid, waarvan ieder ook géén wetenschap-
pelgk mensch, ban genieten.
Met het oog daarop sullen de boekjes niet
ie groot worden, maar te handig formaat het
licht zien, gebonden te een slap linnen bandje.
De druk is ccmpres maar zeer duldel9k,ket
papier is van zeer goede kwaliteit, en alles is
er op aangelegd om alle luxe te verrnQden,
opdat de prgs zoo laag mogelQk gesteld kon
worden
Het tweede werk dezer uitgave zal een
boek van het Nieuwe Testament bevatten
en zoo zullen D.V. geleidelik de verschil
lende Bgbelboaken het licht zien.
Zaterdag 4 Februari bij iezet en Zaterdag
11 Februari bQ afslag teikens des avonds 6
uur te Ouddorp in het Logement van Akers-
hoek, ten verzoeke van den Heer M. van 01°5
te Ouddorp (wegeas vertrek) van I. Hst voor
enkele jaren nieuw gebouwde, goed onder
houden huis met tuin, bewoond door den
verkooper, staande te Ouddotp in den polder
het Oude Nieuwland aan den Middelweg,
bevattende huiskamer, salon met sérre, keu
ken, bsbeuker, 9 slaapkamers, waterleiding,
W. C. en schuurtje, kadastraal bekend in
Sectie B No. 1069, groot 11.30 aren 74
R. V M„ door inrichting en gunstig;? ligging
te de onmiddeIl|ke nabijheid van het strand,
zeer geschikt voor pension, te aanvaarden
op 1 Mei 1922 of vroeger, nader met den
verkooper overeen te bomen il Het ten Zuiden
van koop I aan den Middelweg te Ouddorp
gelegen huis, bevattende huiskamer, 5 slaap
kamers en keuken, met tuin, kadastraal be
kend in Sectie B No 1055, groot 9,50 aren
62 R V. M„ dadelijk te aan vaa: den. ill Een
nieuwe schuur met bouwland te Ouddorp in
den polder het Oude Nieuwland, op het eind
van den Middelweg, kadastraal bekend in
Sectie B No. 217 groot 43 aren 281 R. V. M,,
dadeigk te aanvaarden.
Notarissen VAN TUSSENBROEK ts Dor
drecht en VAN DEN BERG te Goeatreede,
