Zaterdag 28 Januari 1922.
8Ö4Ï® Jaargang N\ 2776
v®or de Kisidliollaiiftsclie en Keeaw§clie eilanden.
Eersʀ5 Blad.
Nationale Bankvereeniging
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Afschaffing van den
Eigendom.
m OEI UITKIJK.
W. BOEKHOVEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd,, Advertentien en verder® Administratie franco toe te senden man de Uitgevers.
Kantoor MIDDELHARNIS.
ZITDAGEN tpens BEURS.
0f*e Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERD&
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco pst p©s» 75 hij voorsltfeeiaüsg.
BUITENLAND b| vooruitbetaling 5 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT,
UITGEVERS 3
i M M E L S P IJ
T«S®«e®it toferstK&mssgiMl No. 202.
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per regen.
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENST AANVRAGEN m DIENSTAANBIEDINGEN 2 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die s| beslaan,
Advert«atl€a worden iagewaeltf tot DINSDAG- @a VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
10 8
Het Socialisatierapport schenkt in zijn
theoretische gedeelte klaren wïin. Wat
't practische gedeelte aangaat is t ait
den aard der zaak van weinig waardij,
want 't gaat niet gemakkelijk om bij
de practische "berooving van iemands
^/eigendommen al 'zéker te weten, dat
Vviat socialiseeren zóó en zoodanig zal
gaan. 't Papier is geduldig en wie den
Landbouwer zijn grond ontnemen wil
en aan de scheepvaart haar lijnenen
aan de Spoormaatschappijen haar sporen
en trams; en aan de Industrie haar
fabrieken; en aan dea Mijneigenaar
de steenkolen; ja! wie dat op papier
in een Rapport netjes uitstippelt met
't oog op een toekomst van ean legio
jaren na 1922, kon wel eens heel be
drogen uitkomen, want een Maatschappij
staat nooit stil. Er is onophoudelijke
vervorming en de gol1 en des Tij s slaan
van dag tot dag tegen dat sociale or
ganisme aan. en voegen er hier bij en
slijpen er elders af, 't Blijft dus e?n
illusie en practische waarde heeft zoo'n
>practischt deel van een Rapport in
geen enkel opzicht,
Maar 't beginsel, neergelegd in 't
gifeerste deel van 't Socialisatierapport
blijftn.l. afschaffing van den Eigendom,
en overgang der productiemiddelen in
handen der Gemeenschap.
Gewiser liggen in dat Rapport nog
andere beginselen; maar die zijn niet
de hoofdzaakdie kunnen zelfs toege
past worden in onze huidige Kapitaiis
tische productie wijze. Als er sprake
is van medezeggenschap der arbeiders*
behoeft men waarlijk nog niet te gaan
socialiseerener is reeds^m medezeg
gingschap, Denk maar om de Vakorga
nisatie en 't looncontractdaar spreken
de werkgevers ter eene, en de werkne
mers ter andere zijde hun medexegging-
schap uit. En wie geen vreemdeling is
in 't sociale Jeruzalem, weet, dat 't
R, Kath. Bedrijfsradenstelsel en de Col
lectieve arbeidscontracten alle dat mede
zeggingschap voorop schuiven, zij lt dan
ook nog niet in voiledigen vorm. Want
(en we komen daar wel eens op terug)
er is sociale; er is technische; er is
commercieels Medezeggingschap.
Hoe dit nu verder zijdonder afschaf
fing van den Eigendom is er en kan
er steeds zijnMedezeggingschap, 't Kan
gerust uit 't Rapport gemist worden en
weggenomen..
Precies zoo staat met de verbruikers,
wier belangen in 't Rapport naar voren
wordt geschoven. Maar zondei Sociali
satie wordt er-ook met die consumenten
gerekend. Denk maar aan de Maximum-
en minimumprijzenaan de Duurtewet
aan de Scheurwetaan de Requisitiewet
die verleden week is ingetrokken. (Re
quisitiewet Opvordering van schepen
door onze Regeering, opdat ze aan 't
Buitenland niet verhuurd zouden wor
den)
Precies zoo staat 't met onderwerp,
dat ook in 't Rapport behandeld wordt
ril. Ver pilling van productieve kracht.
In onze huidige Maatschappij is de
Coöperatie, de Inkoop- en Verkoop
Cantf ale, de Trust, 't Kartel al aanwezig,
die door Band en Bond de bezuiniging
op de fabrieken, en de m&chineriën enz.
enz. toepassen en economische verspilling
tegengaan.
Al is 'f. dus waar. dat er in 'tRap-
port liggen beginselen vau medezegginjj-
schap; van zuinigheid in de productie
en geen verspilling enz. de hoofdgedachte
van 't Rapport isafschaffing van den
Eigendom, van 't privaat bezit van
landerijen, schepen, fabrieken, spoor-
en tramlijnen, mijnen enz.
Het antirev. beginsel staat daar
tegenover. Wij willen handhaving van
t privaat bezit. Maardat willen ook da
Chr. Hist, Ook de Roomschen. Ook de
Vrijzinnigen, Alle partijen behalve de
Socialisten Dat is de economische, so
ciale anti these tusschen Rood en Niet
Rood En dat is ook weer de synthese
tusschen de Niet Roodenhandhaving
van den Eigendom willen alle Antis,
alle Chr, Hist., alle Roomschen, alle
Liberalen van welke pluimage ook.
Toch, dit mag niet verheeld, is er
onder de Niet-Sociaiisten achakeering
in de opvatting hoeveel of hoe weinig
de Wetgever of de werknemer van dat
Eigendom mag afnemen. En zóó is de
naam van »democraat< of >een conser
vatiefs ontstaan; tenminste ais leuze
op sociaal terrein. Die twee woorden
hebben een veel wijdere strekking dan
alleen 't Sociale terreinmaar voor ons
doel in dit artikel is 't genoeg er op
te wijzen, dat ze óók op de afknabbeling
v&n den Eigendom; méér of minder,
betrekking hebben.
Absolute Eigendom bestaat in Hemel
en op Aarde slechts bij onzen God;
omdat hij alles schiep, is alles 't Zijne,
En rijkdom en armoe, viila en hut,
fabriek en woonwagen, koop aardij-
schip en botterscheepsketrein en
kruiwagen, steenkolenmijn en kolen-
sintel, ve nderij en asch, klei en besch,
zand en mergel; ja, alles! 't is Zijn
absoluut eigendom en de bezitters, de
huurders, de pachters, de gebruikers:
ze zijn allen maar rentmeesters,
Niets is van ons. 't Is alles genade
gift. 't Is alles bruikleen, waarop zware
verantwoordelijkheid van onzentwege
rust Want God, de Eigenaar, zal 't
ons eens gebieden te doen: „Geef re
kenschap van Uw rentmeesterschap".
Maar* wie, o Rijkewie o Armewie
Burgerwie Arbeiderwie zal
dan voor Zijn heilig aangezicht bestaan
en durven zeggen: „Zie hNr, o God,
't mijne en mij, hoe zondeloos ik 't heb
bestuurd".
Bergen, valt op ons!
Heuvelen, bedekt onsOnrein, onrein,
ook in ons rentmeesterschap, Ta kort,
te kort. Mene, Mene, Tekel, Upharsin
gewogen, gewogen, maar te lieht be
vonden.
Toch zijn we maar rentmeesters en
God is de Eigenaar, die aan velen echter
in Zijn Welbehagen en oakrenkbare
Souvereiniteit een eigendom gegeven
heeftmaar ook door diezelfde onkreuk
bare Souvereiniteit, aan anderen den
Eigendom van Landerijen onthoudt,
doch ze den Eigendom van Spierkracht
des lichaams in ruime mate aanbiedt.
En óók de arbeiders in dat hun bijzonder
Eigendom van krachtige hand en ge
spierde vuist zullen van die lichaams-
kracht rekenschap afleggen voor hun
God. Ook van hun Eigendom, dat we
Verstand en Wil en Oordeel en Ar
beidslust noemen. Ook daarvoor zullen
ze eenmaal treden in 't gerichte Gods.
Welken vorm o .»k 't Eigendom moge
afnemen, hetzij goederenbezit of gees
telijk bezit: de Goddeijke rechter zal
op ons sterfbed 't ons ordentelijk voor
oogen stellen.
Maar als we spreken van „afschaf
fing van den eigendom", bedoelen we
meer de stoffelijke goederen, en niet
de geestelijke. Toch, let welkunnen de
sociale toestanden zoo ellendig zijn dat
zelfs de geestelijke goederen, ni. ons
Verstand en Wil, er door kwijnen en
ondergaan. Dat is ook afschaffing, van
onzen geestelijken eigendom, door de
misstanden in 't levenslechte woning,
weinig voedsel, druk en hatde bejege
ning. Dat verdooft onze ziel in smook
en rook en honger en gebrek
En de slechte toestanden kunnnen wer
kelijk 's menschen geest uitdooven, zijn
wilskracht breken, zijn liefde vermoor
den.
Maar als we spreken van „afschaf
fing" bedoelen we toch meer de „stof
felijke'' goederen.
En tegen die door Socialisten be
geerde afschaffing verzet zich Gods
Woordverzet zich 't menschelijk ka
rakter; verzette zich de historie der
eeuwen, verzet zich 't raderwerk zoo
ingewikkeld, der Maatschappijen.
En om ons slechts te beperken, her
inneren we er aan, dat op 't Sociaal
CoDgres te Amsterdam, gehouden op
9—12 Nov. 1891? Steliing III de
goedkeuring van 't gansche Congres
erlangde: De E. Schrift kent en aan
vaardt het eigendomsrecht in den vorm
van privaatbezit. Waaruit dus logisch
volgt, dat de vergadering zich uitsprak
tegen de afschaffing van den eigendom
maar vooraf was gegaan Stelling I:
„Het voor bezit vatbare stoffelijke goed
neemt een ondergeschikte plaats in on
der de velerlei gaven, door God ter
beschikking van den mensch gesteld;
en ook Stelling II„Het stoffelijk goed
blijft in betrekking staan tot den Schep
per en Onderhouder in dier voege, dat
de tijdelijke bezitter, (en dat is ieder
Red.) vermtivoordélrfk is voor zijn be
heer'
Geen afschaffing! maar ook weer
niet absolute zelfbeschikking En de H.
Schrift geeft voor 't een en ander haar
ordinantiën, waaraan we ons te houden
hebben, op straffe van inzinking der
Maatschappijen met gevolg van revo
lutiën.
Reelamss Madadssüngm
40 cent per regel.
Woeisdag SUMMSLSDIJK - TABBER1
Donflerflag, DMSLAHD - t. i DOEL
Doing, ÖÜDDORP -- PLOHIL
Vrpg, OUDE TONGB GELUK
Nadruk verboden.
Htdeo, eerst, 'n .opgemaakt" verhaal.
Eu daar ad 'n ware gebeurtenis.
Dat .opgemaakt" zeg ik er direct met
zekeren nadruk bij, omdat het onze tegen
standers geldt en ik niet ds risico loopen
wil, dat straks een hunner mf komt vragen
om man cn paard.
Die kén ik niet noemen.
Het eenige, wat ik dan ook vraag is, dat
men mQn ve hral toetst san de theorie en
aan de feiten en met m| tot de slot se m
komt, dat het in-zich-zelf wéér is, m.aw.
in de huidige maatschappij ateoo gebeuren
ban.
Hst gast over een „bi" en 'a „z|".
Beiden wa;en ze opgegtoeid ia groste-
stads-kringen, die zooals man dat daar
hééft reeds ia geslachten zóó ver van
kerk, christendom en van den Christus warea
vervreemd, dat ze er geen heugenis meer
van hadden.
Bepaald „vlar.dig" was men niet:
Och, neenwat zou men zich druk maken
over ean totaal versleten ent verouderde
leveusbeschctuwisg, die zóó in zich zelf het
kenmerk vau eigen oawaarheld ett onmoge
lijkheid droeg ik spreek nu naar de ge-
dachtsngang van die kdngen dat haar
algsheele verdwijning slechts een kwestie
kon cl'ja van korten iijfd.
Men was er dan ook met 't geen ketk en
religie betrof zeer slecfet op de hoogte.
't Was absoluut de moeite immers niet
waard, zich in die verouderde dingen te
verdiepengoed alteen, voor 'n oudheidkun
dige of zoo een, wiens vak het was, de
dingen van 't verleden voor 's nageslacht te
bewaren, zooais men de mummies in 't
museum bewaart.
Deze kringen kenden iets betets
Mes gelóófde er in 't socialisme.
Ds vaders en grootvaders, die al grijsden
of al stokoud geworden waren, hadden veie
jaren geleden het socialisme ingedronken
van de lippen en uit de geschriften van
Domcla Nleuwenhuis.
Later waren schakeeringen ontslaan.
Sommigen van hen werden anarchist.
Anderen noemden zich vrfj-sociallst.
Nog weer aaétersn voelden veel voor het
communisme en ds meesten waren overge
gaan in de rijen der S D A.P.
Uit die kringen war- n hu „h|" en „z|"
helden afkomstig en la dia begrippen waren
ze van der jeugd af opgavosd.
Zij had om zoo ie zeggen, ds leer en de
ideeën van het socialisme met de moedermelk
ingedronken,
Lster, bij 't opgroeien, kwamen ze in een
socialistische jeugdvaseenigiag terecht; ze
zongen beiden sntê in een .Stem des Volks"
se iasea trouw- hun .roods" blade»sloegen
geen meeting over, want „z$ had al
evenveel lust om zich bezig te houden met
de .publieke zaak" ais b% had."
Zoo raakten .hij" en verloofd.
Ze móchten elkaar en er was ook volko
komen overeenstemming var. zlessw|ze, toe
komstverwachting enz,
In hun allereerst Idcëal gedróóm dachten
ze soms de verwezenlijking der socialistische
maatschappij zóó nabij dat ze met trouwen
maar wilden wachten tot deze werkelijk
gek ómen was.
Maai over de twintig werden ze iets
nuchterder in hun beschouwingen es besloten
ze, alvast maar in deze kapitalistische sa
menleving te trouwen en met elkaar de
„groote toekomst" te bevechten, voor
héa, of anders voor huu kinderen.
't Huwelijk begóa met rozengeur en ma-
ueschija.
Maar ai vrij spoedig kwamen 't onweer,
de storm es de hagelslag.
'f Kan zon gaan in de wereld:
Hun liep het nooit erg mee.
Ze hadden met zes jaar trouwens drie;
met de koperen bruiloft v|fkinder«; se tob
den veel met siekte.zij" was aa de laatste
bevalling nooit meer goed gezond geweest
„h|" had wel de grootste lefmond op 't werk,
maar niet de vlijtigste werkhand
En liep dus vaak .zonder"
Zoo rsakten zé in de schuld.
Thuis was 't meest misère:
En .hl", kort gezegd, raakte aan den drank.
Had hl een kwaden dronk over zich, dan
sloeg hl thuis alles wat hl slaan konhhhr,
de kinder*, en als wat lesfde er uit was, dan
nam hl 'a stoel en sloeg op wat hem onder
't bereik vaa zin dronken lichaam kwam.
„Zij" klaagde haar nood.
O m. bl haars mans ouders.
D i e mossten tuascheabeide komen't kón
toch zoo niet.hij" gedroeg zich als 'n bsest
Dét konden die ouders niet ontkennen.
Méé?schuldig, neen I was ,hl" niet.
.Hl" was slechts product der omstandig
heden, die hem zoo hadden geraéèkt en die
omssandigheden .die waren 't gevolg
van dat driemaal gevloekte kapitalisme, waar
onder men nu eenmaal leefde,
't Kapitalisme, éét had de gehuld I
Déér kon .zij" mee naar huis
'b Behoef natuurlijk niet te zeggen, dat ze
met dit antwoord niet tevreden was, doch
hier zet ik een punt achter m'a kort verhaal
ik wilde slechts even lllusfreeren de gewoonte,
in socialistische kringen vaak gevolgd, om
ook het zedelijk kwaad, dat onder de arbei
ders voortwoekert, voor te stellen als vrucht
gevolg van het .kapitalisme".
Zio do?o ze met de dronkenrchsp.
Ook ui met hei bwasd der ontucht.
Met de gierigheid en andere zonden.
.Zonde" staat niet in hun woordenboek I
Als maar het .kapitalisme" inéénzouk, dan
zou, neen zeker 1 niet met één slag'f kwaad
van de aarde verdwijnen, maar als dan het
.socialisme" de heerschappij verkreeg, dan
zou toch de w e g tiaar de uitbanning en uit
branding van al dit kwaad beslist z|n inge
slagen.
En nu geen .opgemaakt" verhaal.
Nu een stuksken we: kelp hete, dat met
het voorgaande In nauw verband sunt, all
de lezer arm 't eind, o k zonder dat ik dit
verband met zooveel woorden aanwp, wel
begrijpen zal.
Ds. Melchers is oud-Kamerlid.
Herinner ik me wèl, dan heeft hij al een
veelbewogen loopbaan achter zichpredikant,
propagandist voor de S. D. A. P., Kamerlid,
maar, w èl wonder in dezen t|ddit beviel
hém niet óf h| beviel niet aan de part|, want
hij raakte van 't Binnenhof weg is
toen, maar nu. schemert het me wat, naar ik
gelóóf 'n poosje in den handel geweest en
eindigde, gei|k hij begonnen was, als predikant
Thans staat hg te Warga.
Steeds bleef hg een aanhanger der socialis
tische levensbeschouwing en is, nó temlcsie,
't z§ dan .nóg" of .weer" ook lid vaa de
S. D. A. P.
Maar als zoodanig „stille vennoot".
Zeiden ziet men hem ais spreker.
Op den voorgrond treedt hg nooit.
En héél enkel leest men van hem eens een
ingezonden stuk in .Het Volk" of in deszelf»
populair-wetenschappdik bij voegsel.
Thans zond ds. Melchers 'n lang stuk.
En In dat stuk, dat is voor ons het meest
interessant, gaat h| te keer of neen, daar
schrift h| te bezadigd voor; iaat ik dan
zeggen .geeft hq en verdienden uitbrander"
ami veter zijner par tl genoot en, die zegt
hij totaal onverschillig staaa tegenover
den „loonstr|d", dien heeren predikanten nu
al eenige jaren voeren, javeel erger, die
dezen .loonstrid" verfdelen, zooveel hun
maar mogelgk is.
Het geldt hier de Hervormde Kerk.
W|, predikanten, zoo zegt ds- Melchers,
hadden een jaar of wat geleden op 't voor
beeld der handarbeiders'n .Bond" opgericht.
Zelfs heeft deze thans reeds z|s „vrijgestel
de" (I) en h| voerde een kiachtlgeloonactie,
waardoor de Synode der Herv. Kerk genoopt
werd het nieuwe, 5 Januari j 1. geheel in wer
king getreden „Reglement op het Beheer" in
*1 leven te roepen.
Dat waarborgt behoorlijke traktementen.
Vethoogiag, kindergeld enzoovoort.
Eti ,t is zoo geregeld, dat de verschillende
gemeenten „aan eslagen" worden voor een
bepaalde som, die in een algemeens pot gaat,
waaruit de te kleine tractementen worden
aangevuld.
Nu gee t dit heel wat beroering»
ieder hoort daar zeker wel eens wat van
in eigen kring of leest er van in de courant.
En nu is dit zoo fataal, zegt Ds. Mel
chers, dat juist mijn eigen part|geuooten,
de .rooden", die hier in Friesland, waar ik
woon, niet als in de groote steden de kerk
den rug hebben toegekeerd, méér hier en
ginds de kerk —mèt haar .vette" inkomsten,
voeg ik ér b|hebben veroverd
dat juist deze, oaze eigen mannen die trak
tementsregeling 't ergst saboteeren I
Het is ongehoord, beweert h|.
't Is immers vaste regel onder ons, dat we
in elk vak dea vakbond zelf de loonregeling
laten opstellen en komt er dan strijd, dan
sféén we er met-z'n éllen voor.
Zoo hebben ook wjj, predikanten gedaan.
Wij hebben onze .eischen" gesteld.
De Synode nam ze over.
Nu moeten ze worden uitgevoerd
En wat bakken oh s nu onze eigen soci-
alüatlsche vakmensclse», in stsd en dorp,
de „roode" onderwijzers, die onlangs door
hun „beweging" toch een niet onaanzienlijke
salarlsverhooging kregen, voorop.—
Wat bakken z| ons?
Waar ze maar kunnen werken ze dat nieuwe
reglement tegen; saboteeren het; stoken
opsnigk aan tot verzet; vinden dat de pre
dikant een veel te hoog loon ki|gt, kort
om, ze werken ons tegen zooveel ze maar
kunnen.
En daar is Ds. Melchers kwaad om,
Nu, begi|pel|k is dat wèl.
Ais h ergers predikant is, en de kerk
voogd! is er in handen z|ner part|genooten,
ui.a.w. die hebben de meerderheid in de
gemeente, dan z|n z|, op socialistischs
manier beschouwd, z|n .werkgevers" en h|
als dominee is de .werknemer".
En nu gunnen ze hem z'n loon niet!
Dat h| in eerlfken .vakstr|d" verwierf t
Eerl|k gezegd, verwonderen doet ons
dit niet. In menige gemeente toch moet wil
men z'n aanslag kunnen opbrengen, uit de
kerkegoederen méér worden gehaald dan tot
nogtoe, m a.w zuilen d?ze gocdcea voor de
„vitendjiss", laten we 't kind maar b| den