Woensdag 14 December 1921
jaargang
den rug
Antirevolutionair
f nop de ZnidiiolliiiHisehe Zecuwselto Eilanden.
IMÜ lÉifa
Kolff
ïen „1893
2768.
HOCSïGNOVINf
MARKIEZEN
J L0 ZIEEI
OouKlSÉ in
MATRASSEN.
ivoor Platen
lARRTPRUZEN
RECLAMES ME0EDEEL!N0ENP
LAND- m TUINBOUW.
GEMEENTERAAD.
W. BOEKHOVEN ft ZuMt
Alle stukken voor de Redactie bestemd, AéverteaatiëB en verdere Administratie franc© toe te zend®n «sa de Uitgevers
FABRIKAAT
RDAM, Telef. 9036,
IT.
Ie soorten
ngst van aanvrage
mgaand verstrekt.
*1
lalhlek, ischias, jicht,
strekkingen, verslui-
ld, $t|ven nek, rheu-
iwpfjnen kan men
ken met het pSnver-
ilddel, den
sear wordt ook met
augewend bij brand
enden, zweren, kla-
eczeasa, aambeien,
sa -voeten etc.
in 50 gram f 1,60,
n f 6Alom ver-
mze handteekenlng
Deze Courant verschaal eiken WOENSDAQ en ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco par past 78 Cent vooraltbetaUng.
IÜITENLAND b| vooruitbetaling 8 50 per laar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITdEVBSS i
iOMMELiPlJI,
TaleiqsislntereomEHiiBaal No, 2
ADVERTENTIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent gsr ragel,
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel.
DIENST AAN VRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 1 I.— p@ï plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die siteïass,
MvertantlSn worden ingewacht tot DINSDAG- ge VRIJDAGMORGEN 10 UUR
SOMMSLgBUf
VRIENDELIJK verzoek
om bij de opgave van adres-
wijzigingen behalve het NIEUWEook
let OUDE ADRES en steeds het nummer
dat op het bandje van de laatst toege-
I zonden courant voorkomt, te vermelden,
Adm. ,,M. en S. bode.".
?ATII IBRIGNT1K&
LZET*
BOT1MW
or Prima
SAL©NP®RTRETTES
MPJES BATTERIJEN
SNOEI - SCHEE - SCHEER
'AR A AT en -MESJES.
VOUW - ZAK - ga LINNEN
(MET GARANTIE)
V
0"EF£U1LLES - TASCHJESJ
.OGNE - PARFUMERIEËN L
CHOCOLADE
V De Chr, School in de verdrukking.
Er komt wrevel. Goddank
Lees maar
Het gewest Friesland van het Gareform,
Schoolverband, dea SO Nov. 1921 in Leeu
warden in vergadering b|een,
spreekt hare groote bezorgdheid uit over
I'jtfa werking van verschillende bepalingen
Wan de nieuw® Wet op hei L. O, en besluit
om Een krachtige actie te voeren, opdat
deze wet gewijslgd worde en wei in dien
zin, dat
a de volledige vr^held van de benoe
ming van personeel teruggegeven worde,
zooals die was onder de liberale schoolwet
van 1878;
b. het verplicht aantal uren, dat in de
staatsvakken onderwezen moet worden,
teruggebracht worde tot hoogstens 20 es
voor de M. U L O. tot 10, opdat er vol
doende ruimte blfvs voor de wr|e vakken
c. de Schoolbonden officeieei ia de Wet
worden erkend en verschillende tuactlëa,
die de staat niet kan verrichten zonder
de vr^held en het karakter der scholen
aan te tasten, door deze schoolbonden
worden verricht;
d. het eigen schooltoezicht, noodig voor
het karakter der scholen te bewaren en
haar geestelijken bloei te bevorderen, naast
h«t RSksschoolïoeslcht ia de Wet worde
erkend
e. vsije examens mogelijk zp, waarbij
kde vakken, die voor het karakter der school
Onmisbaar zgn, in hst examen-programma
^worden opgenomen en waarbij hei R§fes-
schooltoezlcht de beslissing heeft over de
verplichte staatsvakken en het Bestuur der
Kweekschool of de eigen Inspectie over
de vrije vakken
f. de vrijheid inzake de vaststelling vaa
het leerplan, die in art. 90 der tegenwoor
dige wet is aangetast, worde teruggegeven.
de Schoolbesturen r,iet gedwongen wor
den aan leerlingen vrijstelling van gods
dienstonderwijs toe te staan, maar dit aan
hun eigen beleid worde overgelaten.
Na dankgebed door Ds. Gserds, vaa
Scharnegoutura, sloot de Voorzitter de zeer
druk bezochte vergadering.
In Friesland z|ja thans 51 scholen b%
Schoolverband aangesloten. Dit getal meet
veel grooter worden,
V Protectie,
Ieder vangt protectlekiaoken op. Er is
malaise in de industrieën en men roept om
beschermende rechten tegen Duitschland.
Geen Blad kunt ge in handen kr|gen of vóór
en tegen wordt gewikt met 't oog op de
industrie, met 't oog op da Werkeloosheid
der werknemers, met 't oog op de Consu
menten, met 't eog op de schatkist, met 't
oog op de vergeldingstheorie in 't Land
tegen wlen de protectie] of 't hoogere in
voerrecht is gericht.
Hooger Invoerrecht 1
Ts één van de moeilijkste economische
vraagstukken, en de Antirev. partg is in deze
Mek niet aiiyd even voorzichtig geweest.
,Duur brood, dure klompen en petten enz",
de meesten onzer wetea nog we! hoe op de
politieke meetings in 1905 dat geroep de
ooren verdoofde Wel zong men na den uit
slag .52-48 hi ha ho," en was 'tKuiperka-
omet van 't tooneel verdwenen, maar de
Liberale partij moest toch erkennen, dat de
winst aan liberale vetels niet evenredig was
aan 't Dure Brood- en Klompengeschreeuw.
t waren meer de Hervorada dominees uit
Amsterdam met hun .tegen Rome—Dordt",
4e winst brachten, dan wel de klompen-
geschiedenis. Hervormde kerk en Liberalisme
waren toen in Amsterdam yooral koek en ei.
Nochtansal was; dat; geschreeuw over
«sur brood en dnre klompen niet de boofd-
corzaak van 't Kuyperkabinei,'t geroep heeft
0ui® toch scha gedaan,
i tS Antirev. partij heeft ook al eens Graan-
t JS ot) haaï Program gehad, maar 't is
ons niet best bekomen.
En sindsdien is onze parf| wat huiverig
geworden om met invoerrechten te proakte
oppen. Toch is ons Antirev. standpunt zeer
Wist al Wanneer een deel des Voiks in
nood verkeert moet 't andere deel helpen,
"war leder gevoelt zeer goed: deze theorie
i onwraakbaar, doch de uitvraklsg valt niet
we, om de heel eenvoudige reden, dat de
MaatsehagpS ais eea klotn Ia mekaar zit;
help ja den een, dan schaadt ge den ander.
Hoever moet nu 't helpen gaan, en tot hoe
ver mag men aaderei belangen schaden. De
Werkeloosheid kan in de metaalindustrie
vermindeeen, maar de artikelen worden iets
duurder. Wie steekt de .winst" der protectie
ia sin zak? De Staat voor een deel, ea de
werkgever voor een deel en de werknemer
voor een deel. Maar wie betaalt die „v/inat"
Het Buitenland? Of is er geen winst door
de Concurrentie onder elkaar
Werkelijk, 'i vraagstuk is ingewikkeld.
Voorzichtigheid is aanbevolen. «-
Het R.-Kath Staatsprogram.
Waar de Stembus in zicht komt wlüien de
meests kiezers ook weten, hoe de partijen
over de toekomst, de nieuwe parlementaire
periode denken. Het Antirev program heeft
reeds een plaats in ons Blad ontvangen en
we zulten 't bf gelegenheid nog eens afdruk
ken, als de Deputatenverg. daarover beslist
heeft Er kunnen door onze kiesver aldaar
nog punten aan toegevoegd of de redactie
gewQsigd van wat voorgesteld is
Thans knippen we uit de Maasbode van
30 Nor. j.ï. 't onderstaande stukje, dat met
de Roomsche politiek verband houdt M«n
leze 't goed.
HET R.-K. STAATSPROGRAM.
Door de Federatie der Diocesane R K,
Volks- en werkliedenbonden en het Bureau
van de R-K Vakorganisatie zgn onderstaan
de punten voor het nieuwe Staatsprogram
aan den R-K Bond van Rpskieskringorga-
nissties toegezonden
1 Er behoort te komen een pubüekrech-
telpe bedrijfsorganisatie.
Hieronder wordt verstaan, dat een wette
lijke regeling komt, waardoor het mogelijk
wordt, dat de daarvoor vatbare bedreven
geleidelik pubilekrechtclpe lichamen wor
den, waarin drieërlei bevoegdheid wordt
uitgeoefend
a verordenende ten aanzien van de ar
beidsvoorwaarden en de daarmede vérband
houdende bedrQfspolitiek;
b rechtsprekende voor de handhaving der
verordening
c uitvoering van sociale wetten in de
bedrijven
Ia de bedrijfscolleges, noodig tot het uit
oefenen der publiekrechtelijke bevoegdhe
den, hebben werkgevers en werknemers ge-
IQke vertegenwoordiging.
2 Aanpagsisg van de uitvoering der
sociale wetgeving aan de ontwikkeling der
uit het vrije maatechappeigke leven opge
komen organisaties.
3 Wettelijke regeling der ziekte-verzeke
ring met inachtneming van het sub 2 ge
noemde
4 Verplichte mcederscbspsverzekering en
krachtige steun aan het particulier initia
tief voor andere maatregelen tot bescher
ming van het moederschap.
5 Wettelijke regeling der ziekte-verzor
ging
6 Krachtige bevordering der volksge
zondheid, in het bijzonder door maatrege
len tot doelmatige bestriding der tubercu
lose, ook door het verkenen van krachtige»
steun aan de bestaande organisaties
Dccentralisatieder Ongevallenverzekering
8 Krachtige voortzetting der maatregelen
tot bestriding van den woningnood en tot
verbetering der volkshuisvesting, wasrbg
ook het streven naar eigen woning dient
te wordca bevorderd
9 Het treffen van tgdel$ke maatregelen,
ia oveleg met de cenirale organisaties van
werkgevers, middenstanders, landbouwers
en werknemers ter bescherming van de
nationale welvaart, waaneer deze wordt
bedreigd door verlies van internationale
economisch evenwicht.
10 Maatregelen ter voorkoming en be
strijding van werkloosheid.
11 Wettelijke regeling dar werkloosheids
verzekering op den grondslag van bijdragen
door O verheid, werkgevers en werknemers
12 Wettelijke regeling der arbeidsbemid
deling met gelijkstelling van openbare en
bijcondere arbeidsbeurzen, met inbegrip van
overheidssteun aan instellingen ter bevor
dering der wetenschappelijke beroepskeuze
13 Wettelijke bescherming der volwassen
landarbeiders en verbod van arbeid voor
kinderen beneden veertien Jaren in het
landbouwbedrijf
14 Ruimer toekenning van Riksstudie
beurzen.
15 Herziening van de wet op da perso
neels belasting, zoodat deze meer in over
eenstemming komt met de gewijzigde tgds-
om8tandighedea en geen belemmeringen
bevat tegen ds sociale verheffing van de
gezinnen met lagere inkomsten
Nog eens de Rootmchfn,
De R Kath. kies?, te Schiedam sprak zich
uit voor de voigenda punten ter plaatsing
op 't R K. Staatsprogram.
Ie. Opheffing van het verbod tot inze
gening van een huwelijk alvorens dit
burger'ük gesloten te.
2. Opheffing van 't verbod tot aangaan
van een huwelijk door persoon ten wiecs
aanzien echtscheiding is uitgesproken.
3e Versterking van de maatregelen die
tot steun van de groote gezinnen kunnen
strekken.
4». Uitbouw van de Verzekeringswetten.
5e. Ceatraiisatle van het Verzekerings
wezen worden nagestreefd.
Wat 't eerste punt betreit, zij voor dea
eenvoudiger lezer opgemerkt, dat onder de
huidige Wet de Pastoor geen paar raag
trouwen dan nadat 't op 't Gemeentehuis
is ingeschreven. Eerst trouwen op 't Stad
huis, dan pas in de Kerk. En Schiedam wil
dit nu omkeereu: eerst kerkelijk, dan bur
gerlek trouwen.
Dit Roomsche standpunt te ook 't onze.
Wat 't tweeda punt betreft z|j opgemerkt,
dat de Roomschen geen ecissschaldlug er
kennen; 't Huwelijk is een en ondeelbaar.
Als ar duz Echtscheiding Is, wil de R, K,
leer dat "t huwelijk hersteld worde.
Dit Roomsche standpunt Is ook 't enze.
Wat God saam gevoegd heeft, schelde de
mensch niet. De gischeidenns behcoren bij
elkaar; in elk geval: de mogelijkheid moet
er z||q.
Da punten 3, 4, 5 spreken voor zich zelf.
dit in üjufecêk 44, is 190741, in 1914: aog
geen 40, nog later 38 en 37, zoodat gecon
stateerd kon worden dat in 21 Jsar het eiwit
gehalte in de vetvrije droge stof verminderd
is met 7 pCt. hetgeen ira de koek overeen
komt met een vermindering van 5 pCt.
De Amerikaanscbe koek heeft thans weer
een hoog eiwitgehalte.
De elscfeea, welke gistcid moeten worden,
en waaraan de fabrikant ook kan voldoen,
zijn: le. voldoende zuiverheid, met 2i inbe
grip van een behoorlik (niet te hoog) vocht
gehalte; 3s moet de eisch worden gesteld,
en ook dit heeft de fabrikant geheel in zigra
hasd, van vetgehalte, Wordt door den kooper
aan dese drie eischea vast gehouden, dan
heeft hg daarmee fevers een garantie van
een zekere hoeveelheid eisrtt. Niet geheel
precies echter, er is een zekere speelt uïmte,
en er bl|fi du« steeds een zekere risico. Kan
dit ock schade geven Spreker onderzocht
gedurende drie jaren, hoeveel morsteïs af
weken van het gemiddelde, ö.w z. een afwij
king vettoonden van meer dan l'/i pCt.Het
aaatai, dat geen tekort aan eiwit gehalte te
zien gaf, was in de 3 jaren respectievelijk 90,
73 en 90 pCt. Zegge 10 procent vertoonde
dus afwijking vm het gemiddelde. Nagegaan
werd hoe groot die afwijking was. Vaa 737
koeken was bij koeken een belrekksi§k ge
ringe afwijking; b§ 68 koeken was die meer
dan 2 pCt Maachtaupt kwam tot dezelfde
conclusie. Men zal, b$ het vervallen van het
eiwit garantie een klein kansjs hebben vas
te veel en idem van te weinig, waarnaast of
tegenover staat het voordeel van een vlottere»
40 cent per regel,
De Eiwitgaraatie in Vofderkoeken.
Onlangs maakten we er melding vaa, dat
van de el de van sommige fabrikanten het
voorstel was uifgesaan om bij aankoop van
voedetkoeken uit oliehoudende zaden de eisch
van eiwitgarar.tie zou vervalicn. Dit voorstel
werkt nog al belaussteüteg bl aaakoopver-
eeniglngen, en 't bl§kt, dat vele laudbouweis
de bedoeling van het voorstel niet recht dul-
deigk is en dat men in het terz|de stellen
van de elwitg&rantie een gevaar ziet. Immers
bij koeken-aankoop is het hoofdzakel|k om
het eiwit, dit hoogst belangrijk voedingsbe
standdeel, te doen, wasr blijft men zoo
wordt gevraagd aan welk risico stelt men
zich bloot, als genoemde garantie niet langer
wordt gevraagd. Deze bedenking is echter
niet gegrond, en bewijst, dat snea de zaak
niet juist inziet
De kwaliteit der koek loopt geen gevaar,
als de eiwitgarantie vervalt. Om dit duidelijk
te maken, heeft Dr. de Bruin, Directeur van
het Rïkslandbouwproefïtatioa te Wagecingen
voor de Afd. Gelderland vas de Vereeniging
van koopers onder A. H. V. het vraagpunt
3 of de eiwitgarantie moet vervallen, toege
licht. Van deze inleiding, weike w8 konden
bewonen, zij het volgeada vermeld Het voor
stel zoo begon Spr. ia uitgegaan van olis-
fabiibacten, die van oordeel zijn, dat dit
zonder bezwaar voor den kooper ken ge
schieden. Hoe denken de belanghebbenden
zelf hierover vroeg spr., en licht dan dc
zaak nader toe. Reeds in 1915 had zijn col
lega de heer Maschhaupt dit punt naar voren
gebracht. Het eiwitgehate der koeken hangt
toch af Van de natuur, hoe deze de grond
stof doet groeien. Op vet en vochtgehalte
kan de fabrikant invloed uitoefenen, niet echter
op de hoeveelheid vetvrije droge stof. Wat
is het gemiddeld eiwitgehalte hiervanIs dit
een grootheid, weïka standvastig is? Spr.
heeft vroeger en ook nu weer, evenals de
heer Maschhaupt een onderzoek dienaangaan
de ingesteld.
't Bleek, dat het eiwitgehalte in de laatste
jaren geregeld door is gezakt, In 1899 bedroeg
handel.
Spreker voelt dan ook veel vóór de rede-
needng, om het eiwit gehalte te nemen, zoo
als de natuur dit in de grondstof oplevert.
Voor raapkoek geldt dezelfde uitkomst.
Beswaren zin gerezen van de aide van
fabrikanten, de koeken aanbieden met eea
hoog eiwit gehalte, en daarin bij hun reclame
kracht zoeken; dat zin de leveranciers van
grondnoten, sesam en soja koeken. Vervalt
de garantie, dan, vreezea se, sulka hun koeken
tiet langer de voorrang hebben, omdat vele
veehouders het eiwit gahalte ais eea onver
schillige of althans blkomatige zaak van geen
groote beteskenis zullen beschouwen. Aan
dat bezwaar is evenwel tegemoet te komen
meent spreker door op ieder snaiyjever-
slag aan te gevenhef bereksnclfer van het
gemiddelde eiwit gehalte der artikelen. Maar
da fabrikanten vinden dit niet voldoende.
Misschien zou het nu 't beste zin om het
vervallen van de garantie van het eiwitge
halte enkel ta doen gelden voor de lijnkoek,
het artikri, dat door de veehouders "t meest
wordt gebruikt.
Het hoofdbestuur van da Vereeisiglng van
koopers wan ook, ais spreker, voor uitscha
keling; 't was niet erg, al kreeg men niet
precies het hoogste el®F gehalte.
Discussie gaf de inleiding niet; de verga
dering scheen zich bij het oordeel van Dr.
De Bruyn te kunnen aansluiten. Deze merkte
nog op, naar aasleiding ven een vraag, dat
niet precies te zeggen was, hoeveel eiwit
noodig ismen moet waken tegen te weinig,
maar kletee schommelingen zjjn van geen
gewicht. Van meer belang is, dat de toestand
practlsch wordt gere;eid.
Gemeenteraadsvergadering vaa Helie-
voetsluis op Donderdag 8 Dec. des
's Broads 7,30 uur.
Afwezig de hmen J. Vermaas, v. Dorsen
en P, v. Tongerloo, waarvan ds laatste met
voorkennis.
Agenda.
1 De Notulen worden door den Secretaris
Yoorgdezsra, en £0 dgekeurd.
2 Ingekomen stukken o. a. Wijziging
Bouwverordening o.a het verplichte aanslui
ten van de waterleiding (goedgek.)
De hees P. C Bu|ze weike de benoeming
ais lid van de Commissie vaa Lager Onder
wijs aanneemt.
Verzoek vau dhr. J. P. v. Raveasieln am
een schoollokaal af te staan voor het geven
van las in het Engelsch asn Loodskwekelia-
gets hetwelk wordt ingewilligd.
Voorstel van dhr. Koot tot wijziging Po
litieverordening. Spr. wil het dezen avond
nog behandelen, daar de Vooss, het maar op
de lange bsan schuiven wil,
Vecrz zegt dat B. ea W. zs willen herzien.
Dhr. Jansen zegt dat dit voorstel 18 Nov.
al ingekomen Is en wii er over stemmen,
n& de stemming big kt dat hst aangehouden
wordt tot e.k. vergadering.
Schaven van Ged. Staten voor vaststelling
jaarwedde gemeenteambtenaren, Burgemees
ter f 3600 Secretaris f 29C0, Ontvanger f2100,
aanvangsalaris.
3 Vaststelling, Gemeenterekenlng 1920 en
Rekening van het Waterleiding bedrijf ea
het Burgerlik Armbestuur welke na eenige
discussie worden goedgekeurd]
4 Vaststelling Verordeningeu op de heffing
van schoolgeld voor gewoon Jager, uitge
breid lager ea vervolgonderwijs en de ver
ordening op de invordering daarvan.
Dhr. Jansen wil da heffing van schoolgeld
voor gew. 1. o. wizlgen tu wei verminde
rend als volgt, f 1000— f1200 5 cent, f1200—
f 1400 10 cent tot 8 cent, f 1400-f 1600
15 cent tot 12 cent, t 1600—f 1900 20 cent
tot 16 cent, f 1900—f 2200 25 cent tot 22
cent, ondertusseheu dat dhr. Jansen dit
voorstel doet wordt het rumoerig op do tri
bune, ds Voorz. verzoekt stilte dhr. de Gaos
is bet eens met Jansen en gelooft niet dat
de grmeenie er schade door zal lijden,
daar dit toch weer moet kotnes vaa de meer
gegoeden ec veszoek; stemming.
Dhr. Koot brengt ter kennis dat er veel
klnde en uit N Hei voet de scholen hier ter stede
bezoeken, en vraagt waarom dit "oorsfcl
niet gegeven is aan de Com. van Voorbe
reiding
De Voors. zegt dat dese Com. niet meer
ber.ts.at
Men gaat nu tot stammiüg over het
voorstel Jansen waaruit blijkt dat het voor
stel verworpen is, en is dus hei voorstel
van B ta W aangenomen
Dhr Jensen wl! eveneens een ves laging
van het schoolgeld van de school voor
U. L O hetwelk eveneens verworpen wordt
dus B. en W 's voorstel wordt aangenomen.
Ook van het vervolgonderwijs komt het
voorstel van B en W in stemming hetwelk
aangenomen wordt
5 Voorstel van B en W tot verlenging van
bij den Postchéque en Girodienst aangegane
ksstgeldieeaing groot f 40,000 wordt aange
nomen,
6 Voorstel van B en W tot het aangaan
van twee geldleeningen mat het pensioen
fonds voor de Gemeente Ambtenaren 1913
le Geldleenlng groot f 70,000 - af te
lossen in 10 jaar, 2a Geldkeulag groot
f 48,609,15 af te lossen in 25 jaar, wordt
aangenomen
Voorstel B en W inzake de heffing en in
vordering van een plaatselijke belasting naar
hef inkomen ia verband met de wijziging
van de Gemeentewet hetwelk wordt aange
nomen
Dhr Koot wil boven de progresïeve inkom
stenbelasting nog andere belasting heften
Dhr Jaesen wil opcenten keften op de
Vermogensbelasting
De Vooïz zegt dat dit de moeite niet waard
is, het bedraagt maar f 300 Het voorstel van
dhr Jars?n wordt in siemming gebracht en
aengessomen
8 Schrijven van Ged. Staten insake de
jaarwedde van den Gemeente-Ontvanger
De Voorz zegt dat de G«d Staten f 2300
hebben vastgesteld maar B en W hebben
f 2600 vastgesteld op de begroeting 1922
Dhr Koot is het cu eens met de Voorz
en verzoekt stemming en wordt 'aangenomen
9 Adres va» J C Voluier onderwijzer aan
de H. U L, O. school om eervol ontslag
als zoodanig met ingang van 1 Maart 1922
hetwelk wordt aangenomen'
10 Aanbeveling B en W voor benoeming
plaats vet vangend Ambtenaar van den Bur-
gellken Stand (vac. P. Keizer).
Tot caadldast zijn gesteld de heeren J.
Volteünk ea Vermaas, waarvan de eerste Is
gekozen deze heeft de benoeming aangeno
men.
11 Voorstel B en W tot opruiming van
het IJzeren hek rondom de Openb lagere
School hetwelk wordt aangenomen, zonder
stemming
12 Voorste! B en W verkoop afkomend
materiaal MULO School aangenomen
13 Adres v d Agent vPolitieHvdVsartj
X
