HU
Woensdag 23 Februari 1921
35"- Jaargang N\ 2079
f oor de SSnidhollandisclie en Éeenw^elie Mlanüem»
f'
'GEN,
Antirevolutionair
Orgaan
JNE
Na&ima-
rreeren bij
:k
Bgewaoht
bommel.
19353
IZEN,
lts OÖST-
ande uit
en,40000
lsteenen,
de-, Bed-
kozijnen,
in, Glazen
oorsteen-
Dorpels
Ramen,
veel meer
PERT,
dplein 19
W. BÖ
EKH0-VIN Ztntn,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco me te zenden aan de Uitgevers
ü@d§ van dan heer GolQn
terug a«u zijn
hfl niet meer.
kameraden te
U is hem dat
reik stond, 200
oilern: .Nooit
wanneer mja
ven was. Nog
ir:
Teufel wfit*
ingen,
so sshr,
!l overwonnen
dat Amerika,
innië de hand
and betseken-
hoe God de
kwaad wreekt
mtard in snel
omt aanzetten
ei uit dehan-
l snel,Is dat
:d de Almgch-
toekomsi ver-
t er met eiken
t was *IJ zoo
De geheele
id 26 moei-
iriog gevoerd
e bewaren
vrienden het
and geslagen,
bi k roept de
mtard „Wan-
estaat" en wil
iverhandlgen.
aan en zegt
bang Is, die
an wandelen"
beheeischen
generaal van
end aankikt.
tot ontzitting
len heeft toch
haagt iemand
vormt thans
in Nederland
au, blgit vlak
heeft gelijk,
te sympathie
loet ik u toch
e discipline",
r en ik, maar
sderlandschs
rrrr.
rde slotbrug
staan. Van
adegesiagen.
aal von Gon-
duw en ik
:er staan, vat
hij mij op-
w vader, dat
oon te leeren
i fi aran I
VERDAM
risscherfbe-
idlgdheden
kruisnetten,
tien, katoen
jofdsteeg
©ar
IRKSLAND
telt
ZADEN.
anbevolen.
.K
>7
TRAAG
EEN
ie Loer,
iceïïes,
flsor Bril
ZEN
Doelmatiq
ENQORQ
ER
ïerdam
v.l
Dese Courant verschijnt eiken WOENSDAG ea ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent hg vooraitbetaileg.
1U1TENLAND bij vooruitbetaling f S.8Ö per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEWRSj
SOMMELSDIJK.
TatefsOB Intercosussunaai No. 202.
ADVERTENTIËN 20 Cent per regeS, RECLAMES 40 C®at par regel
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regeï.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per pteatetag,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die fegsigats,
Adwrtwliüa worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 'UUR,
R«de Colijn.
Een onzer twee nieuwe leiders Idenburg
en Colijnde laatste sprak tot eea niet al
te kleine schare in de öeref. Kerk te Mid-
üelhamis. En wat was van hem anders te
wachten dan een seer ernstig, zeer bondig,
zeer broederlijk en soms een zeer vermanend
woord. Wat er bulten de Antirev. pastij keft
in revolutionaire woelingen es gistingen en
stroomingen, maar cok wat er its onze eigen
pgrti gistof stervende is. Het was een
verklaring geven «sn het zuchten oases TQds,
vaa de reactie, de ingezönkenheid, die ook
onze gelederen niet gerulschloos voorbijging.
Het Leven der A.-R. pa. tij van vroeger en eu
werd vergeleken en in 't Nu bespied de be
weegredenen van kritiek, verzet, afval, tegen
zin. De antithese tegenover de synthase. Ea
de gevaren der eyathese, waar ze met beide
armen de antithese wil omvangen ea met
apenliefde dooddrukken als noedzake-
fee konsekweniia.
iet was een principieel© rede, en tekens
materialistische strekkingwant 't Mii-
Hoeuplaa moest immers naar voren. De be
doeling werd uiteengezet met de hoop, dat
het grootsche plan stegen zou. Een mooi
.erschlet werd geopend mits alles saam-
werkte. En op die eendrachtige saam werking
hoopte hij.
Zoo zijn we heengegaan in hoop op zeg an.
En we hebben één onzer leiders gehoord. De
vrucht van zfju woord zal kunnen olijk rn in
de toekomst. Maar de harte.' der Flakkeeërs
moeten dan open en hun beurzen. Beide
moeten open voor de geestelijke r.a stoffelike
welvaart voor onze partij enhaarbeginseiea.
Laat ons dan goeddoende niet vertragen
En moge de zegen Gods op aller actie
rusten.
De Vrijheidsbond is er.
De Liberalen hebben zich vereessigd behalve
de Vrijz. Democraten. st Is nu één partij voor
oudtfls drie. Wijze menschara deden daarmee
wijze daden. Concordia res parsae erescunt.
Eendracht maakt macht en tweedracht breekt
,iwcht. Zóó, in eenheid, treden zij ons in
vl en 1922 te gemoet en z| zullea streden
met al 't vuur, dat altijd door Eenheid ea
Eenwiiiendheid warm blijft en vonken spat,
En hoe staat 't nu in onze kringen. Zulieu
we in de verdachtmaking tegen onze eigen
Kamerleden blijven volhardenzullea we ons
Chr. Kabinet bl|ven striemen met geesel en
skerpioen. Maar de Liberale Vrijheidsbond
vergeef onderlinge verschillen en hij mikt
op 'i innerlijkste aller leven't principe't
beginsel der Vrijheid.
Wddr is ons innerlijke gelijkheidslevesa
In de Sociale Wetten Neen I 't ligt niet op
deze aasde't ligt hoogeria de hemelen I
Waar onze Souvereiae God is, Koning van
den Staat ea de Maatschappij. De Vrijheids
bond zoekt z|n eenheid beneden. Oszeeen
heid is Christus, die boven is.
En al gaat de Aarde van hare stee, dan
nog aal de geloovige de hand reiken aan den
geloovige; de Blanks zal den Zwarte zijn
broeder hesten cm Christus wiiie. En men
bedenke
Wie met den hamer vroeg gereed is,
Kan smeden ais 't |zer heet is.
Wie nog moet leeren ais hij oud is,
Zal smeden als het ijzer koud is,
Zaterdagmiddag 1 uur trad óp de hserH.
Cclijn in de Gereformeerds Kerk te Middsl-
harnis om een rede tc houden voor onze
Antirevolutionaire menschen van Flskkee.
Toen de hooggeachte spr. het gebouw
werd binnen geleid door de heeren Bou-
man en G. Warnaer werd hem door de ver
gaderden spontaan toegezongen Ps 134 3,
waarna de voorzitter de heer J. v. Oversteeg
met gebed en koit openingswoord (de heer
Colijn moest weer om half drie ver
trekken om nog een rede te Zuidlacd te
houden) de vergagering opende en 'i woord
gaf aan den Spreker.
Ia November van het vorige jaar, aldus
gnr,, stonden we om het graf van Dr. Kuyper
ik heb ook uit Uw naam daar een woord
gesproken. Daar hebben we diep gevoeld
hoe dat graf een scheiding maakt tusscfee»
het verleden en de toekomst van onzePartg..
En wanneer we met onze gedachten terug
gaan naar het verleden, naar dien fid, dat
er zulke groote en roerende daden verricht
ajjn en dan vooruit zien naar de tijd die
komt met xfjn gewichtige problemen en moei-
lflke vraagstukken en dan weer terugzien
naar dien f0d in het verleden toen we van
God zulk een groot man met zulke groote
gaven ais leider van onze Partj ontvangen
hadden en dan weer vooruitzien en bemerken
met welke bescheiden krachten we die toe
komst ingaan, dan is er beklemming ia ons
hart, althans waaneer we alles vaa menschen»
zijde bezien.
Groote problemen vragen om oplossing,
sa bange jiren van oorlog last de vrede nog
steeds op zich wachten. Hoe betreuren we
hei dat we ook bij die vraagstukken 't oor
deel missen zullen vara dien man mei zijn
b|zöKöer broeden blik op hetganschelesen.
Een moeilijken tijd gasa we la- Er wa3
toeh voorheen in de Staten vasa Europa een
redelijke veiligheid, ook voor do kleinere
landen omdat er tusscöen de groote Staten
eea evenwicht bestond- MaarNSat evenwicht
is eu verbroken, alle macht is nu overge
bracht aaar eene zijde en hierdoor ontstaat
de e licht voor de kleinere staten om te zoeken
naar nieuwe otiëateering.
Hoe was het niet Dr, Kuyper die vaa den
aanvang af had gesten wai er te verwachten
viel vaa dea Volkenbond, hon dat dit op
ontgoocheling moest uitloopea. En hoe heb
ben we dezer dagen niet kunnen zien, dat
mannen i!an dien Volkenbond hulde brschteu
aan Jean Jacques Rousseau de grootvader
van het huidige Bolsjewisme en hoe men ds
man van Gen ére, Cdvija vergeten heeft, ter
wijl het toch juist die man was die pleitte
ook voor de vrijheid ia de Staatkunde.
Ook in da Bknenlaad che Staatkunde zijn
er groote moeillkheden ontstaan ea het zal
ook U niet ontgaan zijn hoe dat ailes los
is geworden wat vast scheen. Er is weer
em poging ondernomen om bijeen, te bren
gen wat geduressde jaren orafhankalfjk aasst
elkander stond en velen hebben ia visioen
weer de eene groote liberale Purtü van Thor-
becke gezien. Maar aan onze kant breken
er schilfers en splinters af, zijn er die zich
zelfstandig tot partij gaan vormen omdal
men zich bij ons niet meer thuis gevoelt.
Dat stelt ons voor de vraaghebben we
wei altijd genoegzaam acht geslagen op 't
geen geschiedt ia eigen kring?
Want hebben we bij elke nieuwe stroo-
taing die in onze pastij tot uiting komt niet
eerst te zien o! hrt sein van het geestelijk
leven wei veilig staat?
Slechts één puist wil spr. aanroeren n.l. of
de Anti-Re?. Pertij ook in de toekomst moet
voortgaan samen te we ken rast andere Chr.
Partijen, of we weer in coalitie sullen gaan,
die vraag moet gesteld worden. Er is teleur
stelling,, Bij de samenwerking is niet vol
doende rekening gehouden met de principes
wraraan recht geschieden moest. Mea kan
niet verlangen dat bij samenwerking ééue
pprtg haar beginselen saï opofferen. Moeten
we nu oak in de toekomst voort gaan met
ssar samenwerking te streven of is het eïsch
ia isolement terug te keerea ea in inwendige
vernieuwing kracht te zoeken om weer naar
biniaa op te treden
Spr. geeft n-jg geea aatwaosd op daze vraag
maar stelt ze omdat we er binnen het jaar
er een anrwoord op zulten moeien geven.
Er 2jjd moeilijke toestanden ontstaan ia
eigen boezem. Er zijn plaatsen waar het vuur
met de oude gloed nog brandt, maar erz^n
ook plaatsen, waar slapheid en inzinking is
ingetreden. Nu kan men niet eischin dat
overal die oude liefde als in de dagen van
ouds zich blijft opeabarea, we kunnen niet
verlangen dat we nu nog als in dien heer-
lijken tijd met het kindeke in onze arm ge
sloten road om het kruis stonden. Maar spr.
moet het hisr zeggen dat waar slapheid en
inzinking is, we onze plicht verzaken tegen
over God de Heere.
We weten hei, er zijn gegronde redenen
voor klachten aan te voeren. Het is een ge
gronde klacht dat in de laatste jaren van Dr.
Kuypers leven de leiding vaa orsse Part§
niet meer seo was &Ia toen Kuyper nog in
zijn voile kracht stond,
We weten ook dat er verzet is tegenover
de houding van onze Kamerclub In zake het
vrouwenkiesrecht, we weten ook dat velen
de uitslag van de schoolstrijd niet bevredigd
heeft, dat die uitsiag meer in den geest van
v. d. Brugge dan vaa Groen v. Pjinsterer is,
we weten ook dat mea protesteert tegen den
achturetsdsg, de Itiyaliditeits en ouderdoms
verzorging. Spr. spreekt geen enkele vaa die
klacfetea tegen, wil ze zelfs aanvaarden, maar
watlge ook redes? tot klagen moogt hebben, het
is alles toch slechts ééns kant van de zaak.
Gij en ik zegt spr. moeten tot ons zelve ia-
keeren. We hebben ons af te vragen hoe het
staat met onze eigen liefde en toewijding voor
onze beginselen we moeten In onze binnen
kamer met God alleen eens spraken en als we
dat gedaan hebben zullen alle klachten ver
stommen op onze lippen, dan zullen we
met vernieuwde liefde en ijver en toewijding
ons gevesa aan de zaak des Heef en.
We moeten nooit uit het oog verliezen dat
onze strijd in de allereerste plaats geestelijk
zijn en blQven moet, en dat voor geestelpe
str|d ook geestelpe krachtsoefening noodlg
is. Dat is juist het gewichtigste punt van
alles. Want waar die geestelpe krachtsoefe
ning verlamd, moet er vei slapping en ver
dorring cp het geestelpe terrein van het
leven intreden»
Dat er nu geen geesteil&e krachtsoefening
meer gevonden werd vond ook veelal daarin
zijn oorzaak dat ons volk ock ons eigen volk
in de crisisjaren te veel geleid werd ia ma
terialistische lichting.
Menig ouderhart maar vooral menig moe
derhart werd teikens weer opnieuw bestormd
door de vraag: wat zullen we eian, waf
sullen we drinken en waarmede zullen we
ons kleedenheeft het dunken geleid in ma
teri&liztische richting, Maar veel meer neg
dan door dit, waa het, doordat veïen onge
dachte winsten in de schoot geworpen wer
den en hea daardoor de gelegenheid werd
opengesteld voor het uitbotten van overvloe
dige weelds en genot ea door het komende
onsfluffikdpe gevoel men begon te leven
als of er geen God was, dat velen als slacht
offer voor dien tijdgeest zijn gevallen.
Het was altijd zoo, dat, door dssgelijke
Anti-christelijke invloeden verslapping intrad
op geestelijk gebied. Steeds begon het zoo,
de geschiedenis sta hier ais voorbeeld. Dit
nu mogen w® niet overschatten maar toch
ook niet onderschatten en strijden, biddend
strijden tegen deze Anti-christelijke invloeden
ia voor oas alten fiscis.
De laatste jaren is er een herleving van
de geest die in den tijd van Groen van Prist-
sterer tot uiting kwam, Mes wil wei Christen
stijn ea dus ook natuurlijk als Christen leven
en zich openbaren, maar men gaaf er niet
mee mede dat de Heilige Schrift ook uitspra
ken baalt voor Staat ea Maaiscisappi, men
ontkent dat de Bijbe! een stei politieke be
ginselen bezit voor den Staat. Dat was de
geest der 19de eeuw de geest van v. d.
Brugge, het beginsel wel God en s|ne naaste
lief te hebben, msar als het er op aankwam
die beginselen ook in p&liiieke actie te ont
wikkelen dan stelde men zich tegenover
Groen van Prinsterer. Zoo nu zijn er ook
thans weer velen, die zich met slappe hgnden
langs den weg laten neerzinken en niet mtt r
met oas optrekken waar het geldt de Eere
Gods en de Christelijke vcijhsid.
Ook tegen dat kwaad moet krachtig ge
streden worden, want het is niet genoeg of
we al persoonlijk voor God ons buigen, we
moeten mee op trekken, cm de banier van
hef Kruis te planten ia Staat ea Maatschappi.
Daar is nog een ander kwaad. Onder onze
tegenstanders bestaat er een neiging tot toe
nadering, men is verzadigd van de vruchten
van eigen leer. Er is een neigen om een
hoffelijke buiging te maken voor onze begin
selen, Prof. Aaiders schifjft! We gewagen
van tlkentering op het gebied van Oud-
Tesiamsntische Schrifisritiek. Prof Buitendijk
zegt: er is toenadering op 't gebied der na
tuurkundige wijsbegeerte, vootal waar het
betreft de Biologische problemen en Pref,
Bavinck, die we in dit uur met onze gedach
ten volgen willen, nu fc§ zfjjn einde nadert,
Prof. Bavinck juicht dat de ziel overwint.
ia het visie-program der diie Liberale
groepen leest men eenige woorden waatuït
men cpmaskt dat die groepen gaarne bereid
zijn eea vriendelpe buiging te maken voor
de godsdienst, mits die godsdienst maar geen
eischen stelt voor het staatkundige ieven en
die godsdienst niet het laatste woord wil
hebben en regelende factor wil z|n voor het
geheeie leven.
Waarom die schijnbare toenadering
Omdat men voelt dat er velen onder ons
sijn vooral onder de zoogenaamde jongeren
die, wanneer de tegenstanders bereid zijn
een schrede te doen gaarne twee of drie of
meer stappen te maken naar de andere rich
ting.
Dat is het groote gevaar dat dreigt.
Mea zoekt de waarheid voor één deel bier
en voor een ander deel elders. Men zegt dat
de waarheid overal gezocht moet worden,
dat men door hier en daar de waarheid te
zoeken de grootste hoeveelheid waarheid
verkrijgen kan. Alsof het mogelijk ware de
waarheid voor een deel rechts en voor een
deel linksch te vinden.
Het was Groen v. Pr in sferen die gezegd
heeft dat de Waarheid altld de teugen haten
moet, omdat het het karakter van die waarheid
is onverzoenlijk tegenover de leugen te staan.
Ook de Universiteit loopt groot gevaar
vergiftigd te worden door deze geest. In 1918
werd de Nederlandsche Christelijke Studenten
vereealglng gevraagd de houding af te keu
ren van eea barer sfdeslingen die geweigerd
had zich achter de regeering te plaatsen en
die christelijke Studenten verecniglng neeft
gemeend een dergei|k verzoek niet te moe
ten inwilligen.
Het kwaad zit diep, veel dieper dan me
nigeen vermoed. In hef midden der negen
tiende eeuw zat het kwaad niet zoo diep.
Men wist toen wie zjjn vijanden waren en
wie niet, daardoor had men het groote voor
deel dat men zich niet vergissen kon. Toen
werd de scherpe lijn getrokken door de An
tithese, terwijl men nu synthetisch is, alles
wil bijeenbrengen, dat is het groote gcyaar,
het gevolg meestde reactie tegen het weten
schappelijk streven dat in het midden der
vorige eeuw naar voren kwam toen de me
thode ontstond om waarheid en wetenschap
alléén dédr te vereenigen waar men tellen,
wegen en meten kon. De Reactie nu op deze
methodische wetenschap is dat men er ten
slotte toekwam te zeggen dat er geen abso
lute waarheid was. Men beweerde dat elk
uitgangspunt als gelijkwaardig moest be
schouwd worden en dat op het terrein der
religie b.v. hef geen verschil uitmaakte welk
dogma men aanhing. Het deed er niet toe
of men Gereformeerd of Katholiek of mo
dem of Jood of Mohammedaan of Bhudist
was. Mits hef stelsel dat men aanhing logisch
ia elkaar sat ware alle begrippen volkomen
gelijkwaardig, en gold hef tenslotte alleen
een questle van smaak. Men moet er nu niet
meer mee gznkomen dat men uit beginsel
leeft cch hef is alles slechts smaak en dit
stelsel nu, voortkomende uit de nieuwere
w|sbegeeita heeft tot gevolg dat er tesslotte
geen grenzen meer zijo. Alle grenzen vloeien
Ineen, dat streven om een deel der waavheld
hier en een deel der waaiheid elders te zoe
ken, dat streven leidt er toe d&i de grootste
gift Gcda de volkomen zekerheid des Ocloofs
alle zekerheid weg valt, en alleen het onze
kere het twSfelachiige over biijfi. En met
die zekerheid vait dan weg de band die men
aan den Schepper heeft, die ons geleerd heeft
diep te buigen voor de volkomen souverei-
nlteit Gods, die ook geieerd heeft als een
berg te slaan waar het gold de verdediging
onscr beginselen die gegrond z|n op deleer
van Gods souvercinlteit over al het gescha
pene.
Die vijand die ons zoo belaagd, is gevaar
lek, veel gevaarlijker dan wanneer hij onge
maskerd, zooals in Moskou, komt, waar men
cp de muren der gebouwen geschreven heeft:
Godsdienst is opium voor het Volk, of als
Voltaire die voor dc Fransche Revolutie vaa
den Zaligmaker uitriep: „Weg met den cer-
looze". Die vijand houdt ons wakker, de
oogen geopend, dis leert ons te staan waar
we staan moeten. Maar onder die nieuwere
vorm waar hij komt met de woorden, nu ja,
gfj kunt bij Uw geloof blijven, maar ge moet
het niet te scherp opvatten niet te beli|nd
optreden en allee niet zoo absoluut nemen,
waar zoo de vijand komt Is er, zegt Spr
op grcnd van ervaring, geen sprake van dat
ge uit zQn klauw ontsnapt indien Gods ge
nade er U niet voor bewaard. Zoo is 't in de
Steden maar ook op het platteland, overal
dreigt dat gevaar. Dat gevaar doodt de liefde
voor de religie en ondermijnt het zedelijke
lavea. Dat bewijze de resultaten van het
onderzoek door de H.H, Wislinga is Amster
dam en Dfjk in 's-Gravenhage ingesteld bij
hun c&tlchgcanten van 15, 16 en 17 jaar oud.
Een enkele lezen nog het Christelijk boek,
maar het groote meereadeel wordt vergif ügd
door de moderne litteratuur. Dat gevaar moet
bestreden worden in onze kringen.
Daarom ook is bet, zegt spr. dat wij tof U
gekomen zijn om op die gevaren te wigzen
en U te vragen of ge ons ia staat wilt stellen
te strijden tegen dat gevaar ook op 't Staat
kundig terrein van het leren.
Maar behalve dat gevaar dat direct dreigt
la daar ook nog het gevaar in ruwere vorm
waartegen front gemaakt meet worden. De
Revolutie. De geestelijke factoren waartegen
we waarschuwden zouden we kunnen noemen
de „geestelflke boosheden in de lucht" maar
daarnaast staat de Revolutie in haar meer
ruwere vorm. We hebben 1918 nog niet ver
geten. Waf toen door de revolutiemannen
beoogd werd dreigt nog altijd en zoo spoedig
de gelegenheid slechts schoon is, zullea zij
zich meester maken van Staat onMaatschapp|.
Wat dit te beteekenen heeft leert ons Rusland,
waar een half millioen menschen ruim 123
millioüa andere menschen onderdrukken.
Waar dus op elke 250 personen er één Is
die aan 249 anderen zijn wil oplegt en hun
zegt hoe ze zich kleeden zullen, hos zg eten
en slapen zullen, hoe zij schreven en spreken
en als het mogelijk wm ook hoe z(j denken
zullen. Wat blflft er dsn over van de vrfheid
in het persoonlek en maatschappelijk en het
geestelijks teven als daar de godsdienst gelijk
gesteld wordt met opium en genever.
Ook van het gevaar in zijn ruwere vorm
hebben we van Godswege een roeping het
ons toebetrouwde pasd der vaderen te bewaren
Nu weten we wel dat niet de eenige
zQn die het gevaar zien, meerdere burgers
hebben er een open oog voor, maar zegt
men er Is geen geneesmiddel voor.
In Brussel waar de geleerde heeren con
ferentie hadden om de economische toestand
te bespreken gaven zij den raad dat er min
der opgeofferd moest worden aan genotzucht
en weelde. We spreken dat niet tegen maar
hoe zulten de menschen dat leeren als zij
eerst niet leeren inzien dat het geestelijke
hooger en meer is dan het stoffelijke
Men wees er te Brussel op dat cr meer
plichtsbesef moet komen dat der tijden nood
hef eischt dat er toenadering meet komen
tuesehen de verschillende klassen ia de maat
schappij. Maar hoe kaa men dit verwachten
van de menschhrid indien het eerst niet heeft
keren buigen voor de tweede tafel dar vet
Het gesag moet weermaer eerbledigd wor
den zegt ma maar hoe kan man dat verwach
ten van den mensch indien hij eerst niet heeft
leeren bukken voor het hoogste gezag era dat
gesag erkead sis de Souveielniteit van God,
over al het geschapane?
De geleerde heesen in Brussel geven als
het geneesmiddel aan voor de kwalen dat
de mensch anders moet worden. Wij weten
dat ook maar hoe kas de mensch andera
worden ais hg niet heeft geleerd de rechte
verhouding waarin hij gesteld is tegenover
Gcd?
Daarom willes wij geen redding zoeken
in een kusisüg stel maatregelen voor Staat
en Maatschappij, ma ar eisehen w| ais cenig
geneesmiddel voor 3e kranke wereld dat de
meEseh de moed hebbe weer te belijden
.Ik Geloof in God den Vader, dan Almachtige
Schepper des Hemels en der Aarde".
Maar ais dat zoo is, hebt ge ook de plicht
dese principieels belijdenis te aanvaarden
voor Staat en Maatschappij, hebt ga de
roeping dit niet alleen voor Uw land uit te
dragen maar datzelfde te betrachten ook
tegenover andere volkeren. Hst oude ver
bondsvolk Israël hsd een roeping ten opzichte
van de andere voikere», zoo ook w|. En nu
zijn wig wel klein maar whebben hst
voorbeeld der vaderen voor oos. Toen ens
volk in het begin der tachtig-jarigen oorlog
zwaar beproefd werd, was het slechis 10
der bevolking, dat toch de levenskracht van
dat voik was en wss het aan ds stuwende
levenskracht van dis volksgroep te danken
dat ons volk eea loods had op zijn scheepke
midden der aan alle zide opstuwende baren.
Die 10 waren de Calvinisten en wat die
vermochten, vermogen ook de 10 Calvi
nisten van heden nog. Als er slechts ds ware
geloofsbezieiing is kunt ge veel meer dan
ge wel weet, dan behoeft ge U nog niet
eens te beperken tot ons Vaderland, In
Hongarije hebben zleh 20 000 000 Calvinisten
door den druk ter tijden zich gevormd tot
een afzonderlijke Staatkundige Partij, en onze
Hoiiandsche Calvinisten hebben nu met hun
meer dan 50-jarige ©svarteg de plicht deze
Hongaren bij te staan met hun raad en
voorlichting.
Uit Duitschland kwam een geestverwant
spr. vragen hoe hij te stemmen had voorde
Rijksdag. Onze Calvinisten hebben een roe
ping tsiet alleen voor oas vaderiand, maar
voor alle landen.
Wij vragen U, zegt sprof gij oas In staat
wilt stelten aan die roeping te voldoen in
het Staatkundig en Maatschappelijke leven.
Wij komen niet vragen of ge ku toch maar
dat geld geven wilt. Alleea komen wij U
uiteen settee wat de roeping van de Asti-
Revolutlonalre PaitSj is en weifee middelen
we om de roeping na te komen noodlg z^n.
Of ge ons nu dia middelen wilt verschaften
is eea zaak die ge tusschcn Uw eigen harten
God hebt uit te maken. Gfj hebt de volko
men vrijheid cm te geven en ook de volko
men vrghcid niets te doen.
Er is een bericht aan de Standaard ge
zonden meldende van een plaatselijke Kies-
vereeniglag hier uit de omtrek dia in meer
derheid besloot niets voor het Mlljoenplan
te doen.
Spr. herhaalt het nog eens, we hebben de
volle vrijheid van den Christen ook om niets
te geven maar daar naast hebben we cok de
volle verantwoordelijkheid tegenover God den
Heere over ons doen en laten te dragen.
Waarvoor zal het geld worden besteed
In de eerste plaats om den wetenschappe-
lüken arbeid van Dr. Kuyper voort te zette».
De grond heeft deze Staatsman gelegd, maar
nu moeten ook in de praktijk verder daarpp
worden voortgebouwd en op de nieuwere
vraagstukken het licht van Gods Woord
warden geworpen.
In de tweede plaats om populaire propa
ganda te maken, ous volk moet voorlichting
hebben over alle vraagstukken e?r onder
werpen want vaak dreigt er gevaar waarde
meer eenvoudige geen gevaar ziet. Zoo ging
het ook de negentiende eeuw met de z.g,rs.
neutrale school die aangediend werd onder
de lsuze Christendom staat boven geloofs
verdeeldheid, maar onderwijl werd er een
aanslag gepleegd op de ziel van het kind.
Van socialistische zijde spreekt men van
moederschapssorg, maar daar achter ligt het
hdsche beginsel dat de moeder die een kind
'.er wereld brengt een Staatsfunctie verricht,
dearom moet die vrouw van Staatswege be
zoldigd worden. De vrouw wordt hier aan
getast in haar eer, het Is een poging de
vrouw los te scheuren van het gezin en er
loert de begeerte het gesis te vernietigen,
de heiligheid van het gezin steven wordt er
in bezoedeld en het Chrlstelp, Staatkundig
en maatschappelijk leven wo(dt er mede met
II
