Zaterdag 8 Januari 1921.
85rt* Jaargang 2666
tooi1 de Znidhollaniliciie en üeeuwselie Eilanden.
Eerste Blad.
Antirevolutionair Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Baanbraken is mosliijk.
W. BOEKHOVEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Adverlentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
OP OEI UITKIJK.
Deze Conrant versch|nt eiken WOENSDAG en ZATERDAQ.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent by vooruitbetaling,
BUITENLAND b| vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIjKE NUMMERS 5 CENT.
urrasvHRSt
3 0 M M E L 9 D IJ K,
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENXIËN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cent per regal.
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel.
DiENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f l.~ per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan.
Advcrtentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN to UUP,
Wie veel liefheeft lijdt ook veel pijn.
Als de Antirev. partij de eeuwige ba
gmselen van Gods Woord belijdt en die
vaar en op 't Heden wil toepassenals
zs liefde toont voor dat Woord endaar-
voor wil leven, dan lijdt ze tevens pijn.
Want 't Woord wil uitgeleefd worden
dat is zijn hoog en edel karakter. Men
spreekt en gebruikt veel, dat „woord
aitloven" en men bedoelt er mee: alle
zinnen en zintuigen, alle krachten, in-
aerlyk en uiterlijk, alle aanleg, alle
arpbitie, alle ingewortelde anaangeboren
k ^igheden, hartstochten, verlangens
au begeerten, in dienst stellen vanéén
zaak. Ba dat vraagt 't Woord onzes
Gods, Al zijn wijsheid moet betracht;
al zjjn wetenschap gekendai zijn voor
lichting aanvaardal zijn vermaan ter
karta genomen.
„Hoort gij hemelen 1 an neme ter
oora, gij Aarde, want da Heere spreekt.
(Jes. 1:2 Ontvang tooh do wat uit
Zjjnen mond an lag Zijn redenen in uw
hart." »Nu dan Israëli hoor naar de
inzettingen en naar do rechten, die Ik
nlieden leere ta doen, opdat gij leeft
en inkomt an erft het land, dat de
Heere, uwer vaderen God, u gseft."
(Deut. 4:1)
Zoo dus: 't Woord des Hseren, die
inzettingen en die rechte* moeten uit
geleefd worden. Ze moeten op dien bo-
dpn van ons hart liggsn omzstekun-
s 0 ovsrdenken, en ze moeten als dadsn
naar huiten. Niet één maal maar steeds.
En ons gansche politieke leven mag
geen andere bedoeling hebben, dan,
niet-zichzelf, maar Gods Woord uit te
leven dat dagelijks tot ons spreekt. Zeer
zeker; ons gansche leven moet zijn één
lichtbundel van liefde en geloof en
hoopeén schitteren van Gods beeld,
dat we in algemeenen zin nog immer
zijn, ver verheven boven dier en plant,
één bevestiging van de hooge afkomst
uit 's Makers handéén lichtglans, ster
uit 't Oosten, die wijst naar Bethlehem.
Zeer zeker, ons gansche leven moet
een pleidooi zijn voor de waarheid van
Gods Woord; een afspiegeling, dat we
nog veel meer dan ds Heidenen, Wet
en recht en Zede geschreven hebben in
enz# harten; dat erkontaktistusschen
kemel en aarde en we hier slechts pel
grims zijn, landverhuizers doortrekkend
naar een ander Vaderland,
Maar ook in ons politieke leven moet
dat blijken.
De Aarde is des Heeren, mitsgaders
hare volheid 1 De Staat, de provincie,
de gemeente is des Heeren, mitsgaders
hunne volheid in dageïijksche zorgen
van inrichting, bestuur en wetgeving.
En omdat wij die Aarde en hwe volheid
liefhebben als Gods scheppingen omdat
we dien Staat, die Provincie en die
Gemeente liefhebben als Zijn handen
werk; én omdat Gods Woord nu eischt
een uitleving van dien Staat, die pro
vincie en die Gemeente om 's Heeren
rechten te doen, Zijn geboden te betach-
ten, daarom lijdt een Antirev. zooveel
pijn omdat hij veel liefheeft
én 't Woord én den Staat maar
hij ziet die uitleving niet steeds
en begeert ze toch, want ze is eisch
Gods, en hij weet 't dat die uitleving
een juichen des Hemels zou zijn, zij 't
een knersen des duivels. Hij weet 't,
Gods Woord én de historie der eeuwen
is er borg voor, dat zoo'n uitleving den
kemel op aarde brengen zoueen para-
dijsweelde, ongekend na de inzinking
buiten bet Eden des gejuks,
Maaar juist dat weten is
pijn en smart elk oogenblik.'En hij zou
als Antirev., ja als rechtsch man, die zijn
Bijbel omklemt, wel een geweldenaar
kunnen zijn, om weg t# bannen, wat
het pad van Gods Woord met steen
blokken onbegaanbaar maakt. Hij zou
geesels van ijzerdraad kunnen nemen
om weg te slaan elke hindernis, die de
uitleving van Gods Woord belet, maar
zijn geweld zou méér 't Woord dan de
hindernis schaden. En daarvoor dient
zoo'n slaan en smijten om tot betere
toestanden te komen, nagelaten.
»Noch door kracht, noch door ge
weld, maar door Mijnen Geest zal het
geschieden", zegt de Schrift. En die
Geest werkt immer langzaam, maar
sekuur. Nochtans, daarom, juist door
die langzame beïnvloeding, zou de vu
rige Antirevolutionair, met laarzen van
den reuzenman, de gansche oppervlakte
van ons Landje willen doorstappen om
maar gauw te gaan verbouwen en
restaureeren, eu zijn liefde vloekt met
die langzame beinvloeding't moest
ve#l gauwer #n vlugger gaan die om
zetting der harte* en die ombuiging
van den wil daarom heeft hij
veel pijn. Da aards deugt nietBn de
uitleving naar 's Haaien Woord meet
er zijn, an anders géén dagenraad en
heil! En de liefde om 't betere ta zien
en 't beste ta aanschouwen, is er.
Maar alles sto#t tegen jaalias
breekt af rondom jaen da Geest, dia
't Alles kan vervormen, werkt lang
zaam, veel te langzaam naar je be
gaerte.
Zeg ons 1 is zoo'n liefde geen pijn
Krimpt fijn gevoel niet gauwer in dan
ruwe schorst Slaat zond# eens kinds
niet diaper wonde dan misdaad des
vreemden
Vooruit te willen, en niet zoo vlug
te kunnen 1 't Is pijn tenzij mat
volta bewustheid aanvaard wordt, dat
we hier op Aarde maar baanbrekers
zijn, om wat steanen op zij te werpen.
De baan is te lang voor ons menschjes.
om em heelemaal goed te krijgen, want
hij leidt tot binnen den Voorhof des
hemals, en tot daarbinnen in voer je
je eigen en je medeschepselen nooit,
Tot de hemelpoort; dat zou gaan.
Maar daar houdt de weg niet opt Bin
nen" is de eisch,
En wie nu met liefde vervuld, gaat
baanbreken zal veel ergernissan en
bezwaren ontmoeten; maar hij weet
dat vooruit en wordt er niet door af
geschrikt.
't Zal hem moeite, strijd, nachtrust,
opoffering, vijandschap baren
maar de Liefde drijft hem voort met
'tWerp weg die steenen in de kracht
en mogendheid uwes Gods, en effen
de baan, opdat de Koning der Eere
rijden kan
Baanbreken is moeilijk; maar niet
te moeilijk, mits maar steen voor steen
Eiken dag een draadje is een hemds
mouw in 't jaar én beter één
vogel in de hand, dan tien in de lucht
én, niet 't vele is goed, maar
't goede is véélén, wat in het
vat is, verzuurt niet.én, de be
stendige jager vangt het wild, én liefde
overwint allesén geduld en voorzich
tigheid zijn moeder en kind onzer por-
celeinkast.
Zoo dus: Baanbreken! uit aandrang
des harten om Gods wil. Ziende op
den H. Geest, die altijd met rustige
bedaardheid Zijn werk van vernieuwing
voortzet, dan hier, da* elders; opZjjw
rijd en op Zjjn manier en in volgorde
nu deez, da» die; »u dit Land, dan
dit, hetwelk tot verheffing en aanbid
ding overgaat.
En bij de liefde zult ge vaak pijn
ervaren, maar ze zal toeh nooit zoo
groot zijn als de liefde volle Heiland
droeg op Golgotha, die om te herstellen
de nagelen door de handen zag slaan
en toen nog voor zijn vijanden bad
Ja, Zijn liefde, die de baan effende
naar 't Hemelhuis, binnen daarin, kostte
hem pijn, ziele en lichaamspijn. Maar
Hij bereikt# zijn doel.
Laten wij dan ook eens wat pijn
dragen't Hindert niet, als 't doel maar
bereikt wordt, dat onze Liefde had en
daaruit ontsproot: De Staatkunde voor
onzeu GodÜ8 provincie voor onzen
Heer#. De gemeente in Zijnen dienst.
V Drie verdwenen Schoolaatorltelten,
Ven het Schooltooceel verdwist ten eerste
de Inspecteur j. C. Fablus, sinds 1 April'90
die hooge functie bekleedendc. Eerste luite
nant der artillerie in 1878 was h| tevens
chemlker aan de Pyrotechnlsche School te
Dslft en werd hij big de hoogultslaande vlam
men, niet van zijn buskruit maar door de
Utt Kappfjne Penningmeester van de
Unie .Een School met den B|öel". Dese
jeugdige antirevolutionair fifsnd midden in
den strijd om de vrijheid en het is daarom
zeer zeker dat xQn naam naast die van be-
ieekenisvolle mannen, onder het Christelijk
Volksdeel, dat z|n Schoolhlstorle niet is ver
geten, zoo'n mooien klank heeft. In '90 onder
heiChr. kabinet Mackay werd bij op 1 Apr.
inspecteur over de provinciën Zuid- en Noord-
Holland, Utrecht en Zeeland. Wat deze óve
rige autoriteit voor het Schoolwezen heeft
gepresteerd Me* leze dan na het jaarl|ksch
verslag dei Nsderlandsch# scholen aan de
Kamer volgens ds wet aan te bieden. Daarin
schreef h| elk jaar. Maar ook in het Chr.
Schoolblad. Maar ook in de Nederlander, en
zQa advieseu en zijn oppssltioaeele gedach
ten sloegen in. H| is de man die den leer
plicht invoerde. H| is de man die de Vorm
leer els Schoolvak door het Teekenen ver
ving Hij is de man die, hoewel pas in 1920,
het Fransch de school ontzei. Hg is de man
dis den Handenarbeid op school propageer
de en het Aanschouwingsontietwija naar oude
methode, de School wel wilde uitbaenen
maar voorstander der realignaardrfiksk.,
geschiedenis en natuurk. Ja deze laatste vooral
De beer Inspecteur geloove, dat we hem,
nu 71 jaar oud, niet zuilen vergeten Zij de
oude dag liefelijk door 's Heeren bfjsiand en
door de herinnering aan een zoo rQ ken wel
besteed leven, waarvan zelfs nog 10 jaar als
Kamerlid voor Delft.
Mijnheer Legrand, districtsehoolopziener
sinds 19 jaar in het district Dordt. Z|n in
tree in de School was gemoedel|ker dan die
van den heer Inspecteur. Zoo barsch deze
soms kon zijn (en toch zat een gouden hart
onder dien versleten uniform van den oud
artillerie-luitenant), zoo teederl|k, zoo va
derlik trad de beer Legrand op. Z|n gezag
legde h| niet op maar de waardigheid en
christenzin van dezen man deed U 't gezag
in stilheid aanvaarden. Een sureool van hoe
gen ernst kg om dat grijzende hoofden in
onze klassen booren we hem nog verteilen
van zga gestorven kind die b| Jezus was in
het Vaderhuis. Eu ik luisterde, zoo maar op
een bank geschoven, en was ontroerd, maar
ook mijn 5e en 6e klasse was diep onder den
Indruk: van dat sterfbed. En b| vermaande
mijn kinderen om bereid te xgn als 't ster
ven kwam en sprak ook tot mij in dienzelf
den geest.
Hij was geen artillerist, droeg geen ma
liënkolder, was Isstltuteur geweest, en op
voeder, en theoretisch en practlsch op de
hoogte der pacdagogiek, H| was een teedcr
mam, een ernstige Christen, die het op de
laatste Arrond. Vergad. in 't Hotel Spee als
met beving en ontroering in z|n stem het
octs aanzeldeIk heb voor u gebeden, voor
IJiw welz|n, voor Uw onderw|s, dat 't goede
vruchten mochte dragen.
Deze 65-jarige gaat ons ook verlaten. Ge
niete h| een heerlijken levensavond en be
sttrale de Zonne der Gerechtigheid hem, die
zoo steeds in haar licht begeerde te wan
delen.
V
Minheer de Winter, schoolopz. in 't Arron-
di!s3. Middelharnls, slechts weinige jaren nog
ln'< functie, als opvolger van den heer M|s.
Ook h| verlaat de School, maar niet met
blijdschapdoch de Wet dwong hem om of
Burgemeester te bedanken ea dan ken
h| als Schoolopziener bl|ven functioueercn.
De heer de Winter tmbltieerdc 't Burgs
meesterschap. En zoo nam h| in een circu
laire aan alle Scholen, afscheid van ons. W|
zullen hem dus als Voors. onzer Arrond,
Vergad. niet meer zien optreden, noch oezs
Scholen, meer zien binnen komen ais School-
autoriteit, wat hess zelf 't meest sal cp|ten,
omdat hjj zich op het Schoolterrein al thuis
ging gevoelen en de volle Arr. Vergad. 't
volstrekte overtuigend bewijs leverden, dat
de Flakk. onderwijzers z|n leiding mei in
genomenheid aanvaardden. Hoe de heer de
W. op andere Scholen zich openbaarde, bun
nen we afmeten naar wat hij op de onze
was en naar 't oordeel van anderen en dan
mag een loffelijk getuigschrift van humani
teit gaarne worden aangeboden aan dezen
scheidenden bewindsman. Het ga hem wel
in elk opzicht en h| beware laag de over
tuiging, dat 't Flakkeesche ondeiwijzerscorp
hem noode ziet heengaan, omdat h| voor
zichtig en tactisch en bsleldvol optrad.
Drie herren van 't Schooltoezicht x|n heen
gegaan.
Vier komen er voor in de plaats b.I, 1
Hoofdinspecteur, 1 Inspecteur en 2 School
opzieners.
Wat we aan de 3 Autoriteiten verliezen,
weten wewat we met de 4 Nieuwe heeren
neg zuilen doormaken is onbekend. Maar
we hebben de overtuiging, dat de geest van
m|nkeer Fabius die vurig was; en 't hart
van minheer Legrand, dat warm klopteen
't tactische, schoorvoetend bescheiden on
treden van den heer de Winter, slechts één
doel b| onderscheiden karakterniling had n.L
in harmonie met Schoolbesturen en Onder
wijzers, samen te werken tot heil der Jeugd,
tot opeouw van 't Schoolwezen en dus tot
bevordering vaa Opvoeding en Onderwas ia
raüonalen zin.
Als zoo'n doel bij de hspeciie en hare
onderhoorighedea voorzit, daa zal ophouwen-
de kritiek welwillend worden aanvaard. Dan
zal er rustige arbeid in ds Scholars worden
verrichtrustige arbeid als de zon, die ver
kwikt, alle laven dat groei en bloei noodlg
heeft.
Partjjdag op 19 Jan.
Op 19 Jan. hopen de heeren de Wilde en
Schouten te komen spreken te Middelharnis.
Beginnen om 3 uur 45 en eindigen 7 uur.
Onderwerpen natuurlijk over Antirev. be
ginseien enz.
in de Zondagsschool zoo mogel|k.
Wie kan, kome I
En om den korten t?d3 wil:
Zegt het voort! Zegt het voortI
Breng vrienden en belangstellenden mee.
Vrouwen zullen ook wel toegelaten wo den.
En kunt ge zelf niet, das je zoos, je dochter.
Nadruk verboden,
.Verfconds-meShodisme"
Het woord Is van ds. G. Wirse.
Tenminste, ik kan me niet herinneren, dat
lk het vroeger ooit heb gebruikt gezien, hoe
eenvoudig deze samenkoppeling ooksch|ne.
Maar zoo géit het in de taal: iemand moet
maar 't eerst op de gedachte komen en het
nieuw gevormde woord doet z|n intccht, om
zich niet meer te laten verjagen.
Of het juist gevormd is, onderzoek ik thans
niet.
Zoomin als ik een p|nl|k onderzoek naar
het vaderschap ea uog minder naar den straks
genoemden .vader" zelf ga tasteden. De be
spreking van ds. Wisse's uittreding uit het
verband der Geref. Kerken, hoort mesr thuis
in de kerkelijke perz en zelfs al moest ik
dóétin een bidrage ïevaien, dan ging daze
over den gewezen predikant van Driebergen
niet, omdat er naar m|n bescheiden mee
ning al genoeg over geschreven is en
misschien zelfs méér dan genoeg.
Maar ik schr|f over Verbonds-mcthodisrae.
Dat is niet een speciaal kerkel|k woord,
maar is meer van algemeen gees*el|ke be-
teekenis en daarom ook iu een rubriek als
deze, niet misplaatst.
Ik geef er géén omschr|vlng van.
Want het is een eigenaardig geval
Op een examen, 't z| wereldlik of kerke-
l|k, zou men een zeer lastige opgave hebben,
als men voor de vraag gesteld werdOm
schrijf eens nauwkeurig, wat verstaan wordt
onder Verbonds-methodisme.
En omgekeerd is ook dit weer wonderlik
Wie wat meeleeft op ons kerkelijk erf en
wie de gereformeerde leer liefheeft, tot welke
.gegrondheid" h| overigens ook behoort, die
begrijpt ook zonder veel nadere uitlegging
wel, wat ds. Wisse, en anderen met hem, er
onder verstaan, als z| spreken van Verbonds-
methodlsrao,
Wat is de gereformeerde .Waarheid" rijk
lk vergei|k haar soms weieens in mfju
voorstelling bij een kunstig geslepen diamant
met vele facetten of glanzende zjjvlabjes,
van welken kant men den steen ook besiet,
steeds schittert hij weer met nieuwen gtans.
Die .waarheid" spreekt over de Verkiezing.
Niet ais de daad der grillige willekeur van
een onbarmhartig despoot, gelgk de vijand
het sinds eeuwen heeft durven voorstellen,
maar als de genadedaad Oods, waardoor H|
zich uit louter welbehagen en grenseloose
ontferming een volk ter. eigendom verkoor,
dat niet anders verdiend had daa een eeu
wigen dood, maar nu zalig is in de verwach
ting en 't genot van het eeuwige leven.
Zoodat de vrome juicht over den .Troost
der eeuwige verkiezing".
Dat is één facet; één glanzend vlak.
Maar diezelfde „waarheid" spreekt ook van
de zedelijke verantwoordelijkheid van den
mensch, waardoor hij voor elk zijner daden
ten volle aansprakelijk iser eenmaal voor
zal staan in het Gericht en dan zóó overtuigd
zal z|n van eigen schuld; zóó in zijn con-
clëntie vsroaraeeid zal staan, wijl hij van
nature niet anders heeft gewild, dat h|
den Gid der souvereins verkiezing niet een
op duizend zal kunnen antwoorden.
Dat is weer een ander glansend, vlak.
Die .waarheid" spreekt van den overiioed
der genade, die daar is in Jezus Christus,
zoodat Zijne gerechtigheid genoegzaam is,
ja meer dan overvloedig voor de verzoening
van de zonde van het gansche menschel ijk
geslacht.
-Z| komt ook met het vrije, ruime aanbod
vaa genade aan elk, zonder eenig onderscheid,
die een mishagen heeft aaa zichzelf en het
leven bjj zichzelf niet meer vinden ksn
Dat is de eene, blinkende facet.
Eu daarnaast staat diezelfde „waarheid"
en leert om, dat er zoovelen geloofden,
als er verkoren waren ten eeuwigen leven.
Dat is weer een ander glanzend vlakl
En nu zijn wij arme, eindige menechen.
Dóórom tobben we hier soms mee,
W| kunnen, 't dan niet „r|mcn".
W| .doorgronden" het niet.
Kunnen ons niet voorstellen, dat al die
schitterende facetten aas den buitenkant vaa
éészelfden diamant gevonden worden.
En als we dan „zot" z|n.
Dan gaan we den siich stellen, dat ds
Heers God Zijn gedachten, die zooveel hsoger
s$0 daa ónze gedachten, zoodanig verant
woorden zal, dat ons beperkt verstand, onae
eindige rede er recht over spreken kan en
er zijngezien en goedgekeurd onder set,
sooals de meester hst doet met de sommen
van den leerling op scho il
Maar als we door Gods genade „wijs"
geworden zfs,
Dan bukken we 't hoofd sa aanbidden.
Dan aaavddrden we, wat 't Woord zégt.
Bewonderen den diamant met sfn vele
facettenvermeien ons in zijn luister, prijzen
z|a stralenglans maar gaan niet cu-
rieusel|k onderzoeken, hoe de goddelijke
Meester den sfean giióó geslepen heeft.
Zalig die gefóóvee
Maar ook Gods geloovige volk draagt dien
schat des geloofs hier rood in ces aarden
vat, w.z. dat het hier seer ten deele
is; dat de na- en inwerking eer zonde zich
nog steeds laat gevoelen zoodst de geloo
vige ziei maar o, zoo zelden precies ia haar
evenwicht is.
Dan gdooven we alles wat God zegt.
Maar zoo heel lichtworden we min
of meer eenzijdig in ons geloof.
We zwikken rechts of links door.
En dat op allerlei nssEler.
Dat kaa ons zelfs gebeuren op een en dea
zelfden dag.
's Morgens staan we op „moedig «13 eea
jonge leeuw" omdat oazs kracht vist is in
God en we ons klemmen aan Z|n Woord
en 's avonds zitten we neer ea zuchten:
.Veel wcüerwaardigheên,
Veel rampen s|n des vromen lot
Eu durven voor het oogenbllk niet verder
te komen door ook de hand te leggen op
wat er volgt,
.Maar uit dit alles redt hem Ood,
H| is s|a heil alleen I"
Maar zoo gaat het ook de jaren door.
De man, die op jeugdigen leeftijdde
vrouw, die in den opgang der jaren tot be
keering ea la de ruimte kwam, zal la dien
eersten ild, als ikjhet zoo noemen, mag sterk
„chrïstocentriseh" laven,
't Is ook niet anders te wachten I
H| is hun Borg en Middelaar!
H| heeft hen gered uit de klauwen van
den boozen v|and. die hen dreigde te ver-
sch uren, getrokken door de koorden zijnet
barmhartigheid, toen ztj nederlagen aan den
rand van den eeuwigen afgrondh| heeft
hen als een brandhout gerukt uit het vuur;
b| is hun de vrlstad geworden, waar se
