rs!
09.-
iten
Woensdag 15 December 1020
85#t# J aargang N". fev
¥©®r Se Kaidhollandüche en Keenwsche Eilanden
z,
Antirevolutionair
w
km"
Rotterdam
prijzen.
Stoffen
511
igde en
.ers
Muziekhandel
tand.
Hit Kapitalisme
B| de bsst fldiig van een bes-nettdgke
zi sse is het nu in de eerste plaats noodig
te wetea welke .bacil" of bacteiie da oorzaak
hiervan is en verder op welke manier deze
smetstof in 't menschel!k lichaam komt.
de meest
ntsDames
ïijonsgoed
e Mante's
Dotste ver-
ïheidente-
oarde®-
en Kin-
tels. Bcnt-
Pelte-
tegenman-
Japonnen,
mrokken
)uses.
;en.
Goedkoop
3
si 1750
lein
I Hygiënisch
cht
heer-
q huid
voort-
pijnen
1,
lidnit-
jrhan-
)nden.
50. v.
erkry'g-
L. I.
"0
Zfe
^FRKTUIGEN
voorraad of zoo
oemde
den, a!!e Land"
e adres te toed
raaiend) onge-
i a's nieuw.
KSLAND.
Alles naar maat.
tie.
N
m
KisaauMSMMM
Deze Couraat verschflnt eiken WOENSDAG ca ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS pbt drie maanden per post 78 Cent bi) voflimitbetsllirsgr-
BU1TENLAND b| vooruitbetaling f 8.80 psr jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT
^smmmmaassmsÊ&s
ssssaafc.
usassmm
UITGEVERS i
B0KKH0VBN ft Zonsis,
SoMMELSDlJX,
"Telsfcon iBÊersewaiiHsaaJ No., 2ö:i.
«Ski'S#
aDVERTENTIÊN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 gent per mgsL
BOEKAANKONDIGING 13 asmt per regel.
DIENS AANVRAGEN ac DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- pea plaatsing.
Groote (utters en vignetten worden berekend mw de plaatsmimte die z% beslaan.
Advertentie?- worden jagew&cht tot OiNSDAQ- e» VRi f D AGMQRGEN 10 UUR.
ÜN
Alle stuk&en voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers,
De Socialisten meenenhot monpoolie
te hebben van den strijd tegen dien
geduchten vijand, welken zij aüen 't
Kapitalisme noemen. De rest van de
wereld zijn de reactionairen, de con
servatieven, die met 't Kapitalisme te
vuur en te zwaard bestreden na eten
worden. Het Christendom, de Kerk de
Christenen zijn 't voorwerp van hun
aanval en hun stormloop gaat daaren
boven tegen Vrijzinnigen en zelfs De
mocraten, die wat minder fel tegen dat
Kapitalisme ingaan dan zij begeeren.
Als m -n de boeren en Fabrieksleiders
geen uitzuigers' en geen geldpatsers"
noemt, is men reactionair. Als men niet
spreekt van hongorloonen' eslaver
nij' en »loon- en rustroovers" dan is
men conservatief. A!s men van arbeiden
delijntrekkers spreekt, van arbeidende
luiaards Maandag- en kroeghouders, van
opmaaksters en nutteluoze huishoudsters
in de arbeiderswereld, dan vliegen de
Socialisten op. dat men m zoo'n srotte'
Maatschappij die lijntrekking enz. nog
duift af te keuren Als nu-n 't Socia
listisch woordenboek maar nit, 't hoofd
kent, is men iu de gratie, en 't socia
listifech jargon (of taal) is een gemakke
lijk middel om toegang te krijgen tot
hun organisaties.
Dwaze m nschen
Zonder al die groote woorden welke
schering en inslag zijn in de Socialis
tische Bers, vooral van de kleine P is,
kan men toch wel de overtuiging be
zitten, dat er vel niet deugt op onze
Aarde, en dat er middelen moeten be
raamd. om het sociale 1 ven in andere
bedding te krijgen Men kan 't over den
kwaden aard van 'tKapitalisme roere d
eens zija maar over de middelen ter
bestrijding grootelijks verschillen Men
kan 't er over eens zijn, dat 't Kapita
lisme veel kwaad op zijn geweten heeft
maar ontkennen, dat de Socialisatie nu
het geneesmiddel is
Neen waiiijk, er is geen enkele
reden om verketterd te worden als re
actionair als conservatief, bangig voor
die gioote woorden als slaaf" en
»Blavenhuis"en 'geldzakken"eakracht
patsers" en op vreters" en „uitzui
gers" .als men wel net eender
denkt over de kwaal, maar nog niet
net eender over 't drankje, dat d n
zieken patient moet worden aangeboden.
Wat de kwaal betreft zijn Chrhtenen
en niet Christ nen; patroons en ar
beiders, burgerstand en aristocralie h«t
er a'len over eens, dat de huidige pro
ductiewijs niet deugt; dat e - uit t
Winstbejagder Concurfentiegeest en t
Eigenbelang der private ondernemers
ontzaglijk veel ellende geboien wordt;
maar dttn dient loch ook opgemerkt,
dat men 't Kapitalisme niet en dus -ijn
slechte kanten opmerkt, maar dat uen
van 't Socialisme nog nergens iets van
beteekenis heeft kunnen waarnemen en
de geheimzinnigheid van t Beloofde
Land altijd hare bekoorlijkheid blijft
behoudenda macht van 't onbekende,
't mysterie der toekomst heeft altijd
aanbidders gehad; de verbeeld'ng is
erger danj de derdedaagsche koorts
zegt de volksmond.
Wat da kwaal betreft, hebben we
nog nooit een Christen ontmoet, die
met de hand op zijn hart g"tuigde,
„Winstmaken is je ware!" ofjUnbe
teugelde concurrentie" behoort er te
blijven; of: Eigenbelang moet ons aller
drijfveer zijn" (en de e ohdeugden zijn
de karaktertiekken, waarom de Socialist
het Kapitalistisch stelsel wil vervangen
door het zijne.)
De Socialist is niet tegen't Kapitaal,
went duizenden onder tien, hebben er
een groote portie in en zijn schatrijk
en wonen keurig en zoeken de eeie
baantj. s in Kamer, Staten ea Kaden,
of De leputeerden, waaraan n tg al een
aardig sommetje valt te verdienen
buiten de gewone inkomsten van ef
fecten belegging en huizen en grond
tezit; maar met hun mond belijden ze
dan toch, dat t Kapitaal tegonw oord g,
als gek el genomen, als productiestelsel,
door zijn Winstmakerij de ell. nde voort
brengt; dat de afstand tusschen pro
ducent en consument veel kleiner moet
worden en ie er voortaan werken mo»t,
■iet om sijn Winst, en uit zijn eigen -
bei ng, maar uit Na stenliefde en om
iu de Beuosfteu te voorzien, en dat
das de huidige ondeugden door'tSoei-
alisme verdwijnen
Eerbiedwaardig olijft elk streven om
de ruwe kanten van 't Kapitalisme af
te hakken, km t is et-n toeken des
Tijds, dat Socialisatie eu Bedrijfs uga
uisatie elkaar zoo naderen De Sociali
satie is van socklistischen oorsprong
de Beurijfaorgani atie beeft meer een
K, Kath tint Maar beide stelsels hebben
dit gemeen, dat ze den werk.aan deel
en lotgenoot wiilsn maken van'tK pi
taal gebruik, D o twee stels is wijzen
op den Nieuwen Tijdop de moderne
gedachte dat de Klassenstrijd als theorie
nog in ge beslaan,; dat t Kapita 1 in
theorie nog de e,fvijand is; maar dat
de praktijk eiscüt 'toenadering in der
Tijden nood Het Kapitalisme komt tot
den A beid en vraagt om die s onwaar
deerbaret! staan. De Arbeid biedt zich
ac»n 't Kapitaal aan, van harte met
ambitie; maar ondér voorwaarden van
deelname m de winst, van aredetoe-
zicht op de productie en consumptie en
dividenten.
En door die toenadering zal de vol
gende periode blijvtn gekenmerkt. Alt
geschetter en.geschrid tegen t Kapita
lisina zal een end neüea, or?;dat t
Kapitalisme de aosoiu e onmisbaarheid
van dea Arbeid erkent en met den Ar
beid zijn eigen welvaien bevordeieu
kau, zij 't dan ook meer beperkt dan
reeds in de jaren achter ons.
Kapnaliame en Arbeid in eendrachtige
same werking kunnen zo Land en
Volk ten zegen zijn Elkaar waard e;en
is de grootste productieve kracht En
is tevuis bron van goedkoopte, bron
van rustig werken zonder stakingen.
VERSLAG van het verhaadeïde in de
Qi-e-mare ve/j/aaette.g van de afd.
Zu<d Hoilandschc-Veswnigiug .Het
Groene Kruis" te Nieuwe Tonge,
op V/ijaag 26 November j. 1.
Aanwezig 11 1. di
Voorzitter de Weiid. Zeer gel. Heer Dr C.
van Gelder.
Naaat de Voorzitter de vergadetiag hc.ft
eopuaJ, me? een ba.teiijs welkomavvosid
tot da aanwezigen, geeft hij zija Ie.dwezen
te k.'üaen, dat er weinig belangstelling is,
leest ast i sar veis kg *»u den Secretaris voor
wal wordt goedgekeurd ea gsteek .nd.
Daarna aerli aa Vooizitter mede ual dit
S jaar eena flink ioKoopa i zuilen gedftac raoe-
I gten worden. Ofsch.,, n ia gewacht op vcrla-
j „mg vai! pi|«en, wcike toi nu t^e nog meer
i z^a veihQogd dan verlaagd, kau zuiss ciet
I langer wachten,ea heeft hst bestuur gemeend
de volgende iskoopeu zullen te noen
2 drankverwarraers. 2 botst ver warmers, 1
greeue kruis ledikant, óedscharen, sleken-
iïchter, warme luchttocetetlen, Kamerscherm,
enz.
De uitga, f voor deze artikelen is geraamd op
i 300-•
üc Heir W. Tgi vraagt of de kas zulks
toelaat, waarop ds Voorzitter antwoordt dat
er een flick kassaldo is.
De secretaris had in s|n ve sli^ dewen-
schcl|kneid gculi om te descr plaatse een
w|fc*erpkging te Klagen.
De Vooizitter deelt mede, dat wanneer de
wet op siekteverzorging doorgaat, wel nadere
mastretrleo wnoman zullen worden.
De Heer G Th. Rotman, penningmeester
d«r v ireenlglsg leest de rcksnlng van ont
vangsten ea uitgaven voor waaruit blikt
dar
De ontvangsten b? dra gen f 25485, de uit
gavee bedracen f 127,79, Ba'ia nfc'.do f 127 06
Kassaldo verleden jaar f 40802 K ssaldo be
draagt das I 53508.
De Voofïi'tir b.-noemt *a com «i" :som
de ftoeb-n en de bencbctden na te zien bs
staande uit de Heeren Schipper en Niekerk
Ns, de bogken en bfscheideu geconrroleeid
te hebben, «appo-teett da commisst-i fe| monde
van den Hier Schipper, dat zfl de rekening
hebben nagezien en in orde bevonden.
Da voorzitter brengt een woord van dank
a&n den Penningmeester ea de Controle-com
missie,
De begrooting van 1920/1921 wordt voor
gel sten waaruit b'S i, .t - Oalvangsten zQn
geraamd ep f 762 33. U.'gi-- o zSa geraamd
op s 605 Quasi slot f 157 33.
Wordt overgegaan tot d« benoeming van
twee bestuursleden, ia vei band met üe pe
riodiek? aftreding vaa dea Voorzitter ea vso
ühr- T Hoiieman.
Na gïhoud?a stemming bSSkt dat met al«
gemeene siemmen dc sftredendë leden z%a
herkozen.
De voorzitter deelt mede, dat hij sfjn be-
noeming aanaeemt, terwijl de Heer Holleman
met zijn banoemisg in kennis zal worden ge
steld.
De Voorzitter deelt mede, dat geen afg«-
vanrdlgdea naar da algemeen?: vergadering
be <oe id zullen worden, daar deze reeda is
gehouden.
De hoofdzaak op ds yergadaring Is ge weest
de bespreking over huiszorg aa onlsmsttlrigs -
dienst.
Daar gees der leéea mee? het woord ve»-
latigt Kglnt da Voorzittei z?sa rede over be
smettelijke ziekte
Hierna Kgon de Voor?,liter z|u voordracht
o/cf: „Enkele g-epco uit dea strfld tegen
beamett lijke zieklen." Ter inleldiag wees
spreker er op, dat roea de veischilleodd
ziekten vaa hel meuschei^k lichaam naar
hun oorzaak kan verde.-len in verschillende
groepen. Tegenovei ongesteldheden, die
too? uitwendige iavloetlea veroorzaakt wor
den, sooals verwondingen, been irettkee, ver-
hracdlog vaa llchaamsdsf len door vuur of
elecuiciteit, staat een reeks ziek en, dl«
door esn iawandige, ziekelijke gesteldheid
teweeggebracht worden, zooals b.v. maag-
kauker, bero rtc, sulkerziekt jicht. Daar
naast staat öao ie groep ziekten, die een
levende ooiza >k htbbeh nheel kle'r.e we-
zenr in 't algemeen oacterien, bacillen of
smetstoffen genoemd. Daze kleioe orgaais-
men kn nee, onder bspiaidBomsiRndlgiieden
van de c-ene persoon overgaan of gebiecht
worden op andere ea vaak heels groep', n
der bevolking aantasten. Da ziekten, dis se
veroorzaken, worden daarom bcsmetiel|ke
of infcctieuss ziekten gen..eind,
Hiertoe behooren seer vele van de be
langrijkste ziekten. Niet all en, die welke
door esn biljtt aan de woning vun den lQder
worden bekend-gemaakt, zoaals 't publiek
msesial dankt, s s pokken, diphtheric, rood
vonk, en; lera, viekiyphas en gewone typhus,
pe at, maar o.a. o< k dc mgtaria cf .derde
dasgsche koo ts", tetanus of zg. kUm, nek-
kratnp, miltvuur, hondsdolheid, loagonsteiriag,
terw|l ook de ipflucaza of SpaauacheGii ip
eea b? uitstek oesmettelik karakter heeft.
Ook bloedvergifliglag, steenpuïsten, z eren
de vingers worden dour smetstoffen veroor
zaakt en moeten dus hiertoe ge ke"d worden.
Dit zl§n alle saeiverloopcnde K saeitelpa
ziekten of acuta isfsciieziekten, zoo ais ze
door dc geneeskundigen gewoonlijk genoemd
worden. Maar ook vele chronische of sle
pende stekten behooren totdebïSmelteGken
zooals tuberculose, mciaatschheid, sk syphilis
(een veel voorkomende geslachtsziekte Ver
der worden allerlei ontstekingen vaa herse-
Bcn, ooreu, 'joegen, hart, borat «n bulk .lies,
ingewanden, blass, nieren enz. vsioorzaakt
door sraetstcffen d.w.z, dus door bacteriën.
Heeft men te doen mst ren hevige, met
hoogs koorts gepaard ga de ziekte, ds
kan men zeker z|n, dat e?n besmetting met
de een of andere bacterieseo.-t ia t spel is.
Deze bactsriëi nu zin in 't algemeen zoo
ontzaggelijk klein, dat ze met't ongewapende
oog totaal onzichtbaar zin. Om ze goed te
kunnen bekijken heeft men zeer sterke ver-
gfootlastruraeoten, sg, microscopen noodig,
die ze b.v. 1000 msal vergroeien en ook dan
zien se er vaak sbg zeer nietig uit, onge
veer nog maar zoo groot als 't uiterste
puutje van een naald. Voor die werktuigen
uitgevonden waren, verkeerds men dan ook
in de diepste oaweteediieid omtrent die bac-
teilën
Eeu groote vooruitgang was het, toen
ongeveer een halve eeuw geleden de üuit-
8che glasfabrikant Carl Zeisz te jena in
samenwerking met den wiskundige Abbe
Microsc pen op de markt bracht van onge
kends sterkte es zuiverheid, waardoor b.v.
op pla. tkutidlg gebied veel f3 rei onderzoo-
kingen k.jnd«n verricht worden. Mam iea-
opsichle vaa de bacteriën was men er nog
Una niet want dez zien er onder 't micros
coop, ook StSrk vergroot, uit sis allarnletig-
ste dceiij s slfffl. Iu alijm cf etter bijv
steken ze h^st nlsi af en vallen dus niet
op en z^n, ook 1 keat nsen ze nu ai, haast uiet
te herkeanen. M ar toen kwam ctaige jaren
later de grooie Dultschs geleerds Robert
Koek ineens voor dsn dag met een boekje,
wisa-in hij beschreef, hos de verschillende
bactc iëi? met klsurstoflaa te kiemen wa en,
eu waardoor ze dan dadelijk sterk opvallen
eo gem kkelifk gezlea wordan la allerlei
weefsels ea ziekelfke producten Van nu af
volgde de eene ontdekking al spoed'g op
de andere. Var tal vaa ziektes zooals de
asabiia, de typhus, cholera, de öipötherle
enz, enz, warden de oe-zskaps bacteriën
gevonden en hsast vmblinjena was 't iieat,
dat da nieuwe wetenschap, de baskrieologie,
op 't geblad d«? bessistieilke ziekten ver
spreidde, In 1881 o.a amk»a Koek zijn op
zienbarende ontdekking den tuberkelbacil
als oorsaate van da longtering ea andere
vormen vaa tuberculose bekend.
Deze gegevens s|n voor de vcrschiliead®
besmettelijke ziektes verscnlliend en dus
ook da bestrijdingswijzen hiervan, sommige
smOtbffmi gaan peiso-u op peisjoa
over, d or middel van da lucht die inge
ademd wdt zooals bjj rnszaleu, kiakhoest,
Influenza, bf anderen gaschiedt dit doot
v;,«dingsmiaüaleu b.v. soms bij typhus door
middel vaa besmette melk ea t>ij vleeseh-
vergiïtising doir bedorven viee&chb| weer
anderen spd-co lns;ctca de rol van uverbren-
ge?s, b.v muggen D| m-iia/ia ea «eie koorts,
luizen bvlek yphtis, vlooien bij builenpest.
We sulles sa van avond da bcatiijdiagS'
wijs n van enksle infecilezlekien tem na
gaan es kieien daarvoor in de eerste plaats
uil ds gele koorts.
Dit te een ziekte, dis een snd koorstlg
vei Kop heeft en o.a, een ontsteking van de
lever veroorzaakt, dis ces sterke geelzucht
ten gevolge beeft, vandaar de nasia gele
koorts, Ve.-der Is de sicifta onder de lijders
er aan zeer groot ea een bepaald afdoecd
geneesmiddel er tegen nog niet gevonden.
De gele koorts is voor oü# Hollanders nu
niet van groot practisch belang, omdat ze
ia ons land niet voorkomt, maar voor onze
West ladiache Koloniën ?aa zooveel te meer,
want haar verbreidingsgebied is vooral Cen
traal Amerika en naburige streken en menig
Nederlander daar is het slacatuffsr geworden
dezer ziekte. Da beaSrlding van de gate
koorts ia bovendien beiaagwekkrnd, omdat
ze zoo'ii groote rol gespeeld Sseefi bq dc
p; gingen, om d.ï landengte vaa Panama te
do.> graven. Ferdinand de Lessees, de
Frar actie ingenieur, die de doorgraving vaa
de landeugie van Sues tot soa a rotmrflk
einde gebracht had, vaste het voornemen
op, &u ook de landengte van P nama ouder
handen te nemen. Daarvoor werd ces groote
Franiche maatschappg opgericht dia dit
werk onder zsjn leiding zou uitvoeren. DU
lo echter jatnme.lijk saisluki. Ia 1831 begon
nea w«rd 't werk voortgezet lot 1889 Toen
moest men het opgeven, eendeeis door
fi jaccieele knoeiifijen die maakten dat men
zonder geldmiddelen kwam te zitten, nadat
men eea kapitaal as 1171 miljoen Franken
had opgemaakt (R.uaiuaschaudaat I), maar
anderdaelè 'ook doordat dc gds koorts eeu
streep door de berekening h<-ü gehaald.
Dc Panamaiandsngte waa u i cea berucht
gele koortsoord en daarom toen men omtrent
sie eigenlijke oorzaak der ziekte aog is :t duts-
t«r tastte en dus ook geea doelmatig besirij-
öingsplau kou opmskesa, waraa de gevo'gca
voor da aibeiders, die 't grondwerk moesten
verrichten zoo noodlottig, dat men door de
groots sterfte ondsr hen tea slotte het
grooisch opgezette werk moest opgeven.
Da haogere Fraasche k.-naaibeambten war
den fiog 'i meest aangetast door de ziekte,
omdat zij al» vreesndeliageia uog vatbaarder
waren uaa de inboorlingen en omdat hun
mooie huizen omringd waren met fraaie tui
nen met vijvertjes rondom de tropische pal
men ia die tulnea. Wc sullen a^aatonds zien
waarom die tulnea soo'a noodlotdgen invloed
hadden op fis gezondheid der Villabewoners.
Zooals gezego, de onderneming moest opge
geven woic.cn en de werktuigen taakten
bedolven cuder den grond, dien se moesten
verplaatsen, totdat de Vcreenigde Staten van
Nooid Amerika ia 't begin dezer eeuw het
pian opvatten, de doorgraving weer ter haud
te nemen ea met alle middelen tot een goed
eind te .brengen. Ze hadden hiervoor ook nog
een Staatkundige reden die hen alles op haren
en snaren deed zetten, om 't kanaal toe stand
te brengen u i. de noodzsk^lljtheid, om hun
oorlogsvloot zoo noodig snel vaa de Oost-
na»r Westkust door de landengte van Panama
se kur.nea verplaatsen, Dit vanwege de wrg-
ving die zich rjmï en muer openbaarde ius-
ssheu hen en Jspaa, als gevolg van de maat-
schappel^ke au staatkundige teger s ellingen
tussshca ésse laudtn. Om dit a&d-r uiteers
te zetten schetste spreker de voorueddcloos
zvclle ontwikkeling vaa Japan in de laatste
halve eeuw met al de sociale eu politieke
gevolgen hiervan ea dezooverschlllsBdeg:-
aardheid ea gewoonten vat», se 2 Volken
en waarom, vooral de «rbeidsbonden iu Ame-
iika des japanners uit hun land wilden uauntn.
V lorei Presidêüi Rooseveldt zette door, dat
het kabaal gegraven sou worden met Amert
kaansch gcU en Amsrikaanscae krcchicn dat
't ia een woord sea Amerikaaosche waterweg
zou worden, waarpyw allsea 23 heer en
inseata.' ziindas stja. Db groote kosten had
den s)j sr wïl .oor ova en sk besch kien
ook over volaoucde werktuigkundige krachten
maar ze zagen seer goca i -, dat ött aue» nog
eist zon baten, ais het hun niet gelakte, cm
de gvls koorts en du malaria e,d. ie bedwin
gen, dia de kn|sali6ac onbewoonbaar
aiaab'ea voor dö oÜnkta. Op dit vraagituk
wierpen ze zich vr,u me. al hua enecgip en
brachten het tot esri schitterende opT asing.
De nieuwe wetenschap m--t name de bacte
riologie had alreeds ontdekt, dat deze beide
sieïten eroorsaaki worden door bepaalde
Sfflfetstoffe:ii, dia in 't bloed zatea ep ste-. deze
smetstoffen dan de lijsters cp gejonde per-
souen worden overgebracht door bloedzui
gende muggeu. Ten opzichte van de getekoorts
oleck da besmetting aldus tot siaud te komen-
Dc gelakoortd|d> r >s sieeata gsjareade de
verste dagen vaa de stes.t brsraattclijk d.w.x.
mieea gedurende cie eag«n is de smetstof
d« gelekoottsbaetl ia 't biap aa wezig. Wordt
deze patient dien t|4 cUa door cle getekoorte-
mug gestoken, óm zuigt deze bloed va i den
Ukter op eu heeft dus tse getekoort-.ibacil ia
zije lichaam Gaai deze m g dan ecu eud-r
sUchaffa: uitkiezen, dan. begint se eent deze
te steken eu bresgs soodoande de sme-.itof
in ziji'. lichaam over en n& een paar cagm
breekt oij deze persoon dan de gele k ozts uit.
Dat de stcsk vaa zoo'n besmette gele
koortsmug (op zichzelf beschouwd soo'n
schgabaar onbeteekenend leis) sulke uood-
ioitigc gevolgen heeft, zit a-aria, dat aie
mug daa?bS iets levends in hei licbaaai van
den meusch brengt, ui. dti gckkoortsbscil
leu En ai öSjn deze op zlchrdf ook nog zoo
nietig, ze worden gevasrlg doordat ai die
bacillen zich zoo outzagl$ - snsl kuaaeo ver
menigvuldigen, als óe omstanjighdden hier
voor gunstig zï«. Zoo kaa b|v, -■ coisra-
bacii zich in 24 uur vefraenigvuiaigï tot
eea miilioea ea il-i dese uu weer hetzelfde
doea, das kan et sm 2 ai aai 24 uur een na-
komellngischap oüfs aas vaa 1 biljosn, Ea
als raen uu n:g weet dat het Ikhiata stoff ju
afscheidt, die het iichanm vergiftigen en
met het oiocd racegsvoerd ovc a' oatstekla-
gen kunnen vsrwekkea in de 'erschitiisae
tichas-.asdecien, dass is het wei bcg ij i. lp,
hoe msa ia enkele dsgeu aan zoo n Hektc
&sa komen te sterven, of, zooals - iet zei
den gebeurt, noch het !iclmm zelf, uochde
geneeskundige wetenschap afdoende ves-
weermiddelen heef; tegen dc ziekte, &!s deze
esamaai is uitgebroken. Bil de malaria of
sg.n. moeraskoorts of derueoaagsche koerts
hsefi taen eeu zelfde besmettingsw^ze. Ook
b(j deze ztekte komt tldeus een koorisran-
val de maiarissmetstaf In het bloed voor.
Wordt de lijder dan gestoken door dc ma-
terlamug, dan zaigt deze bloed op, waarin
de smetstof aanwezig tg. Gnat tea. mug dan
op sen gezond persoon ov.r, dan k.|gt deze
door de muggestsek de smetstof in zijn
lichaam en aa 1 tot 3 weken z|a eerste
koortsaanval en is maiariat$der geworden.
Al komt men uog zoo nauw la aatiras.lag
met de lijd?raasn dese zie- tiii, dan krijgt men
geen gele kooit* omal «te, alsdetueschen-
s'-haket, die mug jeu, ontbreekt. Om rteuwe
ziektegevallen te voorkomen, is hei dus zaak
te maken, dat deze keten (patkut, besmette
mug, gezonde personen) sich niet «luit. Dit
zou kunnen geschieden door eea der scha-,
kels ts vernietigss, ia dit g-cval dus dc isug-
i ges ea voor zoover dit niet g,sat da muggen
van de patiënten er af te houden, zoodat se
zichzelf niet besmetten kusten bij hua ste
ken ea dus ook gejonde persoaen niet. Ea
dit laatste kas men bereiken, doo/ de
huizsn e voorzien vaa gaas vooi deurc-n
es VïBfrtcis, zoodat dc muggeu buken ge
houden worden en de gezonds ea xkke
buiten hun bereik bi|?en.
Om de muggen zooveel mogelijk op fe
ruimen, kaa sneu hen in hun verDüjtpiaatsea,
waaronder vooral stalks, opzoeken eu doo-
de». Maar ais men dit sooveei mogeiijk
gedaan heeft, dan is men nog niet klaar
met hen,
