'El
Zaterdag 4 December 1920
8§®i# Jaargang N\ 20*56
voor ZiiidhoUnndscfie en Zeeuwsclte Eilanden
Eerste Blad-
r»
A n tirevo
Orgaan
lakkee
•3
W. BOEKHOVEN Z«a®a,
All® stukken voor de Reductie b@stemds AdvertentiSn an verdere Administratie franco toe te eenden aan de Uitgevers
't Is de Volksmisleider dia Gods Woord
aan 't Anti-Rev, Volk vojr houdt als
leidraad bij de Sociale Wetgeving. Gods
Woord is geen speciale leidraad en Wet
boek en zal 't nooit worden, al draait
de aarde nog millioen jaren De hoofd
taak van. den Bijbel is den Weg des
>heils aan t© wijzen voor verloren zon-
^daren die net een verslagen hart ea
een verbroken geeat tot den Middelaar
han toevlucht willen nemen. Dit is de
gouden draad die door gansch de Schrift
loopthoe de Eere Gods van Adam af
tot 't laatste der dagen, grootgemaakt
kan worden in de Schepping én in die
Schepping groot kan gemaakt worden
in de verlossing van een weggezonken
menscheageslacht.
Maar wie aan de menschén wijs
maakt dat de Bijbel zegt, hoe een So
ciale wet moet ziju; of er verzekering
mag zijn; of er 8-uiige werkdag mag
wezenof er Woningwetten al of niet
tot stand mogen kooien en Wetten op
Mond en klauwzeer op Distributie en
Warenkeuringop Moederschapszorg en
Staatspensioen enz. enz. die heeft van
Gods Woord geen goed begrip,
"x Br is maar één Mozaïsche tijd ge
dweest, toen de Heere aan Mozes tamelijk
nauwkeurig eenige groote iijuen trok,
waarlangs hst sociale leven van 't Is
ralietische volk zich moest bewegen.
Maar dat was in Israels gehoortestonde
toen de Verbondsgod, het zij met den
hoogsten eerbied gezegd dat zijn kindeka
nog als met eigen hand voeden en laven
moest. Toen 't nog bij hem was als een
zuigeling en 't tegenover e?n heiden
wereld werkelijk nog in alle opzichten
zijn merk- en veldteeken io alle toe
standen m omstandigheden moest leeren
dragen. Toen was Israël een theocrati
sche Staat sleehts met één leidsman,
die met God omging als een vriend met
een Vriend. Maar zelfs in dien tkeoera
tisehen tijd waarin God rechtsstreeks
ingreep in Israels wording en ontwikke
ling rechtstreeks ingreep in de sociale
verhoudingen van zijn Bondsvolk; ea
Mozes slechts de uitvoerende maeht, zijn
i „Minister" was bij de gratie des Aller
hoogsten, Israël Jehova; toer zelfs gaf
de Heere sleehts omtrekken, schetsen
uitstippelingen van wetten, Hij gaf in
zijn groote wijsheid, Die wist wat er
van zijn maaksel, zijn mensc'nenkind
was te wachten slechts onvolledige
wetten, En daarom konjde Heiland ook
zeggen tot de Wetgeleerden en Farizee
ërs van zijn dagen»Ik ben niet gekomen
om de wet te ontbinden maar te vol
maken" En op een andere plaats: Van
wege de hardigheid uwer harten heeft
mijn Vader U en den Ouden, het zoo
gezegd, maar van den beginne is 't zoo
niet geweest," En op een andere
plaats »Gij weet dat tot de Ouden
gezegd is oog om oog, tand voortand,
maar Ik zeg U
De 8ociale Wetgeving in Israël drong
op beginselen aan. En de profeten dron
gen op beginselen aan. En de Heiland
drong op beginselen aan, maar scherper
fijner belijnd naar 't karakter dat Jezus
bezat, als volmaker én verdieper én
indringer-töt-ln-den-kern des geestelij
ken levens. En toen Mozes afscheid nam
van zijn volk en zijn zwanenzang zong,
toea zei hij:
$et, ik heb u voorgesteld het Léven
®n 't goede en den dood en 't kwade.
Want ik gebieda u heden, den Heer,
uwen God lief te hebben in Zijn we
gen ie wandelen en te houden zijn
geboden en Zijn inzettingen en Zijn
rechten, opdat gij levet en varmenig
vuldigt, en de Heere uw God, u zegsne
in 't land waar gij mar toe gaat,
om dat te erven,
Maar indien uw hart zich zal af
wenden en gij niet hooren zult, eu
gij gedreven zult worden, dat gij u
voor andere goden buigt en dezelve
dient, zoo verkondig ik u lieden heden,
dat gij voorzeker zult omkomengij
zult de dagen niet verlengen op 't laad
naar hetwelk gij over de Jordaan zijt
heengaande, om daarin te komen, dat
gij 't erflijk bezit.
Voorop in deze toespraak staat dus
de liefde tot God dat grootste der be-
ginse'ea dat uit moest komen in Arbsid
yau allen voor allen maar de
Slavernij bleefzij 't ook in zachteren
vorm dan in Rome en Griekenland Moet
de Nederl-iïidsche Wetgever nu soms
ook nog de slavernij dulden, omdat
Mozes ze toeliet? Slavernij isbijbelsch.
Voorop in deze toespraak staat dus
de liefde tot God, 't leven, 't goede, eijn
geboden en gijn instellingen, die uit
moest kamen in 't Plichtsgevoel van
Israël tegenover Hem en de gansche
Maatschappij. Israëls God spreekt altijd
over Zijn rechten, en altijd over Israëls
plukten. Oals de huidige Sociale Wet
gever ook eens altijd sprak over 's
Meenn reehten én des volk$ plichten,
dan zou men Gods Woord wat graag
willen en durven doodzwijgen Dau, bij
dre plichten van den werkgever zoo
streng als God de Heere ze eischte
zou men Hem laten praten om er eigen
zak mee te kunnen spekken. Dan zou
de Bijbel niet deugen, omdat 't de
portemonnee zou kosten.
Den Bijbel gebruiken om er een gel
delijk voordeeltje uit ts slaan
om zijn beurs tos te houden
om zijn Plichten als lid der Maatschappij
te kunnen verwaarlooron én toch nog
den vrome uit te hangen ja zoo
zijn er wel in Nederland.
Da wetgeving van Mozes vloekt te
gen alle barmhartigheid en liefdadigheid
Le mogea slechts eon laatste radmiddel
zijn; maar voorop staat: liefde tot
God, en 't goede, en st leven, dat uit
moest komen in en naar boven trekken
van den arme; hem geld te leenen, al
kon hij 't nimmer terug geven: hem
leenen zonder rente, zoo maar op zijn
eerlijke gezicht 1
Kom daar na eeas om 1 Ga eens bij
die Bijbelhsiiigen, die zoo met Gods
Woord sehermen, vragen ©sa f 100 te
leea, voor niets je krijgt geen
cent dan end&r borgstelling roet 5 d §0>®
En zulke lui willen nu nog praten,
dat de Sociale Wetgeving in strijd is
met Gods Woord, terwijl nota bene
God de Heere voorschreef, dat de arme
opgebeurd moest worden uit de laagte
met behulp van den rijkere, dat was
's Heer en recht en des rijken plicht.
Mozes wet en- dus die des Heeren,
haat in 't Sociale leven de oneerlijke
balans, de liegende tong en de bedrie
gende geest. Maar als sommige Bijbel
heiligen van onzen Tijd de belasting-
schroef zien aandraaien, geven ze aan
den Rijksontvanger een oneerlijke ba
lans, spreken ze met een liegenden
teug en een bedriegenden geest.
Wat praat men ons van de Sociale
Wetgeving tegenover GodsWoord. Dit
Woord is een aanklacht tegen onze
sociale misstanden. En elke Christelijke
regeóring heeft te zorgen dat aan Gods
recht wordt voldaan, én aan des rijken
plicht. Maar ziet u dat Go&srecht
zal de portemonnee kosten èn
daarom moet wel niet Gods Woord weg;
dat durft men niet te zeggen, al be
doelt men 't zoo masrde Sociale
Wetgeving moet weg Een van de twee
moet weg
Odie ellendige Bijbel, was die er
maar niet
Maar hij is er en blijft er, en daarom
moot een sociaal Minister weg om
der centen wil, die de Bijbel opeischt.
GEEN GOEDKOÖPES HORLOGE DAN BIJ
'k Ben zelf nooit op Urk geweest.
zacht
1
iIN-HQC SIGN
Dssa Courant verschijnt elke» WOENSDAG ea ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per posi 73 Cent fejj voornitbetaüng,
BUITENLAND b| vooruitbetaling f S.S© per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT,
UITGEVERS?
SOMMELiDIjK,
Telefoon Intercommunaal Ifo, 202,
ADVERTENT1ÊN 20 Cent per regel, RECLAMES 40 Cesi m rgget,
BOEKAANKONDIGING IQ Cent par regal.
DIENSTAANVRAGEN eu DIENSTAANBIEDINGEN f I.- psr plaatsing,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan.
Advertsntïëa warden ingedacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN '10 UUR.
3KÏ6U
iiös Woord «n di Soolali
wittio fosr FSakkee.
gouwenaar te trekken, knikkend met het
hoofd ea saet de p|p tegen de tanden tik
kend, zooais h'4 gewoon was te doen, wan
neer hl hun de een o! andere waarheid met
kracht op 't haft wou binden.
Ze zagen den roades haan al op het dak
Dafe es orgel en galerf en preekstoel In-
gesfort ea vier kale, geblakerde muren over
eind.
,'t Zsl niet gaap, domlace P
„Zooiets kan maar ééa feearP
„Ik ga in geen geval mee rond
Dominee liet hen stil uitpraten.
„ja, dsn is er maar ééa middel meer,
broedersDan moet ds kerk worden geas
sureerd Is
„Maar domineezei broeder A
„Maar broeder A Ik moet je es 'n
eerlijke bekentenis doen; Ik h?b min meu
bels en min boeken ook in de assurantie
en nou jï I"
Dominee waagde 't er mgar es op.
„Watblief, deminee
INfiEZQNDEN MEDE0EEUN6EN.
40 eeai per regel.
Ta ®-«, KLSIHOSST
13 Boschiaan 239 Rotisrdam,
GOUDEN ZILVEREN m BYOUTERJE-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen ds laagst mogeipsn prijs, Massieva gladde RINGEN,
B8zoe,der goedkoop. Eigen werkplaatsen voor reparaties.
I. i. KLEIKORST, üaschlaan 2i§ ROTTERDAM.
c".~ er*
li P
Nadruk vsrbodss,
Er was ergess 'a uieuwe kerk gesticht.
Geen luxe-gebouw, want zf: was gezet en
betaald zender steun uit eenige publieke kas,
hoe ook gsheetes, 't geld was gekomen
uit de eigen beurs der geloovigeo en 't is
cp de meeste plaatsen nog zóó, dat dit man
nen van kleine, hoogstens middelbare mid
delen z%a.
Maar 't was toch 'a mooie kerk,
Ds leden der kerk wisten s^er wel, dat
Christus' bruid meest om haar „inwendig*
schoon te roemen is, maar se begrepen
ook, dat als de Heiland zsïf ergens in het
raiddes komt en door zijn dienaar tot de
gemeente spreekt, de plaats van samenkomst
toch zeker wel wat voegzaam mg? werden
ingericht
'k Raak niet gauw uit m'a hum
Maar ik krgg een geviel, alsof om met
P. J. te spreken, mij „een luis over de lever
kruipt*, wanneer ik ia can kerk plakkaten
tegen den muur zie, waarbfj de bonselingea
ter plaatse waar het Verbond kenbaar ge
predikt en zichtbaar uitgebeeld wordt, ver
zocht wordtniet te spuwen
't Was dan 'n mooi statig gebouw.
En dominee was <sr bit! mee.
Misschien in öea goeden zin des woords
er wel wat trotsch op, wast hg behaorde
nog tot die ouderwetsche msascöen, welke
sich verheugen kunnen over eeaige zaak, ais
hebben ze er zsif geen ceet voordeel van.
Maar dominee had ééa bezwaar.
Wegspoelen kon die nieuwe kerk slet ea
gestolen worden ook niet, maar afbranden
kon ze wel I
Daar zijn immers voorbeelden vm
De kerk moest verzekerd word<:n,
Ja, dominee vond dit zelfs plkhi, omdat
h| In Se verzekering eau van God besteld
middel erkende en de mensch i» den weg
der middelen wandelen moet,
Maarde gemeente
Maar, bovenalde kerkeraad
Dominee wist wel, hoe de „ligging" was
van vele zijner schapen, Enkelen waren er
van wie hg vast geloofde, dat ze in ieöeres
omgang voor Gods aangezicht, wars waren
van al wat maar leek op of zweemde naar
hef stellen van sijn vertrouwen op den mensch,
Voor hen had hg zeer veel achting.
Maar bi] kende zfjn pappenheimers...
De meeste hadden gestolen bezwaren, 't
Was „clichévroomheid" op dat bepaalde punt,
ze suggereerden 't zich, dat hun consciëntie
klopte en sprak
En voor hen had domineeop dat
puntgeen achting.
De ambtsdragers waren b|sea,
„Broeders I zei de pastor, ais nu morgen
aan den dag onze nieuws kerk eens afbrandt,
dan moet gij direct de gemeente in, om geld
voor den herbouw in te zamelen
De broeders schrokken zeerl
Dominee viel hen zoo onverhoeds op 't
i|? en zat er genoegHk b| aan i'b lang.
„Bij wie jij Je huig geassureerd hebt?"
„Bijjbij .Jan van Klaas van Ti-
Kusoom, dominee
„En broeder B .bij wica jij
„B| de „Ouderllugs", dominee
Broeder C
Aidus giag de ondervraging voort, terwijl
domluee's cogen steeds meer glunderden,
h| had zelf niet geloofd, dat de zask die
wending nemen zou, al wks er voor hem reden
Gin het eens over deze boeg te gooien.
„Dan zullen zei hg ten slotte er f-u
voor de broeders wel geen beswaren over
gebleven sgn, waarom de kerk niet zou worden
geassureerd
Ea aldus geschiedde het.
Zónder debat of eenigerlei stemming
Ik heb het verhaal wat uitgebreid er wat
kleur san gegeven, dit wil ik wei wetca I
maar de karn ea pit, het wéseniifke gr van,
heb ik gehaaid uit een mooie brochure, die
ik bg ons volk van hade aanbeveel en die
dezer dagen verachsiisn la.
„Gemoedsbezwaren", is de titel.
Z| is verrekt met een loieldeud woord van
prof. dr. T. Hoekstra, te Kampen, en-geschre
ven door het hoofd eecer Car. Schooi, den
heer C. de Viiss.
Ze werd in de bladen geannonceerd.
Maar men weef, hoe dit gaat.
Dat geeft dan zoo's eenesa kser wat koopets,
maar wie gang in de zaak houden wii, moet
blijven advertesren, dn! is het geheim yas de
uegotie.
„Groote" zaken doen dit dau ook.
En een zaak, dis aog niet groot is, maar
*t wórden wli, die doet het Insgelijks,
reclame, in den goeden zin des woords, is
voor den koopman 't begin ea de voortzetting
vaa alisn vooruitgang.
Maar wat is hier eu 't geval
Dese brochure is uitgegeven feg iemand,
die nog nooit eenig boek, groot af klsin, ia
't licht zond, tenminste veerscover ik weet
en die ook niet vaa plaa is daar s9a dsgelfks
vmk van te maken, want dan zou ik hem
vóór alle dingen raden, oaa ta verhuizen en
eea andere, betere woonplaats op te zoeken.
„Beter" dan, voor de uitgeverij.
Want wie boekan uitgeven wil, die moet
midden ouder de menschea zitten en fiêia
uitgever zit in letterlijken en figuurlijken zin
op ees eïlrcd, n.l. cp Urk. En hg draagt ook
een echten waternaamJ. W, Snoek,
Maar 'k hoor er wel veel van vertellen,
en daaruit heb ik den indruk gekregen, dat
er door Gods genade op dat eenvoudige
e'land nog veel „oud en goed volk" sit, dat
ook de gereformeerde waarheid van harte
liefheeft. Men heneet sich, hoe er nog pas
in de kraut van stond, dat hun pas o ver
leden dominee Nispeus indertijd tot burge
meester wilden hebben. Zoo Iets „Trans
vaalrch" was dat, iets aartsvaderlijks, al sou
hg dan zeker dsn weg van Da. Volkenberg
zga opgegaan en den kansel voorgoed vaar
wel hebben moeten zeggen.
Het i|n stoere kerels, die Urkers.
Zfj hebben zelfs hun eigen weekblad, de
„Urker Courant", die net zoo min ais de
Urters zelf ,'van „ceutraMieü" wil weten en
er fier voor uitkomt, dat ge de antirevolu
tionaire beginselen beigdt.
Nu is de heer De Vties op Urk geboren
en getogen en afkomstig uit een oude „af
gescheiden" familie en bleef, ondanks een
Klokkeaberg-opleidiag er wss in zijn tijd
haast nog slet anders in merg ea nieren
gereformeerd.
Die schreef in deze „Urker Courant".
En omdat de Urkers niet houden van op
pervlakkigheid, maar graag „de diepte" in
willen, schreef hl een aantal artikelen over
„Gemoedsbezwaren".
In ón&c-n tijd zeker niet overbodig.
Ea dat wel om drieërlei reden.
Vooreerst zijn daar op ehrisleigk erf tegen
woordig helaas I zoo heel veel merschen, die
't met hun geweten hoogst zelden te kwaad
krijgen, 't Is b'i hen 'e char mant, soepel,
meegaand tikkertje geworden, dat wonderwel
weet, wat er in de moderne wereld zooal
komt kijken en dat in een modieus, dik ge
watteerd, étui gesloten, schier geen onrust
kent
In de tweede plaats gifu er aienschen, die
van hun geweten eea ïsstrumcat hebben ge
maakt, dat s| spreken laten, net naar 't ia
hun kraam te pas komt. Zooals een kind een
„sprekende" pop heeft, ais het op eea
knopje drukt, zegt de pop: „Mama I* Of
zooals er soms wel dames zij» die migraine
kuaticn krijgen, ja zelfs near alle eischen
der kunst flauw kussen vallen s'm ze 't wil
les eu die dess kunst gebruiken ais ze hfct
wenscheüjk achten, om aaa hun srgumenten
kracht bij te zetten.
Tcrwgi er das ten derde manscbea zp,
bg wie 't geweten betrehkdQh zuiver werkt
en die nu telkens ia het leven op bezwaren
stuiter?, waar se niet goed weg weien.
B| öe eerste soort raset Set geweten wak
ker geschud.
Bij de tweede soort moet het va§ z|n on
ware kunsten gecureerd.
Teswiji de derde seort rassd en voorlich
ting noodig hr-efi die geput moeten worden
uit het woord vaa God
Voor olie drie deze soorten ru heeft de
schrg^er eea woord, m»,ar 't laat zich ver-
staat- dat h| zich vooral bezighoudt met hen
die werkelijke gemoedsbezwaren hebben eu
dat hij dau niet te vesl afgetrokken bespie
gelingen houdt, doch zich b| voorkeur be
weegt op het gebied van het pracfische leven
van dézen tijd.
Ais uit de brochure duiddik blijkt.
Zoo spreekt hg fefjv. in het meer toepas-
seigke gedeelte over de gezangen-kwestie,
de sssurarstle, ds leerplicht, het vrouwen
kiesrecht, veccinedwaug, invaliditeitswet,
krggsdisnst ens.
Alie vraagstukken van dézen tgd,
Die hg natuurlek niet in zoo'n kisln be
stek in hun lengte en diepte volledig be
handelen kan, dat is ook zQu doel niet I doch
die bij bespreekt voorzoover daarbij werke
lijks? of vermeends gemoedsbezwaren zijn
aan 't licht gekomen,
Ea dadr weu ik eens op wgzen.
Om cp den uitgever terug te komen: Die
feaa natuurigk niet blijven adverieerenvoor
éèn zak koren bouws aren geen moten, zei
vader Cats. Bovendien is hg met z'nenkos-
tess tevreden en stort elk overschot in het
fonds, waaruit weduwen ea weezen worden
verzorgd van verongelukte Ufkar vieschers
en doet hg dus zoo zuinig ais 't kan.
Maar dat tusschan haakjes.
Ons anfirevol. volk vertrouw ik, leest in
z'n geheel nog wel wat anders en beters dan
de catechisanten van dr. Widlsga volgens
de ontroerende uitkomsten zjjser enquete,
meegedeeld ia het Jongste nommer van de
„Reformatie".
'Is Wil nog nadenken en overwegen.
't Leest nog wel een stevige acte.
Die bovendien goed verteerbaar is.
En daarom durf ik met voile vrijmoedig
heid de kennismaken met deze brochure
aanbevelen, ze kan ook in de vergaderingen
onzer kiesverenigingen aanleiding tot nut
tige en rijks discussie zfn.
UITKIJK.
@ris¥@f) uit hit Cintf»
Amiee/
Wat gei ik ia rain vorige® brief? Dat
het communisme slaverng is, nietwaar?Een
communist, die dit soms mocht lezen, lacht
daarom natuurigk, en een sociaal-democraat
ook.
Dea eersten neem ik dit niet kwalik.
Maar d?n laatsten wel. Want ik veronderstel
dat &g „Het Volk" leest, natuurigk: h|
zweert er bi.
Weiauik zal hem op de hoogte helpen.
Heeft hg gelezen „Het Volk" van Dinsdag
9 Nov. j.l no 6311 Tweede blad.
Vergeten misschien O, «let erg. ik beta