UIT DE PERS.
In de Anti. Re». Pers valt éénei diepe
rouwtoon ie beluisteren over het verscheiden
van Dr. Kuyper, maar tevens ook is xg ver
vult met dank aan God, voor wat Nederland
la deien erooten man ontving.
In de Standaard vertolkt de heerldenburg
de gedachten die er thans omgaan in ons
antirev. volk aldus
Daarom willen wg met rouw in het
hart over het verlies dat ons trof. Hem
danken en Zijnen naam prijzen voo» he.-
i,cen Hg ons volk en in het bij zonder ons
antirevolutionairen, maar ook
zin ons Christenen, zoo langen tijd in
V' ux"""et
oorsaak van Kuypeis groote kracht.
Nu dtnken wg aan datgene wat ziju
geestelgke kracht was; wat de wor.el
was van zgn levenwat de zenuw w„s
van zijn arbeidaan zgn rotsvast Beloof.
Iets van het geloof der Oodsmaunein les
Ouden Verbonds. Van een Moses oteeo
Elia. Een geloof dat niet slechts omvatte
de zaliging zijner ziel, maar ook de roe
ping van zin leven. Hg wist door het
geloof zich van Godswege jg poepen tet
zin weik. En daarom aarzelde hfj nieten
versaagde hij niet. Dat ge .oof was ook
bij den grootsten tegenslag de bron van
zijn moed, waardoor hg steeds meer wist
op te beuren ea te bezielenvaa zgn hoop,
die niet beschaamde, omdat deheide God»
in z|n hart was uitgestort. Een liefde die
ook zoo machtig uitging naar dca kleinen
onaer ons volk: de bij zijn optreden zoo
weinig begrepen, zoo veel gessaaden. ue
NaehtfcChool.
Voor deze geestelgke gavsn die in hem,
den r|kbegiittgde, zoo harmonisch en
schoon verctnigd waren, danken wij den
Heere. Daardoor was faq een drager van
Gods licht onder ons.
De Nieuwe Haagacbe Courant rouwt over
het groote verlies dat onze partg Igdt door
hst heengaan van Dr, Kuyper naar d© hemel-
sche gewesten, in de vojj.ende woorden
En nu is de hemel donker evenals iu
den rgd dat Groen van Prinstercr stleif Ja,
nog donkerder. Want de door Grces en
Kuyper besteden begmselen hebben door
gewerkt, en maar al ts weinig worat beseft,
hoe zwaar de woiateling wo,den zal.
Maat bg het graf van Dr. Kuyper zgn wg
wei droet gestemd en ia het ou», alsui. een
stuk van ons eigen leven van ons wordt
uiede begraven.
Maar wg zgn niet moedeloos.
Niet tevergeefs heelt de Heere OP* dezen
man geschonken. Dat gevoelen wg.
ia ae kracht Gods gaan wij vooiwaarts
den onzekeren tgd tegemoet. De geschrif
ten, door Dr. Kuyper nagelaten zunen meer
nog dan te voren, ons tet een lichtsnoer
zgu bg den weg dien wij op staalkundig
en maatschappeigfc gebied nebben te kiezen.
De Zeeuw schrijft
Velen zullen slcn 't zelfs nog niet kunnen
of durven indenken dat s| Dr. Kuypers stem
niet meer booten sullen, dat zgi. pen hem
voor eeuwig uit de hand is gegleden.
De ouderen, die hem van aaoij hebben
gekend, en door zgn wegslecptnd woora in
de Deputaiensergaaeringea, in School- en
Kerkvergaderingen, in Lanüa Vergader
zaal, ui ook in eenvoudige bgDelteringen
door hem, tgaeaa zijn eerste Kamerildmaat-
sckap bier en daar gehouden, 23 n gesticht
geworden, of onder agn piealkmg door den
Heere gegrepen of ln de lunnte gcstelu zijn
geworaen, zulten met weemoedigen dank
aan üou zich zijner herinucien Eadcjon-
geteb, die door hem zgn opgevoed tn ge
voed in de beginselen naai Uodn Woord op
elk gebied, niet '1 minrt oase antircvoiutio
naire broedets en zustets zuilen, nu meer
nog dau ooit, met veiuuboeidcnqrer, door
lezing en bcstudeeung zgucr taligs© ge-
schnitcn, zoeken naar den vasten gtend,
waarop een goed krggsman des Heercn pal
staat oq de verdediging van het goede
pand, op der vaderen est, door Dr. Kuyper
ben overgegeven.
Als de .Nieuwe Leidschc Couiant her-
dacnt heeit wat Dr. Kuyper van jeugdig
predikant werd, vervolgt zii
Wq mogen danken, maar ook: wie zou
niet wccnen, om wat wg in dezen gema
len leider hebben verloren 1
Dr. Kuyper is niet meer.
Hij 18 aigclost.
Maar nu rust op ons de taak om wat
hij losliet over te nemen.
Om te grijpen het antirevolutionaire
vaandel, her houg op te heffen en zg het
aan niet met oczeltde kracht, dan toch
met hetzelfde vuur en dczcltue bezieling
te arbeiden voor de cere van onzen Gjü.
Zeer sympathiek is ook wat de Roomsch
Kath. pern scbiqft:
De .Res.bode' zegt:
H| was alles voor de partg, onmisbaar
voor de Coalitie, een eer voor 't land. Zoo
kon indenga een publicist Kuyper met
recht in den mond leggen een variatie op
het bekende woord: Roi ne puis, prince
ne daigne Kuyper suis: koning kan ik
niet zijn, paus zgn is ine te min; ik oen
Kuyper. hg was méér dan koning, keizer
immers in het land der gedachten.
En de „Tgd":
Bq deze doodsbaar staan wg, Katholie
ken, met ontbioot hoofd en rouw in het
bait. Want wat ons ook scheidde vand
zen andeisdcnkende, wiees pluriformiteit
aer Waarheid wg niet konden aanvaarden,
wg eeren in den heros hem die naast en
met onze katholieke leiders de noodzaak
inzag, dat alien, die deu Christus dragen
in hun hart, te samen zouden opaiaan tot
een mach,, welke Christus weer zou voeren
onder ons voik, in onze maatschappg.
Zeer trof ons waf de R. K. Maaaoode
schrijft
.Dr. Kuyper, die een geslacht, een vol
len menscnenteeftqu laag, z|si land en zgn
tgd met zgn naam been beheerscht, is uit
het heden overgegaan tot de eeuwigheid
Tot op hoogen patriarchalen ouderdom
man van den dag komt hq thans in de
tg der historische figuren, wier namen met
eerbied en dankbaarheid ooor het nage
slacht worden genoemd. Z|u klare levens
lamp is thans gebluscht er is een einde
gesteld aan een zeldzaam rgk en vrucht
baar leven.
Nederland staat thaus aan het graf van
een sgner grootste zonen, in dezen aan
groote figuren zoo armeigken tqd is voor
ons land een man van ongemeene octet-
kenis heengegaan.
Dr. Kuyper dood. De geschiedenis van
ons vaderiaud geduiende een halve eeuw
ii..* i« naam besloten. Niet de po
litieke BeMhiedealsalléêa.alJteefUetiagSi j
Kuyper deze eca halveecnwookbeheerrrtt
Vader der doleantie, stichter der vil
beeld, dat zich in deze zeldzame hguur
samentost. .Een man", is eens
getuigt, .die tien hoofden en hoDdero ar
men bézit". Maar meer van h-m mag gel
den, wat Sehaepman eer-s schreef bg den
dood van Fransses van der Putt*.„Velen
hebben hem gehaat, meerderen hebben
hem liefgehad, maar liefde en haat, beide
zuilen getuigen voor de kracht vj*n zqu
petsoonigirheid".
Kuyper heeft geploegd en gezaaid maar
ook neeft hg de ichoven van ten akker
mogen wegdragen. Hg beeft ais een an
dere Mozes zijn yfisjïiadc kleine volk uit
de slaverng van he» liberalisme rvasronder
het ln verdrukking letfde, weggeleid maar
vee is rins gelukkiger dan een Mozes heeft
hq zelf taef hen het beloofde land mogen
binnengaan.
Driemaal mocht hg in ïiei etJds 'sul
Torbecke een Christelflk ministerie aan
bet rcer brengen een waarvan hg ze,f de
eenvoudige predikant uit Beesd de minis
ter-president werd. Hq hetfl zgn menschen
w^ten t© breogen tot cis iloogstö posten in
den lande, hq heeft aan het «inde van zgn
leven zgn schoojstigd met de schitterendste
victoria bekroond gezien.
Zoo mocht hg zich niet ten onrechte
als een gelukkig wau prgzen maar ook
de Simei die eens David navloekt» heeft
hem onverpoosd op xga levenspad verge
zeld maar ais nederig Christen heeft hg
het bigde erkend ook aan dien Simei üeett
hg een deel van zgn kracht gcda-ibt. riolen
f van smaad en verguizing t*gn over hem
fcecagsraten maar hg heeft zgn littecken
gea,-««£fl sis de ®eréte<*etten van de trouw
van zgn véfi'pocjlte Y°iV
Maar ook wg Roomscn-KafhoUaken bal
gen eerbiedig bet hoofd bfl het graf van
dezen grooten Nederlander, want «ok ons
is hq een voorbseld en eau spoorslag ge
weest.
Vergeten mogen wg niet dat Kuiper
ook onder ons niet weinig de gids is ge
weest, die tot geestdrift wekte sn tot da
den spoorde.
Heel andere geest ademt de N. Rott. Crt.
Dit is een der bladen die niet kan nalaten
den doode nog een schamper woord na ts
roepen.
In dit blad lezen we
Menigeen vraagt zich than* eenigszins
verbausd af, hoe het toch mogciqk is ge
weest, dat wq ons, hetzij met, hetzg tegen
Kuyper warm maaktCD, en ons door
zfln invloed zóó lieten beroeren. Heeft dan
de uitkomst niet bewezen, dat het per slot
van rekeaing heel andere dingen z$n, die
over het politieke es sociale leven der
volken beslissen, dan die Kuyper met qze-
ren volharding op den voorgiond poogde
te dringen?
De omstandigheden hebben veroorzaakt
dat Dr. Kuyper'a bezigheid grootendeels
negatief ij gebleven. Slechts gedurende
betrekkelijk korte periode Jjeeft hq po8itlef
de piaktqk van zgne beginselen kunnen
vcitooncn. Het gevolg is toen uiet groot
geweest en bq al de forst hheid vau zgn
daden en handelen heeft hg vau »qo be
ginsel toch per slot van re&ening in wet
geving en bestuur maar bitter weinig we
ten over de planten, en het trekt oe aan
dacht, ©at met name op het stuk van het
ondeiwqs later een Cort van der Llr.den
kon slagen, nadac Kuyocr gefaald bad.
Doch het is mogeiqk niet recht vaardig den
staatsman Kuyper naar het korte tqdperk,
dat hq miuisn.1' was, te oordcelen Kuypers
kracht als staatzman school voornanuiqk
in zqu critiscbcn geest, die vriend noch
vqand spaarde. Naar een zetel achter de
groene tafel heeit bq nooit geaongen,
en dat hq er toch eenmaal terecht, kwam
is w?.arscnqnlgk meer tegen zijn sin dan
uit eigen voorkeur geweest. Hg was bo
venal man van oppositie, en is dat tot 't
het eind toe gebleven.
Heelt Dr. Kuyper iets bi| vends gebracht?
Heeft hg ia uas staatkundig leven elp-
meaten wrkker geroepen, nieuwe beginse
len op den voorgrond gebracht waarop
een regeersteise} kan gebouwd worden
De toekomst zal dit uUwgieu. Op het
oogenblik siet het er niet naar uit dat Dr.
Kuyper uit dat oogpunt beschouwd ia de
geschiedenis van ons land onder de groote
slaafsheden 1,ai worden geteld. Het kuns'ig
gebouw, dat hq ineen getimmerd heelt,
staat wankel, en het schflnt wet. dat ont
bindende factoren reeds werkzaam *qn
nog voor het ln at ëQn pracht weid voi-
to-id. Symptonen van verval waren voor
bet geoefend oog reeds waarneembaar in
de periode van ons staatkundig leven, die
den lstea Aug 1914 afgesloten werd De
oorlog, en de geweldige maatschappelijke
beroeringen, die daarna bebben plaatsge
had, en zich nog b| voortduring aan het
ontwikkelen zgu, schijnen hef proces te heb
ben verhaast.
Met afkeer wenden we ons van den bitteren
hoon die dit liberale blad zelfs den doode
niet spaart af.
Maar er zgn ook andere tegenstanders.
Zeer trof ons het hoofdartikel in het .Han
delsblad": De Klokkenist. Oordeel zelf lezer
Nu luideu oe klokken in Nederland.
Daar luiden er van de torens der ker
ken, eenvoudige kerkjes voor het «neeren-
deei, waar st|ve, rech.e merschen binnen
gaan met strakke gezichten om te luisteren
naar strakke leerlingen es hun zielen te
laven aan den koelen klarsk der loutere
psalmen. Dat zgn de klokken van dep rouw.
Van Kuypers kleine luydes om dts grooten
Kuypeis dood.
Daar luiden er in de kranten Ze lulden
van links *n van rechts En lang zullen ze
nog blgven galmen, tot buiten de grenzen
van het kieinc land, dat voor de figuur
van Kuyper soms tc klein was. Dat zgn
de klokken van Kuypers faam.
Maar er lulden f, lulden er, luiden er
lang is de harten van die duizenden
voor wie dr. Abraham Kuyper meer Is
geweest dan de staatsman, meer dan de
journalist, meer dan de theoloog, meer dan
de professor, meer dan de literator, meer
dan de volksleider, meer dan de mensfh.
Voor wie hq wasde Piofcet, de van God
gezondene, die hen uit nederigheid ophief
tot een zelfbewust leven, doordien hg
nieuwe Goaskracht in hun zielen goot.
Eu dat zgn de klokzeu van Kuypers
kracht.
De klokken lulden in Nederland.
Ze luiden. En haar wuiveud lytmhe buigt
zich voor de straff m, sterken tneoloog.de
Luthetfiguur veel meer dan een Calvgn
herinnerde den bezoeker deze stoere, korte
gestalte, s'rck bewegend tssschen de foilan-
teo van zgn werkkamer in een gewaad
alz een monnikspg, aan Luiher die
zocht een kerk te louteien van wat er hem
onzuivers in leek, die daarna uittoog om
een eigen kerk te stichten, dis voor ge
weid niet deinsde ln dit werk en die, in
onverzettelgken arbeid, toren na toren van
de nieuwe kerk in Ncdetland uit den grond
deed spitsen naast do oude die zgn Ana
thema trof.
Ze stampen hun galmen over 't land
met den weerklank var den toovenaarsatap
waarmee Kuyper eenmaal een Univiverrl
telt opstampie uit den grond, de nieuwe
hoogesCa :e! Hie met zijn tt7k, zgn
jrieuwe politiek hem, als professor, theoloog
en staatsman? heel *t ie»«« van'zgn Gal
vinistenvoik zou doen beheers :hen en be
vredigen. Die godsdienst, wt- eascbap en
politiek te santen gat is Kuypers greep.
Ze ztegeö, de klöskcU, ét ij volkslied
vso de taal, de Nedeland3che taal van
Kuyper, die in haai «mgdighefd da trekken
had vau Kuypers leiiig oppertunlrsne als
practisch staatsman, in haar stoerheid het
beeld gaf vm zgu sterken wii era in haar
zuiveren rijkdom van plastiek het wegen
toonde vaa'dierre geest: dm omgang van
zgn univstse-lltelt, het gezonde van den
volksman, tn de vsrbecldingsriucht van
den gtnlaUa «shepptr, ïr< tas! -*aarm«e
Kuyper, door de acudacht, die hq dag aan
dag vond ia de Pers, vermpyaaigfe meer
blijvends herieviug Ju c*s Nederlandsen
gsu acai heelt dan de beweging van 80
kou betciktm. En «#a taal, waarmee Kuyper
ais redenaar, opnieuw ea altgd weer een
ra. chiige bekoriag toeverde om de sfelen
zijner hoordsfs.
#a klinken, de klokken vaa oor tot oor,
vau de «rele vooysou dis Kuyper de volks
leider heeft gedicht en gespet id op „het kla
vier der volksconscitatle". Zo galmen:
„Marauatha", „Volharden bg het 'rter.ai",
„Wg Cslvinijttn" sa aoovaci meer waar
van ét ziu is big ven zlngea in de boof
den van Kuypeis volgelingen ca de titels
zelfs zga bijjven hugea in de heugenis
van zgn tegcr-s!ander«,
On eerigke tegenstander kan zich niet
onttrekken aas de machtige Bekoring die
er uitgaai van dexe voist onder de helden.
Zou luiden de klokken ln Nederland,
De sene dwingt de andere mee. W^nt
niemand kan swggen bg den dood van
een leven dat luider sprak in Nederland
dan de iaveus vaa tienduizenden, dat zelf
csn klok geweest is, en een toren, en een
kerk, tlencuizeaden tot zich roepend, ge
biedend, trekkend, en atdere tienduizenden
verjagend, verstootend, verwenschend in
sifn galmend rythrne van lieide ea haat,
van vriendschap en toorn, van zegeniag
en vervloekiBg, af eu aan, in 'i onvermoe-
delgk weg en weder zwenken van een won
derlijke menschen siei.
Ze wekzen elkander, de klokken, tot er
geca een meer zwggt. Overal waar een
mensch in Nederland een kerk gesticht
heeft in zgn eigen hart, overal waar een
toren oprgst uit eigen leven, waar een klok
luidt lu eigen ziel, daar dwingt het nu tot
sjieken, daar gaan de klokken aan 't lul
den. De klokken vau eerbied, ontzag, be
wondering, en vcreering, de klokken van
weemoed smart en rouw. De klokken ook
van bitterheid en sarcasme, van onbeha
gen co haat,al zulten die nu wel
siiiler hangen dan bg Kuypers leven.
Ze luiden nu alle, de klinkende metalen
muilen, die Kuvper zoo lang heeit op- ea
omgezwaaid. Hun wuivende gal men gaan
nu over 't land, vanzelf, teiwgl hun tou
wen niet meer strekken en slsppen door
den ruk van zgn vuist. Daar klinkt de
blok weer van de faatasie, en die van den
sieiken wii, tn die der beiusting Die vaa
ae opstandigheid en die van den deemoed.
Die van het weten, die vau het willen, die
vaa het kuaaen en die van doen. De klok
vau 't ontzag en de klok van 't gezag En
buvenal die van het oeroude simpele,
iotskcoestlge geloof.
Eu htt slot:
„Dus lulden de klokken ln Nederland.
Want de man die, langer en sterker dan
iemand anders in de vonge en deze eeuw,
de klokken heeft geluid in 't land, met
maclnige vuisten beukend op 't klavier
van 'E wondere klokkenspel dat de volks
geest is, cie ligt nu stil. Voor eeuwig is
zgn hand verstgfd.
Dc klokken luiden zonder zgn roerieg.
Kuyper, de groote klokkenist is dooa.
En dan schtgft On*s Courant, onder dit
aitikel hetwelk zg tn het geheel overnam,
Deze taa! van het Nbld heeft ons de
tranen naar de oogen geperst, in onze
ooren hebben ze ook geklonken, de klokken
van liefde en droefheid cn zwarte rouw.
En de doffe slagen vonden weerklank ln
de zielKuyper, de groote klokkenist, is
dood.
Maar tegelgk kwam toch ook tot ons als
een openbaring de wetenschap: se zullen
dcurkkppea ae klokken en ze sullen bet
uitgalmen over sted en land, dat er zich
opmaken vele kloeke mannen om inGoas
kracht voort te zetten den arbeid van hem
die nut te evenaren is.
Krachtige vuisten zullen omklemmen het
klokketouw en over ons land zsl blgven
Klinken het Calvinistische stigdlledPro-
Rege, voor onzen Koning 1
De rouwdragers gaan iu de straten om
en er is verslagenheid b| d« kleine luylen.
Maar uit die droefheid staat geboi©n te
woiden het rotsvaste voornemen, om
Kuypers wetk voort te zetten. Een stoer
Calvinist is ven ons heengegaan Maar het
Calvinisme blgft leven ia de harten van
s'n volgelingen 1
De Bul'cnlandüch* Pers lsat zi h ook niet
onbetuigd, De Germanio, sch.gtt.
Met Dr. Kuyper is een der grootste
staatslieden van Nederland heengegaan.
Aan Dr. Kuyper en Mgr. Schaepmsn is
hst te daukei., dat het Christelgk volks
deel van Nederland zich deed gelden en
de macht van hst liberalisme werd gebro
ken.
Gedurende den oorlog en vooral in de
jaren toende groote meerderheid der bevol
king in Nederland naar aanleiding vanden
inval in België onverholen baat tegen
Dultschland koesterde, is Dr. Kuyper ln
het openbaar ten gunste van Dultschland
opgettedei). De helderheiden kracht van zgn
artikel werd in Nederland door niemand
geëvenaard.
Het Hongaarscbe eorrespondentlebureau
meldt uit Boedapest:
Het overigden vau dr. Kuyoer, den Nc-
derlandschen minister van staat, heeft ook
in Hongaige de meest oprechte deelne
ming gevonden, daar dr. Kuyper bekend
stond als een zeer warm vriend van Hon-
gargn.
De Pester Lloyd en de Magyar Orazag
wgden hem een special* necrologie cn
wgzen op het menschlievende werk van
de beide dochters van de oveledene tg-
dens de oorlog te Boedapest.
„Het lichaam der zonde en des doods"
aldus wqiea üc. A KUYPER, vele jaren ge
leden zou niet met ots kunnen medegaan
ln den hemel der heerlijkheid. Dies, schreef
hg:
„(God) wild*, dat de afsngdiag van het
licbaafn des doods nog in hetiter-
véri zelf zou plaats hebben en dat op do
ze wijze eiken dag en clkea «acht tot.aan
tie wederkomst des Heerea door Zijn Ver
losten over den Dood zou worden getriom
feerd.
Es i».i geschiedt dan nu ook.
Want wie zgn gezichtskring ruim en
breed kan nemen, en deaktaanal het volk
dts Heeretj op den gacscbco aardbodem
Vfrspieid, die weet ook hoe er geen nacht
omgaat of er geen dag voorbQgaat, dat er
nief hiör of ginds een vroom kind Gods
juichende ingaat tot de schare daarboven,
die niemand tellen kan, een vrijgemaakte,
voor wie» de dood geen banden, het graf
géïa Verschrikking meer heeft; een ge
kochte doer het bloed fles Lam», die we
tende dat zgn Heiland voor hem gestor
ven en voor hem begraven is, nn zonder
verschrikking, al jubelende in de eeuwig
heid iugaat, «m nn te wonen bg zgn Heere
Den morgen, «adat dr. Knyper zelf „thuis
kwam lazen we d>. zs wooden nog eeas
over.
Thans niet toepassing op hem zelf,
Ka als zoodanig geven we ze o«k san on
ze lezer», ft. Dagblad.
Uit dn Éw@@tie Kamer»
Ouder indrukwekkends stilte, cei stilte
zooals steeds bcerschte wanneer Dr. KUYPER
als Kabfeets-premier of Kamerlid zgn K jninz-
iijk woord sprak, hield de Voorsitter vau
de tweede Kamer en de tgdelgke Voorzitter
van de ministerraad de volgende gedachte
nis rede.
De VOORZ. staande aangehoord door Ka
mer en ministers, houdt een rede van onge
veer den volgenacn inhoud:
Hedenmorgen bereikte ons de droeve ma
re, dat dr. Abraham Kuyper uit dit le
ven is gescheiden. Het gewezen lid der bei
de takken der volksvertegenwoordiging, de
oud-raadsman der Kroon, nier te berdenken
is eere-plicht. HeUq herdacht als üchrgver
van theologische weiken, of als hootdreaac-
tcur van de Standaard en de Heraut
of als redenaar in en buiten het parlement,
steeds zien wg perioden in zgn leven waar
in hg door niemand wordt geëvenaard en
door allen erkend als de eerste onder syas
gelgken. Op zgn groote te roemen, strekt
etn volk tot eer. Dat big schelding bracht
onder geesten, voor velen de van God ge
geven leider was, en voor anderen een steen
ces aanstoots was een gevolg van de geni
ale gaven in dit menschenking. Hg heeft
steeds gestaan in de vci.c hitte van jden
strqd. Teleurstellingen en tegetslagen zgn
ook oP zgn levenspad niet uitgebleven, doch
die werden weggevaagd door de inuige aan
hankelijkheid van zgn getrouwen. Moge zjja
beeld in ae herinnetlag voortleven van acn
fleren, franken vrgen vaderlander I
De TIJDELIJKE VOORZITTER VAN DEN
MINISTERRAAD (dc heer RuysdeBs-
renbrouk) spreekt ongeveer ai volgt
Wanneer ik uit naam vau de regeering een
enkel woord wil toevoegen aan uw rede, zal
dit zgn eeu woord van diepen eerbied ca
grooten weemoed. Van diepen eerbied voor
aen alz^dlgen denker, den schitterenden re
denaar, den grooten staatsman eu den god-
vruchtigea mensch
Van grooten weemoed, omdat al heelt
God hem een leven geschonken, langer clan
volgens het Schriftuurwoord menschen
jaren zgn nu is heengegaan een maa, van
wiens gelgken net vac eiland slechts weini
gen kent. Niet dan nooce doen wg afstand
van een reus als K u y p e r 1 Wie zal wagen
nog wel in een kort ocstek, te schetsen, welk
een leegte laat het heengaan vau dezen geest.
Voor zgn overweldigende eigenschappen past
ons slechts een eeibledtg zwggea. Jaren zul
lea er voorbggaan eer de mau, thans ten
grave daalt, naar juistheid wordt gesche'st.
Zgn tgdgenooten moeten dit aan volgende
geslachten overlaten. Niet van nabg is mo
numentale grootheid te schatten. Ons past
slechts, trut ootmoedige beiustiag, tee:ken
nen een groot man is heengegaan
(Tegenwoordig waren de ministers De
Visser, De Vries, van IJsselsteyn
en Köning.)
Maandagmiddag ongeveer 3 uur Is plotse
ling een gedeelte van het inkoepelvorm ge
bouwde betonnen dak over een lengte van
nagenoeg 60 meter geheel ingestort, en het
heeft in zgn val een groot gedeelte van het
in aanbouw zgnde gedeelte meegesleept. Het
ingestorte gedeelte was too goed als gereed.
Er wordt vermoed, dat hafldinga en ander
houtwerk te vroeg zgn weggenomen. Een
timmerman, die cp het ingestorte koepeldak
zat, voelde het geheel als een kaartenhuis on
der zich wegschuiven en ineenzakken. Hg
liet zich meeglgden en kwam met den schrik
Vig.
De ruïtse is geweldig. Het is een chaos van
uitstekende palen, stukken beton en gieren
binten.
Spoedig nadat het ongeluk hed plaats gebad
zgn van onder de puinhoopeir te voorschgn
gehaaid dc lgkeu van de betonwerkers Groot-
veld te Schiedam, en Kalkman en Van der
Beek, uit Vlaardingen Mogelgk liggen er neg
drie lijken ender het puin en van de inge
storte loods, althans op het zoodra mogelQk
gehouden appél ontbraken nog drie mannen,
die ook in den loop van rilen avond niet zgn
opgespoord.
Uit den shaos zgn verder te voorschgn
gehaald acht gewonden, onder wie zeer ern
stige. De mechen bebben beenbreuken en
hoofdwonden. Eén was er met een gebroken
mggegraat, en een Dnitscher, mede gewond,
was bovendien zoo opgewonden, dat men
aan zgn toestand twgfelt. Deze 8 gewonden
onder wie Z Duitscbers, zgn naar het zieken
huis te Vlaardlngrn gebracht. Vijf hnnner
zgn daar woonachtig. Voorts zgn drie ge
wonde Schiedammers ir, bet ziekenhuis aldaar
opgenomen. Een aanial minder ernstige ge
kwetsten bebben zich te voet naar bun wo
ning kunnen begeven.
Zes dokters uit Schiedam, Viaardicgeu cn
Rotterdam verleenden ep het terrein de eerste
hulp, voor het verleencn waarvan ook een
hoofdverpleegster en drie verpleegsters uit
het gemeenteziekenhuis te Schiedam uittrok
ken. Bg het vervoer van de gewonden heeft
uitnemende diensten bewezen de auto van
den heer A. C. van de Lelie, wonende op tic
Koninginnegracht te Deu Haag, die zgn auto,
waarmee hg toevallig in de nabijheid was,
terstond beschikbaar stelde voor dit doel.
De burgemeester van Schiedam, de beer,
A, Gijsen, dc wethoudeis dier gemeente, de
commisari8 van polite, ae heer F, Ellenbt-r-
ger, en de directeur van het woningtoezicht,
de heer M. M. Praag, waren spoedig op het
terrein van het ongeluk aanwezig.
Maandagavond zgn de substltaut-oifcier
van justitie, au. dr. J. Wgnveit en de rech
ter-commissaris mr. H de Bie, uit Rotterdam
naar Schiedam gegaan, waar zij met den com
missaris van politie aldaar een onderzoek in
loco hebben ingesteld.
Plannen en teekeningen van den te bou-
wen loodsen een hoeveelheid beton zgn voor-
loopig in beslag genomen.
De schade is geweldig.
VfcAKOOPlNütfi.
Op Woensdag 17 N jvember 1920, 's avonds
6 uur te Dirksiand, ter herberge van H. van
aea Doel bg veiling, en
op Woensdag 24 November 1920 'a avonds
6 uur te Diiksiana ter berberge van J. Ver
meulen, afslag van
een buis, bestaande uit 2 woningen te
Dirksiand, aan den Mol*ndgfe, oewoond door
J. van der Glexen eu Wed» De Jong; een
huis, besta&ude uit 3 woningen, tc Dltbaiand,
aan den Moleadgk, bewoond door J. G. Noor-
dqk e.a„ en 6 arbeiderswoningen, landbouw-
schuur en wagenbuis, nabg Dirksiand, op
Kialingen; ten verzoeke van Mcj. Wed. C.
van Ocsienbrugge.
Een perceel tuinland, (bouwgrond) nabg
Dirksiand, op Kralingen, in Oude Plaat, groot
0-14 20 H.A. (105 R„ S. maat), dadelgk te
aanvaardenten verzoeke van den heer A.
van 'tGeloof: en
Een tuin met vruclatboomcn, re Dirksiand,
aan het „Onderlangs" groot 0.02.26 H A.
(15 R. V. M), dadelgk te aanvaarden ten
verzoeke van aen heer W. v. d. Linde Sr
Notaris VAN DER SLUIJS.
fiUltNGD NIEUWS.
Ongeluk te Schiedam. Op de uitgestrekte
terreinen, die de uaamiooxe vesnootschap
Wilton's machinefabriek en scheepswerf te
Schiedam bezit en gelegen zgn achter bet
Sterrenbosch en nabg de Vgf Sluizen aldaar
is de te Rotterdam aan den Coosingel geves
tigde firma H. Butzer beton- en waterbouw
sedert een paar jaar werkzaam om er voor
de fi ma Wilton een grooten scheepenloods
te bouwen,
Aan deze loods, die ongeveer 200 tot 250
meter lang en 100 meter breed moet worden
werken aageigks bgna 200 man Nederlanders
en Duitschers.
Nader wordt oas namens de firma die ds~'
loods bouwt, medegedeeld, dat ceze 165 M.
lang cn 130 M. breed is cn een oppervlak van
20 500 MV heeft, De loods bestaat uit 7 bal
len die op één na aile gereed zgn;de7eha!
is over een lengte van ongeveer 25 M. in
gestort. Wat deze laatste hal betreft, men was
sedert een paar weken ook daar gereed met
het z g.n. bt kisten en betonnetren.
Omtrent de ooiziak van het ongeluk tast
men gin het duister. Men denkt aan onvoor
zichtigheid. Dc firma laat een onderzoekin-
stellen. V)q zeker acht ze het ook, dat er
nog drie dooden onder de cuïie van het inge
storte gedeelte liggen.
De schade begroot zg op f 50 000 tot
f 75.000. N. R. Ct,
De 199-jarige en haar kleinzoon. I® Am
sterdam was een israë letuche vrouw 100
jaar geworden, de geheele buurt vierde feest,
getuige dc overvloedige versiering die men
had aangtbracht. De burgemeester der stad
en de opperrabgn brachten eeu felicitatie-
bezoek en bg die gelegenheid werd 't mof-
deitje gekiekt tusschen het oifleieel bezoek k
Nu heeft het vrouwtje een kleinzoon, dife-
bolsjewiek is, och ja dat kasi vootkomen
Maar meneer de kleinzoon was van dat be
zoek en nog yeel minder van die kiekerg ge
diend. Fa alsof bet dc doodgewoonste cn
duldelgk8te kwestie ter wereld is, dat hei
oudje zich naar zgn wil regelt, schtgft b$
in „De Tribune"
„Waar ook „De Tribune" melding maakt
van de feestelijke gelegenheid van de 100st«
verjaardag van mijn grootmoeder,wenscbik
Ier op te wgzèn, dat hef natuurlijk niet met
mgn medeweten, noch met sngn instemming
gebeurde, dat burgemeester en opperrabgn
mgn grootmoeder kwamen compllmenteeren.
IDat zou er nog bq door kunnen Maar anders
is het, waar mg bekend werd, dat m|n gro©£
moeder staande tusschen beide heeren in ge
kickt is voor „Het Leven" of „De Prins", Te
gen een dergelgke exploitatie wensen ik te
piotesteeren, en het getuigt niet voor de go**
de smaak, van genoemde heeren, zlc^ voo-*
zulk een werkje te leenen",
De „Oproerige Krabbelaar* vondi aanlei
ding daarin het volgende in „Het Volk* te
krabbelen
„Ou moedertje wérd honderd jaar. De bur
gervader van ae staa, waar ze woonde, volg
de de aardige gewoonte en bracht baar een
bezoek. Het hoofd van d'r kerk, de opperra
bgn, dee hetzelfde. De twee heeren waren er
tegeigk. Toen kwam er een fotograaf van
paar geïllustreerde bladen en kickte de 100-
jarige tussctten die twee bezoekeia.
Bclangigk, vindt U niet?
Thans echter ga op zg, la rae 't door,
hou me vast, la me los kamt 't politieke
element in deze wereldgebeurtenis,
Oü moedertje heeft een kleinzoon Deze is
niet groot en ook uog geen man, en dus een
groot man in de bolsjewistische wereld. Voor
dezen jongeling was de gebeurtenis, en méér
nog hare fotografische vereenlging, pgnlgk.
Een bolsjewiek, zonder God en met eere,
heeft geen grootmoeder met een moord de
mocraat en den getabberden drager eencr
verouderde ideologie op visitie. Zeg ik dat
goed Bolsjewieksch of niet En een waar
achtig revolutionair, een volgeling van N. N.
Jansen!, de voor elke communist onbekende
afgevaardlge naar Moskou, léit niet zgn
groutmoeaer kieken voor kapitalistische plaat-
jeskranten. Adeldom verplicht, eh
Vandaar dese ptompte eerherstelling in
„De Tribune* van Zaterdag.
De kleinzoon haa dus zgu 100-jarige Oma
niet het verlof gegeven, zonder hetwelk zg
toch eigenlgk niet behoorde te handelen. Eer
uw kleinzoon en uw kleindochter, zegt het
Communistische vgfde gebod.
Had echter de kloeke jongeman van de
zaak maar tgdlg geweten, bg hadde gespro
ken Wédtom niet? Stomme vraag,Qrootje
Mag niet van Moskou. Het 28e punt."