EIJER
Zaterdag 16 October 1920
Jaargang N*. 2642,
GEN.
l!(
,®Ien
DIPT
¥#©f il© ZuidhollaiftiËselie en Zeeowsche Eilanden,
3~. Gk ELEIKOBST
Antirevolutionair
Orgaan
inemotor,
rijfsmotor,
I1BEZ0I0ÊN MEOEDEELiNiEN.
OP BEI UITKIJK.
VOET is eiken
0 uur v.m, tot
consulteren ia
HARRIS.
„SS SSSflOOBI"
Sl&ak 94
voor HISÜWE
8nder prantle.
ratio inrichting,
JONG.
opjes Ip
uweni S
ERWACHÏE
d. Prima kwa-
ommslsdfjk
«5.
steeds in aüe socf 1
en concurreerens.,
18520
LEVERBAAR
PLÖEOEHj
sbaar voorstel.
0 en 14.
goede werking
en. Oompleet
so®,
NISCHE
werken f150.
d f 900,
't Haringvliet,
MBELH1BSE.
W. BOEKHOVEN t Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertenties en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Bewaarscholen en d#
S
Dsn 28 Augustas van dit jaar is in
gediend een wetsontwerp om ta regelen
het Bewaarschoolonderwijs en subsidie
te vetieenen aan de Bij-a bewaarscholen,
't Wetsontwerp bestaat uit 41 axtt.en
5 titels. Titel 1 zijn Algemeene bepa
lingen, artt 1—4. Titel 2 gaat over de
g subsidieerde bijzond, bewaarscholen,
artt 5—19. Titel 3 gaat over de akten
van bekwaamheid en de opleiding tot
bawaarschoolonderwijzsres. Art, 2028.
Titel 4 gaat over 't toezicht, artt. 2833.
fjft Titel 5 gaat over Slot en overgangsbo-
palingen art 33 41.
Omdat er in de Pers al een vinnige
strijd gestreden wordt over dit wets
ontwerp, en men van zekere zijde Mi
nister de Visser verwijt, dat hij d© Pa
«ificatia. de Schoolbevrediging, verbreekt
door aan de Bijz. bewaarscho'en sub
sidlo te verleenen, ièru/ijl de Oemsmte
geen eerit vergoeding voor iiMr Bewaar
school krijgt, is 't noodig die Artt. eens
even Vit te ha'en uit 't Wetsontwerp.
We lalen dus de 3 laatste titels, sis
van minder belang voor ons doel, rusten
en schuiven naar voren de eerste 2
titels n.l. de subsidiekwest'le.
Dit art. 5 is dus de basis Wie een
Christelijke bewaarschool wil oprichten
krijgt subsidie, en deze subsidie wordt
geregeld in artt 13—18.
Wat geggen de artt. 13—38?
Wat zijn dat^kosten van Instand
houding* en Wit »de kosten voor lo
calen*, Did staat in artt. 14 en 15,
die aldu3 luiden
Krijgen nu alle Christelijke bewaar
scholen subsidie? Neen, er zijn beper
kende voorwaarden, Lses maar art, 16,
dat hier volgt:
Wat moet nu 't bestuur van eea Chr.
bewaarschool doen om die subsidie te
krijgen? Dat staat in aic,
w
Worden er aan de Onderwijzeressen
eener Chr. bewaarschool ook pensioenen
uitgekeerd? Ja, volgens art. 19,
We gaan op dei). Inhoud niet verder
in. Da kwestie is duidelijk gesteld door
de Artikelen zelf en komt &impïl hierop
neerDe Gemeentelijke bewaarschool
wordt betaald uit de Gemeentekasen
de Bijz. bewaarschool krijgt steun uit
's Rijkskas. En de strijd in d© Pers gaat
nu hierom, dat de Gemeente géén sub
sidie krijgt en de Bij i, bewaarschool wel.
Maar vm de zijde der Openbare School
mannen hebben we toch ©ok al waar
schuwingen vernomen tegen hun vrienden
om niet zoo hard van stapel te loopen,
want dat da minuter absoluut geen
greintje onrecht doel, om de eenvoudige
reden, dat de GemeentebewaarEchool
onderhouden word! uit het geld van allen
en dus de Chr. bewaarschool óók mag
gesteund uit 't ge'd van allenals slis
in 't laatste geval niet de Gemeente
ra ar 't Rijk de financier Dat blijft lood
om oud ijzer.
En we zouden 't wijs achten, indien
de tegenstanders zich ia hun kritiek
op die subsidie wilden matigen, want ze
hebben basl st ongelijk. Gemeentekas is
de kas van allen, en daaruit betale men
de Öpenb. bewaarschool. Rijkskas is
ook de kas van allen, 6n daaruit geve
men subsidie.
GEEN GOEBKOÖPER HORLOGE DAN BIJ
23 BoseMaan 23, «otterdam,
J, 8 KLEiHMST, Boschlaan 23, ROTTERDAM.
s
Huiskamermeu-
Stoelen, Linnen-
3, S' hildejijeij,
nhouteji Buffet-
'i>, Clubfauteuil,
ameublementen,
ten, Kapokma-
en Satgndekees,
ens. ens, Spot
adres voc-r jon-
l|ksp!annen.
b, bovenhuis
ade, ROTTER-
oon 12800.
bij:
en kust haar, ter-
overtuigd: „H8
man Hem gevon-
XV,
eist, dat moeder
bewegeiqhe Mlekc
si? zooeven moe-
toegevoegd in den
we Lokkerse toe,
hoofd aan de
n zq bezig was
haar.
tr, staarden als in
en, dat haar ge-
t kleine kamertje,
g het kind met
„Dan snoet „oome
tst. Die zal moe-
dan mag ik weer
oen."
handen.
'n flauw-droevige
rorit vtrvalgdj
raasadres .Baart"
Appel- en Peres-
m. Bessen, Fraai»
mhcesters, Rozen
liet vak behoort,
otea voor aanleg
intsisea, S8S82
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAQ en ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maande» frases par post 75 Cent bjj vooruitbetaling,
BUITENLAND bg vooraitbeHisg I 5,50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOÏSS58I.SD1JK.
TsMosn Intercommunaal No. 202,
ADVERTENTIÊN 15 Cent por regel, RECLAMES 30 Seat per regel
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel
DïENSTAANYRAGEN en DIENST AANBIEDINGEN 75 Cent pgr plaatsing.
Groots letters en vignetten wordes berekend naaf de plaatsruimte dte af beslaan,
Advsrteatijg worden ingewacht tof DfNgDAO- en VRijD AGMQRGEN 1G UUR,
Artikel 5,
Door het R|k wordt over elk dienstjaar
aan de besturen der bijzondere b. waar
schoten eene bgdrage verleend, oveteen-
komstig de artikelen 13 tot en met 18,
mits voldaan wordt aan de voor schiften
der artikelen 6 tot en rust 12.
Artikel 13,
De bijdrage, in ari 5 bedoeld, bestaat uit
a viJftig ten honderd van de kes n van-
instandhouding d?r school na aflek vsn
de geïnds schoolgelden
b. een tegemoetkoming in -"e kosten,
om te voorzien ia de behoefte aan school
lokalen.
Artikel 14,
Onder de kosten van instandhouding,
bedoeld in artikel 13, onder a, worden
verstaan
de jaarwedden en wedde der hoof
den van scholen ea der verplichte onder
wijzeressen
de uitgaven voor de geringe en da»
gelpsche reparaUën van de schoolgebou
wen, ais bedoeld in artikel 1619 van het
Burgerlek V/at boek
c. dia voor het onderhouden van de
schoslmcubelen en voor het aanschaffen
en onderhouden van de schoolboeken, leer
middelen en schoo'bchosftea
d die voor verlichting en verwarming
en het schoonhouden van de schoolge
bouwen
e, die voor het gebruik van sehoolba-
den;
Artikel 13,
De tegemoetkoming, bedoeld In artikel
13 onder b, bedraagt:
a, in eene gemeente of eea onderdeel
esnsr gemeente, behoo-ende tot de eerste
of tweede klasse der tabel, bedoeld In art,
5 der wet tot regeling der Persoeeele be
lasting, voor scholen
van 30 en minder leerlingen f 120'
31 tot ea met 60 leerlingen f 180'
61 90 f 300.
91 120 f 420'
121 „150 f 540'
151 i8o f eeo.
181 en meer leerlingen f 789'
b in eene gemeente of een onderdeel
eener gemeente, behooreude tot de derde,
vierde of vijfde klasse der onder a bedoelde
tabel, voor scholen
van 30 en minder leerlingen f 90,
31 tot en met 60 leerlingen f 135,
61 90 f 225;
91 120 I 315,
121 150 f 405,
151 180 f 495,
181 sa meer leerlingen f 585.
s in een ge:;-, een te of eea onderdeel
eener gemeente, behoorer.de tot de zesde,
zevende, achtste of negende klasse der
onder a bedoelde tabel, voor scholen
vaa 30 en minder leerlingen f 60,
31 tot en met 60 leerlingen f 90,
61 B 90 f 150,
91 120 f 210,
121 150 .f 270,
15! 180 .f 330,
181 ee meer leerlingenf 390
Artikel 16,
1. Voor de in artikel 5 bedoelde bij
drage komen ni et in aan Miking dg scho
len:
a. waarvan het aantal leerlingen, bere
kend naar den maatstaf van art., 8, vierde
lid, minder dan 20 bedraagt, met dien ver
stande, dat voor een school, welke reeds
een bijdrage genoot, dech waar het aantal
leerlingen beneden 20 daalt, dat genot ge
durende drie achtereenvolgende jaren niet
op die?i grond veriorea gaat, mits in geen
jsar hst aantal daalt beneden 10;
b. waar b§j vacature in 't onderwijzend
personeel, tusschcn hst ontstaan daarvan
ea ds aanvaaiding barer betrekking door
da benoemde, eau langere t^d verloopt
dan, wat het hoofd ëer school betref t, vaa
zes maanden, wat da overige onderwijze
ressen bslreft, vsn vier maanden, behou
dens de bepaling vaa hei tweede lid;
c. waarvan blikt, dutij gehouden wor
den als winstgevend bedrijf, of doorgaans
winst opleveren.
2. Wanneer een bestuur niet heeft vol
daan san de voorwaarde, vervat in hst
eerste lid onder b, en hef daarvan ten tijde
dat de vacature had behooran~te zijn ver-
vale, inspecteur in kennis gesteld
heeft, kunnen van dis voorwaarde oat-
heffing vtrleenen, indien het is da maand
Januari na f-floop van hst dienstjaar esn
daattoe strekkend verrook aan Oss indient,
en Ons blijkt, dat het niet bp inacbtte is
geweest, de vacature binnen den gestelde.!
termijn te vervullen,
3. Oe besturen zijn gehouden aan On
sen Minister, rort de uitvoering dezer wet
belast, alle inlichtingen te geven, veria gd
met betrekking tot het eerste ea tweede
lid, en zulks op straffe, dat de bidrage
■niet wordt uitgekeerd.
Artikel 17.
1. Jaarlijks in de maand Januari steadt
het bestuur, dat over het voorafgaande jaar
aanspraak raaskl op de blfdrags volgens
Ëitikel 5 aan Onsen met ds uitvoering dezer
wet belasten Minister z^sc daartoe strek
kende aanvrage, vergezeld van:
ade dosr de onderwijzeressen voor
salaris afgegeven quitantiën of nadere bs-
wijsea vaa voldaan salaris
b. eene verklaring van de aim de school
verbonden onderwljzeressan, dat aan de
voorschriften vaa de artikelen 10 en 12 Is
voldaan
c. de vsrdere bescheiden tot staving
van de gedane uitgaven en van de geïadè
schoolgelden.
2. Onze voornoemde Minister beslist of
de school voldoet aan da eischen en voor
waarden, voor het verlaeasn vaa de bij
drage gesteld, bepaalt hat bedrag der bi
drage ea deelt z%n beslissing onverwijld
mede aan het bestuur dat de aanvrage
deed.
3. Bliiscn dertig vr^a dagen na de dag-
teekening vaa die beslissing ksn 't school
bestuur h?j Ons ia beroep komen. Alvorens
het beroep bq den Raad van State, afdee
ling voor de geschillen van bestuur, aan
hangig wordt gemaakt, wordt daaromtrent
de Onderwijswet gehoord. Het bedrag,
waarop het bestuur aanspraak kan maken,
wordt bq Onze eindbeslissing vastgesteld.
4, Ingeval, ontheffing als bedoeld in
jutikel 16, tweede lid, is verleend, zendt
het bestuur de aaavrage, in het eerste lid
bedoeld, binnen een maand na dedagtee-
kecing vsn ons besluit aaa onzen voor
noemden Minister, die daarop binnen drie
maanden ber-li§t.
vijand* zijn en ook wei een weinig daarvan,
In praktijk mogen brergsa.
Niet in eigea, maar in 'a Hee:en kracht.
Doch wat dost au vaak 't „denkend deel*
Het neemt die „bijbel menschea" in hun
sondïgst openbaring. Liefst wordt dan een
doortrapte huichelaar, gelijk er te aiksr tijde
onder hen gevonden worden, als model ge
kozen.
Daar wordt dan de teekeslag naar ge
maakt.
Ia den regel eea bespottelijk canlcatuuf.
Ea die geeft das onder hen de eea den
ander door als eea sshablone die telkens
maar weer getiouw wordt gebruiktia het
grsprek, in da carricatuur, in do litteratuur,
en op het tooneel.
Neem b.v. dsn „orthodoxen dominee".
Nu zwijg 3k nog maar ven 't tooneel.
Dat moet eenvoudig werken op zijn pu
bliek, anders stelt de recette teleur en kunnen
da gages niet wordes betaald en det Too
neel weet we!, dat het schrilin&j® niet lui
der brult en de stetieu niet smakellker
schuddebuiken dsn wanne»! er zgo'e fijna
zeaselkaoöpcr mat witte das uitgestre
ken gezicht en verdraaide oogea in 't stuk
komt, de kat in donker knijpt en straks
als ds oude welter hst deed in Samael
Pickwick met a'n kop es flink onder de pomp
gehouden wordt.
En dan glggeit het publiek: foo zijn
„ze* sul
Ia de letterkunde is 't net eender.
Zoo sterk, dat onlaaga een eazer eerste
ach:0vers, in 't minst sict een der oasen die
echablone-knosiers er ongemakkelijk de jas
uitgeklopt heeft.
„Gij wilt reahsTie vroeg h|.
„Houd dan dadelijk es op, niet die domi
nees zoo toe te takelen: ga zelf ziea en
praat niet anderen na en als ge dan gezien
hebt, hoe se in de werkelijkheid s@n, laat za
dan leven voor 't oog uwer lezers I"
Wie 't ook steeds zwaar te verantwoorden
had?
De godvreezende winkelier cf kruidenier.
Ais er zoo iemand in hun werken voor
komt, tien tegen één, ja honderd tegen se-
genennegentig, dat hij onder de haiden van
deze letterbent wordt de schandelijkste schs-
vtiit, die ooit kreaten gewogen, thee gemê
leerd, builen geplakt, psalmen gezongen en
30 eest per regel.
GOUDEN ZILVEREN en BYO UTERI E-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen de Isagst moge!ijken prÜ3, Massieve gladde RINGEN,
Bij so rider goedkoop- Eigea werkplaatsen voor reparatiën.
Nadruk verbodea.
Het „denkesd deel" kan "t rasr doen,
Het is vaak zoo slecht op de hoogte 1
Met name als 't betreft dan B^bcl ea de
bfjbel-meijschen, ia! Ik ze maar noemen.
'k Hsb 't geloof ik weieens meer aange-
hasld, ds! ik ah jongmeiagch es in openbaar
Qiiitowqzer bij me kreeg, of ik 'm sist ea
vertellen kon, wie Abrara en Sara ea wie
„de moeder Israels" was geweesthg
was da Casta aan 't lezen voor s'n examen
„letterkunde" en sit daar rui mee.
hoöfde aaa de samen wel.dat
het Israslietea waren, maar verder thuisbren
gen kon-ie ze niet.
En nog onlangs zag ik het, dat een van
Quse eerste letterkundigen ia een bekend
talschrift sis bloei woord aanhaalde: „Den
dorstenden os suit g! atet muilbanden".
Een drukfout kon 't niet s|n
Want een eind verder had hl 't nog es
over dienselfden „dorsteades® os en nu stoot
zich zelfs een ongeleerde ezel niet tweemaal
aan denselfdea steen, laat staan dan een
geleerd letterkundige uit hst „denken:! deel".
Zoodat h% v/el stellig in da meaning geweest
moet cfa, dat het den 03 om water te doen
was.
Even slecht als den»b|bei, kent men vaak
de „bgbïimenschen".
Neen, ik maak geen heiligen van hen I
Wie oneer tea waarlik uit en naar den
Woorde Gods teven, zullen de eersten s§n
om te erkennen dat eq dagelijks in velen
struikelen en de schuld grooter maken. Doch
ze zullen 't ook tot roem van Gods genade
uitspreken, dat z| ia beginsel „alter zonde
eenten-in-'t-zakje geworpen heeft.
En nu nogeens: zij zijn geen „heiligen",
in den zin dat de zonde op hem geen vai
hebben zou,
Ze zijn ïseaschsu, gelijk wij allen.
Van nature verdoemelijke zc-ndaren.
En evesais er eigenaardige bedrljfs/rwa/en
zqn; ziekten, die aan een bepaald bedr$f
eigen zijndie men door 't beoefesen van
eea bepaald bedrff gemakkelijk krijgt, de
schilders, de mljnwerkeis c a weten er vaa
te praten, zoo heeft elk bedrijf ook zijn eigen
en eigesaardife zonden, waartoe snea in en
door dat bedr|f lichter wordt verlokt dan
daarbuiten wel 't geval is.
Zoo is 't met uw es mijn bedrijf, m|n lezer.
En zoo ral 't ook met den kruiderder zSn.
Maar fegea da lieden, die op het Tooneel
en in de Kunst zoo graag eea „f|sen win
kelier" bq den neus nemen, kan ik mfj moei
lijk maken.
'k Zou tot hen willen zeggen
Ziet eeas, g| hoogverlichte intdlectueelen
en Kunstenaars van het „denkend deel I" Ais
gij nu voor uw liefhebberijen, voor uw
schouwburg, uw opera, uw volksuniversiteit
enz. enz, eens begoot de helft <e doen, van
wat met same ook die kleins orthodoxs kleine,
handeldrijvende middenstand, nu al vete jaren
laag teafi gedaan voor „kerk en school ti\
Zending en Barmharilgbeid en zooveel meer,
dan zoudt ge wat méér recht van spreken
hebben.
Maardan zoudt ge ook wat meer
respect en allicht ook wat meer sympathie
voor dien thans zoo bespotten stand gekregen
hebben,
'k Sprak daarstraks van bedrlfszonden.
Er is ook zekere bedrijfaverleid/rtg.
En 't is juist het publiek, dat het niet zei
den den winkelier lastig maakt en hem In
versoeklog brengt, om dingen te doen, die
hij toch liever niet zou doen of ook, dis hij
In 't geheel niet doen mag.
De praktqk is rijk aan voorbeelden.
Daar Is b.v. een zskec deel van 't publiek,
hoe gek 't ook klinke, voor 'twelk de waren
eigenlijk niet duur genoeg kunnen zijn.
„Alla v/aar is naar zijn geld."
Dat spreekwoord is op zichzelf juist, maar
't kan overdreven zijn, ea dat doet de man
of da vrouw, die meent dat iets in 'n soort
bepaald duHr moet zijn, want dat hat anders
persé minderwaardig is.
Wat is de verleiding voor den man- in
zake» niet groot om, sla hij weet met zoo
iemand te doen te hebben, eenvoudig op den
koopprijs wat bij te leggen, uit vrees dat de
gewenschte hooper anders elders zal gaan
zoeken, waar hi wellicht ds geweaschte kwa
liteit hooger geprijsd vindt.
Nu geef ik toe, het is uitzondering.
Maar do gevaüen doen zich toch voor.
En in de laatste jaren z|u 't met cams
de „nieuw© rijken" geweest, die wel graag
op zco'a manier wilden laten zien op hoe
groote schaal sq geld stak slaan kouden,
zonder dat 't hu» deerde.
Echter, het tegenovergestelde komt veel
meer voor,
Het publiek wil dan bepaald koopjes,
Of, kan daar in onzen tijd van ongekende
prijsstijging moeilijk van gesproken worden,
het wil dan toch zin waar wel graag voor
een betrekkelijk niet te duren prqs betrekken,
Nisi weinige» door gebrek gedreven.
En als dan de winkelier er ook maar rond
voor uitkomt, dat wat er op dea pils ge
wonnen wordt, aan kwaliteit verteren gaat,
dan is daar niets tegen,
Hij is er niet alleen voor de gegcedea.
Hl is er ook voor den „minderen man".
En we kunnen nu eenmaal sist altijd in
elk opzicht het beste der aarde koopen, moe
ten ons vask met het mindere vergenoegen
en 't is voor dsn winkelier ook nog een
schoons taak, als hq weet te zorgen dat zijn
minvermogende klanten dan tenminste nog
het beste kragen van 't geen er voor den
prijs, dien zij besteden kunne:?, te bekomen
is,
Maar soms gaat 't eek anders,
Dan k&u men v/el meer betalen.
'Maar öf de hooper is gierig en blijft dood
op een cent, als hl om een tientje ra hand
niet hoeft te verdrades, öf bij maakt er ees
soort sport van, om zich er op te kussen
beroemen, dat htf de teste en de meeste
waar weet te bemachtigen voor het minste
geld.
Dan komt de winkelier in verzoeking.
Om a l. met de kwaliteit te morsendie
beter te teten voorkomen dan ze Is, opdat
het publiek in den waan sal sïja een „koopje"
te hebben, wat toch inderdaad r iet het ge
val te.
Wast: de wereld wil bedrogea zijn.
Dat komt gedurig weer uit.
B.v. Isa 't werken met cadeaux.
Dat dsgteckent al van jaren her; er zsjn
zelfs wel artikelen gewees?, waarop gaesche
listen van cadeaux konden verkregen worden,
„Zoo kom je nog eens in js huishouden I"
zei dan goms een huisvrouw en ze begreep
niet, of wilde niet begrijpen, dat ze haar
cadeaux dubbel en dwars betaalde.
Want da handel moet aan z'n winst komen.
Daar gsat niets van af.
Geen enkele grosster bv. zal de zaak zóó
inlichten, dat hij ds cadeautjes betaalt, die
bij zoo mild aan de koopers van zijn waren
uitlooft.
Ea men doet dit op allerlei manier.
Tegenwoordig ook alet zelden b.v. inden
vorm vaa een woord of een ziu, waarvan
dan la elk pakje den koopman één letter
voorkomt, terwil wis dan 't gansche woord
of den geheelen sia bij elkaar heeft, een
prachtcadeau wint, soma van tientallen gul
dens waarde.
A'a 't publiek 't nu toch begreep
Met elkaar betaalt men dat cadeau tóch,
daar gaat niets van af; men betaalt öf met
den pfljs öf met da kwaliteit de kans op
ï\t% cadeau.
„Da kass", sia daar een tweede euve!,
DA wqrdt feitelijk ees kansspel.
Even blind ais de hand in een lolbus ga-
gestoken wordt, even blind staat men tegen
over 't cqfer, de tetter of de figuur, die men
bl de koopwaar vinden sal.
Moat mm die waar dan schuwen
Och, aan de waar seif kleeft geen smet.
Als die bevalt of als men die prefereer f,
waarom sou men ze niet nemen? Maar men
kan dit doen, zonder aan de verkapte loterq
deel te nemen en met het „lootje" net te
doen als met het mooie bandje om een sigaar
men kijkt es even, en werpt het weg.
UITKIJK,
