Eilanden,
KT
Woensdag 8 September 1920.
Antirevolutionair
voor de Zaidhollandsciie en
Orgaan
en Capes
fwerking.
IN HOC SIGNO VINCES
f 28.- en
N1GING
1IS
TROUW)
TOBigmg
w.
KM
L LEZER.
RGADERIHSEN.
lül
M1DDELHIRMS
fawapend beton
Staatsmonopolies.
GEMEENTERAAD.
.ïoo.ooo
«iOüIttlM
IS.
BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, AdvertenÜen en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
feESTUUR-
ers van de
Beddenzaak.
10745
J
»ptftden
(.BUlZMiN. -
105.000.009.
.SSEERÏNUEN.
SCRE PIETEN
U A N K 4
BINNEN- EN
BEWARING
0 T BSIEYEN.
id in het hotel Spee
vADoel
tv it i» «i Geluk
itend.
crdagmlddxg van
H2^SffiB85Ra8W9WSHBH»
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent voorBli&etalSBg.
BUITENLAND b® vooruitbetaling 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDyK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTÏËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENST AANBIEDINGEN 75 Cent pes plaatsing.
Groote letters en vignettes worden berekend umr de plaatsruimte dis x® bestaan,,
Advertentie worden ingewacht tot DINSDAG- ea VRIJDAGMORGEN 10 UUR,
veiling gehouden
producten iederen
n. 4 uur in hótel
v
seensjalotten, enz^j?
EZEN dagen
de plaatselijke vei-
nding zorgdragen,
nen.
i,straat 28 Rot-
iet de artikelen
SEN TWEEDE.
FN
0RTIN6 en een
als op Bedden,
IDA.M.
•eerd
SEL),
STERDAM.
ior
•tie.
öd,
want O. C. KRAMER.
en heeft aan goed
COOMANS.
ROTTERDAM.
risen op aanvrage. 17823
Geldgeld 't is om geld te doeu. De
vermeerdering van de staatsinkomsten
is bij zoo zware schulden als wij dra
gen dringend noodzakelijk. Ea de raad
gevers komen los. Socialisatie zegt de
eenstaatsmonopoliesbeweert een ander
uitbreiding der Staatsbedrijven, roept
een ander; particulier initiatiefwil een
vierdeheffing in eens, verlangt een
volgende, en zoo staan er verschillende
dokters advies te geven aan 't bed van
den patient. Maar om meer geld voor
r de schatkist is 't toch alien te doen.
Ily Pa Regeering heeft een Commissie be
noemd om 't vraagstuk der socialisatie
te bestudeerendaar zuüen we dus
wel meer van hooren. De Regeering Ts
in 't algemeen geen voorstander van
staatsmonopolies,ofschoon ze ook meent,
dat in enkele bijzondere gevallen deze
vorm van voortbrengen zeker ernstig
overweging, verdient. Wat de Staats
bedrijven betreft, is de Regeering van
deze allerminst een principieel tegen
standster, want zij hebben op de Staats
monopolies dit voordeel dat de Staats
bedrijven, werkende naast partieulieie
ondernemingen, onwillekeurig geprik
keld worden tot economisch arbeiden
en in elk geval met laatsgenoemde die
nen te concurreeren Het Staatsmijn be
drijf zal dan ook worden uitgebreid;
plannen tot het van Staatswege voort
brengen van electriciteit, zijn in ver-
gevorderden staat van voorbereiding
Zoodus is de Socialisatie in studie
genomen door de Regeering; is ze met
Staatsmonopolies niet erg ingenomen
en wil ze de Staatsbedrijven wat ver
meerderen.
Over een Staatsmonopolie thans een
enkel woord. Nu moet men hier on
derscheid maken tusschen fiscale èn
sociaal politieke monopolies. Da fiscale
is 't om uitsluitend geld te domom
;'t belang van de schatkist; maar een
sociaal monopolie heeft 't oog op 't
volksbelang, meer dan op de baten
Bij de Gemeente vindt ge ongeveer
hetzelfdeeen weegbrug voor varkens,
de Waag van Gemeentewege is een
sociale maatregel; ze geeft winst, maar
•dient in bijzonder mate tot gemak van
3r. algemeen, zoo handel als nijverheid.
Naast da Winst door de Gemeente staan
de belangen der burgerij die voor 't
gebruik een retributie betaalt,
Een Gemeentelijke gasfabriek is 't
niet in de eerste plaats om winst te
doen, hoewel ze gaarne aanvaard wordt,
a.s ze zonder dure gas, toch te krijgen
is als indirecte belasting, maar 't is een
sociaal monopolie, dat alle menschen
dient en gemak oplevert, tijd bespaart
enz. Zoo'n Waag en gasfabriek zijn
sociale monopolies, omdat de Gemeente
da welvaart en vooruitgang van 't pu
bliek ermee beoogt; maar een fiscaal
monopolie vraagt in de eerste plaats
om geld, wat niet zeggn wil, dat dan
een Staat of Gemeente de burgerij
maar plukken en verwaarloozen kan.
Nu is een fiscaal monopolie niet altijd
ge wenscht, omdat, als 't toch maar om
geld te doen is de Staat net zoogoed
baiasting kan heffen. Bij een zoutmo
nopolie door den Staat, kan hij net
ko goed een hoogeren zoutaccijnsheff an,
Bi; een graanmonopolia kan hij ean
graanaccijns [heffen. Bij een alcohol-
monopolie een alcoholaccijns. Bij een
verzekeringmonopolie een zegelbelasting
op polissen en quitantie3. Bij een elec
tric,teitsmonopolie een accijns op dat
gebruik. En zoo is er haast geen fis
caal monopolie uit te denken, of de
Staat kan net zoo goed een indirecte
belasting heffendan krijgt hij 't geld
ook. Ja da Staat kan nog beter be
lasting heffen, want van de winst dier
fiscale monopolies blijft heel wat aan
den strijkstok hangen. Er moet af
rente en afschrijving voor de monopolie-
fabrieken er moet afde risico ser
moet afde mindere belasting, die be
taald worden door hen, die vroeger
eigenaar van- zoo'n fabriek waren, de
hoogere loonen, die een monopolie van
Staatswege eer geeft dan een particu
lier de mindere energie, di« er in zoo'n
Staatsbedrijf onder ambtenaren en werk
lieden heerscht, want 't gaat toch van
't Rijk, dat heeft'genoeg'En zoo be
keken, kan de Staat veel beter van 't
stichten van eigen fabrieken, en 't
koopen van landerijen afzien, maar
rechtstreeks de belastingen verhoogan.
Dan beeft hij minder romslomp" geen
bedrijfsrisico's geen bedrijfszorgen maar
't geld komt toch binnen aan indirecte
belastingen op zout, op graan, op al
cohol, op lucifers, ©p tabak, ja op al
les wat de Staat zelf monopoliseert.
Hoe we de zaak ook bezien maar in
een fiscaal monopolie zien we, om de
Schatkist te steunen, weinig heil. Dan
maar liever vsrhooging der directe be
lastingen, en vermeerdering der accijn-
sen, welke accijnsvermeerdering natuur
lijk ook haar groote bezwaren heeft.
Maar daar gaat bet nu ia dit artikel
niet overwe bespreken nu alleen wat
't minste slecht isóf fiscale monopolies
óf indirecte belasting. En dm is onzes
inziens het fiscale monopolie een sleck
ter middel om aan geld te komen dan
i directe belasting of acoijnsheffing. Een
fiseaal monopolie is een Rijks-handels
zaak met al haar risico's; een aceijnshef
fing is een eenvoudige méérbetaling bij
den inkoop van onze levensbenoodighe
den. Beideniet gelukkige keuzen om aan
geld te komen, want beter is dan nog
verhooging der directe belastingen als
belasting naar draagkracht, wat een
accijns of indirecte betasting belangend
niet is
Voor fiscale monopolies voelen we niet
veel; zelfs is de vraag gewettigd of de
Staat, waar hij ten allen tijde belas
tingen kan heffen op soortgelijke arti
kelen, wel tot zoon monopolie mag
overgaan Is 't niet grof .onbillijk om
den fabrikant enz. 't brood uit zijti mond
te halen; 't werk uit zijn handen als
de Staat toch hetzelfde doel kan be
reiken door accijniheffing Laat de
zout- en zeepfabrikant toch le/en! En
ais de Staat meer geld noodig heeft,
iaat hij dan dien fabrikant niet dood
maken of opzij schuiven, maar een ac
cijns heffen op de fabrieksgoederen en
dan kan de fabrikant dat weer verhalen
op de consumenten, öt' bij erge concur
rentie met andere zoutziederijen, een
Stuk van zijn eigen winst laten vallen
De Staat moet geen industrie vernietigen
een er zelf van te profiteer en
Een sociaal monopolie is iels anders
dan een fiscaal. Bij het laatste is het
om geld te doen; bij 't eerste om'tal-
gemeen belang in socialen zin. Als de
Staat de jeneverindustrie monopoliseert
zal 20 dat niet doen om geld uit dat
gebruik te slaan, maar om 't ge
brink binnen zekere grenzen te houden
in 't algemeen belang Een steenkool-
monopolie zal de Staat niet aanvaarden
om alléén winst er uit te slaan maar
om de voorziening in brandstoffen zoo
mogelijk te verzekeren voor allen-
Zoon sociaal monopolie zal ook wel
winst afwerpen voor den Staat anders
kon hij 't beter nalatenen dan zal b.v.
de steenkolen uieer kosten voor den
burger dan voor den Staat, maar als de
Staat er voor waakt, dat zijn prijzen
niet tot gevolg hebben een veel minder
gebruik van de steenkolen en dien vol
gens een groote vermindering van winst,
dan kan een Staatsmonopolie voor steen
kolen, zout, zeep, tabak, lucifers enz.
wel nuttig werken. Maar dan
moet de Staat nog voor iets zorgen
Voor dit: dat de in de Volksgemeen
schap ontstane break als gevolg van
hat opzijschuiven van fabrikanten, ruim
schoots geheeld worden door de rijkere
voordeeien die de Gemeenschap door 't
Staatsmonopolie erlangt. Om een gas-
fabrikant 't voetje te lichten, al is dit
ook na royale overnemingssom of ont
eigening, dat is geen kunst; is zelfs ge
oorloofd, mits dan de geheele Gemeen
schap in haar hart er van overtuigd is:
„Nu v,ordt het gas goedkooper en beter".
De heeie Gemeenschap mag geen slacht
offer worden van één of meer fabrikan
ten of Bond van fabrikanten. Maar de
Steatsgasraoriopolist moet daartegenover
terdege kunnen aantoonen. dat, het aan
't Volk beter en goedkooper kan leve
ren, of aantoonen, dat „de winst die er
in zit, voor do Staatskas onmisbaar is
en dat men de belastingschrsef niet meer
durft aandraaien. Ja, in zulke gevallen
ais de Gemeenschap martelaar werd
van èèn fabrikant of Bond.
als de Staat veel meer en goedkoo
per kan leveren
als de Staat eiken halver» cent winst
noodig heeft;
als de Staat geen hoogere belastingen
meer heft
Ja, dan kan een Sociaal monopolie
wel voordeelig zijn.
Van een tabaks en lucifer- enelec
triciteits monopolie zouden we niet zoo
huiverig zijn. Van de eerste twee niet,
omdat een tabaksbelastsng als speciale
belasting een hatelijken klank heeft
gekregen; .zelfs zijn pijpje tabak wordt
nog belast zoo heet 't nu al Dan maar
liever óf accyns óf Staatsmonopolie. En
van de laatste zouden we niet afkeerig
zijn, omdat dat monopolie toch in 't
groot moet werken Kleiue baasjes in
elektriciteitsvoorziening op groote schaal
kunnen toch n et bestaan, en dus .niet
onteige&d worden ook. Hoogstens eenige
groote maatschappijen.
Maar nog eensmet monopolies zij de
Staat toch zeer voorzichtig! Er zijn licht
zijden, maar groote schaduwzijden ook.'
Vergadering van den raad der gemeente
DIRKSLAND, gehouden op Vrqdag
3 September, des namiddags 2 uur.
De VOORZ., de EdelAchtb. Heer De Wiater
opent de vergadering mei gebed, waarna de
notulen der vorige vergadering worden voor
gelezen en onveranderd worde», vastgesteld.
Ingekomen z®n eenige goedkeurlagen van
Ged. Staten; het Kon. besluit dat op ver
zoek van dess Raad het aantal vergunningen,
gesteld op 8, is teruggebracht op 5
De VOORZ. deelt mede datB. en W. over
een gekomen zijn b® absentie van den Bur
gemeester als diens plaatsvervanger aan te
wigzen le da heer v. d. Poel en 2: de heer
Kooman. Dit alles wordt voor kennisgeving
aangenomen.
Eenige uit de gemeente veitrekkeaden vra
gen restitutie of ontheffing aan van de be
lasting; ook voor overledenen wordt dit
aangevraagd. Ia belde gevallen wsrdt dit
verleend.
Mej. Roodzant is benoemd tot helpster der
nuttige handwerken.
De verordening heffing Dividend en Tan-
tiè nebelasting wordt in dezelfde voege ver
lengd
B. en W. stellsa voor, betreffende punt 5
der agendaUitloting aaudseleu geldleenlug
grondkoop, acht aaadeelan uit te loten en
het restant tot f 1100 af te schreven op da
gcldlecning bestrating.
Aldus wordt besloten. Gelost worden de
nummers: 133, 140, 19, 64, 89, 67, 62, 28
Van Gïd. Staten is iagekomea verordening
regeling jaarwedde Burgemeester, Secretaris,
gemeenteontvanger en Wethouder. Met ia-
gang van 1 jas. 1921 rijn deze salarissen
voor Dirksland vastgesteld als volgt: Bur
gemeester f 2700 met vier twee- jaasjüüksche
verhoogingen van f 150; Secretaris f 2600
met vier twee-jsarlijksche verhooglngcn van
f 150; gemeente-ontvanger f 1500 met vier
twee jaarllksche verhoogirsg mn f 100 en
Wethouders f 700 vat. het aanvangsalarls
van den Burgemeester.
Over de regeling dezer jaarwedde wordt
het gevoelen van dm Raad verzocht.
DE BONTE wil Ged. Staten da vraag
voorleggen waar dekking dezer belau gigfee
uitgaven dient gezocht te worden.
Ais zetters sijn aas de beurt van aftreding
de Heeren C, Waroaer ea H. Kooman, die
herbenoemd worden met als plaatsvervangers
de Heeren v. d. Poel en v. d. Sluis
Rekening Weeshuis 1919 metwüïJglngba-
grooting Weeshuis 1919 komt aas de orde.
Na een kleine wfjzigisg ia de begrooting
aangebracht te hebben wordt op advies der
commissie belast met het onderzoek bij mon
de van DE BONTE vastgesteld.
Dan wordt de begrooting 1920 vastgesteld.
Ook de rekening Alg. Armbest. 1919 wordt
met wijziging der begrooting over hetzelfde
dienstjaar op sdvles der met het onderzoek
behste commissie bij monde vzn DE BONTE
vastgesteld.
Idem rekening Leveusmiddelenbediijf 1919.
In verband met de vaststelling gemeente-
rekening "1919 [ontspint zich een debat over
hat vraagstuk of de onkosten, gemaakt door
de Burgerwacht, alsdan niet uit de gemeente
kas gedekt mogen watden.
De commissie belast met het onderzoek
der lastst genoemds rekening, bestaands uit
de heeren Bes'maa, Vis en ds Bonte, heeft
verslag uitgebracht over deze rekening en
advissert iti meerderheid tot goedkeuringen
vaststelling, doch de heer DE BONTE heeft
er persoonlijk een nota bijgevoegd betreffende
een post groot f 17,59, uitbetaald f 15 aas
Ds. v. As voor het vervullen van eeuspreek-
foeu t voor de Burgerwacht en f 2,50 uitbe
taald als kosten voor vergadering.
De VGORZ, zegt dat de Burgerwacht be
reid is deze kosten uit eigen kas te vergoe
den, zoodat de gemeente hiervan ontheven
wordt en vraagt den heer DE BONTE of
deze z|n nota bl|ft handhaven,
DE BONTE antwoord bevestigend en stelt
de vraag, hoe dat de Burgerwacht kan weten
dat de cammls 4e aanstoot genomen heeft aan
dec post, daar cr in hst openbaar gog niets
over gesproken is. In de tweede plaats blijft
spr tegen deze post op de gmieenterekeuing
protesteer en, immers liet is een uitgave van de
Burgerwacht, een instelling, die een anti-so
cialistische beweging Is, zoogenaamd om de
revolutie te keeren, die hier toch nooit plaats
zal hebben. Als er een omwenteling plaats
mocht grijpen, zal «ieze zich voltrekken in
de groote steden en :van geencrlei invloed
zijn op hst platteland, noch ten goede, noch
ten kwade. Waar de zaken nu zoo staan is
spreker, als Socialist tegen de Burgerwacht
want het doel dezer geheele beweging is
niets anders dan een deel dei burger® legen
het andere deel ie wapenen en een wacht
te vormen voor de brandkast der kapitalis
ten. Voorts heeft het apr.'s azndacht getrof
fen dat Ds v. As voor het vervullen van den
spreekbeurt f 15 gerekend heeft, een som,
die bij, als voorstander van den Burgerwacht
nooit had rnogeu verlangendeze spreekbeurt
had h® wel voor niets kunnen houden en de
som is In ieder geval te groot. Om al deze
redenen is spr. tegen deultgaven als genoem
de post vermeid.
De VOORZ. geeft eenige ophelderingen
omtrent het juiste verloop der ssak door te
zeggen dat fa® het bestuur der Burgerwacht
heeft aangesproken en gevraagd of z| geld
in kas had, zoo ja, dat zij dan deze post,
groot f 17 50 betalen moesten die thans nog
op de gemeente-rekening staat- Zij wilder»
dien post gaarze overnemen. Van het ver
klappen van een geheim is hier dus geen
sprake. Bovendien, ai blijft deze uitgave in
de gemeente-rekening geboekt dan acht spr.
zich toch volkomen verantwoord, dïar de
rrgeeriug in eesr circulaire aan de bes'uren
ter Burgerwachten heeft bekendgemaakt, dat
eventueele uitgaven geschieden konden op
rekening der politie.
Wat aangaat de quesile vau Ds van As,
rechtvaardigt spr. deze door er op te wijzen
dat Z.-Eerw. absoluut niets gerekend heeft.
Evenwel Reeft de Burgerwacht gemeend dat
Ds van As voor hef vervullen van de spreek
beurt eca vergoeding ontvangen moest, ten
gevolge waarvan sij vrijwillig het genoteerde
b drag asn Z.Eerw. overhandigd heeft, reke
ning houdende met de verplichting dat niet
alleen handimrbsid maar ook intellectueelen
arbsld betaald moet worden.
Betreffende de aanval die de heer De Boste
tegen de Burgerwacht als instituut gemaakt
heeft, zegt spr. dat het doel van dit lichaam
niet in om een deel der burger® tegen een
ander in het harnas te jagen, dat is een gansch
onjuiste voorstelling, met hetzelfde recht zou
men dit dan ook van het politiecorps kun
nen seggea. Het gaat er alleen, om de bur
ger® te bewaken tegen de bloedige gevol
gen van een onheil dat de revolutie brengen
kan. De Burgerwacht werkt uitsluitend voor
behoedend. Spr. hoopt niet dat het ooit noo
dig zal zijn, maar als bet meet dan zal een
groot deel der burgers zich vrij willig te
weer stellen tegen het pogen vaa enkelen
om revolutie te maken, daartoe dient men
paraat te sfjn.
Indien de heer De Bonte dus zegt dat de
Burgerwacht een dsel der burgerij tegen een
ander deel ten wapen roept, dan kan spr, dit
verwit met alle recht den heer De Bonte
terugwerpen want niet de burgerwacht wil
de burger® tegen eikaar opzetten, maar juist
de revolutlestokers het, die dit wenschen
ea de burgerwacht is het juist die den vrede
tracht te bewaren.
Als de "heer De Bonte ssgt, dat mea op
Fiakkee geen revolutie zal kragen dan w|st
spr, op het voorbeeld dat Rusland ons geeft.
Daar begon de revolutie ia de groote steden
maar nam geen rust alvorens het geheele
land tot in de uiterste hoeken éoordsrevo-
luticbacll vergiftigd was Om ecs en andere
reden zegt spr. dat de gemeenteraad alle
recfet beeft om eea instituut als de burger
wacht geldelijk te steunen. Indien het be
stuur van de burgerwacht deze post dan ook
niet had kuanen belal» dan zou spr. deze
post gerust op de gemeente rekening laten
staan.
DE BONTE zegt dat Ds. v. As f 15 ont-
vs*g:n heeft voor het vervuilen van een
spreekbïurt, of h® deze nu verlangd heeft
of vrijwillig ontvangen, dat doet niets ter
zake, bij heeft ze in z|n bezit en f 15 vindt
spr. wel wat kras. Spr. vindt het frappant
dat, juist nude comrnis de aanmerking maakt,
de burgerwacht komt met de tiding dat zij
dit wel betalen zullen.
WARNAER zegt dat het hem voorkomt,
dat de heer de Bonte deze aangelegenheid
niet zoa zeer bespreekt uit een fiasncieel
oogpunt voor de gemeente, want daarvoor
is te beteikeais te gering van het bedrag,
maar meer in verband met de politiek van
z|k pari®.
De heer De Bonte heelt dus betreffende
de burgerwacht is algemeenere zin gesproken
en z®n fractie als geheel daartegen tegen
overgesteld. Hij heeft alie recht om aan
z®n z®de de Burgerwacht aldus te beschou
wen, want het is waar dat het instituut ssjn
patt® wat dwars zit. De burgerwacht is een
anti-socialistische beweging, heeft de heer
Oe Boste gezegd. Daarmee is spr. het
geenszins eens, althans niet a's het betreft
de parlementaire socialisten.
Neemt men de S.D.A P, als parlementaire par-
t'j, tóaa kan deze fractie niet tegen de burger
wacht z|n en is cr aiets van waar In
tegendeel moet z®, consfqueut zijnde, de
alle recht om van z®n z|de de burgerwacht
dat zij eea anti-s ociaPsïische beweging is
burgerwacht zelf willen steunen, zoodat de
S D A.P. ais parlementaire pari® ia dien zin
dus niets tegen de burgerwacht kaahebbm.
Zien we iets verder dai onze grenzen, zegt
spr., dan blijkt dat over de grenzen de so
ciaal-democratie wei degelijk de burger
wacht beschermt
Da Vorwa ts de tolk der Dultsshe Sociaal
Democratie heef; zeif3 ia Duitsehland het
publiek opgeroepen om Burgerwachten te
voimen en ds republiek tcb scbeimentegen
de conservatieven en Spartacistets. Dat iade
conseq-teiit zooals niet minder coimquent
was de motie door te Öerlgsschc socialis
ten aangenomen van den volgenden Inhoud
„Wij verlangen, dat de regeering haar
„zachtmoedige houding ten opzichte van
„hei dtgven der Duiisch-Habonaten last
„varen en scherp daartegen zal optreden.
„Z® elschen, dat de react'onaire ambiena-
„ren en officieren, die thans bclasigr®ka
„betrekkingen ia het R|k bekiecden, on-
„vo3rwaafdeS®k en zonder toekenning van
„pensioen worden ontslagen. Ook moeten
„alle hoofden van scholen ontslagen wor-
„den dia het deelnemen van leerlingen
„onder schoolt®! aan demonstiatls der
„Duitsch nationalen in de had gewerkt
„of toegestaan hebben".
Hierin wordt dus aangeraden'sch?rp op te tre
den tegen de gene die een omwenteling in
den zin hebben Meu kas hieruit dus de con
clusie trekken dat de Duitsche socialisten
precies het geide doen wat de regcering in
ons land. gedaan heeft. Het is alleen maar
de quesile in welk licht men de feiten be
schouwd. Spr. hoopt niet dat het ooit aoo-
üig zal z$n de maatregelen door de regee
ring getroffen te gebruiken, maar indien het
mocht bl®ben dat zulks noodig is daa zal
men dankbaar terugzien op de parate houding
van onze overheid. Dat de voorzorgsmaat
regelen die de regeering genomes heeft niet
overbodig z®n, is gebleken in 1918 toen Troel-