OME
Tweede Blad.
Zaterdag k Sept. 1920. No. 2650
TWEE BL&PEW.
VERfCOOPINQEN.
LAND- Eft TUINBOUW.
Raad van MM Brislie.
Scharpsciwtan
HE „PILGRIMFATHERS".
UIT 0E PERS.
INHOOSICTOWSES
un mi sa ei er bestaat ait
INGEZONDEN.
Ernstige waarschuwing,
De voiige week werd ik opmerkzaam ge
maakt door een xware schimmel opdehart-
biaderen van de suikerbieten en Mangels.
Een exemplaar van deze zieke planten op
gezonden naar de Phytopathologische dienst
had de aavolgende uhslag:
De mangelwortel weike wij onlyiugen is
aangetast door den valschen meeldauw, een
ziekte, welke veroorzaakt wordt door de
zwam peronospora schactü.
Dit jaar treedt deze ziekte vrij sterk op,
zoowel in de zaadbieten als in de gewone
bieten. Zij tast vooreerst de bladeren aan,
vooral de hartbladeren- Deze vertoonen bleek
groene, eenigzins opwaarts gebogen plekken
die zich geleidelik uitbreiden, waarna z|
al naar de weersgesteldheid - verschrom
pelen en verdrogen of verrotten. Aan de on
derzijde van de bladeren vertoont zich ces
aanvankelijk wit, later vuil blauwachtig grijs
schlmmelpluls. Ia de stervende bladeren vor
men zich andere voortplantigsorganen van
de zwam, zoogenaamde o" sporen, bruine,
dlkwendige licbamen, die ter overwintering
bestemd zijn en van wie in een volgend
jaar de besmetting weer uitgaat. Maar de
zwam overwintert ook (alsMycelium)inden
top der bieten. Worden suhte Pleten als
zaadbleten gebruikt, dan treedt het volgend
jaar de ziekte weer op, waardoor de zaad
ontwikkeling te wenschen overlaat, en bo
vendien kans van besmetting van naburige
bietenvelden bestaat. Dit jaar worden proe
ven genomen (o a. in den Haarlemmermeer)
met eene bespultiug van Bordeaux «che pap,
ter bestriding van de ziekte. Hiervan zullen
de resultaten moeten worden afgewacht. Het
is nu ook wel wat iaat in den uj.t om nog
te spuiten. Ik raad u aan de ernstig aange
taste bicten te doen verwijderen om de ver
breiding van de ziekte zooveel mogelijk te
gen te gaan.
Over bet vroege dood gaan der klavers en
het verschrompelen der bladeren, schreef dea
Heer Inspecteur der Phyiopathologischeu
dienst o.a. het volgende:
De klavers welke u zendt zijn aangetast
door de zwam pseudopMixa trifelü
Deze zwam tan zuowci rooüc ais witte
klaver aan. De door haar veroorzaakte ziekte
komt in ons land niet zeer veel voor maar
kan voor de kiaver nadeelig worden als zij
vroeg optreedt, want dan gaat 't blad te
vroeg dood. Zoo gauw mogelijk af maaien,
teneinde uitbreiding te voorkomen, is het
eenige wat men tegen deze ziekte doen kan.
Een en ander achtte ik in het belang van
de landbouw dit mede te öeslen.
U mfjnheer de Redacteur beleefd dankend
voor de verleende plaatsruimte, verblijf ik
met de meeste achting:
G VAN DER HEIJDEN,
Controleur Holl. Mij. van Landbouw.
Sommelsdlk 1 Sept. 1020.
De Ziektewet en onze
Land en Tutnb uwers
Weten onze Land- en Tulabouwers, wat
hun met de invoering der Ziektewet boven
het hoofd hangt? vraagt F. P. Klein in het
„Ned. L. W.". Spoedig na herzien te zijn
wordt die wet in werking gesteld Ze zal
tweemaal zooveel kosten als de Invaliditeit
wet. „De ziekten zullen f 60 per f 1000 loon
gaan kosten en uw tegenwoordige verzeke
ringen gaan te niet". Zeker, de zieke arbei
der moet geholpen worden. Velen hebben
da t ook hun personeel vezeke*d bij een of
andere instelling of dragen zelf het risico.
Maar f 60 voor elke duizend gulden van loon
dat heeft men toch nooit betaald. Toch zal
dit de prijs moeten zijn, waarvoor men de
Rijks ziekteverzekering moet om vaarden. Moet
aanvaarden? Ja, want de Ziektewet, zooals
die nu luidt, maakt bijna niet mogelijk zich
hij particuliere instellingen te verzekeren,
waardoor de onkosten zeker tot op de helft
zouden worden teruggebracht. Men heeif geen
rekening gehouden met het platteland In
zonderheid met het boeren-en tuindersbe-
drijf. Meer nog: men breekt af, wat na ver
loop van jaren niet andeis dan met krachti
ge inspann'ng en met vele opofferingen, is
tot stand gekomen. De particuliere verzeke
ringen zijn ten doode opgeschreven.
Zeker, artt. 91—104 d-r ziektewet omvat-
ten een regïl'ng, die het bestaan van bizandere
kassen mogelijk maakt, matr hoe? j
Ten eerste moeten arbeiders de meerder-
held van het bestuur uitmaken
Ten tweede moest alles over den Raat
van Arbeid Ioopen, waardoor alleen loopjon
gens arbeid kan worden verricht;
Ten derde komen eventueels lagere pre
mies ten goede aan den arbeider, enz,, ens.
Weet men nu hoe moeilijk het is in boe
ren- en tuinderskringen een organisatie te
scheppen, dan kan men eenigermate nagaan,
waarvoor men komt te staan, wanneer men
de organisatie ook moet uitstrekken over de
landarbeiders, die voor zoo'n organisatie
niets of weinig gevoelen en volkomen tevre
den zijn, indien zf een voldoende uitkeering
krfgen.
Daar komt dan bfl, dat alle premies moe
ten worden geïnd door den Raad van Arbeid
en bet gebeele bedrijf feitelijk onder het be
stuur van dit lichaam komt te staan. Men
is geheel overgeleverd aan ambtenaren, die
meestal van de practijk der verzekering niets
afweten, met de eigenaardige toestanden in
het boerenbedrijf geen rekening houden en
onze landbouwers als rariteiten beschouwen.
Werd de particuliere verzekering goed-
kooper en dit sou zeker het geval zijn
dan moeten de voordeelen ten slotte nog ge
heel ten voordeele komen van den arbeider I
Stel, men is verzekerd voor f 1000 en de
r^kspremie is f 60. Hiervan moei de boer
f 30 en de arbeider ook f 30 betalen. Ver
onderstel verder, dat de particuliere verzeke
ring In het geheel f 30 kosl, dan zou men
zoo zeggenNu moet de boer f 15 en de
arbeiders f 15 betalen. Misde boer betaalt
in zoo'n geval het volle bedrag (f 30 en de
aibeider niets.
Is dit niet ongerijmd?
Waarom niet een regeling getroffen zooals
mei de spoorarbeiders Waarom niet In stand
gehouden, wat met zooyeel moeite en met
zooveel succes is verkregen
Het gaat om de groote financieele belan
gen!
Ue onderlinge verzekeringen kunnen de
kosten met f 30 betalen, dar geeft u een
voo daei van f 30 per duizend gulden loon
per jaar.
Hiervoor dleat alles ia hef werk gesteld.
Den'Minister moet worden verzocht bij de
walging der ziektewet rekening te houden
met de boeren en tuinders en met de be
staande verzekeringen op dit gebied, zoodat
onder het aoodigc toezicht verzekerd kan
bleven, wat verzekerd is.
Het zaakvoerders examen,
In verschillende proviaciëi zijn de laatst®
jaren examens afgenomen voor Zaakvoerder8
van Landbouwaankoop coöperaties. Zj gin'
gen uit van onderscheiden organisaties, die
daartoe cursussen hadden opgericht met steun
ook van het rijk. Men voelde algemeen, dat
er eenheid, uniformiteit moest komen: een
gelijk programma voor de lessen en dezelf
de exameueischen voor het geheele land.
Op initiatief van Dr. v. d. Zanae, den in
specteur van het Landbouw onderwijs, werd
een en ander vastgesteld, en men verzocht
aan den Minister om de instelling van een
Rijksexamen.
Kort geleden kwam hierop een afwijzend
bescheid. Wat nu? Ter bespreking dezer
vraag kwamen op 2 Augustus te Utrecht af
gevaardigden van Organisaties, die Cursus
sen voor Zaakvoerders hadden opgericht bij
een. De heer Louwes, uit 0»erljsel, Voorz.,
bracht naar voren, dat men drie wegen kon
inslaan: le. Men kon trachten den Minister
nog van meening te doen veranderen, wat
z. i niet zoo gemakkelijk zou gaan; 2; de
Organisaties konden de gemeenschappel^ke
examen-commissie benoemen, waarmee veel
geld gemoeid zou zijn; 3; iedere provincie
kan een eigen examen-commissie benoemen
wat ook nog at kosten met zich zal bren
gen. Na discussie werd met algemeens
stemmen besloteneen onderhoud bij den
Minister aau te vragen op 13 Augustus, en
Indien dit geen succes mocht hebbes, zelf
etn gemeenschappelijke exaraen-commisaie
in te stellen, welke nqg in October van dit
jaar examen zal afaemen. Er zal zijn een
permanente, een vaste ixtmen-commnsic.
Aangewezen werden als leden de h. h S.
L. Louwes, H. Th. Hoogveld (Gsld.)en Van
Weijdom Claferbos uit Drente, terwfjlDr. v.
d. Zande gevraagd zal worden mede zitting
In de Commissie te willen nemen. De per
manente Commissie zal de examen-commis
sie aanwijzen, waarin ook leeraren der cur
sussen zitdag zullen hebben, om het noodlgc
contact tusschen onderwijs, cursusleiders en
examen te behouden Het examengeld werd
op f 5 gesteld, waarvoor de organisaties
verantwoordelijk blijven, dezen zullen b.v.
voor een onvermogenden candtdaat het be
drag kunnen betalen.
Het antwoord van den Minis'er zullen we
zoodra het bekend is mecdeeleo. C. B.
INVALIDITEITSWET.
Er is veel gereageerd en geprotesteerd te
gen het plakken vaa zegels op rentekaarten
voor Inwonende kinderen, die in het bedrijf
hunner ouders weikzaam zijn,
Zij die nietigverklaring der rentekaarten
van hun inwonende kinderen, die uitsluitend
in eigen bedrijf werkzaam zijn, verlangen
kunnen dit thans gedaan krijgen, mits zij
dit zo o spoedig mogelijk door middel van een
formulier bij den Raad van Arbeid, contro
leurs of agenten, aanvragen.
Wil men blijven plakken dan wordt dit
ook toegestaan, lawoneade kinderen die be
halve bij hun oudess ook big anderen gaan
werken moeten eyenwel in de verzekering
blijven, hun werkgever is verplicht voor hen
te plakken.
Mm zie verder de betreffende annonce In
onze advertentiekolommen.
't Z u feest z0n op het eiland Putten.
Dagen cn weken van te voren was alles in
voorbereiding. In den boezem der feestcom
missie was ernstig geschil gerezen tusschen
de ledea-landbouwers die aan het concours
hipplque den voorrang wenachten gegeven
te zien en tusrehen anderen die het batig
saldo goeddeels opelschten voor de plaatse
lijke zang- en muziekvereniging. Wat niet
dikwijls gebeurt, geschiedde daareen groot
gedeelte der boeretHiet zich uit 't veld slaan,
trokken deswege hun medewerking trrug,
en de paarden bleven van het tooneel ge
weerd. In elk geval, met of zonder steun
van enkele vooraanstaande boeren, het feest
zou doorgaan en grootsch van opzet zUn.
Naast de vele kermisattracties zou ook de
aviatiek dienstbaar worden gemaakt om het
publiek van heinde eu verre te doen toe-
stroomen De ervaring heeft geleerd dat Jan
Publiek zich tot allerlei plafvloersche ver
maken en buiteniszigheden meer aangetrok
ken gevoelt dan tot bewonderen van wat
systematisch beoefenen van zang es muziek
kau bereiken. Daarop wordt gespeculeerd.
Trouwens de herinnering aan het 'svotigen
jaars gehouden feest, dat berucht is gewor
den om zijn bacchanali en uitspattingen,
bevatte in zich die onverklaarbare, zonder
linge, geheimzinnige aantrekkingskracht,
waarvan velen afkeurend gewagen en toch
oaweejrstandellk worden aangetrokken.
De data waren aangebroken. Zaterdag 21
en Zondag 22 Augustus. De voorgaande da
gen gaven niet veel goeds te spellen. Ein-
delooze regenvlagen wisselden elkander ge
stadig af. Min opgewekt was de stemming
onder de laatste voorbereidselen op het ter
rein gemaakt, ia arren moede werd soms
een vuist ballend ten hemel opgeheven.
Wonderlijke tegenstrijdigheid. De waan- wijze
wersadiing, die van geen Godsbestuur weten
wil wrijft hem wé' de verantwoordelijkheid
aan voor alle ratnp en tegenslag die den
nicnsch tegenkomt in 't ondennaa:<schc.
Edoch, de mensch is en bipt nietig en mach
teioos, en voelt dat In zulke oogcnblikken
het sterkst. Somber Lichte de eerste feestdag
aan. Een wolkenfloers onderschepte de stralen
der zon. Kille regen doordrenkte de aarde
en maakte den grond drassig en weck. Drui
lerig hingen de vlaggen aan den stok. De
stemming van het kunstminnend pubiiek
stond in den mineurtoon. De dames die er
zich op geprepareerd haaden hun aantrekke
lijkheid te verhoogen en de eer vrouw na
tuurlijke bevalligheid te vermeerderen door
uitwendig aanpassende kleeding moesten het
wit, of rose of bleue van hun mouseline of
voile of crêpe de chine japonnetjes bedekken
onder den praktischer!, maar leeljjuen regen
mantel. Schuchter als voelden ze zich daar
niet op hun plaats, kwamen onderuit een
paar witte kousen met dito schoentjes be
smeurd mei slijk. Zondag een da capo, een
herhaling. Nog milder vloeide de regen,
schier onafgebroken, als blussingswerk in
een vlammenzee, Alles vlucklc van het ter
rein en zocht toevlucht in de herbergen. Er
gerlijk moet er toen gedronken zijq. Deden
't vorige jaar de boeren vaa zien spreken
en het „intellect" nu waren het de kleine
lulden, üc proletaren die walgelijke toonee-
len te aanschouwen gaven. Sluitend zijn de
verhalen die de ronde doen betreffende de
sommen die door den kleinen man werden
verbrast, in zwelgerij est dronkenschap, ge
paard gaande met onzedelijkheid en ijsel^k
vloeken. En 't was of de Al-Reine zich te
rugtrok, scheiding maakte aoor donker
wolkgordijn tusschen hemel en aardel
Maar men gaf den moed niet op. Hadden
stroomen waters verhindering gebracht in
het toevloeien van stroomen bezoekers,
Woensdag sou het feest wotden voortgezet.
Vllegemcs, vuurwerk en kermisvermakelijk
heden vormden de magneten die hst publiek
zouden aantrekken. En zoo geschiedde het
ook. Nu werkte de natuur mede en luid
ruchtig werd het leed der eerste dsgen ver
geten.
W0 laten de wereld haar feesten. Zij zal
zelve hebben toe te zien- Maar dat velen
van Christelijke levensopvatting zich in de
zen door den schijn laten verblinden duidt
op een ergerlijk gemis van inzicht der posi
tie welke de kerk In deze wereld heeft in
te nemen. Met «ame onder de jeugd van
geuabuurde orthodox Hervormde als G :refor-
meerde kerken waren er die onder voor
wendsel van het bezichtigen van het vuur
werk of zich (wilden verdiepen in de won
deren der aviatiek, aan de feester^ deel na
men. De ouders waren zwak in hun afkeu
ring, ja sommigen zagen er zelfs heclemaal
geen kwaad in. Eofli, tegenwoordig is er
niet veel meer dat voor den Christen con
trabande is, zijn inzicht is zoo verbreed en
verruimd in dezen t0o, weet u I
Meermalen hebben we in deze rubriek er
op gewezen dat tot goed begrip der dingen
alles in recht verband moet worden gezien.
Een concours, vaa welken aard dan ook,
met draaimolen, danstent e.d li niet andeis
dan een verkapte kermis, wat zeer zeker
door de uitlag van het deelnemend publiek
op het sterkst bevestigd wordt. Het ontaardt
altijd ea immer in een „feest" waar ge
dronken, gevloekt, g tspot wordt. De meisschen
stellen er zich tegen Gid, of wat eender
is, tscgceren Hem, en de Satan viert er zijn
schoonste triomfen, want de mensch leef! er
zichzelvcn uit, rekent met geen zedelijke
vormen, openbaart zich daar zooals hij van
nature is,
Niemand zai durven ontkennen dat een
dergelijk feest in wezen onderscheiden is
van de kermis, waartegen van Christelijke
zijde steeds een krachtig protest is uitgegaan
Sterk bewijs hiervoor is de redeneerl&g
van onze Christelijke jongemannen en joc-
gedochtcrs door te zeggen, dat zij daaraan
niet wiiien meedoen, doch alleen gaan voor
het vliegen en het vuurwerk. Veronderstel,
dat dit nu eers werkelijk waar was, dan
wordt dcarmede' toch uitgesproken, dat het
deelnemen aan het eigenlijke feest door hen
niet oorbaar wordt geacht, omdat het tegen
hun beginsel en gevoelen .indrulscht.
Tege ijkeitijd openbaart zich in deze be
schouwing hun kortzichtigheid. Huk fout is,
dat ze een en ander les naast elkaar plaat
sen. integendeel hebben we in dit alles te
zien een eenheid. Vuurwerk en vliegen op
zichzelf z§n alleszins toelaatbare zaken Mits
niet geschieden 1 op den dag des Heeren is
generlei beswaar daartegen in te brengen.
Streng hebben we het verband te handhaven
waarin dtt alles geschiedt. Wanneet de we
reld een feest organiseert, waarvan de ge
heele opzet het karakter draagt dier weield
welke vgand|g staat tegenover God, en daar
aan vastknoopt dingen en aantrekkelijkheden
om volk te trekken, dan vormen die attractie,
hoe onschuldig ook, op zichzelf, daarvan een
ir.tegreerend, een bijpassend deel, waaraan
het onschuldige wordt ontnomen, doordat de
wereld er haar zegel opdrukt. En waar de
wereld haar zegel opdrukt is geen plaats
voor hen, die het zegel des Doops op het
voorhoofd hebben, verzegelden in het ver
bond der Genade.
Door h et zich onthouden van dergeljjkc^fees-
ten, unaniem, als èèo man behoorde van
positief Chris'elijfec zijde een kloek profest
uit te gaan, om haar roeping kenbaar te
maken, namel|k niet van deze wereld te zijn.
De Christen, die aanraking zoekt op derge
lijke manier met de wereld, rookt met haar
den vredespijp Met hoof scha buiging en
zoeten glimlach neemt hl dien van haar
over om zich te laten brengen onder den in
vloed van haar narcose. Weg is dan zijn
nuchterheid van oordeel en voor dat hg het
weet is hg do r haar aanraking bezoedeld.
Helder treedt dit aan den dag Indien ge
uw oogen den kost geeft. In het geheimzin
nige gefluister het feest tusschen jonge
meisjes met anderen van hun geslacht op de
straat, uit de blikken van verstandhouding,
die voor- en nagewisseld worden, en in de
schittering der oogen blijkt dat er nog an
dere oorzaken waren die hun hart vervulden
dan alleen vuurwerk of vliegenier, maar zoo-
als sommigen het open uitdrukken: ze had
den er „lol" gehad Hadden er soms voor 't
eerst „uitgeweest" met een van de andere
kunne En dit was met de jongens evenzeer.
Dwaas en onverstandig is dan ook de rede
neering van onze Christen-jongelingen en
meisjes, niet voor de kermis naar zoo'n feest te
gaan. Enkelingen zgn het die zich aan de zuig
kracht der wereldsche genoegen kunnen ont
trekken, en daarom past de bede: „Leidons
niet in verzoeking". Ook de ouders hebben
zich van hun positie ten stelligste rekenschap
te geven. Feit <3, dat men zlc.hzelve in ver
zoeking brengt, ais men aan dergelijke fes
tiviteiten deei heamt. Eigenaardig is, dat
vele ouders te veel geloof hechten aas de
belofte ers verzeke rits gen van huu kinderen.
Vandaar hun zwakke afkeuring of soms ook
wei een zich noodwendig schikken in de
houding hunner kinderen. Deze zwakheid
van vader of moeder spruit voort uit onwe
tendheid eu onbekendheid met de listen en
machten waarmede duivel en wereld zich
hebben opgemaakt om de kinderen des lichts
te misleiden. En men verglsse zich niet, de
ontplooii ng van die maciiten vertoont een
stijgende lijnhun invloed wordt grooter..
Daartegen is noodig dat de kinderen des
lichts hun Inzicht in de vraagstukken van
allerlei aard verdiepen, en kloek stelling ne
men tegenover de wereld. Niet de wereld
beïnvloede het Chtisiendom, mcar naar elsch
vau 's Heeren Woord z0 het juist andersom.
Eu dat kan, ja dat moet ook daarin bestaan
dat we ons afzgdig houden van de vermaken
der wereld. O as isolement zij ook hierin
OKze kracht.
GERRITSZ, VAN PUTTEN.
Dezer dagen werd te Lelden een congres
gehouden waar de protestante kerken uit
verscheidene landen zich deden vertegen
woordigen.
Dit internationaal congres was belegd met'
het doel de Pelgrlrnvaders en inzonderheid
hun leeraar John Robinson, te herdenken.
De Pelgrlrnvaders, waarvan ik iets ga ver
tellen, hebben niet altijd dien naam gedragen.
Ia dien tijd dat z% leefden, noemden men
hen puriteinen
'1 Waren de Ecgelsche Calvinisten der
zestiende cn zeventiende eeuw. In Frankrijk
weiden zij „Hugenootcn" genoemd, in Ne
derland de „Geuzen" ea ia Grooi-Brtttannië
de „Puriteinen". Maar 't waren allen de zelfde
stoeren belijders van het Calvinisme, dat
volgens des schaver Bakhui san van den
Briak „de hoogste oniwikkelingsvorm was
in het godsdienstig en Staatkundig beginsel
der zestiende eeuw". Zij waren de belijders
van en de strijders voor de leer van Calvin,
den grooten Hervormer van Genève de man
die leerde dat alles berust oadcr de Soeve
reiniteit Gods en diens volgens de mensth
gehouden is dien Souvercin op alle terrein
des levens eere te brengen.
Voor do Pelgrlrnvaders uit Delf shaven ver
trekken, hieid deze leeraar een vasten- en
bededag, htj predikte ,'over den tekst: Ezra
8: 21„Toen riep ik aldaar een vasten uit
aan de rivier A'hava: opdat wfl ons veroot
moedigen voor het aangezicht onzes Gods,
om van Hem te verzoeken eenen rechten weg,
voor ons, voor onze kinderen en voor al
onze have,"
Dat wa.en de Calvinisten der zeventiende
eeuw I Zij wenschteu te leven alleen Gode
ter eere, haddau daarvoor alles feil, verlieten
lstsd eu have, trotseerden de bangste gevaren
om de belgdenis, die hen dierbaar was.
Hun godsdienst was geen Phsrizeïstne, lag
er niet met een dun iaagje overheen, was
geen verniste vroomheid, spekte hun porte-
rnonale niet, hun godsdienst was geen mooi
doenerij, neen, duizenamaal neen, hun gods
dienst beleden zif, maar ook beleefden zij.
Dat hebben zij getoond, metterdaad. En
dat kon ook niet anders, daar zij het zuivere
Calvinistisch bloed in zich voelden tintelen,
dat Calvinisme, dat de toon aangaf in al hun
verrichtingen, dat hen dreef hun leven boven
en voor alles in te richten tot Eere van God,
dat -Calvinisme was de stuwkracht I
De Pilgrimfathers werden deze week her
dacht. Amerika brengt z0n dank aan 't moe
derland, Engeland, maar in dien dank moest
ook Nederland deelen, dat begreep men.
Want hier in Nederland, hebben de Pel
grim vaders twaalf jjar gewoond, hebben z!
lessen geteerd omtrent godsdienstige-, Staat
kundige eu maatschappelijke vrijheden, lessen s
diejoeu slechis in Nederland atlcen te leeren
waren
En hetgeen de Pelgrimvadeis van uit Hol
land mede genomen hebben naar Amerika is
van grooten invloed geweest op het volks-
katakter, de weiten cn zeden van Amerika,
Welnu, wat de Hugenoten in Frankrijk
onder gingen tijdens de regeering van Karei
JX (denk siechts aau den Bartholameusiach\)
ca wat de Geuzen in ons land doormaakten
in hun strijd tegen Koning Fhilips II van
Spanje, dat zelfde ondervotden de puriteinen
in Engeland onder de regeering van Eliza
beth, Jscobus I en Karei i
Hoewel da Engelsche Kerk den band met
Rome gebroken had en io iee' protestors:h
geworden was, bleef zij in ecrelienst ia
hoofdzaak Katholiek. Deze Angllcaansche
kerk erkende als haar hoofd Koningia Eliza
beth.
De puriteinen ware met dezr regeling in
gcene deelen ingenomen, zfj gevoelden be
zwaar tegen de Katholieke gebruiken eu te
gen de suprematie der Koningin. Jacobus i
had den tegenz'n der puriteinen tegen de
Anglicasnsche Kerk door allerhande dwang
maatregelen tegen hen doen toe nemen. Zij
wenschteu de Eugelschn Staatskerk van alle
roomsche smetten bevrfld te zien, tcrwjjl zfj
voor elke gemeente zelfstandigheid opelsch
ten om naar hun Cristel0k beginsel hha eigen
kerkelijk leven te Institueeren. Doch dit
werd hun niet toegestaan, zij waren gedwon
gen in de half hervormde Staatskerk te blij
ven.
En juist dat druischte in tegen hun Cal
vinistische begrippen, waarom hun niets
anders stond te doen dan hun vaderland te
verlaten, wilden zij hun begiusel trouw b!0-
ven.
Maar waar heen, waar was gewetensvrij
heid Waar werden de aanhangers der her
vorming niet te vuur en ter zwaard vervolgd
door de overheden?
Nederland, daar heerschte, dank zy den
bloedstrü'i onzer vaderen, gewetensvrijheid,
daar werd de consïcntie geëerbiedigd I En
daar weken de Engelsche Calriplsten heen,
om te vinden wat zij op vaderiandsche erve
te vergeefs zochten.
In 1608 ea 1609 woonden zij te Amsterdam
en daarna tot 1620 te Leiden, Onder leiding
van hun leeraar John Robison woonde zij in
de Sleutelstad elf jaren. De woningen waarin
zij woonden zijn thans weg, maar waar nu
het jan Pcsfjnshofj s is hebben de Amerikanen
een gedenkplaats ter eere van John Robison
aangebracht. Za genoten daar echt Holland-
ache gastvrijheid, maar toch konden zij het
er op den duur niet wennen.
Want da Pcigrlmvaders waren meest land
bouwers van beroep en hadden te Leiden
daarom eea ondoelmatig leven, waarbij kosat
dat het waren en bleven Engelschen, die zich
in Holland nooit zouden ieeren thuis gevoelen
't Twaalf jarig bestand liep ten einde eu
het zag er naar uit dat er opnieuw oorlog
met Spanje zou ontstaav. Toen bestóten zij
een nieuw vaderland te zoeken.
't Oog werd geslagen op het „far-West".
Amerika I Het Immigrcercn naar dat toen
nog niet lang ontdekte land was nog heel
iets anders dan in de twintigste eeuw. 't Was
een seer gevaarlijke onderném'ag en allesbe
halve een aanlokkelijk plan.
31 juli 1620 hield Robison met de geheele
gemeente een godsdienstoefening en smeekte
den zegen des Allerhoogsfen af over het
voornemen. Ia Delfsbaven ging de gemeente
daarna onder z$i naar Engeland, om vandaar
verder te reizen, het onbekende tegemoet,
waar ellende, schipbreuk, hccgerspood en de
macht der roodhuiden hen wachtten.
Maar zij wisten het ca vertrouwden daarop,
dat de God vaa Nederland ook de God van
Amerika was.
in een klein gebrekkig scheepje de „May
flower" (Sleutelbloem), te klein voor de 137
passagiers, staken zij den Oceaan over. Twee
maanden duurde- hun reis. Aan land gekomen
sloten zij 21 November 1620 een politiek ver
bond om als een geordende kolonie samen te
leven es te werken Dit contract, dat bewaard
gebleven ie, vormt een der gewichtigste
stukken voor de Amerlkaaosche geschiedenis.
Ea op den zelfdes grondslag waar nog de repu
bliek der Vereenigde Staten van Noord-Atnc-
rika op rust, n.l. der burgerlijke en' gods
dienstige vrijheid was het opgesteld.
Ds. Robison is zelf niet mede gegaan naar
Amerika, h| bleef b? de zwrkke leden der
gemeente achter, om hier tot leidsman te vftn.
MOGEN SOCIALISTISCHE OUDERS HUN
KINDEREN AAN ORANJE-FEESTEN
LATEN MEEDOEN
De Oproerige Krabbelaar van „Het Volk"
heeft aan de partfgenooten h st advies ge
geven dat ze hun kinderen maar moeten la
ten meedoen aan feestelijkheden op Konin-
glnne öag; het is zoo hard meent h)
voor de stakkers ais ze vau zulke pretjes
verre moeten blijven waardoor een gevoel
en afkeer tegen de overtuiging van hun ou
ders licht de kinderziel besluipen zal. Laat
se dan „Hare Majesteit gratis toenemen net
als een kadootje b(j de margarine".
latusschen is de redactie van „Het Volk',
het met deze schipper-taktiek heclemaal niet
eens en wijst hei advies van dan hcerKlce-
rekoper beleefd maar beslist af. Ze schrift:
Voorzoover hg aanvoert, dat ouders, als
zü hun kinderen laten meedoen, dit doen
omdat het „zoo hard iz aan kinderen een
pretje te onthouden, eu dat de kinderen waar
lijk niet van zulke pretjes Oraujekla ut zullen
worden, beet! hij zeker volkomen gel|k
Iitujschen doet de zaak zich gewoonlijk
aan onze partijgenooten iets meer gecom
pliceerd voor. Als zij geneigd zijn hun kin
deren te laten deel temen, r|st de vraag,
of z0 ook niet op de lijs'eiter bestrijding
der feestkosten rondgaan, m )eten intceke-
nem Voorts is daar hei eruatige bezwaar
dat meestal van 'net feest op 31 Auguslus
een anti-socialistisch standje gemaakt wordt.
Kortom, in den eenvoudig gemoedel^ken
vorm, waarin onze medewerker de kwes
tie ia feet ouderhart ziet «ijzen, doet s5
zich gemeenlek niet voor, vooral In klei
nere gemeenten wordt het feest tot eea
politiek moment, waarin de sociaal demo
craten uit politiek gezichtspunt steliing heb
b-n te kiezen.
Wfj voor ons komen dan ook, alles over
ziende, tof de conclus'e, dat onze partij-
g'nooten er wel aan zullen doen, door zich
van elks deelnemingaun deze zaak te ont
houden. Zijn hun kinderen daar erg be
droefd om, dan kunnen zij die allicht troos
ten met het vooruitzicht van een ander
pretje Maar on ie politieke eer als repu
blikeinen moei overwegen en ons tegen
zwakheid des harten beschermen.
De armi schipea moeten dus op orders
van mr. Troels'ra lhui.3 blijven.
Wie waren 't ook weer, die zoo'n hoogen
toon aansloegen over het verpolitizeeren vaa
de kinderziel, als de jongens van de bijzon
dere school soms verkiesicgsclrculaires rond-
brachfen (Msb
Op Donderdag 9 en 16 September 1920,
beide dagen 's avonds 7 uur Zomertijd te
Ach'huizec la het Café Jacobs, (Ttanis'ation)
tea verzoeke vsn den heer C Hugsmans,
aldaar veiling en afslag van 4.03,56 HA.
(8 Gem 22 R. P. M) Bouw cn Welland
ia polder De Tilb, ouder den Tilschrniijk,
in de onmiddel^ke nabijheid der Z&tdzïde,
ba^. gem. den Bommel, sectie A. nos. 116,
117 en 118 in perceelen en Comb. I-lichtin
gen en notities verschaft,
Notaris AKKERMAN.
B0 veii'ng op Vrfjdag 10 September 1920
en bij afslag op Vrijdag 17 September beide
dagen des nam. tea 3.30 uur nieuwe i|d in
het logement van den heer J. v. Paas-
schen te Nieuwe Tonge vaa ecu huis inge
richt voor smederij met bovenwoning, schuur
of stal en erf san de Westerslraat A no. 190
te Nieuwe Tonge. Kadaster Sectie A no. 1653
groot 1 Are 55 centiaren.
Verhuring bij inschrijving voor één jaar
van 9-84 - 10 H A bouwland in de gemeente
en «Ier. potte ZMidland, aan den Schoulsweg
in 6 perceelen, ingaanie blootschoof 1920.
Inlichtingen uitsluitend ten kantore van
ondergetekenden Notaris, alwaar de voor
waarden ter iezing liggen en d. inschrijvlngs-
bllielten gesloten moeten worden ingeleverd
vóór of op Zaterdag 11 September 1920.
Notaris LOEFF.
Op Donderdag 16 September 1920 bij inzet
eu op BS3
Donderdag 23 Sept. bij afslag telkens des
avonds 7 uut in het Hotel Spec, Openbare
Vrijwillige verknoping van „Huize Willy"
en de voormalige Droger!» (In vier perceelen)
aan den Dorpsweg te S>mmelsdijk.
(Zie advertentie).
Notaris v. BUUREN.
Op nader te bepalen datums, in September
1920, te Stsd ggn 'i Haringvliet, ter herberge
van G. Smits, van 2,89,70 H.A. (6 Gem. 92Vi
R. Voornsche Maat) tuinland te Stad aan 't
Haringvliet, In den polder „Oude Stad", on-
mlddellijk nabfl het dorp, s-enaamd „Putje",
kadaster nos. 258, 259 en 260,
VAN DEP flUYS,
