Zaterdag 4 September 1920
85** Jaargang BP, 2680
voor de SKnidhoHoniloelie en SBeenwsefte Eilanden.
Eerste Blad.
AMMremlmti&nmr
Ds vrouw en 't huidig
Christendom,
UP BEI UITKIJK.
INGEZONDEN MEDEDEELINQEN.
Tm Gk ZZdEIHOEST
23 Bosehlaan 23s w Rotterdam,
1 G KLEIKORST, fföSChfM 23, ROTTERDAM.
W. BOEKHOVEN Zonen.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiëö es verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
Wij zeggen nietDe vrouw in de
Heidenwereldook nietDe Oudtesta
mentische vrouw ook nietdo vrouw
in de eerste eeuwen na Christus. Maar
over de huidige vrouw uit 't huidige
Christendom. Dus niet over Eva en Sara
en Deboraen niet over Maria en Martha
en Lydia de purper verkoopsteren niet
over de kloosterlingen en vrouwelijke
dichteressen van den Muiderkring en
der volgende eeuwen. Dat zijn aparte
onderwerpen uit 't vrouwenleven, ieder
met eigen aard en karaktermaar over
de Christelijke vrouw in onze tegen
woordige vrouwenbeweging. Want dat
is Juist 't onderscheid met thans tn
vroegerVroeger, in de 60 eeuwen ach
ter ons waren er wei vrouwengestalten,
die uitblonken; was er een vrouwen
leven in alle Landen en op allerlei wij. e,
maar er was geen vrouwenbeweging
zooals thans, waaraan ook de Chris-
tenvj ouw zich niet meer onttrekken
kan. ten ais er al een geritsel was dan
ging dat in goede richting. In de zieken
verpleging, m Zondagsscholen, in'1; op
treden voor gevallen meisjesin evan -
geliseerende richting werkte't Christen
dom op de vrouw en haar omgeving
en 't peil der geestelijke ontwikkeling
en der geestelijke welvaart steeg in die
kringen, waar de vrouw ais hulp en
leidster optrad. Die Christelijke vrouw
was een geestelijke, zedelijke en sociale
zegen voor haar naasten, en een kracht
Voor 't Koninkrijk Gods.
Maar daarna is de zaak vertroebeld
toen de „emancipatie" haar intocht
deed in de volkeren; toen t geiegd
werd, dat man en vrouw .maatschap-
pelijk gelijk behoorden te zijn; het hu
welijk als een lastig contract werd voor
gesteld en dus echtscheiding moest ver
gemakkelijk!de vrije liefde dat is een
verbintenis van man en vrouw zonder
huwelijkssluiting niet werd afgekeurd
't nieuw Malthusianisme opgang maakte
om van kinderdracht en kinderzo'g ont
slagen te zijn. Niet en we zullen de
laatsten zijn om 't te ontkennen, of de
sociale toestanden werkten de eischeu
der vrouw naar meer vrijheid in de
hand. Vrouwelijke arbeid kwam in
groote mate in zwang. Vrouwen gin
gen studeeren voor Lager, Middelbaar
en Hooger Onderwijs. In allerlei win
kels en kantoren in allerlei scholen en
technische bedrijven vond zij haar brood,
fn huis-industrie, wasschenhouden
van commensaals, en op velerlei wijzen
bij honderden en duizenden kwam do
woning uit en da werkende maatschappij
in. En door die omstandigheden ver
anderde ook het inzieht der vrouw in
haar rechten, waar zij zooveel nieuwe
plichten* vervulde. En naast die rech
ten-eischende vrouw, plaatste zich de
man, om haar in haar strijd om meer
recht te steunen. Heel de maatschappe
lijke toestand veranderde in de laatste
40 jaar, en daarbij gevoegd de inzin
king in de hoogere lagen des volks,
van 't Christendom, begon men de ver-
houding van vrouw tot man; van
vrouw tot kerk; van vrouw tot Chris
tendom van vrouw tot maatschappij
en Staat, wat scheef te zetten.
Dat was de vrouwenbeweging met
haar wanklanken, met haar zucüt om
in geen geval nummer twee te zijn in
den wedloop des levens. Gewis! er
waren in die beweging twee groeien;
die der Revolutie en die der Evolutie.
De eerste zou men als uiting der zoo
genaamde vrije vrouwen kunren be
titelen, die de vrouw aan den man in
alles gelijk willen hebben en waarbij
dus vertrapt wordt het Woord Gods,
dat in 't huwelijk de awn is 't hoofd
der vrouw. Maar ook de evolutionaire
richting, hoewel nobeler en voorzich
tiger dun de andere, ging niet den
juisten kant uit. Zij sischte hare on
afhankelijkheid van dan man, al sprak
ze niet over de gelijkheid.
Maar 't Christendom bezit de vrouw
anders. Man en vrouw rijn een eenhei
bij gelijkwaardigheid zijn onderschei
den bij ongelijkheid.
Een eenheid en gelijkwaardig: want
zij zijn beide mensch; beide zondaar;
beide sterfelijkbeide kunnen zonder
wedergeboorte 't Koninkrijk Gods niet
zien; ën in den hemel wordt niet ten
huwelijk gegeven, maar zullen toch
>man« en vrouw* zijn ais engelen
Gods; één en gelijkwaardig, hier en
hier namaals, in Cr.risf.ua, hun beider
Borg en Middelaar.
Doch er is ook onderscheid en onge
lijkheid door Schepping.
En wei is 't feit opmerkelijk, dat ge
zond verstaad èn de oppositie der Cb ris
tenen tegen die vrouwenbeweging, deze
vooruifsrevende dames er toe gebracht
heeft, om het kiesrecht niet n eer ta
vragen, omdat da vrouw gelijk is aan
den manmaar juist omdat er
onderscheid is omdat de man
anders denkt, anders gevoelt en anders
redeneert. Het gelijkheids argument
raakt afgedaan; en 't juiste, 't Christe
lijke standpunt komt naar vorenWe
willen onze eigen rechten bepleiten
overal omdat wij, vrouwen, dat anders
zullen doen; en wij vrouwen doer:, 't
anders omdat wij 't anders overdenken
en 't andets bezien.
Dat is in eik geval een stap vooruit
in de goede richting.
Er is -onderscheid en ongelijkheid
door Schepping, tusschen man en vrouw!
Waarin die in verstandelijk en geeste
lijk opzicht bestaan, ,js niet met één
woord, en met één zin te zeg en. Zegt
gede vrouw denkt ciet zoo door als
de man dadelijk kunt ge uitzonderin
gen vinden, dat ze zeer goed. doordenkt.
Zegt ge: Haar gevoel spreekt mee-
dodelijk zijn er uitzonderingen bij de
hand, dat 't verstand de ov ihand
heeft i f dat ook bij mannen 't gevoel
hen overmeesteren kan, En toch
al kunnen we onmogelijk onder regels
brengen het onderscheid en de onge
lijkheid tusschen man en vrouw
toch is 't er, en ieder erkent 't, ook
de vrouw. Is zij niet de zwakke sekse,
al kruit ze een paar mud cokes een
kwartier ver? Is zij niet de barmhartige
ai stuurt ze haar katten midden in
den winter de straat op, als haar man
zelfs er over klaagt, dat die stomme
dieren in de kou moeten Altijd anders
dan een man in 't bekijken en gevoe
len en bsoordeelen van zaken pér so
nen en omstandigheden.
Anders in haar kleedij, in haar hart,
in al. haar overpeinzingen in zake op
voeding en samenleving. Maar
een regel stellen en zeggen: zoo
is de vrouw we zien er geen kans
toe, want er is allerlei uitzondering in
allerlei gezin en allerlei staat.
Er is volgens de H Schrift eenheid
en gelijkwaardigheid tussch n man en
vrouw, er is onderscheid en ongelijk
heid door Schepping, maar de maat
schappelijke rechtstoestanden, waarin
de vrouw leeft, worden zelfs door den
man veroordeeld, omdat de Maatschap
pij van thans een andere is dan voor
heen, En de wetgever dient daarmee
te rekenen. Een zaak, wat ook veran-
dere in dat wisselvalligs leven, staat
vast: 't Huwelijk is Godes en Hij
stelde den man aan als hoofd, der vrouw,
en zij blijft naar Goddelijke ordinantie
de holpe de3 mans, wat we verder
niet uitwerken. Doch dit vastgehouden
ais ocomstootelijke waarheid, zijn er in
de Maatschappij en in de Wetgeving
onrechtvaardigheden waar de vrouw
als ïinensch* en als »vrouw« en als
»moeder« onder lijdt. En dan vinden
r nergens, den Bijbel tegenover ons,
die de vrouw zou verbieden om voor
haar recht op haar wijze op te komen
en voor haar sekse als tolk en pleit
bezorgster te mogen optreden. En als de
vrouw, gehuwd of ongehuwd, ver
keerde toestanden opmerkt, den was-
senden stroom van revolutionaire deuk
beelden gades'aat, ®en vloedgolf van
ongeloof over de velden Met slaan dan
vinden we weer nergens in den Bijbel
ook maar één enkel woord, dat 't haar
verboden zou zijn, op wat manier dan
ook, mat baar man een dam op te
werpen tegen alles, wat afbreuk doet
aan ft koninkrijk der hemelen.
Want daar gaat 't om in 't leven.
Niet om -akefietjesNiet om theevi
sites Maar om 't Rijk Gods ©p Aarde.
Uw koninkrijk kome! Is ook een
bede der vrouw, die in dezen tijd met
de huidige middelen aan die komst en
toekomst mag arbeiden Als dan de
mannen traag zijn in 't benaarstigen,
geven de Lydi&'s acht op 't geen door
Paulus gezegd werd
^gftpaMBBMgHflggggBSreaESCMgMSSaifeaifldMfra^^
Deze Courant versch|nt eiken WOENSDAG en. ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 7b Cent by vooruitbetaling,
BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMBLjBDQK.
Telefoon Intercommunaal No. 202,
ADVERTENTIËN 15 Cent pet regel, RECLAMES 30 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel.
DIENST A AN VRAGEN ea DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatsing,
Groote Setters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die *1' beslaan,
AdverteatiCn worden ter-wacht tot DINSDAG- en VRIfDAQMQROEN 10 UUR,
wmtmassmammaisismmsmmsssm
Nadruk verboden.
„D;st moesten ze un toch salet gedaan heb
ben I" se! de broeder ea h$ schudde het
grijse hoofd,
„Watblief vroeg ik verbaasd..
„Nu kan ieder, die wil. 't zqo maar lezen/'
zette hij zgu gedachten gang voort
neenik zeg maarwat in de kerk hoort,
moet ia de kerk blijven
Ik kon, eerigk gezegd, vara verbazing op
dat oogesblik weinig anders daa eenletter
grepige woorden uitbrengen en dear ik mijn
„Watblief ais teekea van niet-instemmïng,
niet herhalen wilde, zweeg ik voorlooplg,
wat me nu niet zoo vaak overkomt.
Eerst dacht ik', dat de broeder schertste.
Doch toen ik een blik op z|n gelaat ge
worpen had, begreep ik dat hi? 't werkelijk
méénde en dat ik hier te doen had inct een
geval van zonderling conservatisme en van
een eigenaardige verwarring var. begrippen.
Ik moest er meer vaa weten
„Was hef stuk niet juist?" vroeg ik.
„O, jadht welik had er voor
mezelf wel aardigheid aan, om wat Ik gehoord
had nog eeas in korte woorden na re lexen
maar ik blijf er bij, nu ta ieder,
die wil zoo maar lezen, wat er gezégd is,:
da spotter net zoo goed als de bidder, en dat
moest toch niet."
Da lezer wï! weten, wat het wa®?
Kijk, er had een preek In de krant ge
staan, of liever een kort overzicht van een
predikatie ea dat was 't nu, waar mijt; broe
der over viel. In Leeuwarden was aan den
vooravond van de Generale Synods der
Gereformeerde Kerken een bidstond gehouden
en in zeker blad was den volgenden dag
van de toen gehouden icenede eeu „verslag"
geschreven.
Duizenden hadden het gelezen.
En waren erover content, dat waar z| de
samenkomst zeiven niet hadden kunnen bij
wonen, ze op deze w|ze er dan toeh iets
van te weten kwamen.
Maar deze broeder had bezwaar.
Nu kwam dat bezwaar, dat begreep ik al
gauw, meer voort uit rijn gemoed dan uit
zijn verstand, ees daa kunnen we ons zeer
eigenaardig vergissen,
Het was een eerbiedwaardig beswaar.
O'ik al vergiile hij zich deerlijk.
„Eerbiedwaardig", vraat hij was geluk
kig nog een dergenen, dis de Kerk zeer hoog
schatten en hg is mg er te liever om.
De kerk, de saamvergadering der gemeente,
was hem heilig. En nu wilde hl daar wel
heel graag over praten in een besloten kring
vau geestverwanten, doch wsf daar gebeurde
moest volgens hem, niet worden uitgedragen
op publiek terrein «b dat deed men, ais men
het zetten ging „in de krant."
Ik ben 't ganacheigk met hem oneens.
Eb omdat er, m|ns inziens, aan dit overi
gens oubeduideaa incident een dieper ver
scholen dwaling ten grondslag ligt, ga ik er
ook wat nader over schrijven.
Wat toch is het geval
Hierin heeft deze broeder ongetwijfeld ge
lijk, dat w| het heilige niet overal, niet in
elk gezelschap, niet te alles tijde uitdragen
mogen.
Tegen een wtreldsch gezelschap, dat in de
stoomboot zich den tgd kort door een kaartje
te legger!, ga ik niet spreken over ee» pas
verschenen commentaar op een der Brievea
van Paulus.
Ten opzichte van het Leger des Hïite is
altgd ons bezwaar geweest, dat het de heilige
dingen op zoodanige wljse en in ruik een
omgeving bespreekt, dat spottcrcg niet uit
bleven kan, soms zelf.» uitgelokt wordt.
Ja, ik wil nog verder gaasa.
Het zou ongetwijfeld stuiten, als ergens in
een zoogenaamd „neutraal" blad, naast of
onder cltar stonden afgedrukt het verslag
van een toor.ee! vertoonlng, het programma
van een paaidespri, dat op dc kermis bun
sten maken komt, ea daartusschen een
uitgewerk: overzicht van een preek.
Doch daar gaat het hier niet om.
Als w|, ouder ons, over de „pers" spreken,
dan bedoelen wij daarmee een Christelijke
krant.
Van de overzij lacht men daarmee.
En dan vr&3gt men, of die krant soms met
Christelijke letters gezet en met Christeigkcn
inkt gedrukt wordt, net precies sis men ons
zoo vaak den gek aangestoken heeft en de
vraag naar voren gebracht, of wij op onze
Chr. school dan ook op Christelijke wijze
optelden en vermenig *uldigdcn en dejkinders
Christelijke letters leerden achrlven.
Werd zoo nu vaa da overzij gespot:
Dan hielden we ons st:l, trokken de schou
ders eens op, dachten bij ons zelf die men-
sches zgu niet wijzer of wilien niet wflzcr
zijn, en gaven er natuurlik siet eens
antwoord op.
Maai als eigen menschea zoo spreke»....
Neen, ten opzichte der school zullen ze
dat, na zoo langen strgd niet licht meer
doen, maar er z|n er nog meet' dan men
denkt, die voor een „Christelijke krant" zooal
niet den neus, dan toch de schouders op
trekken.
Dat ons Christendom moet z|n ees: xoutend
zout, belijden ze welmaar ten op
zichte der peis beleven se 't niet.
De gelijkenis van 't zuurdeeg kunnen ge;
En, o jadat heeft de Hellassd gezegd
Alaar voor de pers geldt dit niet, zoo
laten ze zich wel niet uit, maar toch hande
len ze daarnaar.
Maak u niet al te druk met hen.
O, ze z.gs van goeden wille eu dan gaan
bun vroeg of iaat de oogen wel open, of
se willen ces allerlei redenen op geestelijk
gebied wit geen wit noemen ea dan zandt
ge eer een neger wit wssichesi, dan dat ge
zulke raenschen van hun dwaling, waaria ze
vastgeroest willen zitten, verlossen kunt.
Is heb 't cu over 'n „Christelijke1* krant.
En daarom, zou ik zeggen, is een overzicht
van een predikatie juist precies op zijn plaats I
Méér, zegt eeea broeder, daar staat toch
ook in zoo'n krant zooveel over „wereldsche"
aangelegenheden
Hoe duur of de aardappels waren.
Van de Russen en va» de Polen.
Daar staan „ongelukken" in, zelfs wel
„misdaden"; daar wordt in beschreven hoe
een vlieger z'n tuimel maakte door de lucht
hoe 'n paard op hoi gingwat voor hoed de
Koningin droeg; daar sraat in van socialisten
en communistendaar sld&t soms zelfs wel
'n grap of 'n aardigheid in, waar je om iaehea
moet
En dan daarbij een preek?
Daar hebt ge 't nu juist
Die eigenaardige scheiding tusschen na
tuurlik» en geestelijke dingen, die Biet op
Gods Woord is gegrond en allerminst door
Jezus' voorbeeld is geleerd, alsof het geeste
lijke terrein iets aparts zou gijn, waarop de
mensch zicEr pas bewegen gaat als hg siel
en lichaam in een bepaalde, afzonöerigke
houding in plooi heeft gebracht.
Neem au 'n gezond, christelijk huisgezin.
Ziet men daar niet precies hetzelfde, wat
hierboven genoemd werd, als reden, om geen
zaken die op Gods Woord ea d® religie be
trekking hebbenin de krant ta zetten
Wal hoort en oeleeft men er nietl
Honderd uitingen van ecu gezond, matuur-
lijk teven
Vader en moeder hebben het over den prijs
van boter en melk, van aardappels en jonge
haantjes. Ze bepraten het nieuws vaa 't dorp
of uit de straat. Ze hebben hst over een uit
stapje, cat gemaakt zal worden
Moeder kan niet zwijgen over de groote
gaten, die Dirk in z'n kousen loopt, zooals
over die broek van Plet, die nu alwéér gelapt
ma et worden, wast cfe wilde jongen ia wer
kelijk sen nieuwe niet waard.
Vader heeft nieuws uit da werkplaats.
Praat over zaken en over de familie.
Soms Jacht de gansche tafelronde om een
gulle, leuke grap, die een der jongens vertelt,
cn gelukkig de vader en moeüer, die dan
cog harteigk kunnen meelschcn en niet met
een zuur gezicht, om een onschuldige aar
digheid hun kinderen het zwijgen opleggen,
Dit Min alles „wereldachs" dingen.
Maar w| zijn hu eenmaal in dc werelden
onze gioote Hcogepriester heeft juist opzet-
tel ijk geleden voor de zijnen, niet das ze
zouden worden weggenomen uit oie wereld,
maar dat ze bewaard mochiea worden in de
wereld
Maargoed. wie sal uu willen bewe
ren, dat in zulk een „Christelijk" gezin, waarin
zooveel gewone wereldsche dingen gedaan
en verhandeld worden, dédrom b.v. niet ge
regeld Gods Woord zal mogen geiesen wor
den, omdat dan het „heilige" in te dichte
aanraking met of in de nabijheid komen zou
van de zaken die dit gewone, natuurlijke,
messBChsllkc leven betreffen
Zoo dwaas is niemand, zegt men.
Nu goed maar waarom zal men dan wél
zoo dwaas zijn ten opzichte van de pets?
Niemand is ook hier zoo dwass
Neen gelukkig! de groote meerderheid vau
on? Christenvolk is wijzer; ziet de dingen
bg 't licht van Gods Woord wel juister in,
maar ik geef de versekeriag, dat er toch.
zïji, die redeneeren zooals ik "t beschreef 5
'k heb ze zelf mearmaien ostmoet.
Voor mijn persoon deert rug dit niet,
Och, w| mannen van de pers, worden wat
dik van huid en raken niet gauw uit ons
evenwicht en daar mogen onze lezers oyer
fevredee zijn, all wij ia de krant gingen
mopperen zouden ze ons gauw des rugtoe-
kseren.
Maar 't deert me wel om ds raak.
Wil ik 't net zeggen, zooals 't Is?
Versta het echter goedik heb het nu over
die enkele menschae, die een nistschrifluur-
ïgke grenslijn trekken, niet lusschea het „heili
ge" in het onheilige geen gemeenschap,
nóóit t tussctan dé se twee 1 maar tusisch-a
het „heilige" en het gewoon stoffel®k aatuur-
lljb measchrfgk leven.
Mannen, als b.v, 'k nosm nu maar es
'a paar categories als advokaten en jour
nalisten, meenon ze, die hebben aigenlfjk maar
een wereldsch beroep.
'n Advokaat zit vaak ia de boosheid.
'n Journalist in ds „politiek" en dat is in
den regel ook niet veel soeps
En ddt deert mg, otn "t beroep.
Dat óók een „goddelijk beroep" is
Waarin mes óók di hooge en lieiüge roe
ping heeft, om zgn God te diesen gei dat,
door de genade des Hriligsn Geest es ook
we! degelp doan kan.
Er zijn, Godlofneg sdvokaten en journa
listen en „soortgeigke lieden" n de wereld,
die h;t door Gods ontfermende genade ge
leefd hebben, om eiken morgen weer hun
knieën fa buigen en Aen Heere om Zija hulp
en leiding te smeeken, óók bij hun werk;
óók ais ze straks een misdadiger verdedigen
moeten of over ds rotte e» gore plekken in
de samenleving ea over allerlei boosheden
30 ceat per regel.
GEEN GÜEDEOOPEE HORLOGE BAN BIJ
fW m w**! M» fflflBvS IwawS&tffiffiftörai1 WiteJteSE? üBfSEL 'i3nIsRg3ï Ss-sa® wRB *a«! iTOflBW raraS
GOUDEN ZILVEREN en BYQUTER1E-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen de laagst mogelijk?!! prijs. Massieve gladde RINGEN.
Bisouder goedkoop. Eigen werkplaatsen voor reparation.
