Huis
ms Zn.
Zaterdag 28 Augustus 1920.
858t* Jaargang 2628
Antirevolutionair IJF Orgmam 1
- IN HOC SIGNO VINCES
toop de Zaldltollandsclie en %eeuw§che Eilanden#
Eerste Blad.
RDAM.
PGAAF
OOI
T. Gr.SeXJEESOUST1
23 Boschlaan 23, x Rottsrdara,
verhandel
raat 73
elen outer garantie,
iteit
rSogss en
gen.
iiiislsdijl
m Reparateur.
PAARDEN ea
Ssrsiö Veeverz.
vraagt premie-
jofdageat 17278
en inlichtingen
»ij den Secretaris
Qudeïonge
ommelsdijkiv
ANDEL
1LSDIJK.
„DE EEKHOORH"
voor NIEUWE
&ratie inrichting,
B JONG.
ïl
W. BOEKHOVEN Zonen3
Alle stukken voor de Redactie be-temd, AdvertenUSn en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
Mag een Ohristinne
gaan stemman?
INGEZONDEN MEDE0EEUNIEÜ
J. 6. KLEIKORST, Poschlsan 23, ROTTERDAM.
OP OEI UITKIJK.
richt voor bet
naken van (JAS
INGEN.
eefd aanbevolen.
LEFOONINTERC.
(ADRES .BAART",
fARNIS.
IJKE AGENTEN
IVEREEN. ȆNS
ie Tonge, vraagt
es 18546
'KARNTJES 4 Liter.
EILEN, EMMERS,
aliteit EETLEPELS,
en ZAKMESSEN,
en GEWICHTEN,
KOUSJES, GLAS-
d,
No. 215.
Slaak 94
SBDA9.
maar matig beviel,
gen.Neen, heeren,
van. Ik ga gehoor-
Marle bq zichzelf,
dan weer dat zat
grond waB z| niet
passeerden, zei het
let veel zaaks deze
ra in de courant ge-
zeker nog niet vaak
larie bekennen,
srven meisje", spotte
dorp heb je die dln-
wordt je er van ver-
d wel kwfjt. 't Is een
ooral als het regent,
der den arm op straat
scoop een waar toe-
week Is het program-
ts. Onlangs was de
stampvol. Maar 't was
heette het ook weer
En dan is er een
og zooiets geweest.
heette het. Eenig
Wordt vervolgd)
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent
BUITENLAND bi? vooruitbetaling f 5,50 per jaar,
AFZOMDERLIjKE NUMMERS 5 CENT,
vooruitbetaling.
.UITGEVERS
8 O M M E L 8 D ij K.
Telefoon Intercommunaal No, 202,
ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel,
BOEKAANKONDIGING 10 Cent per regel.
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatsing,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertenties worden ingewacht tot DjNSDAQ- en VRlj DAQMQRQEN 10 UUR.
In meer dan één artikel hebben we
een eenvoudige poging gewaagd om
ons inzicht in de Vrouwenbeweging
bloot te leggen. We hebben die bewe
ging geschetst als oorspronkelijk goed,
toen de Vrouw zocht, en terecht, naar
de opheffing en verbetering van haar
positie *en in echt vrouwelijk werk op
gaande, naar ontwikkeling streefde om
daardoQr zich en haar gezin en haar
naasten geestelijk en stoffelijk méér te
kunnen dienen, Helaas er kwam in
die beweging een kwaad element door
allerlei onmaatschappelijke factoren én
inzinkende godsdienstigheid De maat
schappelijke. factoren waren: le, deloo
nen voor de mannen waren laag en
ze gingen er niet op trouwen, met als
gevolg: een te groot getal huwbare
meisjes maar zonder vooruitzicht op
een huwelijk. 2e, het zoeken van aller
lei betrekkingen door meisjes, eens deels
om baar ouders te ontlastenanderzijds
om zo der te wachten op een huwelijk
toch een bestaan te hebben. 3ey de
rechtstoestand der vrouw, die tot klacht
aanleiding gafdenk maar aan 't on
echte kind, waarmee de moeder bleef
zitten, zonder geldelijk verhaal op den
„vader", waarvan weer de treurige
g wolgen warenmoord op 't kind om
eraf te zijn terwijl de vader" vrij
uitging, want 't onderzoek naar 't va
derschap was verbodendenk om de
werkvrouw, wier zuur verdiende pen
ningen de Vader toch mochtverzuipen"
en verbrassen", omdat volgens Art.
1366 van 't oude Burg. Wetboek een
gehuwde vrouw geen verbintenis, geen
contract mocht sluiten en ook volgens
art. 163 met. geen werkgever, zelfstan
dig, mocht onderhandalen over loon en
eigen reclit op dat loon, Zij mag volgens
art. 1053 geen uitvoerster zijn van
uitersle wilsbeschikkingen. Zij mag vol
gens genoemd art. 163 zonder bijstand
van haar man in de acte of zonder
zijn schriftelijke toestemming niets ge
ven vervreemden, verpanden, verkrijgen
hetzij voor niet, hetzij onder een be-
zwarenden titelindien de man zijn
vrouw gemachtigd heeft om zekere
acte of verbintenis aan te gaan, is de
vrouw daarvoor niet gerechtigd om
zonder uitdrukkelijke toestemming van
den man eenige betaling te ontvangen
of daarvoor kwijting te geven. Volgens
art 1738 mag een vrouw geen vrij
willige bewaargeving doen, omdat die
SLeen mag geschieden tusschen per
sonen, die de bekwaamheid hebben om
verbindtenissen aan te gaan. En die
„bekwaamheid" heeft de vrouw niet.
Zoo klaagde de radicale Vrouw ook
over art. 1759„Indien degene, die de
taak in bewaring gegeven heeft, van
staat veranderd is, bv. indien een op
dat tijdstip der bewaring niet gehuwde
vrouw naderhand getrouwd is, en zich
alzoo onder de macht van haren man
bevindtindien een meerderjarige be
waargever onder curateele is gesteld;
in al deze en soortgelijke gevallen,
mag het in bewaring gegeven goed
niet terug gegeven worden dan aan
dengenen die het beheer heeft over
de rechten en goederen van den be
waargever, tenware de bewaai nemer
wettige gronden mocht hebben om de
verandering van staat niet te nemen.
Volgens Art 161 is de vronw aan ha
ren man gehoorzaamheid verschuldigd
ep verplicht met hem samen te wonen
en hem overal te volgen, waar hij
dienstig oordeelt zijn verblijf te houden.
Een vrouw mag geen getuige zijn bij
eenige notarieele acte. Een vrouw mag,
bij arrest van 't Gerechtshof van Leeu
warden 21 Apr. 1915, niet benoem
baar zijn tot lid van de rechterlijke
macht, noch tot beëedigd klerk ter
griffi, die den griffier ter gerechtszitting
zou kunnen vervangen. Een vrouw
mag ook geen notaris zijn, al zegt
art. 6 der Grondwet, dat ieder Nederlan
der tot elke landsbedien'ng benoembaar
is. In 't Noorweegsche Parlement is in
1915 met 16 tegen if stemmende Wet
op de Moeferschapsverzekering aange
nomen, waarbij de moedor, door pre
miebetaling, een paar maanden vóór
en na haar bevalling geld trekt om
zich en haar kindje te steunen Maar
in Nederland is zoo'n wet er nog niet.
Door die onmaatschappelijke factoren,
en de door vele vrouwen gehate rechts
toestanden ontstond er een nieuw stre
ven werd er een nieuw beginsel in
de Beweging gebracht, dat vijandig
bleek tegen 't gezag des mans over dat
der vrouw De machtsvraagde ge-
hoorzaamheidsvraag van de vrouw aan
den man kwam aan de ordeeen vraag,
die vroeger nooit gedaan was door een
vrouw, omdat zij, met haar Bijbel in
haar hand van de vaste meening uit
ging, dat de man is 't hoofd der vrouw
en ook dat de vrouw aan den man
ongelijk en van hem onderscheiden is,
telijke ontwikkeling; door betete op
voeding en opleiding en bescherming
van het meisje met het oog op baar
vrouwëlijken werkkring en naar aan
staand huwelijks leven. Maar naderhand
kwam de idee der gelijkheid er bij, was
het niet meer de zucht tot verbetering
maar tot omwenteling, en dus moest
alle onderscheid tusschen man en vrouw
uitge wischt, en daarom ook zelfstandigen
arbeid der vrouw zelfs in haar huwelijk
want dan heeft ze haar man in n'ets
en niemendal naar zijn oogen te kijken
en is haar afhankelijkheid gelukkiglijk
te niet gedaan. En door het kiesrecht
zal ze pogen de Wetten des Lands ver
anderd te krijgen, de wetten over den
rechtstoestand der vrouw, de sociale
wetten de wetten, waardoor nu nog
maar alleen mannen zekere betrekkin
gen van Rijk, provincie en gemeente
mogen bekleeden.
Elke Christinne make daarom ge
bruik van het kiesrecht en ga naar de
stembus om zulke mannen (en zulke
vrouwen) te kiezen die tegen de mo
derne Vrouwenbeweging front maken.
Van onze samenleving is het huwelijk de
grondslag, en in dat huwelijk is de man
het hoofd der vrouw. Nu wil men dien
band losser maken en daarom ook de
echtscheiding vergemakkelijken,
de vrouw in alle beroepen haar vrouw
zijn doen vergeten om zich in volko
men zelfstandigheid, ea onafhankelijk
heid van den man uit te leven. Maar
30 eest per regel.
GEEN GOEDKOOPER HORLOGE DAN BIJ
GOUDEN ZILVEREN en BYOUTERIE-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen de laagst mogelijken prijs. Massieve gladde RINGEN.
Bq somier goedkoop Eigen werkplaatsen voor reparatlën.
en dus alleen maar d e functies mocht
vervuilen, die met haar Vrouw zijnen
toekomstig moedersch -p ov reenstem-
den, zooals bv. pleegzuster onderwij
zeres, maar in geen geval politieagent,
brievenbesteller, tramconducteur enz.
En helaas! een groep vrouwen, in de
Vrije Vrouwenbeweging op 9 Oct. 1809
door juffrouw Drucker opgericht, ging
aan dat Gezag des Mans tornen en
eischte voor de vrouw dezelfde maat
schappelijke en staatkundige rechten
en bevordering Jvan de maatschappelijke
en staatkundige belangen der vrouw;
van welk principe dus ook't Vrouwen
kiesrecht een uitvloeisel was; immers
de man had ,dat recht, en dus moest
de vrouw 't ook hebben, de man had
allerlei betrekkingen in den Staat, dus
moest de vrouw ze ook hebben.
Een vrouw was wel Koninginwaar
om- zou een andere vrouw geen minister,
griffier der Kamers, kamerlid, rechter,
notaris, hoogleeraar, curator, diplomaat,
consul moge worden Waarom mocht
de man kiezer zijn en gekozene, maar
zij miste beide Men sprak dan ook al
van Vrouwenslavernij en Emancipatie-
zucht. l)m dat Vrouwenkiesrecht te
verkrijgen, werd dan ook in 1894 de
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht op
gericht en later de Bond van Vrouwen
kiesrecht.
Nog eens: n de eerste Vrouwenbe
weging, omstreeks 18401860 had men
over geen Vr «uwenkiesrecht gerept
wel over opheffing en ve betering van
de positie der vrouw door meer gees
ook om bij de stembus te protesteeren
tegen de Mannen, die door hun onbe
duidendheid het huwelijk haten, maar
roo van de jonge vrouw een prostituee,
een maintenee, een hoer willen maken
om zoo zonder huweiijkszorg toch zin
genot te ervaren maar beiden „man"
en „vrouw" bederven de Maatschappij.
Maar ook om bij de stembus op te ko
men, tegen de wrange vruchten der
zonde die in onze samenleving geplukt
worden van wee'dezucht, opsmuk, schijn-
vereering, hoogmoed en levenswellusten
die de oppervlakkige en moderne op
voedingsideeën ten wortel uit, niet kun
nen uitroeien, ja bevorderen!
Da Chr Vrouw naar de Stembus. In
de Kamers Om naast den wilden stroom
van het moderne leven een kanaal te
graven, waarin de Christelijke ideeën
haar rustige macht, en kracht kunnen
openbaren. Ook de Vrouw, 't Huwelijk
ten zegen. Naar den eisch Gods!
Nadenk verboden.
Namea en plaatsen doen niet ter sake.
Maar nu ik toch een paar kceren over mijn
o -de van dagen, die sich niet „leven liet"
heb geboomd, nu wil Ik het nog een derden
keet over hem hebben,
Iets vertellen over zin levensloop.
De man is al vele jaren dood; naar mijn
gewoonte is, onthoud ik me van elke aan
duiding, die betrekking heeft op naam of
plaats, zoodat niemand zal kunnen zeggen,
waar en met wien hst een en ander is ge
schied.
't Komt ook op de historie aan.
Die moet onze jeugd beter kennen.
En de ouden moeten haar niet vergeten,
'k Heb een vorigen keer reeds opgemerkt
mijn oude baas had geen gemakkeiqken le?
vensloop gehad en naast veel leeds, dat heiri
direct uit des Heeren hand toekwam, was
hem ook veel kwaad gedaan door de kinderen
der menschen.
Ds eerste jaren ging alles vrij goed.
De man vestigde zich met z|n trouwen
in een welvarend dorp, waar hg de stnederfl
overnam van een ouden aambeeldklopper,
die geen opvolger had en de laatste jaren
zijns levens „stil" kon en wilde doorbren
gen.
Met de smederS kreeg hg de klanten.
En waar hij zijn vak goed verstond, de
boeren vlug bediende en niet al te gek re
kende, daar had hg het weldra druk; daar
verdiende hg een goed sluk brood; daar
werd hg rijkelijk door God gezegend.
De nieuwe smid was gezien bij de men
schen. En, ais ik reeds vroeger zeide, hq had
genade b| God.
Hq schaamde zich zqn beiqdenls nooit
In ee Hervormde Kerk, waartoe hg des-
t|ds behoorde trouwens zg was de eenige
in de plaats ziner Inwoning; crwasdestqds
nog niet In vele streken de differentiëering
van thans stond een moderne dominee.
De smid ging hem een keer hooren.
Toen had hq voor goed genoeg.
„De man geeft stecnen voor brood", zei
hg, In 't burgerlik leven een d e g e 1q k en
vriendelijk man, maar op den preekstoel een
wolf in schaapsklederen.
H| kcikts nu in de „evangelisatie."
Die had een eigen gebouw, want een aan
zienlik deel der gemeente was orthodox
had ook aleens 'n vasten predikbroeder ge
had, maar werd gewooniqk door rondreizende
evangelisten, meest van de „vrienden der
waameid" bediend, tcrw|l af en toe, meest
in de week, een orthodox predikant van elders
optrad.
Weldra wist het 't heele dorp
De nieuwe smid was terdege „fijn".
Die wetenschap schaadde hem echter niet
in zqn brood.
De Bvr|zinnige" klanten kwamen net zoo
goed bij hem als bij zij a voorganger, die
vast eens in de veertien dagen zqn plaatsin
de groote kerk bezette.
Men stofte er opmen was „ruim".
Men kon het hébben, dat iemand de offi-
ciëele kerken voorb|glng, och, de vrijzin
nigen zelf kwamen er ook niet zoo druk.
Bovendien, de „Evangelisatie" bestond
reeds tal van jarendat was zoo een histo
risch geworden toestand, waaraan men ge
wend was.
De een had blond, de ander bruia haar
En zoo voelde de een meer voor eea „zware"
en de ander voor een „ruime" preek, men
moest daar elkander vr| in latendaar was
men ook „vrqzinnig" voor.
Doch dit zou anders worden
Zoodra mijn smid niet slechts orthodox
kerkte maar ook in geestelijken zin orthodox
werkte, was 't mis.
En dat begon al vrij gauw.
Toen de oude schoolmeester, b| wisn de
kinderen nog altijd een psalm gezongen bad
den; die neg een gebed uitsprak eD van Jozef,
van Mozes cn van Jezus vertelde, gestorven
was, zorgde de vrijzinnige meerderheid
in den Raad wel, dai h| een opvolger kreeg
die deze „ouderwetsche gewoonten" niet ken
de; die van de mtllloenen jaren dat de wereld
al bestond wist te vertellen met een zekerheid
of-le 't zelf bij geweest wasdie nooit in de
evangelisatie kwam en die de jongelui tot
een club wist te vereenigen, die zich oefende
in 't opvoeren van „leuke" tooneehtukjrs,
waarin de „fijnen" niet werden gespaard,
't Gaf nogal gemor onder de orthodoxie.
Doch m|n smid gaf in foische woorden
te kennen, dat al dit mokken en morren niets
gaf en dat men ook in figuurlqksn sin het
|zer moest weten te smeden, terwqi het
heet was.
Hetwelk h| dan ook dééd I
Een hu pvcreenlgiag van Chr. Nationaal
schoolonderw. werd opgerichtde smid
werd voorzitter en hoewei h| begreep, dat
daardoor de haat tegen zijn persoon teu
zeerste werd opgewekt, begreep hq ook niet
te mogen weigeren en nu ging het linea
recta aan op de stichting van een Chr. School.
Eigen kring ging Bink voor.
Toen ze nog geld te kort kwamen gingen
enkele broeders, de smid voorop," met de
bedelnap het land in en anderhalf jaar na
dat de nieuwe openbare meester zijn triom-
fankelijken intocht in hef dorp had gedaan,
kon h| een derde van de ondeihem berus
tende „pokkenbriefjes" teruggeven, die
werden overgebracht naar de „School met
den Bqbel".
Toen had het de smid gedddn
De vijandschap laaide hoog op.
Zij waren wel vrqzinnig, zqn tegenstan
ders, maar h| was enghartig en bekrompen
en dat moest hem ingepeperd wor
den
Verscheidenea ontnamen hem de klandisie.
Gingen liever 'n unr ver loopen, om in
een nabijgelegen plaats geholpen te worden dan
dat ae door den „f|nensmid een „orthodox"
hoef|zer onder hun paardepooten lieten slaan.
Aan scheldwoorden, als h| over straat
ging, geen gebrek.
Zelfs zqn kinderen moesten 't soms ont
gelden werden nageroepen of door jonge
vrijzinnigen met vuii gegooid.
Het was onaangenaamhet was ook merk
baar in zqn inkomsten, waar toch de uit
gaven van z|n gezin gedurig stegen, maar
h| kon 't dragen't was net ergste niet I
H| bad en behield de vriendschap, de gees
telijke gemeenschap met z|n eigen kring,
die gedurig groeide.
De nieuwe christdSke school kwam.
Ea bleek dien kring ten rijken zegen,
H| breidde zich uit en tóén kwam in de
harten vau den smid en van den „Bqbelschool-
mccster", als de tegenstander spottend zei
de wenscb op, om niet lange; steel3gew|s
in de „Evangelisatie*, maar in de eigen kerk
te kunnen opgaan en dóar de waarneid te
hooren verkondigen.
Een felle „kerkeiqke* strijd begon.
B| de eerste de beste verkiezing bleek,
dat de orthodoxie, die feitelijk haar eigen
kracht niet iiad gekend, reeds bijna aan de
meerderheid rlchte en bij de derde kcrkelqke
stembus behaalde ze de overhand
En er was juist een vacature -
De „vrijzinnigen", waarbq de tqkenea no
tabelen van het dorp behoorden, knersten de
tanden over hun tegenspoed.
Al hun gal en g f spuwden zq uit op deu
schoolmeester en den smid, die daarin
zagen zs juist het leideud hoofd en de
drqvende ziel waren van de beweging, die
hen had onttroond; de smid verloor z|a
laatsten vrijzinnigen klant en weldra was er
tegenover hem een contra-smid gevesiigd, die
nu al het vrijzinnige vee besloeg en al de
vrijzinnige kachels branden deed.
ütt was voor mqa smid wel onaangenaam'
temeer omdat h| van nature toch wel 'n
„gezellig" man was, die graag met iedereen
in vrede leefde. Doch hij verdroeg dit alies,
wijl h| wist in Gods weg te zqu, die'them
dan ook aan z|q dagelijks brood niet ont
breken iiet.
Maar verreweg, 't ergste moest nog komen.
Enkele jaren later brak de Doleantie door.
't Dorp waar hq woonde, was et niet rijp
voor. De measchea waren er wat mystiek
aangelegd en meenden dat alles in orde was,
eh er weer een orthodoxe prediking van
den kanse! werd gehoord.
Bovendien, laat ik billijk zqn,
't Was voor eea kleine minderheid een
veel kleiner opoffering, van uit het kerkver
band te treden dan hier van de meerderheid,
die p£s den sir|d gewonnen had.
't Modernisme kwam dar, weer in de kerk.
De school werd 'n ware twistappel.
Al het goede, zoo redeneerde men, dat ze
in de laatste jaren hadden mogen bereiken,
werd weer verspeeld en ze konden in veel
kleiner getal, vau voren af beginnen. Terw|l
se niet Insagen, waarvoor 't r.óódig was.
Ze waren er niet rijp voor, en mijn smid
die jarenlang den kerkelijken strijü met groote
belangstelling gevolgd had en wel „tip" was
zag al gauw dat in dit opzicht voor doo-
vemans ooren praatte.
Ook „meester" was 't niet met hem eens,
Hq stond hier ietteriqk alleen.
Dat werd voor hem een zware strqd ea
daar is toen la de binnenkamer van de sme
der! wat a'gebeden I
„Broeders I" zei hq eiadeiqk op 'n avond
toen't schoolbestuur nog wat napraatte, „broe
ders I begrqp me goed, ik oordeel nie
mand. Elk stddt en valt z|n eigen Heer
Ik heb nu meer dan eens 't mque gezegd,
ik wil er voortasn over zwijgen, we moeten
als broeders blijver; leven. Maar ik kdn niét
langer verkeeren onder 't Synodaal verband
dat zullen jullie, hoop ik, la m| willen dra
gen."
En h§ voegde zich de „afgescheiden"
gemeente in een naburig dorp.
De broeders echter droegen het niet.
Tenminste velen hunner niet.
De contra-smid, bult ruikende, kwam
af en toe es in de kerk, en sprak niet meer
smalend van de „fguea" er rees bitterheid
ia 't hart van velen tegen den eenling, voor
wien 't b| hé a op 't dorp niet goed genoeg
meer was I
Lang niet allen keerden zich af.
Dat moet óók worden gezegd.
Maar toch werd h| met 'n lrei kleine
meerderheid als voorzitter van 't schoolbe
stuur gewipt, tóch yerdeclde de „orthodoxie"
zich tusschen hem en den concurrent, toch
waren er broeders met wie hq voorheen
liefelQk omging en die nu 't hoofd wendden
ais h| er aank wam
Dat is hem 't kwaad-zqns levens geweest.
ll
!i if
