TOEL
Zaterdag. 31 Juli 1020.
Antirevolutionair Iff Orgaan 1
IN HOC SIGNO VINCES -
ÖMTE.
I0i
C
85,u Jaargang N* 2620
f#©r de SKuidliolIaiidselie en Zeeiswselie Eilanden*
Eerste Blad.
„Van binnen uit tiet hart
d@s menschen."
INGEZ0NDEN MEDEÖEELINGEN.
23 Boschlaan 23, x Rotterdam.
J, G. KIEIHORST. ioschlian 23, ROTTERDAM.
OP ÖEH UITKIJK.
èi LeComte.
Oostdijic 2(6.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere
Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers,
coEcarrcerende
crk,
ui.
td.d. 21-7 'Ï7.
'efoon 11201.
i cursus,
p Afd. li. ea
r. gramma's,
op Maandag,
a Donderdag
op rapporten
mmmisgsBmm
f 1.25 p. fl,
1.70 p. fl,
F 1.80 p. fl.
f 1.90 p. fl.
vsn tenminste
ia eiectSK.
zijst
TEEVEN
BSS&®
Sssalpasfilles
£?|gbaar in de
1F.LHOUWER
juffrouw, met
sg zij dat op
Stetionswerk".
emd zft," zei
aa dienst kan
fisend op haar
gerust zin, ik
lange, onge-
aaa.
in de Visch-
vaa haar ge-
gang had be-
r. 't I? in het
heenbrengen",
g wat, Marie
ast u op de
leak er aan",
n groote stad
rie, wat bang
n den omtrek
het niet mee.
onverschillig
o aan gewoon
liet onverant-
n".
si Marie, wat
t vervolgd).
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling,
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDUK.
Telefoon Intercommunaal Ne. 202,
ADVERTENT1ËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel,
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGKN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatsing.
Groote letters ea vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die si beslaan.
AdvertentlEn worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Het Sociale leven kan werkelijk op
's menschen ziel een invloed ten goede
of ten kwade uitoefenen Maar dat 't
sociale leven de ziel der menschen be
heer scht van die ziel de wortel is; en
aiie structuur der Maatschappij, haar
zeden en gewoonten, haar traditie, haar
historie sinds eeuwen, haar handel en
wandel imake 't Recht, 't Gezag, de
Wet, familie- en huwelijksbanden,,
eigendomsverhoudingen en wat grond
slagen een Staat en Maatschappij nog
al meer hebben dat die alle voo/t
komen uit de sociale tosstanden, neen
dat moge een dogma der Socialisten
zijn, maar het onze is het niet. Gewis
we zien wel aan 't Heden, dat b.v. de
oorlog dernoraliseerend inwerkt op het
Volksleven; dat de Mobilisatie en de
Smokkelhandel en de Distributie en de
Onmacht der Kerken, allerlei demoni
sche invloeden hebben wakker geschud
die hun wrange vruchten n">g jaren
zullen doen dragen. Gewiswe zien wel
aan 't Heden dat na den Oorlog enz.
in 't hart veler arbeiders een revolutio
naire neig id g is ontstaan of bij andere
is geboren of ontvonkt een democra
tisch inzicht, dat sinds jaren niet zoo
diep bestond, en zich nu uit in een
vragen naar Algemeen Mannen- en
Vrouwenkiesrechtmeer Vrouwenrech
ten, meer zeggenschap in de Bedrijfs
organisatie, meer zeggenschap in het
Buitenlandsch, diplomatiek beleid, meer
grijpen naar macht, gedenke slechts de
boycot over Hongarije. We ontkennen
dus geenszins, dat de economische en
sociale fundamenten waarop esn Maat
schappij rust door zekere geweldige ge
beurtenissen kunnen gaan dreunenge
schokt kunnen worden bv door een oor
log. en dat na zoo'n schok de bovenbouw
der Maatschappij als door een aardbe
ving wordt gewijzigd, zooals we dat
nu zien in de opkomende revolutionaire
agitaties en democratische eischen, die
heel de wereld door, aan Staat en
Maatschappij gesteld wordenmaar
wat we beslist ontkennen is dit, dat
die economische en sociale toestanden
de oorsprong der Nieuwe Beweging zijn.
Als dat waar was, zou immers ieder
Staatsburger in derelfde richting die
Nieuwe Orde zoeken. Maar het feit be
staat dat er juist in de laatste twee
jaren; juist tijdens en na den oorlog
een geweldige anti-these ontstaan is
tusschen Christendom en Socialisme.
Denk voor Nederland slechts om de
Novemberdagen 1918 en do politieke
stakingen der Socialisten tegenover de
Christelijke Werkliedrnorganisaties, die
zich vierkant er tegen plaatsten. En
toch Socialist en Chris!en hebben
door dien oorlog, door dienzelfden oor
log, allen, piecies even hard geleden
maar voor den S.ocialist werd
ze een aanleiding tot revolutionaire
agitatie, en voor den Christen tot op
bloeiende den ocratie wat krek't
tegendeel is. Beiden, Socialist en Chris
ten, leefden in dien Oorlog, droegen 't
zelfde soldatenpak der mobilisatie
torsten beide de ellende der levens
middelenon.bering en der hooge huis
huren, dure prijzen, woningnood, tekor
ten maar bij den een leidt die ooriog
tot oproer en bij den ander vermaant
ze tot bedachtzaamheid om het kapot
geslagen raderwerk voorzicht «lijk te
repaieeren.
Neonde sociale en economische on
dergrond van een volk kan wel eeni-
gen invloed op de menschhen uitoefe
nen maar dat die ondergrond tevens
over onze zielsuitingeu en de daadwer
kelijke actie onzer zie1, beslissèn Neen,
dat is t nbijbelsch, want „van binnen
uit het hart der menrchen komen voort
kwade gedachten, overspe'en hoererijen,
doodslaan" (Mare 7 21). Als er wat
in de wereld verandert ten slechte 't
is uit ons hart. Als er wat ten goede
verandert het is uit den Heiligen
Geest óf door de Gemeene genadedie
ook op eiken onwedergeboien mensch
nochtans een heerlijk stempel drukken
kan van geloof aan en gevoel voor
Recht en Orde Gezag en Liefde, Tucht
en Gehoorzaamheid, Mensrheamin en
Barmhartigheid
En wie nu den Staat wii iestauree-
rea en andere Rechtsbegrippen onder
dien Staat wil i schuiven, kan dat dus
op tweeëriei wij re doen Hij ga arbei
den aan de ziel der massa, aan 't hart
van binnen uiten werkte dan óf heelend
óf verpestend. Verpestenden dan laat
ge die ziel in hare vuile bron maar
opborrelen, be voider »van b'nnen uit«
die kwade gedachten, die overspelen,
die hoererijen, dat doodslaan dat eikaar
haten en verwenschen, die jaloezie en
verdere menschelijke driften en harts
tochten.
Kweek ze maar aan in Uw kind en
jon elingschap en ge zult zien
van binnen uit komt de vuilheid te
voorschijn de gedachtenkring wordt al
meer bercedeld en als kiezer en kieze
res zult ge door Uw kiesrecht pogen
om Uw foute rechtsbasis onder den
Staat te schuiven, en 'zoo krijgt ge de
droeve Maatschappij nog oneindig veel
onmetelijke, Goddelijke kracht noodig,
die dat binnenwerk omzet, finaal an
ders zet, het onderste boven en het bo
venste onder. Wondere Geest! die Hei
lige Geest die van slecht goed maakt,
van oud jong, van blind ziende, van
doof hoorendej van In één woord:
die woede e Geest heelt en geneest
alles ea dus de heele. maatschappij. Maar
wanneer komt die Geest en hoelang
vertoeft hij „Vader, geef mij dien
H. Geest" „Vader, geef ons volk in
zijn geheel dien Geest!" Ja, zoo zal 't
gebed wel moeten luiden. Maar die
Gee3t zal ze'fs op dit gebed niet ko
men ais er individueel en nationaal
geen bhoofte bestaat om bedekte en
publieke en geliefkoosde zonden ter
stond los te laten. En die laat de Natie
en het individu niet los, dan langs
den weg van slagen en druk door
een oefenschool van tegenspoed en l.e-
vensdruk, zooals we die nu kennen, en
nog meer zullen leeren kemien.
En wat heeft onze ontroerde en zuch
tende Maatschappij nu noodig
Niet de leer der socialisten, dat men
de Maatschappij maar goed moet maken
en dat dan ^natuurlijkrecht en orde
en liefde en vrede vanzelf hun hoogsten
stand bereiken. Dat is een leer, die be
gint »vau buiten uiten de Bijbel zegt
»van binnen uit*
Van binnen uitAccoordMaar de
duiveldie Gods Woord op zijn duimpje
kent, past dat nu ook toe En van binnen
uit giet hij stroomen van haat en on
recht en gruwel over de Aardehij
bewerkt het toch al zondige hart en
voedt 't op in de vreeze en vermaning
des duivels Met hem gaat 't dus ver-
30 cent per regel.
GEEN G0EDKOOPER HORLOGE DAN BIJ
T. Q-.
GOUDEN ZILVEREN en BYOUTERIE-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen de laagst mogeHJken prijs. Massieve gladde RINGEN.
Bfl «onder goedkoop. Eigen werkplaatsen voor rcparaüëu.
droever want het vuile gif uit 't hart
stroomt dan de wereld in, Uw Staat
en Volk in, ea de demonen houden hun
rondedans rondom het skelet, 't d rie
geraamte van den eertijds dragelijken
Staat.
Dat is eene methodeop het hart
verpestend inwerken en onder de mooiste
en bedriegelijkste leugen en allerlei
schijnschoon aanpresenteeiend de toe
standen des Levens nog vei ergeren,
door osgeloofs- en opstandspropganda,
revolutionaire klanken, liederen eu da
den.
Er is nog een andere methode: op
het hart hee'end inwerken en onder de
allersimpelste leuze van het Gelooft
alleenlijk* de snaren der consciëntie
laten betokkelen door den H Geest
en hen die Hij daarvoor als Zijn ge-
willige knechten gebruiken wil in al
de levenskringen waarin de mensch
?ich beweegt. En dst moet door den
H. Geest alleen (behoude s de instru
menten die Hij geb uikt als daar zijn
ouders, school, kerk, omgeving, werk
kring, familie enz.) omdat het hart van
binnen zit ea dit voor niemand bereik
baar is ten goede dan voor Hem. Ten
kwade behoeft niemand ons te prikke
len, het kwaad komt van binnen uit,
van zelf, zoomaar, ais vuile bron het
vuil opborrelend. Maar ten goede ie een
keerd.
Van binnen uit! hccoordWie kan
dan anders herstellen en volkomen her
f telien dan God, do Heilige Geest
Niemand anders dan Hij. Hij kan we
derbaren en genezen, individu en maat
schappij, corporatie en organisatie, en
alle elementen van 't Staatsleven.
En Hij doet 't ook op deze ééne
conditieTerug als mensch en volk
naar Zijn wet en getuigenis in gehoor
zaamheid aan Zijn bevel. En als die
gewoon m enschel ij he plicht vervuld
wordtals we slechts gehoorzaam zijn
dan komt die Geest in die worsteling
en strijd om gehoorzaamheid aan onzen
God ons helpen. Niet uit plicht helpt
de Geest; omdat we zoo gehoorzaam
willen zijn, maar uit mededoogen, ken
nende -ons begeeren, maar ziende den
ontzaggelijken strijd van willen en niet
doe En dan helpt de Geest, als een
moeder haar kind, dat nog te k!e;n is
om haar om den hals te vallen; Dan
bukt moeder zich neer en zet zich ge
bogen naast haar kind, en dan stroomt
de liefde en moederlijke teerheid op de
wangen van haar lieveling.
Zoo doet de Geest!
Hij heeft medelijden met onze zwak
heden, maar gruwt van onze zonden.
En daaromheil U, Maatschappij 1 maar
doet 't booza uit uw midden weg, en
wandel in gehoorzaamheid aan Zijn or
dinantiën Hem na. En altijd maar bin
nenwaarts kijken, wat daar huist. Want
daar zit de vuile bron van onze onge
rechtigheden Maar daarna opwaarts
Ea altijd maar weer opwaarfs. Zeventig
maal zevenmaal binnenwaarts zien, en
schrikken van zichzelf, en zeventig maal
zevenmaal opwaarts zien, of de Geest
komen wil om daar binnen in, wéér
wat te herstellen.
>Van binnen uit 't hart des menschen
komen voort kwade gedachten, over
spelen, lioerer jen, doodslaan.»
En gij Socialistendie dit ontkent,
brengt ons, menschen, nooit uit de ei
lende, maar wel nog dieper zal uw aller
teleurstelling zijn, want gij meendet het
verlossende woord te kunnen spreken
door met den uiterlijken vorm der
Menschheid ook zijn innerlijk te fatsoe
neeren, maar de kwaal zit veel dieper.
De Sociale kwestie is een zielekwestie.
Herstellen van binnen uit!
Nadruk verboden.
't Is nu eenmaal zoo, 'k ben een on-
verbeteilQk krantenlezer.
„Uw vak!" zal een lezer zeggen.
„Ge moet wel, baasof gc wilt of niet I"
Er is lets van waarmaar dan prgs
Ik mezelf driewerf gelukkig, dat hetgeen m'n
plicht is, tevens is een dagelijks weerkee-
rend genot.
Geen ongelukkiger mensch, dan wie z'n
werk doet, omdat-ie moet, terwll hij er
overigens in 't minst geen belang in stelt,
er niets voor voelt.
Ik vroeg eens aan een boerenkaeeht, of-ie
't nu toch niet gruwel! k vervelend vond,
om tweemaal per dag, dat is dus zevenhon
derd dertig maal per jaar onder de koeien
te gaan zitten en dan altijd maar weer op
dezelfde wijze aan de spenen te trekken.
,'k Mag 't graag doen!" was zijn ant
woord."
Als 't zoo is, dan is 't een zegen,
'n Zegen, als we met ons gansche hart
iljn in ons „goddelijk beroep", van wat aard
dit ook moge zijn.
ik mag dan graag kranienlczcn.
Dr. Kuiper heeft e3 'n heer verteld, dat
hg als jongen reeds dol was op 'n krant en
soms met 'n dagblad bi zich stil naar 'een
hoekje cp den zolder sloop, om het daar
eens op z'n gemak uit te lezen.
Nu, zoo iets kan ik begrlpen,
Ik sla ook zelden iets in een krant over:
er zit soms leering, ja „copy" voor 'n
kranienschrlver hetrelfde wat 'n taartje
voor 'n bakvlsch of hazepeper voor 'n lek
kerbek is in 't kleinste hoekje.
Zoo las ik dan „Gemengde Be
richten."
'n Platte landsdokter had vacantia, waarmee
deze heeren niet worden verwend, 'kbeb
er een gekend, die in twintig jaar geen week
aaneen van zijn standplaats was geweest I
en logeerde In Leiden.
Ging met vrouw en dochter wandelen.
En niet zoo'n groot wonder
kwam in een chocoiadewlnkel terecht,
Daar hadden ze 'n klein avontuur.
Twee fabrieksmeisjes waren er voor hen
binnen gegaan, en vroegen cr, elk voor zich,
voor een rijksdaalder rumboonea.
Niemand, die er iets van zei.
Maar één der dames ze kunnen met
haar blikken zoo welsprekend zin I gaf
blijkbaar door oogenspei aan haar gezelschap
te kennen„Wat 'n ssioepsters «In dat I"
't Geen een der meisjes opmerkte.
Die toen, bij 't verlaten van den winkel,
de dame letterlik in zuiver Laldsch toe
voegde: „Ja, kaik maar, juf, froeger halte
jullie die rommel en nou wal, stik maar
Nu, over dien wensch wil ik zw|gen.
'n Stuk cultuur-leven van onzen tl dl
Die „cultuur" heeft jiu ai vele jaren iang
het christendom den rug toegekeerd en het
ook niet ais de machtigste beschaving s factor
willen erkennen. Alhuïsme zou het zinDe
bloem zonder den wortel I En 't gevolg is
geweest, dat millioenen dagelijks ademen In
een levenssfeer van haat tegen wie zl, vaak
ten onrechte, bevoorrecht achten in de maat-
schappl en van dien generalen haat, is zoo'n
ultnoodlging om te stikken een particuliere
oprisping.
Daar praat Ik nu niet verder over.
Maar de rumbooneu-historle zelf, geeft me
toch wel aanleiding om eenlge opmerkingen
te maken.
Het Is geen feit, dat op zichzelf staat, noch
ook voeg Ik cr dadelijk bi een feit,
dat alleen onder fabrieksmeisjes of in 't al
gemeen onder spierarbddeis voorkomt.
't Is een symptoom van een zeer verbreid
kwaad.
De voorbeelden zin voor 't grijpen.
Ieder ziet ze In zin omgeving,
En de bladen deelen ze telkens mee, hoe
wel ze dit helaas I wat erg eenzijdig doen.
Nog een voorbeeld is b v. dat
'n „Aanplakker", in dienst van de stad
Amsterdam, die Infestld 'n v/eeb lang bezig
was, een groote schutting op den Dam met
reclames te beplakken ea eiken d&g sin werk
begon met 10 sigaren van 15 cent in den
zak, die hl al plakkende oprookte ook.
„Het Volk" spot met 't geval.
Eu schffnt de mogelijkheid te willen ont
kennen, coor verwijsing naar een spotprent
van wijlen Hahn, alsof 't er bi zoo'n arbei
der niet genoeg aanzit, om dergellke verte
ringen te maken.
Dan kent „Het Volk" z'n eigen luidjes niet.
Voor een vijftig sigartn per dag, dat
maakt voor ruim tien gulden per week
en wou nu „Het Volk" beweren, dat b.v.
een ongehuwd stadswerksnau ia Amsterdam,
of 'n weduwnaar zonder kinderen, die som
niet aan sigaren zou kunnen besteden?
Het blad zal zelf wel beter weten.
In zichzelf onmogelijk, is het feit allerminst
en overigens laten we 't natuurlijk yoor re
kening van het „blad", dat het voor 't eerst
heeft publiek gemaakt.
Als „Het Volk" In een andere richting zin
ergernis had gelucht, zou ik 'i blad gelik
gegeven hebben.
Dit vind ik n 1. een treurige eenzijdigheid
in de pers, dat men deze verkwisting, die
helaas: een algemeene „nationale" kwaal
geworden Is en onder alle standen voorkomt
alleen schijnt te zien, ais zij in de kringen
der spier-arbelders voorkomt, terwijl men
ze b! anderen met stilzwijgen voorbijgaat.
Toch wordt ze daar even goed en evea
veelvuldig gevonden I
'k Zou welcens willen weten, wat er op
één tnooiea middag in Den Haag en Sche-
veningen'door den uitgaan den dames-midden
stand, zoowel door haar die 't kunnen doen,
als die 'I niet kunnen doen, bij de banket
bakkers in de salons, in de theehuizen enz.
aan „snoep" opgegeten wordt!
Men zou van 't bedrag raar opkeken:
Ik heb een heer gekend, die 't geld voor
_'t grI pen had en eiken dag ettelijke sigaren
van 30 ct, en bi voorkomende gelegenheden
wel duurder ook, oprookte en weggaf,
eilieveIs zin verkwisting minder erg dan
die van den Amsterdamgchen aanplakker?
Doen, veronderstel ik, kunnen beiden het.
Zij betalen van hun eigen geld.
En ze doen voorts niemand te kort
Men moest hier, ook in de pers, het „ge
lijke monniken, gelijke kappen." toepassen
en „Het Volk" deed beter met wel tegen de
eenzijdigheid te toornen, doch daarnaast ook
met evenveel kracht de spilzucht te beslrl-
den, ook ouder haar geestverwanten.
Onderscheid wil ik, zeer zeker maken.
Dat iemand, als hl in wat beter sociale
positie komt, het er ook beter van neemt,
billijk ik volkomen.
'k Hoop dat er ook onder onze lulden
steeds meer zoo gevonden worden. En dat
ze dan bovenal hun God danken mogen, die
hun desa verruiming gaf en niet zullen ver
geten hua tienden en eerstelingen te brengen
in de schatkamer en zins tempels!
Men herinnert zich de boter-affaire.
Dat «I, die 't beter kunnen doea dan
vroeger 'n stukje boter meer nemen op 't
brood en 'a dikker kluitje in de pap smelten,
vind ik uitstekend.
Vroeger was 't vaak te schraal.
Es duizendmaal liever 'n pond boier in 't
lijf dan voor een rijksdaalder rumboonen of
voor tien gulden sigaren ver paft!
Ztifs km ik niet zoo erg verontwaardigd
zin, dat ergens een gemeentewerkman 2'n
„toeslag" bad gebruikt om 'n gram.foon te
koopen.
Hl kan celibatair «In geweest.
Of 'n klein huishouden hebben gehad.
En dan heeft hl toch werkellk meer aan
'n gramofoon-in-huis dan aan het slenteren
buiten naar bioscoop en wie weet, waar
meer heen.
'k Vind alleen, de gramofooa erger dan de
harmonika en 'k zou onze chistellke arbei
ders aanraden, als 't es lijden kan, om dan
flink te snaren voor 'n eenvoudig orgel.
Neen, ik predik geen „onthouding".
Maar ai mldie vreesellke spilzucht I
Die kanker van ons moderne leven I
Ec waarlik: ik herhaal het, ze komt niet
alleen In de kringen der arbeiders voor en
ook niet onder de kinderen (Ier wereld
alleen